آنان - كه قصد مراجعت به مدينه را داشتند - با هم نزد امام (عليه السلام) آمدند. ابن عمر عرض كرد: اباعبدالله ! خدا تو را رحمت كند، از خدا - كه برگشت همه به سوى اوست - بترس ، تو از دشمنى و ظلم مردم اين ديار با شما (خاندان پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم)) آگاهى . اين مردم با يزيد بن معاويه بيعت كرده اند. من نگرانم كه به سبب اين پولهاى زرد و سفيد به او گرايش يافته تو را بكشند و به خاطر تو مردم زيادى كشته شوند. من از رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) شنيدم فرمود: حسين كشته مى شود اگر او را بكشند و تنها گذارده يارى نرسانند، خدا تا قيامت آنان را خوار خواهد كرد. اندرز مى دهم همچون مردم سازش كنى . چنانكه قبلا براى معاويه صبر كردى شكيبا باش ، اميد است خدا ميان تو و اين قوم ستمگر داورى كند.
امام (عليه السلام) فرمود: ((ابا عبدالرحمن ! آيا من با يزيد بيعت كرده سازش كنم ؟ با اينكه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) درباره او و پدرش ‍ آن فرموده ها را فرمود))⁽⁶³⁹⁾؟!
ابن عباس عرض كرد ابا عبدالله ! راست فرمودى ، پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) در حيات خود فرمود: مرا با يزيد چكار؟! خدا به او خجستگى نبخشايد! او فرزند و دخترزاده من - حسين را مى كشد، سوگند به خدايى كه جانم در دست اوست ، فرزندم در ميان مردمى كه به يارى او برخاسته اند كشته نمى شود مگر آنكه خدا (آنانرا به نفاق مبتلا كرده ) ميان دل و زبانشان ناسازگارى افكند.
سپس ابن عباس گريست . حسين (عليه السلام) نيز گريست و فرمود: ابن عباس ! ((آيا مى دانى كه من فرزند دخت پيامبرم ))⁽⁶⁴⁰⁾؟ عرض كرد: البته ، ما مى دانيم و مى شناسيم كه در دنيا كسى جز تو فرزند دخت پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) نيست و يارى تو همچون نماز و روزه كه هر يك بدون ديگرى پذيرفته نيست بر همه امت واجب است .
امام (عليه السلام) فرمود: ((ابن عباس ! اكنون چه مى گويى درباره مردمى كه فرزند دخت پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) را از خانه و زادگاه خود و حرم رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) و مجاورت قبر و مسجد و جايگاه و هجرت او رانده او را نگران و هراسان رها كرده اند، نه در جايى ، قرار دارد و نه در ديارى پناه ، مى خواهند او را كشته خونش را بريزند با اينكه نه شريكى براى خدا قرار داده و نه جز او يارى گرفته و نه از سنت پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) چيزى را تغيير داده است ))⁽⁶⁴¹⁾؟!
ابن عباس عرض كرد: من درباره آنان نمى گويم جز اينكه : (آنان به خدا و رسول كفر ورزيدند و نماز را جز به حال كسالت (و اكراه ) بجا نياوردند)⁽⁶⁴²⁾. و نيز: (آنان به مردم ريا كنند و جز اندك (آنهم به قصد ريا) خدا را ياد نكنند، دو دل و مردد باشند كه به سوى مؤ منان يكدل مى روند و نه به جانب كافران و هر كه را خدا گمراه كند (و بخود واگذارد) او را هرگز به راه هدايت نخواهى يافت )⁽⁶⁴³⁾.
و بر همانند اينان آن عذاب ناگهانى فرود مى آيد و اما تو - اى فرزند دخت پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) - سالار مفتخران به رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) و فرزند سرور (عالميان )، حضرت بتول . اى فرزند دخت پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم)! مپندار كه خدا از آنچه ستمگران مى كنند غافل است و من شهادت مى دهم كسى كه از همنشينى با تو چشم پوشد و در طمع جنگ با تو و پيامبر خدا - محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) - باشد هيچ خيرى در او نيست .
امام (عليه السلام) فرمود: ((خدايا! گواه باش ))⁽⁶⁴⁴⁾.
ابن عباس عرض كرد: فدايت شوم - اى فرزند دخت پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) - گويا مى خواهى من به تو پيوسته يارى ات كنم ! به خدايى كه هيچ معبود بحقى جز او نيست ، اگر با اين شمشيرم در حضور تو (آنقدر با دشمنانت ) پيكار كنم تا از دستم فروافتد، باز يك صدم از حق تو را ادا نكرده ام ، اكنون من حاضرم فرمان ده .
ابن عمر گفت : ابن عباس ! بس است از اين حرفها بگذريم . سپس رو به امام (عليه السلام) نموده عرض كرد: ابا عبدالله ! از تصميم خود دست بردار و از همين جا به مدينه برگرد و با آنان سازش كن و از زادگاه و حرم جد خود رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) دور مشو و بهانه به دست آنان - كه خيرى ندارند - مده و اگر نخواستى بيعت كنى تا اظهار نظر نكردى كارت ندارند، اميد است يزيد بن معاويه - كه خدا او را لعنت كناد - چندان عمر نكند و خدا تو را از دست او نجات بخشد.
امام (عليه السلام) فرمود: ((براى هميشه و هر زمان اف بر اين سخن ! عبدالله ! تو را به خدا آيا نزد شما من در تصميم خود اشتباه مى كنم ؟! اگر اشتباه مى كنم بگو كه مى شنوم و مى پذيرم ))⁽⁶⁴⁵⁾.
ابن عمر عرض كرد: نه به خدا، خداى متعال فرزند دخت پيامبرش را در اشتباه نمى نهد و همچون تويى كه پاك و برگزيده پيامبرى ، هم شاءن يزيد بن معاويه - كه نفرين خدا بر او باد - در خلافت نيست ، ولى بيم آن دارم كه اين چهره زيباى تو را آماج شمشيرها كرده از اين امت آن بينى كه نمى پسندى ، پس با ما به مدينه برگرد و اگر نخواستى بيعت كنى در خانه بنشين و بيعت نكن !
امام (عليه السلام) فرمود: ((هيهات ! اى فرزند عمر! اين گروه اگر چه مرا به حق دانند، رهايم نخواهند كرد و اگر (در پندار خود) به حق ندانند از پى من آيند تا با اكراه بيعت كنم يا مرا بكشند. اى عبدالله ! آيا نمى دانى كه از نشانه هاى پستى دنيا بر خدا اين است كه سر يحيى بن زكريا را براى فاحشه اى از زنان هرزه بنى اسرائيل بردند، با اينكه سربريده با آنان به برهان سخن مى گفت ؟! اباعبدالرحمن ! آيا نمى دانى كه بنى اسرائيل از طلوع فجر تا طلوع آفتاب هفتاد پيامبر را مى كشتند سپس در بازارهاى خود نشسته همگى به خريد و فروش مى پرداختند، آنچنان كه گويى چيزى نكرده اند! خدا نيز در عذاب آنان شتاب نفرمود، سپس با صلابت و اقتدار آنان را گرفت ؟!
اى اباعبدالرحمن ! از خدا بترس و از يارى من دست نكش و مرا در نماز خود ياد كن ، سوگند به آن خدايى كه جدم محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) را مژده ده و بيم دهنده برانگيخت اگر پدرت عمر بن خطاب به اين دوره مى رسيد مرا چون جدم يارى مى كرد و كنار من همچون جدم مى ايستاد.
ابن عمر! اگر بر تو دشوار و گران است كه با من قيام كنى ، در بيشترين عذرى ولى پس از نمازها دعا به مرا فراموش مكن و از اين جماعت كناره گير و در بيعت شتاب مكن تا ببينى كار به كجا مى رسد.
سپس امام (عليه السلام) رو به عبدالله بن عباس كرده فرمود: ابن عباس ! تو پسر عموى پدر منى و از زمانى كه تو را شناخته ام خيرخواه بوده اى و براى پدرم - كه با تو مشورت مى كرد - نيز خيرخواه بودى و حق مى گفتى ، اكنون در پناه خدا به مدينه برو و اخبار خود را از من دريغ مدار كه من تا مكيان را دوستدار و ياور خود مى بينم در مكه مى مانم و هر زمان مرا رها كردند به جاى ديگرى خواهم رفت و به سخن ابراهيم - آنگاه كه در آتش افكنده شد - پناه مى برم كه : ((خدا مرا بس است و او خوب وكيلى است . پس آتش بر او سرد و سالم شد)).
در اين هنگام ابن عباس و ابن عمر سخت (منقلب شده ) گريستند و امام (عليه السلام) نيز گريست . سپس با آنان خداحافظى كرده ابن عمر و ابن عباس رهسپار مدينه شدند و حسين (عليه السلام) در مكه مانده ، دل به نماز و روزه سپرد.
253 - 78- امام باقر (عليه السلام)، از امام سجاد (عليه السلام) روايت كند كه فرمود: چون (امام ) حسين (عليه السلام) عازم كوفه شد ابن عباس نزد او آمده او را به خدا و قرابت خود سوگند داد كه كشته ديار طف نباشد. امام (عليه السلام) فرمود: ((من به قتلگاه خود از تو داناترم و مرا تصميمى جز جدا شدن از دنيا نيست ، ابن عباس ! آيا دوست دارى ماجراى امير مؤ منان با دنيا را برايت بگويم ))⁽⁶⁴⁶⁾؟
عرض كرد: آرى دوست دارم .
فرمود: ((امير مؤ منان (عليه السلام) برايم نقل فرمود))⁽⁶⁴⁷⁾: روزى در يكى از باغهاى فدك - كه در آن روز از آن فاطمه (عليها السلام ) بود - با بيل كار مى كردم . ناگاه زنى بسيار زيبا و دلربا كه گويى بثينه دختر عامر جمحى - از زيباترين زنهاى قريش - است بر من نمايان شده گفت : فرزند ابوطالب ! آيا دوست دارى با من ازدواج كنى تا تو را از زحمت اين بيل برهانم و به گنجينه هاى زمين رهنمون شوم كه تا زنده اى از آن تو و (سپس ) از آن بازماندگانت باشد؟!
على (عليه السلام) فرمود: تو كيستى تا تو را از خاندانت خواستگارى كنم ؟
گفت : من دنيايم .
فرمود: برگرد و همسرى جز من برگزين كه تو را همسرى من نيست و به بيل خود رو آورده اين اشعار را سرود: زيان ديد آنكه دنيايى پست او را فريفيت و دنيا - اگر چه نسلها را بفريبد - بخششى (قابل ياد) نيست . او همچون بثينه با شكوه و آرايش نزد من آمد، به او گفتم : جز مرا بفريب كه من نادان نيستم و از دنيا كنار كشيده ام .
مرا با دنيا چكار كه محمد (صلى الله عليه و آله و سلم) (با آن همه عظمت و محبوبيت ) در گورى ميان آن صخره ها جا گرفت . بر فرض كه همه گنج ها و گوهرها و اموال قارون و متصرفان قبايل را نزد من آورد آيا همه ما رو به فنا نداريم و آيا از ذخيره كنندگان آن ، كيفرها (و انتقامها) نخواهند؟!
اكنون جز مرا بفريب كه من به پادشاهى و عزت و بخششهاى تو ميلى ندارم و به آنچه روزيم كرده اند قانعم ، پس - اى دنيا - اين تو و اين تبهكاران (شيفته تو).
من از روز ديدار خدا بيمناكم و از عذاب ابدى نگران .