و من الاءخبار النبوية قوله (صلى الله عليه و آله ): و قد ساءله رجل : يا رسول الله فيم النجاة ؟ فقال : اءن لا تعمل بطاعة الله و تريد بها الناس .
و فى الحديث : من راءى الله به و من سمع سمع الله به .
مردى از رسول خدا (صلى الله عليه و آله ) سئوال كرد كه نجات در چيست ؟ حضرت فرمود: اينكه فرمانبردارى و طاعت خدا را بجا نياورى در حاليه (رضايت و خشنودى ) مردم را مى خواهى .
و در حديث آمده است : هر كس كارى را از روى ريا براى جلب توجه مردم انجام دهد، خداوند او را مورد شماتت مردم قرار مى دهد و هر كس كارى را براى آوازه و شهرت و به ديد مردم رساندن انجام دهد خداوند عيب او را آشكار و رسوايش مى سازد.⁽⁶⁹⁷⁾
780 - من سئل عن علم فكتمه اءلجمه الله بلجام من نار.
- كسى كه از او علم و دانشى را سئوال كنند ولى او (از پاسخ خوددارى كرده ) و آن را پنهان كند خدايتعالى (در روز قيامت ) لگامى از آتش بر او مى بندد.
781 - من يصلح ما بينه و بين الله ، يصلح الله ما بينه و بين الناس .
- هر كس آنچه را ميان خود و خداست اصلاح كند، خدايتعالى آنچه را ميان او و مردم است اصلاح مى كند.
782 - من اءكثر الاستغفار، جعل الله له من كل هم فرجا، و من كل ضيق مخرجا.
- هر كس بسيار استغفار كند، خدايتعالى براى او در هر همت و قصدى گشايشى ، و از هر تنگنائى راه خروجى قرار مى دهد.
783 - من وعده الله ثوابا على عمله ، فهو منجزه ، و من وعده عقابا على عمله بالخيار.
- كسى كه خدايتعالى در برابر عمل نيك او وعده ثواب و پاداشى داده به وعده خود وفا مى كند.
و كسى را كه در برابر عمل (بد) او وعده عقاب داده باختيار خدا است (كه ببخشد يا مجازات كند.)
784 - من مات غريبا مات شهيدا.
- هر كس غريب بميرد، شهيد مرده است .
785 - من عال ثلاث بنات ، اءو ثلاث اءخوات ، حتى يمتن ، اءو ياءتين الى اءزواجهن ، كنت انا و هو فى الجنة كهاتين (و اءشار الى السبابة والوسطى .)
- هر كس سه دختر، و يا سه خواهر را تا زمان مرگشان يا تا هنگامى كه ازدواج كنند تكفل و سرپرستى نمايد، من و او در بهشت مانند اين دو (انگشت سبابه و وسطى ، در كنار هم ) هستيم .
786 - من اءتى بمعروف فليكاف ، و من لم يقدر فليثن .⁽⁶⁹⁸⁾
- هر كس (از كسى ) نيكى ببيند بايد تلافى كند و اگر نمى تواند بايد سپاسگذارى نمايد.
787 - من اءصبح صحيحا فى بدنه ، آمنا فى سربه ، معه قوت يومه و ليلته ، فكاءنما حيزت له الدنيا بحذا فيرها.
- هر صبح كند در حاليكه بدنش سالم و راهش اءمن بوده و غذاى يك شبانه روزش بهمراهش باشد. مانند اين است كه دنيا با تمام جوانبش براى او فراهم آمده است .
تعليق :
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله ): من اءصبح معافا فى جسده ، آمنا فى سربه عنده قوت يومه و ليلته ، فكاءنما حيزت له الدنيا.
يا ابن جعشم يكفيك منها ما سد جوعتك ، و وارى عورتك ، فان يكن بيت يكنك فذاك ، و ان يكن دابة تركبها، فبخ بخ ، و الا فالخبز و الملح . و ما بعد ذلك حساب عليك اءو عذاب .⁽⁶⁹⁹⁾
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله ) فرمود: كسى صبح كند در حاليكه تن او سالم و راه او اءمن بوده ، و غذاى يك شبانه روزش را داشته باشد، مانند آن است كه دنيا براى او فراهم آمده است .
اى پسر جعشم ؛ از دنيا آنچه گرسنگى تو را برطرف كند و (تن و) عوت تو را بپوشاند، براى تو كافى است و اگر خانه اى باشد كه تو را محافظت كند پس ‍ آن (خوب ) است ، و اگر چهارپائى باشد كه سوار شوى به ، به ، و در غير اينصورت به نام و نمك (قناعت كن ) و از اين بيشتر (اگر حلال باشد) بر تو حساب دارد (اگر حرام باشد) عذاب .
788 - من صام فى يوم صائف ، سقاه الله يوم الظماء من الرحيق المختوم .
- هر كه در روز گرماى تابستان روزه بگيرد، خدايتعالى در روز تشنگى (قيامت ) او را از خوشبوترين شراب خالص مهر خورده مى نوشاند.
789 - من اءحب دنياه اءضر بآخرته ، و من اءحب آخرته اءضر بدنياه .⁽⁷⁰⁰⁾
- هر كس دنياى خود را دوست بدارد، به آخرتش ضرر برساند و هر كس ‍ آخرت خود را دوست دارد به دنياى خود ضرر رساند.
790 - من و فى استوفى .
- هر كس پر و كامل دهد، پر و كامل (پس ) مى گيرد.
791 - من مسح على راءس يتيم ، كان له بكل شعرة تمر جسده ، حورا الى يوم القيمة .
- هر كس بر سر يتيمى (دست نوازش ) بكشد، به ازاء هر تار موئى كه دست بر آن مى كشد حورائى براى اوست تا روز قيامت .
792 - من عمره الله ستين سنة ، فقد اءعذر اليه .
- هر كه را خداى تعالى شصت سال عمر داد، محققا عذاب گناهش بيشتر شود.
793 - من اشبع جائعا فى يوم سغب ، ادخله الله يوم القيمة جنة ، لا يدخلها الا من فعل مثل ما فعل .
- هر كس گرسنه اى را در روز گرسنگى او سير كند، خدايتعالى او را در روز قيامت به بهشتى وارد كند كه كسى به آن بهشت وارد نمى شود مگر كسى كه همان كار را بكند.
794 - من موجبات المغفرة اطعام المسلم السغبان .
- از جمله كارهائى كه موجب مغفرت و بخشودگى مى شود، غذا دادن به مسلمان گرسنه است .
795 - من راءى شيئا يعجبه ، فقال : ما شاء الله ، لا حول و لا قوة الا بالله لم يضر شيئا.
- هر كس چيزى را ببيند كه او را بشگفتى و تعجب اندازد، آنگاه بگويد: ما شاء الله ، لا حول و لا قوة الا بالله چيزى ضرر نمى رساند.
796 - من اءحب اءن يكتال بالمكيال الاءوفى ، فليكن آخر قوله ((سبحان ربك رب العزه عما يصفون الايات .
- هر كس دوست دارد كه پيمانه (و قسمت ) او، پر و كامل باشد، آخرين كلام او اين آيه باشد: (سبحان ...الخ .)
تعليق :
در هر دو نسخه كلمات (الايات ) در آخر حديث آمده : ظاهرا اشاره به بقيه تا آخر سوره باشد.
اين حديث با كمى اضافه در كتب احاديث آمده و در آنها دو آيه بعدى تا آخر سوره نيز آورده شده . براى تكميل حديث يكى از آنها وسايل الشيعه در اينجا نقل مى شود:
من احب ان يكتال بالمكيال الاوفى فليقل اذا اراد القيام من مجلسه : سبحان ربك رب العزة عما يصفون و سلام على المرسلين و الحمدلله رب العالمين .^(701)(702)
هر كه دوست دارد كه پيمانه (و قسمت ) او پر و كامل باشد، هرگاه خواست كه از مجلس خود برخيزد، بگويد: (سبحان ربك ... الى آخر.)
797 - من قال : ((لا اله الا الله )) غرست له شجرة فى الجنة .
- هر كس بگويد ((لا اله الا الله )) درختى در بهشت برايش نشانده مى شود.
798 - من لم يشكر القليل ، لم يشكر الكثير.
- كسى كه به (نعمت ) اندك شكرگذار نباشد، (نعمت ) فراوان را (نيز) شكرگذار نخواهد شد.
799 - من ختم القرآن ليلا، صلت عليه الملائكة ، حتى يصبح ، و من ختمه نهارا، صلت عليه الملائكة ، حتى يمسى ، و كان له دعوة مستجابة .^{(703 )}
- هر كه قرآن را در شبى ختم كند، فرشتگان تا صبح بر او درود مى فرستند، و هر كه آن را در روزى ختم كند فرشتگان تا شام بر او درود مى فرستند و دعائى از او اجابت مى شود.
800 - من قراء عشر آيات فى ليلة ، لم يكتب من الغافلين .
- هر كس در شبى ده آيه (از قرآن ) بخواند، از غافلين نوشته نمى شود.
801 - من مرت له جمعة ، لم يقراء فيها، قل هو الله اءحد، ثم مات مات على دين اءبى لهب .⁽⁷⁰⁴⁾
- هر كس جمعه اى از او بگذرد، و (سوره ) توحيد را نخواند و سپس بميرد، به دين و آئين ابو لهب مرده است .
802 - من قدم ثلثة من الولد، لم يبلغوا الحلم ، لم تمسه النار.
- كسى كه سه فرزند بلوغ نرسيده از فرزندانش (پيش از او به ديار آخرت ) بشتابد آتش دوزخ به او نخواهد رسيد.
803 - من قرء آية الكرسى فى دبر كل صلوة ، لم يمنعه دخول الجنة . الا الموت .⁽⁷⁰⁵⁾
- هر كس به دنبال هر نماز آية الكرسى بخواند، جز اجل (نرسيدن ) مرگ مانع ورودش به بهشت نمى شود.
804 - من نام فليتو ضاء.
- هر كس خوابيد (وضويش باطل شده ) پس بايد وضو بگيرد.
805 - من لحد قرينه ، فقد قسى قلبه ، و من قسى قلبه بعد من رحمة الله .
- هر كس دوست و همنشين و يا همسر خود را دفن كند قسى القلب مى شود، و كسى كه قسى القلب و سنگدل شد از رحمت الهى دور مى افتد.
تعليق :
فقال رسول الله (صلى الله عليه و آله ): اءنها كم اءن تطرحوا التراب على ذوى اءرحامكم ، فان ذلك يورث القسوة فى القلب ، و من قسا قلبه بعد من ربه .⁽⁷⁰⁶⁾
رسول خدا فرمود: شما را از خاك ريختن بر (روى قبر) خويشاوندانتان نهى مى كنم چرا كه اين كار قساوت قلب مى آورد و هر كس سنگدل و قسى القلب شد از پروردگارش دور مى شود.
806 - من التمس رضاء⁽⁷⁰⁷⁾ الله بسخط الناس ، رضى الله عنه و ارضى عنه الناس .
- هر كس رضا و خشنودى خدا را با نارضايتى مردم بجويد خداوند از وى راضى مى شود و مردم را نيز از او راضى مى گرداند.
تعليق :
عن جعفر بن محمد (عليه السلام )، قال : كتب رجل الى الحسين بن على (عليه السلام ): يا سيدى اخبرنى بخير الدنيا و الاخرة .
فكتب اليه : بسم الله الرحمن الرحيم ، اما بعد فان من طلب رضى الله بسخط الناس ، كفاه الله اءمور الناس و من طلب رضى الناس بسخط الله ، و كله الله الى الناس والسلام .⁽⁷⁰⁸⁾
كسى به امام حسين (عليه السلام ) نوشت كه مولاى من مرا از خير دنيا و آخرت با خبر كن . آن حضرت به او نوشت : بسم الله الرحمن الرحيم بدرستى كه هر كه رضاى خدا را به خشم مردم جويد، خداوند او را از امور (و نياز به ) مردم كفايت مى كند و هر كه رضاى مردم را به غضب خدا جويد، خداوند او را به مردم واگذار كند. والسلام .
807 - من اطلى و اختضب آمنه الله من الجذام والبرص .
- هر كس (قطران يا) حنا بمالد و موهاى خود را با آن رنگ كند خدايتعالى او را از جذام و برص در امان دارد.
808 - من لم ياءخذ من شاربه فليس منا.
- هر كس شارب (موهاى بالاى لب و طرفين آن ) خود را كوتاه نكند از ما نيست .
809 - من كان همته الاخرة ، جمع الله اءمره ، و جعل غناه فى قلبه و اءتته الدنيا، و هى راغمة .
- هر كس قصد و همت او (و تلاش ) او آخرت باشد، خداوند متعال امور (پراكنده ) او را جمع و جور كند و توانگرى و بى نيازى او را در دل او قرار مى دهد، و دنيا به او روى مى آورد، در حاليكه (در نظر او) بى ارزش ‍ است .
810 - من كان همته الدنيا، فرق الله عليه اءمره ، و جعل الفقر بين عينيه ، و لم ياءته من الدنيا، الا ما كتب له .
- هر كس قصد و همت او (در كارها) دنيا باشد، خداى متعال كارهاى او را پراكنده كند، و فقر را مقابل چشمانش قرار دهد و از دنيا نيز به او نمى رسد مگر آنچه مقدر شده و نوشته شده است .
تعليق :
قال الله عزوجل : من كان يريد الحيوة الدنيا و زينتها، نوف اليهم اءعمالهم فيها، و هم فيها لا يبخسون ، اولئك الذين ليس لهم فى الاخرة الا النار، و حبط ما صنعوا فيها و باطل ما كانوا يعلمون .⁽⁷⁰⁹⁾
يعنى هر كس زندگى دنيا و زينت و آرايش آن را بخواهد، (بهره ) اعمالشان را در دنيا كامل مى دهيم (و عمل آنها در دنيا بى بهره نمى ماند) آنها كسانى هستند كه در آخرت برايشان جز آتش دوزخ نصيبى نيست . و آنچه در دنيا ساخته بودند نابود شده و آنچه انجام داده بودند (ضايع ) و باطل است .
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله ): من انقطع الى الله كفاه كل مئونة و من انقطع الى الدنيا و كله الله اليها...⁽⁷¹⁰⁾
فرمود: هر كه از غير خدا بريده و رو به خدا كند خداوند همه احتياجات او را كفايت نمايد و هر كه به دنيا دل ببندد خداوند او را به دنيا واگذارد.
مكتوب فى بعض الكتب المنزلة : ((يقول الله عزوجل )): ((يا ابن آدم ؛ لو اءن لك الدنيا كلها، لم يكن لك منها الا القوت ، فاذا اءعطيتك القوت منها و جعلت حسابها على غيرك ، فانا اليك محسن .⁽⁷¹¹⁾
خداى عزوجل مى فرمايد: اى فرزند آدم ؛ اگر همه دنيا در ملكيت تو در آيد، از آن همه به جز مصرف هزينه زندگى مال تو نخواهد بود. (همه آنها از تو پس گرفته مى شود، يا در حال حيات تو، يا هنگام مرگ ) اگر به اندازه هزينه زندگى به تو بدهم ، و حساب آن (زيادى ها) را بعهده كس ديگر قرار دهم ، آنگاه من بر تو نيكى و احسان كرده ام (نه در دنيا بار سنگين و گرفتارى هاى ثروت و نه در آخرت حسابت سنگين نمى شود.)
811 - من ظلم عليا مقعدى ، بعد وفاتى ، فكاءنما جحد نبوتى و نبوة الاءنبياء من قبلى .
- هر كس على را پس از وفات من در جانشينى من ستم كند مانند آن است كه نبوت مرا، و نبوت پيامبران گذشته را انكار كرده است .
812 - من اءكل الطين ، فهو ملعون .
- هر كس خاك بخورد از رحمت خدا دور است .
813 - من عمل عملا، ليس عليه اءمرنا، فهو مردود.
- هر كس عملى را انجام دهد كه مطابق دستور ما نيست آن مردود است .
814 - من اءنظر معسرا، كان له بكل يوم حسنة .
- هر كس بدهكار تنگدستى را مهلت دهد، به هر روزى (كه مهلت داده ) حسنه اى برايش منظور مى شود.
تعليق :
قال الله عزوجل : و ان كان ذوعسرة فنضرة الى ميسرة ، و اءن تصدقوا خير لكم ، ان كنتم تعلمون .⁽⁷¹²⁾
خداى تعالى در قرآن فرموده : و اگر كسى تنگدست بود، پس مهلت دادنى است ، تا وقتى كه وسعت مالى پيدا كند، و اگر صدقه كنيد و به او ببخشيد بهتر است براى شما، اگر دانا باشيد.
و قال الصادق (عليه السلام ): ان الله عزوجل يحب انظار المعسر، و من كان غريمه معسرا، فعليه اءن ينظره الى ميسرة ، و ان كان اءنفق ذلك فى معصية الله ، فليس عليه اءن ينظره الى ميسرة ، و ليس هو من اءهل الاية التى قال الله عزوجل : فنظره الى ميسرة و اءن تصدقوا خير لكم ان كنتم تعلمون .⁽⁷¹³⁾
امام صادق (عليه السلام ) فرمود: خداى عزوجل مهلت دادن به بدهكار را دوست دارد كسى كه بدهكارش تنگدست باشد، بايد تا زمان گشايش به او مهلت دهد.
و اگر چنانچه بدهكار، آن مال را در معصيت خدا مصرف كند، لازم نيست تا هنگام گشايش به او فرصت دهد، و آن كس مشمول آيه اى نيست كه خدا در آن مى فرمايد: ((پس بايد تا زمان گشايش مهلت داد...))
قال (صلى الله عليه و آله ): و من كان له على رجل مال اءخذه و لا ينفقه فى اسراف ، اءو فى معصية ، فعسر عليه اءن يقضيه فعلى من له المال اءن ينظره ، حتى يرزقه الله ، فيقضيه .⁽⁷¹⁴⁾
نبى اكرم (صلى الله عليه و آله ) فرمود: كسى كه بر گردن اوست مالى كه از كسى گرفته و آن را در اسراف و يا در معصيت خرج نكرده ، اگر به تنگدستى افتاده و نتواند دين خود را ادا كند، بر عهده صاحب مال است كه او را مهلت بدهد تا اينكه خدايتعالى به او روزى رساند تا ادا كند.
من استدان دينا، و نوى قضائه ، فهو فى اءمان الله عزوجل ، حتى يقضيه ، فان لم ينو، فهو سارق .⁽⁷¹⁵⁾
كسى كه وامى بگيرد و قصد پرداخت آن را داشته باشد، چنين كسى در امان و پناه خدايتعالى است ، تا زمانى كه دين خود را ادا كند، هرگاه قصد پرداخت نداشته باشد، پس او دزد و سارق است .
815 - من ذكرت عنده و لم يصل على ، فاءبعده الله .
- كسى كه نام و ياد من پيش او برده شود و او بر من صلوات نفرستد خداوند متعال او را (از رحمت خود) دور سازد.
816 - من اءدرك والديه ، و لم يغفر له ، فاءبعده الله .
- هر كس پدر و مادرش را (در حال حياتشان ) درك كند، و موجبات بخشش ‍ و رضايت آنان را فراهم نكند، خدا او را (از رحمت خود) دور نمايد.
817 - من اءدرك شهر رمضان ، و لم يغفر له ، فاءبعده الله .
- هر كس ماه رمضان را دريابد، و (در آن ماه ) بخشوده نشود، خدايتعالى او را (از رحمت خود) دور كند.
818 - من صام صوما، يرائى به ، فقد اءشرك .
- هر كس روزه اى بگيرد، با آن رياء كند، بر خدا شرك آورده است .
819 - من احب اءن يرتع فى رياض الجنة ، فليكثر من ذكر الله .
- هر كس دوست دارد كه در گلزار بهشت به ناز و نعمت بگذراند پس بسيار ذكر و ياد خدايتعالى كند.
820 - من آثر على نفسه ، آثره الله يوم القيمة .
- كسى كه (خواسته خدا را) بر (خواسته ) خود مقدم شمارد خدايتعالى در روز قيامت بر او ايثار كرده (و از حق خود مى گذرد.)
تعليق :
يا هشام ؛ قال الله عزوجل : و عزتى و جلالى و عظمتى و قدرتى و بهائى ، و علوى فى مكانى ، لا يوثر عبد هواى على هواه ، الا جعلت الغنى فى نفسه ، و همه فى آخرته ، و كففت عليه (فى ) ضيعته ، و ضمنت السماوات والاءرض ‍ رزقه ، و كنت له من وراء تجارة كل تاجر.⁽⁷¹⁶⁾
فرمود: اى هشام ؛ خداى عزوجل فرمود: قسم به عزت و جلال و عظمت و قدرت و شكوه و بلندى مقامم ، بنده اى خواسته مرا بر خواسته خويش برتر و مقدم نشمرد، مگر اينكه بى نيازى را در نفس او قرار دادم ، و قصد و همت او را متوجه آخرت ساختم (در هر كار قصد و نيت خود را براى آخرت قرار دهد) و در كسب و حرفه او را كفايت نمودم ، و آسمانها و زمين را ضامن روزى او كردم ، و من خودم براى او بالاتر از تجارت هر تاجر هستم .
821 - من صلى على اءلفا لم يعذبه الله فى النار اءبدا.
- هر كس هزار بار بر من صلوات بفرستد، خدايتعالى هرگز او را در آتش ‍ (دوزخ ) عذاب نمى كند.
822 - من لا يرحم ، لا يرحم .
- هر كس (به ديگران ) رحم و بخشش نكند (از ديگران نيز) رحم نخواهد ديد.
823 - من عف ، عف .
- هر كس دامن (ديگران ) آلوده نسازد، دامانش پاكيزه بماند.
824 - من غش ، غش .
- هر كس فريب زند، فريب خورد.
825 - من عدم المداراة ، عدم التوفيق .
- توفيق نيافتن در كارها، از مدارا نكردن با مردم است .
826 - من كظم غيظا، و هو يقدر على امضائه ، خيره الله من اءى الحور شاء.
- هر كس خشم خود را فرو برد، در حاليكه مى تواند آن را اعمال كند، خداوند به او اختيار دهد تا از هر حورى كه خواست بر گزيند.
827 - من اءحزن والديه ، فقد عقهما.
- هر كس پدر و مادرش را اندوهگين سازد، در واقع به آنها عاق شده است .
828 - من اءحبنى ، و اءحب هذين (اى حسنين ) و اءباهما و اءمهما، كان معى فى درجتى فى الجنة .⁽⁷¹⁷⁾
- هر كس مرا دوست دارد و اين دو (حسن و حسين ) را و پدر و مادرشان را دوست داشته باشد، در بهشت در درجه من و همراه من است .
829 - من نعمة الله على الرجل اءن يشبهه ولده .
- از نعمت خداى تعالى بر مرد است كه پسرش شبيه او باشد.
830 - من وقر ذاشيبة لشيبته ، آمنه الله من فزع يوم القيمة .
- هر كس سالمندى را بخاطر پيرى او احترام كند، خدايتعالى او را از فزع و ترس و بيم روز قيامت ايمن دارد.
831 - من اءغبرت قدماه فى سبيل الله ، حر مهما الله على النار.
- هر كس قدمهايش در راه خدا مجروح (يا غبار آلود) گردد، خدايتعالى آن قدمها را بر آتش (دوزخ ) حرام مى كند.
832 - من ضمن لاءخيه المسلم فى حاجة له ، لم ينظر الله فى حاجته ، حتى يقضى حاجة اءخيه المسلم .⁽⁷¹⁸⁾
- هر كس براى حاجت برادر مسلمانش تعهد و ضمانت كند، خداوند به حاجت خود او توجهى نمى كند تا وقتى كه او حاجت برادر مسلمانش را برآورده سازد.
833 - من حلف لكم بالله ، فصدقوه .
- هر كس براى شما به خداى تعالى قسم خورد، تصديقش كنيد.
834 - من ساءلكم بالله ، فاءعطوه .
- هر كس چيزى با قسم بخدا از شما خواست به او بدهيد.
835 - من بكى على الدنيا، دخل النار.
- هر كس براى دنيا گريه كند، وارد آتش مى شود.
836 - من بكى على الجنة ، دخل (الجنة .)⁽⁷¹⁹⁾
- هر كس براى بهشت گريه كند، داخل بهشت مى شود.
837 - من استفاد اءخا فى الله ، زوجه الله حورا.
- هر كس در راه خدا اخوت و برادرى برقرار كند و بهره مند شود خداوند براى او يك حورى تزويج كند.
838 - من اءحب ان يلقى الله طاهرا مطهرا، فاليلقاه بزوجة .
- هر كس دوست دارد كه خدايتعالى را پاك و پاكيزه ملاقات كند پس بايد با همسرى او را ملاقات كند.
839 - من تظاهرت نعم الله عليه ، فليكثر الشكر.
- كسى كه نعمت هاى الهى براى او ظاهر شد، بايد خدا را زياد شكر و سپاس گويد.
840 - من اءلهم الشكر، لم يحرم المزيد.
- هر كس توفيق شكر و سپاس يابد از افزايش (نعمت ها) بى نصيب نمى ماند.
841 - من اءلح عليه الفقر، فليكثر من ⁽⁷²⁰⁾ ((لا حول و لا قوة الا بالله العلى العظيم .))
- هر كس را فقر و تنگدستى به ستوه آورد لا حول و لا قوة الا بالله العلى العظيم را زياد بگويد.
842 - من صلى على محمد و آل محمد مائة مرة ، قضى الله له مائة حاجة .
- هر كس بر محمد و آل محمد (صلى الله عليه و آله ) صدبار صلوات بفرستد، خدايتعالى صد حاجت او را برآورده كند.
843 - من اءصبح لا يهتم باءمر المسلمين ، فليس من الاسلام .
- هر كس صبح كند، در حاليكه به امر مسلمانان همت نگمارد، از اسلام (و مسلمين ) شمرده نمى شود.
844 - من قلم اءظافيره يوم الجمعة ، لم يشعت اءنامله .
- هر كس روز جمعه ناخن هايش را بگيرد آنها را پراكنده نكند.
845 - من اءسلم على شيى ء، فهو له .
- هر كس خود را تسليم چيزى كند، بنده و مال آن چيز است .
846 - من سعادة الرجل المسلم ، اءلولد الصالح ، و الزوجة الصالحة ، و السكنى الواسع ، والمركب الهين .⁽⁷²¹⁾
- از خوشبختى و سعادت مرد مسلمان است : فرزند صالح ، و همسر صالحه ، و مسكن وسيع ، و مركب راهوار.
847 - من اءفتى بمالا يعلم ، لعنته ملائكة السماء و الاءرض .⁽⁷²²⁾
- هر كس به آنچه نمى داند فتوا و حكم دهد، ملائكه آسمان و زمين او را لعنت و نفرين مى كنند.
848 - من يرد الله له خيرا يفقهه فى الدين .
- كسى را كه خدايتعالى بخواهد براى او خيرى عطا كند، او را دانا در مسائل دينى مى كند.
849 - من حسن اسلام المرء تركه ما لا يعنيه .⁽⁷²³⁾
- از حُسن اسلام مرد است كه آنچه را كه به او مربوط نيست ترك كند.
850 - من آذى جاره ورثه الله داره .
- هر كس همسايه خود را آزار دهد، خداوند خانه او را به آن همسايه ارث مى گذارد.
851 - من تختم ⁽⁷²⁴⁾ بالعقيق الاءحمر، ختم الله له بالحسنى .
- هر كس انگشتر عقيق سرخ بدست كند، خدايتعالى (امور) او را به خير و نيكى ختم مى كند.
825 - من رق ثوبه ، رق دينه .
- هر كس جامه اش نازك (و بدن نما) باشد، دينش سست و ضعيف مى شود.
تعليق :
قال على (عليه السلام ): عليكم بالصفيق من الثياب ، فان من رق ثوبه ، رق دينه ، لا يقومن اءحدكم بين يدى الرب جل جلاله و عليه ثوب يشف .⁽⁷²⁵⁾
فرمود: جامه و پيراهن سفت بافته بپوشيد، زيرا، هر كس جامه نازك و تنگ بپوشد، دين او سست و ضعيف مى شود، هيچيك از شماها در برابر پروردگار بزرگ با جامه تنگ و نازك بدن نما به عبادت نايستد.
و عنه (عليه السلام ) انه قال : هلاك نساء اءمتى ، فى الاءمرين ، اءلذهب ، والثياب الرقاق ، و هلاك رجال اءمتى فى ترك العلم ، و جمع المال .⁽⁷²⁶⁾
هلاك زنان امتم در دو امر است : طلا، و لباس تنگ و نازك ، و هلاك مردان امتم در ترك دانش و در ثروت اندوزى است .
853 - من توضاء قبل الطعام ، عاش فى سعة و عوفى من بلوى جسده .
- هر كس قبل از غذا خوردن دستهايش را بشويد (يا وضو بگيرد) در رفاه و آسايش زندگى كرده و از ناراحتى جسمى سالم مى ماند.
854 - من لم يؤ من بحوضى ، فلا اءورده الله حوضى .
- هر كس حوض مرا باور ندارد، خدايتعالى او را به حوض من وارد نمى كند.