مرد نقابدار در همين هنگام شمشير بر آورد و گفت:

ها اءنّ هذا مِنها؛ هان! اين شمشير از آن شمشيرها است.

امام باقر عليه‏السلام: آرى، سوگند به كسى كه محمد صلى الله عليه و آله و سلم را براى هدايت بشر برگزيده چنين است.

در اين هنگام آن نقابدار، نقابش را كنار زد و خود را معرفى كرد و گفت: من الياس هستم، پرسشهايم براى اطلاع خودم نبود، بلكه مى‏خواستم اين گفتگو موجب قوت قلب اصحاب تو گردد...(667)

مبارزه الياس عليه‏السلام با طاغوت زمانش‏

از ابن عباس روايت شده: هنگامى كه يوشع بن نون بعد از موسى عليه‏السلام بر سرزمين شام مسلط شد، آن را بين طوايف سبطى‏ها (ى دوازده‏گانه) تقسيم نمود، يكى از آن گروه‏ها كه الياس عليه‏السلام در ميانشان بود، در سرزمين بعلبك (كه اكنون يكى از شهرهاى لبنان است) سكونت نمودند. خداوند الياس عليه‏السلام را به عنوان پيامبر، براى هدايت مردم بعلبك فرستاد.

بعلبك در آن عصر، شاهى به نام لاجب داشت كه مردم را به پرستش بت فرا مى‏خواند كه نام آن بعل بود. طبق سخن خدا در قرآن (آيات 124 تا 128 سوره صافات) مردم بعلبك، سخن الياس را تكذيب كردند و از دعوت او اطاعت ننمودند.

شاه بلعبك همسر بدكارى داشت كه وقتى شاه به سفر مى‏رفت، او جانشين شوهرش شده و بين مردم قضاوت و حكومت مى‏كرد، آن زن، منشى حكيم و با ايمانى داشت كه سيصد مؤمن را از حكم اعدام او نجات داده بود، و در سراسر زمين زنى زشت‏كارتر از همسر شاه نبود. با شاهان متعددى همبستر شده بود و از آن‏ها داراى فرزندان بسيار بود.

شاه همسايه‏اى صالح از بنى اسرائيل داشت كه داراى باغى در كنار قصر شاه بود، و در گوشه‏اى از آن باغ زندگى مى‏كرد. شاه به او احترام مى‏نمود، ولى همسر شاه در غياب شاه، آن مؤمن صالح را كشت، و باغ او را غصب و تصرف كرد. وقتى كه شوهرش از سفر آمد، زن ماجرا را به او گفت، شوهرش به او گفت: كار خوبى نكردى [بيش از اين، او را سرزنش نكرد]

خداوند متعال الياس عليه‏السلام را به بعلبك فرستاد، الياس به آن شهر وارد شد و مردم آن جا را از بت پرستى بر حذر داشت و آن‏ها را به سوى خداى يكتا و بى همتا فرا خواند.

بت پرستان، آن حضرت را تكذيب كردند، و به ساحت مقدسش توهين نمودند، و او را از خود راندند و تهديد نمودند، ولى او با كمال مقاومت به دعوت و مبارزات خود ادامه داد، و آزار آن‏ها را تحمل كرد، و آنها را به سوى توحيد دعوت نموده، ولى آن‏ها بر طغيان خود افزودند و عرصه را بر حضرت الياس عليه‏السلام تنگ كردند.

الياس عليه‏السلام خدا را سوگند داد كه شاه و همسر بدكارش را، اگر توبه نكردند، به هلاكت برساند، و به آن‏ها هشدار داد.

اين هشدار باعث شد كه شاه و طرفدارانش خشونت بيشتر نمودند و تصميم گرفتند تا الياس عليه‏السلام را شكنجه داده و به قتل رسانند.

الياس عليه‏السلام از دست آن‏ها گريخت و به پشت كوه‏ها و درون غارها رفت و در آن جا هفت سال مخفيانه زندگى كرد، و از گياهان و ميوه درخت‏ها مى‏خورد و ادامه زندگى مى‏داد.

در اين ميان پسر ش اه به بيمارى سختى مبتلا شد و بيمارى او درمان نيافت. با توجه به اين كه شاه در ميان فرزندانش، او را از همه بيشتر دوست داشت، براى شفاى او به بت‏ها متوسل شدند، ولى نتيجه نگرفتند.

بت پرستان به شاه گفتند: بت بَعل به تو غضب كرده، از اين رو پسرت را شفا نمى‏دهد، كسانى را به نواحى شام بفرست. در آن جا خدايان ديگرى وجود دارد بايد آن‏ها را نزد بت بَعل واسطه قرار دهى، بلكه بت بعل او را شفا دهد.

شاه گفت: چرا بت بعل به من غضب كرده است؟

بت پرستان گفتند: زيرا تو الياس را كه بر ضد خدايان برخاسته بود، نكشتى و او هم اكنون سالم است و در كوه‏ها زندگى مى‏كند.

بت پرستان كنار كوه‏ها رفتند و فرياد زدند: اى الياس! نزد ما بيا و شفاى پسر شاه را از درگاه خدا بخواه!

الياس عليه‏السلام نزد آن‏ها آمد و به آن‏ها گفت: خداوند مرا به عنوان پيامبر به سوى شما فرستاده است، رسالت پروردگارم را بپذيريد. خداوند مى‏فرمايد:

نزد شاه برويد و به او بگوييد؛ من خداى يكتا و بى‏همتا هستم، معبودى جز من نيست، من بنى اسرائيل را آفريده‏ام و به آن‏ها روزى مى‏دهم و آن‏ها را زنده مى‏كنم و مى‏ميرانم و نفع و زيان مى‏رسانم، پس چرا شفاى پسرت را از غير من مى‏طلبى؟

آن‏ها نزد شاه رفتند و پيام الياس عليه‏السلام را به او رساندند، شاه بسيار خشمگين شد و به آن‏ها گفت: چرا وقتى كه الياس نزد شما آمد، او را دستگير نكرديد و زنجير بر گردنش نيافكنديد تا او را كشان كشان نزد من بياوريد، او دشمن من است.

بت پرستان گفتند: وقتى كه ما الياس عليه‏السلام را ديديم رعب و وحشتى از او در قلب ما نشست، از اين رو نتوانستيم كارى كنيم.

سرانجام پنجاه نفر از سركشان و قهرمانان طرفدار شاه، آماده شدند تا به سوى كوه بروند و الياس عليه‏السلام را دستگير كرده و نزد شاه بياورند. شاه به آن‏ها سفارش كرد كه الياس را با تطميع و نيرنگ، غافلگير كنيد و نزد من بياوريد.

آن‏ها به سوى كوه رفتند، و از پاى كوه به بالا حركت كردند و در آن جا براى پيدا كردن الياس عليه‏السلام متفرق شدند و به جستجو پرداختند.

در حالى كه فرياد مى‏زدند: اى پيامبر خدا! نزد ما بيا، ما به تو ايمان آورده‏ايم.

وقتى كه الياس عليه‏السلام صداى آن‏ها را شنيد، در ميان غار بود. به ايمان آن‏ها طمع كرد، و به خدا م توجه شد و عرض كرد: خدايا! اگر اين‏ها راست مى‏گويند، به من اجازه بده به سوى آن‏ها بروم، و اگر دروغ مى‏گويند، مرا از گزند آن‏ها حفظ كن، و با آتشى سوزان آن‏ها را مورد هدف قرار بده.

هنوز دعاى الياس عليه‏السلام تمام نشده بود كه از جانب بالا به سوى آن‏ها آتش فرو ريخت و آن‏ها را سوزانيد.

شاه از اين حادثه آگاه شد و بسيار ناراحت و خشمگين گرديد. در اين هنگام شاه منشى همسرش را كه مردى حكيم و مؤمن بود (و قبلا از او ياد كرديم) همراه جماعتى به سوى آن كوهى كه الياس عليه‏السلام در آن جا بود فرستاد، به او گفت: به الياس عليه‏السلام بگو: اكنون وقت توبه فرا رسيده، نزد ما بيا نزد شاه برويم تا او به ما بپيوندد و ما را به آن چه كه مورد خشنودى خداوند است فرمان دهد، و به قومش دستور دهد كه از بت‏پرستى دست بردارند، و به سوى خداى يكتا و بى همتا جذب گردند.

منشى مؤمن به اجبار همراه جماعتى اين مأموريت را انجام دادند، و بالاى كوه رفته و سخن خود را به سمع الياس عليه‏السلام رساندند.

الياس عليه‏السلام صداى آن منشى مؤمن را شناخت، و از طرف خدا به الياس عليه‏السلام وحى شد كه نزد برادر صالحت برو و به او خوش آمد بگو و از او احوالپرسى كن.

الياس عليه‏السلام نزد آن منشى مؤمن رفت، مؤمن گفت: اين طاغوت (شاه) و اطرافيانش، مرا نزد تو فرستاده‏اند كه چنين بگويم كه گفتم، و من ترس آن دارم كه اگر همراه من نيايى، شاه مرا بكشد.

در همين هنگام خداوند به الياس عليه‏السلام وحى كرد: همه اين‏ها نيرنگى از سوى شاه است كه تو را دستگير كرده و اعدام كند، من با شديد نمودن بيمارى پسر شاه و سپس مرگ او، كارى مى‏كنم كه شاه و اطرافيانش از منشى مؤمن غافل گردند، به مؤمن بگو باز گردد و نترسد.

منشى با ايمان با همراهان بازگشت. ديد بيمارى پسر شاه شديد شده و همه سرگرم او هستند تا اين كه پسر شاه مُرد. شاه و اطرافيانش بر اثر اشتغال به مصيبت آن پسر، مدتى همه چيز را فراموش كردند. پس از گذشت مدتى طولانى، شاه از منشى با ايمان پرسيد: مأموريت خود را به كجا رساندى؟

منشى مؤمن گفت: من از مكان الياس عليه‏السلام آگاهى ندارم.

سپس الياس عليه‏السلام مخفيانه از كوه پايين آمد و به خانه مادر حضرت يونس عليه‏السلام رفت و شش ماه در آن جا مخفى شد... سپس به كوه بازگشت و خداوند پس از هفت سال زندگى مخفيانه او، به او وحى كرد: هر چه مى‏خواهى از من تقاضا كن.

الياس عليه‏السلام عرض كرد: مرگم را برسان و مرا به پدرانم ملحق كن، كه من براى تو بنى‏اسرائيل را خسته كردم و به خشم آوردم، و آن‏ها مرا خسته كردند و به خشم آوردند.

خداوند فرمود: اكنون وقت آن نرسيده كه زمين و اهلش را از وجود تو خالى كنم، بلكه قوام و استوارى زمين و اهلش به وجود تو است، تقاضا كن تا بر آورم.

الياس عليه‏السلام عرض كرد: انتقام مرا از آن كسانى كه مرا آزردند و عرصه را بر من تنگ كردند بگير. باران رحمتت را از آن‏ها قطع كن به طورى كه قطره‏اى آب باران نيامد مگر به شفاعت من.

خداوند سه سال قحطى را بر بنى اسرائيل مسلط كرد. گرسنگى و قحطى آن‏ها را در فشار سختى قرار داد. بلازده شدند و دچار مرگ‏هاى پى در پى گشتند، و فهميدند كه همه آن بلاها بر اثر نفرين الياس عليه‏السلام است. با كمال شرمندگى و حالت فلاكت‏بار خود را نزد الياس عليه‏السلام رساندند و گفتند: همه ما مطيع تو هستيم، به داد ما برس.

الياس عليه‏السلام همراه آن‏ها به شهر بعلبك وارد شد، شاگردش اليسع نيز همراهش بود. به همراه هم نزد شاه رفتند و گفتگوى زير بين شاه و الياس عليه‏السلام رخ داد:

شاه: تو بنى اسرائيل را با قحطى، نابود كردى.

الياس: بلكه آن كسى آن‏ها را نابود كرد، كه آن‏ها را گمراه نمود.

شاه: از خدا بخواه كه آب به آن‏ها برساند.

وقتى نيمه‏هاى شب فرا رسيد، الياس عليه‏السلام به دعا و راز و نياز پرداخت. سپس به اليسع فرمود: به اطراف آسمان بنگر چه مى‏بينى.

او به آسمان نگريست و گفت: ابرى را مى‏نگرم.

الياس عليه‏السلام گفت: مژده باد به شما به باران و آب، خود را حفظ كنيد كه غرق نشويد.

خداوند خداوند باران پى در پى براى آن‏ها فرستاد. زمين سبز و خرم شد. الياس عليه‏السلام در ميان قوم آمد و مدتى آن‏ها در اطراف او بودند و در راه خداپرستى استوار ماندند.

ولى پس از مدتى بر اثر غرور سرمستى نعمت، بار ديگر غافل شدند، و حق الياس عليه‏السلام را انكار نموده، و از دستور او سركشى كردند. سرانجام خداوند دشمنانشان را بر آن‏ها مسلط كرد. دشمنان به ميانشان راه يافتند، و آن‏ها را سركوب نموده، شاه و همسرش را كشتند، و پيكر آن‏ها را به همان باغى كه همسر شاه آن را غصب كرده بود و صاحب صالحش را كشته بود افكندند.

الياس عليه‏السلام پس از نابودى طاغوتيان، وصيت‏هاى خود را به وصى خود اليسع نمود و سپس به سوى آسمان عروج كرد، و لباس نبوت را از طرف خدا به اليسع عليه‏السلام پوشانيد. اليسع به هدايت بنى اسرائيل پرداخت. بنى اسرائيل از او اطاعت كرده و احترام شايانى به او نمودند.(668)

نصيحتى عميق از الياس عليه‏السلام‏

حضرت الياس عليه‏السلام در سير و سياحت خود در صحرا به يكى از سياحان رسيد، و ساعتى، با هم همدم شدند. بين الياس و سياح، گفتگوى زير رخ داد:

الياس: آيا ازدواج كرده‏اى؟

سياح: نه.

الياس: حتماً ازدواج كن، و از تنها زندگى كردن بيرون بيا.

سياح: بسيار خوب ولى با كدام بانويى، با چه ويژگى‏هايى ازدواج كنم.

الياس: به تو نصيحت مى‏كنم، با بانويى كه داراى يكى از اين چهار خصلت باشد ازدواج نكن تا داراى زندگى آرام گردى. آن چهار خصلت عبارت است از:

1 - با زن مختلعه، يعنى زنى كه بدون جهت، تقاضاى جدايى از همسرش دارد.

2 - با زن مباريه يعنى زن خودخواه فخرفروشى كه به چيزهاى واهى افتخار مى‏كند.

3 - با زن عاهره يعنى زنى كه مرزهاى شرم و عفت را رعايت نكرده و بى‏بند و بار است.

خداوند به الياس چنين وحى كرد: تو را به خاطر آن كه علاقه به مناجات دارى و مى‏خواهى در خدمت مردم باشى، تا روز قيامت مهلت دادم، تا زندگى را ادامه دهى، و از صف اولياى خدا جدا نگردى، و با آن‏ها به مناجات و راز و نياز، مأنوس باشى.(670)