 |
|
حج البيت در مكتب اهل بيت عليهم السلام بهاءالدين قهرمانى نژاد شائق - ۳ -
داستانى از
حج امام در نوجوانى
مدتى بعد دستور دستگيرى او را داده و به او با عتاب گفت : چرا مرا اين چنين وصف نمى كنى ؟ فرزدق جواب دندان شكنى به هشام داده و گفت : تو هم جدى مانند جد و پدر و مادرى چونان امام زين العابدين داشته باش تا تو را نيز همان طور توصيف كنم . امام زين العابدين كه از دستگيرى فرزدق مطلع شد، به جهت معيشت او و خانواده اش مقدار فراوانى پول براى وى فرستاد و هر چند كه فرزدق در ابتداء از گرفتن آن امتناع مى كرد ولى با اصرار آن حضرت پذيرفت . (123) حج بالاتر است يا جهاد؟ روزى در مسير حج ، شخصى به نام عباد بصرى ،(124) امام سجاد را ملاقات كرده و به حالت پرسش و يا اعتراض خطاب به آن حضرت عرض كرد: چرا جهاد در راه خدا را به جهت سختى و شدائد آن ترك كرده و مداومت بر (واجبات ديگر از جمله ) حج داريد؟! و سپس ادامه داد: خداوند در قرآن مى فرمايد: همانا خداوند از مؤ منين جان و اموالشان را در مقابل بهشت خريدارى مى كند. اين مؤ منين در راه خداوند جنگ نموده ، مى كشند و كشته مى شوند تا آنجا كه مى فرمايد و بشارت بده به اهل ايمان . (125) امام جواب بسيار نيكويى به عباد بصرى داده و فرمود: اگر چنين مؤ منينى در اختيار داشتم قطعا جهاد در راه خدا را بر حج ترجيح مى دادم . (126) امام فرزند مكه است حضرت زين العابدين عليه السلام پس از واقعه جانسوز كربلا در چندين موضع خطبه هايى ايراد نموده و ضمن شرح واقعه كربلا و نابود كردن تبليغات دستگاه يزيدى ، نكات جالبى را نيز بيان نمود. آن حضرت در شام ضمن بيان خطبه اى كوبنده در فرازى اين گونه فرمود: اى مردم ، هر كه مرا مى شناسد، شناخته و هر كه نمى شناسد بداند كه همانا من فرزند مكه و منى و زاده زمزم و صفا هستم . من فرزند پيامبرى هستم كه اركان كعبه را (در تعمير بناء كعبه ) با جامه خويش حمل نموده و هم او كه بهترين طواف ، سعى ، نيكوترين حج و لبيك گفتن را داشته است . (127) امام محمد باقر عليه السلام و حج معرفى آن امام روز اول ماه رجب سال 57 هجرى ستاره وجودى امام باقر عليه السلام در مدينه درخشيده و به عرصه ظهور آمد. پدرش امام على بن الحسين زين العابدين و مادرش فاطمه بنت الحسين معروف به ام عبدالله ، دختر حضرت امام مجتبى عليه السلام بود. مهمترين لقب آن حضرت باقرالعلوم يعنى شكافنده دانشها بود كه در روايت معروف جابر بن عبدالله انصارى از پيامبر گرامى اسلام صلى اللّه عليه و آله به آن تصريح شده است . (128) امام محمد باقر عليه السلام در طول دوران زندگى و امامت خويش به بك جهاد وسيع علمى دست زده و حاصل اين تلاشهاى ترتيب راويان بزرگى همچون جابر جعفى بود كه هر كدام به نوبه خويش پايه گذار مكاتب فكرى و فرهنگى گسترده اى در اقصى نقاط ممالك اسلامى شدند. (129) آن حضرت در سن چهار سالگى در كربلا حضور داشت و به همراه پدر و مادرش خاطرات سخت اسارت را تجربه نمود. جهاد علمى آن امام بزرگوار باعث روشن شدن فكر جامعه و در نتيجه موجب وحشت حكام ظالم اموى شد. به همين جهت فشارهاى بى حد و طاقتفرسايى از سوى حاكمان مروانى به وى وارد مى شد. سرانجام عمال ابراهيم بن وليد بن عبدالملك بن مروان او را به زهر كشنده اى مسموم نموده و آن حضرت در سن پنجاه و هفت سالگى و در روز دوشنبه هفتم ذى الحجه سال 114 هجرى به شهادت رسيده و در قبرستان بقيع مدفون گرديد. گريه امام باقر عليه السلام در كنار خانه خدا افلح ، غلام امام باقر عليه السلام مى گويد: با آن حضرت به مكه و جهت مناسك حج مشرف شديم . وقتى داخل مسجدالحرام شده و چشم مبارك امام به بيت الله احرام افتاد، شروع به گريه نموده و به نحوى بلند گريه مى كرد كه صداى آن به وضوح شنيده مى شد. در اين هنگام من به حضرت عرض كردم : پدر و مادرم فدايت ، مگر مردم را نمى بينى كه به جهت صداى بلند گريه شما، به سويتان مى نگرند؟ اگر ممكن است اندكى آهسته تر بگرييد. امام عليه السلام فرمود: واى بر تو اى افلح ! اين چه پيشنهادى است كه مى كنى ؟ چرا اين چنين نگريم ؟ شايد حقتعالى به همين سبب به نظر رحمت به من و فرداى قيامت رستگار گردم . افلح مى گويد: سپس امام به طواف پرداخته و در كنار مقام به نماز ايستاد در حال سجده احساس كردم كه از شدت گريه شانه هايش تكان مى خورد. ناگاه سر از سجده برداشته و به چشم خود ديدم كه محل سجده اش از اثر اشك ديدگان وى خيس شده بود.(130) پرسشى جالب و پاسخى جالبتر روزى از ايام حج ، طاووس يمانى با رفيق خويش ، مشغول طواف بود. ناگاه چشم ايشان ، به امام باقر عليه السلام كه در آن هنگام در سنين جوانى بسر مى برد، افتاد.طاووس رو به رفيق خويش كرده و گفت : اين جوان كه مى بينى شخصى دانشمند و عالم كاملى كه در پاسخ هيچ پرسشى فرو نمى ماند.آنها منتظر شدند تا طواف امام پايان گرفته و او نماز خويش را به جاى آورد.در اين هنگام طاووس به همراه دوست خويش جلو رفته و در حضور مردم پرسشى از آن حضرت مطرح ساخت .او پس از سلام پرسيد: اى فرزند رسول الله صلى الله عليه و آله ، مى دانى چه روزى بود كه يك سوم كل مردم دنيا مردند؟! حضرت فرمود: منظور تو يك چهارم مردم دنيا هستند! طاووس عرض كرد: چگونه مى فرماييد يك چهارم مردم دنيا؟ حضرت فرمود: در اول آفرينش انسان ، مجموع افراد روى زمين آدم ، حواء، قابيل و هابيل بودند كه مجموعا چهار نفر مى شدند، وقتى قابيل مرتكب قتل هابيل شد، يك نفر از اين چهار نفر كم شده و در واقع يك چهارم از مردم زمين كم شده . طاووس و افراد حاضر با تعجب از علم شامل امامت ، به تصديق و تحسين امام پرداختند.(131) رابطه حج با ولايت در سخن معرفى از امام باقر عليه السلام وارد شده كه فرمود: اسلام بر پنج پايه استوار است ، نماز، روزه ، حج ، زكاه و ولايت ما اهل البيت .كه مهمترين آن همانا ولايت است كه به هيچ چيزى مانند آن تاكيد نشده است . (132) به همين سبب در سخنان مكررى از آن حضرت و در هنگام موسم حج به اين نكته حياتى و اساسى تاكيد شده است . ابوحمزه ثمالى مى گويد: روزى در ايام حج بر امام باقر عليه السلام در حالى كه به اجتماع طواف كنندگان خانه خدا مى نگريست ، وارد شدم .حضرت رو به من كرده و پرسيد: ابوحمزه ، به نظر تو اين جمعيت مامور به چه واجبى هستند؟ من كه منظور امام را نفهميده بودم چيزى نگفتم و منتظر ادامه سخن اين حضرت شدم .امام ادامه داد: خداوند، مقصودش از طواف دور سنگهاى خانه اين است كه مردم اجتماع كرده و سپس نزد ما آمده و به ولايت ما تعليم ديده شوند.(133)
دوران امامت امام باقر عليه السلام به جهت شكوفايى بيان و شنيدن احاديث نبوى ، دوران پربارى بود.حضرت باقر عليه السلام سر سلسله اين حركت عظيم علمى بود كه در طول اين زمان ، از هر فرصتى براى بيان حقائق نورانى اسلام و استدلالهاى محكم در اثبات اين حقائق استفاده نمود و مراسم حج يكى از فرصتهاى اصلى و مهم بود. يكى از ياران و اصحاب امام باقر عليه السلام شخصى به نام طاووس يمانى بود كه به مقام والايى در سايه مصاحبت و پيروى از حضرت زين العابدين و امام محمد باقر عليه السلام ، رسيد.در يكى از سالها و در موسم حج وى به حضور امام پنجم رسيد.وى در حالى كه عده اى از اصحاب نيز حضور داشتند عرضه داشت : اى فرزند رسول الله صلى الله عليه و آله ، پرسشهايى دارم ، اجازه مى دهيد بپرسم ؟ حضرت اجازه داد. طاووس پرسيد: ادامه نسل باقى مردم جهان از هابيل است يا قابيل ؟ امام فرمود: هيچكدام .بلكه نسل ايشان از جانب فرزند ديگر آدم يعنى شيث ادامه پيدا كرد. طاووس پرسيد: چرا حضرت آدم به اين نام خوانده شده است ؟ امام پاسخ داد: زيرا خمير مايه خلقت مادى او از متن قعر زمين بود كه اديم الارض خوانده مى شود به همين سبب آدم خوانده شد. طاووس پرسيد: همسر او چرا حواء ناميده شد؟ امام فرمود: زيرا از اضلاع بدن آدم كه زنده بود آفريد شده است و چون لفظ حى به خمير خلقت اوليه او گفته شده به همين جهت حواء ناميده شده است . طاووس پرسيد: كدام گروه بودند كه در عين دروغگو بودن ، شهادت حق دادند؟ امام فرمود: كدام اينها منافقين بودند كه نزد رسول الله رفته و گفتند: شهادت مى دهيم كه تو فرستاده خدا هستى و خداوند اين آيه را نازل فرمود: وقتى منافقين نزد تو آيند، گويند كه گواهى به رسالت تو مى دهيم .و خداوند آگاه است كه شهادت آنها درست بوده و تو به حقيقت فرستاده او هستى اما آگاه مى كند كه منافقين دروغگو بوده و نظرشان اعلام تسليم قلبى در مقابل حقيقت اسلام نيست .(134) طاووس پرسيد: اولين دروغ چه بوده و گوينده اش كه بود؟ حضرت فرمود: ابليس اولين دروغگو بود كه وقتى براى دليل سجده نكردنش در مقابل آدم هه سخن كفت به دروغ متوسل شده و گفت من بهتر از آدم هستم ، زيرا مرا از آتش و آدم را از خاك خلقت كردى .(135) طاووس پرسيد: آيا چيزى در عالم وجود داشته كه تنها يك مرتبه به پرواز در آمده باشد؟ امام باقر عليه السلام پاسخ داد: بله آن هم كوه طور بود بر پيشينيان قوم يهود به جهت لجاجت و سر سختى ايشان ، مانند ابرى كه در بالاى سر قرار گرفته و در حركت مى كند، در آمده و آنها تصور كردند كه به زودى مانند باران بر ايشان فرود خواهد آمد.(136) مجلس علمى امام و آن پرسشها و پاسخها كه حكايت از عمق علم امام به كنه و باطن آيات قرآن بود، توجه همه حضار را برانگيخته بود.طاووس يمانى كه روانى تشنه داشت هنوز از چشمه مواج عميق امامت سسيراب نشده و عطش وار به پرسشهاى خويش ادامه مى داد، سؤ ال كرد: اى فرزند رسول الله ، ما را از فرستاده اى كه خداوند او را برانگيخت اما نه انسان و جن بود و نه از ملائكه آگاه كنيد. امام فرمود: اين موجود، كلاغ بود كه حقتعالى پس از كشته شدن هابيل به دست قابيل ، او را به سوى قابيل فرستاد تا طريقه دفن هابيل را به وى نشان دهد.(137) طاووس پرسيد: يابن رسول الله ، در مورد موجودى كه نه انسان بود و نه از جن و نه از ملائكه و جمعيتش را نصيحت كرد، چه مى فرماييد؟ حضرت پاسخ داد: آن موجود، مورچه بود كه زمان گذشتن سليمان هه و همراهانش از كنار لانه مورچگان ، خطاب به آنها گفت : اى گروه مورچگان ، داخل لانه ها رويد تا سليمان و لشگريانش ، ندانسته پايمالتان نكنند.(138) طاووس پرسيد: همچنين بفرماييد، كدام موجود زنده بود كه به او دروغ بسته شد؟ امام فرمود گرگ بود كه برادران حضرت يوسف ، او را به دروغ قاتل يوسف معرفى كردند.(139) طاووس پرسيد: بفرماييد چه چيزى بود كه كمش حلال و بسيارش حرام گرديد؟ حضرت فرمود: قضيه مربوط به قوم طالوت بود كه وقتى به نهر آبى رسيدند، طالوت جهت آزمايش ايشان فرمود: هر كه از اين آب مگر اندكى به اندازه مشتى از آن خورد از من نيست . بنابراين عده كمى كه مؤ من بودند به اين دستور عمل كرده و عده زيادشان ، آب بيشترى خوردند و به همين سبب كار حرام را مرتكب شدند. طاووس در اين هنگام پرسشى نمود كه براى همه حاضرين عجيب آمد.او پرسيد: اى فرزند رسول خدا صلى الله عليه و آله بفرماييد كدام صلاه (140) بدون وضو بوده و كدام روزه است كه مى توان همراهش خورد و آشاميد بدون اين كه باطل شود؟! امام فرمود: صلاه بر پيامبر و آل او بدون وضوء جائز است و روزه اى كه گفته اى روزه سكوت است كه نمونه آن در قرآن كريم از قول حضرت مريم عليهم السلام وارد شده كه در پاسخ مردم شهر و اطرافيانش پيرامون وضع عجيبى كه از وى ديده و فرزندى را بدون پدر دامانش مشاهده كردند، گفت : همانا من به خاطر حقتعالى روزه نذر كرده و امروز با انسانى سخن نخواهم گفت .(141) آخرين پرسش طاووس اين بود كه سؤ ال كرد: چه چيزى است كه زياد شده و پس رو به نقصان مى گذارد؟ و چه چيزى است زياد شده و ناقص نمى گردد و چيست كه رو به نقصان گذاشته و زياد نمى شود؟ امام فرمود: آنچه زياد شده و رو به نقصان مى گذارد ماه است كه از ابتداء، قرص ماه بوده و سپس كامل شده و سپس رو به نقصان مى گذارد.اما چيزى كه زياد شده و كم نمى گردد آب درياست كه در اثر باران و مسائل ديگر زياد شده و رو به نقصان نمى گذارد(142)و آن چه زياد نشده و هميشه رو به اتمام و نقصان است عمر مى باشد.(143) مناظره علمى ديگرى از امام در حج عده اى از ياران امام در موسم حج همراه آن حضرت بودند.يكى از ايشان ابوربيع بود كه مى گويد: در آن سال ، هشام بن عبدالملك به همراه شخصى به نام نافع كه اطلاعاتى راجع به اديان ديگر توحيدى داشت ، در موسم حج شركت كرده بود. در هنگام طواف و مناسك ديگر حج ، نافع مشاهده كرد كه فرد موقرى كه آثار ديانت و علم از چهره اش هويداست ، ايستاده و مردم دور وى حلقه زده اند.نافع رو به هشام بن عبدالملك ، خليفه مغرور اموى كرده و پرسيد: اين شخص كيست كه مردم چنين به او مراجعه كرده و به وى احترام كرده و پرسش هايى از او مطرح مى كنند؟ هشام پاسخ داد: او پيامبر اهل كوفه (144)و نامش محمد بن على است . نافع گفت : اكنون نزد وى رفته و سؤ الهايى را مى پرسم كه غير از پيامبر يا فرزند او و يا جانشين بر حقش نمى تواند پاسخ دهد. هشام كه از اين پيشنهاد و نيت نافع خوشحال شده بود گفت : حتما اين كار را انجام بده ، شايد به سبب نداشتن پاسخ پرسشهايت خجلت زده شود.نافع به سوى محلى كه امام در آنجا بوده و مردم ازدحام كرده بودند رفت .او نزديك امام شده و گفت : اى محمد بن على ، من تورات ، انجيل ، زبور(حضرت داوود)و قرآن را نيز به دقت خوانده و به حلال و حرام آن آگاهى دارم و قصد دارم كه پرسشهايى از تو كنم كه پاسخ آن را غير از نبى يا وصى او و فرزند نبى نداند. امام رو به نافع كرده و فرمود: هر چه مى خواهى بپرس . نافع پرسيد: چه مقدار فاصله بين عيسى عليه السلام و محمد صلى الله عليه و آله بوده است ؟ امام فرمود: آيا به نظر خودم پاسخ دهم يا به نظر تو؟ نافع گفت : هر دو نظر را بفرماييد. امام فرمود: در نظر من پانصد سال و به نظر تو ششصد سال .(145) نافع پرسيد: پس مرا آگاه كن از مفهوم اين آيه قرآن كه فرمود: اى پيامبر، بپرس از پيامبران پيشين كه كه آيا ما خداى ديگرى را غير از خداوند رحمان قرار داديم كه عبادتش كنند(146)(يعنى مثلا از حضرت عيسى هه بپرس كه آيا ما به توحيد دعوت كرديم تا سه خدايى ).در اين آيه خداوند محمد صلى الله عليه و آله را ماءمور كرده از چه كسى بپرسد و اگر منظور عيسى عليه السلام است بين وى و حضرت عيسى عليه السلام پانصد سال تفاوت بوده است و چگونه اين امر ممكن است ؟ امام باقر عليه السلام آيه اول سوره مباركه اسرى را تلاوت كرد كه مى فرمايد: منزه است خدايى كه به يك شب ، بنده اش محمد صلى الله عليه و آله را از مسجدالحرام به مسجدالاقصى كه پيرامون آن را مبارك قرار داده بود سير داد تا اسرار غيبى خودش را به وى بنماياند كه همانا حقتعالى شنوا و بيناست .(147) امام سپس ادامه داد: از جمله آياتى كه حقتعالى به محمد صلى الله عليه و آله نماياند اين بود كه زمان سير به بيت المقدس (در عالم علوى ) تمامى انبياء پيشين را جمع نموده و جبرئيل اذان گفته و در اذان خويش جمله حى على خيرالعمل (148) را نيز اضافه نمود و در اين هنگام پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله ايستاده و اقامه نماز نموده و همه ايشان كرده و پرسيد: به چه چيزى شهادت داده و چه چيزى را قابل پرستش مى دانيد؟ آنها يكصدا شهادت به وحدانيت حقتعالى و رسالت محمد صلى الله عليه و آله داده و گفتند اين همان عهدى بود كه داشتيم . نافع كه پى به عظمت طرف مقابلش برده بود، عرض كرد كاملا درست پاسخ داديد و سپس پرسش ديگرى مطرح كرد.او سؤ ال كرد: اين كه در قرآن مى فرمايد: آيا كافران نديدند كه آسمانها و زمين بسته بود.ما آنها را شكافتيم (149) منظور چيست ؟ امام باقر عليه السلام فرمود: وقتى آدم به سوى زمين هبوط كرده و در آن به همراه همسرش جاى گرفت ، آسمانها بسته بود و باران نمى باريد و زمين نيز بسته بوده و چيزى در آن روييده نمى شد.وقتى خداوند توبه آدم عليه السلام را پذيرفت ، به آسمانها دستور گشايش داده و به واسطه ابرهاى باران زا، گشايش در آسمانها پديد آورده و سپس به واسطه روياندن درختان به زمين گشايش داده و ميوه ها و نهرهاى آب به وجود آمد و اين گشايشها و نعمت دادنها معناى شكافتن است كه در آيه گفته شده است .(150) نافع كه به وجود آمده بود عرض كرد: راست گفتى .حال از مفهوم اين سخن حقتعالى در قرآن به من خبر بده كه فرمود: روزى كه به قدرت قاهره خويش آسمانها و زمين را تبديل كنيم .(151) منظور از زمينى كه تبديل مى شود چيست ؟ حضرت فرمود: زمينى است كه مانند نان سفيد بوده و مردم آن به خوردن مشغولند تا حقتعالى به حساب بندگان رسد. نافع با تعجب پرسيد: مگر در آن روز مردم از خوردن امتناع نمى كنند؟ امام فرمود: آيا قبل از ورود در آتش جهنم غذا نخوردن بندگان صحيح به نظر مى آيد تا وقتى در آتشند؟ نافع پاسخ داد: بلكه وقتى در آتش جهنم هستند. امام فرمود: به خدا قسم كه اهل جهنم وقتى به سوى خوردنى دعوت شوند، امتناع نكرده و براى خوردن مهيا مى شوند و البته به آنها زقوم (خوراك اهل عذاب ) خورانده مى شود و وقتى براى آشاميدن خوانده مى شوند از آب جوشان متعفن ، مى نوشند(بنابراين وقتى در آتش جهنم نيز خوردن و آشاميدن دارند، قطعا قبل از آن نيز مى خورند و مى آشامند).در اين هنگام نافع ضمن تصديق فرمايش امام باقر عليه السلام گفت : اينك تنها يك پرسش باقى مانده است و آن اين است كه بفرماييد، خداوند از چه زمانى بوده است ؟ امام فرمود: واى بر تو، خداوند تا چه زمانى نخواهد بود تا بگويم از چه زمانى بوده است .(152) منزه خدايى است كه هيچوقت عدم و نيستى در او راه پيدا نكرده و يگانه و بى نياز است و رفيق و فرزندى نيز هرگز نداشته و ندارد. نافع سكوت كرد.امام در اين هنگام رو به وى كرده و فرمود: اينك من از تو مطلبى را بپرسم . نافع كه انتظار نداشت حضرت چنين مطلبى را پيش بياورد پرسيد: پرسش شما چيست ؟ امام باقر عليه السلام فرمود: نظر تو پيرامون كشته شدگان نهروان و خوارج چيست ؟ (153) چون اگر بگويى كه اميرالمؤ نين آنها را به حق از دم تيغ گذراند(بنابر نظر و راءى خودت )مرتد شده اى و اگر بگويى كه به ناحق اين كار را نمود كافر شده اى . نافع در اين هنگام كه پاسخى براى پرسش حضرت نداشت ، عرضه داشت : به خدا قسم ، حقيقتا تو داناترين مردم هستى .سپس از نزد امام دور شده و به سوى هشام بازگشت . هشام پرسيد: چه كردى ؟ نافع پاسخ داد: رهايم كن .به خدا او داناترين مردم و فرزند رسول الله صلى الله عليه و آله است و پيروانش حق دارند كه حتى او را نبى بدانند.(154) امام باقر عليه السلام و واجبات مردم در حج آن حضرت مانند ساير معصومين عليهم السلام ، ملجاء و پناه مردم در همه ابعاد و مرجع پاسخ به پرسشهاى ايشان به خصوص در مراسم حج بود.همه ساله تعداد بيشمارى از حاجيان و زائران بيت الله الحرام ، در آن ايام خدمت حضرت باقر عليه السلام رسيده و پاسخ پرسشها و اشكالات خويش را مى يافتند.دو نفر از راويان اخبار و احاديث آن امام به نامهاى حبابه و البيه و ابوبصير نقل مى كنند: آن امام بزرگوار را در مراسم حج ديديم در حالى كه با وقار خاصى در كنار كعبه ايستاده و دعا مى نمود. هنگامى كه از دعاء و نماز فارغ مى شد، سيل مردم به طرف او سرازير شده و مكرر با او سخن مى گفتند.امام پاسخ همه آنان را با خوشرويى داده و بلكه قريب به هزار مسئله را پاسخ مى فرمود.(155) تمناى اهل قبور محمد بن مسلم از امام باقر عليه السلام (156) روايت مى كند كه فرمود: آرزوى كسانى كه دستشان از دنيا كوتاه نشده و دار فانى را وداع گفته اند اين است كه اى كاش در دنيا بوده و حجى را موفق مى شدند كه بجا آورند.(157) در واقع اين سخن عميق امام حاكى از اين واقعيت است كه صورت واقعى اعمال ما در آخرت معلوم مى شود.به همين سبب وقتى كسى دست از جهان مادى فرو شست ، واقعياتى از اعمال عبادى براى وى روشن مى شود كه در دنيا مجهول بود و از آن سو نياز به عمل صالح در سراى باقى معلوم مى گردد. فضيلت اعمال حج در نقل امام باقر عليه السلام آن حضرت نقل مى كند: جدش رسول الله صلى الله عليه و آله نماز صبح را با اصحاب خويش بجا آورد.سپس با آنان سخن گفت تا آفتاب طلوع كرد.پس از رفتن همه اصحاب دو نفر باقى ماندند كه يكى مردى از انصار بود و ديگرى از قبيله ثقيف .پيامبر صلى الله عليه و آله رو به آنان نموده و فرمود: شما براى پرسيدن مطالبى آمده ايد كه اگر خواهيد خودم بيان كنم .آنان نيز با آغوش باز از اين فرمايش رسول الله صلى الله عليه و آله استقبال كردند. حضرت رو به مرد انصارى كرده و فرمود: تو مى خواستى در مورد ثواب حج و عمره بپرسى .پس بدان ، وقتى عزم سفر كرده و سوار مركبت شدى به هر قدمى برايت ثوابى و محو شدن يك گناه از نامه اعمالت ، نوشته مى شود.وقتى احرام بسته و لبيك گفتن به هر لبيكى ده ثواب نوشته شده و ده گناه از نامه اعمالت پاك مى شود.هنگامى كه موفق به طواف شدى ، خداوند حياء مى كند كه بعد از آن عذابت كند و موقعى كه نماز نزد مقام خواندى ، حقتعالى ثواب هزار ركعت نماز قبول شده را به تو عنايت خواهد فرمود.وقتى موفق به سعى بين صفا و مروه شدى مانند كسى هستى كه پياده موفق به حج شده و هفتاد بنده مؤ من را در راه خداوند آزاد كرده باشى . وقتى موفق به وقوف در عرفات تا غروب خورشيد شدى ، اگر گناهانت به اندازه ريگهاى بيابان و قطرات درياها باشد به طور حتم خداوند از آن چشم پوشى خواهد نمود. هنگامى كه به رمى جمرات توفيق پيدا كردى ، به هر سنگى خداوند ده حسنه براى باقى عمرت منظور خواهد نمود. وقتى قربانى خود را نثار كردى ، خداوند بابت هر قطره از خون آن يك ثواب براى باقيمانده عمرت منظور خواهد نمود. و بالاخره هنگامى كه جهت عمره طواف و دو ركعت نماز به جا آوردى مانند اين است كه فرشته اى به تو خطاب مى كند: آن چه در قبل از گناهان انجام داده بودى ، خداوند چشم پوشى كرد، بنابراين عملت را از سرگير.(158)
|
