مشكاه الأنوار في غررالاخبار
باب چهارم : در آداب معاشرت با مردم

ابوالفضل على بن رضى الدين ... الطبرسى

- ۲۹ -

حديث

- وعنه ع قال :
إ ذا صافح الرجل صاحبه فالذى يلزم التصافح أ عظم أ جرا من الذى يدع أ لا وإ ن الذنوب لتتحات فيما بينهما حتى لايبقى ذنب
امام صادق عليه السلام فرمود: هر گاه مردى با رفيقش مصافحه كند، آنكه زودتر شروع به مصافحه نمود اجرش بيشتر از ديگرى است ، بدانيد! با مصافحه بين آن دو؛ گناهان آنها مى ريزد به حدى كه ديگر گناهى باقى نمى ماند.


حديث

- عن الصادق ع قال :
ما صافح رسول الله ص رجلاقط فنزع يده حتى يكون هوالذى ينزع يده منه
امام صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله عليه وآله هرگز با مردى مصافحه ننمود، مگر اينكه دست خود را از دست اوجدا نمى كرد تا اول آن مرد دستش را بكشد.


حديث

- عنه أ نه كره أ ن يصافح الرجل المرأ ة وإ ن كانت مسنة
امام صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله عليه وآله مصافحه مرد با زن را جايز نمى دانست ، گر چه آن زن پير باشد.


حديث

- سأ ل رجل أ با عبد الله عن أ جر المؤ منين إ ذا التقيا واعتنقا فقال له إ ذا اعتنقا غمرتهما الرحمة فإ ذا التزما لايريدان بذلك إ لاوجهه ولايريدان عرضا من أ عراض الدنيا قيل لهما مغفور لكما فاستأ نفا فإ ذا أ قبلاعلى المساءلة قالت الملائكة بعضهم لبعض تنحوا عنهما فإ ن لهما سرا وقد سر الله عليهما قال إ سحاق قلت له جعلت فداك فلايكتب عليهما لفظهما و قد قال الله عز وجل م ا يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلّ ا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ قال فتنفس ابن رسول الله ثم بكى حتى اخضلت لحيته وقال يا إ سحاق إ ن الله تبارك و تعالى إ نما أ مر الملائكة أ ن تعتزل عن المؤ منين إ ذا التقيا إ جلالالهما وإ نه و إ ن كانت الملائكة لاتكتب لفظهما ولاتعرف كلامهما فإ نه يعرفه ويحفظه عليهما عالم السر وأ خفى
مردى از امام صادق عليه السلام پرسيد پاداش دونفر مؤ من كه به هم برسند وبا هم معانقه كنند چيست ؟ فرمود: هر گاه آنها با هم معانقه كنند رحمت فراگيرشان شود، ودر صورتى كه با اين كار خود فقط رضاى خدا را در نظر داشته باشند، وغرض دنيوى در بين نباشد، به آن دوگفته مى شود: خداوند شما را رحمت كرد؛ عمل خود را از سر بگيريد، وهر گاه نزديك هم آيند تا با هم گفتگوكنند، فرشتگان به همديگر مى گويند: از آنها دور شويد كه گفتگوى سرى دارند، وخداوند سر آنها را پنهان دارد.
اسحاق گويد: به امام عرض كردم ؛ فدايت شوم ، آيا براى آنها چيزى نوشته نمى شود، در صورتى كه خداى عزوجل فرموده : (هر چه از زبان آنها بيرون شود دوفرشته موكل مى نويسند)؟ راوى گويد: امام عليه السلام آهى كشيد واشكش جارى شد، تا حدى كه محاسنش تر شد، فرمود: اى اسحاق ، خداوند تبارك وتعالى به ملائك امر مى كند؛ هنگامى كه دومؤ من به هم مى رسند به خاطر احترامشان از آن دوفاصله گيرند، اين به خاطر بزرگداشت آن دواست ، وگر چه فرشتگان چيزى از آنها ثبت نمى كنند و كلامشان را نمى شنوند، ولكن خداوندى كه به سخنان واعمال پنهانى داناست ، آن را مى داند وحفظ مى كند.


حديث

- عنه قال إ ن سرعة ائتلاف قلوب الا برار إ ذا التقوا وإ ن لم يظهروا التودد بأ لسنتهم كسرعة اختلاط ماء السماء بماء الا نهار وإ ن بعد ائتلاف قلوب الفجار إ ذا التقوا وإ ن أ ظهروا التودد بأ لسنتهم كبعد البهائم من التعاطف وإ ن طال اعتلافها على مذود واحد
امام صادق عليه السلام فرمود: سرعت الفت گرفتن دلهاى نيكان هنگام ملاقات با يكديگر گر چه دوستى خود را هم به زبان ظاهر نكنند همانند سرعت مخلوط شدن آب باران با آب نهرهاست ، اما دورى انس و الفت افراد بدكار از يكديگر هنگام ملاقات اگر چه محبت ودوستى خود را به زبان جارى كنند مثل دور بودن عواطف چهارپايان از يكديگر است ، گر چه مدتى طولانى با هم در يك چراگاه علف بخورند.


حديث

- وفى رواية أ بى بصير عن أ حدهما ع فى مصافحة المسلم اليهودى والنصرانى قال من وراء الثوب فإ ن صافحك بيده فاغسل يدك
ابوبصير گويد: از امام عليه السلام درباره مصافحه مسلمان با يهودى ونصرانى پرسيدم ، فرمود: اگر پارچه اى فاصله شود مانع ندارد، ولى اگر با دست تومصافحه كرد، دستت را بشوى .


حديث

- وفى رواية إ ذا لم تجد ماء فامسح على الحائط
ابوبصير گويد: از امام عليه السلام درباره مصافحه مسلمان با يهودى ونصرانى پرسيدم ، فرمود: اگر پارچه اى فاصله شود مانع ندارد، ولى اگر با دست تومصافحه كرد، دستت را بشوى .


حديث

- عن أ بى عبد الله ع قال :
إ ن لكن نورا تعرفون به فى الدنيا حتى أ ن أ حدكم إ ذا لقى أ خاه قبله فى موضع النور من جبهته
امام صادق عليه السلام فرمود: شما (مؤ منين ) نورانيتى در دنيا داريد كه به وسيله آن شناخته مى شويد، به حدى كه اگر يكى از شما برادرش را ملاقات كند همان موضع نورانى در پيشانييش را ببوسد.


حديث

- وعنه قال إ ذا بلغت الجارية ست سنين فلاينبغى لك أ ن
تقبلها
امام صادق عليه السلام فرمود: هر گاه دخترى به سن شش ‍ سالگى رسيد، سزاوار نيست كه اورا ببوسى .


حديث

- وعنه قال ليس القبلة على الفم إ لاللزوجة والولد الصغير
امام صادق عليه السلام فرمود: بوسيدن لب فقط براى زوجه و طفل كوچك جايز است .


حديث

- وعنه قال قبل رجل يده فقال أ ما إ ن هذا لايصلح إ لالنبى أ ومن أ ريد به النبى
مردى دست حضرت صادق عليه السلام را بوسيد، امام عليه السلام فرمود: اين عمل جز براى پيغمبر ويا كسى كه مورد نظر پيغمبر باشد جايز نيست .


حديث

- عن أ بى الحسن ع قال :
من قبل للرحم ذا قرابة فليس عليه شى ء وقبلة الا خ على الخد وقبلة الا مام بين عينيه
امام كاظم فرمود: هر كس يكى از ارحام خود را ببوسد مانعى ندارد بوسه گاه برادر گونه او، وبوسه گاه امام پيشانى مبارك ايشان است .


حديث

- قال الصادق ع إ ن لكم نورا تعرفون به حتى أ ن أ حدكم إ ذا صافح أ خاه يرى بشاشة عند تسليمه عليه
امام صادق عليه السلام فرمود: شما (مؤ منين ) نورانيتى داريد كه به وسيله آن شناخته مى شويد، اگر يكى از شما بخواهد با برادرش مصافحه كند هنگام سلام كردن نورانيتى را در چهره اش مى بيند.


حديث

- قال الصادق ع بينا إ براهيم خليل الرحمن فى جبل بيت المقدس ‍ يطلب المرعى لغنمه إ ذ سمع صوتا فإ ذا هوبرجل قائم يصلى طوله اثنا عشر شبرا فقال إ براهيم له يا عبد الله لمن تصلى قال لا له السماء فقال إ براهيم هل بقى أ حد من قومك غيرك قال لاقال فمن أ ين تأ كل قال أ جنى من الشجر فى الصيف وآكله فى الشتاء قال فأ ين منزلك قال فأ ومى بيده إ لى جبل فقال إ براهيم هل لك أ ن تذهب بى معك فأ بيت عندك الليلة فقال إ ن قدامى ماء لايخاض قال كيف تصنع قال :
أ مشى عليه قال فاذهب بى معك فلعل الله أ ن يرزقنى ما رزقك قال فأ خذ العابد بيده فمضيا جميعا حتى انتهيا إ لى الماء فمشى ومشى عليه إ براهيم معه حتى انتهيا إ لى منزله فقال إ براهيم أ ى الا يام أ عظم فقال له العابد يوم يدان الناس بعضهم من بعض قال فهل لك أ ن ترفع يدك وأ رفع يدى فندعو الله عز وجل أ ن يؤ مننا شر ذلك اليوم فقال له وما تصنع بدعوتى فوالله إ ن لى لدعوة منذ ثلاث سنين ما أ جبت فيها بشى ء فقال له إ براهيم أ ولا أ خبرك لا ى شى ء احتبست دعوتك قال بلى قال له إ ن الله عز وجل إ ذا أ حب عبدا احتبس دعوته ليناجيه ويسأ له ويطلب إ ليه وإ ذا أ بغض عبدا عجل له دعوته أ وأ لقى فى قلبه اليأ س منها ثم قال له وما كانت دعوتك قال مر بى غنم ومعه غلام له ذوابة فقلت يا غلام لمن هذا الغنم قال لا براهيم خليل الرحمن فقلت اللهم إ ن كان لك فى الا رض خليل فأ رنيه فقال له إ براهيم فقد استجاب لك أ نا إ براهيم خليل الرحمن فعانقه فلما بعث الله محمدا جاءت المصافحة
امام صادق عليه السلام فرمود: هنگامى كه ابراهيم عليه السلام در كوه بيت المقدس براى گوسفندانش در طلب چراگاهى بود، ناگهان صدايى شنيد، در اين هنگام مردى را ديد كه ايستاده ونماز مى خواند، اندازه آن مرد دوازده وجب بود،ابراهيم عليه السلام به اوفرمود: اى بنده خدا براى كه نماز مى گزارى ؟ گفت : براى خداى آسمانها، فرمود: آيا غير از توكسى از خويشانت باقى مانده است ؟ گفت : خير، فرمود: پس از كجا مى خورى ؟ گفت : ميوه ها را در تابستان ذخيره مى كنم ودر زمستان مى خوردم ، فرمود: منزلت كجاست ؟ گفت : در اين كوه ، فرمود: آيا موافقى كه امتش را با من در منزلت بگذرانيم ؟ گفت : روبروى ما آبى است كه عبور از آن مشكل است ، فرمود: توچه مى كنى ؟ گفت : من روى آب راه مى روم ، فرمود: برويم ؛ شايد خداوند آنچه را به توداده به من هم بدهد، عابد دست ابراهيم عليه السلام را گرفت وبا هم رفتند تا به آن آب رسيدند، اوروى آب حركت كرد، ابراهيم نيز با اوبه راه افتاد تا به منزلش رسيدند.
ابراهيم عليه السلام فرمود: كداميك از روزها بزرگتر است ؟ عابد گفت : روزى كه مردم به يكديگر نزديك شوند، فرمود: مى خواهى دست خود را بلند كنيم وبا هم دعا كنيم كه خداوند ما را از شر آن روز حفظ كند؟ گفت : به دعاى من چه كار دارى ؟ بخدا قسم من اكنون سه سال است كه هر چه دعا مى كنم مستجاب نمى گردد. ابراهيم عليه السلام فرمود: مى خواهى بدانى چرا دعايت مستجاب نمى شود؟ گفت : بلى ، ابراهيم عليه السلام فرمود: خداوند متعال هر گاه بنده اى را دوست بدارد دعايش را مستجاب نمى كند؛ تا آن بنده با اومناجات كند، واز وى بخواهد وخواسته اش را نزد اوبرد، و هرگاه بنده اى را دوست ندارد، دعايش را زود اجابت كند، وخواسته هايش ‍ را بدهد، يا در دلش ياءس از دعا مى افكند.
سپس به اوفرمود: دعايت چه بود؟ گفت : جوانى با گوسفندانى از نزد من عبور كرد، من از آن جوان پرسيدم : اين گوسفندان از كيست ؟ گفت : ابراهيم خليل الرحمان ، گفتم : مستجاب شد شد، من ابراهيم خليل الرحمان هستم ، بعد با اومعانقه كرد، (اين عمل در آن زمان سنت شد)، پس از بعثت پيامبر اسلام مصافحه سنت شد.


حديث

- عن زريق عن الصادق ع قال :
مصافحة المؤ من بأ لف حسنة
امام صادق عليه السلام فرمود: مصافحه مؤ من هزار حسنه دارد.

حديث

- عن أ بى عبد الله ع عن أ بيه عن على ع قال :
لاتسلم على المرأ ة
امام صادق عليه السلام از پدر بزرگوارش از على عليه السلام روايت كند كه فرمود: به زن سلام نكن .


حديث

- عن سعيدة وأ يمنة أ ختى محمد بن أ بى عمير قالتا دخلنا على أ بى عبد الله ع فقلنا تعود المرأ ة أ خاها فى الله قال نعم قلنا فتصافحه قال نعم من وراء ثوب كان رسول الله لبس الصوف يوم بايع النساء فكانت يده فى كمه وهن يمسحن أ يديهن عليه
خواهران بان ابى عمير گويند: خدمت امام صادق عليه السلام رسيديم وعرض كرديم : زن مى تواند برادر دينى خود را عيادت كند؟ فرمود: بلى ، گفتيم : مى تواند با اومصافحه كند؟ فرمود: از روى پارچه اى باشد مانعى ندارد، رسول خدا صلى الله عليه وآله روزى كه با زنان بيعت مى كرد لباسى پشمين در برداشت ، ودست مباركش را در آستين كرده بود، وآنها دست خود را روى آن مى كشيدند.


حديث

- عن أ بى جعفر الثانى ع قال :
كانت مبايعة رسول الله النساء أ ن غمس يده فى قدح من ماء ثم أ مرهن أ ن يغمسن أ يديهن فى ذلك القدح بالا قرار والا يمان بالله والتصديق لرسول الله ما أ خذ عليهن
امام جواد عليه السلام فرمود: بيعت رسول خدا صلى الله عليه وآله با زنان به اين شكل بود كه دست مباركش را در ظرفى از آب قرار مى داد * وبعد زنان را امر مى كرد كه دست خود را در آن ظرف فروبرند و اين چنين به خدا ايمان آوردند وبه رسولش اقرار نمودند، واحكام اسلام را تصديق كردند.


حديث

- وفى رواية أ ن رسول الله دعاهن ثم غمس يده فى الا ناء ثم أ خرجها ثم أ مرهن فغمسن أ يديهن فى الا ناء
در روايتى ديگر است كه : رسول خدا صلى الله عليه وآله زنان را صدا زد، بعد دستش را در ظرف آب فروبرد وخارج نمود، سپس آنان را امر كرد تا دستشان را در ظرف فروبرند.


حديث

- عن أ بى عبد الله ع فى قول الله عز وجل وَ ل ا يَعْصِينَكَ فِى مَعْرُوفٍ قال المعروف أ ن لايشققن جيبا ولايلطمن وجها ولايدعين ويلا ولايتخلفن عند قبر ولايسودن ثوبا ولاينشرن شعرا
امام صادق عليه السلام در مورد قول خداى عزوجل : (وتورا در معروفى عصيان نكنند) فرمود: مراد از معروف اين است كه (هنگام مصيب ) لباسهاى خود را پاره نكنند، وبه صورت خود خراش وارد نكنند، و فرياد واويلابلند نكنند، وپيرامون قبرى به شيون ننشينند، ولباسهاى سياه نپوشند، وموهاى خود را پريشان نكنند.

فصل ششم : در آداب نشستن
 الفصل السادس فى آداب الجلوس

حديث

- من كتاب المحاسن :
وغيره عن أ بى عبد الله ع قال :
كان رسول الله ص أ كثر ما يجلس تجاه القبلة
امام صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله عليه وآله بيشتر اوقات به طرف قبله مى نشست .


حديث

- عنه ع قال :
كان رسول الله إ ذا دخل منزلاقعد فى أ دنى المجلس إ ليه حين يدخل وكان جلوسه ص ثلاثا جلوس القرفصاء وهوأ ن يقيم ساقية ويستقبلهما بيديه فيشد يده فى ذراعه وكان يجثوعلى ركبتيه وكان يثنى رجلاواحدة و يبسط عليها الا خرى ولم ير متربعا قط
امام صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله عليه وآله هر گاه وارد منزلى مى شد در نزديكترين محل ورودش مى نشست ، ونحوه نشستن ايشان به سه صورت بود: نشستن روى ساق پا، به اين كه روى ساق پايش مى نشست ودستانش را به دور زانوان حلقه مى كرد، وگاهى دوزانو مى نشست ، وگاهى يك پا را خم مى كرد وپاى ديگر را روى آن مى انداخت ، وهرگز ديده نشد آن حضرت چهار زانو بنشيند.

حديث

- عن حماد بن عثمان قال رأ يت أ با عبد الله ع يجلس فى بيته عند باب بيته قبالة القبلة
حماد بن عثمان گويد: حضرت صادق عليه السلام را كنار در خانه اش مقابل قبله نشسته ديدم .


حديث

- عن أ بى عبد الله ع قال :
حريم المؤ من فى الصيف باع
امام صادق عليه السلام فرمود: حريم مؤ من در تابستان به اندازه دوزراع است .


حديث

- عنه قال من رضى بدون الشرف من المجلس لم يزل يصلى الله عز وجل وملائكته عليه حتى يقوم
امام صادق عليه السلام فرمود: هر كس وارد مجلسى شد و بدون در نظر گرفتن مقام واعتبار در جايى نشست ، تا وقتى كه از جايش ‍ برخيزد خداوند وفرشتگان بر اودرود مى فرستند.


حديث

- وقال جلوس المؤ من فى المسجد رباطه
امام صادق عليه السلام فرمود: نشستن مؤ من در مسجد مانند جهاد كردنش مى باشد.


حديث

- عنه قال قال رسول الله ثلاث يصفين ود المرء لا خيه المسلم يلقاه بالبشر إ ذا لقيه ويوسع له فى المجلس إ ذا جلس إ ليه ويدعوه بأ حب الا سماء إ ليه
امام صادق عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه وآله روايت كند كه فرمود: سه چيز دوستى برادر مسلمان را براى برادرش ثابت مى كند: با چهره گشاده ملاقاتش كند، هر گاه در مجلسى وارد شد جا برايش ‍ باز كند، اورا با بهترين نامهايش صدا زند.


حديث

- عنه ع قال :
قال رسول الله ص الاتكاء فى المسجد رهبانية العرب إ ن المؤ من مجلسه مسجده وصومعته بيته
امام صادق عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه وآله نقل كند كه فرمود: تكيه كردن (بردستها) در مسجد رهبانيت عرب (گوشه نشينى ورياضت عرب است )، محل نشستن مؤ من مسجد است ، وعبادتگاه او خانه اش .


حديث

- وقال ص لايقيمن أ حدكم أ خاه من مجلسه ثم يجلس ‍ فيه
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: برادر خود را از جايش ‍ بلند نكنيد تا خود جاى اوبنشيند.


حديث

- وقال إ ذا جلستم إ لى المعلم أ وجلستم فى مجالس العلم فادنوا و ليجلس بعضكم خلف بعض ولاتجلسوا متفرقين كما يجلس أ هل الجاهلية
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: هر گاه در حضور معلم قرار گرفتيد، يا در مجلس علم حاضر شديد نزديك هم وپشت سر هم بنشينيد، ومانند جاهلى پراكنده ننشينيد.


حديث

- وقال فى وصية لا بى ذر يا أ با ذر من أ حب أ ن يتمثل له الرجال قياما فليتبوأ مقعده من النار
رسول خدا صلى الله عليه وآله در وصيتى به ابوذر فرمود: اى ابوذر! هر كه دوست داشته باشد كه مردم روبرويش بايستند (وبه اواحترام كنند)، جايگاهش در آتش است .


حديث

- وقال إ ذا جلس أ حدكم فى مجلس فلايبرحن منه حتى يقول ثلاث مرات سبحانك وبحمدك لاإ له إ لاأ نت اغفر لى وتب على فإ ن كان فى خير فكان كالطابع عليه وإ ن كان مجلس الوعظ كان كفارة لما كان فى ذلك المجلس
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: هر گاه وارد مجلسى شديد،
تا وقتى در آنجا هستيد سه بار بگوييد ((سبحانك وبحمدلك لااله انت اغفرلى وتب على ))، اگر مجلس خبر بود اين ذكر مانند مهرى براى تاءييد آن ، واگر مجلس موعظه بود كفاره اى است براى آنچه در آن مجلس ‍ بوده .


حديث

- وقال إ ذا انتهى أ حدكم إ لى المجلس فليسلم فإ ن بدا له أ ن يجلس ‍ فليجلس فإ ذا قام فليسلم فإ ن الا ول ليس أ ولى من الا خر
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: هر گاه يكى از شما وارد مجلسى شد سلام كند، واگر در وسط مجلس قصد خارج شدن داشت خارج نشود وبنشيند، وهر گاه برخاست ومردم نشسته بودند، سلام كند زيرا سلام اولى كفايت از سلام بعدى نمى كند.


حديث

- عن أ بى عبد الله ع قال :
قال رسول الله ص ثلاث مجالستهم تميت القلوب الجلوس مع الا نذال و الحديث مع النساء والجلوس مع الا غنياء النذل الرجل الخسيس
امام صادق عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه وآله نقل كند كه فرمود: همنشينى با سه دسته دل را مى ميراند: همنشينى با مردمان فرومايه ورذل ، گفتگوبا زنان ، وهمنشينى با توانگران .


حديث

- مر أ مير المؤ منين ع على دكاكين مسجد سماك فأ مر بإ هدامها فهدمت فلما هدمت بنوها حتى فعل ذلك ثلاث مرات فوقف عليه بعد الثالثة وهم جلوس عليها فقال إ ذا أ بيتم فغضوا الطرف وردوا الضالة و ارشدوا الطريق
اميرالمؤ منين عليه السلام از كنار دكانهاى مسجد سماك عبور كردند وامر به خراب كردن آن دكانها دادند، دكانها خراب شد بار ديگر آن را ساختند، تا سه مرتبه اين كار تكرار شد، بعد از نوبت سوم در حاليكه همه آنها نشسته بودند، در آنجا توقف كرد، وفرمود: هر گاه از خراب كردن امتناع داريد، چشم خود را (از نامحرم ) ببنديد، گم شده ها را برگردانيد، وراه را نشان دهيد.


حديث

- عن الصادق ع قال :
لكل شى ء حيلة وحيلة الا خوان النقل لاينبغى للمؤ من أ ن يجلس إ لاحيث ينتهى به الجلوس فإ ن تخطى أ عناق الرجال سخافة
امام صادق عليه السلام فرمود: براى هر چيز چاره اى است ، و چاره برادران جا دادن به آنها در مجلس است ، مؤ من وقتى وارد مجلسى شد بايد در انتهاى آن بنشيند، واگر از روى گردنهاى مردان عبور كند نشانه بى عقلى اوست .


حديث

- قال رسول الله ص :
إ ذا أ خذ القوم مجالسهم فإ ن دعا رجل أ خاه فأ وسع له فى مجلسه فليأ ته فإ نما هى كرامة أ كرمه بها أ خوه وإ ن لم يوسع له أ حد فلينظر أ وسع مكان يجده فليجلس فيه
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: هر گاه مردم در مجلس ‍ مستقر شدند، اگر مردى براى برادرش جا باز كرد وبه اوتعارف كرد، بايد قبول كند، واگر جايى برايش باز نشد، منتظر بماند تا جاى پيدا شود ودر آن بنشيند.


حديث

- وقال لا ن يوسع أ حدكم لا خيه فى المجلس خير من عتق رقبة
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: جادادن برادر مؤ من در مجلس بهتر از آزاد كردن يك بنده است .


حديث

- وقال لايوسع المجلس إ لالثلاث لذى سن لسنه ولذى علم لعلمه ولذى سلطان لسلطانه
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: فقط براى سه نفر در مجلس جا باز كنيد: براى پيرمرد به خاطر سنش ، براى عالم به خاطر علمش ، براى حاكم به خاطر مقامش .


فصل هفتم : در عطسه زدن
 الفصل السابع فى العطاس

حديث

- عن الرضا ع قال :
العطسة من الله والتثاؤ ب من الشيطان
امام رضا عليه السلام فرمود: عطسه از طرف خداست ودهن دره كردن از شيطان است .


حديث

- قال الباقر ع نعم الشى ء العطسة تنفع فى الجسد وتذكرك الله قلت إ ن عندنا قوما يقولون ليس لرسول الله فى العطسة نصيب قال إ ن كانوا كاذبين فلانالتهم شفاعة محمد
امام باقر عليه السلام فرمود: عطسه چيز خوبى است ، براى بدن سودمند است وتورا به ياد خدا مى اندازد، راوى گويد: عرض كردم نزد ما مردمانى هستند كه مى گويند: رسول خدا صلى الله عليه وآله عطسه بهره اى ندارد (عطسه نمى زند)، فرمود: اگر دروغ بگويند شفاعت محمد صلى الله عليه وآله به آنها نرسد.


حديث

- عطس رجل عند أ بى عبد الله ع فقال الحمد لله والسلام على رسول الله فقال أ بوعبد الله هذا حق الله قد أ ديت وهذا حق رسول الله فأ ين حقنا
مردى نزد امام صادق عليه السلام عطسه زد، وگفت : ((الحمد لله والسلام على رسول الله صلى الله عليه وآله ، امام عليه السلام فرمود: اين حق خدا بود كه ادا كردى ، واين هم حق رسول خدا صلى الله عليه و آله ، پس حق ما كجاست ؟


حديث

- عنه قال كان رسول الله إ ذا عطس قال على رفع الله ذكرك وقد فعل وكان إ ذا عطس على قال له رسول الله أ على الله كعبك وقد فعل
امام صادق عليه السلام فرمود: هر گاه رسول خدا صلى الله عليه وآله عطسه مى زد، على عليه السلام مى فرمود: ((رفع الله ذكرك وقد فعل )) يعنى : خداوند نام تورا بلند كند وبه حق انجام داد، وهر گاه على عليه السلام عطسه مى زد، رسول خدا به اومى فرمود: ((اءعلى الله كعبك وقد فعل )) يعنى : خداوند مقامت را بكند كند وبه حق انجام داد.


حديث

- عن سعد بن أ بى خلف قال كان أ بوجعفر ع إ ذا عطس فقيل له يرحمك الله قال يغفر الله لكم ويرحمكم وإ ذا عطس عنده إ نسان قال يرحمك الله
امام باقر عليه السلام هر گاه عطسه مى زد به اومى گفتند: ((يرحمك الله ))، مى فرمود: ((يغفر الله لكم ويرحمكم ))، وهر گاه كسى نزد ايشان عطسه مى زد مى فرمود: ((يرحمك الله )).


حديث

- عن أ مير المؤ منين ع قال :
من قال إ ذا عطس الحمد لله رب العالمين على كل حال أ ذهب الله عنه ما كان يجد من وجع الا ذنين والا ضراس
اميرالمؤ منين عليه السلام فرمود: اگر كسى عطسه كند وبگويد: ((الحمد لله رب العالمين على كل حال ))، خداوند درد گوشها و دندانهايش را از بين خواهد برد.


حديث

- عن الباقر ع قال :
إ ذا عطس الرجل ثلاثا فشمته ثم اتركه بعد ذلك
التسميت بالسين والشين الدعاء للعاطس
امام باقر عليه السلام فرمود: هر گاه مردى عطسه زد سه مرتبه دعايش كنيد، سپس بعد از آن تركش كنيد.


حديث

- عن عبد الرحمن بن أ بى نجران قال عطس نصرانى عند أ بى عبد الله ع فقال له القوم هداك الله فقال أ بوعبد الله يرحمك الله فقالوا له تقول هذا إ نه نصرانى فقال لن يهديه الله حتى يرحمه
مرد مسيحى نزد امام صادق عليه السلام عطسه زد، حاضران گفتند: ((هداك الله ))، امام صادق عليه السلام فرمود: ((يرحمك الله ))، گفتند: اومسيحى است وشما اين گونه مى گوييد؟ فرمود: تا خداوند رحمتش نكند اورا هدايت نمى كند.


حديث

- عنه ع قال :
قال رسول الله ص إ ذا كان الرجل يتحدث فعطس عاطس فهوشاهد حق
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: هر گاه مرد سخن بگويد، وكسى در بين عطسه زند، اين خود گواه بر صداقت اوست .


حديث

- عن معاوية بن عمار قال سأ لت أ با عبد الله ع عن قول الله عز و جل وَ اغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ قال هى العطسة القبيحة والرجل يرفع صوته فى الحرب رفعا أ ى قبيحا إ لاأ ن يكون داعيا لله
معاوية بن عمار گويد: از حضرت صادق عليه السلام در مورد قول خداى متعال (صدايت را پايين آور) پرسيدم ، فرمود: مرا از آن عطسه زشت است ، وهمچنين مردى كه در جنگ صدايش را به صورتى زشت بلند كند، مگر اينكه مردم را به طرف خدا دعوت كند.


حديث

- عن الباقر ع قال :
إ ذا عطس المريض فهودليل على العافية وراحة للبدن
امام باقر عليه السلام فرمود: هر گاه مريضى عطسه زد، آن دليل بر بهبودى وآسايش بدن است .


فصل هشتم : در فضيلت رفت وآمد با يكديگر
 الفصل الثامن فى التزاورلهجرة

حديث

- من كتاب المحاسن :
:
قال أ مير المؤ منين ع :
إ تيان الجمعة زيارة وجمال قيل له وما الجمال قال قضوا الفريضة و تزاوروا
اميرمؤ منان عليه السلام فرمود: آمدن روز جمعه ديدارها و زيباييها را به همراه دارد، سؤ ال شد: مقصود از جمال چيست ؟ فرمود: بعد از خواندن نماز جمعه به زيارت يكديگر مى روند.


حديث

- وقال أ نتم فى تزاوركم مثل أ جر الحاجين
اميرمؤ منان عليه السلام فرمود: شما در ملاقاتهايتان اجر ومزد حجاج را داريد.


حديث

- عن على بن الحسين ع قال :
من زار أ خاه فى الله طلبا لا نجاز موعود الله شيعه سبعون أ لف ملك وهتف به هاتف من خلف أ لاطبت وطابت لك الجنة فإ ذا صافحه غمرته الرحمة
امام سجاد عليه السلام فرمود: هر كه برادر دينى اش را براى رضاى خدا ملاقات كند هفتاد هزار فرشته اورا همراهى كنند، وملكى از پشت سر فرياد مى زند كار خوب كردى ، بهشت گوارايت باد، وهر گاه با او مصافحه كند غرق رحمت خداوند شود.


حديث

- قال النبى ص إ ن ملكا لقى رجلاقائما على باب دار فقال له يا عبد الله ما حاجتك فى هذه الدار فقال أ خ لى فيها أ ردت أ ن أ سلم عليه فقال بينك وبينه رحم ماسة أ ونزعتك إ ليه حاجة فقال ما لى إ ليه حاجة غير أ نى أ تعهده فى الله رب العالمين ولابينى وبينه رحم ماسة أ قرب من الا سلام فقال له الملك إ نى رسول الله إ ليك وهويقرئك السلام ويقول لك إ ياى زرت فقد أ وجبت لك الجنة وقد عافيتك من غضبى ومن النار لحبك إ ياه فى
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: فرشته اى مردى را در كنار در خانه اى ايستاده ديد، پرسيد: اى بنده خدا، به چه حاجت به در اين خانه ايستاده اى ؟ گفت : برادرى در اين خانه دارم كه منتظرم بيايد وبه او سلام كنم ، گفت : با اونسبت خويشاوندى دارى ، يا حاجتى تورا به طرف او كشانده است ؟ جواب داد: حاجتى ندارم ، جز اينكه با اودر راه خدا پيمان برادرى بسته ام ، وبا اوهم قوم وخويشى نزديكتر از رابطه مسلمان بودن ندارم ، فرشته به اوگفت : من فرستاده خدا بسوى توهستم ، اوبه توسلام مى رساند ومى فرمايد: تو(در واقع ) به زيارت من آمده اى ، واينك بهشت را ارزانيت داشتم ، وتورا به خاطر دوستيت براى من از آتش دوزخ آسوده كردم .