يا على ! خداى متعال براى امت من چهار چيز را مكروه مى دارد: در نماز به خود ور رفتن و بازى كردن ، براى صدقه منت گذاردن ، به صورت جنب به مسجد رفتن ، در قبرستان خنديدن ، و به خانه مردم سركشيدن ، و به عورت زنان (به هنگام آميزش ) نگريستن كه موجب كورى فرزند شود، و در وقت جماع حرف زدن كه جنين لال گردد، و بين نماز مغرب و عشاء خوابيدن كه در روزى را به روى آدمى مى بندد و زير آسمان بدون لنگ غسل كردن ، و بى لنگ به نهرها در آمدن ، و بى لنگ به حمام رفتن ، و در نماز صبح بين اذان و اقامه حرف زدن ، و در وقت تلاطم دريا به كشتى نشستن ، و بر پشت بام بى حفاظ (بدون نرده و ديوار) خوابيدن كه خون چنين كس گردن خود اوست ، و مرد در اطاق تنها خوابيدن ، و با زن در حال حيض آميزش كردن ، كه اگر در حيض آميزش كند و فرزندش جذامى يا پيس متولد شود جز خود را ملامت نكند، و با مجذوم جز از فاصله يك ذرع حرف نزند، و فرمود: از جذامى بگريز چنان كه از شير مى گريزى ، و پس از احتلام و قبل از غسل با زن نزديكى كردن ، كه اگر چنين كند و فرزندى ديوانه متولد شود جز خود را ملامت نكند، و بركنار نهر جارى بول كردن ، و زير درخت ميوه دار مدفوع گذاردن ، و ايستاده نعلين پوشيدن و به خانه تاريك بى چراغ در آمدن . يا على ! آفت سجاياى خوب ، به خود باليدن است .
يا على ! هر كه از خداى عزوجل بترسد همه چيز از هيبت او ترسان باشند و هر كه از خدا نترسد خداوند او را از هر چيز به هراس اندازد.
يا على ! هشت نفرند كه نماز و روزه ايشان مقبول نباشد: بنده فرارى تا آنگاه كه به سوى مولايش باز گردد، و زنى كه از شوهر نافرمانى كند، و همسر بر او خشمگين باشد، و آن كه زكات ندهد، و آن كس كه وضو و شستشو را ترك كند، و دختر بالغى كه بى مقنعه نماز گزارد، و پيش نمازى كه براى مردمى پيش نمازى كند كه او را كراهت دارند و آدم مست ، و آن كه بول و مدفوع را به زور نگه دارد و به وقت لازم آنها را دفع نكند.
يا على ! چهار چيز است كه هر كس واجد آنها باشد خداوند خانه اى در بهشت برايش خواهد ساخت : كسى كه يتيمى را پذيرايى كند و بزرگ نمايد، و بر ناتوانى ترحم نمايد، و به پدر و مادر خود مهربان و دلسوز باشد، و نسبت به مملوك و زير دست ، رعايت و مدارا داشته باشد.
يا على ! سه چيز است كه هر كه با داشتن آنها خدا را ملاقات كند از بهترين مردمان است : آن كس كه با انجام واجبات الهى به او امر او وفا كند از عابدترين مردم است ، و هر كس كه از محرمات و گناهان به پرهيزد از پارساترين مردم است ، و هر كه به آنچه خداوند روزيش داده قانع گردد از بى نيازترين مردم است .
يا على ! سه چيز است كه هيچ كس از اين امت طاقت آن را ندارد: برادر مؤمن را در مال خود بر خويش ترجيح دهد، و درباره مردم و خود انصاف را مراعات كند، و خدا را در هر حال به ياد داشته باشد، و ياد خدا اين نيست كه بگويد: (سبحان الله ..) بلكه آن است كه به هنگام پيش آمدن گناه و حرامى از خداوند عزوجل بترسد و از آن گناه به پرهيزد.
يا على ! سه نفرند كه اگر با آنان با انصاف رفتار كنى به تو ستم كنند: پسر آدم و زن تو، و خدمتگزار، سه تن درباره سه تن رعايت انصاف نمى كنند: آزاد به برده ، دانا به نادان ، قوى به ضعيف .
يا على ! هفت چيز است كه در هر كس وجود باشد حقيقت ايمان در او به كمال رسيده است و درهاى بهشت به رويش گشاده است : كسى كه وضويش را كامل بگيرد و نماز را خوب ادا كند، و زكات مالش را بپردازد و خشم خود را نگه دارد، و زبانش را حفظ نمايد، و بر گناهش استغفار كند، و حق خيرخواهى و نصيحت را درباره اهل خانه اش ادا نمايد.
يا على ! خداوند سه كس را لعن كرده ، كسى كه توشه اش را تنها بخورد، و در بيابان تنها سفر كند، و در خانه تنها بخوابد.
يا على ! سه چيز است كه دروغ در آنها پسنديده است : حيله در جنگ ، و وعده دادن به زوجه و همسر، و اصلاح بين مردم ، و سه كس است كه همنشينى آنها دل را بميراند: مردم پست و دون صفت ، ثروتمندان سخن گفتن با زنان .
يا على ! سه چيز است كه از حقيقت ايمان است : در تنگدستى انفاق كردن و درباره خود با مردم به انصاف حكم و رفتار كردن ، و به متعلم و دانش پژوه بخشش نمودن .
يا على ! سه چيز است كه هر كس آنها را نداشته باشد عملش كامل نيست : پارسايى كه او را از ارتكاب محارم و گناهان نگه دارد، و اخلاقى كه با مردم مدارا كند، و حلمى كه با نادان كارى جاهل كنار آيد.
يا على ! سه چيز وسيله سرور مؤمن است در دنيا: ديدار برادران مؤمن ، افطار دادن به روزه دار، و عبادت و نماز آخر شب .
يا على ! تو را از سه چيز برحذر مى دارم : حسد و حرص و كبر.
يا على ! چهار خصلت از شقاوت است : خشكى چشم ، قساوت قلب ، آرزوى دراز، علاقه به ماند در دنيا.
يا على ! سه چيز براى مؤمن درجات (بلند است ) و سه چيز كفاره هاى (گناه ) است ، و سه چيز هلاك كننده است و سه چيز نجات دهنده : اما درجات : در هواى سرد و بامداد وضوى كامل گرفتن و بعد از هر نماز به انتظار نماز بعدى بودن و صبح و شب نماز را به جماعت خواندن ، امام كفارات : سلام بلند و فصيح كردن ، و اطعام نمودن ، و شب هنگام كه مردم در خوابند به عبادت برخاستن ، و اما هلاك كننده ها: بخلى كه عملى شود، و هوس و تمايل نفسانى كه دنبال گردد، مغرور و از خود راضى بودن ، و اما نجات دهندگان : از خداوند در آشكار و نهان ترسيدن و در حالت غنى و فقر ميانه روى را رعايت نمودن ، و در خوشى و ناخوشى و در حال خشم حق گفتن .
يا على ! كودك كه از شير گرفته شد ديگر شير داده نمى شود، و كودك پس از بلوغ يتيم نمى باشد.
يا على ! براى نيكى به والدين دو سال راه پيمايى و براى صله رحم يك سال راه پيمايى شايسته است ، و براى عيادت بيمار يك ميل و براى تشييع جنازه دو ميل و براى اجابت دعوت مؤمن سه ميل و براى زيارت مؤمن چهار ميل و براى دستگيرى گرفتار پنج ميل و براى يارى مظلوم ، شش ميل راه پيمايى كن و بر تو باد به استغفار.
يا على ! مؤمن سه علامت دارد: اداى نماز و گرفتن روزه ، و پرداخت زكات و متكلف (آن كسى كه با تصنع زندگى مى كند نه طبيعى و ساده ) را به سه علامت است : در حضور تو تملق گويد، و در غياب و نبود تو، غيبت كند، و در مصيبتها شماتت كند، و ظالم را سه علامت است : بر زيردست بازور پيروزى جويد، و با زبردست به عصيان و مخالفت و با ستمكاران يارى و همكارى نمودن ، و ظاهرساز را سه علامت است : در پيش مردم اظهار فعاليت و كوشش ، و در خلوت تنبل باشد، و دوست دارد كه در هر كارى ستايش گردد، و منافق را سه علامت است : در سخنانش دروغ آميزد، و به وعده هايش عمل نكند، و در امانت ، خيانت روا دارد.
يا على ! نه چيز فراموشى آرد: سيب ترش خوردن ، گشنيز، پنير، و پس مانده موش خوردن ، و سنگ نبشته قبرها را خواندن ، و بين دو زن راه رفتن ، و شپش را رها ساختن ، و در گودى پس گردن حجامت نمودن ، و در آب راكد بول كردن .
يا على ! زندگى در سه چيز است : خانه وسيع ، زن زيبا، و سوارى راهوار.
يا على ! اگر فروتن ته چاهى باشد خداوند بادى را بفرستد تا او را در فرق اخيار و نيكوكاران در دوران دولت اشرار بالا ببرد.
يا على ! هر آن كس كه خود را غير موالى خود نسبت دهد لعنت خدا بر او باد! و هر كه اجرت كارگر را ندهد لعنت بر او باد! و هر كه فتنه اى پديد آورد يا فتنه انگيزى را پناه دهد لعنت خدا بر او باد! پرسيدند: يا رسول الله مراد از اين حادثه چيست ؟ فرمود: قتل .
يا على ! مؤمن كسى است كه مال و خون مسلمانان از گزند وى در امان باشد، و مسلمان كسى است كه مسلمانان از دست و زبانش در امان باشند و مهاجر كسى است كه از گناهان هجرت كند.
يا على ! محكم ترين دستاويزهاى دين ، دوستى در راه خدا و دشمنى در راه خداست .
يا على ! هر كه از زنش اطاعت كند خداوند او را رو به دوزخ افكند، على (عليه السلام) پرسيد: مراد چگونه اطاعتى است ؟ فرمود: اجازه دهد كه همسرش به حمامهاى عمومى (كه مورد تماس با بيگانگان باشد) و عروسيها برود و لباس بدن نما بپوشد.
يا على ! خداوند متعال به وسيله اسلام نخوت جاهليت و فخر فروشى به آباء و نياكان را از ميان برداشت ، بدان كه مردم همگى از آدمند و آدم از خاك ، و گرامى ترين آنان نزد خدا پاكترين آنهاست .
يا على ! از چيزهايى حرام عبارت است : بهاى فروش مردار و سگ و شراب و اجرت زناى زن زناكار، رشوه اى كه قاضى در حكم مى گيرد، و اجرت ساحرى .
يا على ! هر كه علمى را براى آن ياد گيرد كه با ابلهان جدال كند، يا با دانشمندان به جدال برخيزد، يا مردم را به خويش دعوت كند از اهل آتش ‍ است .
يا على ! چون بنده اى بميرد مردم گويند چه مقدار ثروت باقى گذاشته است و ملائكه گويند چه مقدار پيش فرستاده است .
يا على ! دنيا زندان مؤمن و بهشت كافر است .
يا على ! مرگ ناگهانى براى مؤمن ، وسيله راحت و براى كافر حسرت است .
يا على ! خداوند متعال به دنيا وحى كرد كه هر كس مرا خدمت كند خدمتگزاريش كن و هر كه تو را خدمت كند به گرفتارى و رنجش بيافكن !
يا على ! همه اولين و آخرين در قيامت آرزو مى كنند كه كاش بيش از مقدار قوت نمى داشتند.
يا على ! بدترين مردم كسى است كه در قضاوت ، خدا را متهم داند.
يا على ! ناله مؤمن بيمار چون تسبيح است ، و فريادش تهليل و خوابش در بستر بيمارى عبادت ، و پهلو به پهلو شدنش جهاد، و اگر شفا يابد بى گناه به ميان مردم آيد.
يا على ! اگر پاچه گوسفندى به من اهداء شد قبول مى كنم ، و اگر به ذراع و رانى ، دعوت شوم ، اجابت خواهم كرد.
يا على ! براى زنان نماز جماعت و جمعه ، و اذان اعلامى ، و عيادت بيمار، و تشييع جنازه ، و هروله بين صفا و مروه ، استلام حجر، و سر تراشيدن ، و قاضى شدن نمى باشد، و مورد مشورت قرار نگيرد، و جز به ضرورت ذبح نكند، و تلبيه بلند نگويد و بر قبرى نايستد، و به خطبه عقد گوش ندهد، و اختياردار تزويج نباشد، و از خانه شوهر جز با اجازه وى خارج نگردد وگرنه خدا و جبرئيل و ميكائيل او را لعن كنند و جز با اجازه شوهر از خانه او چيزى انفاق نكند و شب را با خشم شوهر به روز نيارد.
يا على ! اسلام آدمى برهنه را ماند كه پوشش او شرم و زيور او وفاء و مروت او عمل صالح و تكيه گاه و ستونش پارسايى است و هر چيزى را پايه و اساسى است و اساس اسلام حب و دوستى به اهل بيت (عليهم السلام ) است .
يا على ! بدخلقى شوم است و اطاعت از زن پشيمانى .
يا على ! اگر در چيزى شومى وجود داشته باشد در زبان زنان است .
يا على ! سبكباران نجات يابند و سنگين باران ، هلاك گردند.
يا على ! هر كه عمدا بر من دروغ ببندد جايگاهش دوزخ است .
يا على ! سه چيز حافظه را فزون كند و بلغم را مى برد، كندر، مسواك ، قرائت قرآن .
يا على ! مسواك سنت و پاكيزه كننده دهان است ، و چشم را روشنى مى بخشد و خدا را خشنود مى سازم و دندانها را سفيد و بوى دهان را مى برد و لثه را محكم ، و اشتها را مى آورد، و بلغم را مى برد، و حسنات را دو چندان مى كند و ملائكه را مسرور مى سازد.
يا على ! خواب به چهار گونه است پيامبران بر پشت مى خوابند و مؤمنان به دست راست و كافران به دست چپ و شياطين به رو مى خوابند.
يا على ! خداوند پيامبرى نفرستاد مگر آن كه نسل او را از صلب خود او قرار داد و نسل مرا از صلب تو قرار داد و اگر تو نبودى براى من نسلى وجود نداشت .
يا على ! چهار چيز كمرشكن است : پيشوايى كه عصيان حق كند و اطاعت شود، و زنى كه همسرش او را نگهبانى كند، و او به وى خيانت نمايد، و فقير و بينوايى كه صاحب آن راه علاج آن را نداشته باشد و همسايه بد.
يا على ! عبدالمطلب در جاهليت پنج سنت نهاد كه خداوند آنها را در اسلام جارى و عملى نمود: زنان پدران را بر فرزندان حرام كرد، خداوند آيه فرستاد كه (با زنانى كه پدران شما نكاح كرده اند ازدواج مكنيد)، و گنجى يافت و خمس آن را صدقه داد، خداوند فرمود: (بدانيد كه هر غنيمت و سودى كه بدست آريد خمس آن مال خداست ...) و چون زمزم را حفر كرد آن را آبشخور حاجيان قرار داد، خداوند فرمود: (آيا آب دادن حجاج و ساختن مسجد الحرام را مانند كسانى مى دانيد كه ايمان به خدا و آخرت دارند...) و براى قتل نفس صد شتر كفاره قرار داد، و خداوند آن را در اسلام نيز جارى ساخت ، و قريش براى طواف عددى قائل نبودند و عبدالمطلب آن را به هفت دور، محدود كرد و خداوند آن را در اسلام قبول نمود.
يا على ! عبدالمطلب به بت ها و ازلام قرعه نمى زد، و بت نمى پرستيد و ذبيحه بر نصب (سنگهايى كه قريش در بتخانه براى قربانى نصب كرده بودند) نمى خورد، و مى فرمود: من بر دين ابراهيم استوار مى باشم .
يا على ! عجيب ترين مردم از نظر ايمان و بالاترين آنها در يقين آنانى هستند كه در آخرالزمان مى آيند و پيامبرى را نمى بينند و امام از ديدهايشان پنهان است و از نوشته هاى (قرآن و حديث ) ايمان مى آوردند.
يا على ! سه چيز دل را قساوت مى دهد! گوش دادن به لهو، و به شكار رفتن ، و به دربار سلطان شتافتن .
يا على ! از مشكى كه از پوست حيوانى ساخته شده است كه گوشت و شيرش حرام است آب نتوان خورد...
يا على ! از تخم پرندگان آنچه دو طرفش يكسان نيست و از ماهى آنها كه فلس دارند، و از مرغان آنها كه به وقت پريدن بال مى زنند بخور و آنها را كه بال را صاف نگه مى دارند مخور و از مرغان دريا آنها را كه سنگدان و انگشت به عقب پا دارند حلال است بخور.
يا على ! هر درنده اى كه دندان هاى تيز در جلو (نيش دار) و هر پرنده اى كه پنجه هايش برگشته و شكارى است حرام مى باشد.
يا على ! براى خرما و شاخه آن دست را مبر.
يا على ! زن زناكار را مهر و اجرتى نيست ، و چون بر كسى حد لازم شود، شفاعت او قبول نباشم و قسم بر قطع رحم شرعى نمى باشد و صورت نمى گيرد و فرزند بى اجازه پدر و زن ، بى اجازه شوهر، و بنده بى اجازه مولى قسم (شرعى ) نمى تواند بخورد و قسم او صورت شرعى پيدا نمى كند و سكوت تمام روز و وصل كردن روزه دو روز به يكديگر جايز نيست و بازگشت به جاهليت حرام است .
يا على ! پدر به واسطه قتل فرزند كشته نمى شود.
يا على ! خداوند دعايى را كه از روى غفلت و بى حضور قلب ، برخيزد نپذيرد.
يا على ! خواب عالم بهتر است از عبادت عابد نادان .
يا على ! دو ركعت نماز عالم بهتر از هزار ركعت نماز عابد است .
يا على ! زن نبايد روزه مستحبى بگيرد مگر با اجازه شوهر، و بنده بى اجازه مولى و مهمان بى اجازه ميزبان نبايد روزه بدارد.
يا على ! روزه عيد فطر و قربان حرام است و صوم وصال (متصل كردن روزها را به هم بى افطار شب ) حرام است و روزه صمت (روزه صمت يعنى سكوت مطلق و حرف نزدن ). و روزه اى كه براى گناه نذر شده باشد روزه تمام سال حرام است .
يا على ! براى زنا شش خصلت است : سه در دنيا و سه در آخرت اما سه خصلت دنيا اين است كه طراوت چهره را مى برد و مرگ زودرس مى آورد و روزى را قطع مى كند، و اما آن سه كه در آخرت است بدى حساب ، و خشم آفريدگار و ابدى بودن در دوزخ .
يا على ! گناه يك درهم ربا از هفتاد زنا با محرم در بيت الحرام بالاتر است .
يا على ! هر كه يك قيراط (نزديك يك گرم )از زكات مالش را ندهد، مؤمن و مسلمان نيست و احترامى (در اسلام ) ندارد.
يا على ! تارك زكات وقت مرگ در خواست آرزوى بازگشت به دنيا مى كند به دليل قول خداوند (چون مرگ يكى از ايشان فرا رسد گويد خدايا مرا به دنيا برگردان ...).
يا على ! هر كه مستطيع باشد و حج نگزارد كافر است كه خداوند متعال گويد: (براى خدا بر گردن مردم حج واجب است هر كه قدرت دارد راه مكه را در پيش گيرد و هر كه به آن كافر شود خدا از همه جهانيان بى نياز مى باشد).
يا على ! هر كه حج را به تاءخير افكند تا بميرد در قيامت خداوند يهود يا نصرانى محشورش كند.
يا على ! ربا هفتاد جز است كه كمترين آنها مثل زنا نمودن با مادر مى باشد در مسجد الحرام .
يا على ! صدقه قضاى حتمى را بر مى گرداند.
يا على ! صله رحم بر عمر مى افزايد.
يا على ! غذا را با نمك شروع و ختم كن كه نگهدار از هفتاد و دو بيمارى است .
يا على ! چون به مقام محمود برسم پدر و مادر و عمويم و رفيقى را كه در جاهليت داشتم شفاعت خواهم كرد.
يا على ! من فرزند دو ذبيح هستم (اسماعيل و عبد الله )
يا على ! اولين چيزى را كه خداوند خلق فرمود عقل است ، بعد به عقل فرمود نزديك آى ، عقل نزديك آمد و فرمود: دور شو، دور شد فرمود: به عزت و جلالم مخلوقى محبوب تر از تو نيافريده ام به وسيله تو عقاب مى كنم و بخشش مى نمايم و ثواب مى دهم .
يا على ! با داشتن خويشاوند صدقه دادن به غير روا نيست .
يا على ! يك درهم براى خضاب خرج كردن از هزار درهم انفاق براى خداى متعال برتر است و در خضاب چهارده خصلت است : باد را از گوشتها مى برد، چشم را روشنى ، بينى را نرمى ، دهان را خوشبو و لثه را استحكام ، و بوى زننده تن را برطرف ، و وسوسه شيطان را تقليل ، فرشتگان را شاد، و مؤمن را بشارت ، و كافر را خشمگين مى سازد، و به علاوه وسيله زينت انسانى است و موجب برائت خضاب كننده در قبر مى باشد.
يا على ! در سخن گفتن سودى نباشد مگر با عمل و در نگاه كردنها خيرى نباشد مگر آن كه عبرت و آگاهى آرد و در ثروت خيرى نيست مگر با احسان بخشش و در سخن راست خيرى نيست مگر با وفا كردن به آن ، در عفت و خويشتن دارى خيرى نيست مگر آن كه از روى پارسايى باشد و صدقه فايده و ثوابى ندارد مگر با قصد قربت و در حيا خيرى نيست مگر با صحت و در وطنى خير نباشد مگر با امنيت و آسايش .
يا على ! در چهار چيز نبايد سخت گيرى و كم خرجى كرد: قربانى ، كفن ، براى غلام و كنيز و خرج سفر مكه .
يا على مى خواهى شبيه ترين شما را به خودم معرفى كنم ؟ عرضه داشت : آرى يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: خوشخوترين و بردبارترين و به خويشان نيكى كننده ترين و با انصاف ترين شما شبيه ترين شماست به من .
يا على ! اين دعا موجب ايمنى امت من است آن را در وقت سوار شدن كشتى بخوانيد بسم الله الرحمن الرحيم و ما قدروا الله حق قدره و الاءرض جميعا قبضته يوم القيامه و السموات مطويات بيمينه سبحانه و تعالى عما يشكرون بسم الله مجريها و مرسيها ان ربى لغفور رحيم
يا على ! اين دعا موجب ايمنى از دزد است براى امتم : (بگو چه الله و چه الرحمن بگوييد هر كدام را بخوانيد اسماء حسناى الهى است )⁽¹⁷⁴⁾.
يا على ! اين آيه موجب امان امت من است از ويرانى (خداوند آسمانها و زمين را از سقوط نگه مى دارد، و اگر سقوط كنند هيچ كس جز او قدرت نگهداريشان را ندارد كه او حليم و آمرزنده است ).
يا على ! اين دعا موجب امان امت است از اندوه : لا حول و لا قوه الا بالله ، پناه و نجاتى از خدا جز به سوى او نيست ).
يا على ! اين ذكر وسيله ايمنى از آتش سوزى است (ولى من خدايى است كه قرآن را فرستاده و سرپرست صالحان است ) و ما قدروا الله حق قدره ⁽¹⁷⁵⁾.
يا على ! در جايى كه بيم درنده مى رود بخوان : (رسولى از شما برايتان آمده است )⁽¹⁷⁶⁾
يا على ! هر كه مركبش چموشى كند در گوش راستش بخواند: (آن كه در آسمانها و زمين است خواه و ناخواه تسليم امر خداست و به سوى او باز مى گرديد)⁽¹⁷⁷⁾
يا على ! هر كه شكمش آب زرد آورد، بر شكم خود (آيه الكرسى ) را بنويسد و آن را بشويد و بياشامد كه به اذن حق ، شفا يابد.
يا على ! حق فرزند بر پدر اين است كه اسم نيكو بر او نهد، و او را درست و نيكو تربيت نمايد و از خاندان صالح برايش همسر گيرد، و حق پدر بر فرزند اين است كه او را به نام صدا نكند، و جلوتر از او راه نرود و جلوى او ننشيند، و با او به حمام نرود (در صورتى كه نوعى اهانت و بى احترامى تلقى شود).
يا على ! سه چيز از وسواس بشمار آيد: گل خوردن ، ناخن به دندان جويدن ، و ريش را به دندان گرفتن .
يا على ! خداوند والدينى را كه فرزند خود را وادارند كه عاق آنان شود لعن فرموده است .
يا على ! آنچه در فرزند موجب عاق والدين مى شود درباره والدين نيز همان مقرر است .
يا على ! خدا رحمت كند والدينى را كه موجباتى فراهم آرند كه فرزندشان به ايشان نيكى كند.
يا على ! هر كه والدينش را اندوهگين سازد، عاق است .
يا على ! هر كه مخارج يتيمى را عهده دار شود، تا وقتى كه بالغ و بى نياز شود حتما بهشت بر او واجب است .
يا على ! هر كه از روى محبت دست بر سر يتيمى كشد خداوند و در قيامت به هر مويى از سر يتيم نورى به وى عطا كند.
يا على ! هيچ فقرى بدتر از جهل ، و هيچ ثروتى بالاتر از عقل و هيچ تنهايى وحشتناك تر از عجب ، و هيچ عقلى چون تدبير و هيچ پارسايى مثل خويشتن دارى از گناه و هيچ خوبى چون خوش اخلاق ، و هيچ عبادتى مثل تفكر نمى باشد.
يا على ! آفت سخن گفتن دروغ ، و آفت علم فراموشى ، و آفت عبادت بى حالى و سستى ، و آفت جمال غرور، و آفت حلم حسد است .
يا على ! چهار چيز هدر است : غذا خوردن از روى سيرى ، در روشنى خورشيد چراغ افروختن ، و در شوره زار كشت كردن و به نااهل و قدر ناشناس نيكى نمودن .
يا على ! هر كه صلوات بر من را از خاطره برد، راه بهشت را اشتباه نمايد.
يا على ! به پرهيز از اين كه مثل كلاغ از هر جا بخورى و مانند شير درنده خو باشى .
يا على ! اگر دستم را تا موفق در كام اژدها فرو برم ، برايم محبوب تر است كه از نو خواسته ، چيزى بخواهم .
يا على ! ستمكارترين مردم نزد خدا كسى است كه غير قاتل را به قتل برساند و كسى را بى گناه بزند.
يا على ! هر كه غلام غير خود در آرد، به آنچه خدا فرستاده كافر شده است .
يا على ! انگشتر بدست راست كن كه اين كار فضل الهى است و بر مقربين ، پرسيد: چه نگينى بدست كنم ؟ فرمود: عقيق سرخ كه آن اول معدنى است كه به وحدانيت خدا ايمان آورده و به نبوت من و امامت تو و فرزندان تو گرديده و به بهشتى بودن شيعيان و دوزخى بودن دشمنانت معترف گشته است )⁽¹⁷⁸⁾
يا على خداوند به دنيا نظرى افكند و از آن مرا به مردان جهان برگزيد، و ديگر بار نظرى افكند و تو را برگزيد و سه باره نظر نمود و امامان از نسل تو را برگزيد و بار چهارم نظر افكند و فاطمه را بر زنان جهان برگزيد.
يا على ! نام تو را در چهار جا كنار نام خود ديدم ، شب معراج بر ((صخره بيت المقدس )) خواندم : (لا اله الا الله محمد (صلى الله عليه و آله و سلم ) رسول الله است محمد را به وزيرش يارى دادم ) از جبرئيل پرسيدم وزير من كيست ؟ گفت : على (عليه السلام)، و بر ((سدره المنتهى )) ديدم نوشته : (من الله هستم كه جز من خدايى نيست و محمد برگزيده من در خلق است و او را به وزيرش نصرت دادم ، از جبرئيل پرسيدم وزيرم كيست ؟ گفت : على (عليه السلام)، چون از سدره المنتهى گذشتم و به ((عرش حق )) رسيدم بر پايه هاى آن نوشته يافتم كه (من خداى يكتايم كه جز من خدايى نيست ، و محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) دوست من است و او را به وزيرش نصرت كردم .
يا على ! به واسطه تو خدا به من هفت چيز داد: تو اول كسى هستى كه با من از قبر درآيى ، و اول كسى كه بر صراط به حق ملحق شوى ، و اول كسى كه به من لباس پوشانده شوى (كفن )، و اول كسى كه با من زنده شوى ، و در عليين با من از رحيق سر بمهر كه مهر از مشك دارد بنوشى و ختام آن مشكينى است .
بعد پيغمبر (صلى الله عليه و آله و سلم) به سلمان فرمود: يا سلمان در موقع بيمارى ، سه چيز خواهى داشت : مورد توجه حق خواهى بود، دعايت مستجاب خواهد شد، و هيچ گناهى بر تو باقى نخواهد ماند و تا وقت مرگ خداوند تو را (در دين ) سلامت بدارد.
بعد به ابى ذر فرمود: يا اباذر! از گدايى به پرهيز كه موجب خوارى و فقر است كه به سوى آن مى شتابى ، و در قيامت حساب آن طولانى خواهد بود يا اباذر! تو تنها زندگى خواهى كرد، و تنها خواهى مرد و تنها به بهشت خواهى رفت و جمعى از مردم عراق ، به غسل و كفن و دفن تو سعادت يابند.
بعد به اصحاب فرمود: مى خواهيد بدترين شما را معرفى كنم ؟ گفتند: آرى ، يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: سخن چينانى كه بين دوستان جدايى مى افكنند و براى پاكان عيب مى جويند.
فصل چهارم : مواعظ رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) به ابن مسعود صحابى بزرگوار
عبد الله بن مسعود⁽¹⁷⁹⁾ گويد: روزى با پنج تن از اصحاب بر نبى اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) وارد شديم و در آن وقت به چنان قحطى شديدى گرفتار بوديم كه جز آب و برگ درختان چيزى به دستمان نمى رسيد، عرضه داشتيم : يا رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم) تا كى بايد گرفتار اين قحطى شديد باشيم ؟ حضرت فرمود: تا زنده ايد، پيوسته خدا را شكر گوييد كه من كتب آسمانى را كه بر من و انبياء پيش از من نازل گشته است خوانده ام و در آنها نيافته ام كه جز شكيبايان كسى به بهشت نرود.