انديشه‏هاى اقتصادى در نهج البلاغه

دكتر سيد محسن حائرى‏
ترجمه: عبدالعلى آل بويه لنگرودى

- فهرست مطالب‏ -


مقدمه
بنياد نهج البلاغه
مقدمه مؤ لف
شيوه بحث
دكتر سيد محسن حائرى
مقدمه مترجم
والله ولى التوفيق
فصل اول : مفهوم كلى اقتصاد
اقتصاد و عقيده
ركن اول :مسئوليت
ركن دوم : كار
اولا:درسهايى از زندگى حيوانات
ثانيا:درسهايى از زندگى پيامبران
درسهايى از زندگى امام على عليه السلام
انواع كار
- مزارعه :
- مساقات :
- مضاربه :
- شركت :
- اجاره :
- جعاله :
كشاورزى
كشاورز باتجربه
حمايت از كشاورزان
دامدارى
صنعت
حمايت از صنعتگران
تجارت
حمايت از تاجران
خدمات
زن و كار
مالكيت
ثروت
مفهوم منفعت (سود)
طبيعت
مالكيت ثروتهاى طبيعى
معدن
آبها
سرمايه گذارى
توزيع
عدالت
اول :دريافت ماليات
دوم :مساوات و ايجاد فرصتهاى يكسان
سوم :تاءمين اجتماعى
مشكل اقتصادى
فصل دوم : سيستهاى اقتصادى
دخالت دولت
وظايف دولت
اهداف سياست اقتصادى
اول :سياست مالى
1- سياست امام عليه السلام در بيت المال
2- سياست مالياتى
الف - نرمخويى و ملاطفت به هنگام جمع آورى ماليات
ب - تجاوز نكردن از حد مطلوب در گرفتن ماليات
ح - بخشودگى مالياتى به نيازمندان
د- رعايت مساوات در اخذ ماليات
3- سياست نقدينگى
4- سياست قيمت گذارى
5- سياست كمك هاى مالى
6- سياست انفاق
دوم :سياست توليد
سوم :سياست نظارت و بازرسى
فصل سوم : فقر غنا
علل ، پيشگيرى ، فقرزدايى
معنى فقر و فقير
خطر پديده فقر
والفقير خير من الفقر
علل و انگيزه هاى فقر
ديدگاه امام على عليه السلام
صفات بخيل
كدام زيانبارتر است بخل يا فقر
درس تربيتى
برابرى بخل با كفر
بخيلشايسته زمامدارى نيست
فقرزدايى
اول :سفارشهايى به فقرا
1- قناعت :
2- صبر و تحمل :
3- استقامت و پايدارى :
4- عفت و پاكدامنى :
5- نكوهش و مذمت دنيا:
دوم :سفارش به ثروتمندان
سوم اقدامات اقتصادى
اول :وظايف فرد
1- طلب علم و دانش
2- كسب تجربه
3- كار
4- تدبير و چاره انديشى
5- هدايت درست هزينه ها
7- غنيمت شمردن فرصتها
8- بخشش مستمر
9- پرداخت زكات
10- تنظيم خانواده
وظايف جامعه
اول :هميارى اجتماعى
دوم :ايجاد روحيه تعاون و همكارى
سوم :نظارت بر كار دولت
وظايف دولت
1- تاءمين اجتماعى
2- نظارت بر بازار
3- نظارت بر مالكيت
راههاى پيشگيرى از فقر
1- صدقه
2- امانتدارى
3- پرهيز گارى و استغفار
4- فروتنى و اخلاق پسنديده
5- درستكارى
6- مهاجرت و سفر
نمونه نيكو
فصل چهارم : توسعه اقتصادى
مفهوم توسعه
استراتژى توسعه
اهداف توسعه
توسعه در اسلام
مفهوم توسعه از ديدگاه امام على عليه السلام
اول :رسيدن به درجه بى نيازى
دوم :پى ريزى جامعه اى سالم
سوم :پى ريزى جامعه اى پرهيزگار
انسان و توسعه
ويژگيهاى انسان توسعه گرا
اول - علاقه به علم و ياد گيرى
دوم - نيروى كار
سوم - علاقمندى به كار خير
چهارم - هدايت درست هزينه ها
پنجم - عوامل پيشرفت
ششم - احساس مسئوليت جمعى
اول :علاقه به علم و ياد گيرى
دوم :نيروى كار
سوم : علاقه به كار خير
چهارم : هدايت درست هزينه ها
پنجم : عوامل پيشرفت
ششم : احساس مسئوليت جمعى
توسعه منابع انسانى
اول : انسان توسعه گرا
دوم : منابع طبيعى
موانع توسعه منابع طبيعى
مانع اول:بيكارى
مانع دوم : بيكارى پنهان
مانع سوم : عدم آگاهى از منابع طبيعى
مانع چهارم : عدم بهره بردارى درست از منابع
عوامل موثر در توسعه
اول : تشكيل سرمايه
دوم : مديريت خوب موسسات عمومى و خصوصى
سوم : استفاده از روشهاى نوين در پيشرفت فنى
عوامل جانبى در توسعه
اول : فكر و انديشه
دوم : تعاون و همكارى
سوم : سياست و امنيت
چهارم : وضع قانون
پنجم : نوآورى و ابتكار
مفاهيمى كه بايد تصحيح گردد
اول : صنعتى كردن جامعه
دوم : معيارهاى نادرست
فرهنگ اقتصادى نهج البلاغه
الابيض : سفيد(نقره ) Silver
الاجارة : اجاره Lease
الاحتكار: احتكار Hoarding
احياء الموات : احياى موات (زمين باير) Revival
الاءجر: مزد، پاداش Reward
الاءسراف : اسراف ، زيادى روى در مصرف Extravagance
الاستثمار: بهره بردارى ، سرمايه گذارى Exploitation
اعواز: نيازمندى money of Lack
الاقتصاد: ميانه روى ، علم اقتصاد Economy
القطاع : اقطاع ، تيول ، زمينى را به اقطاع دادن Land disribution
الاءكارون و الاءكار: كشاورزان ، شخم زنان furrow To
الانفاق : انفاق كردن ، هزينه كردن Infeudation
الاءود: رنج ، سختى ، oneselfe Extert
البخل : بخل ، بخل ورزيدن Avarice
البقاع : قطعه اى زمين land of Piece
بيت المال : بيت المال treasury Public
البيع : خريد و فروش Selling
التراب : خاك Dust
التبذير: بيهوده مصرف كردن Waste
التبر: طلا، طلاى خام Gold
التجارة : بازرگانى Trace
التراف : فراوانى نعمت ، در رفاه بودن ، خوشگذرانى -Pleasure Seeking
التنافس : رقابت كردن Gompetition
الثروة : ثروت Affluence
الثمن : بها، قيمت ، ارزش Price
الجباية : جمع آورى Gollection
الجد: تلاش ، كوشش ، جديت Serious
الجدب : خشكى ، بى آبى ، قحطى Infertillity
الجهد: تلاش ، كوشش Effort
الجو: هوا، فضا، جو Air
الجود: بخشش Liberality
الحرث : كشت ، كشاورزى earth the Totill
الحرص : آزمندى Ambitious
الحسب : شرافت نسب Descent
الحسد: حسد ورزيدن ، رشك بردن Grundge
الحق : حق ، درستى ، حقيقت truth The
الحكرة : احتكار Rondom
الخراج : ماليات ، خراج Landerenue
الدرهم : درهم Dirham
الدولة : دولت ، حكومت ، سرمايه اى كه دست به دست مى گرددState
الدين : دين ، بدهكارى Debt
الدينار: دينار islamicera early of coin Agold
الذخيرة : پس انداز، اندوخته Reserve
الذراع : مقياس طول dhar of Plureal
الذهب : زر، طلا God
الربح : بهره ، سود Gain .Interset
الربا: ربا Usuay
الرزق : روزى Sustenace
الرخاء: آسايش ، فراخى نعمت Favour
الرشوة : رشوه Bribery
الرعى ، Pastor
الرياش : جامعه فاخر مال ، اسباب و اثاثيه و جامه فاخر، ارزانى و فراوانى نعمت.Wellcloting
الزخرف : زينت ، زيور Flash
الزرع : زراع ، كشاورز Gultivator
الزكاة : زكات Zakat
السرف : زياده روى Extrevagancy
السعر: قيمت ، نرخ ، بها Price
السعى : تلاش كردن ، كار كردن Traing
السفتجة : سفته note Promissory
السفيه : نادان ، كم خرد Silly
السلعة : كالا Goods
السلف : پيش فروش money Hdvance
السهم : بهره ، سهم Share
السمسرة : دلالى Brokevage
السوق : بازار Market
السوم : عرضه كالا براى فروش Price the ask To
الشوح : بخل ، آزمندى (money other from( Avarice
شرطى Policeman
الشراء: خريدن Sail
الشرك : مشاركت Participation
الشكر: سپاسگزارى Thank
الصدقة : صدقه Alms
الصرف : تبديل پول Exchange
الصلاح : اصلاح Correction
صوافى الاسلام : اراضى به غنيمت در آمده Earth Booties
الضمان ؛ Insurace
الطعام : طعام ، خوراك ، غذا Food
الظلم : ستم Injutice
العائل : فقير، درويش Poor
العارية : چيز عاريتى ، عاريت Loan
العامل : كارگزار، حسابدار worker
العدل : عدالت ، دادگرى justice
العدم : فقر، تنگدستى Destitution
العربون : بيعانه ، پيش پرداخت Earnest
العرض : عرضه Offer
العرطبة : طبل Drum
العريف : جاسوس ، ماءمور مخفى Spy
العشار: عشريه بگير Customduty
العفو: احسان ، نيكى ، باقيمانده مال pardon
العمران : آبادانى Building
العمل : كار، انجام كار Job
عيالالرجل : خانواده ، افراد عائله Familly
العين : سكه پول Money
الغش : خيانت ، دغلكارى ، كلاهبردارى Fraud
الغارم : غرامت پرداز، وامدار، بدهكار Debtor
الغامر: زمين Glutwater
الغصب : غصب ، تجاوز Rape
الغلاء: تجاوز از حد، گرانى Dearness
غلات : محصولات ، درآمدها Crop
الغول : خيانت booties in Traitoraously
الغبن : زيان رساندن ، فريبكارى ، فراموشى Injury
الغنى : بى نيازى ، توانگرى ، ثروتمندى Wealth
الغنيمة : غنيمت Booty
الفاحش : زشت ، ناشايست Abusive
الفقير: تنگدست ، فقير Poor
الفلز: فلز Metal
الفى ء: غنيمت جنگى booty - War
القتر: سختگيرى ، صرفه جويى زياد spare To
القرض : وام lend .Loan
القسط: دادگرى ، عدالت Justice
القسم : تقسيم كردن ، بهره ، سهم Division
القصد: ميانه روى ، اعتدال Uprightness
القناعة : قناعت Contenment
القوت : غذا، روزى Victuals ,Food
القوام : پايه ، اساس Foundation ,Basis
القيمة : ارزش ، قيمت Value
الكسل : تتنبلى ، سستى Indolense
الكسب : كسب ، درآمد Trade
الكرم : بخشش ، بذل ، گشاده دستى Generosity
الكفاف : مقدار كافى Sufficiency
الكفاءة : برابرى ، تعادل Equivalence
الكلا: گياه Plant
الكنز: گنج ، اندوخته Treasure
الكيل : پيمانه ، اندازه Measure
المال : مال ، پول Mony
المؤ ونة : رنج ، زحمت ، تهيه آذوقه Provision
الجماعة : گرسنگى ، قحطى Famine
المحترف : پيشه ور Professional
المساءلة : خواهش ، نياز Need
المسكين : تهيدست Needy
المساومة : معامله Bargain
السماوات : مساوات ، برابرى Equity
المستضعفين : ناتوانان Oppressed
المصالح : منافع ، Interests
المصانعه : رشوه Bribe
المضطرب : مسافر Merchant
المطارح : راههاى دورى كه تجار از آن كالا وارد كنند Merchandise
المعادن : معادن ،كانها Mineral
المعاش : معاش وسيله زندگى subsistence
المغرم : طلبكارى Creditor
المقدار: كميت ، مقدار Quantity
المقل : بينوا، كم ثروت ital cap Small a Having
المكافاة : پاداش نيك Reward
الملح : نمك Salte
الملك : مالكيت ، دارايى Possession
المماكسة : چانه زدن در معامله Bargain
المنافع : جمع منفعت ، سود Interests
النسيئة : تاءخير trenction Credit
النفل : غنيمت Booy - War
النقد: بها، قيمت Cash
النمو: رشد Growth
النمارق : جمع نمرق : بالش cerpet Gmall
الورق : سكه ، مسكوك Note
الوزن : وزن كردن Weight
الوسع : توانگرى Affordibility
الوفر: فراوانى Plenty
الهبة : بخشش Donation
الوديعة : وديعه ، امانت ، سپرده Deposit
الهداية : هديه Present
اليسار: ثروتمندى ، توانگرى

 

next page fehrest page