2 ايمان ؛
قال على عليه السلام :
و الله لو اعطيت الاقاليم السبعة بما تحت
افلاكها على ان اعصى الله فى نملة اسلبها جلب شعيرة ما فعلته .
بحار/ 41 / 155
3 يقين
قال على عليه السلام : ما شككت فى الحق
مذ اُريته . غرر الحكم / 2 /9 48
4 سبقت در اطاعت الهى ؛
قال على عليه السلام : انّى و الله ما
احثّكم على طاعة الا و اسبقكم اليها و لا انهاكم عن معصية الا اتناهى
قبلكم عنها. نهج البلاغه / خطبه 174
5 همدردى با مردم ؛
قال على عليه السلام : اءاقنع نفسى بان
يقال امير المؤ منين و لا اشاركهم فى مكاره الدهر.
نهج البلاغه / نامه 5
6 عبادت خالصانه ؛
قال على عليه السلام : الهى ما عبدتك
طمعا للجنة و لا خوفا من النار بل وجدتك اهلا للعبادة فعبدتك .
بحار / 72 / 278
7 تهجّد؛
قال على عليه السلام : قابض على لحيته
يتملل تملل السليم و يبكى بكاء الحزين .نهج
البلاغه / حكمت 77
8 زهد؛
قال على عليه السلام : و يقول يا دنيا يا
دنيا! اليك عنّى ابى تعرّضت ام الىّ تشوقّت لاحان حينك هيهات غرّى غيرى
لاحاجة لى فيك قد طلقتك ثلاثة لارجعة فيها.
نهج البلاغه /حكمت 77
9 وضعيت لباس ؛
قال على عليه السلام : و الله لقد رقعت
مدرعتى هذه حتى استحييت من راقعها. نهج
البلاغه / خطبه 160
10 وضعيت غذا؛
قال على عليه السلام : الا و انّ امامكم
قد اكتفى من دنياكم بطمريه و من طعمه بقرصيه .
نهج البلاغه / نامه 45
11 وضعيت كفش ؛
قال على عليه السلام : فقال لابن عباس ما
قيمة هذا النعل فقلت لا قيمة لها فقال لهى احبّ الىّ من امرتكم الاّ ان
اقيم حقا او ادفع باطلا. بحار / 32 /7 6
12 وضعيت منزل بعد از
تصدى حكومت ؛
قال الباقر عليه السلام : و لقد ولىّ خمس
سنين و ما وضع اجرة على اجرة و لا لبنة على لبنة ....
بحار / 16 / 277
13 شجاعت در ميدان جنگ ؛
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله :
ضربة على يوم الخندق افضل من عبادة الثقلين .
بحار / 39 / 2
14 عدالت ؛
قال على عليه السلام : لا تقتلنّ بى الا
قاتلى و اذا انامتّ من ضربته هذا فاضربوه ضربة بضربة .
نهج البلاغه / نامه 47
15 حكومت دارى ؛
قال على عليه السلام : دخلت بلادكم با
شمالى هذه و رحلتى و راحلتى فان انا خرجت بغير ما دخلت فانّى من
الخائنين . بحار / 40 / 325
16 جود و سخاوت ؛
ساءله عليه السلام اعرابى شيئا فامر له
بالف فقال الوكيل من ذهب او فضّة فقال كلاهما عندى حجران اعط ما
انفعهما له .بحار / 41 / 32
17 خواستار خشنودى خدا؛
عن ابن عباس كان على عليه السلام يتّبع
فى جميع امره مرضاة الله و لذلك سمّى المرتضى .
مناقب / 3 / 110
18 مسلّط بر هواى نفس ؛
قال على عليه السلام : هيهات ان يغلبنى
هواى . نهج البلاغه / نامه4 5
19 مظلوميت
الف قال على عليه السلام : ... و صغّروا
عظيم منزلتى و اجمعوا على منازعتى امرا هولى .شرح
نهج البلاغه / 9 / 305
ب قال على عليه السلام : مازلت مظلوما منذ
ولدتنى امّى .... بحار / 67 / 228
ج مازلت منذ قبض رسول الله صلّى اللّه عليه و
آله مظلوما. نهج السعاده / 2 / 448
20- تقاضاى مرگ قال على
عليه السلام :
مللتهم و ملوّنى و حملونى على غير خلقى و
طبيعتى ... اللهم فابدلنى بهم خيرا منهم و ابدلهم بى شرا منّى
سفينة /5/57
اشاره
الف در جنگ هنگامى كه عمر بن عبدود جسارت كرد حضرت او را رها
كرد و فرمود: ترسيدم او را براى رضايت نفس خود بكشم لذا او را رها
نمودم تا اينكه ناراحتى من از بين برود و فقط در راه خدا او را به قتل
برسانم . فخشيت ان اضربه لحظّ نفسى فتركته حتى
سكن ما بى ثمّ قتلته فى الله .
مناقب / 2 / 115
ب امام باقر عليه السلام فرمودند، در جنگ احد حضرت على عليه السلام شصت
جراحت بر بدنش وارد شد هر زخمى را كه معالجه مى كردند زخم ديگر گشوده
مى گشت . آن بزرگوار فرمود: خدا را شكر كه از جنگ فرار نكرده و پشت به
دشمن ننمودم و لذا خداوند در دو جاى قرآن كريم از فداكارى آن حضرت
سپاسگزارى نمود (و سنجرى الله الشاكرين )
الميزان 4 /7 0
فضايل حضرت على عليه السلام
1 معيار حقيقت
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله :
علّى مع الحقّ و الحّق مع علىّ. بحار /
38 / 34
2 ولايت
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله :
ولاية على ابن ابى طالب ولاية الله و حبّه عبادة الله و اتباعه فريضة
الله و اولياؤ ه اولياء الله و اعداؤ ه اعداء الله .
بحار / 40 / 4
3 علم و دانش
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله :
انا مدينة العلم و على بابها. الغدير / 6
/ 79
و اعلم امتى من بعدى على ابن ابى طالب .
الغدير / 3 / 96
4 منزلت
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله :
علىّ منّى بمنزلتى من ربّى . الغدير / 7
/ 177
5 ستون دين
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله :
علّى سيّد المؤ منين علّى عمود الدّين .
كافى / 1 / 294
6 اذيت و آزار
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله :
من اذى علّيا فقد اذانى .بحار / 5 /
69
7 تقسيم كننده ى بهشت
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله :
فانت قسيم الجنة و انت قسيم النار.
بحار/40/193
8 نگاه
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله :
النظر الى وجه على ابن ابى طالب عبادة .
بحار/38/198
9 محبت
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله :
يا على حبّك تقوى و ايمان و بغضك كفر و نفاق .
بحار/40/263
و حب على ياءكل الذنوب كما تاءكل النار الحطب
. تاريخ امام على /ابن عساكر/2/1 03
10 جامع كمالات انبيا
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله :
من اراد ان ينظر الى آدم فى علمه و الى نوح فى فهمه و الى ابراهيم فى
حلمه و الى يحيى بن زكريا فى زهده و الى موسى بن عمران فى بطشه فلينظر
الى على ابن ابى طالب . تاريخ دمشق
الامام على / 2 / 280
11- شنيدن صداى يا على از
در بهشت
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله انّ
حلقة باب الجنة من ياقوتة حمراء على صفائح الذهب فاذا دقّت الحلقة على
الصفحة طنّت و قالت يا على . سفينة
البحار /1 / 669
اشاره
الف پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به حضرت على عليه السلام
فرمودند: خداوند به تو سه فضيلت عطا كرده كه به من مرحمت نكرده است پدر
زن نظير من همسرى مانند فاطمه و فرزندانى مثل حسن و حسين عليهما السلام
بحار/ 39 / 89
ب حضرت على عليه السلام گويد: به پيامبر گفتم براى من دعا كنيد. پيامبر
فرمود: دعا مى كنم . پيامبر مشغول نماز شد بعد از آن دست به دعا برداشت
و من استماع مى كردم كه مى فرمود: خدايا به حق على براى على بيامرز.
عرض كردم چرا اين طور دعا مى كنيد فرمود: من كسى را بزرگوارتر و كريم
تر از تو نزد خدا نديدم تا او را واسطه قرار دهم .
اللّهم بحقّ علىّ عندك اغفر لعلىّ فقلت يا رسول اللّه ما هذا فقال صلّى
اللّه عليه و آله اواحد اكرم منك عليه فاستشفع به اليه .شرح نهج
البلاغه 20 / 315
سيره ى حضرت فاطمه 3
1 علم
قالت فاطمة عليها السلام لعلىّ عليه السلام :
ادن لاحدّثك بما كان و بما هو كائن و بما لم يكن
الى يوم القيامة .... بحار / 43 / 8
2 عبادت
حسن بصرى گويد: ما كان فى هذه الامة اعبد
من فاطمة كانت تقوم حتى تورّم قدماها.بحار
/ 43 / 84
3 ترس از خدا
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله (فى فاطمه ):
متى قامت فى محرابها بين يدى ربها جل جلاله زهر
نورها لملائكة السماء كما يزهر نور الكواكب لاهل الارض و يقول الله
عزّوجلّ للملئكة يا ملائكتى انظروا الى اَمتى فاطمه سيدة امائى قائمة
بين يدى ترتعد فرائصها من خيفتى .بحار /
43 / 172
4 دعا براى ديگران
قال الحسن عليه السلام : راءيت امى فاطمة
قامت فى محرابها ليلة جمعتها فلم تزل راكعة ساجدة حتى اتضح عمود الصبح
و سمعتها تدعوا للمؤ منين و المؤ منات ... فقلت يا اماه لم تدعين لنفسك
كما تدعين لغيرك فقالت : يا بنىّ الجار ثم الدار.
علل الشرايع / 182
5 زيارت شهدا
عن ابى عبدالله عليه السلام : ان فاطمة
كانت تاءتى قبور الشهداء فى كل غداة سبت فتاءتى قبر حمزه و تترحّم عليه
و تستغفر له . تهذيب / 1 / 465
6 دفاع از امام زمان
قالت فاطمه عليها السلام : و اللّه لا
ادعكم تجرّون ابن عمى ظلما خلّوا ابن عمّى فوالذى بعث محمدا لئن لم
تخلوا عنه لانشرنّ شعرى و لاضعّن قميص رسول الله صلّى اللّه عليه و
آله على راءسى و لاصرخنّ الى الله تبارك و تعالى .
عوالم / 11 / 211
7 اخلاق شايسته
قالت عايشه : ما راءيت احدا اصدق من
فاطمه غير ابيها. ... ما راءيت احدا اشبه سمتا و دلا و هديا برسول الله
فى قيامها و قعودها من فاطمه بنت رسول الله . (كنايه از خوش
خلقى است ) مناقب / 3 / 341
8 كار در منزل
راءى النبى فاطمة ... و هى تطحن بيديها و ترضع ولدها. فدمعت
عينا رسول الله فقال : يا بنتاه تعجلى مرارة
الدنيا لحلاوة الا خرة . بحار / 65 / 220
اشاره
ادب نسبت به پدر
هنگامى كه آيه شريفه (لاتجعلوا دعاء الرسول بينكم كدعاء بعضكم
بعضا)نور / 63
پيامبر را همانطورى كه يكديگر را صدا مى زنيد صدا نزنيد، نازل شد.
حضرت زهرا عليها السلام گويد: در برخورد اول پيامبر را به (يا رسول
الله ) صدا زدم . پيامبر به من توجه نكرد تا اينكه در مرتبه سوم كه صدا
زدم خطاب به من كرد و فرمود: اين آيه درباره تو و خانواده ات نازل نشده
تو به من پدر بگو كه مايه حيات جان من است و خداوند از آن رضايت بيشترى
دارد. (قولى يا ابه فانّها احيى للقلب و ارضى للرّب )بحار
43 / 33
ادب نسبت به شوهر
روزى حضرت على عليه السلام از فاطمه عليها السلام سؤ ال كرد
چيزى در منزل هست ؟ عرضه داشت : خير. فرمود: چرا مرا مطلع نساختيد تا
متاعى فراهم كنم ؟ گفت : من از خداوند خجالت كشيدم از اينكه از شما
چيزى طلب كنم كه مقدور شما نباشد.كشف الغمه / 2
/ 26
فضايل حضرت زهرا3
1 همتاى حضرت على عليه السلام
قال الصادق عليه السلام : لولا ان الله
تبارك و تعالى خلق لاميرالمؤ منين فاطمة ما كان لها كفو على ظهر الارض
من آدم و من دونه . بحار / 43 /1 07
2 تكريم پيامبر صلّى
اللّه عليه و آله
كانت اذا دخلت على النبى قام اليها فقبلها و اجلسها فى مجلسه .
فضايل الخمسه / 3 /1 27
3 پاره ى تن پيامبر
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله :
فاطمة بضعة منّى و هى قلبى و روحى التى بين جنبى فمن آذاها فقد آذانى و
من آذانى فقد آذى الله . بحار / 43 /5 4
4 تحيت بر فاطمه
عن فاطمة قالت : قال لى رسول الله صلّى اللّه عليه و آله :
يا فاطمة من صلّى عليك غفر الله له و الحقه بى
حيث كنت من الجنة . بحار / 43 / 55
5 نام فاطمه عليها السلام
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله :
انما سميت ابنتى فاطمه لان الله عزّ و جلّ فطمها و فطم من احبّها من
النار. بحار / 43 / 15
6 عزيز پيامبر صلّى اللّه
عليه و آله
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله :
فاطمة بضعة منى من سرّها فقد سرّنى و من سائها فقد سائنى فاطمة اعزّ
الناس على . سفينة البحار / 2 / 347
7 سرور زنان جهان
عن الحسن بن زياد قال : قلت لابى عبدالله قول رسول الله صلّى
اللّه عليه و آله : فاطمة سيدة نساء اهل الجنّة
. اءسيدة نساء عالمها؟ قال : تاك مريم و
فاطمة سيدة نساء اهل الجنة من الاولين و الاخرين .
بحار / 43 /2 1
8 تسبيح فاطمه عليها
السلام
عن ابى جعفر عليه السلام قال : ما
عُبدالله بشى ء من التمجيد افضل من تسبيح فاطمه عليها السلام و لو كان
شى ء افضل منه لنحله رسول الله فاطمة .
بحار / 43 / 64
9 ارزش شناخت فاطمه عليها
السلام
عن ابى عبدالله عليه السلام : ... فمن
عرف فاطمه حق معرفتها فقد ادرك ليلة القدر و انّما سمّيت فاطمه لانّ
الخلق فطموا عن معرفتها. بحار / 43 /6 5
10 اطاعت از فاطمه عليها
السلام
قال الباقر عليه السلام : لقد كانت عليها
السلام مفروضة الطاعة على جميع من خلق الله من الجن و الانس .
دلائل الامامة / 28
11 احترام به نام فاطمه
عليها السلام
قال الراوى : قلت للصادق عليه السلام
ولدت لى ابنة ؟ فقال عليه السلام : لى ما
سميتها؟ قلت : فاطمه . قال : آه آه ...
اما اذا سميتها فاطمة فلا تسبّها و لا تلعنها و لا تضربها.
فروع كافى / 6 / 49
12 الگوى برتر
قال المهدى عليه السلام : و فى ابنة رسول
الله صلّى اللّه عليه و آله لى اسوة حسنة .
بحار / 53 / 180
13 ميوه دل پيامبر صلّى
اللّه عليه و آله
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله :
ان فاطمة بضعة منى وهى نورعينى و ثمرة فؤ ادى .
امالى صدوق /393
14 اختر تابناك
قال الصادق عليه السلام : فاطمة كوكب
دُرّى بين نساء اهل الدنيا. كافى / 1 /
295
15 بركت نام فاطمه
قال الكاظم عليه السلام : لا يدخل الفقر
بيتا فيه اسم محمد او احمد او على او الحسن او الحسين ... او فاطمة من
النساء. كافى / 6 / 19
16 محبت به فاطمه
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله :
يا سلمان حبّ فاطمة ينفع فى ماءة مواطن ايسر تلك المواطن الموت و القبر
و الميزان و الحشر و الصراط و المحاسبة .
بحار / 7 / 539
17 بوى بهشت
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله :
ففاطمة حوراء انسية و كلما اشتقت الى رائحة الجنة شممت رائحة ابنتى
فاطمة . توحيد صدوق / 117
18 افتخار حضرت على به
همسر
قال على عليه السلام : انا زوج البتول
سيدة نساء العالمين . معانى الاخبار / 58
19 اطاعت فاطمه از همسر
قال على عليه السلام : فوالله ... لا
اغضبتنى و لا عصت لى امرا و لقد كنت انظر اليها فتنكشف عنّى الهموم و
الاحزان . بحار / 43 / 134
20 سلام پيامبر به فاطمه
من نافع بن ابى الحمراء قال شهدت رسول الله صلّى اللّه عليه و
آله ثمانية اشهر اذا خرج الى صلاة الغداة مرّ بباب فاطمة فقال :
السلام عليكم اهل البيت و رحمة الله و بركاته
انّما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهركم تطهيرا.
بحار / 43 / 53
اشاره
حيا و عفت فاطمه عليها السلام
حضرت على عليه السلام فرمود: نابينائى اجازه خواست به منزل فاطمه عليها
السلام وارد شود آن بانو خود را پوشانيد پيامبر صلّى اللّه عليه و آله
فرمود: چرا خود را پوشاندى با اينكه اين مرد نابيناست ؟ عرض كرد: اگر
او مرا نمى بيند من او را مى بينم و او بوى مرا استشمام مى كند. پيامبر
فرمود: گواهى مى دهم كه تو پاره تن من هستى (اشهد انك بضعة منّى )بحار
43 /9 1
سيره ى امام حسن مجتبى عليه السلام
1 عبادت
قال الصادق عليه السلام : انّ حسن بن على
عليه السلام كان اعبد الناس فى زمانه و ازهدهم و افضلهم .بحار
/ 43 / 331
2 ياد قيامت
و كان اذا ذكر الموت بكى و اذا ذكر القبر بكى و اذا ذكر البعث و
النشور بكى ... قيل له اتبكى و قد حججت عشرين حجة ماشيا و قد قاسمت
مالك ثلاث مرات فقال : انما ابكى لخصلتين لهول
المطلع و فراق الاحبّة .بحار / 43 / 332
3 دعا به هنگام ورود به
مسجد
كان اذا بلغ باب المسجد رفع راءسه و يقول
الهى ضيفك ببابك يا محسن قد اتاك المسى ء فتجاوز عن قبيح ما عندى بجميل
ما عندك يا كريم .بحار/43/3 39
4 علم
انّ الحسن بن على عليه السلام كان عنده رجلان فقال لاحدهما:
انّك حدّثت البارحه فلانا بحديث كذا و كذا
فقال الرجل : انه ليعلم ما كان فقال عليه السلام :
انا لنعلم ما يجرى فى الليل و النهار.بحار
/ 43 / 330
5 اظهار فقر در پيشگاه
خداوند
قيل للحسن بن على عليه السلام كيف اصبحت فقال عليه السلام :
اصبحت ولى رب فوقى و النار امامى و الموت يطلبنى
و الحساب محدق بى و انامرتهن بعملى لا اجد ما احبّ و لا ادفع ما اكره و
الامور بيد غيرى فان شاء عذّبنى و ان شاء عفاعنى فاىّ فقير افقر منّى
. بحار / 75 / 113
6 كرم و جود
ساءل الحسن بن على رجل فاعطاه خمسين الف
درهم و خمس ماءة دينار و قال ائت بحمّال يحمل لك فاتى بحمال فاعطى
طيلسانه (پوستين ) فقال : هذا كرى الحمال
.بحار / 43 / 341
7 احسان
حيّت جارية للحسن بن على عليه السلام
بطاقة ريحان فقال لها انت حرّة لوجه الله . فقلت له فى ذلك فقال ادّبنا
الله تعالى ؟ فقال : (و اذا حيّيتم بتحيّة فحيوا باحسن منها و
كان احسن منها اعتاقها). بحار / 43 / 343
8 اطعام به حيوان
قال الراوى راءيت الحسن بن على ياءكل و
بين يديه كلب كلما اكل لقمة طرح للكلب مثلها فقلت له يابن رسول الله !
الا ارجم هذا الكلب عن طعامك قال : دعه
انّى لاستحيى من الله عزّ و جلّ ان يكون ذوروح ينظر فى وجهى و انا اكل
ثم لا اطعمه .بحار / 43 / 352
9 زينت به هنگام نماز
قال السجاد عليه السلام : ان الحسن بن
على عليه السلام اذا كان قام الى الصلاة لبس اجود ثيابه .بحار
/ 83 / 175
10 صداقت
قال السجاد عليه السلام : ان الحسن بن
على عليه السلام كان اصدق الناس لهجة و افصحهم منطقا.بحار/
43 / 331
11 مظلوميت
ان الحسن بن على عليه السلام دخل على
معاوية يوما فجلس عند رجله و هو مضطجع فقال له يا ابا محمد! الا اعجبك
من عائشة تزعم انّى لست للخلافة اهلا فقال الحسن عليه السلام :
و اعجب من ذلك جلوسى عند رجليك و انت نائم
فاستحيى معاويه و استوى قاعدا و استعذره .سفينة
البحار / 1 /1 88
12 حلم
لما مات الحسن عليه السلام اخرجوا جنازته
فحمل مروان بن حكم سريره . فقال له الحسين عليه السلام :
تحمل اليوم جنازته و كنت بالامس تجرّعه الغيظ؟
قال مروان : نعم ، كنت افعل ذلك بمن يوازن حلمه
الجبال . سفينة البحار / 1 / 189
13 فلسفه صلح برگشت مردم
از دين
الف ) قال الحسن عليه السلام : و كنتم فى
مبداكم الى صفين و دينكم امام دنياكم و قد اصبحتم اليوم و دنياكم امام
دينكم . بحار / 75 / 107
ب ) قال الحسن عليه السلام و انّى لم افعل ما
فعلت الاّ ابقاء عليكم سفينة /2/96
اشاره
معاويه به امام مجتبى عليه السلام گفت : من از شما بهترم زيرا
مردم با من بيعت كردند ولى از شما پيروى نكردند. حضرت فرمود: هرگز تو
نمى توانى با بدى و شرارت مقام برترى را به دست آورى زيرا پيروان تو از
دو حال بيرون نيستند يا چشم بسته از تو اطاعت نمودند كه مسلّما گنه كار
هستند يا به اجبار كه معذورند به خدا قسم من تحاشى مى كنم از اينكه
بگويم من از تو بهترم زيرا در تو خير وجود ندارد خداوند مرا از رذائل
بدور داشته چنانكه تو را از فضائل بى بهره قرار داد.
بحار / 44 / 104
سيره ى امام حسين عليه السلام
1 احترام به بزرگ تر
عن الصادق عليه السلام : ما مشى الحسين
عليه السلام بين يدى الحسن قط و لا بدره بمنطق اذا اجتمعا تعظيما له
. مشكاة الانوار / 170
2 تكريم از خواهر
ان الحسين عليه السلام اذا زارته زينب يقوم اجلالا لها و كان
يجلسها فى مكانه . وفاة زينب الكبرى /11
3 بر پا داشتن نماز
قال الحسين عليه السلام : فى قوله تعالى
(الذين ان مكنّاهم فى الارض اقامواالصلوة ) قال هذه فينا اهل البيت
. معانى الاخبار / 95
4 در آستانه ى نماز
كان الحسين عليه السلام اذا توضّاء تغير لونه و ارتعدت مفاصله
فقيل له فى ذلك فقال : حق لمن وقف بين يدى الملك
الجبار،ان يصفّر لونه ويرتعد مفاصله .جامع
الاخبار/76
5 پياده روى در سفر حج
كان الحسين بن على عليه السلام يمشى الى الحج و دابّته
تقادوراءه . محاسن برقى / 1 / 146
6 عطر به هنگام روزه
كان الحسين عليه السلام اذا صام يتطيّب بالطيب و يقول الطيب
تحفة الصائم . خصال / 61
7 پرداخت مهريه
قال الحسين عليه السلام : انا نتزوّج
النساء فنعطيهنّ مهورهنّ فيشترين ماشئن ليس لنا منه شى ء.
مكارم الاخلاق / 134
8 عزّت طلبى
قال الحسين عليه السلام : الا و انّ
الدّعى بن الدّعى قد ركزنى بين السلة و الذلة و هيهات منّى الذلة
. احتجاج طبرسى / 336
9 امر به معروف
قال الحسين عليه السلام : اريد ان امر
بالمعروف و انهى عن المنكر و اسير بسيرة جدّى و ابى على بن ابى طالب
. مناقب / 4 / 89
10 عدم بيعت با ستمگران
قال الحسين عليه السلام : ((لو لم
يكن لى ملجاء و لاماءوى لمابايعت يزيد بن معاوية ))مقتل
عوالم /54
و مثلى لا يبايع مثله .
مقتل خوارزمى / 184
11 عفو و گذشت
قال الحسين عليه السلام : لو شتمنى رجل
فى هذه الاذن (و اومى الى اليمنى ) و اعتذر لى فى الاُخرى . لقبلت ذلك
منه . احقاق الحق / 11 / 431
12 اصلاح مردم
قال الحسين عليه السلام : انّى لم اخرج
اشرا و لا بطرا و لا مفسدا و لا ظالما و انما خرجت لطلب الاصلاح فى امة
جدّى . نفس المهموم / 45
13 دعا و استغفار
قال الحسين عليه السلام : و هو يعلم انى
احبّ الصلوة والدعاء و الاستغفار)).ارشادالقلوب
/4/2
اشاره
امام حسين عليه السلام بر اسامة بن زيد
وارد شد در حالى كه مريض بود اسامه گفت : چه غم بزرگى دارم . حضرت
فرمود: چه غم دارى ؟ عرض كرد: شصت هزار درهم بدهكارم . امام عليه
السلام فرمود: من متعهد پرداخت آن مى شوم . گفت : مى ترسم از اينكه
وامدار بميرم . حضرت فرمود: قبل از آنكه از دنيا بروى وام تو را پرداخت
مى كنم . امام عليه السلام به وعده اش وفا نمود.
بحار / 44 / 189
سيره ى امام زين العابدين عليه السلام
1 بردبارى
عن محمد بن جعفر و غيره قالوا: وقف على
على بن الحسين رجل من اهل بيته فاسمعه و شتمه ... فقال عليه
السلام له : يا اخى انّك كنت قد وقفت علىّ انفا
فقلت و قلت فان كنت قلت ما فىّ فاستغفر الله منه و ان كنت قلت ما ليس
فى فغفر الله لك قال فقبّل الرجل بين عينيه و قال ... انا احقّ به
. بحار / 46 / 55
2 عفو و بخشش
قال الباقر عليه السلام : و كان لا يضرب
مملوكا بل يكتب ذنبه عنده حتى اذا كان آخر شهر رمضان جمعهم و قرّرهم
بذنوبهم و طلب منهم ان يستغفروا الله له كما غفر لهم ثم يعتقهم و
يجزيهم بجوائز و كان عظيم التجاوز و العفو. حتى انّه سبّه رجل
فتغافل عنه فقال اياك اعنى و قال و عنك اُعرض و اشار الى هذه الاية
خذ العفو وامر بالعرف و اعرض عن الجاهلين
. بحار / 46 / 62
3 عبادت
قال الباقر عليه السلام : كان على ابن
الحسين يصلى فى اليوم و الليلة الف ركعة كما كان يفعل امير المؤ منين و
كان قيامه فى صلاته قيام العبد الذليل بين يدى الملك الجليل كانت اعضاؤ
ه ترتعد من خشية الله و كان يصلّى صلاة مودّع .
بحار / 46 / 62
4 انفاق
قال الباقر عليه السلام : و كان ليخرج فى
الليلة الظلماء فيحمل الجراب على ظهره ... و كان يغطى وجهه اذا ناول
فقيرا لئلا يعرفه فلما توفّى فقدوا ذلك فعلموا انه كان على ابن الحسين
عليه السلام . بحار / 46 / 62
5 درخواست از خداوند
قال الباقر عليه السلام : و لقد نظر يوم
عرفه الى قوم يساءلون الناس فقال و يحكم اغير الله تساءلون فى مثل هذا
اليوم . بحار / 46 / 62
6 عرفان
قال الباقر عليه السلام : و لقد قال له
رجل يابن رسول الله انّى لاحبّك فى الله حبّا شديدا فقال انّى اعوذ بك
ان اءُحبّ فيك و انت لى مبغض .بحار / 46
/ 62
7 ترحّم
قال الباقر عليه السلام : و لقد حجّ على
ناقة له عشرين حجة فما قرعها بسوط. بحار/
46 / 62
8 تواضع
قال الباقر عليه السلام : و كان يعجبه ان
يحضر طعامه اليتامى و الضّراء و الزّمنى و المساكين الّذين لا حيلة لهم
و كان يناولهم بيده . بحار / 46 / 62
9 اشك فراوان
قال الباقر عليه السلام : و لقد بكى على
ابيه الحسين عشرين سنة و ما وضع بين يديه طعام الاّ بكى . حتى قال له
مولى له يابن رسول الله اما آن لحزنك ان ينقضى ؟ فقال ويحك ان يعقوب
النبى كان له اثنى عشر ابنا فغيّب الله عنه واحدا منها فابيضّت عيناه
.بحار/46/62
10 كمك همسفران
قال الباقر عليه السلام : كان عليه
السلام لا يسافر الا مع رفقة لا يعرفونه و يشترط عليهم ان يكون من خدم
الرفقه فيما يحتاجون اليه . بحار / 46 /6
9
11- طلب رحمت قال زين
العابدين عليه السلام
يقول اللّهم ارحمنى فانك كريم اللهم
ارحمنى فانك رحيم فلم يزل يرددّها حتى توفّى سلام الله عليها.
سفينة / 2 / 264
اشاره
امام سجاد عليه السلام از اينكه با مادر خود هم غذا شود امتناع
داشت شخصى عرض كرد: شما كه بهترين مردم در نيكى و احسان هستيد چگونه با
مادر خود غذا نمى خوريد؟ فرمود: كراهت دارم از اينكه دست من سبقت بگيرد
بر غذائى كه مادرم آن را اراده كرده است . بحار
/ 46 / 62
سيره ى امام باقر عليه السلام
1 علم
قال الباقر عليه السلام : انّا علّمنا
منطق الطير و اوتينا من كل شى ء. بحار /
46 / 294
قال جابر بن عبدالله : سمعت رسول الله يقول انّك ستدرك رجلا من اهل
بيتى اسمه اسمى و شمائله شمائلى . يبقر العلم بقرا ... بابى انت و امى
ابوك رسول الله يقرئك السلام قال يا جابر على رسول الله (السلام ) ما
قامت السموات و الارض و عليك السلام يا جابر بما بلغّت السلام .
بحار / 46 / 295
2 تهجّد
قال الصادق عليه السلام : كان ابى رضوان
الله عليه اذا قام من الليل اطال القيام و اذا ركع او سجد اطال حتى
يقال انه قد نام فما يفجاءنا منه الا و هو يقول لا اله الا الله حقا
حقا.بحار / 87 / 227
3 ياد خداوند
قال الصادق عليه السلام : كان ابى كثير
الذكر لقد امشى معه و انّه ليذكر الله و اكل معه الطعام و انه ليذكر
الله و لقد كان يحدث القوم و ما يشغله ذلك عن ذكر الله .
وسائل / 4 / 1181
4 تلاوت قرآن
قال الصادق عليه السلام : ان ابا جعفر
كان احسن صوتا بالقرآن و كان اذا قام من الليل وقرء صوته فتمرّ به مارّ
الطريق من السقائين و غيرهم فيقومون فيستمعون الى قرائته .بحار/85/82
5 انفاق و بخشش
سليمان بن اقرم گويد: كان لا يملّ من صلة
اخوانه و قاصديه و مؤ مليه و راجيه .
بحار / 46 / 288
6 احسان
كان الباقر عليه السلام ظاهر الجود فى
الخاصة و العامه مشهورا بالكرم فى الكافة معروفا بالفضل و الاحسان مع
كثرة عياله و توسّط حاله . ارشاد /1 64
و كان ابوجعفر عليه السلام اذا كان يوم عرفة لم
يردّ سائلا. من لا يحضره الفقيه / 2 /
211
7 گذشت در خانواده
قال الصادق عليه السلام : و كانت لابى
امراءة و كانت تؤ ذيه فكان يغفر لها.
من لايحضره الفقيه /3/441
8 مهربانى
قال الباقر عليه السلام : بلية الناس
علينا عظيمة ان دعوناهم لم يستجيبونا و ان تركناهم لم يهتدوا بغيرنا
.... بحار / 46 / 288
اشاره
خادم امام باقر عليه السلام گويد: برادران دينى كه به محضر امام
مى رسيدند از نزد آن حضرت مرخص نمى شدند مگر آنكه امام عليه السلام با
غذاى طيب و پاكيزه آنان را اطعام مى نمود و لباسهاى زيبا و مقدارى پول
به آنها هديه مى نمود. من گفتم : كمتر هديه نما. فرمود: نيكى در دنيا
رسيدگى به برادران دينى است . بحار / 46 / 291
سيره ى امام صادق عليه السلام
1 علم
الف قال الصادق عليه السلام : انّ عندنا
سرا من سرّ الله و علما من علم اللّه لا يحتمله ملك مقرب و لا نبى مرسل
و لا مؤ من امتحن الله قلبه للايمان و الله ما كلف الله احدا ذلك الحمل
غيرنا. بحار / 25 / 385
ب مالك بن انس گويد: ما راءت عين و لا سمعت اذن
و لا خطر على قلب بشر افضل من جعفر بن محمد الصادق فضلا و علما و عبادة
و ورعا. بحار / 47 / 28
ج ينقل عن الصادق من العلوم مالا ينقل عن احد و قد جمع اصحاب الحديث
اسماء الرواة من الثقاة على اختلافهم فى الاراء و المقالات و كانوا
اربعة الاف رجل .
بحار / 47 / 27
2 عبادت
مالك بن انس گويد: ... فما كنت اراه الاّ
على ثلاث خصال اما مصليا و اما صامتا و امّا يقرء القراءن و لا يتكلم
فيما يعنيه فكان من العلماء العباد الذين يخشون الله عزّوجلّ.بحار
/ 17 / 32
3 عرفان
كان كلما همّ الى التلبيه انقطع الصوت فى حلقه ... فقلت قل يابن
رسول الله و لابدّ لك من ان تقول فقال : يابن
ابى عامر! كيف اجسر ان اقول لبيك اللهم لبيك و اخشى ان يقول عزّ و جلّ
لى لا لبيك و لا سعديك . بحار / 47 /1 6
4 احسان
نام رجل من الحاج فى المدينه فتوهّم ان هميانه سرق فخرج فراءى
الصادق عليه السلام مصليا و لم يعرفه فتعلق به و قال له : انت اخذت
هميانى ؟ قال : ما كان فيه ؟ قال : الف
دينار قال : فحمله الى داره و وزن له الف دينار
و عاد الى منزله و وجد هميانه فعاد الى جعفر عليه السلام معتذرا بالمال
فابى قبوله و قال شى ء خرج من يدى لا يعدلىّ. قال فساءل الرجل عنه فقيل
هذا جعفر بن محمد الصادق عليه السلام .
بحار/47/24
5 توسل
عن داود الرقى قال :
انّى كنت اسمع ابا عبدالله اكثر ما يُلّح به فى
الدعاء على الله بحق الخمسة يعنى رسول الله و امير المؤ منين و فاطمة و
الحسن و الحسين عليهم السلام .
وسائل / 4 / 139
6 حلم و بردبارى
انه دخل سفيان الثورى على الصادق عليه
السلام فراءه متغير اللون فساءله عن ذلك فقال :
كنت نهيت ان يصعدوا فوق البيت فدخلت فاذا جارية من جوارى ممّن تربّى
بعض ولدى قد صعدت فى سلّم و الصبىّ معها فلما بصرت بى ارتعدت و تحيّرت
و سقط الصبىّ الى الارض فمات فما تغيّر لونى للصّبى و انما تغيّر لونى
لما ادخلت عليها من الرعب و كان عليه السلام قال لها انت حرة لوجه الله
لا باءس عليك مرتين . بحار / 47 / 24
اشاره
ابراهيم بن ادهم گويد: همراه امام صادق عليه السلام بودم ناگهان
شيرى نزديك آمد. امام عليه السلام گوش شير را گرفتند و او را دور
ساختند. بعد فرمودند: اگر مردم از خداوند اطاعت مى كردند هر آينه
بارهاى سنگين خود را با اين حيوانات حمل مى كردند. (اما ان الناس لو
اطاعو الله حق طاعته لحملوا اليه اثقالهم )
سفينه 1 / 86
سيره ى امام كاظم عليه السلام
1 علم و دانش
اعترف هارون الرشيد الذى هو خصم الامام ... حينما ساءله ولده
الماءمون عن اكباره و تقديره له فقال له : يا بنى هذا امام الناس و حجة
الله على خلقه و خليفته على عباده انا امام الجماعة فى الظاهر. و انه و
الله لاَحّق بمقام رسول الله منّى و من الخلق جميعا. و واللّه لو
نازعنى فى هذا الامر لاخذت الذى فيه عيناه فان الملك عقيم . يا بنّى
هذا وارث علم النبيين هذا موسى بن جعفر ان اردت العلم الصحيح تجده عند
هذا.ينابيع المودة / 3 / 32
2 عبادت
قال السيد بن الطاووس 2: ... موسى بن
جعفر ... كان يحيى الليل بالسهر الى السحر بمواصلة الاستغفار.
بحار / 102 / 16
3 تلاوت قرآن
و كان احسن الناس صوتا بالقرآن و كان اذا قرء يحزن و بكى
السامعون لتلاوته و كان يبكى من خشية الله حتى تخضّل لحيته بالدموع .مناقب
/ 4/ 318
4 جود و بخشش
كان موسى بن جعفر عليه السلام اذا بلغه عن الرجل ما يكره بعث
اليه بصرّة دنانير فكانت صراره مابين الثلاثماءة الى الماءتين دينار
فكانت صرار موسى مثلا.مقاتل الطالبين /499
5 دعا به هنگام سجده
و كان عليه السلام يقول فى سجوده : قبح
الذنب من عبدك فليحسن العفو و التجاوز من عندك . بحار / 48 /
101
6 دعاى هميشگى
و كان يدعوا كثيرا فيقول : اللهم انى
اساءلك الراحة عند الموت و العفو عند الحساب و يكرّر ذلك .
بحار / 48 / 101
7 رسيدگى به مستمندان
و كان يفتقد فقراء المدينة فى الليل فيحمل اليهم الزبيل فيه
العين و الورق و الادقّه ... فيوصل اليهم ذلك و لا يعلمون من اىّ جهة
هو. بحار / 48 / 1011 02
8 استغفار روزانه
قال الكاظم عليه السلام : انى استغفر
الله فى كل يوم خمسة الاف مرّة . بحار /
93 / 282
9 كار و تلاش
قال على بن ابى حمزه عن ابيه قال : راءيت ابا الحسن يعمل فى ارض
له قد استنقعت قدماه فى العرق . فقلت جعلت فداك اين الرجال ؟ فقال :
يا على قد عمل باليد من هو خير منّى فى ارضى و
من ابى فقلت و من هو؟ فقال : رسول الله
صلّى اللّه عليه و آله و امير المؤ منين عليه السلام و آبائى كلهم
كانوا قد عملوا بايديهم .... بحار / 48 /
115
10 اخبار به غيب
قال الكاظم عليه السلام للماءمون اذا
ملكت فاحسن الى ولدى سفينة / 1 / 161
11- نامه به هارون
بعث موسى بن جعفر عليه السلام ((الى
الرشيد من الحبس برسالة كانت انه لن ينقضى عنّى من البلاء الاّ انقضى
عنك معه يوم من الرخاء حتى نقضى جميعا الى يوم ليس له انقضاء
يخسرالمبطلون سفينة / 2 / 33
اشاره
مردى به حضرت على عليه السلام دشنام مى داد دوستان امام ناراحت
شدند و خواستند او را ادب كنند. امام آن ها را منع فرمود و با مركب خود
وارد مزرعه ى او شدند، او ناراحت شد و به امام گفت : به من خسارت وارد
كردى . حضرت فرمود: چه اندازه زيان ديده اى ؟ گفت : 100 دينار. امام
300 دينار به او لطف كردند. او با خوشحالى صورت امام را بوسيد و گفت :
الله اعلم حيث يجعل رسالته . بحار / 48 / 102
سيره ى امام رضا عليه السلام
1 علم به قرآن
... و كان الماءمون يمتحنه بالسؤ ال عن كل شى ء فيه و كان كلامه
كلّه و جوابه و تمثّله انتزاعات من القرآن .
عيون اخبار الرضا / 2 / 193
2 عبادت
عبد السلام بن الهروى قال : جئت الى باب
الدار التى حبس فيها الرضا بسرخس و قد قيّد فاستاءذنت على السجّان فقال
لا سبيل لك اليه . قلت و لم ؟ قال لانّه ربّما صلّى فى يومه و ليلته
الف ركعة . بحار / 92 / 204
3 تلاوت و تدبر قرآن
كان الرضا عليه السلام يختم القرآن فى كل ثلاث و يقول لواردت ان
اختمه فى اقلّ من ثلاث لختمته و لكن ما مررت بآية قطّ الاّ فكرّت فيها
و فى اىّ شى ء اُنزلت و فى اىّ وقت فلذلك اختم ثلاثة ايام .
بحار / 92 / 204
4 ساده زيستى
كان جلوس الرضا عليه السلام فى الصيف على حصير و فى الشتاء على
مسح و لبسه الغليظ من الثياب حتى اذا برز للناس تزيّن لهم .
عيون اخبار الرضا / 2 /1 92
5 كم خوابى و تهجد
كان عليه السلام قليل النوم بالليل كثير السهر يحيى اكثر لياليه
من اوله الى الصّبح .
بحار/49/91
6 ادب
ابراهيم بن العباس قال : و لا راءيته ابا الحسن الرضا عليه
السلام شتم احدا من مواليه و مماليكه قطّ و لا راءيته يقهقهه فى ضحكه
بل كان ضحكه التّبسم . بحار 49 / 91
7 تواضع :
دخل الرضا عليه السلام الحمام فقال له بعض الناس دلكّنى فجعل
يدلكه فعرّفوه فجعل الرجل يستعذر منه و هو يطيب قلبه و يدلكه .
بحار / 49 / 99
8 احترام به خادمان :
عن عبدالله بن الصلت عن رجل من اهل بلخ قال كنت مع الرضا فى
سفره الى خراسان فدعا يوما بمائدة له فجمع عليها مواليه من السودان و
غيرهم فقلت جعلت فداك لو عزلت لهولاء مائدة . فقال عليه السلام :
انّ الرب تبارك و تعالى واحد و الاب واحد و
الامّ واحد و الجزاء بالاعمال . بحار /
49 /1 01
9 كار نكشيدن از مهمان
نزل بابى الحسن عليه السلام ضيف و كان جالسا يحدّثه فى بعض
الليل فتغيّر السراج فمدّ الرجل يده ليصلحه فزبره ابوالحسن عليه السلام
ثم بادره بنفسه فاصلحه ثم قال انّا قوم لانستخدم اضيافنا.
بحار / 49 / 102
10 شجاعت
ماءمون به حضرت رضا عليه السلام گفت :
انى قد راءيت ان اعزل نفسى عن الخلافة و اجعلها لك و ابايعك ؟
فقال له الرضا عليه السلام : ان كانت هذه
الخلافة لك و الله جعلها لك فلا يجوز ان تخلع لباسا البسك الله و تجعله
لغيرك و ان كانت الخلافة ليس لك فلا يجوز لك ان تجعل لى ما ليس لك ....
بحار / 49 / 17
اشاره
حضرت رضا عليه السلام به مرد خراسانى كه هزينه ى سفرش را تمام
كرده بود دويست دينار مرحمت كرد لكن چهره ى خود را نشان ندادند. سليمان
جعفرى از امام پرسيد چرا خود را نشان نداديد؟ فرمود: نخواستم ذلت سؤ ال
را در صورت او مشاهده نمايم . مخافة ان ارى ذلّ
السؤ ال فى وجهه لقضائى حاجته . بحار /
49 / 101
سيره ى امام جواد عليه السلام
1 علم و دانش
عن على بن ابراهيم عن ابيه قال استاءذن على ابى جعفر عليه
السلام قوم من اهل النواحى فاذن لهم فساءلوه فى مجلس واحد عن ثلاثين
الف مساءله فاجاب و له عشر سنين .
بحار / 50 / 93
مرحوم مجلسى در توجيه اين حديث گويد: ان يكون
اشاره الى كثرة ما يستنبط من كلماته الموجزه المشتملة على الاحكام
الكثيره و هذا وجه قريب .
2 بركات وجودى
قال الرضا عليه السلام : ... هذا المولود
الذى لم يولد فى الاسلام مثله مولود اعظم بركة على شيعتنا منه .
كافى / 6 / 360
3 عظمت امام
ماءمون گويد: و اما ابوجعفر محمد بن على
قد اخترته لتبريزه على كافّه اهل الفضل فى العلم و الفضل مع صغر سنّه و
الاعجوبة فيه بذلك و انا ارجو ان يظهر للناس ما قد عرفته منه فيعلموا
انّ الراءى ما راءيت فيه . ارشاد مفيد /6
21
4 جود و بخشش
امام رضا عليه السلام در ضمن نامه اى به فرزندش مى فرمايد:
بلغنى انّ الموالى اذا ركبت اخرجوك من الباب
الصغير و انما ذلك من بخل بهم لئلا ينال منك احد خيرا فاساءلك بحقى
عليك لا يكن مدخلك و مخرجك الا من الباب الكبير و اذا ركبت فليكن معك
ذهب و فضة ثم لا يسئلك احد الاّ اعطيته .بحار
/ 50 / 102
5 شجاعت
انّه (الماءمون ) خرج الى الصيّد فاجتاز بطرف البلد فى طريقه و
الصبيان يلعبون و محمد واقف معهم ... فلما اقبل الماءمون انصرف الصبيان
هاربين و وقف ابو جعفر و لم يبرح من مكانه . قال الماءمون يا غلام ما
منعك من الانصراف مع الصبيان فقال له : محمد مسرعا ... لم يكن بالطريق
ضيق لا وسعه عليك بذهابى و لم يكن لى جريمه فاخشاها... فاعجبه كلامه
... فقال له : ما اسمك قال محمد.بحار/50/92
6 عبادت و دعا
قال الجواد عليه السلام فى القنوت :
اللهم منائحك متتابعه و اياديك متواليه و نعمك سابغه و شكرنا قصير و
حمدنا يسير و انت بالتعطّف على من اعترف جدير.
عوالم /23/211
7 حرز
يا نور يا برهان يا مبين يا منير يا رب اكفنى الشرور و آفات
الدهور و اسئلك النجاة يوم ينفخ فى الصور. مجمع
الدعوات / 60
8 تبعيت از كمالات پدر
ابن جوزى گويد: كان عليه السلام على
منهاج ابيه فى العلم و التقى و الزهد و الجود.
تذكرة الخواص / 321
9 اخبار به غيب
عن معلى بن محمد قال : خرج علىّ ابوجعفر
عليه السلام حدثان موت ابيه فنظرت الى قدّه لا صف قامته لاصحابنا فقعد
ثم قال يا معلّى ان الله احتج فى الامامة بمثل ما احتج به فى النبوة
فقال : (و اتيناه الحكم صبيا). كشف الغمة / 3 /2
13