ـ ابـو ايـوب خـالـد بـن زيد به رسول خدا(ص ) عرض كرد: مرا سفارشى كوتاه بفرماييد, تا بلكه آن راحـفظ كنم پيامبر(ص ) فرمود: تو را به پنج چيز سفارش مى كنم : به چشم اميد بركندن از آن چه در دست مردم است , زيرا كه اين (عين ) توانگرى است و از طمع بپرهيز زيرا كه طمع فقر نقد است و نـمـازت رامانند كسى بخوان كه با آن وداع مى كند و از كارى كه به سبب انجام آن عذر خواهى كـنـى دورى كـن و(سـرانجام ) براى برادرت همان چيزى را دوست بدار كه براى خودت دوست دارى .

ـ پيامبر خدا(ص ) ـ به مردى كه عرض كرد:مرا سفارشى مختصر فرما ـ : بر تو باد چشم بركندن از آن چـه مـردم دارند و از طمع بپرهيز كه آن فقر نقداست و نمازت را چنان بخوان كه گويى با آن وداع مى كنى و از كارى كه باعث عذرخواهى تو شود,دورى كن .

ـ بـه اسـود بـن اصـرم ـ : آيـا اخـتـيار دست خود را دارى ؟
[گفت :] عرض كردم : آرى فرمود: آيا اخـتيارزبانت را هم دارى ؟
عرض كردم : آرى فرمود: پس , دست خود را جز به كار خير مگشاى و با زبانت جزخير مگوى .

ـ بـه مـادر انـس ـ : از گـنـاهان دورى كن كه اين برترين هجرت است و فرايض را پاس دار كه اين بـرتـريـن جهاد است و ياد خدا بسيار كن , زيرافرداى قيامت براى خدا چيزى نمى برى كه نزد خدا محبوبتر از بسيارى ياد او باشد.
ـ بـه مـردى از اهـل يمن ـ : به تو سفارش مى كنم كه چيزى را شريك خدا نگردانى اگر چه قطعه قطعه شوى يا به آتش سوزانده گردى و زنهارنسبت به پدر و مادرت نافرمانى و بدرفتارى نكنى و (حـتى ) اگر از تو خواست كه از دنيا خارج شوى ,بشو (اگر گفت بمير, بميرى ) و مردم را دشنام مـگو و هرگاه با برادرت رو به رو شدى با خوشرويى برخورد كن و از زيادى (آب ) دلو خود براى او بريز.
ـ ضـرغـامـة بـن عـلـيـبـة بـن حـرمـلـه : پـدرم ازپـدرش نقل كرد كه : همراه كاروانى از طايفه خـدمـت پيامبر(ص ) رسيدم و چون خواستم برگردم عرض كردم : اى رسول خدا, به من سفارشى بـفـرمـاييد پيامبر(ص ) فرمود: از خدا بترس و هرگاه درجمعى نشسته بودى و از آن جا برخاستى و شـنـيـدى كـه سخنان خوشايندى مى گويند, دوباره به آن مجلس بيا و اگر شنيدى كه سخنان ناخوشايند مى گويند, ديگر به آن جا قدم مگذار.
ـ پـيـامـبر خدا(ص ) ـ به مردى كه عرض كرد: مرا سفارشى فرما ـ : زبانت را نگهدار آن مرد دوباره عـرض كرد: اى رسول خدا, مرا سفارشى فرما حضرت فرمود: زبانت را نگهدار بار ديگرعرض كرد: اى رسـول خـدا, مـرا سـفـارشـى فـرما پيامبر فرمود: واى برتو! مگر مردم را چيزى جزدرويدهاى زبانشان در آتش سرنگون مى كند.
ـ رسـول خـدا(ص ) در مـسـجـد بود و على (ع ) در كنار آن حضرت قرارداشت در اين هنگام ابوذر واردمـسـجـد شـد و خـلـوت را غـنـيـمـت شمرده از رسول خدا تقاضاى سفارشى سودمند كرد پيامبر(ص ) فرمود:باشد, با كمال ميل اى ابوذر, تو از ما خاندان هستى تو را سفارش مى كنم , آن را بـه گـوش گـيـر, زيرا كه همه راه هاى خير و خوبى را در بردارد, اگر آن را به گوش گيرى به سبب آن دو بهره مى برى .

ـ اى ابوذر, خدا را چنان عبادت كن كه گويى او را مى بينى , زيرا اگر تو او را نمى بينى , قطعا او تو را مـى بيند و بدان كه قدم اول عبادت خداوندمعرفت اوست او اول است و پيش از هر چيزى , پس چـيـزى مـقدم بر او نيست فرد و يگانه است و دومى ندارد, باقى است نه تا غايت و پايانى , آفريننده آسـمـان هـا و زمـيـن است و آن چه در آسمان ها و زمين وآن چه در ميان آسمان ها و زمين است و اوست خداوند لطيف و آگاه و او بر هر چيزى تواناست پس ازاين (مرحله ) ايمان به من قرار دارد و اقرار به اين كه خداى متعال مرا به سوى همه مردم فرستاده است تابه اذن او بشارت دهم و اعلام خـطـر كـنم و به سوى خدا فرا خوانم و چراغى درخشان باشم سپس , دوست داشتن اهل بيت من است , همانان كه خداوند, پليدى را از ايشان دور ساخته و كاملا پاك و پاكيزه شان ساخته است .

بدان اى ابوذر, كه خداوند عزوجل اهل بيت مرا در ميان امتم چونان كشتى نوح قرار داده است كه هـركـس بر آن نشست رهايى يافت وهر كس از سوار شدن آن سرباز زد غرق شد و (نيز) مانند باب حطه در ميان بنى اسرائيل كه هر كس واردآن شد در امن و امان قرار گرفت .

ـ اى ابوذر, سفارش هايى كه به تو مى كنم به گوش گير تا در دنيا و آخرت سعادتمند باشى .

ـ اى ابوذر, دو نعمت است كه بسيارى از مردم در آن ها مغبون مى شوند: تندرستى و فراغت .

ـ اى ابـوذر, پنج چيز را پيش از پنج چيز غنيمت شمار: جوانيت را پيش از پيرى ات و تندرستيت را پيش از بيماريت و توانگريت را پيش از تهى دستيت و آسودگيت را پيش از گرفتاريت و زندگيت را پيش از مردنت .

ـ اى ابوذر, زنهار كه به سبب آرزويت كار امروز را به فردا فكنى , زيرا تو با امروز خود به سر مى برى نـه با فردايت , اگر فردايى برايت بود درآن فردا نيز چنان باش كه در امروز بوده اى و اگر فردايى در كار نبود پشيمان نشوى كه در كار امروزت كوتاهى كرده اى .

ـ اى ابـوذر, چـه بسيار كسانى كه روزى راآغاز مى كنند و آن را به پايان نمى برند و منتظر فردايى هستند و به آن نمى رسند.
ـ اى ابـوذر, اگـر به اجل و حركت و مسيرآن بنگرى , بى گمان آرزو و فريب آن را دشمن خواهى داشت .

ـ اى ابـوذر, چـنـان بـاش كه گويى دردنيا غريبى , يا رهگذرى و خود را از خفتگان در گورها به شمار آور.
ـ اى ابـوذر, چون صبح خود را آغازكردى , به خويشتن وعده شب مده و هرگاه شبت را آغازيدى , وعـده صـبـح بـه خـود مـده و از دوران تـنـدرستيت پيش از آن كه بيمار شوى بهره برگير و از زندگيت پيش از آن كه بميرى , زيرا كه تونمى دانى فردا چه نام خواهى گرفت .

ـ اى ابـوذر, زنـهـار كـه هـنـگـام لغزيدن به سردر آيى , زيرا كه لغزش بخشوده نمى شود و امكان بازگشت براى تو نيست و بازماندگان تو براى آن چه باقى گذاشته اى تو را نمى ستايند و كسى كه پيش او مى روى (خداوند) به بهانه گرفتارى هايت تو رامعذور نمى دارد.
ـ ابـوذر: دوسـتـم رسـول خـدا(ص ) بـه من سفارش فرمود كه به فروتر از خود بنگرم و به فراتر از خـويش منگرم و مستمندان را دوست بدارم و به آنان نزديك شوم و صله ارحام به جا آورم , هرچند آنان از من ببرند و به من بى مهرى ورزند (يا از من دورى كنند) و حق را بگويم گرچه تلخ باشد و در راه خدا از سرزنش هيچ سرزنشگرى نهراسم و از هيچ كس چيزى نخواهم و جمله لاحول ولاقوة الا باللّه را زياد بگويم , زيرا كه آن از گنج هاى بهشت است .

ـ دوسـتـم (ص ) مـرا بـه هـفت چيز سفارش فرمود: به دوست داشتن مستمندان و اين كه به آنان نـزديـك شـوم , به كسى كه فرودست تر از خودم هست بنگرم و به كسى كه فرادست تر از من است نـنـگـرم , صله ارحام به جا آورم هرچندآنان از من دورى كنند, جمله لاحول ولاقوة الا باللّه را زياد بگويم , حقيقت تلخ را بگويم , درراه خدا از سرزنش سرزنشگرى نهراسم و از مردم چيزى نخواهم .

ـ رسـول خـدا(ص ) هفت سفارش به من فرمود: مرا سفارش كرد كه به پايين تر از خودم بنگرم و به كـسـى كـه بـالاتـر از مـن اسـت نـنگرم , مرا به دوست داشتن مستمندان و نزديك شدن به آنان سفارش فرمود, مرا سفارش فرمود كه حقيقت را بگويم , اگرچه تلخ باشد, مرا سفارش فرمودكه با خـويـشاوندم پيوند برقرار كنم هرچنداو پشت كند, سفارشم فرمود كه در راه خدااز سرزنش هيچ سـرزنـشـگـرى نهراسم , مرا سفارش فرمود كه جمله لاحول ولاقوة الا باللّه (العلى العظيم )را زياد بگويم , زيرا كه آن از گنجهاى بهشت است .

ـ پيامبر خدا(ص ) ـ به وهيب ـ : آيا توسفارش پذيرى ؟
آيا تو سفارش پذيرى ؟
هرگاه خواستى كارى را انـجـام دهى , به عاقبت آن بينديش ,اگر فرجامش رستگارى بود آن را انجام بده و اگر جز اين بود رهايش كن .

ـ امام صادق (ع ): مردى خدمت پيامبر(ص ) آمد و عرض كرد: اى رسول خدا مرا سفارش فرما رسول خدا(ص ) فرمود: اگر تو راسفارش كنم آيا به گوش مى گيرى ؟
حضرت سه بار اين جمله را به او فـرمـود و هر بار آن مرد عرض مى كرد: آرى اى رسول خدا پس , رسول خدا(ص ) به او فرمود: به تو سـفارش مى كنم كه هرگاه خواستى كارى انجام دهى , به عاقبت آن بينديش , اگر رستگارى بود آن را انجام بده و اگر گمراهى بود رهايش كن .

ـ پـيامبر خدا(ص ): به تو سفارش مى كنم كه از خداوند متعال شرم كنى , همچنان كه ازمرد پاك و شايسته قوم خود شرم مى كنى .

ـ به معاذ كه از آن حضرت تقاضاى سفارشى كرد ـ : خدا را چنان عبادت كن كه انگار او را مى بينى و خودت را از مردگان بشمار و نزد هرسنگ و درختى خدا را يادآور شو و هرگاه گناهى كردى , در كـنـار آن كـار نـيكى انجام ده , (ثواب ) پنهانى در برابر (گناه ) پنهانى و (ثواب ) آشكار در قبال (گناه ) آشكار.
ـ پـيـامـبـر خدا(ص ) دست معاذ را گرفت واندكى رفت و آن گاه فرمود: اى معاذ, تو را سفارش مـى كـنـم بـه پـروا داشتن از خداوند و راستگويى و وفاى به عهد و پيمان و برگرداندن امانت (به صاحبش ) و ترك خيانت و مهربانى به يتيم و رعايت حق همسايگى و فرو خوردن خشم و با نرمى و ملايمت سخن گفتن و سلام كردن و پيروى از امام .

ـ بـه معاذ كه از آن حضرت تقاضاى سفارش ونصيحت كرد ـ :خدارا چنان عبادت كن كه گويى او را مـى بـيـنـى و خودت را از زمره مردگان بشمار و اگر خواهى تو را از چيزى آگاه كنم كه از همه اين ها بيشتر تو را نگه مى دارد حضرت با دستش به زبان خود اشاره كرد و فرمود: اين .

ـ بـه مـردى كه از آن حضرت سفارشى خواست ـ : هرگز خشم مگير, زيرا كه درخشم كشمكش با پـروردگـار تـو نـهفته است عرض كرد: سفارشى ديگر فرماييد فرمود: هرگز كارى كه ازآن عذر بـخـواهى , مكن ,زيرا كه در آن شرك ناپيداست عرض كرد:باز هم بفرماييد فرمود: نمازت را مانند كسى بخوان كه گويى با آن وداع مى كند, زيرا در اين نوع نمازخواندن پيوند و نزديكى است عرض كـرد: بـازهم بفرماييد فرمود: از خداوند چنان شرم كن كه ازهمسايگان صالح خود شرم مى كنى , زيـرا كـه در اين امر زيادت يقين است و خداوند متعال آن چه رااولين و آخرين سفارش كنندگان بـدان سـفارش مى كنند در يك خصلت جمع كرده و آن تقواست خداى عزوجل مى فرمايد: ((و هر آيـنـه كـسـانى را كه پيش از شما كتاب (آسمانى ) داده شده اند و شما را سفارش كرديم كه از خدا بـتـرسـيـد)) تـقوا مجمع هر عبادت شايسته اى است و هر كه به درجات بالا و مرتبه بلندرسيد به واسـطـه تـقـوا رسـيـد و هـر كه با زندگى پاك و پاكيزه و انس هميشگى با خدا زيست به وسيله تـقوازيست خداوند عزوجل فرموده است : ((همانا تقواپيشگان در ميان باغ ها و نهرها, در قرارگاه صدق , نزدپادشاهى توانايند)).
ـ ابـو سـعـيـد: مـردى خـدمت رسول خدا(ص )آمد و عرض كرد: اى رسول خدا, مرا سفارش فرما حـضرت فرمود: بر تو باد ترس از خدا,زيرا كه آن در بردارنده همه خوبى هاست و بر تو باد جهاد در راه خـدا, زيـرا كه آن رهبانيت مسلمانان است و بر تو باد ياد خدا و تلاوت كتاب او, زيرا كه اين كار بـراى تـو در زمـيـن نـور و روشـنايى است و در آسمان نام و شهرت و زبانت را جز از خير و خوبى نگهدار, زيرا كه با اين كاربر شيطان چيره مى آيى .

ـ امـام عـلـى (ع ): از خـدا بـتـرسـيـد و حـقوق همسايگانتان را رعايت كنيد, زيرا كه اين سفارش پيامبرشماست آن حضرت درباره همسايگان پيوسته سفارش مى فرمود تا جايى كه گمان كرديم , به زودى همسايگان را ميراث بر يكديگر قرار خواهد داد.
ـ پـيـامـبـر خدا(ص ) ـ به على (ع ) ـ : اى على ,تو را از سه خصلت نهى مى كنم : رشك و آزمندى و دروغ .

ـ نـيـز به على (ع ) سفارشى كرد كه آغازش چنين است ـ : اى على , سه چيز است كه هر كس با آن سه خدا را ديدار كند, از برترين مردم است .

ـ نيز به على (ع ) سفارشى كرد كه آغازش چنين است ـ : اى على , نخستين آن سه چيزاين است كه به تو سفارشى مى كنم , آن را به گوش گير, زيرا تا زمانى كه سفارش مرا به گوش گيرى درخير و خوبى خواهى بود.
ـ نـيـز بـه عـلـى (ع ) ـ : اى عـلـى , از نشانه هاى يقين اين است كه هيچ كس را با به خشم آوردن خداخشنود نكنى .

ـ نـيـز به على (ع ) سفارشى كرد كه آغازش چنين است ـ : اى على , تو را درباره خودت به چند كار سفارش مى كنم آن ها را از من به گوش گير.
ـ نيز به على (ع ) هنگامى كه آن حضرت را به يمن فرستاد ـ : اى على , تو را سفارش مى كنم به دعا, زيرا كه دعا با اجابت همراه است .

ـ نيز به على (ع ) ـ : اى على , مؤمن سه نشانه دارد: (پايبندى به ) روزه ونماز وزكات .

سفارش هاى امام على (ع ).

الف ـ سفارش هاى آن حضرت به فرزند بزرگوارش حسن (ع ).
ـ امـام عـلى (ع ): اى فرزندم , تو را سفارش مى كنم به ترس از خدا و پيروى از فرمان او و آبادكردن دلت با ياد او و چنگ زدن به ريسمان او و كدام رشته محكمتر از رشته اى است كه ميان توو او باشد اگر بدان چنگ زنى !.
دلـت را بـا انـدرز زنـده بـدار و بـا بـى رغبتى به دنيا بميرانش و به وسيله يقين نيرويش بخش و باحكمت روشنش گردان و با ياد مرگ زبونش ساز و به فنا و نيستى معترفش گردان و به رنج ها وگرفتارى هاى دنيا بينايش كن .

فرزندم , بدان كه بهترين سفارشى كه از من به كار بندى , ترس از خداست و بسنده كردن به آن چه كه خداوند بر تو واجب گردانيده و به كار بستن آن چه نياكان تو و نيكان خاندانت بر آن بوده اند.
ب ـ سفارشهاى آن حضرت به فرزند بزرگوارش حسين (ع ).
ـ امام على (ع ): فرزندم , تو را سفارش مى كنم به تقوا داشتن از خدا در دارايى و نادارى وحق گويى در حـال خـشـنودى و خشم و ميانه روى در روزگار توانگرى و تهيدستى و دادگرى بادوست و دشـمـن و كـار و عمل در حال سرزندگى و بى حوصلگى و خشنودى از خدا در روزگارسختى و آسايش .

ج ـ سفارشهاى آن حضرت به حسن و حسين (ع ).
ـ امـام عـلـى (ع ): شـمـا دو تـن را بـه تـقـواى خدا سفارش مى كنم و اين كه در پى دنيا نباشيد, گـرچـه دنـيـا در پـى شـما باشد و براى چيزى از دنيا كه از شما گرفته شود افسوس مخوريد و هـمـواره حـقـيـقـت را بـگـويـيد و براى پاداش (براى آخرت ) كار كنيد و دشمن ستمگر باشيد و يارستمديده .

شـمـا دو تـن و هـمه فرزندانم و خانواده ام و هر كس را كه اين نامه من به او رسد, به ترس از خدا وداشتن نظم و انضباط در كارهايتان و صلح و دوستى با يكديگر سفارش مى كنم .

د ـ سفارشهاى آن حضرت به مسلمانان .

ـ امـام عـلـى (ع ): شـما را به ياد كردن از مرگ و غافل نشدن از آن سفارش مى كنم چگونه ازچيزى غفلت مى كنيد كه از شما غافل نيست ؟
.
ـ شما را به رها كردن اين دنيا سفارش مى كنم , دنيايى كه شما را رها مى كند, هرچند رهاكردنش را دوست نداشته باشيد.
ـ هرگاه در جنگ حاضر مى شد به مسلمانان سفارش هايى مى كرد, از جمله مى فرمود: نماز راپاس داريد و بر آن مواظبت كنيد و بسيار نماز بگزاريد.