مشكاه الأنوار في غررالاخبار

ابوالفضل على بن رضى الدين ... الطبرسى

- ۲۵ -


حديث

- عن أ بى عبد الله عن أ مير المؤ منين ع قال :
قال رسول الله ص إ ن كان فى شى ء شؤ م ففى اللسان
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: اگر در چيزى نحسى باشد در زبانست .


حديث

- وقال ص السكوت ذهب والكلام فضة
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: سكوت طلاوصحبت كردن نقره است .


حديث

- عن الرضا ع قال :
إ ن الصمت باب من أ بواب الحكمة يكسب المحبة وإ نه دليل على كل خير
امام رضا عليه السلام فرمود: خاموشى يكى از درهاى حكمت است كه محبت مى آورد، وراهنماى هر امر خيرى است .


حديث

- عنه قال اتقوا الله وعليكم بالصمت
حضرت رضا عليه السلام فرمود: از خدا بپرهيزيد وسكوت اختيار كنيد.


حديث

- عنه قال ما أ حسن الصمت من غير عى والمهذار له سقطات
امام رضا عليه السلام فرمود: چه نيكوست سكوتى كه همراه با عجز نباشد، وبراى شخص پر حرف لغزشهائى است .


حديث

- عن الباقر ع إ ن شيعتنا الخرس
امام باقر عليه السلام فرمود: به حقيقت شيعيان ما كم گو هستند.


حديث

- قال رسول الله ص :
رحم الله عبدا قال خيرا فغنم أ وسكت عن سوء فسلم
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: خدا رحمت كند بنده اى را كه زبان به خير گشايد وسود برد، يا از سخن ناهنجار لب فروبندد وسالم ماند.


حديث

- عن أ بى عبد الله عن آبائه ع عن أ بى ذر أ نه كان يقول اجعل الكلام كلمتين كلمة خير تقولها وكلمة شر تسكت عنها والثالثة لاتضر ولاتنفع لاتردها
امام صادق عليه السلام از پدران بزرگوارش از ابوذر نقل فرموده اند كه مى گفت : كلام را بر دوقسمت قرار ده : كلمه خيرى كه مى گويى ، وكلمه شرى كه در برابر آن ساكت مى شوى ، وسوم كلامى كه نه ضرر دارد ونه نفعى آن را اظهار كن .


حديث

- ومن كتاب قال أ بوعبد الله ع من عرف الله كل لسانه
امام صادق عليه السلام فرمود: هر كه خدا را شناخت زبانش به لكنت افتد.


حديث

- وقال من علم أ ن كلامه من عمله قل كلامه إ لامن خير
حضرت صادق عليه السلام فرمود: هر كه بداند كه سخنش از كردارش است ، جز به خير سخن نگويد.


حديث

- وقال وهل يكب الناس على مناخرهم فى النار إ لاحصائد أ لسنتهم
امام صادق عليه السلام فرمود: آيا مردم را به جز دروشده هاى زبانشان به رودر آتش اندازد؟


حديث

- وقال أ مير المؤ منين ع :
جمع الخير كله فى ثلاث خصال النظر والسكوت والكلام فكل نظر ليس ‍ فيه اعتبار فهوسهووكل سكوت ليس فيه فكرة فهوغفلة وكل كلام ليس ‍ فيه ذكر فهولغو
اميرالمومنين عليه السلام فرمود: تمامى خير در سه خصلت جمع شده : نگاه كردن ، وخاموشى وسخن گفتن ؛ هر نگاهى كه عبرت انگيز نباشد خطاست ، وهر خاموشى كه بى انديشه باشد غفلت است ، وهر سخنى كه خدا را به ياد نياورد بيهوده است .

فصل بيست ويكم : در اصلاح ميان مردم وملحقات آن
الفصل الحادى والعشرون فى الا صلاح بين الناس وما يشبهه

حديث

- عن أ بى عبد الله ع صدقة يحبها الله الا صلاح بين الناس إ ذا تفاسدوا والتقريب بينهم إ ذا تباعدوا
امام صادق عليه السلام فرمود: صدقهاى را كه خدا دوست دارد؛ اصلاح ميان مردم است هنگامى كه اختلاف وفساد يابند، ونزديك ساختن آنان به يكديگر، زمانى كه از هم دور شوند.


حديث

- عنه قال كل كذب مسئول عنه يوما ما إ لاكذبا فى ثلاثة رجل كائد فى حربه فهوموضوع عنه ورجل أ صلح بين اثنين يلقى هذا بغير ما يلقى به هذا يريد الصلح ما بينهما ورجل وعد أ هله شيئا ولايريد أ ن يتم لهم عليه يريد بذلك دفعها
امام صادق عليه السلام فرمود: هر دروغى روزى مورد باز خواست شود به جز در سه مورد: مردى كه در نبرد خود نيرنگ زند كه گناهى بر اونيست . مردى كه ميان دوكس را سازش دهد واصلاح كند، با آن طورى برخورد كند كه با ديگرى نكرده ، وقصدش از اين عمل اصلاح بين آن دوباشد. مردى كه به خانواده خود چيزى را وعده دهد وقصد انجام دادن آن را نداشته باشد، وقصدش اين باشد كه آنها را راضى نگهدارد.


حديث

- عن الباقر ع قال :
الكذب كله إ ثم إ لاما نفعت به مؤ منا ودفعت به عن دين المسلم
امام باقر عليه السلام فرمود: تمام اقسام دروغ گناه است ، مگر آنچه به مؤ منى نفع دهد؛ وبه وسيله آن از دين مسلمان دفاع شود.


حديث

- قال النبى ص إ ذا أ تاكم كريم قوم فأ كرموه
پيامبر صلى الله عليه وآله فرمود: هر گاه بزرگوار قومى بر شما رسيد اورا گرامى بداريد.


حديث

- عن على ع قال :
لما قدم عدى بن حاتم على النبى أ دخله النبى بيته فلم يكن فى بيته غير خصفة ووسادة من أ دم فطرحهما رسول الله لعدى بن حاتم
الخصفة الجلة من الخوص تعمل للتمر والا دم جمع الا ديم
على عليه السلام فرمود: چون عدى بن حاتم بر پيغمبر صلى الله عليه وآله وارد شد؛ آن حضرت اورا به خانه خود برد ودر خانه جز تكه حصير وبالشى از چرم چيزى نبود، رسول خدا صلى الله عليه وآله آنها را براى عدى بن حاتم پهن كرد.


حديث

- عن الرضا ع قال :
قال أ مير المؤ منين لايأ بى الكرامة إ لاحمار قيل له ما معنى ذلك فقال ذلك فى الطيب يعرض عليه والتوسعة فى المجلس من أ باهما كان كما قال
امام رضا عليه السلام از اميرالمؤ منين عليه السلام نقل فرمايد: كه فرمود: از گراميداشت سرباز نمى زند مگر الاغ ، سؤ ال شد: معناى آن چيست ؟ فرمود: به اين معنا كه بوى خوشى را بر شخص عرضه نمايند واو از استشمام آن خوددارى نمايد، ودر مجلس برايش جا باز كنند واو ننشيند، هر كه از اين دوخوددارى كند آنچنان باشد كه حضرت فرموده اند.


حديث

- عن أ بى عبد الله ع قال :
ثلاثة لايجهل حقهم إ لامنافق معروف النفاق ذوالشيبة فى الا سلام و حامل القرآن والا مام العادل
امام صادق عليه السلام فرمود: سه كس هستند كه حق آنها را ناديده نمى گيرد به جز منافقى كه به نفاق معروف است : كسى كه مويش را در اسلام سفيد كرده ، آنكه قرآن را در بردارد، پيشواى عادل .

فصل بيست ودوم : در مدارا كردن وعادت نيكو
الفصل الثانى والعشرون فى ذكر المداراة وحسن الملكة

حديث

- من كتاب المحاسن :
عن أ بى عبد الله ع قال :
جاء جبرئيل إ لى النبى ص فقال يا محمد ربك يقرئك السلام ويقول لك دار خلقى
امام صادق عليه السلام فرمود: جبرئيل نزد پيغمبر صلى الله عليه وآله آمد وعرض كرد: اى محمد! پروردگارت سلام مى رساند و مى گويد: با مخلوقم مدارا كن .


حديث

- وقال أ مرنى ربى بمداراة الناس كما أ مرنى بتبليغ الرسالة
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: پروردگارم مرا به سازگارى با مردم امر فرموده ، همچنانكه به تبليغ رسالتم امر فرمود.


حديث

- عن أ بى جعفر ع قال :
إ ن أ عرابيا أ تى النبى ص فقال أ وصنى فكان فيما أ وصاه أ ن قال له تحبب إ لى الناس يحبوك
امام باقر عليه السلام فرمود: عربى نزد پيامبر صلى الله عليه وآله آمد وگفت : به من سفارشى كن ، از جمله سفارشات به اواين بود كه فرمود: با مردم دوستى كن تا مردم دوستت بدارند.


حديث

- عن الصادق ع قال :
من كف يده عن الناس فإ نما يكف عنهم يدا واحدة ويكفون عنه أ يديا كثيرة
امام صادق عليه السلام فرمود: هر كه از آزار مردم دست بردارد فقط يك دست از آنها بازداشته ، ولى در مقابل دستهاى بسيارى از آزار او خوددارى كنند.


حديث

- عنه قال لما نزلت هذه الا ية ي ا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَ أَهْلِيكُمْ ن اراً قال جلس رجل من المسلمين يبكى وقال أ نا عجزت عن نفسى كلفت أ هلى فقال له رسول الله حسبك أ ن تأ مرهم بما تأ مر به نفسك وتنهاهم عما تنهى عنه نفسك
امام صادق عليه السلام فرمود: هنگامى كه اين آيه نازل شد: (اى كسانى كه ايمان آورده ايد خود وخانواده تان را از آتش حفظ كنيد)، مردى از مسلمانان نشسته وشروع به گريه كردن نمود، وگفت : من از خودم عاجز و ناتوانم ، خانواده ام هم بر من تكليف شده ، رسول خدا صلى الله عليه وآله به اوفرمود: براى توكافى است كه آنها را امر كنى به آنچه خودت به آن عمل مى كنى ، وبازدارى از آنچه خودت را از آن باز مى دارى .


حديث

- عنه قال كان أ مير المؤ منين ع يقول ليجتمع فى قلبك الافتقار إ لى الناس والاستغناء عنهم فيكون افتقارك إ ليهم فى لين كلامك وحسن بشرك ويكون استغناؤ ك عنهم فى نزاهة عرضك وبقاء عزك
امام صادق عليه السلام از قول : اميرمؤ منان عليه السلام فرمود: بايد در دلت احتياج به مردم وبى نيازى از آنها پيدا شود؛ احتياج به آنها در نرم زبانى وخوشروئيت باشد، وبى نيازيت از ايشان در حفظ آبروو نگهدارى عزتت باشد.


حديث

- أ بوض بردين فاتزر بأ حدهما وارتدى بشملة وكسا غلامه أ حدهما ثم خرجا إ لى القوم فقالوا له يا أ با ذر بستهما جميعا كان أ جمل قال أ جل لكنى سمعت رسول الله قول أ طعموهم مما تأ كلون وأ لبسوهم مما تلبسون
ابوذر رحمة الله دوپارچه گران قيمت براى لباس خريد، يكى را به صورت پيراهن پوشيد، وپارچه ديگرى را غير از آن دوپارچه به صورت عبا پوشيد، ويكى از آن پارچه هاى گران قيمت را به غلامش داد، سپس ‍ همراه اوبه طرف قوم رفتند، به ابوذر گفتند: اى ابوذر! اگر هر دورا خود مى پوشيدى زيباتر بود، گفت : بلى لكن از رسول خدا صلى الله عليه وآله شنيدم كه مى فرمود: آنها را غذا دهيد از آنچه خود مى خوريد، وبپوشانيد به آنچه خود مى پوشيد.


حديث

- عن كتاب إ علام ا روى عن على بن الحسين ع أ نه دعا مملوكه مرتين فلم يجبه ثم أ جابه فى الثالثة فقال له نى أ ما سمعت صوتى قال بلى قال فما بالك لم تجبنى قال أ منتك قال الحمد لله ى جعل مملوكى يأ مننى
از امام سجاد عليه السلام روايت شده كه ايشان خادمش را دو مرتبه صدا زد واوجواب نداد، سپس در مرتبه سوم جوابش داد، حضرت به اوفرمود: پسركم ! آيا صداى مرا نشنيدى ؟ گفت : بلى ، فرمود: پس چرا جوابم را ندادى ؟ گفت : خود را در امان شما ديدم ، فرمود: ستايش خدايى را كه خادم مرا در امان من قرار داد.


حديث

-انت جارية لعلى بن الحسين تسكب عالماء فسقط الا بريق من يدها فشجه فرفع رأ سه إ ليها فقالت الجارية الله تعالى يقول وَ الْك اظِمِينَ الْغَيْظَ فقال كظمت غيظى قالت وَع افِينَ عن النّ اسِ قال عفوت عنك قالت وَ اللّ هُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ قال اذهبى نت حرة لوجه الله
امام سجاد عليه السلام كنيزى داشت كه روى دستش آب مى ريخت ، ظرف آب از دستش افتاد، ودست امام مجروح شد، سرش را به طرف اوبلند كرد، كنيز گفت : خداى تعالى مى فرمايد: (وفروخورندگان خشم )، فرمود: خشمم را خوردم ، گفت : (وگذرندگان از مردم )، فرمود: از تو گذشتم ، گفت : (وخدا نيكوكاران را دوست دارد) فرمود: برو؛ تودر راه خدا آزادى .


حديث

- عن د الله ع قال :
بعث على غلاما له فى حاجة فأ بطأ عليه فلما جاءه قال اسع فسعى ثم أ قبل فقال له أ مير المؤ منين ما أ رى إ لاوقد أ شفقت عليك فاذهب فأ نت حر
امام صادق عليه السلام فرمود: على خادمى داشت كه اورا به دنبال كار فرستاد، اواندكى تاءخير كرد، زمانى كه آمد، امام فرمود: سريعتر او هم تندتر كارش را كرد، سپس نزد حضرت آمد، اميرالمؤ منين عليه السلام فرمود: هيچ نمى بينم مگر اينكه به تومهربانى كنم ، بروتو آزادى .


حديث

- كان رسول الله ص إ ذ حضره الموت فلم يزل يوصى بالصلاة وما ملكت أ يمانكم حتى انكسر لسانه
انس گفت : رسول خدا صلى الله عليه وآله هنگامى كه رحلتشان نزديك شد دائما سفارش به نماز ومساعدت با غلامان مى فرمود، تا زمانى كه زبان مباركش خاموش شد.


حديث

- وقال رجل لرسول الله ص يا رسول الله كم تعفوعن الخادم فصمت عنه رسول الله ثم قال كل يوم سبعين مرة
ابن عمر گويد: مردى به رسول خدا صلى الله عليه وآله عرض ‍ كرد: اى رسول خدا! چه مقدار خادمت را مى بخشى ؟ رسول خدا صلى الله عليه وآله از جواب ساكت شد، سپس فرمود: روزى هفتاد مرتبه .


حديث

- وقال من ضرب مملوكه إ لافى حد أ كثر من ثلاثة أ سواط اقتص ‍ منه يوم القيامة
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: هر كس غلامش بيشتر از سه تازيانه بزند مگر در اجراء حد، روز قيامت قصاص ‍ شود.


حديث

- وقال لايدخل الجنة خب ولاخائن ولاسيئ لمملوكه
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: فريبكار وخيانتكار و كسى كه با خادمش بدرفتار باشد داخل بهشت نشود.


حديث

- وقال الا حسان إ لى المملوك يكسب العز
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: نيكى به بندگان كسب عزت مى كند.


حديث

- وقال سلمان رضوان الله عليه لخادمه لولاالقصاص يوم القيامة لا وجعتك ضربا
سلمان رحمة الله به خادمش گفت : اگر روز قيامت قصاص نبود، شديدا تورا مى زدم وبه درد مى آوردم .

فصل بيست وسوم : در مدارا كردن وخوشروئى
الفصل الثالث والعشرون فى الرفق وحلبشر

حديث

- من كتاب المحاسن :
عن أ بى عبد الله قال أ يما أ هل بيت أ عطى حظهم من الرفق فقد وسع الله عليهم فى الرزق والرفق فى تقدير المعيشة خير من السعة فى المال و الرفق لايعجز عنه شى ء والتبذير لايبقى معه شى ء إ ن الرفيق يحب الرفق
امام صادق عليه السلام فرمود: هر خانواده اى كه از نعمت مدارا بهره مند شود، در حقيقت خداوند گشايشى در روزى آنان داده است ، مدارا نمودن در مخارج زندگى از ثروتمند بودن كار گشاتر است ، مدارا موجب درماندگى نشود ول تبذير وولخرجى چيزى باقى نمى گذارد، خداوندى كه اهل مدارا است ، مدارا را دوست دارد.


حديث

- عن الباقر ع قال :
إ ن لكل شى ء قفلاوقفل الا يمان الرفق
امام باقر عليه السلام فرمود: براى هر چيزى قفلى است وقفل ايمان مدارا كردن است .


حديث

- وقال رسول الله ص :
الرفق نصف العيش
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: مدارا ونرمى نيمى از زندگى است .


حديث

- وقال إ ن الرفق لم يوضع على شى ء إ لازانه ولانزع عن شى ء إ لا شانه
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: مدارا در كنار هر چيزى باشد آن را زينت مى دهد، واز هر چيز برداشته شود زشتش ‍ سازد.


حديث

- عن ابى عبد الله ع قال :
ثلاث من أ تى الله بواحدة منهن أ وجب الله له الجنة الا نفاق من الا قتار و البشر بجميع العالم والا نصاف من نفسه
امام صادق عليه السلام فرمود: سه چيز است كه هر كه يكى از آنها را براى خدا انجم دهد خداوند بهشت را بر اوواجب گرداند: انفاق در حال تنگدستى ، خوشرويى با همه مردم ، انصاف وعدالت داشتن نسبت به خود.


حديث

- عن أ بى جعفر ع قال :
البشر الحسن وطلاقة الوجه مكسبة للمحبة وقربة من الله عز وجل و عبوس الوجه وسوء البشر مكسبة للمقت وبعد من الله
امام باقر عليه السلام فرمود: خوشرويى وچهره باز محبت آورد وموجب نزديكى به خدا مى شود، وترشرويى وبدخلقى موجب جلب دشمنى ودورى از خدا مى شود.


حديث

- قال رسول الله ص :
إ نكم لن تسعوا الناس بأ موالكم فالقوهم بطلاقة الوجه وحسن البشر
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: شما نمى توانيد مردم را با مال خود به طرف خويش جلب كنيد، با چهره باز وخوشرويى آنها را به طرف خود بكشيد.


حديث

- وقال رحم الله كل سهل طلق
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: خدا رحمت كند هر خوشروى خوش اخلاق را.


حديث

- عن ابن عبد الله ع قال :
تبسم المؤ من فى وجه المؤ من حسنة
امام صادق عليه السلام فرمود: لبخند زدن مؤ من به صورت مؤ من از كارهاى نيكوست .


حديث

- قال رسول الله ص :
خياركم أ حسنكم أ خلاقا الذين يأ لفون ويؤ لفون
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: بهترين شما خوش ‍ اخلاق ترين شماست آنانكه با مردم انس گيرند ومردم نيز با آنان ماءنوس ‍ گردند.


حديث

- وقال إ ن المؤ من يسكن إ لى أ خيه كما يسكن الظم آن إ لى الماء البارد
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: مؤ من از مؤ من آرامش ‍ مى گيرد، همانطور كه تشنه به وسيله آب خنك آرامش ‍ مى يابد.


حديث

- وقال أ مير المؤ منين ع :
طوبى لمن يأ لف الناس ويأ لفونه على طاعة الله
اميرمؤ منان عليه السلام فرمود: خوشا به حال آنكه انسش با مردم وانس مردم با وى به خاطر خدا باشد.


حديث

- قال النبى ص الرفق يمن والخرق شؤ م
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: مدارا كردن ميمنت آورد وپرده درى وخشونت شوم است .


حديث

- عن الصادق ع قال :
إ ن الله تعالى رفيق يحب الرفق ويعطى على الرفق ما لايعطى على العنف
امام صادق عليه السلام فرمود: خداى تعال مدارا كننده است و ملايمت را دوست دارد، وپاداشى را كه در مقابل ملايمت مى دهد در مقابل خشونت نمى دهد.

فصل بيست وچهارم : در كارهاى نيك
الفصل الرابع والعشرى محاسن الا فعال

حديث

- عن على بن أ بى حمزة قال سمعت أ با عبد الله ع يقول رحم الله عبدا حببنا إ لى الناس ولايبغضنا إ ليهم وايم الله لويرون محاسن كلامنا لكانوا أ عز وما استطاع أ حد أ ن يتعلق عليهم بشى ء
امام صادق عليه السلام فرمود: خدا رحمت كند بنده اى را كه ما را محبوب مردم قرار دهد، وما را مبغوض آنان نگرداند، به خدا قسم اگر مردم سخنان خوب ما را براى ديگران نقل كنند عزيزتر خواهند شد، وكسى قادر نخواهد بود چيزى به آنان نسبت دهد.


حديث

- وقال أ مير المؤ منين ع :
ذللوا أ خلاقكم بالمحاسن وقودوها إ لى المكارم وعودوها الحلم واصبروا على الا يثار على أ نفسكم فيما تحمدون عنه قليلامن كثير ولاتداقوا الناس وزنا بوزن وعظموا أ قداركم بالتغافل عن الدنى من الا مور وأ مسكوا رمق الضعيف بالمعونة له بجاهكم إ ن عجزتم عما رجاه عندكم فلاتكونوا بحاثين عما غاب عنكم فيكثر عائبكم وتحفظوا من الكذب فإ نه من أ دنى الا خلاق قدرا وهونوع من الفحش وضرب من الدناءة وتكرموا بالتعامس ‍ عن الاستقصاء وروى بعضهم بالتغامس عن الاستقصاء
اميرمؤ منان عليه السلام فرمود: اخلاقتان را با نيكيها رام كنيد، و به سوى خوبيها بكشيد، وخود را به بردبارى عادت دهيد، وبر صفت ايثار واز خودگذشتگى در مواردى كه حتى به مقدار كمى در مقابل عمل بسيار شما مورد ستايش قرار گيريد، صبور باشيد، بر مردم خرده گيرى نكنيد، با چشم پوشى وبى ارزش بحساب آوردن امور ناچيز؛ بزرگى وبزرگوارى خود را حفظ كنيد، آنجا كه جانى در خطر است ، وناتوانى چشم اميد به شما دوخته اگر خود توانايى نداريد با استفاده از مقام وآبروى خود از ديگران استمداد كنيد ونيمه جانش را نگهداريد. در آنچه از ديدگانتان غايب است (اسرار مردم ) كاوش چندان نكنيد كه در اين هنگام مردم از شما عيب خواهند گرفت . از دروغ خوددارى كنيد كه از همه خوييها پست تر است ، دروغ نوعى زشتى وقسمتى از رذالت است ، با بزرگوارى از خرده گيرى در محاسبه وپى گيرى از مطالب بى ارزش صرفنظر نماييد.
وروايت شده : با تغافل از پى جويى مطالب بى ارزش صرف نظر كنيد.


حديث

- عن أ بى جعفر ع قال :
أ حبب أ خاك المسلم وأ حبب له ما تحب لنفسك واكره له ما تكره لنفسك وإ ن احتجت فسله وإ ن سأ لك فأ عطه ولاتمله خيرا ولايمله لك كن له ظهرا فإ نه ظهر لك وإ ن غاب فاحفظه فى غيبته وإ ن شهد فزره وأ جله و أ كرمه فإ نه منك وأ نت منه وإ ن كان عليك عاتبا فلاتفارقه حتى تسل سخيمته وما فى نفسه وإ ن أ صابه خير فاحمد الله وإ ن ابتلى فاعضده و تمحل له
امام باقر عليه السلام فرمود: برادر مسلمانت را دوست بدار و آنچه براى خود مى پسندى براى اوبپسند، وآنچه را براى خود نمى پسندى براى برادرت مپسند، اگر نيازمند شدى از اوبخواه ، اگر از توچيزى خواست به اوبده ، در كار خير اورا در انتظار قرار نده (با تاءخيرت ناراحتش نكن ) واو هم تورا در انتظار قرار ندهد. همواره پشتيبان اوباش كه اونى پشتيبان توست ، چون غايب شد (به سفر رفت ) در غيابش اورا حفظ كن ، واگر برگشت به ديدن اوبرو، اورا تجليل واحترام كن ، زيرا كه اواز توست وتواز اويى ، اگر سرزنشت نمود از اودورى مكن تا اينكه ناراحتى اورا از درون جانش بر طرف سازى ، واگر اوبه خير رسيد خدا را سپاس بگو، واگر بلايى به اورسيد كمكش كن وبراى اومحلت بگير.


حديث

- عن أ بى عبد الله عن آبائه عن على ع قال :
قال رسول الله ص أ نسك الناس نسكا أ نصحهم حبا وأ سلمهم قلبا لجميع المسلمين
امام صادق عليه السلام از پدران بزرگوارش از رسول خدا صلى الله عليه وآله نقل كند كه فرمود: عابدترين مردم كسى است كه نسبت به همه مردم خير خواه تر وپاكدلتر باشد.


حديث

- عن على ع قال :
لاتظنن بكلمة خرجت من أ خيك سوءا وأ نت تجد لها محملا
على عليه السلام فرمود: هيچ گاه به سخنى كه از دهان برادرت بيرون مى آيد گمان بد مبر، در حالى كه مى توانى توجيه خوبى برايش پيدا كنى .


حديث

- عن الباقر ع قال :
كرم المؤ من صلاته وقيامه بالليل وقولوا للناس ‍ حسنا
امام باقر عليه السلام فرمود: شرافت مؤ من به نماز وشب زنده داريش مى باشد، وشما به مردم سخن نيكوبگوئيد.


حديث

- عنه قال عليكم بتقوى الله ولايضمرن أ حدكم لا خيه أ مرا لايحبه لنفسه فإ نه ليس من عبد يضمر لا خيه أ مرا لايحبه لنفسه إ لاجعل الله ذلك سببا للنفاق فى قلبه
امام باقر عليه السلام فرمود: پرهيزگارى پيشه كنيد، وهيچيك از شما آنچه را براى خود دوست نمى دارد براى برادر مسلمانش در دل نپروراند، زيرا هر بنده اى در درون جانش براى برادر مسلمانش آنچه را كه خود نمى پسندد بپروراند، خداوند نيز آن را سبب نفاق در دل برادرش قرار دهد.


حديث

- جاء أ عرابى إ لى النبى ص وهويريد بعض غزواته فأ خذ بمقود راحلته فقال يا رسول الله علمنى شيئا أ دخل به الجنة فقال ما أ حببت أ ن يأ تيه الناس إ ليك فأ ته إ ليهم وما كرهت أ ن يأ تيه الناس إ ليك فلاتأ ته إ ليهم خل سبيل الراحلة
عربى خدمت پيغمبر صلى الله عليه وآله رسيد در حاليكه آن حضرت قصد داشت به يكى از غزوات برود، آن مرد افسار مركب ايشان را گرفت وگفت : اى رسول خدا! به من عملى بياموز تا موجب بهشت رفتنم شود، فرمود: هر گونه دوست دارى مردم با تورفتار كنند با آنان رفتار كن ، و هر چه را براى خودت ناخوش دارى براى مردم مپسند، اينك راه مركب را باز كن .


حديث

- عن أ بى عبد الله ع قال :
مر النبى ص بقوم يرفعون حجرا فقال ما يدعوكم إ لى هذا فقالوا لنعرف أ شدنا وأ قوانا فقال أ لاأ خبركم بأ شدكم وأ قواكم قالوا بلى قال هوالذى إ ذا رضى لم يدخله رضاه فى باطل وإ ذا غضب لم يخرجه غضبه من حق وإ ذا قدر لم يتعاط ما ليس له
امام صادق عليه السلام فرمود: پيامبر خدا صلى الله عليه وآله بر گروهى از مردم گذشت كه (جهت زور آزمايى ) سنگى را بلند مى كردند، حضرت از آنان پرسيد: اين چه كارى است ؟ گفتند: بدين وسيله نيرومندترينمان را مى شناسيم ، فرمود: آيا نمى خواهيد وزورمندترين و برومندترينتان را به شما معرفى كنم ؟ عرض كردند: آرى ، فرمود: تواناترين و قوى ترين انسان كسى است كه وقتى خوشنود است ، خرسنديش اورا به گناه وباطلى نكشاند، وچون خشمگين شد، خشمش اورا از حق باز ندارد، وچون توانمند شد به هر چه مباح وسزاوار نباشد دست نيالايد.


حديث

- كتب أ بوذر إ لى سلمان رحمهما الله أ ما بعد فإ نك لن تنال ما تريد إ لابترك ما تشتهى ولن تبلغ ما تأ مر إ لابالصبر على ما تكره فليكن قولك ذكرا ونظرك عبرا وصمتك تفكرا واعلم أ ن أ عجز الناس عجزا من اتبع نفسه هواها وتمنى على الله الا مانى وأ ن أ كيس الناس كيسا من دان نفسه لله وعمل لما بعد الموت
ابوذر غفارى براى سلمان نوشت : توبه تمام آنچه كه در نظر نخواهى رسيد مگر اينكه از تمايلات خود دست بردارى ، وبه خواسته هايت نرسى مگر با صبر وشكيبايى در مقابل زشتيها، اينك بايد سخن توذكر خدا باشد، ونگاهت عبرت انگيز، وسكوتت تفكر، وبدان ضعيف ترين افراد كسانى هستند كه از هواى نفس پيروى كنند، واز خدا طلب آرزوهاى بزرگ كنند، وزيرك ترين مردم كسى است كه خود را براى خدا خاضع كند، وكارهايش را براى آخرت انجام دهد.


حديث

- قال رسول الله ص :
من رد عن قوم من المسلمين عادية ماء أ ونار وجبت له الجنة
رسول خدا صلى الله عليه وآله فرمود: هر كس مسلمانان را از سيلى يا آتشى نجات دهد بهشت جايگاه اوست .


حديث

- عن أ بى عبد الله ع قال :
إ ذا أ راد الله بقاء الا سلام والمسلمين جعل المال عند من يؤ دى الحق منه و يصنع فيه الخير وإ ذا أ راد فناء الا سلام والمسلمين جعل المال عند من لا يؤ دى الحق منه ولايصنع فيه المعروف
امام صادق عليه السلام فرمود: چون اراده خداوند به بقاء اسلام ومسلمين تعلق گيرد، مال را نزد كسانى قرار مى دهد كه حق آن را ادا مى كنند وآن را در راه خير مصرف مى نمايند، وچون اراده اش بر تضعيف اسلام ومسلمين قرار گيرد، مال را نزد كسانى قرار مى دهد كه حقش را بجا نمى آورند وآن را در راه خير مصرف نمى كنند.


حديث

- عنه قال إ ن الجار كالنفس غير مضار ولاآثم
امام صادق عليه السلام فرمود: پناهنده انسان مانند خود انسان است ، نه ضررى رواست ونه اذيتى .