گفتار مصحح
شرح حال مختصرى از آيت الله فقيد شيخ محمد حسين اصفهانى رضوان الله عليه
قسمت اول : مدائح و مراثى
در ولادت سيد المرسلين صلى الله عليه و آله
در مبعث سيد المرسلين صلى الله عليه و آله
(ترجيعات )
در مديحه سيد كائنات و اشرف موجودات سيد المرسلين و خاتم النبيين صلى الله عليه و آله (چهارده بند)
در سوگ سيد المرسلين صلى الله عليه و آله
در ميلاد اميرالمؤمنين عليه السلام (ده بند)
در ولادت مولايمان اميرالمومنين عليه السلام
در مديحه اميرالمؤمنين عليه السلام
مديحه امير عليه السلام در روز غدير
در مدح مولايمان اميرالمؤمنين سلام الله عليه
در سوگ اميرالمؤمنين عليه السلام (ده بند)
در ولادت صديقه طاهره ، فاطمه سلام الله عليها
در مدح سيده النساء سلام الله عليها
در سوگ صديقه طاهره ، فاطمه سلام الله عليها
در سوگ صديقه طاهره ، فاطمه سلام الله عليها (هفت بند)
در مدح امام حسن مجتبى عليه السلام
در سوگ امام حسن مجتبى عليه السلام
در سوگ امام حسن مجتبى عليه السلام ، هفت بند
در ولادت سيد الشهدا سلام الله عليه
در وارد شدن به كربلا
دوازده بند در جواب محتشم عليه الرحمه
در سوگ سيد الشهدا عليه السلام شانزده بند
در شب عاشوراء
در شب يازدهم
و نيز در شب يازدهم
بندهاى متفرقه
در سوگ سيد الشهدا سلام الله عليه
همچنين در سوگ حضرت مظلوم عليه السلام
و نيز در سوگ او عليه السلام
مخمس غزل شيخ سعدى در مصيبت
ايضا مخمس غزل شيخ سعدى در مصيبت
در سوگ امام مظلوم سيد الشهدا سلام الله عليه
نيز در سوگ او عليه السلام
نوحه خطاب بحضرت ولى عصر عليه السلام
در زبان حال مظلومه زينب كبرى عليهاالسلام
در لسان حال مظلومه زينب كبرى عليهاالسلام
لسان حال مظلومه زينب الكبرى عليهاالسلام
لسان حال مظلومه زينب كبرى عليهاالسلام
خدا حافظى هايش
از زبان رقيه دخت امام حسين سلام الله عليها
فى اربعين
در مدح و سوگ زينب كبرى سلام الله عليها
در مدح و سوگ مسلم بن عقيل سلام الله عليه
در مدح و سوگ ابى الفضل العباس سلام الله عليه
در سوگ ابى الفضل العباس سلام الله عليه
در سوگ ابى الفضل العباس سلام الله عليه
در سوگ ابى الفضل و برادرانش عليهم السلام از زبان مادرشان ام البنين عليهاالسلام
در مدح و سوگ على اكبر سلام الله عليه
شاه دين را بود شور محشر          بر سر نعش شهزاده اكبر
در سوگ على اكبر عليه السلام از زبان مادرش
و نيز در سوگ او عليه السلام از زبان مادرش
لسان حال ليلاى جگر خون          عقول ماسوى را كرده مجنون
و نيز در سوگ على اكبر از زبان مادرش
و نيز در سوگ على اكبر از زبان مادرش
در سوگ على اكبر عليه السلام
در سوگ على اكبر عليه السلام
در سوگ على اكبر عليه السلام
در سوگ على اكبر عليه السلام
در مدح و سوگ قاسم بن الحسن عليهماالسلام
در سوگ قاسم بن الحسن عليهماالسلام
در سوگ قاسم بن الحسن عليهماالسلام
در سوگ قاسم بن الحسن عليهماالسلام
در سوگ قاسم بن الحسن عليهماالسلام
در سوگ قاسم بن الحسن عليهماالسلام
در سوگ عبدالله بن الحسن عليهماالسلام
در مدح و سوگ عبدالله ،كودك شير خوار معروف به على اصغر سلام الله عليه و على ابيه
در زبان حال مادر شيرخوار سلام الله عليهما
در سوگ شير خواره از زبان مادرش عليهماالسلام
زبان حال مادر شير خوار سلام الله عليهما
در رجوع اهل بيت امام به مدينه طيبه
فى كساء
در سوگ سيد الساجدين عليه السلام
در سوگ سيد الساجدين عليه السلام
در مدح امام ابى جعفر الباقر عليه السلام
در مدح امام ابى عبدالله الصادق سلام الله عليه
در مدح امام ابى عبدالله الصادق عليه السلام
در مدح امام موسى بن جعفر الكاظم سلام الله عليه
در سوگ امام موسى الكاظم عليه السلام
در سوگ ابى الحسن موسى سلام الله عليه هفت بند
درمدح امام ابى الحسن الرضا عليه السلام
در مدح و سوگ امام ابى الحسن الرضا عليه السلام
در سوگ امام ابى الحسن على بن موسى الرضا عليه السلام
در مدح امام ابى جعفر الجواد عليه السلام
درمدح و سوگ امام ابى جعفر الجواد عليه السلام
در مدح امام ابى الحسن على الهادى عليه السلام
درمدح امام ابى محمد الحسن العسكرى عليه السلام
در ولادت حضرت حجت عجل الله فرجه
مدح امام بقيه الله فى العالمين عجل الله فرجه
در مدح حضرت حجت عجل الله تعالى فرجه
در مدح حضرت حجت عجل الله تعالى فرجه
در استغاله به حضرت حجت عجل الله فرجه
در استغاثه به حضرت حجت عجل الله تعالى فرجه
قسمت دوم : غزليات
اى شمع جهان افروز بيا          وى شاهد عالم سوز بيا
اى خاك درت جام جم ما          آيا خبرت هست از غم ما
در عشق تو شهره آفاقم          ديوانه حلقه عشاقم
صهباى خم تو خرابم كرد          سوداى غم تو كبابم كرد
عمريست كه دست و گريبانم          با بخت سياه و رقيبانم
مهر تو رسانده بماه مرا          وز چه بذروه جاه مرا
اى بسته بند هوى و هوس          جهدى تا هست اين نيم نفس
تا نخل اميدم را تو برى          شيرين تر از اين نبود ثمرى
هر كس كه بعهد وفا نكند          پس دعوى صدق و صفا نكند
آن دل كه بياد شما نبود          شايسته هيچ بها نبود
هر كس كه غم تو بسينه گرفت          ديگر بجهان چه غمى دارد
هر كس خط و خال تو ميجويد          جز خطه عشق نمى پويد
با نيك و بد دنيا خوش باش          چون باده صافى بيغش باش
افسوس كه گوهر نفس نفيس          از كف دادى بمتاع خسيس
آن سينه كه مهر تو مه دارد          روزى چه شبان سيه دارد
برقى از غمزه مستى زد          آتش در خرمن هستى زد
يار آنچه بسينه سينا كرد          با اين دل سوخته ما كرد
هر كس بتو دست تولى زد          پا بر سر عرش معلى زد
اى بسته دل اندر خوان طمع          وى خسته تن از پيكان طمع
اى محور دائره ملكوت          سر گشته باديه ناسوت
اى تاب و توانم را برده          رحمى بر اين دل افسرده
اى داغ تو لاله باغ دلم          وى سوز تو نور چراغ دلم
رسواى زمانه زبانم كرد          فاش اين همه راز نهانم كرد
آن كيست كه بسته بند تو نيست          يا آنكه اسير كمند تو نيست
گر باده دهد بر باد مرا          از غم بكند آزاد مرا
از نرگس مست تو مخمورم          هر چند خرابم ، معمورم
هر جا كه بسوى تو مى بينم          يكجا همه روى تو مى بينم
تا گوهر عشق اندوخته ام          چشم از همه عالم دوخته ام
از يار نياز نديده كسى          جز عشوه و ناز نديده كسى
تنها نه منم به كمند هوا          من رام ركوب العشق هوى
آن سينه كه تير ترا هدفست          گنجينه معرفت و شرفست
از هر گل شور نرويد گل          شيرين سخنى سزد از بلبل
بخدا كه ز غير تو بيزارم          وز خويش هميشه در آزارم
آن دل كه ز عشق چه غنچه شكفت          هر نكته كه گفت ز حسن تو گفت
تا رايت عشق افراخته ام          در وادى حيرت تاخته ام
اى در طلب همه عالم گم          افلاطون رفته فرو در خم
از عشق تو اندر تاب و تبم          و ز شوق تو در وجد و طربم
اى روى تو قبله حاجاتم          وى كوى تو طور مناجاتم
از جان بگذر جانان بطلب          آنگاه ز جانان جان بطلب
تا بى خبرى ز ترانه دل          هرگز نرسى بنشانه دل
بسامانى رسان يارا سر سودائى ما را          و گرنه ده شكيبائى دل شيدائى ما را
فروغ حسن تو داده است چشم بينا را          بهر چه مينگرد جلوه طور سينا را
جانفشانى بكن ار ميطلبى جانان را          كس بجانان نرسد تا نفشاند جان را
دلبرا گر بنوازى بنگاهى ما را          خوشتر است ار بدهى منصب شاهى ما را
اى روح روان تند مرو وامش رويدا          خلقتى ز پيت و اله و سر گشته و شيدا
من ز مجنون و تو در حسن سبق برده ز ليلى          دل من سينه سينا، رخ تو طور تجلى
تبارك الله از آن طلعت چو ماه و تعالى          نه ماه را است چنين غره و نه اين قد و بالا
اى كه ز خوبى نصيب يافته حد نصاب          درى و ياقوت لب ، سيم بر، و زر نقاب
كعبه كوى تو رشك حلد برين است          قبله روى تو آفت دل و دين است
صبح ازل از مشرق تو دميده است          تا شام ابد پرده خورشيد دريده است
از تو بيداد وز من ناله و فرياد خوش است          چهچهه از بلبل و از گل همه بيداد خوش است
مذمت عاشقان ز پستى همت است          عشق رخ مهوشان فريضه ذمت است
دلى كه شيفته روى آن پريزاد است          ز بند ديو طبيعت هماره آزاد است
هر چه آيد بسر ما همه از دورى تو است          بانگ رسوائى من نيز ز مستورى تواست
در سرى نيست كه سوداى سر كوى تو نيست          دل سودازده را جز هوس روى تو نيست
براستان كه سر من بر آستانه تست          نواى روز و شبم شور عاشقانه تست
جز غمت سر سويداى مرا رازى نيست          ليك دم بسته زبان را سر غمازى نيست
جز ببوى تو مشام دل و جان عاطر نيست          خاطرى كز تو فراغت طلبد خاطر نيست
زشوق آن روى با طراوت نهاده بر كف سر ارادت          اگر برانى زهى شقاوت و گر بخوانى زهى سعادت
مست صهباى تو در هر گذرى نيست كه نيست          زانكه سوداى تو در هيچ سرى نيست كه نيست
تا دل آشفته ام شيفته روى تست          هر طرفى رو كنم روى دلم سوى تست
گر چه عمريست كه دل از غم عشقت ريش است          ليك چند يست كه اين غائله بيش از پيش است
ما را بجهان جز بتو كارى نبود          جز بر كرمت اميدوارى نبود
فدائيان ره عشق دوست مرد رهند          چه جان بجانان ز بند تن برهند
مژده باد زندان را قاصد صبا آمد          حضرت سليمان را هدهد سبا آمد
مرا در سر بود كه در هر سر نميگنجد          نواى عاشقى در ناى تن پرور نمىگنجد
گر تير غمى بشست گيرد          بر سينه ما نشست گيرد
رموز عشق را جز عاشق صادق نميداند          حديث حسن عذرا را بجز وامق نميداند
آن يار لاله رو گرما را نمينوازد          سهلست ، از چه ما را چو شمع ميگذارد
سر غنچه در گريبان دل لاله داغ دارد          زنوا و شور قمرى كه بباغ و راغ دارد
خسته اى را كه دگر طاقت وقوت نبود          گر تفقد نكنى شرط مروت نبود
عاشق از فتنه هراسان نشود          تا كه مشكل نشود واقعه آسان نشود
بخت شود يار، يار اگر بگذارد          يا فلك كجمدار اگر بگذارد
بجرم آنكه عاشقم ز من كناره ميكند          دچار درد عشق را بدرد چاره ميكند
دوش هاتف غيبى حل اين معما كرد          سود هر دو عالم يافت هر كه با تو سودا كرد
گهى بكعبه جانان سفر توانى كرد          كه در مناى وفا ترك سر توانى كرد
سينه تنگم مجال آه ندارد          جان بهواى لب است و راه ندارد
تجلى كرد يارم تا كه گيتى را بيارايد          ولى چون نيك ديدم خويشتن را خواست بنمايد
هله اى نيازمندان كه گه نياز آمد          سروجان بكف بگيريد كه سرو ناز آمد
غره غراى تو چشم مرا خيره كرد          طره زيباي تو عقل مرا تيره كرد
اگر بشرط مروت وفا توانى كرد          گذر بصفه اهل صفا توانى كرد
عاكفان حرمت قبله اهل كرمند          واقف از نكته سر بسته لوح و قلمند
گفتم چه ديدم آن رخ و آن زلف تابدار:          ((آمنت بالذى خلق الليل و النهار))
تا بكى اى نوش جان ميزنيم نيشتر          زخم از اين بيشتر يا دل از اين ريشتر
خوشست از دوست گر لطفست و گر قهر          به از شهد است از دست بتان زهر
اى از خط تو سبز لب جويبار عمر          و ز غنچه تو خرم و خندان بهار عمر
گوهر عمر گرانمايه بود گرچه نفيس          ليك از بهر نثار تو متاعيست خسيس
آتش قهر تو بر باد دهد گر خاكم          آب لطف تو نمايد ز كدورت پاكم
گر هواى سر كوى تو دهد بر بادم          بحقيقت كند او بند هوا آزادم
نقطه خال تو را من كه چنان حيرانم          كه چه پركار در آن دائره سرگردانم
ز شور عشق تو گر ز عندليبان شدم          ولى گرفتار بيداد رقيبان شدم
نقطه خال لبت مركز و ما پرگاريم          همه سر گشته در آن دائره رخساريم
ديرگاهى است پناهنده اين درگاهم          بلكه عمريست كه خاك ره اين خرگاهم
هر سو نگريديم كسى چون تو نديديم          اكنون نگرانيم كه هر سو نگريديم
ترسم آنست كه ترسائى روى تو شوم          يا كه هندوى بت خال نكوى تو شوم
از رقيبان تو تا چند من انديشه كنم          بيخ انديشه بد را چه خوش از ريشه كنم
هر كه را عشق بود ساقى و عقلست نديم          دولتى يافته بى كلفت جمع زر و سيم
لاله روى تو را شمع جهان افروزم          عشق ميبازم و پروانه صفت ميسوزم
باميد روى دلدار ز آبرو گذشتم          بهواى صحبت يار زهاى و هو گذشتم
تا شد آواره ز اقليم حقيقت پدرم          من از آنروز در اين وادى غم در بدرم
بريدم از همه پيوند و بر تو دل بستم          بمهر روى تو با مهر و ماه پيوستم
چون خم عشق ازل تا بابد ميجوشم          باده خانگى از خون جگر مينوشم
من بناخن غم سينه ميخراشم          فىالمثل چه فرهاد كوه ميتراشم
من بينوا از بى برگ و برى اگر بميرم          سر پر ز شور از خاك در تو برنگيرم
بهواى كوى تو آمدم كه رها ز بند هوا شوم          باميد روى تو آمدم كه مگر ز تو كامروا شوم
سروش غيب دوشم نكته اى را گفت در گوشم          كه تا صبح قيامت برد تاب از دل ، ز سر هوشم
ز اقليم حقيقت تا طبيعت رخت بر بستم          چنان سر گشتگى ديدم كه گم شد رشته از دستم
بخدا كز تو نگيرم دل و رو برنكنم          كافرم چاره دل را گر از اين در نكنم
لوح دل را جان من از نقش كثرت ساده كن          وز براى كلك وحدت لايق و آماده كن
سرم را پر كن از سوداى عشق و سر بلندم كن          سويداى مرا سرشار شوق و مستمندم كن
كه برد بكوى ليلى ز وفا پيام مجنون          كه بسى نرفت و از ياد تو رفت نام مجنون
تا چند باشى از ما گريزان          ما در قفايت افتادن و خيزان
اگر از درم در آئى تو چه طالع نكويان          بدهم بمژدگانى سروجان بمژده گويان
مائيم مست باده روز الست تو          نى بلكه مست غمزه چشمان مست تو
صورت شاهد ازل جلوه گر از جمال تو          معنى حسن لميزل در خور خط و خال تو
زلال خضر ميجوشد ز لعل نوشخند تو          هزاران همچو اسكندر گرفتار كمند تو
آبرومندم بعشق روى تو          سرفرازم در هواى كوى تو
ايكه بر اوج نه فلك دام هوس فكنده اى          بر لب بام يار من پر نزند پرندهاى
اگر روزانه باشد يا شبانه          ندارم جز نواى عاشقانه
دمى با تو بودن كه جان جهانى          بود خوشتر از يك جهان زندگانى
كه دهد مرانشانى ز تو اى نگارجانى          كه نشان هر نشانى است نشانى بىنشانى
صنما بجان نثاران ز چه رو نظر ندارى          ز رسوم دلبرى هيچ مگر خبر ندارى
لوح دل را اگر از نقش خطا ساده كنى          خويش را آينه حسن خدا داه كنى
اگر مشتاق جانانى مكن جانا گران جانى          در اين ره سر نميارزد بيك ارزن ز ارزانى
دارم اى دوست ز بيداد تو فرياد بسى          چكنم چون نبود دادگر دادرسى
نيست در عالم ز من مسكين ترى          وز تو نيز اى دوست دل سنگين ترى
گر سوى ملك عدم باز بيابى راهى          شايد از سر وجودت بدهند آگاهى
در كوى عشق كوهى كمتر بود ز كاهى          جز عاشقان نيابند اين نكته را كماهى
رموز عشق تا با ما نياميزى نياموزى          كه گوهر تا خزف از كف نيندازى نيندوزى
خواهى اگر بكوى حقيقت سفر كنى          بايد ز شاهراه طريقت گذر كنى
دارم اى دوست ز بيداد فرياد بسى          چكنم چون نبود دادگرى ، دادرسى
صفحات دفتر كن فكان حسن تو آيتى          كلمات محكمه البيان ز لطيفه تو كنايتى
بيا اى بلبل خوش لهجه من          بيا اى روح بخش مهجه من