 |
|
مفتاح الفلاح شيخ بهايى رحمة الله عليه - ۲۰ -
و سنت است كه قنوت را به طول كشانى و بيفزائى به
قنوت مذكور از ادعيه اى كه در هشت ركعت نماز شب ذكر يافت . و اگر وقت
تو گنجايش داشته باشد اضافه كن به اين قنوت آن چيزى را كه امام زين
العابدين - عليه الصلاة و السلام - در قنوت نماز وتر مى خوانده اند،
چنانكه روايت كرده است آنرا رئيس المحدثين در كتاب ((امالى
)) و آن اينست :
((سرابيل القطران )) تلميح است به قول خداى تعالى : و ترى المجرمين يومئذ مقرنين فى الاصفاد # و سرابيلهم من قطران (243)، سرابيل جمع سربال است به معنى پيراهن . و قطران عصاره اى است در نهايت بدبويى و حدت كه بر بدن شتران گردار مى مالند تا گرايشان را از حدت و تيزى بسوزد. و از خاصيت او آنست كه چون آنرا بر چيزى طلا نمايند(244) آتش در آن چيز زودتر تاثير كند و به سرعت بسوزد. و روايت شده است كه قطران را بر بدن دوزخيان مى مالند چنانچه به منزله پيراهن ايشان مى شود تا از حدت ، بدنهاى ايشان را بسوزاند و آتش دوزخ در ايشان زود اثر كند و در گيرد و به سرعت بسوزد. نعوذ بالله من ذلك . ((و ميتة سوية )) ميته - به كسر ميم - مراد از موتى است كه بعد از حصول استعداد به واسطه نزول ، و مهيا شدن به جهت حلول آن - از تقديم توبه و قضاء فوايت و بيرون آمدن از حقوق مردم خواه مالى باشد و خواه عرضى و غير آن - دست دهد. اميد كه همه را اين حال روزى باد بمحمد و آله الاءمجاد. فصل پنجم : در آداب دو ركعت نماز فجر و بعد از فارغ شدن تو از مفرده وتر و آنچه متعلق است به آن از ادعيه و آداب ، برخيز از جهت گزاردن دو ركعت نافله صبح . و اين دو ركعت را دساستين نامند بواسطه آنكه پنهانند در نماز شب ، چنانچه روايت كرده است شيخ الطايفة در كتاب ((تهذيب )) به سند صحيح از ثامن ائمه هدى امام رضا (عليه السلام ) كه آنحضرت فرموده اند: احشوابهما صلاة الليل . يعنى : ((پر كنيد جوف نماز شب را به اين دو ركعت )). مراد آنكه نافله صبح را با نافله شب بايد گزاردن . و ظاهر اينست كه وقت آن مى كشد تا پيدا شدن سرخى مشرق ، چنانچه بعض از روايات متضمن آنست ، و جمعى از علماء ما - قدس الله ارواحهم - قائل به آن شده اند، اگر چه افضل اين دو ركعت ميانه دو فجر است . و بخوان در ركعت اول بعد از حمد سوره قل يا ايها الكافرون ، و در ركعت دوم بعد از حمد سوره قل هو الله احد. پس چون سلام دهى رو به قبله بر پهلوى راست بخواب مانند كسى كه او را در لحد خوابانند، و جانب راست رو را بر دست راست بگذار، و اين دعا بخوان : استمسكت بعروة الله الوثقى التى لا انفضام لها، و اعتصمت بحبل الله المتين ، و اعوذ بالله من شر فسقة العرب و العجم ، و من شر فسقة الجن و الانس ، ربى الله ، ربى ، الله ربى الله ، آمنت بالله ، توكلت على الله ، لا حول و لا قوة الا بالله ، و من يتوكل على الله فهو حسبه ، ان الله بالغ امره قد جعل الله لكل شى ء قدرا، حسبى الله و نعم الوكيل . به دستاويز استوار خداوندى كه جدايى ندارد چنگ زدم ، و به ريسمان محكم خداوند آويختم ، و از شر نابكاران عرب و عجم و از شر نابكاران جن و انس به خدا پناه مى برم ، پروردگار من الله است ((سه بار)) به خدا گرويدم ، بر خدا توكل نمودم و هيچ حول و قوه اى جز به خدا نيست ، و هر كس بر خدا توكل نمايد خداوند او را بس است ، خداوند امر خود را به انجام رساند كه خدا بر هر چيز اندازه اى قرار داده است ، خدا مرا بس است و خوب وكيلى است . اللهم من اصبح و له حاجة الى مخلوق ، فان حاجتى و رغبتى اليك ، وحدك لا شريك لك ، لك الحمد، الحمد لله رب الصباح ، الحمد لله فالق الاصباح ، الحمد لله ناشر الارواح ، الحمد لله قاسم المعاش ، الحمد لله جاعل الليل سكنا، و الشمس و القمر حسباتا، ذلك تقدير العزيز العليم . خداوندا هر كس بامدادان سر از خواب بر دارد حاجتى به مخلوقى دارد و حاجت و گرايش من تنها به توست ، تو يگانه اى و شريكى ندارى ، سپاس از آن توست . سپاس خداى راكه رب بامدادان است ، سپاس خداى را كه شكافنده صبح است ، سپاس خداى را كه زنده كننده ارواح است ، سپاس خداى را كه بخش كننده روزيهاست ، سپاس خداى را كه قرار دهنده است شب را موجب آرامش ، و خورشيد و ماه را جهت حفظ حسابها، اين تقدير ((خداوند)) چيره و داناست . اللهم صل على محمد و آل محمد، و اجعل فى قلبى نورا، و فى بصرى نورا، و على لسانى نورا، و من بين يدى نورا، و من خلفى نورا، و عن يمينى نورا، و عن شمالى نورا، و من فوقى نورا، و من تحتى نورا، و اعظم لى النور، و اجعل لى نورا امشى به فى الناس ، و لا تحرمنى نورك يوم القيامة . خداوندا بر محمد و آل محمد درود فرست ، و در دلم نور و در چشمم نور و بر زبانم نور و در پيش رويم نور و از پشت سرم نور و از سمت راستم نور و از سمت چپم نور و از بالاى سرم نور و از زير پايم نور قرار ده ، و آن نور را برايم بزرگ گردان ، و برايم نورى قرار ده تا بدان ميان مردم راه روم ، و روز قيامت از نورت محرومم نساز پس بخوان آية الكرسى ، و قل اعوذ برب الفلق و قل اعوذ برب الناس ، و پنچ آيه از آخر سوره مباركه آل عمران : ان فى خلق السموات و الارض تا آنجا كه انك لا تخلف الميعاد. بعد از آن بنشين و تسبيح فاطمه زهرا((سلام الله عليها)) را بجا آر، و بعد از آن صد نوبت بگوى : سبحان ربى العظيم و بحمده ، استغفرالله ربى و اتوب اليه . بعد از آن هفت نوبت بگوى : بسم الله الرحمن الرحيم و لا حول و لا قوة الا بالله العلى العظيم . پس دو سجده شكر بجا آر به طريقى كه قبل ازين مذكور شد، و دعا كن در آن بواسطه برادران مؤ من و بگوى : اللهم رب الفجر، و الليالى العشر، و الشفع و الوتر، و الليل اذا يسر، و رب كل شى ء، و اله كل شى ء، و خالق كل شى ء، و مليك كل شى ء، صل على محمد و آله ، و افعل بى و بفلان و فلان - يعنى نام برادران مؤ من ببر - ما انت اهله ، و لا تفعل بنا ما نحن اهله ، فانك اهل التقوى و اهل المغفرة . خداوندا اى رب سپيده دم و شبهاى دهگانه و زوج و فرد و شب آنگاه كه سپرى شود(245 )، و اى رب همه چيز و معبود همه چيز و آفريننده همه چيز و پادشاه همه چيز، بر محمد و آل محمد درود فرست و نسبت به من و فلانى و فلانى آن كن كه تو را سزد، و با ما آن مكن كه سزاوار آنيم ، كه تو اهل تقوا و اهل آمرزشى . فصل ششم : در دعاى امام سجاد (عليه السلام ) كه بعد از نافله شب مى خوانده اند سزاوار و شايسته آنست كه بعد از فارغ شدن تو از سيزده ركعت نماز شب ، تبرك جوئى به خواندن دعائى كه سيد الساجدين امام زين العابدين (عليه السلام ) به خواندن آن تبرك مى جسته اند، و آن دعا از جمله ادعيه ((صحيفه كامله سجاديه )) است و آن اينست : اللهم يا ذا الملك المتابد بالخلود، و السلطان الممتنع بغير جنود ولا اعوان ، و العز الباقى على مرالد هور و خوالى الاعوام ، و مواضى الازمان و الايام ، عز سلطانك عزا لاحد له باولية ، و لا منتهى له باخرية ، و استعلى ملكك علوا سقطت الاشياء دون بلوغ امده ، و لا يبلغ ادنى مااستاءثرت به من ذلك اقصى نعت الناعتين . ضلت فيك الصفات ، و تفسخت دونك النعوت ، و حارت فى كبريائك لطائف الاوهام . خداوندا اى صاحب پادشاهى جاويد، و سلطنتى كه بدون سپاه و ياور مقاومى در برابر خود ندارد، و عزتى كه در گذشت روزگار و گذر سالها و زمانها و روزها زوال نپذيرد، سلطنت تو عزيز و چيره است عزتى كه آغاز و پايانى ندارد، و ملك و حكومتت آنقدر بلند پايه است كه اشياء پيش از رسيدن به نهايتش ساقط شوند، و دورترين افقهاى وصف كنندگان به كوتاهترين درجاتى از آن كه ويژه خود ساخته اى دست نيابد، همه توصيف ها درباره ات بيراهه است ، و رشته تمامى تعاريف پيش از رسيدن به ساحت مقدست پاره گشته ، و انديشه هاى باريك در برابر كبريايى تو حيران و سرگردان مانده است . كذلك انت الله الاول فى اوليتك ، و على ذلك انت دائم لا تزول ، و انا العبد الضعيف عملا، الجسيم املا، خرجت من يدى اسباب الوصلات الا ما وصله رحمتك ، و تقطعت عنى عصم الامال الا ما انا معتصم به من عفوك ، قل عندى ما اعتد به من طاعتك ، و كثر على ما ابوء به من معصيتك ، و لن يضيق عليك عفو عن عبدك و ان اساء، فاعف عنى . تو اينگونه خدايى ، كه در اوليت خود اولى ، و بر اين صفت ، دائمى و زوال نپذيرى ، و من بنده اى هستم كه از لحاظ عمل ناتوان و از نظر آرزو تنومندم ، تمام اسبابها كه مرا به مرادم رساند از دستم برون شده جز يك سبب كه آن رحمت توست ، و دستاويز آرزوها همگى از من بريده گشته جز آن دستاويزى كه از آمرزشت بدست دارم ، از طاعتى كه قابل اعتناء باشد جز اندكى ندارم ، و مقدار معصيتى كه موجب بازگشت من مى شود بر من بسيار است ، و چشم پوشى از بنده ات هر چند بد كرده است بر تو تنگ نگيرد، پس از من در گذر. اللهم و قد اشرف على خفا يا الاعمال علمك ، و انكشف كل مستور دون خبرك ، و لا تنطوى عنك دقايق الامور، و لا تعزب عنك غيبات السرائر، و قد استحوذ على عدوك الذى استنظرك لغوايتى فانظرته ، و استمهلك الى يوم الدين لاضلالى فامهلته فاوقعنى ، و قد هربت اليك من صغائر ذنوب موبقة ، و كبائر اعمال مردية ، حتى اذا قارفت معصيتك ، و استوجبت بسوء سعيى سخطك ، فتل عنى عذار غدره ، و تلقانى بكلمة كفره ، و تولى البراءة منى ، و ادبر موليا عنى ، فاصحرنى لغضبك فريدا، و اخرجنى الى فناء نقمتك طريدا، لا شفيع يشفع لى اليك ، و لا خفير يؤ مننى عليك ، و لا حصن يحجبنى عنك ، و لا ملاذ الجاء اليه منك ، فهذا مقام العائذ بك ، و محل المعترف لك ، فلا مضيقن عنى فضلك ، و لا يقصرن دونى عفوك ، و لا اكن اخيب عبادك التائبين ، و لا اقنط و فودك الاملين ، و اغفرلى انك خير الغافرين . خداوندا آگاهى تو بر اعمال مخفيانه اشراف دارد، و هر پوشيده اى در قبال اطلاع تو مكشوف است ، و امور باريك از نظر تو پوشيده نيست ، و اسرار مخفى از ديد تو پنهان نباشد، و همانا آن دشمنت كه در منحرف ساختنم از تو مهلت خواسته و مهلتش داده اى ، و تا روز قيامت از تو در گمراه ساختنم زمان خواسته و زمانش داده اى بر من چيره گشته و مرا در آن وادى افكنده است ، و حال آنكه من از گناهان كوچك تباه كننده و معاصى بزرگ هلاكتبار بسوى تو گريخته ام تا اينكه چون دست به نافرمانيت آلودم و با كوشش زشتم مستوجب خشم تو گشتم لجام نيرنگش را از من بگرداند و با سخن كفرش ((كه به من گفت كافر شو)) با من روبرو شد و برات بيزارى از مرا بدست گرفت و پشت به من نموده به عقب گريخت و مرا يكه و تنها در بيابان خشم تو گذاشت ، و به آستانه كيفرت با حالتى طرد شده بيرون برد، نه شافعى در كار است كه از من به نزدت شفاعت كند، و نه پناهگاهى كه از تو بسوى آن پناه برم ، پس اينجا جايگاه پناهنده به تو و محل معترف به پيشگاه توست ، پس بايد كه فضل تو از شامل حال من شدن تنك نباشد، و آمرزشت نسبت به من نارسا نباشد، و زيانكارترين بندگان تو به كارت نباشم ، و نه نوميدترين آرزومندان وارد بر تو، و مرا بيامرز كه تو بهترين آمرزندگانى . اللهم انك امرتنى فتركت ، و نهيتنى فركبت ، و سول لى الخطاء خاطر السوء ففرطت ، و لا استشهد على صيامى نهارا، و لا استجير بتهجدى ليلا، و لا تثنى على باحيائها سنة ، حاشا فروضك التى من ضيعها هلك ، و لست اتوسل اليك بفضل نافلة مع كثير ما اغفلت من وظائف فروضك ، و تعديت عن مقامات حدودك ، الى حرمات انتهكتها، و كبائر ذنوب اجترحتها، كانت عافيتك لى من فضائحها سترا، و هذا مقام من استحيا لنفسه منك ، و سخط عليها و رضى عنك ، فتلقاك بنفس خاشعة ، و رقبة خاضعة ، و ظهر مثقل من الخطايا، واقفا بين الرغبة اليك ، و الرهبة منك ، و انت اولى من رجاه ، و احق من خشيه واتقاه ، فاعطنى يا رب ما رجوت ، و آمنى ماحذرت ، و عد على بعائدة رحمتك ، انك اكرم المسؤ ولين . خداوندا مرا امر كردى و من ترك نمودم ، و مرا بازداشتى و من مرتكب شدم ، و انديشه هاى ناپاك ، خطاها را در نظرم آرايش داد پس در انجام وظيفه كوتاهى كردم ، نه روزى را گواه روزه ام مى گيرم ، و نه با بيدارى شبى ((به تو)) پناه مى جويم ، و تو به سبب احياء سنتى در آن بر من ثنا نگويى ، سواى آن واجباتت كه هر كس تباهش سازد هلاك شود، و نيز با فضل هيچ مستحبى به تو متوسل نگشتم با اينكه از بيشتر وظائف واجب غفلت ورزيده ام ، و از مرزهايى كه معين نموده اى تجاوز نموده ، پرده حرامها را دريدم ، و به گناهان بزرگى دست آلودم ، كه عافيت تو پوششى برايم از رسواييهاى اينها بوده است . و اينجا جايگاه كسى است كه به خاطر خودش از تو خجالت مى كشد، و بر خويش خشم گرفته و از تو خشنود است ، پس با نفسى خاشع و گردنى خاضع و پشتى سنگين از خطاها در مقابلت قرار گرفته ، و ميان دو حالت گرايش به تو و هراس از تو ايستاده و تو از همه كس كه بايد به او اميد بست سزاوارترى ، و از هر كس كه بايد از او ترس و پرهيز داشت شايسته ترى ، پروردگارا پس آنچه را اميدوارم به من ببخش ، و از آنچه در حذرم مرا ايمنى ده ، و با بهره اى از رحمتت به من رو كن ، كه تو گرامى ترين درخواست شدگانى . اللهم و اذا سترتنى بعفوك ، و تغمدتنى بفضلك فى دار الفناء بحضرة الاكفاء، فاجرنى من فضيحات دار البقاء، عند مواقف الاشهاد من الملائكة المقربين ، و الرسل المكرمين ، و الشهداء و الصالحين ، من جار كنت اكاتمه سيئاتى ، و من ذى رحم كنت احتشم منه فى سريراتى ، لم اثق بهم رب فى الستر على ، و وثقت بك رب فى المغفرة لى ، و انت اولى من وثق به ، و اعطى من رغب اليه ، و اراءف من استرحم فارحمنى . خداوندا همچنانكه مرا در دنياى فانى در حضور امثالم به آمرزش خويش پوشاندى ، و به فضل خود فرا پوشاندى ، پس از رسوائيهاى دار بقاء ((آخرت )) در برابر گواهانى چون فرشتگان مقرب و پيامبران مكرم و شهداء و صالحان پناهم ده . چه بسا همسايگانى كه گناهان خودرا از آنان مى پوشاندم ، و چه بسا خويشاوندانى كه در نهانهايم از آنان شرم داشتم ولى با اينهمه - پروردگارا - به پرده پوشى آنان برخودم اطمينان نداشتم ، و به تو - پروردگارا - در آمرزش اطمينان كردم ، و تو شايسته تر كسى هستى كه بدو اطمينان شود، و بخشنده ترين كسى كه بدو گرايش يابند، و دلسوزترين كسى كه از او خواستار ترحم شوند پس بر من رحم آور. اللهم و انت حدرتنى ماء مهينا، من صلب متضائق العظام ، حرج المسالك ، الى رحم ضيقة سترتها بالحجب ، تصرفنى حالا عن حال ، حتى انتهيت بى الى تمام الصورة ، و اثبت فى الجوارح ، كما نعت فى كتابك : نطفة ثم علقه ثم مضغة ثم عظاما ثم كسوت العظام لحما، ثم انشاءتنى خلقا آخر كما شئت ، حتى اذا احتجت الى رزقك ، و لم استغن عن غياث فضلك ، جعلت لى قوتا من فضل طعام و شراب اجريته لامتك التى اسكنتنى جوفها، و اودعتنى قرار رحمها، و لو تكلنى يا رب فى تلك الحالات الى حولى ، او تضطرنى الى قوتى ، لكان الحول عنى معتزلا، ولكانت القوة منى بعيدة ، فغذوتنى بفضلك غذاء البر اللطيف ، تفعل ذلك بى تطولا على الى غايتى هذه ، و لا اعدم برك ، و لا يبطى بى حسن صنيعك ، و لا تتاءكد مع ذلك ثقتى ، فاتفرغ لما هو احظى لى عندك ، قد ملك الشيطان عنانى فى سوء الظن و ضعف اليقين ، فانا اشكو سوء مجاورته لى ، و طاعة نفسى له ، واستعصمك من ملكته ، و اتضرع اليك فى ان تسهل الى رزقى سبيلا. خداوندا و تويى كه مرا به صورت آبى پست و بى ارزش از صلبى با استخوانهاى فشرده و درهم و تنگ راه به رحمى تنگ وارد ساختى ، و آنرا به پرده هايى پوشاندى ، و مرا در آنجا از حالى به حالى گرداندى تا مرا به صورت كاملى در آوردى و اعضاء و جوارح در من بساختى چنانكه در كتاب خويش توصيف كرده اى كه : ((به صورت نطفه اى سپس خون بسته شده اى سپس گوشت جويده شده اى سپس استخوانهايى در آورديم )). سپس استخوانها را گوشت پوشاندى و سپس مرا آفرينش ديگرى دادى همانگونه كه خواستى ، تا اينكه چون نياز به روزيت پيدا كردم و از يارى فضلت بى نياز نبودم ، قوتى از زيادى طعام و شرابى كه براى كنيزت همانكه مرا در شكمش ساكن نموده و در آرامگاه رحمش سپرده بودى برايم قرار دادى . پروردگار من اگر در اين حالات مرا به نيروى خودم وا مى گذاشتى يا به قوت خويشم حواله مى كردى البته كه نيرو از من كناره بود و قوت از من دور، پس با فضل خويش همچون مهربانى نرم خو مرا تغذيه دادى ، و اينها را از روى لطف و احسانت بر من كرده اى تا بدينجا رسيده ام ، و در همه حال از مهربانى ات خالى نبوده ، و خوشرفتاريت به من كند نبوده است ، و با اينهمه اطمينانم به تو زياده و محكم نشد تا خود را براى چيزى كه نزد تو برايم به مراتب پربارتر است آسوده خاطر كنم ، راستى كه شيطان عنان مرا در بدگمانى و سستى يقين به دست گرفته ، پس از سوء مجاورت وى با من و اطاعت نفسم از او به تو شكايت مى كنم ، و از تو مى خواهم كه مرا از چنگال اسارت وى نگهدارى ، و به سويت زارى مى كنم در اينكه راه روزى مرا هموار سازى . فلك الحمد على ابتدائك بالنعم الجسام ، و الهامك الشكر على الاحسان و الانعام ، فصل على محمد و آله ، و سهل على رزقى و ان تقنعنى بتقديرك لى ، و ان ترضينى بحصتى فيما قسمت لى ، و ان تجعل ما بقى من جسمى و عمرى فى سبيل طاعتك ، انك خير الرازقين . پس سپاس از آن توست بر اينكه به نعمتهاى بزرگ آغاز كرده اى ، و سپاس بر احسان و انعام را الهام نموده اى ، پس بر محمد و آل محمد درود فرست و روزى مرا بر من آسان نما، و به آنچه برايم مقدر فرموده اى قانعم ساز، و به قسمتم در آنچه قسمت من نموده اى خشنودم گردان ، و آنچه از جسم و عمرم را كه باقى مانده در راه اطاعتت قرار ده كه تو بهترين روزى دهندگانى . اللهم انى اعودبك من نار تغلظت بها على من عصاك ، و توعدت بها من صدف عن رضاك ، و من نار نورها ظلمة ، و هينها اليم ، و بعيدها قريب ، و من نار ياءكل بعضها بعض و يصول بعضها على بعض ، من نار تذر العظام رميما، و تسقى اهلها حميما، و من نار لاتبقى على من تضرع اليها، و لا ترحم من استعطفها، و لا تقدر على التخفيف عمن خشع لها و استسلم اليها، تلقى سكانها باحرما لدينا من اليم النكال و شديد الوبال . و اعوذبك من عقاربها الفاغرة افواهها، و حياتها الصالقة بانيابها، و شرابها الذى يقطع امعاء و افئدة سكانها، و ينزع قلوبهم ، و استهديك لما باعد منها و اخر عنها.
| |||||||||||||||
