قرآن .

((او كـسى است كه اين كتاب (قرآن ) را بر تو فروفرستاد پاره اى ازآن , آياتى محكم (صريح وروشن ) اسـت آنـها اساس كتابند و (پاره اى ) ديگر متشابهاتند (كه تاويل پذيرند) اما كسانى كه در دلهايشان انـحـراف است , براى فتنه جويى و طلب تاويل آن (به دلخواه خود,) از متشابه آن پيروى مى كنند, با آن كـه تـاويـلـش راجـزخـداو ريـشـه داران در دانش كسى نمى داند (آنان كه ) مى گويند: ما بدان ايـمـان آورديـم , هـمـه (چه محكم و چه متشابه ) از جانب پروردگارماست وجز خردمندان كسى متذكر نمى شود)).
ـ پيامبر خدا(ص ): قرآن , بر پنج وجه نازل شده است : حلال و حرام و محكم و متشابه و مثلها پس به حـلال عمل كنيد و از حرام بازايستيد و محكم را به كار بنديد و با متشابه كارى نداشته باشيد و از مثلها عبرت گيريد.
ـ قرآن , بر هفت حرف نازل شده است :امر و نهى و ترغيب كردن و ترساندن و جدل وداستان و مثل .

ـ امـام عـلى (ع ): خداى تبارك و تعالى ,قرآن را بر هفت قسم نازل فرموده است كه هربخشى از آن شفا دهنده و كفايت كننده است اين هفت قسم عبارتند از: امر و نهى و ترغيب وترساندن و جدل و مـثـل و داسـتـان در قـرآن آيات ناسخ و منسوخ و محكم ومتشابه و خاص و عام و مقدم و مؤخر و واجـبـات و رخـصـتـها و حلال و حرام و فرايض و احكام ومنقطع و معطوف و منقطع نامعطوف و حرفى به جاى حرف ديگر, وجود دارد.
بعضى از كلمات قرآن , لفظش خاص است وبعضى لفظش عام است و عموميت را مى رساندو برخى لفظش مفرد است و معنايش جمع وبرخى لفظش جمع است و معنايش مفرد برخى لفظش ماضى اسـت و مـعنايش مستقبل برخى لفظش خبرى است و معنايش حكايت از قومى ديگر بعضى از آنها باقى است و از جهت ومعناى اصليش (به معناى ديگر) برگردانده شده است بعضى از آنها معنايى خـلاف تـنـزيلش داردو برخى تاويل و تنزيلش يكى است و بعضى تاويلش پيش از تاويل آن است و بعضى تاويلش بعد از تنزيلش .

در قـرآن آيـاتى هست كه قسمتى از آن , درسوره اى است و دنباله آن در سوره اى ديگرآياتى هست كـه نـصـفـش مـنـسـوخ اسـت و نصفش به حال خود باقى است (و نسخ نشده ), بعضى ازآيات آن الـفـاظـشـان مـتـفـاوت اما معنايشان با هم يكسان است , آياتى هم هست كه لفظشان يكسان , اما معنايشان متفاوت است بعضى آيات ناظر به رخصت است و بعد از قطعيت ,دست باز گذاشته شده اسـت , زيـرا خـداونـدعـزوجـل دوست دارد كه همان گونه كه به واجبات و احكام قطعيش عمل مى شود به اجازات و رخصتهايش نيز عمل شود.
بـعـضـى از قـرآن , رخـصـت اسـت و شخص مكلف آزاد است اگر خواست آنها را انجام دهدو اگر خواست ترك كند بعضى از آن رخصتى است كه ظاهرش بر خلاف باطنش مى باشد, به ظاهر آن به گـاه تـقـيـه عـمـل مـى شـود ولى به باطن آن حتى از باب تقيه هم نمى توان عمل كردبعضى از قـسـتـمـهـاى قـرآن خـطابش به عده اى است ولى مقصود ديگران هستند برخى از آن مخاطبش پيامبر(ص ) است , اما متعلقش امت او هستند بعضى از قسمتهاى آن هست كه حرام شمردنش جز با حـلال شـمـردن آن شـناخته نمى شود و قسمتهايى هم در قرآن هست كه تاليف و تنزيل آن بر غير معنايى است كه درباره آن نازل شده است .

بعضى از قسمتهاى قرآن , هست كه پاسخ خداى متعال و حجت آورى او بر همه ملحدان وزنديقان و دهريه و ثنويه و قدريه و جبريه وبت پرستان و آتش پرستان , است و قسمتهايى از آن , احتجاج بر ضد تـرسـايـان (و اعـتقادشان )درباره مسيح (ع ) است و قسمتهايى از آن رد بريهود و قسمتهايى از آن پاسخ به كسانى است كه مى گويند, نه ايمان قابل افزايش و كاهش است نه كفر قسمتهايى از آن نيز در پـاسـخ بـه كسانى است كه خيال مى كنند بعد از مرگ و پيش ازقيامت پاداش و كيفرى در كار نيست .

آيات محكم و متشابه .