اباذر! عشق به مال و مقام از دو گرگ خونخوارى كه به آغل گوسفندان زنند و تا صبح از آنها بدرند براى دين انسان خطرناك تر است ، بنگر كه پس از اين واقعه اى از گله گوسفند چه خواهد ماند، پرسيدم : يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) مردم خاضع و فروتن كه زودتر از ديگران به بهشت مى روند كسانى هستند كه بيشتر به ياد خدا مى باشند؟ فرمود: نه بلكه فقراء مسلمين ، كه پاى بر دوش مردم مى گذارند (و به سوى بهشت مى روند) خازنان و نگهبانان بهشت به آنها مى گويند كه بمانيد تا حساب پس دهيد جواب مى دهند كه چه حسابى پس دهيم كه به خدا نه قدر و منصبى داشتيم كه عدل و يا ستم روا داريم و نه مال فراوانى كه بخل يا اسراف بكار بريم و لكن خدا را عبادت مى كرديم و دعوت او را اجابت نموديم . اباذر! دنيا دلها و بدنها را به خود مشغول مى دارد و خداوند از نعمتهاى حلال ما را بازپرسى مى كند تا چه رسد به حرام .
اباذر! خوشا به حال زاهدان در دنيا و راغبان به آخرت ، آنان كه زمين را نشيمن و خاك را بستر و آب را نوشابه خود ساختند، و كتاب خدا را شعار و دعا را دثار قرار دادند و دنيا را از خود قيچى كردند و خود را از دنيا جدا ساختند.
اباذر! كشت براى آخرت ، عمل صالح است و كشت دنيا مال و فرزند مى باشد.
اباذر! خداوند به من خبر داد، كه قسم به عزت و جلالم كه عابدان اجر و مقام گريه را در نيافته اند كه من در اعلاى بهشت برايشان كاخى خواهم ساخت كه هيچ كس را در آن شريك ايشان قرار نمى دهم ، پرسيدم : يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) بزرگ ترين خلق كيست ؟ فرمود: آن كس كه بيشتر به ياد مرگ باشد و خود را بهتر براى آن آماده سازد.
اباذر! چون نور الهى به دل راه يابد دل را وسعت بخشد، گفتم : علامت آن نور چيست ؟ فرمود: توجه به جهان ابدى ، و كناره گيرى از دنياى فريبا، و آمادگى براى مرگ قبل از رسيدن آن .
اباذر! از خدا بترس ولى براى اينكه مردم تو را گرامى دارند تظاهر به خدا پرستى مكن در حالى كه دلت فاسد باشد.
اباذر! بكوش كه در هر كار نيت خير داشته باشى حتى در خورد و خواب خود.
اباذر! خدا را در دل خود بزرگ بدان ، نه آن چنان كه نادانى خدا را در نظر مى گيرد چون گرفتار سگى شود به ياد او مى افتد و مى گويد خدايا اين را از من بران .
اباذر! خدا را فرشتگانى است كه از خوف او هميشه در حال قيامند و تا نفخ صور سر بر نمى دارند و همى گويند: پاك و منزهى و ما آن طور كه شايسته مقام توست تو را مى پرستيم .
اباذر! اگر كسى عمل هفتاد پيغمبر را داشته باشد از هول قيامت عمل خود را ناچيز مى بيند كه اگر سطلى از آب جوشان دوزخ در شرق عالم ريخته شود، مغز مغربيان به جوش آيد، و اگر دوزخ نفس برآرد هيچ ملك و رسولى نماند مگر آن كه به زانو در آيد و بگويد: خداوندا! من خليل تواءم فراموشم مكن .
اباذر! اگر زنى از بهشت در شبى تيره سر از آسمان دنيا برآرد، جهان را بهتر از ماه شب چهارده روشن كند، و بوى خوشش به مشام همه مردم زمين برسد، و اگر جامه اى از بهشت به دنيا آيد همه از ديدارش دل از دست بدهند، چشمان از ديدارش خيره گردد.
اباذر! در تشييع جنازه و به هنگام قرائت قرآن و در وقت جنگ و ميدان جهاد خاموش بمان .
اباذر! چون به دنبال جنازه اى مى روى غفلت مشغول تفكر و خشوع باشد كه تو هم به او ملحق خواهى شد.
اباذر! نمك نگهدار هر چيزى از فساد است ولى اگر نمك فاسد شود، چاره و دوايى ندارد، و بدان كه دو خوى در شما هست : خنده بى تعجب و بى جا، و تنبلى بدون فراموشى .
اباذر! دو ركعت نماز مختصر و با تفكر بهتر است از يك شب نماز بدون حضور قلب مى باشد.
اباذر! حق تلخ و سنگين است ، و باطل سبك و شيرين ، و چه بسا يك ساعت لذت و شهوت موجب اندوهى دراز شود.
اباذر! انسان (در دين خود) كاملا بينا و بصير نگردد مگر آن كه مردم را در راه خدا و انجام وظيفه چون چهار پايان بداند و در عين حال چون به خود مى نگرد، بگويد من از همه كوچكترم .
اباذر! پيش از آن كه به حسابت برسند خود را محاسبه كن ، كه اين محاسبه براى حساب فردايت بهتر است ، و پيش از آن كه تو را به ميزان سنجش نهند خود را بسنج و خود را براى روز حساب بزرگ آماده كن روزى كه هيچ امر پنهانى بر خدا مستور نماند.
اباذر! از خدا شرم داشته باش ، كه به خدا من هرگاه به مستراح مى روم جامه بر سر مى كشم و از دو فرشته اى كه با من هستند خجالت مى كشم .
اباذر! مى خواهى به بهشت بروى ؟ گفتم : آرى يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) پدرم فدايت ، فرمود: آرزوهايت را كم كن و مرگ را در برابر ديده بدار، و آن طور كه بايد از خدا شرم داشته باش ، گفتم : يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) همگى ما از خدا مى ترسيم ، فرمود: آن شرم را نمى گويم ، ولكن حيا از خدا اين است كه مرگ را فراموش نكنى ، و شكم را (از حرام ) نگهدارى و فكر خود را (از بد انديشى ) حفظ كنى ، و هر كس مقام عالى آخرت را مى خواهد بايد زيور دنيا را رها كند، كه اگر چنين باشى به ولايت خدا نايل گشته اى .
اباذر! دعا براى كار خوبى همان قدر كافى است كه نمك براى طعام .
اباذر! مثل آن كس كه بدون عمل ، دعا مى كند مثل كسى است كه بدون پيكان تير بياندازد.
اباذر! خداوند به واسطه خوب بودن بنده اى كار، فرزند و نوه او را به اصلاح مى آورد و مقام او را در اطرافيان و همسايگان تا زمانى كه با آنها است رعايت مى نمايد.
اباذر! خداوند متعال از سه كس به ملائكه مى بالد: كسى كه در بيابان بى آب و علفى اذان بگويد و برخيزد و نماز بگزارد، خداوند به ملائكه مى فرمايد: به اين بنده من بنگرد كه نماز مى خواند و هيچ كس جز من ، او را نمى بيند، و هفتاد هزار فرشته نازل مى شوند و پشت سر او نماز مى خواند و تا فرداى آن روز برايش استغفار مى كنند، و مردى كه شب بر مى خيزد و به تنهايى نماز مى خواند و در سجده خوابش مى برد، خداوند متعال مى فرمايد: به بنده ام بنگريد كه روحش نزد من است و بدنش در سجده و مردى كه در ميدان جهاد است همه همراهانش فرار كرده اند و او تنها مى جنگد تا شهيد گردد.
اباذر! هيچ بنده اى براى سجده من پيشانى بر يكى از نقطه هاى زمين مى نهند مگر آن كه آن زمين روز قيامت به سجده او شهادت مى دهد هيچ زمينى نيست كه مردمى شب در آن فرود آيند مگر آن كه صبحگاه آن زمين بر آنها درود يا لعنت فرستد.
اباذر! هيچ صبح و شامى نشود مگر آن كه نقاط زمين به يكديگر گويند اى همسايه من آيا كسى به ياد و ذكر خدا از روى تو گذشته باشد؟ يا سجده كننده اى براى خدا پيشانى بر تو نهاده است ؟ كه قسمتهايى از آن جواب دهند آرى و قسمتهايى گويند: نه ، و آن قسمت كه جواب مى دهد: آرى به جنبش و شادى مى آيد كه بر همسايه برترى يافته .
اباذر! خداوند متعال چون زمين و درختان را در آن آفريد هيچ درختى نبوده جز آن كه نبى آدم از آن سودى مى برده ، و زمين و درختان همه بر همين منوال بوده اند تا آن كه مردم به اين كلام كفرآميز و زشت تكلم كردند كه : (خداوند فرزند اختيار كرده )، زمين از اين سخن به لرزه آمد و منفعت بعضى از درختان از بين رفت .
اباذر! زمين بر مرگ مؤمن تا چهل روز مى گريد.
اباذر! چون بنده اى كه در زمين خشك و بى آب و علفى باشد وضو يا تيمم بسازد و اذان گويد و به نماز ايستد، خداوند فرشتگان را فرمايد كه پشت سر او صفى چنان طولانى از نماز ببندند كه دو طرفش ناپيدا باشد، و با ركوع او به ركوع روند و با سجده او سجده كنند و بر دعاى او آمين گويند.
اباذر! هر كه اقامه گويد بدون اذان جز همان دو ملك موكل او با او نماز نخوانند.
اباذر! هيچ جوانى نيست كه ترك دنيا گويد و جوانى خود را در اطاعت خدا به سر آرد مگر آن كه خداوند اجر هفتاد و دو پيغمبر به او عطا كند.
اباذر! آن كس كه ميان جمعى غافل ذكر خدا گويد چون كسى است كه در ميان سربازان به جهاد ادامه مى دهد.
اباذر! همنشين خوب بهتر از تنهايى است ، و تنهايى بهتر از همنشين بد است ، و سخن خوب گفتن بهتر از سكوت است و سكوت از سخن شر بهتر است .
اباذر! جز با مؤمن منشين ، و جز آدم متقى غذاى تو را نخورد و غذاى فاسقان را مخور.
اباذر! غذا خود را به كسى ده كه براى خدا دوستش دارى و غذاى كسى را بخور كه تو را براى خداوند متعال دوست دارد.
اباذر! خداوند نزد هر سخنگويى حاضر است ، و انسان بايد از خدا بترسد و او را در نظر گيرد و بداند كه چه مى گويد.
اباذر! فزونى سخن را رها كن و آن اندازه سخن كه حاجت تو را انجام دهد و زندگى تو را اداره كند براى تو كافى است .
اباذر! براى فرد همين اندازه دروغ بس است كه هر چه مى شنود به زبان آرد.
اباذر! هيچ چيز براى زندانى ، بهتر از نگه داشتن زبان نيست .
اباذر! يكى از بزرگداشتهاى خدا احترام به پيرمرد مسلمان است ، و احترام به كسانى كه به قرآن عالم و بدان عالمند، و احترام به سلطان عادل .
اباذر! كسى كه زبانش را نگه دارد، عملى انجام نداده است .
اباذر! عيبجويى خلق و مديحه گو و طعنه زن و ظاهرساز مباش .
اباذر! بنده مادام كه خلقش بد است ، مرتبا از خدا دور مى گردد.
اباذر! كلمه طيبه صدقه است ، و هر قدمى كه به طرف نماز بر مى دارد صدقه است .
اباذر! هر كه نداى دعوت كننده خدا (مؤ ذن ) را جواب گويد (و به نماز شتابد) و مساجد را نيكو آباد كند پاداش عملى او بهشت است ، گفتم : پدر و مادرم فدايت يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) چگونه مساجد را آباد كند؟ فرمود: صدا در آن بلند نكند، و در باطل فرو نرود، و در آن خريد و فروش ننمايد و تا در مسجد است لغو را ترك گويد، و اگر نكند در قيامت جز خود را ملامت منمايد.
اباذر! تا در مسجد نشسته اى خداوند به هر نفسى درجه اى در بهشت به تو عنايت مى كند، و ملائكه با تو به نماز مى ايستند، و به هر نفسى ده حسنه برايت مى نويسد و ده گناه از نامه ات محو مى سازد.
اى ابى ذر: مى دانى كه اين آيه در چه باره آمده است ؟ (شكيبايى پيشه كنيد و از خدا بترسيد، خدا را در نظر داشته باشيد تا رستگار شويد)⁽²⁵⁸⁾.
گفتم : نه يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) پدر و مادرم فدايت ، فرمود: پس از نمازى به انتظار نماز ديگر نشستن .
اباذر! وضوى كامل و خوب گرفتن در هواى سرد از كفارات است ، و بسيار به مساجد رفتن جهاد مى باشد.
اباذر! خداوند متعال مى فرمايد: محبوب ترين بندگان نزد من كسى است كه به خاطر من با مردم دوستى نمايد، و دلش به مساجد بسته باشد، و نيمه هاى شب به استغفار برخيزد، اينانند كه چون خواهم به مردم زمين عقوبتى فرستم به ياد آنها عقوبت را از ايشان مى گردانم .
اباذر! هر نشستنى در مسجد بيهوده است مگر براى سه چيز: نماز خواندن ، ذكر خدا، فراگيرى دانش .
اباذر! به عمل با تقوى بيشتر همت داشته باش تا به عمل (تنها) كه عمل با تقوى كاسته نشود و چگونه عمل مقبول كاسته گردد، و حال آن كه خداوند متعال مى فرمايد: (فقط خداوند عمل متقيان را مى پذيرد)⁽²⁵⁹⁾.
اباذر! انسان متقى نخواهد بود مگر آن كه از خويشتن حساب كشد دقيق تر از حساب كشيدن شريكى از شريك خود، تا بداند كه لباس و غذا و نوشابه اش ‍ از چه ممرى است ، از حرام يا حلال .
اباذر! هر كه خواهد گرامى ترين مردم باشد تقوى پيشه كند.
اباذر! هر كه در كسب ثروت بى باك باشد و از هر جا (حلال يا حرام ) كه رسد ابا نكند خداوند نيز باك نخواهد داشت كه از كدام در به دوزخش ‍ اندازد.
اباذر! محبوب ترين شما نزد خدا كسى است كه بيشتر به ياد خدا باشد و گرامى ترين شما نزد خداوند متقى ترين شماست ، و نجات يابنده ترين شما از عذاب خدا خائف ترين شماست از خدا.
اباذر! متقيان كسانى هستند كه از چيزهايى كه از آنها پرهيز لازم نيست پرهيز كنند كه به شبهه ها گرفتار نشوند.
اباذر! هر كه خدا را اطاعت كند ذكر او را گفته اگر چه نماز و روزه و قرائت قرآن او كم باشد.
اباذر! ملاك دين ، ورع و پارسايى است و سر دين اطاعت است .
اباذر! پارسا باش كه عابدترين مردم خواهى بود، و بهترين چيز در دين پارسايى است .
اباذر! فضيلت علم از عبادت بيشتر است ، و بدان كه اگر چندان نماز گزاريد كه خميده شويد، و آن قدر روزه بگيريد كه چون نى لاغر شويد اين اعمال سودى نبخشد مگر آن كه با ورع و پارسايى همراه باشد.
اباذر! مرد پارسا و زاهد در دنيا الحق از اولياء الله هستند.
اباذر! هر كه در قيامت بدون سه چيز بيايد زيانكار است ، پرسيدم : آنها چيستند؟ فرمود: ورع و پارسايى كه او را از گناهان حفظ كند و حلمى كه در برابر نادان كارى سفيهان او را نگه دارد، و اخلاقى كه به وسيله آن با مردم مدارا نمايد.
اباذر! اگر خواهى كه قوى ترين مردم باشى تنها بر خداى متعال تكيه و توكل كن ، و اگر خواهى كه گرامى ترين مردم باشى از خدا بترس ، و اگر دوست دارى كه غنى ترين مردم باشى به آن چه نزد خداست اميدوارتر باش از آنچه در اختيار و در دست توست .
اباذر! اگر همه مردم به اين آيه عمل كنند خداوند همه آنها را كفايت كند: (هر كه تقوى پيشه كند خداوند گشايشى بر او پديد آرد و از جاى بى گمان به او روزى رساند و هر كه توكل كند خداوند براى او كافى است كه خدا هدف و خواسته خود را به انجام مى رساند)⁽²⁶⁰⁾.
اباذر! خداى متعال گويد: به عزت و جلالم سوگند هيچ بنده اى خواسته مرا بر خواهش خود مقدم نمى دارد مگر آن كه بى نيازيش را در وجودش قرار مى دهم و همتش را متوجه آخرت مى گردانم و آسمان ها و زمين روزيش را به عهده گيرند و تنگى روزى او را برطرف گردانم ، و من براى او برتر از تجارت هر تاجرى باشم .
اباذر! مى خواهى كلماتى به تو بياموزم كه خداوند به آنها تو را سود دهد؟ گفتم : آرى يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: خدا را بپا تا خدا تو را بپايد، خدا را چنان بپا كه گويى او را در برابر خود مى بينى در راحتى در فكر خدا باش تا در سختى او به ياد تو باشد، و چون حاجتى دارى از خدا بخواه و چون يارى مى جويى از خدا بجوى ، كه قلم آنچه را كه تا قيامت شدنى است نوشته است ، و اگر همه مردم بكوشند تا نفعى به تو رسانند كه خدا مقدر نكرده نخواهند توانست ، و اگر مى توانى كه با رضا و يقين براى خداى عزوجل عمل كنى البته بكن ، و اگر نتوانى بدان كه در شكيبايى بر ناگوارى ها سود نهفته است ، و پيروزى در صبر است و گشايش ‍ با سختى هاست و به دنبال هر سختى راحتى است .
اباذر! به غناى خدا بى نيازى بجوى تا خدا تو را بى نياز كند، گفتم : آن چيست يا رسول لله (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: ناهار روز و شام شب كه هركس به روزى خدا قانع باشد از همه مردم غنى تر است .
اباذر! خداى متعال فرمايد: من از حكيم حرف قبول نمى كنم ولى به همت و هدف او مى نگرم اگر ميل و هم او در چيزى است كه من راضى و خشنود باشم ، سكوت او را ثواب حمد مى دهم .
اباذر! خداوند متعال به چهره ها و اموال شما نگاه نمى كند بلكه به دلها و اعمال شما مى نگرد.
اباذر! تقوى در اينجاست (حضرت اشاره به سينه فرمود).
اباذر! چهار چيز است كه غير از مؤمن به آن نمى رسد: سكوت كه اول عبادت است ، فروتنى براى خداى سبحان ، و در هر جا به ياد خداى متعال بودن ، و كمى ثروت .
اباذر! همواره در فكر انجام حسنه باش اگر چه به انجام آن نرسى تا از غافلان نوشته نشوى .
اباذر! هر كه اختيار دامن (شهوت جنسى ) و دهانش (سخن گفتنى ) را داشته باشد به بهشت خواهد رفت ، گفتم : يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) ما به گفته هايمان مؤ اخذه خواهيم شد؟ فرمود: اباذر! مگر چيزى جز كشته هاى زبان مردم را به صورت به جهنم مى اندازد؟ كه تا خاموش هستى در سلامتى و چون زبان به حرف بگشايى چيزى به نفع يا ضرر تو نوشته مى شود.
اباذر! گاه كسى در مجلسى كلمه اى مى گويد كه مجلسيان را بخنداند و به واسطه همان به قدر زمين تا آسمان به سوى جهنم سقوط مى كند.
اباذر! واى بر كسى كه سخنهاى دروغ مى گويد تا مردم را بخنداند واى بر او واى بر او واى بر او.
اباذر! هر كه سكوت كند نجات يابد، بر تو باد به راستگويى ، و هرگز كلمه اى دروغ از دهانت بيرون نشود، گفتم : يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) آن كس كه عمدا دروغى گفته توبه اش چيست ؟ فرمود: استغفار و نماز پنجگانه گناه آن را مى شويد.
اباذر! از غيبت به پرهيز، كه غيبت از زنا بدتر است ، گفتم : چرا يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) پدر و مادرم فدايت ؟ فرمود: زيرا كسى كه زنا مى كند و توبه مى نمايد خداوند او را مى بخشد ولى غيبت بخشوده نشود تا كسى كه غيبت او شده راضى گردد.
اباذر! دشنام دادن به مؤمن فسق است ، و زد و خورد و جنگ با او كفر است ، و خوردن گوشتش از گناهان است ، و احترام مال او مثل احترام خون اوست ، گفتم : يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) غيبت چيست ؟ فرمود: پشت سر برادر مسلمانت چيزى بگويى كه بدش بيايد، گفتم : اگر چه آن چيز در او باشد؟ فرمود: اگر آنچه را كه در اوست بگويى غيبت است و اگر آنچه در او نيست بگويى تهمت زده اى .
اباذر! هر كه پيش او غيبت مسلمانى شود و بتواند او را يارى كند خداى عزوجل او را در دنيا و آخرت مدد نمايد، و اگر بتواند و او را يارى نكند و از او دفاع ننمايد خداوند در دنيا و آخرت او را خوار و بى ياورى گذارد.
اباذر! سخن چين به بهشت نمى رود.
اباذر! سخن چين در آخرت از عذاب الهى در امان نخواهد بود.
اباذر! هر كه در دنيا دو زبان و دو رو (منافق ) باشد در جهنم نيز دو زبانه باشد.
اباذر! آنچه در مجالس مى گذرد امانت است ، و علنى كردن سر مسلمان خيانت مى باشد.
اباذر! در هر هفته روزهاى دوشنبه و پنج شنبه اعمال مردم دنيا به خدا عرضه مى گردد، و براى هر مؤمنى استغفار مى شود مگر براى بنده اى كه بين او و برادر مسلمانش كينه باشد، و دستور مى رسد كه عمل اين دو تن را رها كنيد تا با هم صلح كنند.
اباذر! به پرهيز كه از برادر مسلمان كناره و قطع رابطه كنى كه اعمال تو قبول نخواهد شد.
اباذر! تو را از كناره گيرى از برادر مؤمن برحذر مى دارم و اگر با وى قهر كردى بيش از سه روز طول نكشد كه اگر كسى در اين حال بميرد به آتش سزاوارتر است .
اباذر! هركه دوست دارد مردم در برابرش بايستند، جايگاه خود را در جهنم قرار داده .
اباذر! هر كه بميرد با ذره اى تكبر بوى بهشت را نشنود مگر آن كه قبل از مرگ توبه كند، مردى پرسيد: يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) من زيبايى و آراستگى را خيلى دوست دارم چنان كه مى خواهم لباس و كمر بند و كفشم قشنگ باشد، آيا اشكال دارد؟ فرمود: در دل چگونه اى ؟ گفت : دلم به حق عارف است و آرامش دارد، فرمود: اين كبر نيست ، ولى كبر آن است كه حق را رها كنى و روى به غير حق آرى ، و چون مردم را ببينى گمان برى كه مال و آبروى هيچ كس به اندازه مال و آبروى تو ارزنده نيست .
اباذر! بيشتر كسانى كه به دوزخ مى روند متكبرانند، مردى پرسيد: يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) ممكن است كسى كاملا از كبر پاك شود؟ فرمود: آرى هر كه جامه خشن بى ارزشى بپوشد و بر الاغ نشيند، و گوسفند بدوشد و با فقرا مجالست كند⁽²⁶¹⁾.
اباذر! هر كه وسايل خانه را خود بدوش كشد از كبر راحت شود.
اباذر! هر كه از كبر و نخوت جامه اش به زمين كشيده شود خداوند متعال در قيامت به او نظر نكند.
اباذر! شلوار مؤمن بايد تا نصف ساق باشد و تا غوزك پا نيز اشكال ندارد.
اباذر! هر كه دامنش را بالا برد⁽²⁶²⁾، و كفش خود را وصله زند، و صورت به خاك نهد از كبر برهد.
اباذر! آن كه دو جامه دارد يكى را خود بپوشد و ديگرى به رفيقش ‍ دهد.
اباذر! مردمى در امت من بيايند و در ناز و نعمت زاييده و بزرگ شوند همشان خور و خواب باشد و چرب زبانى كنند، آنها بدترين امت منند.
اباذر! هر كه به پوشيدن لباس زيبا قدرت داشته باشد و براى فروتنى در پيشگاه حق آن را نپوشد در صورتى كه براى آبرو و حيثيت او مضر نباشد و خود را بى آن كه مسكنت داشته باشد خوار بدارد، و مالش را در غير معصيت خرج و انفاق نمايد خوش به حال آن كه باطنش صالح و ظاهرش ‍ نيكو باشد و مردم از شر او در امان بمانند، خوش به حال آن كه علم خود عمل كند و اضافه مال و درآمدش را انفاق نمايد، و اضافه بر ضرورت سخن نگويد.
اباذر! آيا لباس خشن و جامه كهنه براى آن نيست كه خودخواهى و فخر فروشى به تو راه نيابد؟
اباذر! در آخر الزمان مردمى مى آيند كه در زمستان و تابستان لباس پشمى مى پوشند و اين را وسيله برترى خود بر ديگران مى دانند، كه ملائكه زمين و آسمانها آن ها را لعنت خواهند كرد.
اباذر! مى خواهى از بهشتيان به تو خبر دهم ؟ گفتم : آرى يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: ژوليده غبار آلودى كه دو جامه كهنه دارد كه مورد توجه و شناسايى مردم نباشد كه اگر اين كس خداى را قسم دهد خداوند جوابش دهد.
اباذر (رضى الله ) گويد: روزى بر رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) وارد شدم كه تنها در مسجد نشسته بود، من از تنهايى حضرت استفاده كردم ، فرمود: اباذر: براى مسجد تحيت است ، گفتم : چگونه است ؟ فرمود: دو ركعت نماز.
بعد رو به من كرد، من عرض كردم : يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) مرا به نماز مى خوانى ، نماز چيست ؟ فرمود: نماز بهترين چيز است هر كه خواهد بسيار و هر كه خواهد كم بخواند.
گفتم : يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) چه عملى نزد خداوند عزوجل از همه اعمال محبوب تر است ؟ فرمود: ايمان به خدا و جهاد در راه او.
گفتم : ايمان كدام كس كامل تر است ؟ فرمود: هر كه اخلاقش بهتر است .
گفتم : كدام مؤمن برتر است ؟ فرمود: آن كه مسلمين از دست و زبانش ، در امان باشند.
گفتم : كدام هجرت بهتر است ؟ فرمود: از بدى هجرت كردن .
گفتم : كدام شب بهتر است ؟ فرمود: نيمه امشب (كه در اختيار توست ).
گفتم : كدام نماز بهتر است ؟ فرمود: نماز با قنوت طولانى .
گفتم : كدام روزه بهتر است ؟ فرمود: روزه واجب و در نزد خدا چند برابر پاداش دارد.
گفتم : كدام صدقه بهتر است ؟ فرمود: از آدم كم مال و در پنهانى .
گفتم : كدام زكات بهتر است ؟ فرمود: آن چيزى كه در نزد اهل خبره اش ‍ گران ترين و عالى ترين و بهترين باشد.
گفتم : كدام جهاد بهتر است ؟ فرمود: جهدى كه خون مؤمن ريخته شود و اسبش پى گردد.
گفتم : كدام يك از آيات قرآن بزرگ تر است ؟ فرمود: آيه الكرسى .
گفتم : صحف ابراهيم چيست ؟ فرمود: همه اش مثل بود از اين قبيل (اى شاه مقتدر گرفتار، من تو را نفرستادمت كه مال دنيا را بر هم انباشته كنى بلكه فرستادمت تا دعاى مظلوم را از من بگردانى كه من دعاى مظلوم را رد نمى كنم اگر چه از كافر يا فاجر باشد).
و در آن امثالى بود: (عاقلى كه عقلش مغلوب نشده باشد وقت را سه قسمت مى كند؛
قسمتى براى مناجات با خدا، و ساعتى براى تفكر در آفريده هاى الهى ، و قسمتى و ساعتى كه حساب خويشتن را نسبت به اعمالى كه انجام داده برسد، و قسمتى كه نيازهاى حلال خويش از خور و خواب بپردازد، و عاقل بايد جز در يكى از سه حال نباشد: يا اندوختن توشه آخرت ، يا كسب روزى ، يا لذت غير حرام ، و عاقل بايد به وضع زمانه بصير باشد و به كار خود پردازد، و زبان خويش نگه دارد، و هر كه سخنان خود را از اعمال خود بداند جز در موارد لازم كم حرف مى زند) گفت : يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) صحف موسى در چه باره بود؟ فرمود: همه اش عبرت بود: (عجب از كسى كه به جهنم يقين دارد چگونه مى خندد، عجب از كسى كه به مرگ يقين دارد چگونه خوشحال مى شود، شگفتا از آن كه به دنيا و دگرگونى ها و تحولاتش خبر دارد و به آن دل مى بندد و مطمئن مى شود، شگفتا از كسى كه به حساب فردا ايمان دارد و عمل نمى كند).
پرسيدم : يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) آيا در دنيا چيزى از آنچه در صحف ابراهيم و موسى بود باقى مانده بر آنچه به شما فرستاده شده ؟ فرمود: بخوان (رستگار است كسى كه خود را تزكيه كند، و نام خدا را به ياد آرد و نماز گزارد، بلكه زندگى دنيا را برگزيدند كه آخرت بهتر و باقى است ، همانا اين (چهار آيه ) در صحف ابراهيم و موسى بوده ).
گفتم : يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) مرا وصيتى كن ، فرمود: تو را به تقوى سفارش مى كنم كه در راءس همه كارهاى تست .