پیشگفتار
نگاهی به محتوای کتاب
دیباچه
مقدمه بر چاپ دوم
رحلت رسول اکرم، جریان سقیفه و موضع امام علی (ع)
فردای سقیفه تا خلافت علی
الف. علی (ع) و خلافت ابوبکر
علی علیه السلام و ماجرای فدک
ب. علی (ع) و خلافت عمر
ج. علی (ع) و خلافت عثمان
خطبه شقشقیه
خلافت امیرالمؤمنین علی علیه السلام
الف. آغاز خلافت
ب. عزل و نصب کارگزاران
ج. عهدنامه مالک اشتر، آیین زمامداری
د. قاطعیت در برابر کارگزاران
1. عثمان بن حُنَیف
2. مصقلة بن هبیره
3. شُریح قاضی
4. عبداللّه بن عبّاس
5. حکایت سوده
6. مُنذر بن جارود
ه . حکومت از منظر علی (ع) در نهج البلاغه
1. کلّیات حکومت
1-1. ضرورت حکومت و فلسفه کلّی آن
2-1. نقش تعیین کننده حکومت
3-1. فرمانروایی، ودیعه ای الهی
4-1. اطاعت مشروط از مسئولان حکومت
5-1. خطر رژیمهای فاسد و ضرورت مبارزه با آن
6-1. سقوط اجتناب ناپذیر رژیمهای فاسد
7-1. ارزش مبارزه با حاکمان ستمگر:
8-1. امدادهای غیبی در حمایت ازمبارزات ضد استکباری
9-1. عینیت یافتن اهریمن در رژیمهای استکباری
10-1. امانت بودن بار حکومت و پاسخگو بودن
11-1. حکومتها در دادگاه تاریخ
2. مسائل حکومتی در نگرش اخلاقی و فرهنگی
1-2. رازهایی در کیش شخصیت
2-2. خود شگفتی، آفت حکومت
3-2. تلاش سخت و به دور از سستی و کاهلی
4-2. خویشتنداری در هنگامه خشم و شهوت
5-2. خودسازی در میدان عبادت
6-2. فروتنی با مردم
7-2. خطر خصلتهای منفی
8-2. ژرف اندیشی
9-2. همگونی با مردم در زندگی
10-2. عبرت گرفتن از تاریخ
11-2. مسئولیت پذیری
12-2. دوری از خودکامگی
3. رابطه سیاست و فرهنگ
1-3. تأثیر منفی ضعف فرهنگی جامعه در روحیه رهبران صالح
2-3. ضعفهای فرهنگی، زمینه ساز سلطه بدان
3-3. همگونی مردم با حاکمان در هر زمان
4-3. سیاستمداران و عالمان فاسد، در رابطه تنگاتنگ
4. حکومت حق در نگاه فرهنگی
1-4. دوری از راه و رسم مستکبران و پیرایه های زور و زر
2-4. مبارزه با سالوسی و تملّق
3-4. مبارزه بر ضدّ کیش شخصیت
4-4. نفی روابط رسمی
5-4. سادگی و صمیمیت
6-4. پاسداری از کرامت انسان
7-4. نرمش و انعطاف
8-4. آرمانهای بلند
5. سمت گیریها و سیاستهای کلّی
1-5. الهام گرفتن از قرآن و سنّت
2-5. پرهیز از خونریزی و خشونت
3-5. احترام به افکار عمومی
4-5. سرکوبی توطئه
5-5. مدارا با مردم و دوری از تحمیل
6-5. احترام به حقوق انسان، ضمن تأکید بر ارزشهای توحیدی
7-5. موضع مردمی و ضد اشرافی
8-5. تبعیض ستیزی
9-5. حمایت از محرومان و ستمدیدگان
10-5. تأمین رفاه عمومی، دور از طبقه گرایی
11-5. تنظیم عادلانه روابط اقتصادی
12-5. توجّه خاص به رفاه نیروهای مسلّح
13-5. نظارت مستقیم بر عملکرد نیروهای مسلّح
14-5. تأکید بر استقلال دستگاه قضایی
15-5. صلح طلبی هوشمندانه در سیاست خارجی
16-5. پایبندی به تعهّدات خارجی
6. سیاستهای اجرایی و مدیریت
1-6. خودآگاهی رهبران و اهمیت آن
2-6. تقسیم کار و مسئولیت
3-6. تأکید بر ارزیابی شرایط جغرافیایی
4-6. تأکید بر ارزیابی شرایط زمانی
5-6. دوری از شتابزدگی و کاهلی
7. سیاستهای مالی
1-7. حسّاسیت مسائل مالی
2-7. قاطعیت در حسابرسی
3-7. انعطاف ناپذیری در پیگیری اختلاس
4-7. شرح صدر در امور مالی
7-5. تأکید بر سیاستهای عمرانی
8. سیاستهای مالیاتی
1-8. مالیات، درآمد اصلی دولت
2-8. اعتماد به مردم و رفتار محترمانه با آنان
3-8. حسّاسیت در پاسداری از اموال عمومی
4-8. ارفاق بی دریغ
9. سیاستهای مکاتباتی
1-9. اهمیت دبیرخانه و دبیران
2-9. ساماندهی دبیرخانه، راز مدیریت
10. سیاستهای اداری و استخدامی
1-10. گزینش اصولی، راز سلامت نظام اداری
3-10. اهمیت و ضرورت پاکسازی
4-10. ارزیابی، تشویق و تنبیه
5-10. بازرسی
6-10. توجیه حقوقی همکاران
7-10. پیشگیری از رنجش همکاران و تلاش در جهت رسیدن به تفاهم
8-10. تأمین رفاه همکاران
9-10. سازماندهی و انضباط اداری
11. سیاستهای امدادی
1-11. شناسایی حقوق نیازمندان
2-11. توجیه ناپذیری مسامحه
3-11. اولویت دادن گمنامان
4-11. اولویت دادن پیران و خُردسالان
12. سیاستهای تبلیغاتی
1-12. احترام به افکار عمومی
2-12. پرهیز از منّت گذاشتن، غلو و خُلف وعده
13. مردم و حکومتها
1-13. اهمیت حقوق متقابل مردم و حکومتها
2-13. رئوس کلّی حقوق متقابل مردم و حکومتها
3-13.امر به معروف و نهی از منکر، تأکیدی بر نقش مردم در پاسداری ارزشها
4-13. تأکید بر ارتباط مستقیم مسئولان با مردم
5-13. تحمّل درشتیها و نارساییها
6-13. تکیه بر مردم در نظام اقتصادی
7-13. جلب عواطف و ارزش والای آن
8-13. حفظ حضور مردم در صحنه سیاست
جنگهای امام علی علیه السلام در دوران خلافت
درآمد
الف. جنگ جمل یا فتنه ناکثین
کوفه، مرکز خلافت علی علیه السلام
ب. جنگ صفّین یا فتنه قاسطین
حکمیت، نتیجه تعصّب کور
ج. جنگ نهروان یا فتنه مارقین
نمونه هایی از جنایتهای خوارج
وصیتنامه امیرمؤمنان علی (ع)
کتابشناسی