فهرست مطالب 
سيماى سوره ى شُعراء
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
1 - طسم
2 - تِلْكَ ءَايَتُ الْكِتَبِ الْمُبِينِ
3 - لَعَلَّكَ بَخِعٌ نَّفْسَكَ اءَلا يَكُونُواْ مُؤْمِنِينَ
نكته ها:
پيام ها :
4 - إِن نَّشَاءْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِم مِّنَ السَّمَآءِ ءَايَةً فَظَلَّتْ اءَعْنَقُهُمْ لَهَا خَضِعِينَ
پيام ها:
5 - وَمَا يَاءْتِيهِم مِّن ذِكْرٍ مِّنَ الرَّحْمَنِ مُحْدَثٍ إِلا كَانُواْ عَنْهُ مُعْرِضِينَ
6 - فَقَدْ كَذَّبُواْ فَسَيَاءْتِيهِمْ اءَنبَؤُاْ مَا كَانُواْ بِهِ يَسْتَهْزِءُونَ
نكته ها:
پيام ها :
7 - اءَوَلَمْ يَرَوْاْ إِلَى الاَْرْضِ كَمْ اءَنبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ
8 - إِنَّ فِى ذَلِكَ لاََيَةً وَمَا كَانَ اءَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
9 - وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
نكته ها :
پيام ها :
10 -وَإِذْ نَادَى رَبُّكَ مُوسَى اءَنِ ائْتِ الْقَوْمَ الظَّلِمِينَ
11 - قَوْمَ فِرْعَوْنَ اءَلاَ يَتَّقُونَ
12 - قَالَ رَبِّ إِنِّى اءَخَافُ اءَن يُكَذِّبُونِ
نكته ها :
پيام ها :
13 - وَيَضِيقُ صَدْرِى وَلاَ يَنطَلِقُ لِسَانِى فَاءَرْسِلْ إِلَى هَرُونَ
14 - وَلَهُمْ عَلَىَّ ذَنبٌ فَاءَخَافُ اءَن يَقْتُلُونِ
15 - قَالَ كَلا فَاذْهَبَا بََايَتِنَآ إِنَّا مَعَكُم مُّسْتَمِعُونَ
16 - فَاءْتِيَا فِرْعَوْنَ فَقُولاَ إِنَّا رَسُولُ رَبِّ الْعَلَمِينَ
17 - اءَنْ اءَرْسِلْ مَعَنَا بَنِى إِسْرَءِيلَ
نكته ها :
پيام ها :
18 - قَالَ اءَلَمْ نُرَبِّكَ فِينَا وَلِيداً وَلَبِثْتَ فِينَا مِنْ عُمُرِكَ سِنِينَ
19 - وَفَعَلْتَ فَعْلَتَكَ الَّتِى فَعَلْتَ وَاءَنتَ مِنَ الْكَفِرِينَ
نكته ها :
پيام ها :
20 - قَالَ فَعَلْتُهَآ إِذاً وَ اءَنَاْ مِنَ الضَّآلِّينَ
21 - فَفَرَرْتُ مِنكُمْ لَمَّا خِفْتُكُمْ فَوَهَبَ لِى رَبِّى حُكْماً وَجَعَلَنِى مِنَ الْمُرْسَلِينَ
نكته ها :
پيام ها :
22 - وَتِلْكَ نِعْمَةٌ تَمُنُّهَا عَلَىَّ اءَنْ عَبَّدتَ بَنِى إِسْرَءِيلَ
23 - قَالَ فِرْعَوْنُ وَمَا رَبُّ الْعَلَمِينَ
نكته ها :
پيام ها :
24 - قَالَ رَبُّ السَّمَوَتِ وَالاَْرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَآ إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ
25 - قَالَ لِمَنْ حَوْلَهُ اءَلاَ تَسْتَمِعُونَ
26 - قَالَ رَبُّكُمْ وَرَبُّ ءَابَآئِكُمُ الاَْوَّلِينَ
نكته ها :
پيام ها :
27 - قَالَ إِنَّ رَسُولَكُمُ الَّذِى اءُرْسِلَ إِلَيْكُمْ لَمَجْنُونٌ
28 - قَالَ رَبُّ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَمَا بَيْنَهُمَآ إِن كُنتُمْ تَعْقِلُونَ
29 - قَالَ لَئِنِ اتَّخَذْتَ إِلَهاً غَيْرِى لاََجْعَلَنَّكَ مِنَ الْمَسْجُونِينَ
30 - قَالَ اءَوَلَوْ جِئْتُكَ بِشَىْءٍ مُّبِينٍ
31 - قَالَ فَاءْتِ بِهِ إِن كُنتَ مِنَ الصَّدِقِينَ
نكته ها :
پيام ها :
32 - فَاءَلْقَى عَصَاهُ فَإِذَا هِىَ ثُعْبَانٌ مُّبِينٌ
33 - وَنَزَعَ يَدَهُ فَإِذَا هِىَ بَيْضَآءُ لِلنَّظِرِينَ
نكته ها :
پيام ها :
34 - قَالَ لِلْمَلاَِ حَوْلَهُ إِنَّ هَذَا لَسَحِرٌ عَلِيمٌ
35 - يُرِيدُ اءَن يُخْرِجَكُم مِّنْ اءَرْضِكُم بِسِحْرِهِ فَمَاذَا تَاءْمُرُونَ
36 - قَالُواْ اءَرْجِهْ وَاءَخَاهُ وَابْعَثْ فِى الْمَدَآئِنِ حَشِرِينَ
37 - يَاءْتُوكَ بِكُلِّ سَحَّارٍ عَلِيمٍ
38 - فَجُمِعَ السَّحَرَةُ لِمِيقَتِ يَوْمٍ مَّعْلُومٍ
39 - وَقِيلَ لِلنَّاسِ هَلْ اءَنتُم مُّجْتَمِعُونَ
نكته ها :
پيام ها :
40 - لَعَلَّنَا نَتَّبِعُ السَّحَرَةَ إِن كَانُواْ هُمُ الْغَلِبِينَ
41 - فَلَمَّا جَآءَ السَّحَرَةُ قَالُواْ لِفِرْعَوْنَ اءَئِنَّ لَنَا لاََجْراً إِن كُنَّا نَحْنُ الْغَلِبِينَ
42 - قَالَ نَعَمْ وَإِنَّكُمْ إِذاً لَّمِنَ الْمُقَرَّبِينَ
نكته ها :
پيام ها :
43 - قَالَ لَهُم مُّوسَى اءَلْقُواْ مَآ اءَنتُم مُّلْقُونَ
44 - فَاءَلْقَوْاْ حِبَالَهُمْ وَ عِصِيَّهُمْ وَ قَالُواْ بِعِزَّةِ فِرْعَوْنَ إِنَّا لَنَحْنُ الْغَلِبُونَ
پيام ها :
45 - فَاءَلْقَى مُوسَى عَصَاهُ فَإِذَا هِىَ تَلْقَفُ مَا يَاءْفِكُونَ
46 - فَاءُلْقِىَ السَّحَرَةُ سَجِدِينَ
47 - قَالُواْ ءَامَنَّا بِرَبِّ الْعَلَمِينَ
48 - رَبِّ مُوسَى وَهَرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
49 - قَالَ ءَامَنتُمْ لَهُ قَبْلَ اءَنْ ءَاذَنَ لَكُمْ إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمُ الَّذِى عَلَّمَكُمُ السِّحْرَ فَلَسَوْفَ تَعْلَمُونَ لاَُقَطِّعَنَّ اءَيْدِيَكُمْ وَاءَرْجُلَكُم مِّنْ خِلَفٍ وَ لاَُصَلِّبَنَّكُمْ اءَجْمَعِينَ
50 - قَالُواْ لاَ ضَيْرَ إِنَّآ إِلَى رَبِّنَا مُنقَلِبُونَ
51 - إِنَّا نَطْمَعُ اءَن يَغْفِرَ لَنَا رَبُّنَا خَطَيَنَآ اءَن كُنَّآ اءَوَّلَ الْمُؤْمِنِينَ
نكته ها :
پيام ها :
52 - وَاءَوْحَيْنَآ إِلَى مُوسَى اءَنْ اءَسْرِ بِعِبَادِى إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ
53 - فَاءَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِى الْمَدَآئِنِ حَشِرِينَ
نكته ها :
پيام ها :
54 - إِنَّ هَؤُلاَءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِيلُونَ
55 - وَإِنَّهُمْ لَنَا لَغَآئِظُونَ
56 - وَإِنَّا لَجَمِيعٌ حَذِرُونَ
57 - فَاءَخْرَجْنَهُم مِّن جَنَّتٍ وَعُيُونٍ
58 - وَكُنُوزٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ
59 - كَذَلِكَ وَاءَوْرَثْنَهَا بَنِى إِسْرَءِيلَ
60 - فَاءَتْبَعُوهُم مُّشْرِقِينَ
نكته ها :
پيام ها :
61 - فَلَمَّا تَرَءَا الْجَمْعَانِ قَالَ اءَصْحَبُ مُوسَى إِنَّا لَمُدْرَكُونَ
62 - قَالَ كَلا إِنَّ مَعِىَ رَبِّى سَيَهْدِينِ
نكته ها :
پيام ها :
63 - فَاءَوْحَيْنَآ إِلَى مُوسَى اءَنِ اضْرِب بِّعَصَاكَ الْبَحْرَ فَانفَلَقَ فَكَانَ كُلُّ فِرْقٍ كَالطَّوْدِ الْعَظِيمِ
64 - وَاءَزْلَفْنَا ثَمَّ الاَْخَرِينَ
65 - وَاءَنجَيْنَا مُوسَى وَمَن مَّعَهُ اءَجْمَعِينَ
66 - ثُمَّ اءَغْرَقْنَا الاَْخَرِينَ
67 - إِنَّ فِى ذَلِكَ لاََيَةً وَمَا كَانَ اءَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
68 - وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
نكته ها :
پيام ها :
69 - وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَاءَ إِبْرَهِيمَ
70 - إِذْ قَالَ لاَِبِيهِ وَقَوْمِهِ مَا تَعْبُدُونَ
71 - قَالُواْ نَعْبُدُ اءَصْنَاماً فَنَظَلُّ لَهَا عَكِفِينَ
72 - قَالَ هَلْ يَسْمَعُونَكُمْ إِذْ تَدْعُونَ
73 - اءَوْ يَنفَعُونَكُمْ اءَوْ يَضُرُّونَ
74 - قَالُواْ بَلْ وَجَدْنَآ ءَابَآءَنَا كَذَلِكَ يَفْعَلُونَ
75 - قَالَ اءَفَرَءَيْتُم مَّا كُنتُمْ تَعْبُدُونَ
76 - اءَنتُمْ وَءَابَآؤُكُمُ الاَْقْدَمُونَ
نكته ها :
پيام ها :
77 - فَإِنَّهُم عَدُوُّ لِّى إِلا رَبَّ الْعَلَمِينَ
78 - اءَلَّذِى خَلَقَنِى فَهُوَ يَهْدِينِ
79 - وَالَّذِى هُوَ يُطْعِمُنِى وَيَسْقِينِ
80 - وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ
81 - وَالَّذِى يُمِيتُنِى ثُمَّ يُحْيِينِ
82 - وَ الَّذِى اءَطْمَعُ اءَن يَغْفِرَ لِى خَطِيئَتِى يَوْمَ الدِّينِ
نكته ها :
پيام ها :
83 - رَبِّ هَبْ لِى حُكْماً وَاءَلْحِقْنِى بِالصَّلِحِينَ
نكته ها :
پيام ها :
84 - وَاجْعَلْ لِّى لِسَانَ صِدْقٍ فِى الاَْخِرِينَ
85 - وَاجْعَلْنِى مِن وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِيمِ
نكته ها :
پيام ها :
86 - وَاغْفِرْ لاَِبِى إِنَّهُ كَانَ مِنَ الضَّآلِّينَ
87 - وَلاَ تُخْزِنِى يَوْمَ يُبْعَثُونَ
88 - يَوْمَ لاَ يَنفَعُ مَالٌ وَلاَ بَنُونَ
89 - إِلا مَنْ اءَتَى اللّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ
نكته ها :
پيام ها :
90 - وَ اءُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ
91 - وَ بُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِلْغَاوِينَ
92 - وَقِيلَ لَهُمْ اءَيْنَ مَا كُنتُمْ تَعْبُدُونَ
93 - مِن دُونِ اللّهِ هَلْ يَنصُرُونَكُمْ اءَوْ يَنتَصِرُونَ
94 - فَكُبْكِبُواْ فِيهَا هُمْ وَالْغَاوُونَ
95 - وَجُنُودُ إِبْلِيسَ اءَجْمَعُونَ
نكته ها :
پيام ها :
96 - قَالُواْ وَهُمْ فِيهَا يَخْتَصِمُونَ
97 - تَاللّهِ إِن كُنَّا لَفِى ضَلَلٍ مُّبِينٍ
98 - إِذْ نُسَوِّيكُم بِرَبِّ الْعَلَمِينَ
99 - وَمَآ اءَضَلَّنَآ إِلا الْمُجْرِمُونَ
نكته ها :
پيام ها :
100 - فَمَا لَنَا مِن شَفِعِينَ
101 - وَلاَ صَدِيقٍ حَمِيمٍ
102 - فَلَوْ اءَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ
103 - إِنَّ فِى ذَلِكَ لاََيَةً وَمَا كَانَ اءَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
104 - وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
نكته ها :
پيام ها :
105 - كَذَّبَتْ قَوْمُ نُوحٍ الْمُرْسَلِينَ
106 - إِذْ قَالَ لَهُمْ اءَخُوهُمْ نُوحٌ اءَلاَ تَتَّقُونَ
107 - إِنِّى لَكُمْ رَسُولٌ اءَمِينٌ
108 - فَاتَّقُواْ اللّهَ وَاءَطِيعُونِ
109 - وَمَآ اءَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ اءَجْرٍ إِنْ اءَجْرِىَ إِلا عَلَى رَبِّ الْعَلَمِينَ
110 - فَاتَّقُواْ اللّهَ وَاءَطِيعُونِ
111 - قَالُواْ اءَنُؤْمِنُ لَكَ وَاتَّبَعَكَ الاَْرْذَلُونَ
نكته ها :
پيام ها :
112 - قَالَ وَمَا عِلْمِى بِمَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ
113 - إِنْ حِسَابُهُمْ إِلا عَلَى رَبِّى لَوْتَشْعُرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
114 - وَمَآ اءَنَاْ بِطَارِدِ الْمُؤْمِنِينَ
115 - إِنْ اءَنَاْ إِلا نَذِيرٌ مُّبِينٌ
116 - قَالُواْ لَئِن لَّمْ تَنتَهِ يَنُوحُ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْمَرْجُومِينَ
117 - قَالَ رَبِّ إِنَّ قَوْمِى كَذَّبُونِ
118 - فَافْتَحْ بَيْنِى وَبَيْنَهُمْ فَتْحاً وَنَجِّنِى وَمَن مَّعِىَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ
نكته ها :
پيام ها :
119 - فَاءَنجَيْنَهُ وَمَن مَّعَهُ فِى الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ
120 - ثُمَّ اءَغْرَقْنَا بَعْدُ الْبَاقِينَ
121 - إِنَّ فِى ذَلِكَ لاََيَةً وَمَا كَانَ اءَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
122 - وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
نكته ها :
پيام ها :
123 - كَذَّبَتْ عَادٌ الْمُرْسَلِينَ
124 - إِذْ قَالَ لَهُمْ اءَخُوهُمْ هُودٌ اءَلاَ تَتَّقُونَ
125 - إِنِّى لَكُمْ رَسُولٌ اءَمِينٌ
126 - فَاتَّقُواْ اللّهَ وَاءَطِيعُونِ
127 - وَمآ اءَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ اءَجْرٍ إِنْ اءَجْرِىَ إِلا عَلَى رَبِّ الْعَلَمِينَ
نكته ها :
پيام ها :
128 - اءَتَبْنُونَ بِكُلِّ رِيْعٍ ءَايَةً تَعْبَثُونَ
129 - وَتَتَّخِذُونَ مَصَانِعَ لَعَلَّكُمْ تَخْلُدُونَ
130 - وَإِذَا بَطَشْتُم بَطَشْتُمْ جَبَّارِينَ
131 - فَاتَّقُواْ اللّهَ وَاءَطِيعُونِ
نكته ها :
پيام ها :
132 - وَاتَّقُواْ الَّذِى اءَمَدَّكُم بِمَا تَعْلَمُونَ
133 - اءَمَدَّكُم بِاءَنْعَمٍ وَبَنِينَ
134 - وَجَنَّتٍ وَعُيُونٍ
135 - إِنِّى اءَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ
136 - قَالُواْ سَوَآءٌ عَلَيْنَآ اءَوَعَظْتَ اءَمْ لَمْ تَكُن مِّنَ الْوَعِظِينَ
نكته ها :
137 - إِنْ هَذَآ إِلا خُلُقُ الاَْوَّلِينَ
138 - وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِينَ
139 - فَكَذَّبُوهُ فَاءَهْلَكْنَهُمْ إِنَّ فِى ذَلِكَ لاََيَةً وَ مَا كَانَ اءَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
140 - وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
نكته ها :
پيام ها :
141 - كَذَّبَتْ ثَمُودُ الْمُرْسَلِينَ
142 - إِذْ قَالَ لَهُمْ اءَخُوهُمْ صَلِحٌ اءَلاَ تَتَّقُونَ
143 - إِنِّى لَكُمْ رَسُولٌ اءَمِينٌ
144 - فَاتَّقُواْ اللّهَ وَاءَطِيعُونِ
145 - وَمَآ اءَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ اءَجْرٍ إِنْ اءَجْرِىَ إِلا عَلَى رَبِّ الْعَلَمِينَ
نكته ها :
پيام ها :
146 - اءَتُتْرَكُونَ فِى مَا هَهُنَآ ءَامِنِينَ
147 - فِى جَنَّتٍ وَعُيُونٍ
148 - وَزُرُوعٍ وَنَخْلٍ طَلْعُهَا هَضِيمٌ
149 - وَتَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتاً فَرِهِينَ
150 - فَاتَّقُواْ اللّهَ وَاءَطِيعُونِ
151 - وَلاَ تُطِيعُواْ اءَمْرَ الْمُسْرِفِينَ
152 - اءَلَّذِينَ يُفْسِدُونَ فِى الاَْرْضِ وَلاَ يُصْلِحُونَ
نكته ها :
پيام ها :
153 - قَالُواْ إِنَّمَآ اءَنتَ مِنَ الْمُسَحَّرِينَ
154 - مَآ اءَنتَ إِلا بَشَرٌ مِّثْلُنَا فَاءْتِ بَِايَةٍ إِن كُنتَ مِنَ الصَّدِقِينَ
پيام ها :
155 - قَالَ هَذِهِ نَاقَةٌ لَّهَا شِرْبٌ وَلَكُمْ شِرْبُ يَوْمٍ مَّعْلُومٍ
156 - وَلاَ تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَيَاءْخُذَكُمْ عَذَابُ يَوْمٍ عَظِيمٍ
157 - فَعَقَرُوهَا فَاءَصْبَحُواْ نَدِمِينَ
نكته ها :
پيام ها :
158 - فَاءَخَذَهُمُ الْعَذَابُ إِنَّ فِى ذَلِكَ لاََيَةً وَمَا كَانَ اءَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
159 - وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
پيام ها :
160 - كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ الْمُرْسَلِينَ
161 - إِذْ قَالَ لَهُمْ اءَخُوهُمْ لُوطٌ اءَلاَ تَتَّقُونَ
162 - إِنِّى لَكُمْ رَسُولٌ اءَمِينٌ
163 - فَاتَّقُواْ اللّهَ وَاءَطِيعُونِ
164 - وَمَآ اءَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ اءَجْرٍ إِنْ اءَجْرِىَ إِلا عَلَى رَبِّ الْعَلَمِينَ
نكته ها :
پيام ها :
165 - اءَتَاءْتُونَ الذُّكْرَانَ مِنَ الْعَلَمِينَ
166 - وَتَذَرُونَ مَا خَلَقَ لَكُمْ رَبُّكُم مِّنْ اءَزْوَجِكُم بَلْ اءَنتُمْ قَوْمٌ عَادُونَ
167 - قَالُواْ لَئِنْ لَّمْ تَنتَهِ يَلُوطُ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْمُخْرَجِينَ
نكته ها :
پيام ها :
168 -قَالَ إِنِّى لِعَمَلِكُم مِّنَ الْقَالِينَ
169 -رَبِّ نَجِّنِى وَاءَهْلِى مِمَّايَعْمَلُونَ
170 - فَنَجَّيْنَهُ وَاءَهْلَهُ اءَجْمَعِينَ
171 - إِلا عَجُوزاً فِى الْغَبِرِينَ
172 - ثُمَّ دَمَّرْنَا الاَْخَرِينَ
173 - وَاءَمْطَرْنَا عَلَيْهِم مَّطَراً فَسَآءَ مَطَرُ الْمُنْذَرِينَ
174 - إِنَّ فِى ذَلِكَ لاََيَةً وَمَا كَانَ اءَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
175 - وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
نكته ها :
پيام ها :
176 - كَذَّبَ اءَصْحَبُ لَْيْكَةِ الْمُرْسَلِينَ
177 - إِذْ قَالَ لَهُمْ شُعَيْبٌ اءَلاَ تَتَّقُونَ
178 - إِنِّى لَكُمْ رَسُولٌ اءَمِينٌ
179 - فَاتَّقُواْ اللّهَ وَاءَطِيعُونِ
180 - وَمَآ اءَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ اءَجْرٍ إِنْ اءَجْرِىَ إِلا عَلَى رَبِّ الْعَلَمِينَ
نكته ها :
پيام ها :
181 - اءَوْفُواْ الْكَيْلَ وَلاَ تَكُونُواْ مِنَ الْمُخْسِرِينَ
182 - وَزِنُواْ بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ
183 - وَلاَ تَبْخَسُواْ النَّاسَ اءَشْيَآءَهُمْ وَلاَ تَعْثَوْاْ فِى الاَْرْضِ مُفْسِدِينَ
نكته ها :
پيام ها :
184 - وَاتَّقُواْ الَّذِى خَلَقَكُمْ وَالْجِبِلَّةَ الاَْوَّلِينَ
185 - قَالُواْ إِنَّمَآ اءَنتَ مِنَ الْمُسَحَّرِينَ
186 - وَمَآ اءَنتَ إِلا بَشَرٌ مِّثْلُنَا وَإِن نَّظُنُّكَ لَمِنَ الْكَذِبِينَ
نكته ها :
پيام ها :
187 - فَاءَسْقِطْ عَلَيْنَا كِسَفاً مِّنَ السَّمَآءِ إِن كُنتَ مِنَ الصَّدِقِينَ
188 - قَالَ رَبِّى اءَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ
189 - فَكَذَّبُوهُ فَاءَخَذَهُمْ عَذَابُ يَوْمِ الظُّلَّةِ إِنَّهُ كَانَ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ
190 - إِنَّ فِى ذَلِكَ لاََيَةً وَمَا كَانَ اءَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ
191 - وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
نكته ها :
پيام ها :
192 - وَإِنَّهُ لَتَنزِيلُ رَبِّ الْعَلَمِينَ
193 - نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الاَْمِينُ
194 - عَلَى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنذِرِينَ
195 - بِلِسَانٍ عَرَبِي مُّبِينٍ
196 - وَإِنَّهُ لَفِى زُبُرِ الاَْوَّلِينَ
نكته ها :
پيام ها :
197 - اءَوَلَمْ يَكُن لَّهُمْ ءَايَةً اءَن يَعْلَمَهُ عُلَمَؤُاْ بَنِى إِسْرَءِيلَ
198 - وَلَوْ نَزَّلْنَهُ عَلَى بَعْضِ الاَْعْجَمِينَ
199 - فَقَرَاءَهُ عَلَيْهِم مَّا كَانُواْبِهِ مُؤْمِنِينَ
نكته ها :
پيام ها :
200 - كَذَلِكَ سَلَكْنَهُ فِى قُلُوبِ الْمُجْرِمِينَ
201 - لاَ يُؤْمِنُونَ بِهِ حَتَّى يَرَوُاْ الْعَذَابَ الاَْلِيمَ
202 - فَيَاءْتِيَهُم بَغْتَةً وَهُمْ لاَيَشْعُرُونَ
203 - فَيَقُولُواْ هَلْ نَحْنُ مُنظَرُونَ
204 - اءَفَبِعَذَابِنَا يَسْتَعْجِلُونَ
205 - اءَفَرَءَيْتَإِن مَّتَّعْنَهُمْ سِنِينَ
206 - ثُمَّ جَآءَهُم مَّاكَانُواْ يُوعَدُونَ
نكته ها :
پيام ها :
207 - مَآ اءَغْنَى عَنْهُمْ مَّا كَانُواْ يُمَتَّعُونَ
208 - وَمَآ اءَهْلَكْنَا مِن قَرْيَةٍ إِلا لَهَا مُنذِرُونَ
209 - ذِكْرَى وَمَا كُنَّا ظَلِمِينَ
نكته ها :
پيام ها :
210 - وَ مَاتَنَزَّلَتْ بِهِ الشَّيَطِينُ
211 - وَ مَايَنبَغِى لَهُمْ وَ مَا يَسْتَطِيعُونَ
212 - إِنَّهُمْ عَنِ السَّمْعِ لَمَعْزُولُونَ
213 -فَلاَ تَدْعُ مَعَ اللّهِ إِلَهاً ءَاخَرَ فَتَكُونَ مِنَ الْمُعَذَّبِينَ
نكته ها :
پيام ها :
214 - وَاءَنذِرْ عَشِيرَتَكَ الاَْقْرَبِينَ
215 - وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ
216 - فَإِنْ عَصَوْكَ فَقُلْ إِنِّى بَرِى ءٌ مِّمَّا تَعْمَلُونَ
217 - وَتَوَكَّلْ عَلَى الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ
نكته ها :
پيام ها :
218 - اءَلَّذِى يَرَيكَ حِينَ تَقُومُ
219 - وَتَقَلُّبَكَ فِى السَّجِدِينَ
220 - إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
221 - هَلْ اءُنَبِّئُكُمْ عَلَى مَن تَنَزَّلُ الشَّيَطِينُ
222 - تَنَزَّلُ عَلَى كُلِّ اءَفَّاكٍ اءَثِيمٍ
223 - يُلْقُونَ السَّمْعَ وَاءَكْثَرُهُمْ كَذِبُونَ
نكته ها :
پيام ها :
224 - وَالشُّعَرَآءُ يَتَّبِعُهُمُ الْغَاوُونَ
225 - اءَلَمْ تَرَ اءَنَّهُمْ فِى كُلِّ وَادٍ يَهِيمُونَ
226 - وَاءَنَّهُمْ يَقُولُونَ مَا لاَ يَفْعَلُونَ
227 - إِلا الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّلِحَتِ وَذَكَرُواْاللّهَ كَثِيراً وَانتَصَرُواْمِن بَعْدِ مَا ظُلِمُواْوَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُواْ اءَىَّ مُنقَلَبٍ يَنقَلِبُونَ
نكته ها :
شعر و شاعران
پيام ها :
سيماى سوره ى شُعراء 
اين سوره دويست وبيست وهفت آيه دارد كه در مكّه نازل شده و بعد از سوره ى بقره ، داراى بيشترين آيات است . اين سوره به خاطر ستايش از شاعران مؤ من و مذمّتِ شاعران بيهوده گوى ، كه در چهار آيه ى آخر آن آمده ، شُعراء ناميده شده و نام ديگر آن طسم است .
سرگذشت پيامبرانى همچون حضرت موسى ، ابراهيم ، نوح ، لوط، صالح ، هود و شعيب عليهم السلام ، و برخوردهاى لجوجانه ى مردم با آنان در اين سوره آمده است و در پايان هر داستان مى فرمايد: اِنّ فى ذلك لاية و ما كان اكثرهم مؤ منين و اِنّ ربّك لهو العزيز الحكيم لذا اين آيه هشت بار تكرار شده تا مايه ى دلدارى پيامبر اسلام باشد و به او بگويد از لجاجت مردم مكّه دلهره نداشته باش ، زيرا همه ى انبيا گرفتار چنين مردمى بوده اند.
آرى تاريخ ، بهترين وسيله براى تقويت روحيّه مؤ منين ، بالا رفتن بصيرت و صعه ى صدر و آينده نگرى در برابر تهديد دشمنان است . لذا رهبران جامعه بايد از تاريخ جامعه آگاه باشند.
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ 
ترجمه :
به نام خداوند بخشنده مهربان
1 - طسم 
2 - تِلْكَ ءَايَتُ الْكِتَبِ الْمُبِينِ 
ترجمه :
طا، سين ، ميم . اين است آيات كتاب روشنگر.
3 - لَعَلَّكَ بَخِعٌ نَّفْسَكَ اءَلا يَكُونُواْ مُؤْمِنِينَ 
ترجمه :
گويى مى خواهى به خاطر آن كه مشركان ايمان نمى آورند، جان خود را از دست بدهى .
نكته ها: 
O درباره ى معناى حروف مقطّعه ، سخنان بسيارى گفته شده است و شايد بهترين آنها اين باشد كه خداوند با آوردن اين حروف در ابتداى برخى سوره هاى قرآن (29 سوره )، مى خواهد اين مطلب را بيان كند كه قرآن ، معجزه ى جاويد من از همين حروف است ، شما هم اگر مى توانيد از همين حروف الفباى عربى ، كتابى همسنگ آن بياوريد.آيه ى اوّل سوره ى شورى كه بعد از حروف مقطّعه مى فرمايد: كذلك يُوحى ، اين قول را تاءييد مى كند.
O كلمه ى باخِع به معناى هلاك كننده است .
پيام ها : 
1- يك مكتب جامع بايد داراى منطقى قوى ، قاطع ، مكتوب و روشمند باشد، به گونه اى كه همگان به آن دسترسى داشته باشند. تِلك آياتُ الكتابِ المبين
2- قرآن ، مقامى بس بلند دارد. تلك (تلك اشاره به دور است كه مقام بسيار بلند را مى رساند)
3- هر جا به بن بست رسيديد، قرآن روشنگر شماست . الكتابِ المبين
4- تكرار، يكى از اصول تربيت است . (آيه ى تلك آياتُ الكتابِ المبين در ابتداى سوره هاى يوسف ، قصص و شعراء، بدنبال حروف مقطّعه تكرار شده است ).
5 تلاش و سوز، در همه جا كارساز نيست . لعلّك باخِع ...
6- دلدارى افراد غمگين ، كارى است الهى . تلك آيات ... لعلّك باخع
7- انبيا براى انجام تكليف خود، بيش از حدّ انتظار تلاش ‍ مى كردند. لعلّك باخع
8 يكى از صفات بارز انبيا، سوز است . باخع نفسك (سوز، نشانه ى عشق به مكتب و امّت است ).
9- اگر زمينه ى تاءثير نباشد، از بهترين كتاب و مربّى نيز نتيجه و اثرى به دست نمى آيد. اَلاّ يكونوا مؤ منين
4 - إِن نَّشَاءْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِم مِّنَ السَّمَآءِ ءَايَةً فَظَلَّتْ اءَعْنَقُهُمْ لَهَا خَضِعِينَ 
ترجمه :
اگر بخواهيم ، معجزه اى از آسمان بر آنان فرود آوريم ، تا در برابر آن ، گردن هايشان خاضع گردد (وبا اكراه واجبار مؤ من شوند، امّا سنّت الهى چنين نيست ).
پيام ها: 
1- سنّت و قانون خداوند، اختيار و مهلت دادن به مردم است . اِن نشاء
2- توجّه به قدرت الهى ، بهترين وسيله آرامش روح است . لعلّك باخع ... اِن نشاء
3- ايمان بايد اختيارى و انتخابى باشد نه اجبارى . فظلّت اعناقهم لها خاضعين
5 - وَمَا يَاءْتِيهِم مِّن ذِكْرٍ مِّنَ الرَّحْمَنِ مُحْدَثٍ إِلا كَانُواْ عَنْهُ مُعْرِضِينَ 
ترجمه :
هيچ تذكّر تازه اى از (طرف ) خداوند مهربان برايشان نيامد، مگر آن كه از آن روى گردان بودند.
6 - فَقَدْ كَذَّبُواْ فَسَيَاءْتِيهِمْ اءَنبَؤُاْ مَا كَانُواْ بِهِ يَسْتَهْزِءُونَ 
ترجمه :
پس آنان تكذيب كردند، و به زودى اخبار (كيفر) آنچه را كه به مسخره مى گرفتند به آنان خواهد رسيد.
نكته ها: 
O در اين آيات براى كفّار سه خصلت بيان شده است : اعراض ، تكذيب ، استهزا. آرى انسان به تدريج و گام به گام به سقوط كشيده مى شود، ابتدا به حقّ بى اعتنايى و اعراض ‍ مى كند، سپس آن را تكذيب و آن گاه حقّ را مسخره مى كند. ولى بدترين حالت و صفت انسان ، مسخره كردن حقّ است ، لذا در اين آيه مى فرمايد: در آينده ، خبرهاى مسخره كردن آنان به آنها خواهد رسيد. و نمى فرمايد: كيفر اعراض و تكذيب به آنان خواهد رسيد.
پيام ها : 
1- قرآن به تدريج نازل شده است . ما يَاءتيهم مِن ذكر... مُحدث
2- تذكّرهاى قرآن ، يكى از الطاف دائمى خداوند است . ذكر مِن الرّحمن
3- هيچ تذكّرى در افراد سنگدل ، كارساز نيست . من ذكرٍ
4- خداوند با تذكّر، تكرار ونوآورى ، با كفّار اتمام حجّت مى كند. ذكر... محدث
5 انسان نبايد به سنّت هاى كهن خود آن گونه دلبستگى داشته باشد كه هر حرف تازه اى را بشنود با آنكه حقّ است ، باور نكند. ذكر... محدث ... عنه معرضين
6- دين ، عامل هوشيارى است ، نه تخدير. من ذكر
7- گروهى از مردم به جاى پذيرش حقّ، از قبل راه لجاجت را انتخاب كرده اند. (اعراض ودورى از حقّ، شيوه دائمى گروهى از مردم است ). كانوا
8 اعراضى كه برخاسته از استكبار وتكذيب باشد، خطرناك است . معرضين كذّبوا
9- بى اعتنايى به خطرها و كيفرهاى آينده رمز قهر الهى است . انباؤ ا ما كانوا
10- آنان كه حقّ و پيروان آن را مسخره مى كنند، كارشان بى پاسخ نخواهد ماند. ما كانوا به يستهزؤ ن (يا در دنيا، يا در هنگام مرگ ، يا در برزخ ، يا در رجعت و يا در قيامت پاسخ كارهاى زشت خود را خواهند ديد.)
7 - اءَوَلَمْ يَرَوْاْ إِلَى الاَْرْضِ كَمْ اءَنبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ 
ترجمه :
آيا به زمين نگاه نكردند كه از هر نوع (روييدنى ) نيكو چقدر رويانديم ؟
8 - إِنَّ فِى ذَلِكَ لاََيَةً وَمَا كَانَ اءَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ 
ترجمه :
9 - وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ 
ترجمه :
قطعاً در اين (آفرينش نيكو) عبرت و نشانه اى است ، ولى بيشترشان ايمان آورنده نيستند. و به راستى پروردگار تو همان نفوذ ناپذير مهربان است .
نكته ها : 
O در اواسط قرن هجده ميلادى ، لِينه گياه شناس معروف سوئدى براى اوّلين بار به كشف مساءله ى زوجيّت در بعضى گياهان موفّق شد. او گفت : نر و مادگى در گياهان نيز هست و براى بارور شدن گياهان ، لقاح لازم است . قرآن كريم قانون زوجيّت را شامل گياهان و غير گياهان مى داند.⁽¹⁾
پيام ها : 
1- مطالعه درباره ى موجودات هستى و زيبايى هاى آن ، بهترين راه خداشناسى است . اءوَلم يروا
2- قرآن كسانى را كه با ديد عميق به جهان نگاه نمى كنند، توبيخ مى كند. اءوَلم يروا الى الارض
3- يكى از نشانه هاى قدرت خداوند، زوج بودن گياهان است . اَنبتنا... زوج كريم
4- در همه ى گياهان فوايدى هست ، گرچه ممكن است فايده ى بعضى براى ما كشف نشده باشد.⁽²⁾ من كلّ زوج كريم
5 اگر قابليّت و زمينه ى پذيرش حقّ در كسى نباشد، از همه ى هستى نيز درس نمى گيرد. اءوَلم يروا ... ما كان اكثرهم مؤ منين
6- همه جا اكثريّت ، نشانه ى حقّانيّت نيست . ما كان اكثرهم مؤ منين
7- پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله تحت عنايت خاصّ خداوند است . اِنّ ربّك لهو العزيز الرّحيم
8 رحم خداوند بر اساس عجز نيست ، او در حالى كه شكست ناپذير است مهربان است و به مخالفان مهلت مى دهد تا شايد برگردند و توبه نمايند. العزيز الرّحيم
10 -وَإِذْ نَادَى رَبُّكَ مُوسَى اءَنِ ائْتِ الْقَوْمَ الظَّلِمِينَ 
ترجمه :
و (يادكن ) زمانى كه پروردگارت موسى را ندا داد كه به سوى قوم ستمكار برو.
11 - قَوْمَ فِرْعَوْنَ اءَلاَ يَتَّقُونَ 
ترجمه :
12 - قَالَ رَبِّ إِنِّى اءَخَافُ اءَن يُكَذِّبُونِ 
ترجمه :
قوم فرعون ؛ آيا پروا نمى كنند؟! (موسى ) گفت : پروردگارا! مى ترسم مرا تكذيب كنند.
نكته ها : 
O در اين سوره ، هفت بار اين جمله تكرار شده است : اءلا تتّقون ، اءلا يتّقون آرى ، اگر تقوا نباشد، سخن پيامبران مؤ ثّر نيست .
پيام ها : 
1- تاريخ انبيا نبايد فراموش شود. (اذ يعنى ياد كن آن زمان را)
2- هم هدف وسيره انبيا بهم شباهت دارد وهم برخوردهاى مخالفان انبيا يكسان است . بنابراين آشنايى با تاريخ آنان مى تواند راهگشاى پيامبر اسلام باشد. واذ نادى ربّك
3- فرستادن پيامبران به سوى مردم ، از شئون ربوبيّت است . نادى ربّك
4- مبارزه با طاغوت ، در راءس برنامه هاى انبيا قرار دارد. اِئتِ القوم الظالمين
5 در نهى از منكر، گاهى بايد به استقبال خطر رفت . اءن ائت القوم الظالمين
6- قيام انبيا، بر اساس معيار است ، نه كينه و انتقام . القوم الظالمين
7- فراموش كردن خدا وپيروى از طاغوت ، بزرگ ترين ظلم است . القوم الظالمين
8 براى نهى از منكر به سراغ سرچشمه هاى فساد برويد. قوم فرعون
9- طاغوت ها، بدون يارى مردم قدرتى ندارند. قوم فرعون
10- بى تقوايى مردم ، زمينه ى رشد طاغوت هاست . الا يتّقون
11- هدايت مردم ، بار سنگينى است كه به امداد الهى نياز دارد. ربّ انّى اءخاف ...
13 - وَيَضِيقُ صَدْرِى وَلاَ يَنطَلِقُ لِسَانِى فَاءَرْسِلْ إِلَى هَرُونَ 
14 - وَلَهُمْ عَلَىَّ ذَنبٌ فَاءَخَافُ اءَن يَقْتُلُونِ 
ترجمه :
و سينه ام تنگ مى گردد و زبانم باز نمى شود، پس هارون را (نيز) رسالت بده (تا مرا يارى كند). وآنان بر (گردن ) من (ادّعاى ) گناهى دارند، پس مى ترسم مرا بكشند (و اين رسالت به پايان نرسد).
15 - قَالَ كَلا فَاذْهَبَا بََايَتِنَآ إِنَّا مَعَكُم مُّسْتَمِعُونَ 
ترجمه :
خداوند فرمود: چنين نيست ، پس (تو وهارون ) همراه با معجزات ما حركت كنيد كه ما با شما وشنونده (گفتگوهايتان ) هستيم .
16 - فَاءْتِيَا فِرْعَوْنَ فَقُولاَ إِنَّا رَسُولُ رَبِّ الْعَلَمِينَ 
ترجمه :
به سراغ فرعون برويد و بگوييد: ما فرستاده ى پروردگار جهانيانيم .
17 - اءَنْ اءَرْسِلْ مَعَنَا بَنِى إِسْرَءِيلَ 
ترجمه :
بنى اسرائيل را (آزاد كن و) همراه با ما بفرست .
نكته ها : 
O مراد از گناه حضرت موسى كه در آيه ى 14 آمده ، ماجرائى است كه در سوره ى قصص آيه ى 14 به آن اشاره شده است : موسى قبل از نبوّت وارد شهرى شد و ديد يكى از طرفدارانش ‍ با يكى از (قِبطيان ) ياران فرعون درگير شده اند. طرفدار موسى از او كمك خواست و موسى به حمايت از او مشتى بر قبطى زد كه او جان داد.
اين ماجرا در منطقه موجى ايجاد كرد كه موسى مجبور به فرار شد و اين عمل موسى گرچه به قصد كشتن آن شخص نبود، بلكه براى حمايت از مظلومى بود، ولى باعث شد تا موسى نزد فرعونيان چهره اى قاتل پيدا نمود، و هنگامى كه موسى به مقام نبوّت رسيد به خداوند گفت : مى ترسم ماجراى كشته شدن آن مرد قِبطى مانع كارم شود. (از كلمه ى كلاّ استفاده مى شود كه عمل موسى قتل عمد نبوده است و گرنه خداوند به قاتل عمدى نمى فرمايد: طورى نيست به تو اطمينان حمايت مى دهم .)
پيام ها : 
1- ظرفيّت افراد حتّى پيامبران محدود است . (جز خداوند، همه كس و همه چيز محدودند). يَضيق صَدرى
2- به هنگام پذيرش مسئوليّت لازم است انسان نقاط ضعف خود را بيان كند. يَضيقُ صدرى
3- صراحت و صداقت ، از صفات بارز انبيا است . يَضيقُ صَدرى
4- رهبرى ، هدايت ، تبليغ و ارشاد، به سعه ى صدر نياز دارد. و يَضيق صَدرى
5 در نهى از منكر و مبارزه ، گاهى بايد چند نفرى حركت كرد. فاذهبا
6- نقاط ضعف را جبران كنيد، ولى از زير بار مسئوليّت ، شانه خالى نكنيد. يَضيق صَدرى ولايَنطلق لسانى فَاءرسل الى هارون پذيرش يا اعطاى مسئوليّت هاى بزرگ با وجود ضعف ها و كمبودهاى قابل جبران ، مانعى ندارد.
7- افراد سالم و بى غرض ، انسان هاى شايسته ى ديگر را براى قبول مسئوليّت هاى بزرگ معرّفى مى كنند. فَاءرسل الى هارون
8 سوابق افراد، در موفقيّت آنان مؤ ثّر است . و لهم عَلىَّ ذَنب
9- قانون قصاص ، سابقه اى بس طولانى دارد. ولهم عَلىَّ ذَنب فاخاف اَن يَقتلون (شهادت ، آرزوى پيامبران است ولى ترس و نگرانى آنان براى اين بود كه شايد به اهداف مقدّس خود نرسند.)
10- مديريّت تبليغى به چند مساءله ى مهم نيازمند است ، از جمله : بررسى اوضاع اجتماعى ، آينده نگرى وفراهم كردن زمينه هاى مؤ ثّر تبليغ .اَخاف لهم علىّ ذنب فارسل الى هارون
11- در بيان حقّ، نه از كمى طرفداران حقّ بترسيد و نه از زيادى مخالفان حقّ. فاذهبا
12- پيشنهاد مفيد و مناسب را خدا هم مى پذيرد. فاَرسَل الى هارون ... فاذهبا
13- دلدارى و كمك به كسانى كه نگرانى دارند، كارى الهى است . انّا معكم
14- خداوند پشتيبان انبيا است . انّا معكم
15- آگاهى دقيق و لحظه به لحظه در ماءموريّت هاى مهم ، يك ضرورت است . انّا معكم مستمعون
16- معجزات پيامبران ، ابزار ارشاد و هدايت و ره توشه ى آنان براى امّت هاست . بآياتنا
17- خداوند بر جزئيّات كارهاى ما آگاه است . مستمعون خداوند همه جا حاضر و ناظر است .
18- براى مبارزه با نظام هاى تشكيلاتى و فاسد، اوّل به سراغ سرچشمه ها برويد. فاءتيا فرعون
19- در تبليغ و دعوت ديگران به حقّ، صراحت و صلابت داشته باشيد. انّا رسول ربّ العالمين
20- فرستادن پيامبر براى مردم ، از شئون ربوبيّت خداوند است . رسول ربّ
21- تمام هستى ، نوعى رشد دارند. ربّ العالمين
22- تمام هستى در تحت تدبير اوست . ربّ العالمين
23- همه ى انبيا يك هدف دارند. انّا رسول ونفرمود: انّا رسولا
24- در برابر كسى كه مى گويد: اءنَا ربّكم الاَعلى ⁽³⁾ بايد گفت : ربّ العالمين .
25- اگر در يك زمان دو پيامبر مبعوث شوند، رهبرى با يكى از آنهاست . انّا رسول
26- آزاد كردن مردم از اسارت طاغوت ها، در راءس برنامه هاى انبيا قرار دارد. اَرسِل مَعنا بنى اسرائيل
18 - قَالَ اءَلَمْ نُرَبِّكَ فِينَا وَلِيداً وَلَبِثْتَ فِينَا مِنْ عُمُرِكَ سِنِينَ 
19 - وَفَعَلْتَ فَعْلَتَكَ الَّتِى فَعَلْتَ وَاءَنتَ مِنَ الْكَفِرِينَ 
ترجمه :
(فرعون ) گفت : آيا ما تورا در كودكى نپرورديم و ساليانى از عمرت را در نزد ما نماندى ؟ و با اين حال انجام دادى آن كارى را كه انجام دادى (و يكى از افراد ما را با مشت كشتى )، در حالى كه تو از ناسپاسانى .
نكته ها : 
O فرعون با دو جمله ، نبوّت موسى را زير سؤ ال برد: الف : تو نزد ما قاتل هستى و قاتل كه پيامبر نمى شود. ب : ما تو را بزرگ كرديم ، چگونه الطاف ما را كفران و ناسپاسى مى كنى ، ناسپاس كه پيامبر نمى شود. آيات بعد پاسخ موسى را بيان كرده است .
پيام ها : 
1- منّت گذاشتن و به رخ كشيدن ، از ويژگى هاى مستكبران است . اءلم نُربّك فينا
2- اراده ى الهى ، موسى را در دامن فرعون پرورش مى دهد. اءلم نُربّك
3- اگر كسى را بزرگ كرديم ، يا حرفه اى به او آموختيم ، يا در امر ازدواج و مسكن و امثال آن به او كمكى كرديم ، نبايد با اين دليل و بهانه ، سخن حقّ او را نپذيريم . اءلم نُربّك فينا وليداً
4- اولياى خدا نمك گير نمى شوند و محيط و جامعه در آنها اثر نمى گذارد. لَبِثتَ فينا من عُمُرِك سنين (موسى نگفت ما كه مدّت ها سر سفره ى فرعون بوده ايم يا حال كه همه تسليم او هستند و جامعه بر محور او مى چرخد، كمى كوتاه بيائيم و سكوت اختيار كنيم .)
5 حقّ نان و نمك آن نيست كه صاحب حقّ را به حال خود رها كنيم و اشتباهات او را هم بپذيريم . (حضرت موسى نان و نمك فرعون را خورده بود، ولى او را به حال خود رها نكرد.) نربّك فينا... لَبثتَ فينا
6- به توقّعات نابجاى مستكبران اعتنا نكنيم . ناسپاسى در برابر مستكبر، بد نيست . و انت من الكافرين
20 - قَالَ فَعَلْتُهَآ إِذاً وَ اءَنَاْ مِنَ الضَّآلِّينَ 
21 - فَفَرَرْتُ مِنكُمْ لَمَّا خِفْتُكُمْ فَوَهَبَ لِى رَبِّى حُكْماً وَجَعَلَنِى مِنَ الْمُرْسَلِينَ
ترجمه :
(موسى ) گفت : آن (قتل ) را زمانى انجام دادم كه از سرگشتگان بودم . و چون از شما ترسيدم از نزد شما گريختم ، سپس پروردگارم به من حكمت (و دانش ) بخشيد و مرا از پيامبران قرار داد.
نكته ها : 
O مراد از حُكم در آيه ؛ يا حكومت و سرپرستى بنى اسرائيل است و يا حكمت و دانش .
O در اين دو آيه ، حضرت موسى عليه السلام ايرادهاى فرعون را كه در آيه قبل گفتيم ، پاسخ مى دهد.
O چنانكه گذشت حضرت موسى به خاطر طرفدارى از يكى از ياران خود، مشتى به مخالف او زد و شخص ‍ مخالف با همان ضربه مُرد. اين قتل نه از روى عمد بود و نه با آلت قتل انجام گرفت ، بلكه يك حادثه ى ناخواسته و يك لغزش عملى بدون سوء نيّت بود كه قبل از نبوّت موسى آن هم به خاطر طرفدارى از يك مظلوم اتّفاق افتاده بود. بنابراين ، ضالّ در آيه ى مذكور، يك انحراف عملى بدون قصد است كه ضربه اى به عصمت نمى زند و يا به معناى تحيّر است ، نظير آيه ى 7 سوره ى ضُحى : و وَجَدك ضالا فَهَدى .
O از اميرالمؤ منين على عليه السلام پرسيدند: چرا بعد از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله حقّ خود را با شمشير نگرفتيد، و چرا همان گونه كه با طلحه و زبير و معاويه جنگ كرديد با خلفاى پيش از خود جنگ نكرديد؟ حضرت فرمود: گاهى سكوت لازم است . مگر ابراهيم به مردم نفرمود: من از شما كناره مى گيرم : و اعتزلُكم و ما تَدعون من دون اللّه ⁽⁴⁾ مگر هارون نفرمود: اِنّ القوم استضعَفونى و كادوا يَقتلونَنى ⁽⁵⁾ مردم مرا به ضعف كشاندند و نزديك بود مرا بكشند؟ مگر يوسف نفرمود: ربّ السِجنُ اَحبّ الىّ⁽⁶⁾ پروردگارا! زندان براى من بهتر از استجابت تقاضاى آنهاست ؟ مگر پيامبر اكرم در غار نرفت و من جاى او نخوابيدم ؟ مگر موسى نفرمود: ففَررتُ منكم لما خِفتكم همين كه ترسيدم فرار كردم ، و مگر حضرت لوط عليه السلام در برابر تقاضاى گنهكاران نفرمود: لو اَنّ لى بكم قُوّة او آوى الى رُكنٍ شديد⁽⁷⁾ اى كاش قدرتى داشتم (تا شما را از اين عمل ننگين باز مى داشتم ) و يا به جايگاه محكم و اءمن پناه مى بردم (و از شرّ شما درامان بودم ).⁽⁸⁾ بنابراين ساير اولياى خدا نيز گاهى در شرايطى مجبور به سكوت و انزوا مى شدند.
پيام ها : 
1- گاهى اقرار، يك ارزش است . قال فَعَلتُها
2- فرار از طاغوت ، مقدّمه ى دريافت الطاف الهى است . ففررت منكم ... فوهب
3- انبيا از الطاف خاصّ خداوند برخوردارند. فَوَهبَ لى و جَعَلنى
4- نبوّت ، يك جريان در طول تاريخ است ، انبياى بسيارى قبل از موسى بوده اند پس تعجّب فرعون نابجاست . من المرسلين
22 - وَتِلْكَ نِعْمَةٌ تَمُنُّهَا عَلَىَّ اءَنْ عَبَّدتَ بَنِى إِسْرَءِيلَ 
ترجمه :
و (آيا) اين كه بنى اسرائيل را بنده ى خود ساخته اى نعمتى است كه منّتش را بر من مى نهى ؟ (چرا نبايد من در خانه ى پدرم رشد كنم ؟)
23 - قَالَ فِرْعَوْنُ وَمَا رَبُّ الْعَلَمِينَ 
ترجمه :
(فرعون ) گفت : پروردگار جهانيان چيست ؟
نكته ها : 
O موسى به فرعون گفت : من بايد در خانه ى پدرم بزرگ مى شدم ، چرا پدرم را به بردگى كشاندى كه من به اجبار در خانه ى تو بزرگ شوم ، آيا اين ، نعمت است كه آن را سپاس گزارم و يا اسارت است ؟! گرچه در كاخ تو همه ى وسائل رفاه براى من بود، ولى من از اين كه بنى اسرائيل گرفتار بودند، ناراحتم .
O از قرآن استفاده مى شود كه فرعون در درون خود، خدا را مى شناخت ؛ قال لقد عَلِمتَ ما انزل هولاء الاّ ربّ السموات والارض ⁽⁹⁾ ولى به ظاهر خود را ربّ اعلاى مردم مى دانست ، مثل مديرى كه بر افرادى تسلّط دارد، ولى در عين حال خود را تحت امر ديگرى مى داند.⁽¹⁰⁾
پيام ها : 
1- تكبّر، زشتى ها را نزد انسان زيبا جلوه مى دهد. تلك نعمة تَمنّها علىَّ
2- به استكبار و منّت هاى او با صلابت پاسخ دهيد. تلك نعمة ...
3- گاهى مستكبران به خاطر حفظ تاج و تخت ، خود را به نادانى مى زنند. و ما ربّ العالمين
4- سؤ ال مستكبرين ، مغرورانه و همراه با تحقير ديگران است . فرعون گفت : و ما ربّ العالمين و نگفت : و مَن ربّ العالمين (حرف ما در زبان عرب براى جمادات به كار مى رود.)
24 - قَالَ رَبُّ السَّمَوَتِ وَالاَْرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَآ إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ 
ترجمه :
(موسى ) گفت : پروردگار آسمان ها وزمين وآنچه ميان آنهاست ، اگر باور داريد.
25 - قَالَ لِمَنْ حَوْلَهُ اءَلاَ تَسْتَمِعُونَ 
ترجمه :
(فرعون ) به اطرافيان خود گفت : آيا نمى شنويد (چه حرف هايى مى زند)؟
26 - قَالَ رَبُّكُمْ وَرَبُّ ءَابَآئِكُمُ الاَْوَّلِينَ 
ترجمه :
(بار ديگر موسى ) گفت : او پروردگار شما و پروردگار نياكان شماست .
نكته ها : 
O قرآن مى گويد: دعواى انبيا با مخالفانشان بر سر ربوبيّت خداوند يعنى مديريّت و قانونگذارى خداوند و لزوم اطاعت از دستورات اوست وگرنه مخالفان آنان ، اللّه را به عنوان خالق جهان قبول داشتند. سخن كسانى كه امروز مى گويند: دين از سياست جداست ، همانند سخن كسانى است كه مى گويند: حساب آفريدن جهان به اراده خداوند از حساب اداره كردن آن جداست . (خداوند خلق كند، ولى ما حكومت كنيم ) قرآن و عقل ، حقّ ربوبيّت و تكليف كردن و اطاعت شدن را تنها از كسى مى داند كه خالق است ، نه ديگران . كسى كه آفريد مى داند چه قانونى وضع كند. الا يعلم مَن خَلق ⁽¹¹⁾
O بعضى جمله ى ان كنتم موقنين را اين گونه معنا كرده اند كه موسى گفت : من مى دانم كه سؤ ال شما براى فهميدن نيست ، بلكه براى طفره رفتن است ، ولى اگر شما در جستجوى حقيقت باشيد، در نظم ونظام هستى فكر كنيد، ربوبيّت ويكتايى او را خواهيد فهميد.
پيام ها : 
1- بايد به سؤ ال هاى اعتقادى ، پاسخ صريح و روشن داد. قال و ما ربّ العالمين قال ربّ السموات والارض
2- تمام هستى يك خدا دارد. ربّ السموات والارض (بر خلاف مشركان كه به خدايان متعدّد عقيده داشتند).
3- تمام هستى تحت يك تدبير، نظارت وحركت تكاملى قرار دارند. ربّالعالمين
4- ذات خداوند قابل شناسايى نيست ، بايد او را از راه آفريده هايش شناخت و معرّفى كرد. ربّ السموات والارض (فرعون از چيستى وچگونگى خداوند سؤ ال كرد، ولى موسى از آفريده هاى او پاسخ داد چون ذات قابل شناخت نيست )
5 هر كسى نمى تواند وحدت تدبير تمام هستى را درك كند. ان كنتم موقنين اهل يقين هرگاه به آفرينش آسمان ها و زمين نگاه عميق كنند، ربوبيّت الهى را درك مى كنند.
6- جوسازى ، حقّپوشى و حرف منطقى ديگران را قطع كردن ، ابزار كار طاغوت هاست . اَلا تستمعون (مناظره ى موسى و فرعون علنى بود.)
7- ربوبيّت خداوند نسبت به انسان هاى موجود، انسان هاى گذشته و آسمان و زمين يكسان است . ربّ السموات و الارض ... ربّكم و ربّ آبائكم ... (تدبير و نظارت ومديريّت خداوند بر آيات آفاقى (آسمان ها و زمين )، و آيات انفسى (انسان ها) يكسان است .)
27 - قَالَ إِنَّ رَسُولَكُمُ الَّذِى اءُرْسِلَ إِلَيْكُمْ لَمَجْنُونٌ 
28 - قَالَ رَبُّ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَمَا بَيْنَهُمَآ إِن كُنتُمْ تَعْقِلُونَ 
ترجمه :
(فرعون ) گفت : قطعا پيامبرتان كه به سوى شما فرستاده شده ، سخت ديوانه است . (موسى ) گفت : (او) پروردگار مشرق و مغرب و آنچه ميان آن دو است مى باشد، اگر تعقّل كنيد.
29 - قَالَ لَئِنِ اتَّخَذْتَ إِلَهاً غَيْرِى لاََجْعَلَنَّكَ مِنَ الْمَسْجُونِينَ 
30 - قَالَ اءَوَلَوْ جِئْتُكَ بِشَىْءٍ مُّبِينٍ 
ترجمه :
(فرعون ) گفت : (اى موسى !) اگر معبودى غير از من برگزينى قطعا تو را از زندانيان قرار خواهم داد. (موسى ) گفت : (حتّى ) اگر نشانه ى آشكارى برايت بياورم (كه رسالت مرا اثبات كند)؟
31 - قَالَ فَاءْتِ بِهِ إِن كُنتَ مِنَ الصَّدِقِينَ 
ترجمه :
(فرعون ) گفت : اگر راست مى گويى آن نشانه را بياور.
نكته ها : 
O در آيه ى 27 مى بينيم كه فرعون براى جبران حقارت خود، سخت ترين لحن ها را با زشت ترين نسبت ها در مورد موسى به كار برد. در ادبيات عرب براى تاءكيد يك مطلب از حروف و كلماتى استفاده مى كنند، كلمه ى اِنّ و حرف لام در كلمه ى لَمجنون و جمله ى اسميّه آوردن ، نشانه ى تاءكيد بر نسبت نارواى اوست .
پيام ها : 
1- طاغوت ها هنگام روبرو شدن با حقّ طفره مى روند. (هر بار كه موسى استدلال و بيانى داشت ، فرعون به جاى پاسخ دادن به موسى ، چون نگران از دست دادن مردم بود، با آنان حرف مى زد.) قال لمَن حَوله قال اِنّ رسولكم
2- مستكبر هرگز حقّ را نمى پذيرد و خود را از مردم جدا مى داند. رسولكم ارسل اليكم يعنى پيامبر شما، نه من .
3- از قوى ترين حربه هاى مخالفان انبيا، نسبت نارواى جنون است . لمجنون آرى كسى كه از استدلال عاجز باشد، دست به تهمت و ناسزاگويى مى زند.
4- از هماهنگى قوانين و نظام ثابتى كه بر زمين و آسمان ، مشرق و مغرب و بر همه ى موجودات جهان حاكم است ، مى فهميم كه جهان هستى با مديريّت واحدى اداره مى شود. ربّ المشرق والمغرب ...
5 مبلّغ ومربّى نبايد از بحث خسته شود، بايد استدلال خود را تكرار كند و سعه ى صدر داشته باشد. ربّ السموات والارض ، ربّكم و ربّ آبائكم ، ربّ المشرق والمغرب
6- تهمت ها، اولياى خدا را از هدف ها منحرف نمى كند. رسولكم ... لمجنون قال ربّ المشرق والمغرب
7- رسيدن به توحيد، به تعقّل نياز دارد. (كفر و شرك ، محصول بى عقلى است ). ان كنتم تعقلون (انديشيدن مردم ، بزرگ ترين خطر براى مستكبران است ).
8 انبيا مؤ دّب سخن مى گويند. (فرعون به موسى عليه السلام گفت : لمجنون ، امّا موسى گفت : اگر بيانديشيد سخن مرا مى فهميد). ان كنتم تعقلون
9- تهديد، حربه ى ديگر طاغوت هاست . لا جعلنّك من المَسجونين (رهبران دينى بايد آماده ى سختى ها باشند).
10- در نظام طاغوتى ، خفقان و خشونت حاكم است و افراد زيادى در زندان به سر مى برند. من المَسجونين
11- آن جا كه منطق تاءثير نكرد، معجزه لازم است . بشى ء مبين
12- آمادگى قبلى ، شرط موفقيّت و پيروزى بر دشمن است . موسى مى دانست كه عصا را اژدها مى كند و كف دستش نورانى مى شود، لذا با قدرت گفت : جئتك بشى ء مبين
13- معجزه ى انبيا حقيقت دارد و مردم به خوبى درك مى كنند. مبين
32 - فَاءَلْقَى عَصَاهُ فَإِذَا هِىَ ثُعْبَانٌ مُّبِينٌ 
ترجمه :
پس عصاى خود را بيفكند، پس ناگهان آن عصا اژدهايى آشكار شد.
33 - وَنَزَعَ يَدَهُ فَإِذَا هِىَ بَيْضَآءُ لِلنَّظِرِينَ 
ترجمه :
و دست خود را (از گريبانش ) بيرون آورد، پس ناگهان آن دست براى تماشاگران سفيد و درخشان نمود.
نكته ها : 
O مراد از كلمه ى نَزع در اينجا، بيرون آوردن دست از جيب و گريبان است .
O اژدها شدن عصا، ده مرتبه ونورانى شدن دست موسى عليه السلام ، پنج مرتبه در قرآن آمده است .
O در اوّلين مرحله اى كه موسى عصا را رها كرد به صورت مار كوچكى درآمد، چنانكه در سوره نمل آيه ى 10 آمده : جانُّ وَلىّ مُدبرا، ولى در برابر طاغوتِ گردنكش ، به صورت اژدها در آمد و اين شايد به خاطر آن باشد كه براى هر مخاطبى بايد حرفى زد وعملى انجام داد.
پيام ها : 
1- معجزات انبيا چون وابسته به قدرت الهى است ، نياز به تمرين ندارد و لازم نيست تدريجى باشد. فاذا هى (يعنى عصا ناگهان مار شد)
2- در برابر افراد سركش بايد كارى چشمگير وكوبنده انجام داد. ثُعبان مبين
3- معجزات انبيا روشن و روشنگر است ، نه وهم و خيال . مبين
4- در كنار معجزه اى دلهره آور، دست سفيد و نورانى ، رمز صفا و محبّت است . ثُعبان بيضاء
5 براى تاءثير كلام حقّ، از همه ى شيوه هاى صحيح بيم و اميد استفاده كنيد. ثُعبان بيضاء
34 - قَالَ لِلْمَلاَِ حَوْلَهُ إِنَّ هَذَا لَسَحِرٌ عَلِيمٌ 
35 - يُرِيدُ اءَن يُخْرِجَكُم مِّنْ اءَرْضِكُم بِسِحْرِهِ فَمَاذَا تَاءْمُرُونَ 
ترجمه :
(فرعون ) به اشرافيان اطرافش گفت : واقعا اين مرد، ساحرى كاردان است . او مى خواهد با سحرش شما را از سرزمينتان آواره كند، پس چه راءى و دستور مى دهيد؟
36 - قَالُواْ اءَرْجِهْ وَاءَخَاهُ وَابْعَثْ فِى الْمَدَآئِنِ حَشِرِينَ 
37 - يَاءْتُوكَ بِكُلِّ سَحَّارٍ عَلِيمٍ 
ترجمه :
گفتند: به موسى و برادرش فرصت بده و در تمام شهرها افرادى را براى گردآورى (ساحران ) اعزام كن . تا هر ساحر ماهرى را نزد تو بياورند.
38 - فَجُمِعَ السَّحَرَةُ لِمِيقَتِ يَوْمٍ مَّعْلُومٍ 
ترجمه :
پس ساحران در موعدِ روزى معلوم ، گردآورى شدند.
39 - وَقِيلَ لِلنَّاسِ هَلْ اءَنتُم مُّجْتَمِعُونَ 
ترجمه :
و به مردم گفته شد: آيا شما نيز جمع مى شويد؟
نكته ها : 
O فرعون با موسى چند نوع برخورد كرد:
الف : تحقير: اءلم نُربّك فينا وليدا آيا ما تو را بزرگ نكرديم .
ب : استهزا: لمجنون تو ديوانه هستى .
ج : تهديد: من المَسجونين تورا زندانى مى كنم .
د: تهمت سحر: لساحر عليم تو ساحر هستى .
ه‍ : تهمت توطئه : يريد اءن يخرجكم تو قصد شورش ‍ دارى .
O در آيات مربوط به گفتگوى موسى با فرعون ، حرفى از هارون نيست و اين به خاطر آن است كه موضع رسمى بايد از طرف رهبر تعيين شود.
O مراد از جمله فماذا تاءمرون ، فرمان مشورتى است . چون مشاوران نظر خود را در قالب امر و فرمان مى گفتند. مانند: اءرجِه واءخاه به موسى وبرادرش فرصت بده وبه زندان نيفكن .
O حضرت موسى و فرعون در مورد زمان و مكان مراسمِ مقابله ى ساحران با موسى ، با يكديگر به توافق رسيدند. لميقات يوم معلوم
O از مردم خواسته شد تا در مكان و زمان موعود حاضر شوند، زيرا اين حضور و اجتماع باعث مى شد تا موسى و هارون احساس تنهايى كنند و ساحران نيرو گيرند و غوغاسالارى تبليغاتى به راه اندازند.
O اطرافيان بى اراده و متملّق ، حتّى در كلمات تقليد مى كنند. جمله هاى لساحر عليم و يريد ان يخرجكم من ارضكم در اين دو آيه از زبان فرعون است ، ولى در سوره ى اعراف آيات 109 و 110، همين كلمات از زبان اطرافيان اوست و حتّى حرفى كم و زياد نكرده اند.
پيام ها : 
1- طاغوت ها تبليغات شيطانى خود را با تاءكيد و قاطعيّت بيان مى كنند. اِنّ هذا لساحر عليم (انّ، حرف لام و جمله ى اسميّه همه نشانه ى تاءكيد است .)
2- فرعون براى آن كه ساحران را در مبارزه با موسى تشويق و تحريك كند، از موسى به عنوان ساحر عليم ياد كرد. لساحرعليم
3- دروغگو كم حافظه است . فرعونيانى كه به موسى نسبت جنون مى دادند؛ لمجنون اكنون او را ساحرى ماهر و آگاه مى خوانند: لساحر عليم
4- وطن دوستى و انگيزه ى مالكيّت ، از غرائز انسان هاست و فرعون براى تحريك مردم عليه موسى اين دو سوژه را بهانه قرار داد و گفت : او شما را آواره و مالكيّت شما را لغو خواهد كرد. يخرجكم من ارضكم
5 دروغ ، تزوير وعوام فريبى ، شيوه ى طاغوت است . (كلمه ى ارضكم ، براى عوام فريبى وكلمه ى بسحره دروغى واضح بود.)
6- طاغوت ها هنگام قدرت و تسلّط، همه چيز را از آن خود مى دانند، اءليس لى ملك مصر⁽¹²⁾ ولى هنگام احساس خطر مردم را به صحنه مى كشند. ارضكم
7- طاغوت ها به زيردستان خود نيازمندند و از آنها راه و چاره مى طلبند. فماذا تاءمرون فرعونى كه به موسى مى گويد: اگر معبودى غير از من بگيرى تو را زندان مى كنم ، امروز محتاج اطرافيان است .
8 زمان فرعون ، دوران رواج سحر و جادو بوده است . سحّار عليم
9- اگر متخصّصين ، متعهّد نباشند در خدمت فرعون ها در مى آيند. ياءتوك
10- همايش و سمينار كارشناسان ، سابقه ى طولانى دارد. ياءتوك بكلّ سحار عليم
11- طاغوت ها براى رسيدن به اهداف خود، از كارشناسان سوء استفاده مى كنند ما چرا استفاده ى خوب نكنيم ؟ ياءتوك بكلّ سحّار عليم
12- فرعون تمام توان خود را بكار گرفت . بكلّ سحّار
13- زمان و مكان در حركات تبليغى مؤ ثّر است . يوم معلوم
14- براى طاغوت ها جلب افكار عمومى و حضور مردم در صحنه مهم است . هل انتم مجتمعون
40 - لَعَلَّنَا نَتَّبِعُ السَّحَرَةَ إِن كَانُواْ هُمُ الْغَلِبِينَ 
41 - فَلَمَّا جَآءَ السَّحَرَةُ قَالُواْ لِفِرْعَوْنَ اءَئِنَّ لَنَا لاََجْراً إِن كُنَّا نَحْنُ الْغَلِبِينَ
ترجمه :
به اين اميد كه اگر ساحران غالب شدند از آنان پيروى كنيم . پس همين كه ساحران (از شهرها به نزد فرعون ) آمدند به او گفتند: آيا اگر ما پيروز شويم پاداشى داريم ؟
42 - قَالَ نَعَمْ وَإِنَّكُمْ إِذاً لَّمِنَ الْمُقَرَّبِينَ 
ترجمه :
فرعون گفت : آرى ، در اين صورت (علاوه بر پاداش ) حتما شما از مقرّبان دربار خواهيد بود.
نكته ها : 
O موسى و هارون چون ايمان داشتند در يك طرف ايستادند و آرامش داشتند، امّا فرعون و همه ى اشراف و ساحران در طرف ديگر قرار گرفتند و دلهره داشتند و اين جاست كه نقش ايمان و قدرت آن روشن مى شود. از سؤ ال ساحران كه پرسيدند: اَئِنّ لنا لاجرا اِن كنّا نحن الغالبين ترديد آنان استفاده مى شود و از تشويق وجايزه بزرگ فرعون ؛ قال نعم انّكم اذا لمِن المقرّبين دلهره ى او استفاده مى شود.
O شايد شرط گرفتن مزد، نشانه ى تنگ نظرى ، بخل و خسيس بودن فرعون باشد، زيرا معمولا مردم با افراد سخاوتمند و دست و دل باز شرط پول نمى گذارند، زيرا مى دانند كه او خود با معرفت و سخاوتى كه دارد همه چيز را در نظر مى گيرد.
پيام ها : 
1- فرعون ادّعاى خدايى داشت ، امّا با معجزه ى حضرت موسى كار به جايى رسيد كه همه تابع ساحران شدند و حرف اوّل و آخر را حرف ساحران غالب دانستند. لعلّنا نتّبع السحرة
2- فرعون با ديدن معجزه ى موسى ، به پيروزى ساحران اطمينان نداشت . ان كانوا هم الغالبين (اِنْ حرف شرط و نشانه ى شك است )
3- افراد مادّى حتّى در مسايل عقيدتى هم حرف پول مى زنند. فلمّا جاء السحرة قالوا لفرعون اءئنّ لنا لاجراً
4- ساحران به فكر خودشان هستند كه مزدى بگيرند وكارى به حقّ و باطل بودن آن ندارند. اءئنّ لنا لاجرا شعار انبيا در تمام كارهايشان ما اسئلكم عليه من اءجر⁽¹³⁾ بود، ولى ساحران حتّى براى يك حركت توقّع اجر داشتند. لنالا جراً
5 انسانى كه خدايى نيست ، به درهم فرعون چشم دارد؛ لنا لاجراً ولى همين كه خدايى شد، تمام هستى نزد او كوچك است و جانش را به راحتى فدا مى كند. چنانكه در آيه ى 50 مى خوانيم : لا ضَير انّا الى ربّنا لمنقلبون
6- گاهى مقام و اعتبار از مال مهم تر است . انّكم اذاً لمن المقرّبين
43 - قَالَ لَهُم مُّوسَى اءَلْقُواْ مَآ اءَنتُم مُّلْقُونَ 
ترجمه :
(روز موعود فرا رسيد و همه ى ساحران جمع شدند،) موسى به آنان گفت : بيفكنيد آنچه را مى خواهيد بيفكنيد.
44 - فَاءَلْقَوْاْ حِبَالَهُمْ وَ عِصِيَّهُمْ وَ قَالُواْ بِعِزَّةِ فِرْعَوْنَ إِنَّا لَنَحْنُ الْغَلِبُونَ
ترجمه :
پس (ساحران ) ريسمان ها و عصاهاى خود را (به زمين ) افكندند و گفتند: به عزّت فرعون سوگند كه قطعاً ما پيروزيم .
پيام ها : 
1- مردان خدا به غلبه ى حقّ و پوچى سحر ايمان داشته واز موضع قدرت و با آرامش سخن مى گويند، نه از روى ضعف و ترس . اَلقُوا ما انتم مُلقون
2- به مخالفان فرصت دهيد تا در راه عقيده و هدف خود تلاش ‍ و حركت كنند، اَلقُوا ما انتم ، آنگاه محكم ومنطقى پاسخ آنان را بدهيد.
3- كافر از درون متزلزل است و در ظاهر شعار مى دهد. ساحران در پيروزى خود شك داشتند و در آيات قبل مى گفتند: اِن كنّا نحن الغالبين ولى در حضور فرعون ، با خودشيرينى و تملّق گفتند: بِعزّة فرعون وبه پيروزى تظاهر مى كردند و به اصطلاح جنگ روانى راه مى انداختند. انّا لنحن الغالبون
45 - فَاءَلْقَى مُوسَى عَصَاهُ فَإِذَا هِىَ تَلْقَفُ مَا يَاءْفِكُونَ 
46 - فَاءُلْقِىَ السَّحَرَةُ سَجِدِينَ 
ترجمه :
سپس موسى عصايش را افكند، پس ناگهان (اژدهايى شد و) هر چه را به نيرنگ ساخته بودند بلعيد. آنگاه ساحران بى اختيار به سجده درافتادند.
47 - قَالُواْ ءَامَنَّا بِرَبِّ الْعَلَمِينَ 
48 - رَبِّ مُوسَى وَهَرُونَ 
ترجمه :
گفتند: ما به پروردگار جهانيان ايمان آورديم . پروردگار موسى و هارون .
نكته ها : 
O ساحران همين كه اژدها شدن عصا را ديدند فوراً ايمان آوردند. در روايات آمده است : هنگامى كه امام زمان عليه السلام نيز ظهور كند، متخصّصان شرق و غرب به حضرت ايمان خواهند آورد، چون آنان عظمت كار را بهتر از ديگران درك خواهند كرد.
پيام ها : 
1- معجزه امرى سريع و برق آساست ، نه تدريجى و تمرينى . فاذا هى تَلقَف
2- باطل ، در برابر حقّ تاب مقاومت ندارد. تَلقَفُ ما ياءفكون
3- سحر و جادو يك دروغ عملى و به دور از حقيقت است . (ياءفكون از اِفك به معناى ساختگى و دروغ است )
4- افراد آماده ، در برابر حقّ طفره نمى روند و تسليم مى شوند. فاُلقى
5 قدرِ زر زرگر شناسد، قدرِ گوهر گوهرى . (ساحرانى كه كارشناس ‍ بودند معجزه را از سحر بازشناختند وچنان تحت تاءثير قرار گرفتند كه بى اراده به سجده افتادند، با اينكه فرعونيان نيز حضور داشتند، ولى ايمان نياوردند). فاُلقى السحرة
6- از امتيازات انسان ، قدرت تغيير موضع فكرى در يك لحظه است . فاُلقى
7- سجده ، مظهر حقّپرستى وتسليم است كه در طول تاريخ سابقه داشته است . ساجدين
8 تمام هستى ، تحت تدبير خداوند در يك حركت تكاملى است . ربّ العالمين
9- جلو سوء استفاده را بايد گرفت . براى اين كه فرعونيان ، ربّ العالمين را به معناى انحرافى تفسير نكنند، ساحران گفتند: ربّ موسى و هارون
10- ساحران ، به اصول دين اقرار كردند، توحيد: آمنّا بربّ العالمين نبوّت : ربّ موسى و هارون معاد: انّا الى ربّنا منقلبون
49 - قَالَ ءَامَنتُمْ لَهُ قَبْلَ اءَنْ ءَاذَنَ لَكُمْ إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمُ الَّذِى عَلَّمَكُمُ السِّحْرَ فَلَسَوْفَ تَعْلَمُونَ لاَُقَطِّعَنَّ اءَيْدِيَكُمْ وَاءَرْجُلَكُم مِّنْ خِلَفٍ وَ لاَُصَلِّبَنَّكُمْ اءَجْمَعِينَ
ترجمه :
فرعون (كه به خشم آمده بود) گفت : آيا قبل از آن كه به شما اجازه دهم به او ايمان آورديد؟ بى شك او بزرگ شماست كه به شما سحر آموخته است . پس به زودى كيفر خود را خواهيد دانست . حتماً دست ها و پاهايتان را از چپ وراست قطع خواهم كرد، وهمگىِ شما را به دار خواهم آويخت .
50 - قَالُواْ لاَ ضَيْرَ إِنَّآ إِلَى رَبِّنَا مُنقَلِبُونَ 
ترجمه :
ساحران گفتند: باكى نيست ، ما به سوى پروردگار خود بازمى گرديم .
51 - إِنَّا نَطْمَعُ اءَن يَغْفِرَ لَنَا رَبُّنَا خَطَيَنَآ اءَن كُنَّآ اءَوَّلَ الْمُؤْمِنِينَ 
ترجمه :
ما اميد داريم كه پروردگارمان خطاهاى ما را ببخشد، چرا كه ما نخستين ايمان آورندگان هستيم .
نكته ها : 
O همين كه ساحران معجزه ى موسى را ديدند، به خاك افتادند و سجده كردند، در اين جا فرعون براى عوام فريبى به تحليلى دست زد وگفت : اين يك توطئه ى از پيش ‍ ساخته است ، شما شاگرد موسى بوده ايد و اين خيمه شب بازى را براى سقوط من به راه انداخته ايد. غافل از آن كه ساحران در كشور پراكنده بودند و دستشان به موسى نمى رسيد تا شاگردش باشند، علاوه بر اين كه آنان به عزّت فرعون سوگند پيروزى خورده بودند.
O در بعضى تفاسير مى خوانيم : فرعون دست و پاى ساحران را قطع كرد و به درختان خرماى بلند آويخت و حضرت موسى بر آنان مى گريست .