ـ امـام صـادق (ع ), در پـاسخ به پرسش از گونه هاى كفر در كتاب خداى عزوجل ,فرمود: در كتاب خدا, كفر بر پنج گونه است .

يـكـى از آنـهـا كـفر انكار (حق تعالى ), است وانكار خود بر دو گونه است و كفر ناشى ازترك آنچه خداوند به انجام آن فرمان داده است و كفر برائت و كفر نعمتها.
امـا كـفـر انكار, عبارت است از انكارربوبيت و آن گفتار كسى است كه مى گويد:نه پروردگارى اسـت و نـه بـهشت و نه دوزخى اين عقيده دو دسته از زنديقان است كه به آنان دهريه مى گويند هـمينانند كه مى گويند:((و چيزى جز روزگار, ما را از ميان نمى برد))اين دين و آيينى است كه بنا به پسند و سليقه خودشان براى خويش ساخته اند, بدون آن كه درباره آنچه مى گويند كمترين درنـگ وتـحـقـيـقـى كرده باشند خداى عزوجل فرموده است : ((آنان , جز در پندارى نيستند)) و گـمـان مـى كـنـند واقعيت همان است كه آنهامى گويند و فرموده است : ((همانا كسانى كه كافر شدند, برايشان يكسان است كه هشدارشان دهى يا هشدارشان ندهى , ايمان نمى آورند))((8)) يعنى به يگانگى خداى متعال (كافر شدند) پس , اين يكى از گونه هاى كفراست .

و امـا گونه ديگر انكار, انكار (حق ) باوجود شناخت اوست و آن اين است كه منكر با آن كه مى داند (مطلب ) حق است وبرايش ثابت مى باشد, باز انكار مى كندخداى عزوجل در اين باره فرموده است : ((باآن كه دلهايشان بدانها (آيات روشنگر ما)يقين داشت , از روى ظلم و تكبر, آنها راانكار كردند)) و نـيز فرموده است : ((و ازديرباز (در انتظارش ) بر كسانى كه كافر شده بودند پيروزى مى جستند, ولـى هـمـيـن كـه آنـچه (كه اوصافش ) را مى شناختند برايشان آمد انكارش كردند پس لعنت خدا بركافران باد)) اين بود توضيح دو گونه انكار.
گونه سوم كفر, كفر (و ناسپاسى )نعمتهاست (كفر در اين ) گفته سليمان (ع ) كه خداى متعال آن را بـاز گـو مـى كـنـد, به همين معناست : ((اين از فضل پروردگار من است ,تا مرا بيازمايد كه آيا سـپاسگزارم يا كفران مى كنم و هر كه سپاسگزار باشد, در حقيقت ,براى خويش سپاسگزارى كند و هـر كه كفران ورزد, همانا پروردگار من بى نيازكريم است )) نيز فرموده است : ((اگرسپاسگزارى كـنـيـد, براى شما مى افزايم و اگركفران ورزيد, همانا عذاب من سخت است ))همچنين فرموده است : ((مرا ياد كنيد, تا شمارا ياد كنم و از من سپاسگزارى كنيد و كفران نورزيد)).
گـونـه چـهارم كفر, فرو گذاشتن اوامرخداى عزوجل است به همين معناست , اين سخن خداى عزوجل : ((و چون از شما پيمان محكم گرفتيم كه خون همديگر را مريزيد ويكديگر را از سرزمين خـود بيرون نكنيد,سپس (به اين پيمان ) اقرار كرديد و خودگواهيد (ولى ) باز همين شما هستيد كه يكديگر را مى كشيد و گروهى از خودتان رااز ديارشان بيرون مى رانيد و به گناه و تجاوزبر ضد آنان به يكديگر كمك مى كنيد و اگربه اسارت پيش شما آيند به (دادن ) فديه ,آنان را آزاد مى كنيد, بـا آن كـه (نه تنها كشتن بلكه ) بيرون كردن آنان بر شما حرام شده است آيا شما به پاره اى از كتاب (تـورات )ايـمان مى آوريد و به پاره اى كفر مى ورزيد؟
پس , جزاى هر كس از شما كه چنين كند )) دراين جا خداوند, آنان را به سبب فرو گذاشتن فرمان خداى عزوجل كافر شمرده و نسبت ايمان به آنـهـا داده ولـى از ايـشان نپذيرفته است و آن ايمان از نظر خداوندبرايشان سودى ندارد لذافرمود: ((پـس جـزاى هـر كـس از شـمـا كـه چـنـيـن كـنـد, جـز خـوارى درزنـدگـى دنـيـاــلو ه داد اـهـنآ چـيزى نخواهدبودوروزرستاخيز,ايشان را به سخت ترين عذابها باز برند وخداوند از آنچه مى كنيد, غافل نيست )).
گـونه پنجم كفر, كفر (به معناى ) برائت وبيزارى جستن است (كفر در اين ) سخن خداى عزوجل كه از قول ابراهيم (ع ) بازگومى كند, به همين معناست : ((ما به شما كفرورزيديم و ميان ما و شما بـراى هـمـيـشـه دشـمـنى و كينه باشد, مگر اين كه به خداى يگانه ايمان آوريد)) يعنى ما از شما بـيـزاريـم هـمـچـنـيـن از شـيـطـان و بـيـزارى جستن او ازدوستان آدميش در روز قيامت , ياد كـرده مـى فـرمـايـد: ((مـن بـه آنـچه پيش از اين مرا (دركار خدا) شريك مى دانستيد كافرم )) و نـيـزمـى فـرمـايـد: ((جـز خـدا, فقط بتهايى را اختياركرده ايد كه آن هم براى دوستى ميان شما درزنـدگـى دنـيـاسـت آن گـاه روز قـيـامت , بعضى ازشما به بعضى ديگر كفر ورزد و برخى از شمابرخى ديگر را لعنت كنند)), يعنى ازيكديگر بيزارى مى جوييد.

كفاره .

كفارات .