و اما اينكه قهرمان بوده اند، زيرا در اين راه جهاد كرده اند و مبارزه نموده اند، و مورد حمله هاى گوناگون افراد نادان قرار گرفته، مورد حسادت واقع شده اند، اما در برابر تمامى اين حملات و ناملايمات ايستادگى بخرج داده، و تمام ناراحتيهاى خود را به حساب خدا گذاشته اند.

من خودم حدود ده سال پيش با يك وزير مواجه شدم و از او خواستم كه اقدام كند تا زمين مسجدى را كه برده اند پس بدهند مسجدى كه يك موقع در معرض حراجى قرار گرفته و هنگامى هم به صورت طويله الاغها در آمده بود، ما مى خواستيم اين زمين را به همان حالت مسجدى سابقش باز گردانيم.

وزير محترم با دهانى پر گفت: در باره باز گرداندن اين مسجد زياد اصرار نكنيد، زيرا قانون شهرداريها در مورد ساختمان مسجد سختيگرى بسيارى دارد، بطورى كه اجازه نمى دهد كه از اموال دولتى زمينى رايگان جهت بناى مسجد واگذار شود، در حالتيكه اجازه مى دهد كه از اموال شهردارى زمينهائى جهت تئاتر و سينما رايگان واگذار شود.

من نمى دانم كه اين وزير محترم! راست مى گفت يانه؟ ولى بهرحال گفتار او نشان مى داد كه تا چه اندازه در برابر ساختن مسجد در زمينى كه بخود مسجد تعلق دارد مقاومت مى كنند.

باز در يك روزنامه رسمى خواندم كه يك حكومت كه بنام حكومت اسلامى هم شناخته مى شود، مبلغى در حدود پانصد و چهل ميليون تومان به منظور ساختن استخرهائى مختلط براى پسران و دختران در نواحى مختلف اختصاص داده است، و در همان وقت در يكى از شهرهاى مذهبى برق مسجدى را به جهت بدهى آن مسجد قطع كردند، در حالتى كه بديهى مسجد باداره برق به دويست تومان نمى رسيد!

من از اين قبيل داستانها و جريانات شگفت انگيز بسيار دارم كه آنها را خودم شخصا مشاهده كرده ام، يا از افراد مورد اعتماد شنيده ام، بطورى كه اگر بخواهيم اين جريانات را جمع آورى كنم كتابى در حدود پانصد صفحه يا بيشتر خواهد شد.

آيا اينها همه دليل كافى نيست بر اينكه كسانى كه مساجد و حسينيه ها را مى سازند و با برنامه هاى اسلامى اين مراكز را آباد مى كنند مردانى قهرمان هستند؟خداوند به اينگونه افراد پاداش نيكو عطا فرمايد، و در ميان مسلمانان امثالشان را زيادتر كند، و به آنان ثواب مجاهدين راه اسلام را عنايت فرمايد، و دادن اين ثواب هم براى خداوند گران نخواهد بود.

من بنوبه خود از صميم قلب اينگونه بانيان خير را دوست دارم، آنان را سزاوار تقدير و احترام مى دانم، و هميشه به مردم سفارش مى كنم كه بااينگونه افراد همكارى كنند، و از آنان احترام نمايند، و زحمات آنان را قدردانى كنند.

در حديث شريف وارد شده است كه: (من بنى مسجدا بنى الله له بكل شبر مدينة فى الجنة مسيره اربعين الف عام).يعنى: (هركس مسجدى بسازد خداوند در برابر هر وجبى از آن مسجد در بهشت براى او شهرى بنا كند كه سير چهل هزار سال راه باشد).

اما حسينيه ها، اين مراكز نيز بناهائى است اسلامى كه براى احياء اسلام و فضيلت برپا شده است، بنا بر اين مؤسسين و بانيان اين بناها و كسانى كه رهبرى صحيح اين مراكز را به عهده دارند از ثواب مذكور در اين حديث شريف برخوردار خواهند بود:

(من سن سنة حسنة فله اجرها و اجر من عمل بها) يعنى: (هركس سنت نيكوئى بپا دارد، پاداش آن عمل كه انجام داده و پاداش عمل كسانى كه طبق آن سنت عمل مى كنند باو خواهند داد).همانگونه كه مشمول رحمتى كه در اين حديث شريف آمده است خواهند شد كه فرمودند: (رحم الله من احيا أمرنا).

يعنى: (خداوند رحمت كند كسى كه امر ما را زنده سازد)علاوه بر اينها اينگونه افراد در زمره (پاسداران حدود الهى) و (آمرين به معروف) و (نهى از منكر كنندگان) و (ارشاد كنندگان افراد نادان) و (كمك كنندگان به نيكى و پرهيزكارى) قرار دارند.

خلاصه يكى از اعمالى كه جدا بسيار خوب است آن است كه افراد نيكوكار در ساختمان مساجد و حسينيه ها بسيار بكوشند، و صاحبان و بانيان اينگونه بناهاى خيريه را با مال و هرنوع مساعدتى تشويق كنند، و از آنان بهر راهى كه مى توانند دفاع كنند.

انگيزه نگارش اين رساله

اما انگيزه نگارش اين كتاب اين بود كه در سرحد امكان استفاده هائى كه از اين دو پايگاه مهم مذهبى مى توان نمود در اين كتاب تشريح كنيم، تا بتوانيم ازاين دو پايگاه بزرگ هرچه بيشتر اسلام و ايمان و فضيلت و تقوى را گسترش دهيم، و به مردم علم و عمل بياموزيم.

زيرا آن اندازه اى كه معمولا از اين دو پايگاه مهم استفاده مى شود كمتر از آن حدى است كه مى بايد استفاده نمايند، بلكه مى توان گفت: كه ميزان استفاده از اين مراكز حتى باندازه يكصدم هم نمى باشد.

بنا بر اين بسيار لازم است كه ما باين موضوع بيشتر اهميت بدهيم تا در حد ممكن از اين نيروى معنوى به منظور پايه گذارى زندگى سعادتمندانه اى استفاده كنيم، تا بتوانيم ملتى رشيد و پيشرفته بسازيم، كه از خير دنيا و آخرت برخوردار باشند.

ضمنا بايد دانست اقداماتى كه دراين كتاب يادآورى مى كنيم كارهاى سختى نيست، زيرا اگر همكارى در بين باشد و مردم تبليغ شوند، و در هر مسجد يا حسينيه اى جمعيتى ولو متشكل از سه نفر همكارى نمايند اين رسالت مذهبى بخوبى انجام خواهد گرفت، و حتى ممكن است اين سه نفر عبارت باشند از متولى مسجد و حسينيه و دو نفر از نزديكان و دوستانش.

اين را هم بايد گفت كه: آنچه را كه ما در اين جزوه يادآورى مى كنيم پاره اى از رسالت مسجد و حسينيه است كه ما بتناسب اوضاع و احوال به آن اكتفاء مى كنيم.

از درگاه الهى مسئلت داريم كه همگان را توفيق عنايت فرمايد كه موجبات رضايت پروردگار را فراهم سازند، آرى توفيق و يارى بايد از او برسد.

مسجدها وحسينيه ها و نماز جماعت

مسجدها در درجه اول براى نماز جماعت تأسيس مى شوند، و حتى از حسينيه ها نيز بايد استفاده نماز جماعت نمود، در ابتداى امر نبايد توجهى به تعداد نمازگزاران داشت، فرض كنيد كه در ابتداء مسجدى يا حسينيه اى سه نفر نمازگزار داشته باشد، مگر رسول خدا (ص) در ابتداى شروع به نماز جماعت خودش و اميرالمؤمنين على (ع) نبود، كه پس از چندى خديجه ام المؤمنين هم به آنان پيوست، و سپس جعفر طيار نيز به دستور پدر بزرگوارش حضرت ابوطالب مؤمن قريش به آنان پيوست؟

در صورتى كه فرض كنيم امام جماعتى با دو نفر مأموم در مسجد يا حسينيه اى به نماز جماعت مشغول شوند، در طول سال در اوقات سه گانه صبح و ظهر و مغرب از اين پايگاه مذهبى يك هزار و پانصد و شصت خدمت اسلامى انجام گرفته، علاوه بر اينكه نماز عيد فطر و عيد قربان و نماز آيات و نماز باران در صورت لزوم و نمازهاى مستحبى ماه مبارك رمضان، و نوافل روزانه نيز بر آن افزوده خواهد شد، و علاوه بر خواندن نمازها اذان و مناجات در اوقات سه گانه و در سحر و افطار ماه مبارك رمضان، و شبهاى جمعه، و اعياد مذهبى كه همگى روى هم نزديك به (3250) خدمت اسلامى خواهد بود.

بد نيست به همين مناسبت يادآورى كنم، به نظر من اگر در آپارتمانها و ساختمانهاى چند طبقه خواستند مسجدى ايجاد كنند، يا حسينيه اى تأسيس نمايند خود مسجد يا حسينيه و يا پرچم و علامت آن را در طبقه فوقانى قرار دهند، تا مسجد و حسينيه از ساير بناهاى مجاور از قبيل بانگها و ساير مؤسسات و ادارات پائين تر قرار نگيرد.

زيرا خداوند مى فرمايد: (فى بيوت اذن الله ان ترفع) (1) (يعنى: (در خانه هائى كه خداوند دستور رفعت آنرا داده است) و در اين باره ما در بعضى از كتب فقهى خود يادآورى كرده ايم كه (ترفع) مطلق است و شامل رفعت ظاهرى و معنوى هردو خواهد شد.

و به نظر من بسيار خوب است شعائر مذهبى كه در مساجد و حسينيه ها برگذار مى شود، با وسائل مختلف اعلان شود و به تمام مردم برسد، زيرا خداوند در قرآن مجيد مى فرمايد: (و اذن فى الناس بالحج) (2) يعنى: (در ميان مردم اعلان حج كن) و به همان ملاك كه اعلان حج پسنديده است و خداوند به آن فرمان داده است، اعلان شعائر مذهبى هم عملى است بسيار خوب.

و در سيره رسول خدا (ص) مى بينيم هرگاه كارى داشتند كه مى خواستند به مردم برسانند، به منادى خود دستور مى فرمودند كه آن مطلب را در ميان مردم اعلان كند.

اميرالمؤمنين هم به فرزند خود وصيت مى فرمايند: (بنى اذا كنت فى بلدة فعاشر بآداب اربابها).

يعنى: (فرزندم در هر شهرى كه بودى طبق آداب مردم آنجا زندگى كن) (3). و از طرفى امروزه جزء آداب مردم زمان ما است كه هركس براى خود با وسائل ارتباط جمعى مطالب خود را اعلان و تبليغ مى كند.

سخنرانى و روضه خوانى

حسينيه ها به منظور ايراد سخنرانيهاى مذهبى و بيان مواعظ و ارشاد مردم، و خواندن روضه و مدح و مصيبت داير شده است، البته بايد از مساجد هم اينگونه استفاده ها برده شود زيرا رسول خدا (ص) در مسجد روى منبر از جعفر بن ابى طالب ياد كرد و مصيبت او را بيان فرمود.

و فاطمه زهرا عليهاالسلام هم در اطاق پدرش رسول اكرم (ص) كه جزء مسجدالنبى است اين اشعار را در مصيبت پدر انشاء فرمودند كه مشهور است:

يعنى: (كسى كه خاك قبر احمد (ص) را بوئيده است، اگر در طول عمرش هيچ عطرى را نبويد بر او ايرادى نخواهد بود.

مصيبتهائى بر سر من آمده است كه اگر آنها را بر سر روزها بريزند تبديل به شب خواهد شد).

و نيز بشير در مدينه كنار قبر رسول خدا (ص) ياد از مصيبت حضرت حسين (ع) كرده اين اشعار را خواند:

يعنى: (اى مردم مدينه! دگر مدينه جاى اقامت ندارد، زيرا حسين كشته شد، از اين پس بسان ابر بگرييد).

اگر خواندن مصيبت در مسجد ايرادى داشت امام زين العابدين او را منع مى كرد، نه تنها مانع او نشد، بلكه خود حضرت به او دستور داده بود كه در مسجد اين اشعار را بخواند.

سخنرانى و بيان مواعظ در مساجد كه رفتار رسول خدا (ص) و اميرالمؤمنين و فرزندانش عليهم السلام بود.

بنا بر اين مساجد و حسينيه ها در اينكه محل طبيعى روضه خوانى و وعظ و ارشاد هستند باهم مشترك مى باشند.

پس اگر امام جماعت بعد از فراغت از هر نماز صبح و ظهر و شب ولو پنج دقيقه براى مردم موعظه كند در سال (1065) خدمت اسلامى انجام داده است، و چنانچه در حسينيه هر شب يك مجلس روضه داير كند در سال (355) خدمت مذهبى كرده است.

و چنانچه بمناسبت شهادت رسول اكرم (ص) و فاطمه زهرا عليهاالسلام و يازده امام ديگر كه بشهادت رسيده اند براى هركدام سه روز مجلس برگزار شود در سال حداقل (39) خدمت اسلامى صورت گرفته است.

و در صورتى كه بمناسبت ايام ماه مبارك رمضان و دو ماه محرم و صفر مجالسى جهت وعظ و ارشاد و روضه خوانى برقرار كند (88) خدمت اسلامى انجام داده است، كه جمعا يك امام جماعت در طول سال مى تواند در يك مسجد يا يك حسينيه (1547) خدمت اسلامى انجام دهد.

البته بسيار ضرورى است كه تمام حسينيه ها بايد داراى پخش صداى مرتب باشد، و در قسمتى دستگاههاى ضبط صوت مجهز داشته باشند كه تمامى سخنرانيها و مواعظ اسلامى را ضبط كرده بطور مجانى يا به قيمت تمام شده در اختيار مردم بگذارند تا بدينوسيله از مواعظ و مراثى همگان بهره مند شده؛ در هر خانه و محلى نوارهاى سودمندى در دسترس مردم يافت شود.

ضمنا به حسينيه هاى بزرگ پيشنهاد مى كنم كه از وسائل مدرن روز استفاده كنند، بخصوص به منظور آنكه در تمام زوايا و غرفه هاى يك حسينيه بزرگ تمام مستمعين تصوير گوينده را ببينند، بد نيست كه از تلويزيونهاى مدار بسته براى اين منظور استفاده كنند.