امير المؤمنين اسوه وحدت
علامه شيخ محمد جواد شرى مترجم : محمد رضا عطائى
- فهرست -
سخنى راجع به كتاب امير المؤمنين و ترجمه آن ترجمه كتاب مقدمه مترجم هيچ فصلى را پيش از فصل ما قبل آن نخوانيد شمهاى از زندگى مؤلف كتاب امير المؤمنين (ع) پيشگفتار بخش اول: امام (ع) در دوران نبوت فصل اول جايگاه خاندان پيامبر (ص) در پيوند با پيامبر (ص) آيا اين بزرگداشتبه خاطر خويشاوندى بود؟ تمام بنى هاشم از خاندان پيامبر (ص) نيستند تاريخ زندگى آنان گواه بر بلندى مقام آنهاست شهادت پيامبر (ص) بر فضيلت آنان چرا كسى همانند آنان در ساير خاندانها نبود؟ فصل دوم چه كسانى اهل بيت پيامبرند؟ احاديثبيانگر اوصاف[اهل البيت] چگونه همه دانستنيهاى آنان يقينى است؟ چگونه گروهى را مشخص كنيم؟ احاديث تسميه فصل سوم دارندگان نقش اساسى نقش خاندان هاشم نقش قبايل اوس و خزرج ابو طالب اسلام ابو طالب احاديثبا تاريخ نزول آيه هماهنگ نيست تمام مسلمانان مديون ابو طالبند آيا پاداش نيكى جز نيكى است؟ على صاحب نقش اصلى دو افتخار ويژه شجاعتى فوق العاده،كه بر پايه اخلاصى بىنظير استوار بود از آغاز كودكى براى هر كار طاقت فرسا آماده بود زادگاه و تربيت على (ع) در على گنج پر بهايش را يافت فصل چهارم نخستين مسلمان شهرت (مستفيض بودن) حديثى كه گذشت كودكى كه برتر از مردان بود فصل پنجم برادر و وزير اصول تازه احتياج به نيروى پشتيبان دارد برخى خويشاوندان بر برخى ديگر مقدمند بايد آخرين رسالت پيروز گردد نخستين انجمن اسلامى احاديثى كه رويدادهاى ديگرى را با آيه مربوط مىكند تناقضى روشن هدف پيامبر چه بود؟ چگونه پيامبر اين پيمان را با خود بست؟ پيامبر از روش موسى پيروى مىكند وزارت،فداكارى و سازندگى نتيجه مشورت در خانه پيامبر (ص) فصل ششم جان نثار و مورد اعتماد پيامبر (ص) سومين مساله مهم چرا پيامبر على را براى فدا شدن انتخاب كرد؟ هدف از تكليف اداى امانتها خبرى كه خود يك معجزه بود على (ع) به شهادت علاقهمندتر بود تا زندگى تاريخ زندگى على سرشار از فداكارى است فصل هفتم نقش على (ع) در ايجاد دولت اسلامى رسالت و نيروى مخالف آن كميت و كيفيت مسلمانان فصل هشتم در جنگ بدر فصل نهم در احد عناصر دفاع در اين كارزار على و پرچمداران شكست پس از پيروزى چه كسى با پيامبر پايدار ماند؟ پايدارى على با پيامبر (ص) نتيجه جنگ فصل دهم در جنگ احزاب بنى قريظه پيمان شكنى مىكنند بتپرستان از حالت محاصره به تهاجم تغيير جهت مىدهند از جمله مؤمنان كسانى بودنداراده آنان را قويتر كرد كه توكل به خدا عمرو بن عبدود على خطر جديد را تحمل مىكند و بعد آن را از بين مىبرد عناصر دفاعى اسلام نعره كشيدن و سپس فرود آمدن از مركب جنگ خندق و جنگ اخير[كانال سوئز] فصل يازدهم در خيبر جنگ خيبر جنگ مذهبى نبود عناصر دفاع اسلامى صاحب نقش اصلى شهادت پيامبر (ص) درباره على (ع) تنها راه حل قطعى دو معجزهاى كه بروز كرد خدا و پيامبرش على را دوست مىدارند حديث مرغ بريان فصل دوازدهم پيامبر، برادريش را با على به مسلمانان اعلان مىفرمايد مقصود از برادرى ميان پيامبر و على چيست؟ همسر بانوى زنان خانوادهاى كه خداوند فضيلتش را ستوده است فصل سيزدهم جايگاه على در قرآن در رابطه با پيامبر (ص) بحث و گفتگوى ميان امام رضا (ع) و مامون فصل چهاردهم زمامدار مسلمانان پس از پيامبر (ص) ايمنى از گمراهى براى امت و حديث ثقلين روايتى را كه ابن هشام نقل كرده است فرد شايسته رهبرى در خاندان پيامبر (ص) چرا پيامبر (ص) با(خلافت على) را مسجل نكرد نوشته،به همان صراحت گفتار، فصل پانزدهم تصميم پيامبر (ص) اجرا نشد وصيتنامه مكتوب در مورد كارهاى مهم ضرورى است آگاهى پيامبر (ص) نسبتبهكتبى را ضرورت مىبخشدخطرهاى آينده،وصيتنامه ابو بكر وصيتنامه كتبى از خود به جا مىگذارد گفتگوى عبد الله بن عمر با پدرش پيامبر (ص) هر وقت مدينه را ترك مىكرد،جانشين مىگذاشت پيامبر خواست وصيتى بنويسد ولى مانع شدند اين حادثه عجيب پرسشهايى را برمىانگيزد: اين مخالفتبه دليل كم كردن زحمت پيامبر نبود پيامبر مىخواست درباره چه چيز وصيت كند؟ پيامبر قصد داشت كه براى امت امامى تعيين كند آن رهبر مورد نظر كيست؟ آيا مقصود على بود؟ عمر خود علت مخالفتش را توضيح مىدهد اين عوامل باعث جواز مخالفتبا پيامبر نمىشود چه عاملى اين صحابى بزرگ را به مخالفتبا پيامبر (ص) كشاند؟ چرا پيامبر (ص) با وجود مخالفت وصيتخود را ننوشت؟ چگونه وصيت پيامبر (ص) باعث ايمنى از گمراهى است؟ پشتوانهاى در مقابل اختلافهاى سياسى و قبيلهاى پشتوانهاى بر ضد گرايشهاى مختلف بخش دوم: امام (على ع) در دوران خلفاى سه گانه فصل شانزدهم خلافت ابى بكر احاديثى كه با اين حديث هماهنگ نيستند آيا پيامبر مايل بود كه ابو بكر را جانشين خود قرار دهد؟ آيا آن بيعت،قانونى و مشروع بوده است؟ قريش و امامت فصل هفدهم موضع على (ع) نسبتبه بيعت فصل هجدهم ابو بكر،عمر را جانشين خود قرار مىدهد فصل نوزدهم در عهد عمر سياستخارجى سياست داخلى سياست عمر در مورد خانواده خود سياست عمر در مورد توده مسلمانان سياست عمر در مورد اصحاب سياست عمر نسبتبه خاندان پيامبر (ص) اعجاب عمر نسبتبه دانش على (ع) مشاجره عمر با ابن عباس ابعاد مختلف سياست عمر نفوذ عمر در زمان ابو بكر در دوران پيامبر (ص) تاثير سياست عمر در آينده سياسى اسلام برترى دادن در پرداخت مقررى طبقه ممتاز عمر كانونهاى قدرت را به دست آزمندان مىسپارد گماردن بنى اميه ظهور معاويه در روزگار عمر حكومتبنى اميه،سرنوشت محتوم نبود معنى سخنان پيامبر (ص) درباره بنى اميه فصل بيستم شورا ابو عبيده و سالم نسبتبه على (ع) چه موضعى داشتند؟ آيا خلافتبراى غير قرشى است؟ او انصار را از حق انتخاب محروم داشت تمايلات اعضاى شورا چرا خليفه به اعضاى شوراپيامبر (ص) همراه باشنددستور نداد تا با گروه برادر عبد الله بن عمر تهديد مخالف،به قتل رؤياهاى خليفه و عبد الرحمان شرط عبد الرحمان آن شرط ابزارى بود براى رهايى از على (ع) چيزى كه به سود عبد الرحمان بدان استدلال مىشود كرد نمونه بودن على (ع) در مساله شورا طبقه جديد از دست رفتن آخرين فرصت بخش سوم: امام در دوران خلافت خويش فصل بيست و دوم 1- بيعتبا امام(ع) 2- مخالفتسريع 3- آيا طلحه و زبير مجبور شدند؟ فصل بيست و چهارم افسانه توطئه آيا عبد الله بن سبايى وجود داشته است؟ چه كسى قائل به رجعت است؟ منشا افسانه سبايى عايشه نامى از ابن سبا به ميان نياورده است معاويه از ابن سبا نامى نبرده است فصل بيست و پنجم جنگ صفين 1 امام (ع) در مقابل معاويه برهان اقامه مىكند عمرو بن عاص به معاويه مىپيوندد 2 ايده آليسم و ماكياوليسم 3 كوششهاى صلح به شكست مىانجامد 4 به زمين افتادن عمار ياسر 5 توطئهاى بزرگ 6 داوران فصل بيست و ششم خوارج فصل بيست و هفتم شهادت 1 چرا پيامبر (ص) مبارزه باخوارج را به امام(ع) توصيه كرد؟ نتايج اين جنگ چه بود؟ امام (ع) پيروان خود را در برابر مسؤوليتشان قرار مىدهد فصل بيست و هشتم پيرامون سياست مالى امام(ع) رهبران سه گانه سران قبايل مسلمان چرا امام (ع) اهم را بر مهم مقدم نداشت؟ فصل بيست و نهم آيا نبرد صفين غير قابل اجتناب بود؟ مغيره و ابن عباس به امام (ع) پيشنهاد مىكنند هشدارهاى پيامبر (ص) خود دليل بر آن است 3 آيا حكومتبنى اميه امرى اجتناب ناپذير بوده است؟ فصل سىام آيا برخورد امام (ع) با حكومت همانند يك حاكم بود؟ چرا امام (ع) اصحاب را وادار به بيعت نكرد؟ چرا امام (ع) مانع رفتن طلحه و زبير به مكه نشد؟ چرا امام (ع) نبرد صفين را دنبال نكرد؟ براى چه اشعث را مجازات نكرد؟ چرا امام (ع) پايبند قراردادى شد كه از روى جبر پذيرفته بود؟ چرا امام (ع) مدت حكميت را طولانى تعيين كرد؟ فصل سى و يكم چرا حكومت امام (ع) ادامه نيافت؟ حسادت قريش قريش نفوذ و كينه خود را حفظ مىكند سپاه اسامه وصيتى كه نوشته نشد دستبه دستشدن خلافت موضع دو خليفه نسبتبه على (ع) نفوذ روزافزون قريش و افول ستاره امام (ع) نام امام (ع) از زبانها مىافتد امويها در دستگاه دولت بقاى معاويه در پست استاندارى شورا خلافت را در اختيار بنى اميه قرار مىدهد اما نتيجه اول عبارت است از بالا رفتن ناگهانى نيروى بنى اميه پرده آهنين قبيلهاى بودن بافت جامعه مزاحمانى تازه آخرين فرصت امام ناچار به قبول خلافتشد كينهها به جوش مىآيد پرهيزكارانى كه امام (ع) را خوار و تنها گذاشتند سركشان قريش پرهيزكاران تشنه خلافت امام (ع) جاى سرزنش ندارد بلكه سزاوار تحسين است بخش چهارم فصل سى و دوم خلافت در قانون اسلامى 1 در اسلام جايى براى حكومت موروثى نيست قانونى بودن حكومت انتخابى حكومتبا تعيين شخص پيامبر (ص) طبيعت اصول اسلامى با انتخاب سازگار نيست قوانين اسلامى قوانينى اصلاحى است خطرهايى كه در انتظار امت است تاويل قرآن و تبليغ سنتها به مرجعى نياز دارد فصل سى و سوم آيا آنچه بايد بشود،شد؟... على (ع) دروازه شهر علم پيامبر (ص) است فصل سى و چهارم حديث مشورتى يوم الدار فصل سى و پنجم حديث منزلت فصل سى و ششم حديث ادا و تبليغ رسالت جز مردى از خاندانم،كسى حق ندارد از طرف من كارى بكند فصل سى و هفتم حديث ثقلين شيعه در مورد امامت،اعتقاد به وراثت ندارد اهل سنت از شيعه در اعتقاد بر موروثى بودن امامت جلوتر است رهبرى در فقه بتنهايى،نمىتواند تضمينى در مقابل گمراهى باشد فصل سى و هشتم حديث ولايت معناى حديث غدير ولى و مولا اولى آيه تبليغ مضمون پيام اين پيام هيچ ارتباطى به اهل كتاب نداشت چرا پيامبر (ص) من و يا پيشواى شماستنفرمود،على (ع) فرمانروا،يا خليفه خاتمه بايد مسلمانان بپذيرند كه اينداشته باشندحق را دارند با هم اختلاف نظر در مورد اين اختلاف،بايد بهمراجعه كنيمكتاب خدا و سنت پيامبر (ص) اصول تفاهم اعتقاد به گزينش جانشين بدعت نيست بعضى از اصحاب شيعه (پيرو)دوست مىداشتعلى بودند،و پيامبر آنان را قانونى بودن خلافت انتخابى و پيآمد ناپسند آن لزوم پيروى از مكتب اهل بيت (ع) چرا دانشمندان مطابق روايات اهل البيت عمل نمىكنند؟ فتواى شيخ الازهر پيروى از مذهبى خاص ضرورت ندارد تقديم به پيشگاه امام خمينى فصل بيست و يكم در عهد عثمان پيشدستى در مخالفت اجراى طرح و نقشه اموى معاويه در شام عبد الله بن ابى سرح در مصر وليد بن عقبه در كوفه عبد الله بن عامر در بصره عثمان و روش شيخين از نتايجسياست مالى خليفه: اوجگيرى مخالفتبا خليفه دو عضو ديگر شورا ام المؤمنين عمرو بن عاص اصحابى كه چشمداشتى نداشتند ابوذر عبد الله بن مسعود عمار بن ياسر خارج شهر مدينه شروع مخالفت در كوفه مخالفان تبعيد مىشوند منطق معاويه مردم نام على را به زبانها آوردند مشكلى كه على (ع) با آن مواجه است على (ع) تصميم مىگيرد تا مشكل را حل كند على (ع) بين نهضت كنندگان و خليفه وساطت مىكند و موفق مىشود مروان خليفه را از تصميم خود منصرف مىكند طلحه،عليه عثمان توطئه مىكند و على (ع) توطئه را مىخواباند على بر خليفه در محاصره،آب مىرساند امويان خويشاوند خود را تنها مىگذارند مردم مدينه از خليفه دفاع نكردند دفاع على (ع) و فرزندانش از عثمان اين پايان غم انگيز چه چيز را روشن كرد؟ جنگ بصره محتواى توافق مسير حركت امام (ع) آزمايشى كه در گذشته نظير نداشت ابو موسى اشعرى ابو موسى ميان قرآن و حديث فرق نمىگذاشت كليد حل مشكل تلاشهاى صلح جنگ تحت رهبرى ام المؤمنين مسؤوليت رهبران سه گانه نتيجهگيرى
بخش اول: امام (ع) در دوران نبوت
بخش دوم: امام (على ع) در دوران خلفاى سه گانه
بخش سوم: امام در دوران خلافت خويش
خاتمه
