شهابُ الحكمة

شيخ شرف الدين يحيى المفتى البحرانى

- پى‏نوشت‏ها -
- ۲ -


365- در نسخه (ط) ثلاثة .
366- در نسخه (خ ) به جاى (لقاء) (لقى ) و در نسخه (ط) بجاى تفطير تفطّر.
367- در نسخه (ط) (الايثار على الفقراء) به جاى (الانفاق من الاقتار.)
368- اين حديث فقط در نسخه (خ ).
369- در نسخه (ط) يميت .
370- در نسخه (خ ) فيهن .
371- در نسخه (خ ) ثلاث .
372- در نسخه (خ ) ثلاثة يحرق .
373- در نسخه (خ ): يفتن بجاى يقسى .
374- اين حديث در نسخه (ط) نيست از نسخه (خ ) آورده شد.
375- بحار: 100/245، به نقل از خصال 2/412.
376- در نسخه (خ ): جنابة و در (ط) جبار با تشديد باء.
377- بحار: 87/267.
378- بحار: 101/391.
379- وسائل : 13/101.
380- شرح نهج البلاغه : 20/344.
381- در نسخه (خ ): نقطية .
382- در نسخه (خ ): جعل بجاى جعلت .
383- خصال : 1، حديث : 189، چاپ اسلاميه .
384- مكارم الاخلاق : 224، چاپ آخوندى .
385- كافى : 5/327.
386- انعام : آيه 162 و 163.
387- نسخه (ط) فاقد اين حديث است .
388- انفال آيه 33.
389- بحار: 17/149 و 150، به نقل از تفسير قمى 254.
390- كافى : 4/428.
391- بحار: 69/53، به نقل از نهج البلاغه 478.
392- غررالحكم : 8231.
393- بحار 71/3.
394- وسائل : 27/168.
395- مستدرك : 14/257.
396- در نسخه (خ ) خطية .
397- معانى الاخبار: 1/358، چاپ آخوندى .
398- در نسخه (ط) بجاى والده (الوالد.)
399- مجموعه ورام : 2/15.
400- نهج البلاغه فيض : 1112.
401- رنگارنگ على اكبر عماد: 1/37.
402- رنگارنگ على اكبر عماد: 2/342.
403- در نسخه (ط) مساكنكم .
404- بحار: 101/250، به نقل از فقه الرضا: 35.
405- بحار 21/210.
406- بحار: 21/216.
407- در نسخه (خ ) ماثوره .
408- بحار: 100/237.
409- كافى 5/324.
410- بحار: 100/247، به نقل از مكارم : 245.
411- مكارم الاخلاق : 230.
412- مكارم الاخلاق : 231.
413- مكارم الاخلاق : 203.
414- مكارم الاخلاق : 201.
415- به تعليف حديث 136 و حديث 358 نيز رجوع شود.
416- بحار: 78/284، از دعائم الاسلام : 1/234.
417- عيون اخبارالرضا: 2/38.
418- نهج الفصاحة : 1477.
419- نهج الفصاحة : 1520.
420- نهج الفصاحة : 1522.
421- عيون اخبارالرضا: 2/38.
422- در نسخه (خ ) يلونهم .
423- الافصاح : 49.
424- در نسخه (ط) والحرام .
425- مستدرك : 16/121.
426- در نسخه (ط) لا ينجس .
427- در نسخه (خ ) لم ينجسنى الجاهلية بانجاسها نيست .
428- بحار 15/117.
429- ترجمه الميزان : 30/139.
430- هر دو حديث : بحار: 90/282، به نقل از جامع الاخبار: 67.
431- بحار: 90/283، از دعوات الراوندى .
432- بحار: 90/284.
433- مجموعه ورام : 2/54.
434- بحار: 86/69.
435- اين حديث در نسخه (ط) نيست .
436- كافى : 2/240.
437- بحار: 72/231.
438- در نسخه (خ ): (ربا) بجاى ربوا.
439- كافى : 5/146 - بحار: 100/115، به نقل از الهداية : 80.
440- كافى : 5/147.
441- در نسخه (ط): ذكواته .
442- در نسخه (ط): فى نيست .
443- وسائل : 27/170.
444- بحار: 17/214.
445- كافى : 1/50.
446- بحار: 2/260.
447- در نسخه (ط) يرد.
448- در نسخه (خ ): تاكل .
449- وسائل : 12/318.
450- وسائل : 17/445.
451- وسائل : 12/327.
452- وسائل : 17/430.
453- مستدرك : 68/286.
454- مستدرك : 18/270.
455- وسائل : 27/245.
456- اين حديث در نسخه (خ ) آمده و در نسخه (ط) نيست .
457- كافى : 5/164.
458- وسائل 17/420.
459- بحار: 7/303، به نقل از كافى : 2/99.
460- كافى : 8/244 - تحف العقول : 360.
461- بحار: 68/389، به نقل از معانى الاخبار: 253.
462- بحار: 74/172.
463- بحارن 5/304.
464- بحار:5/305.
465- وافى 1/85.
466- مشكوة الانوار: 175.
467- جامع الاخبار: 180.
468- بحار 13/135.
469- كافى : 2/388 - وسائل : 1/32.
470- بحار 9/119.
471- الاعراف : آيه 169 - يونس 39، بحار: 2/113.
472- به تعليق حديث 383 نيز مراجعه شود.
473- در نسخه (خ ): الهجرة و الجهاد.
474- الزخرف : آيه 32.
475- الذاريات : آيه 58.
476- ترجمه الميزان : 8/211.
477- كافى : 2/57 - وسائل : 15/202.
478- كافى : 5/82، روايت 10.
479- مستدرك : 13/29.
480- مستدرك : 13/34.
481- اين حديث در نسخه (ط) نيست .
482- اين حديث در نسخه (خ ) نيست .
483- بحار: 71/392.
484- (و) در نسخه (ط) نيست .
485- اين حديث در نسخه (ط) نيست .
486- بحار: 2/116.
487- در نسخه (خ ) متسوولات .
488- مجموعه ورام : 2/78.
489- اين حديث در نسخه (ط) نيست .
490- عوالى اللالى : 3/497 - مستدرك : 15/61.
491- در نسخه (خ ): الفطرة .
492- در نسخه (خ ): (على ) نيست .
493- بحار: 98/3 - وسائل : 14/437.
494- بحار 98/12 - وسائل 14/532.
495- در نسخه (خ ) اءكون انا.
496- در نسخه (خ ) فاذا.
497- بحار: 70/245.
498- در نسخه (خ ) در چهار جا به جاى (ان لا) (الا) و در نسخه (ط) به جاى (ان لا يلبسهم ) ان يلبسهم .
499- شرح نهج البلاغه : 3/98.
500- در نسخه (خ ) معلق قلبه .
501- در (خ ) فقال .
502- در (ط) ما تنفق .
503- امالى صدوق 2/125.
504- الفقيه : 4/352.
505- مستدرك : 12/75.
506- بحار: 70/298، به نقل از علل الشرايع : 2/178.
507- بحار: 68/181، به نقل از امالى صدوق : 22.
508- بحار: 16/192.
509- حاشيه نسخه (ط).
510- در نسخه (ط) جز عرافها.
511- بحار: 93/364.
512- در نسخه (ط) دو جا (اخريه ) بجاى آخرته .
513- در نسخه (خ ) يطفى .
514- در نسخه (خ ) يتوضى .
515- بحار: 79/227 - كافى : 3/265.
516- الفقيه : 1/166 - وسائل 3/133.
517- متن عربى در كشكول شيخ بهائى : 3/451.
518- مستدرك : 4/117.
519- در نسخه (خ ) بجاى (ان لا) (الا) آمده .
520- در نسخه (ط) اذ صلحا اصلحت و اذا فسدا فسدت .
521- مصباح الشريعة : 22 - فاطر: آيه 28.
522- بحار: 66/400.
523- بحار: 22/305، به نقل از خصال : 2/2.
524- معانى الاخبار: 2/122، باب 285.
525- در نسخه (ط): الذنب .
526- مستدرك : 17/422.
527- كافى : 8/2.
528- كافى : 4/467.
529- در نسخه (خ ) اجرى .
530- الفقيه : 2/64.
531- در نسخه (خ ) عفى به جاى عفا.
532- وسائل : 7/217.
533- در نسخه (ط) جلدة بجاى جلده .
534- بحار: 72/352، از جامع الاخبار: ص 180.
535- مستدرك : 9/121.
536- مجموعه ورام : 2/26.
537- محجة البيضاء: 8/120.
538- فتح الابواب ابن طاوس : 309 - بحار: 78/361.
539- مجموعه ورام : 2/264.
540- مصباح الشريعة : 204.
541- مكارم : 554.
542- در نسخه (ط) ترك الدنيا و راءى تقلبها.
543- (الاقامة ) در نسخه (ط) نيست .
544- در نسخه (ط) (قد) نيست .
545- بحار: 59/289.
546- تحف العقول : 122.
547- (بن نون ) در نسخه (ط) نيست .
548- عوالى اللالى : 4/39.
549- كافى : 4/54.
550- كافى : 4/56.
551- غررالحكم : 354.
552- نهج الفصاحة : حديث 325.
553- كافى : 1/51، چاپ اسلاميه .
554- نهج الفصاحة : حديث 361.
555- بحار: 72/123.
556- در نسخه (خ ) بجاى لم يهد (لا يهد.)
557- در نسخه (خ ) بجاى برد (رد.)
558- در نسخه (ط) بجاى رضى الله (رضاء الله .)
559- شهاب الاخبار قاضى قضائى : حديث 394، چاپ دانشگاه .
560- رنگارنگ على اكبر عماد: 2/132.
561- تحف العقول : 36 - بحار: 74/139.
562- البحار: 72/340 - 19، به نقل از امالى الصدوق : 148.
563- البحار: 72/348، به نقل از المحاسن : 117.
564- وسائل : 7/131 - البحار: 72/340، به نقل از امالى صدوق : 220.
565- بحار: 101/69، به نقل از امالى صدوق : 442.
566- بحار: 93/160.
567- به تعليق حديث 184 كه گذشت مراجعه شود.
568- بحار: 70/157.
569- بحار: 70/157، دعوات الراوندى .
570- (و) در نسخه (ط) نيست .
571- مستدرك : /301، از تفسير ابوالفتوح .
572- امالى طوسى : 284.
573- بحار: 92/15 - مكارم الاخلاق : 446.
574- بحار: 92/15.
575- در نسخه (ط) عقوقا نيست .
576- در هر دو نسخه همين طور است .
577- بحار 63/542.
578- در نسخه (ط): فى كل اربعين من الغنمة .
579- تحف العقول : 43.
580- در نسخه (ط) كلمه (ها) نيست .
581- در نسخه (ط) ئودى .
582- در نسخه (خ ): تعرفه . و بين الهلالين در حاشيه نسخه (ط).
583- توضيح خوردن گوشت مومن در تعليق حديث 187 گذشت .
584- وسائل : 2/132.
585- مستدرك : 1/414.
586- در هر دو نسخه (ذكى ) با (ذ) آمده .
587- در نسخه (خ ) فى التجهيز نيست .
588- در نسخه (ط) لم ترد زكوته .
589- در نسخه (خ ) اعفث (يعنى بيهوده گو.)
590- در نسخه (خ ) در هر دو جا: لم تبد.
591- در نسخه (خ ) اضائة .
592- بحار: 66/408.
593- الغارات : 1/3.
594- بحار: 73/179، به نقل از امالى صدوق : 140 - خصال : 1/6.
595- بحار: 73/180، از مكارم .
596- بحار: 74/74.
597- در نسخه (ط) قطع ، بجاى (منقطع .)
598- در نسخه (خ ) خصوصا يونس نيست .
599- در نسخه (خ ) الفتان بجاى القتال يعنى : فتنه انگيز.
600- در نسخه (خ ) اهنى و امرى .
601- بحار: 93/182 - نهج الفصاحة : 2173.
602- بحار: 93/182، به نقل از دعوات الراوندى .
603- مجموعه ورام : 1/130.
604- مجموعه ورام : 1/157.
605- كشكول شيخ بهائى : 3/22.
606- نحل آيه 98.
607- البقرة : آيه 280 - وسائل 11/547.
608- بحار: 93/31، از نوادر الراوندى .
609- بحار: 93/131، از جامع الاخبار: 208.
610- در نسخه (ط) الرجل بجاى : القبر.
611- در نسخه (ط) بجاى اهله (امامه .)
612- دعائم الاسلام : 2/308.
613- در نسخه (ط) (خذو) با خاء منقوطه .
614- بحار: 62/47 - شرح نهج البلاغه : 30/19.
615- بحار: 44/286، به نقل از عيون اخبار الرضا: 1/299.
616- بحار: 36/335، به نقل از كفاية الاثر: 19 - 20.
617- سوره الانشراح : آيه 5 - 6.
618- مجمع البحرين طريحى : 3/401.
619- در نسخه (ط) الشرياء.
620- در نسخه (ط) احببت .
621- بحار: 16/373، به نقل از فروع كافى : 1/368.
622- بحار: 71/163، به نقل از امالى طوسى : 2/252.
623- در هر دو نسخه (لاشتروه بوزنه ) با ضمير مذكر آمده بود، آن را اصلاح كرده (و مونث ) آورديم .
624- بحار 59/233.
625- در نسخه (خ ): المزائد به جاى الزائد.
626- بحار 33/446، از كافى : 5/35.
627- بحار: 74/18.
628- ترجمه از خصال : 1/243، چاپ اسلاميه .
629- بحار: 74/153 - تحف العقول : 47.
630- در نسخه (خ ) (لئن ) به جاى لان .
631- در نسخه (خ ) ليمسخكم و در نسخه (ط) كلمه الله نيست .
632- مستدرك : 15/180.
633- سفينة البحار: 1/149.
634- علاقمندان به بحار 71/236 مراجعه فرمايند.
635- (به ) در نسخه (خ ) نيست .
636- بين الهلالين نيز به همان صورت در اصل است .
637- كافى : 8/197.
638- مجمع البحرين : 3/385.
639- بحار: 55/320، به نقل از النهاية : 3/51.
640- بحار: 92/2، از مكارم الاخلاق : 350.
641- اين حديث در نسخه (ط) نيست .
642- در نسخه (خ ): امتى بجاى اهل الارض .
643- هر چهار حديث تا اينجا، بحار: 64/239، به نقل از جامع الاخبار: 150.
644- بحار: 67/248، از جامع الاخبار: 100.
645- مجموعه ورام : 2/119.
646- غررالحكم آمدى : ص 93، رقم 1622.
647- رنگارنگ على اكبر عماد: 1/395.
648- بحار 67/60.
649- امالى الصدوق : 329.
650- مجالس شيخ مفيد: 49 و 48.
651- كافى : 1/44.
652- تحف العقول : 166.
653- بحار: 74/173.
654- بحار: 44/138.
655- مستدرك : 1/123.
656- مجموعه ورام : 2/37.
657- كفو آدم فمن دونه در نسخه (ط) نيست و الخلق بجاى خلق .
658- در نسخه (ط): حسن الخلق بجاى خلق حسن .
659- در نسخه (ط) ليؤ ذن (ذ) با نقطه و البلاد بجاى البلاء و در نسخه (ط) من مقاريض بجاى بالمقاريض .
660- مجموعه ورام : 2/204.
661- كشكول شيخ بهائى : 3/213.
662- بحار: 64/237.
663- بحار: 64/235.
664- همين كتاب : حديث 757 - بحار: 65/348.
665- بحار 64/236.
666- بحار: 64/235.
667- محجة البيضاء: 8/147.
668- در نسخه (خ ) ثلانا.
669- بحار: 74/58.
670- در نسخه (ط) الحلق .
671- تحف العقول : 38.
672- مجموعه ورام : 2/121.
673- اين حديث در نسخه (ط) نيست .
674- و اين دو حديث در نسخه (خ ) آمده و در نسخه (ط) نيست .
675- اين دو حديث در نسخه (خ ) آمده و در نسخه (ط) نيست .
676- بحار: 71/18، رساله الحقوق از: تحف العقول .
677- وسائل : 13/96.
678- در ط مائتا.
679- در نسخه (خ ) طاهرا بدون نقطه . و القيامة ندارد يوم وافيه آمده .
680- خصال صدوق : 2/389، اسلاميه - وسائل 4/838.
681- وسائل : 29/22.
682- در نسخه (ط) اجتنبت .
683- در (ط) بالمصابك .
684- اين حديث در نسخه (خ ) نيست .
685- بحار: 66/373 از: معانى الاخبار.
686- مجموعه ورام : 2/184.
687- در نسخه (خ ) از تقب بجاى ارتعب .
688- در نسخه (ط) شرك با تشديد راء.
689- در نسخه (ط) علم نيست .
690- بحار: 65/363 - كافى : 1/44، شرح از بحار.
691- بحار: 65/363.
692- النساء: آيه 134.
693- بحار: 100/24.
694- اين حديث در متن نسخه (خ ) نيست ولى در حاشيه آن چنين آمده : من ستر مسلما ستره الله يوم القيمة .
695- بحار: 2/152.
696- در نسخه (ط) من يشمع شمع الله به .
697- شرح نهج البلاغه ، ابن ابوالحديد: 1/207، چاپ 8 جلدى ، بيروت .
698- در حاشيه نسخه (ط) و من لم يقدر على المعروف فليثن على اتيه .
699- روضة الواعظين : 2/456.
700- در نسخه (ط) هر دو جا بجاى (آخرته ) اخريه .
701- الصافات : آيه 180 و 181 و 182.
702- وسائل : 7/153.
703- در نسخه (خ ) مجابة .
704- در نسخه (خ ) بجاى (قل ) بقل .
705- در نسخه (ط) لم يمنعه الله .
706- مستدرك : 12/95.
707- در نسخه (خ ) رضى الله .
708- مستدرك 12/209.
709- هود: آيه 16.
710- بحار: 74/180.
711- مجموعه ورام : 2/18.
712- البقرة : آيه 280.
713- بحار: 100/153، از: الهداية 80، البقره : آيه 80.
714- بحار: 100/148، از تفسير على بن ابراهيم 1/93.
715- بحار: 100/153، از الهداية 80.
716- تحف العقول : 395.
717- معى در نسخه (ط) نيست و اى حسنين در حاشيه نسخه (ط).
718- در نسخه (خ ) تقضى .
719- (الجنة ) دوم در نسخه (ط) نيست .
720- من در نسخه (ط) نيست .
721- در نسخه (خ ) المسكن بجاى السكنى .
722- در نسخه (خ ): ملائكة السماء و ملائكة الارض .
723- در نسخه (ط) لا يغنيه .
724- در نسخه (ط) يختم .
725- خصال : 2/415.
726- مجموعه ورام : 1/3.
727- الغافر: 18.
728- بحار: 8/351 (يد).
729- بحار: 27/116، از ايضاح دفائن النواصب 32 و 35.
730- بحار: 36/280.
731- بحار: 32/326، از الغارات ثقفى .
732- بحار: 3/13 از: امالى طوسى .
733- فى نسخة و اما التى فى الدنيا.
734- فى نسخة (على العلم .)
735- فى نسخة و اما التى فى الاخرة .
736- بحار: 27/78، از الخصال 2/99.
737- در نسخه (خ ) يقرءبها.
738- در نسخه (خ ) (فقد) نيست .
739- در نسخه (ط) (كافئة .)
740- در نسخه (ط): اقام الصلوة .
741- هفت موبقات در حديث 221 گذشت .
742- بحار 72/152 از النهاية نقل كرده كه شطر بمعناى نصف است يعنى بگويد (اق ) كه نيمى از (اقتل ) است .
743- وسائل : 16/344.
744- در نسخه (ط) يواءنس .
745- در نسخه (ط) سلطان الجائر.
746- در نسخه ط اجارة ، با (راء) بدون نقطه .
747- بحار: 72/150.
748- سورة النور: آيه 19.
749- در نسخه (ط): ولو يوجر.
750- بحار: 69/254.
751- الشورى آيه 30.
752- تحف العقول : 213 و 214.
753- كافى : 2/428.
754- در نسخه (ط) خيال .
755- بحار: 72/365.
756- مستدرك : 9/121.
757- بحار: 72/259، از جامع الاخبار: 171.
758- بحار: 72/259.
759- مستدرك : 7/322.
760- در نسخه (خ ) (من ) بجاى (عن .)
761- در نسخه (ط) كلمه الله نيست .
762- در هر دو نسخه يدعوا آمده با الف آخر.
763- بحار: 73/149.
764- مستدرك 13/460.
765- در نسخه (ط) كلمه الله نيست .
766- الرحمن آيه 46 - (من مخافة الله ) در نسخه (ط) نيست و بجاى (فى كتابه ) من كتابه .
767- النازعات 41.
768- كافى : 2/70.
769- بحار: 74/47.
770- كافى : 2/68.
771- در نسخه (ط) بجاى الى نفسه (من نفسه .)
772- سفينة البحار: 1/230 - تحف العقول : 375.
773- يعنى البنات . در متن هر دو نسخه است .
774- در نسخه (ط) بنفقته .
775- بحار:72/3.
776- به تعليق حديث 535 حتما مراجعه كنيد.
777- به حديث 264 رجوع شود.
778- هيچ مونى برادرش را هنگام مصيبت او تسليت نمى دهد مگر اينكه خداوند در وز قيامت جامه هاى بهشتى بر او مى پوشاند.
779- در نسخه (خ ) رداه .
780- بحار: 79/71، از علل الشرايع : 1/289.
781- بحار: 73/150، از المحاسن : 608.
782- مجموعه ورام : 1/76.
783- مستدرك : 3/472.
784- در نسخه (خ ) (يوم القيمة ) نيست .
785- مستدرك : 15/266.
786- كافى : 4/53.
787- به تعليق 883 رجوع شود.
788- مجموعه ورام : 1/63.
789- غررالحكم : 448.
790- شرح نهج البلاغه : 20/41.
791- مجمع البحرين : 3/296 و 297.
792- در نسخه (ط) ماء نيست .
793- در نسخه (خ ) بجاى فيه (منه .)
794- در نسخه (ط) الغناء.
795- بحار: 70/62.
796- بحار: 70/62.
797- در نسخه (خ ) مطلقات .
798- در نسخه (ط) نقترق بجاى (نقترف .)
799- اين حديث در نسخه (ط) نيست .