اثر تسكينى شربت گل هلو در مورد كودكان مبتلا به سياه سرفه بخوبى مشهود است . براى اين منظور روزى سه الى چهار قاشق مربا خورى از شربت را به دفعات به كودك بخورانند.
برگهاى تازه هلو نيز داراى خاصيت ملين بودن مى باشد. براى استفاده از آن يك قاشق غذاخورى برگ را در يك ليتر آب به مدت چند دقيقه جوشانده روزى يك فنجان صبح و عصر بنوشند.
جعفرى
اثر نيكوى جعفرى بر روى گردش خون كاملا به اثبات رسيده است . تخم اين گياه نيز داراى همين خاصيت است و مى توان از جوشانده آن براى باز كردن خونريزى قاعدگى زنان استفاده نمود. برگ و ساقه جعفرى ضد عفونى كننده خون و مجارى ادرار و دستگاه گوارش بوده موجب تحريك الياف عضلانى صاف مى گردد مانند عضلات صاف روده ها، رحم و غيره . بعلاوه به هضم غذا نيز كمك شايانى مى كند.
از برگ جعفرى مى توان به عنوان ضماد براى هرگونه زخمى استفاده نمود. آب جعفرى تازه تميز و پاك بوده مانند آب جعفرى فرنگى مى باشد كه مى توان در چشم دردهاى حتى شديد از آن استفاده نمود. بدين طريق كه آنرا مستقيما به داخل چشم بچكانيد.
نوشيدن يك قاشق مرباخورى عصاره جعفرى همه روزه صبح ناشتا كليه عفونتهاى مجارى ادرار و حتى سوزاك را بكلى درمان مى كند.
از دم جعفرى براى درمان يبوست نوزادان به صورت شياف استفاده مى كنند. همچنين ريشه آنرا جوشانده مايع مدرى تهيه مى كنند كه در اورام دست و پا و صورت و يرقان و سنگهاى مجارى ادرار بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى گردد.
از دم كرده يك مشت برگ جعفرى مايعى بدست مى آيد كه براى درمان روماتيسم بسيار نافع و مؤ ثر مى باشد. هر چه ممكن است از جعفرى به صورت خام استفاده كنيد در مواقعى كه در خوراكى مى ريزيد سعى كنيد ديرتر از ساير سبزيجات آن بپزند.
فلفل قرمز
اضافه كردن مقدار كمى فلفل قرمز به غذا باعث تحريك قواى هاضمه و از بين بردن تخميرهاى بد معدى و روده اى مى گردد. از آنجا كه فلفل قرمز ميوه قابضى است در خونريزى هاى رحمى ، اسهال خونى و غيره مورد استعمال پيدا مى كند. فلفل قرمز را در نقرس ، بعضى فلجها و نيز بواسير به كار مى برند. اين گياه بر خلاف فلفل سياه فقط در دهان داراى خاصيت تند و حادى مى باشد. از آن به بعد تندى خود را از دست داده تنها قدرت تحريكى را حفظ مى كند.
علف ادرارى ⁽⁸⁸⁾
در بين كسانى كه به خواص داروئى و درمانى اين گياه مطلع و معتقدند تعداد كثيرى هستند كه نسبت به خواص غذائى آن بى اطلاع مى باشند. آنان بخوبى مى دانند كه خوردن يك بشقاب سالاد اين گياه موجب رفع بعضى از بيماريها مى گردد. از طرف ديگر مى دانيم كه ريشه خشك شده آن بخوبى خواص داروئى خود را كاملا حفظ مى كند. در حالى كه برگ و غنچه آن فقط در حالت تازگى مى تواند مفيد و مؤ ثر واقع شود بعلاوه ساقه آن سرشار از ماده هورمون زنانه استروژن ⁽⁸⁹⁾ ميباشد.
دكتر لكرك بخوبى از فوايد و خواص اين گياه مستحضر بوده و اطلاعات وسيع و گسترده خود را در اين زمينه به صورت كتابى به رشته تحرير در آورده و در دسترس خوانندگان قرار داده است . به هر حال كليه پزشكان و دانشمندان از اثر مفيد اين گياه بر روى دستگاه كبدى و صفراوى مطلع مى باشند.
كليه عوارض پوستى و سلوليت هائى كه منبع آنها اختلالات كبدى - صفراوى ، ازديادكلسترول خون ، اختلالات كار كليه ها و بطور كلى ناصافى خون بوده باشد بوسيله اين گياه درمان مى شود. اين گياه به سبب دارا بودن پتاسيم بسيار مدر بوده و بدين ترتيب با تركيب دو خاصيت مدر بودن از يك طرف و سبك كار كردن كار كبد از طرف ديگر، كليه ها را شست و شو داده و ترشحات صفراوى را به خارج مى فرستد.
كلرفيل موجود در اين گياه سبب شده است كه موجب التيام زخمهاى داخلى گردد. از طرف ديگر به علت سرشار بودن از منگنز غده هيپوفيز را به فعاليت وا داشته كبد و كليه ها را به كار مى گيرد و در ساختمان استخوانهاو رباطها و پوست نقش مفيد و مؤ ثرى بازى مى كند.
براى استفاده از آهن محتوى در اين گياه به منظور ترميم گويچه ها و تصفيه خون لازم است اين گياه را پس از خرد كردن در دستگاه آبليموگيرى ريخته عصاره آن را بدست آورده بلافاصله مصرف نمايند. براى تهيه مطبوخ آن بهتر است مقدارى از آن را در يك ليتر آب با حرارت ملايم بجوشانند تا مقدار آن به يك ثلث برسد. مايع بدست آمده را بتدريج در ظرف 24 ساعت ميل كنند. از اين جوشانده مى توان در مواردى كه خون در اخلاط سينه وجود دارد نيز استفاده نمود.
از پخته اين گياه همراه با پياز، قارچ و روغن زيتون نيز يك غذاى لذيذى فراهم مى شود كه بسيار مغذى است ليكن ارجح آن است كه بصورت خام در سالاد مصرف شود.
در بعضى نواحى اين گياه را با مقدارى سيب زمينى پخته مخلوط كرده مقدارى پياز ريز خرد كرده به آن اضافه مى نمايند و بدين شكل غذائى تهيه مى كنند.
تذكر اين نكته ضرورى است كه اين گياه در درمان سنگهاى صفراوى بسيار مفيد و مؤ ثر بوده و از طرف ديگر موجب ازدياد اشتها مى گردد. دكتر برتوله جوشانده اين گياه را در درمان لكه هاى قرنيه چشم و اصلاح بينائى و روشن شدن ديد توصيه و تجويز مى نمايد.
پسته
پسته به سبب خواص خنك كنندگى و تسكينى كه داراست معروفيت و شهرت پيدا كرده است .
گلابى
گلابى تازه حاوى قند، پكتين ، مازو و مقدار زيادى املاح معدنى به شرح زير است :
پتاسيم (كه همراه با مازو، اسيد اوريك بيماران نقرسى و روماتيسمى را دفع مى نمايد و از بين مى برد)، فسفر(كه تعادل عصبى را حفظ مى كند)، سديم (در جذب شركت و دخالت دارد)، كلسيم (در ساختن استخوانها و تعادل كلى و عمومى دست دارد)، گوگرد(ضد عفونى كننده و از بين برنده گنديدگى ها)، كلر(استخوان و زرد پى )، آهن ، مس ، آرسنيك (خون )، منگنز(مخمرهاى اكسيدازها)، يد(غدد)، همچنين اكسيد آهن ، اسيد فسفريك ، اكسيد سولفوريك ، اسيد سيليسيك . گلابى مانند اغلب ميوه هاى تازه سرشار از ويتامين هاى ث و آ و ب و در عين حال بطوريكه گفته شد داراى املاح زيادى مى باشد.
گلابى موجب تسكين و فرونشاندن حالات عصبانيت شديد و فوق العاده مى شود و كار غدد داخلى را بهبود بخشيده تسهيل مى نمايد و فشار خون را به حال عادى بر مى گرداند. بعلاوه خون را صاف كرده كليه ها را به ترشح وا مى دارد و از روده ها رفع تنبلى نموده و گلودرد را نيز درمان مى كند. بعلاوه بيماريهاى مضعف و لاغر كننده مانند سل ، كمخونى ، ضعف و بيحالى مفرط را بهبود مى بخشد وبه بيمار نيروى تازه اى مى دهد. گلابى خشك شده به وسيله آفتاب ، سرشار از قند طبيعى و ئيدرات دو كربن است . اين ميوه بسيار نيروبخش بوده و پخته آن (40 تا 50 گرم در يك ليتر آب كه مدت يك ساعت با حرارت ملايم پخته شود) يك نوشابه بسيار مطبوعى به دست مى دهد كه مفرح ، مدر وخنك كننده مى باشد. در دوره درمان با گلابى معمولا يك كيلو تا يك كيلو و نيم گلابى تازه را در سه نوبت صبح ناشتا و ابتداى ناهار و شام (يا ساعت 4 بعد از ظهر) ميل كنند. از آب گلابى نيز مى توان روزى سه ليوان نوشيد.
هرگاه برگ گلابى را به نسبت 30 تا 50 گرم برگ در يك ليتر آب به مدت چند دقيقه بجوشانند جوشانده گرانبهاى ضد عفونى كننده اى بدست مى آيد كه در درمان بيماريهاى مثانه ، پروستات و سنگهاى مجارى ادرار به عنوان داروى كمكى نقش مؤ ثرى ايفا مى كند. معمولا روزى سه فنجان از اين جوشانده را به مصرف مى رسانند.
در مورد استعمال خارجى ، جوشانده پوست آن را به ميزان 50 گرم در ليتر آب به صورت شستشو و پانسمان زخمها به كار مى برند.
تره فرنگى
به سبب سرشار بودن تره فرنگى از املاح قليائى مى توانيم درمان با اين سبزى را مشابه و معادل با آب معدنى معروف جهانى ويشى بدانيم . به هر حال اين سبزى داراى عناصر معدنى بسيار با ارزشى از قبيل آهن (براى ساختن گويچه هاى قرمز خون )، منيزيم (براى اعصاب و تعادل عمومى )، گوگرد(بر ضد تخميرهاى گنديده )، سيليس (براى قابليت انعطاف استخوانها و نرمى پوست )، املاح سديم (بر عليه حالت اسيدى بيش از اندازه )، شوره (براى تصفيه خون ) پتاس (مقابله با ازدياد چربى )، منگنز (مخمر و دياستاز براى هضم و جذب )، اسيد فسفريك (مقوى سلسله اعصاب )، كلسيم (دستگاه استخوانها و سوخت وساز عمومى ) مى باشد.
تره فرنگى كه مقدار نسبتا زيادى ازت دارا مى باشد يك ماده سازنده و تجديد كننده حياتى به شمار مى رود. وجود ويتامين هاى ب و بخصوص ‍ ث اثر مفيد و مؤ ثر اين گياه بر روى تعادل و تغذيه عمومى را بخوبى مستدل مى سازد.تره فرنگى حاوى موادلعابدار و سلولز است كه خواص ‍ و فوايد آن را بر روى روده ها و پاكسازى آنها كاملا توجيه مى كند. وجود اسانس هاى ضد عفونى كننده مركبه گوگرد و ازت موجب مى شود كه به اين سبزى قدرت مدر بودن و ضد عفونى بودن بدهد.
مبتلايان به سوء هاضمه اين ماده را بخوبى تحمل مى كنند. بعلاوه كمك و خدمت بزرگى به افراد مبتلا به نقرس ، روماتيسم ، چاقى مفرط، اختلالات قلبى - عروقى ، تصلب شرائين و سنگهاى مجارى ادرار مى كند. علاوه بر آن يك مقوى اعصاب مى باشد كه بر روى غدد فوق كليه نيز اثر مثبت و مفيد دارد.
از لحاظ استعمال خارجى فوايد آن كمتر از خواص داخلى نيست . مثلا در مواقع ديفترى يا انسداد لوله مرى بوسيله يك جسم خارجى ، يك برگ تره فرنگى را قبلا به روغن زيتون آغشته نموده مجرا را باز مى كنند. مانند تمام برگهاى سبز برگهاى تره فرنگى هم ضد عفونى كننده بوده و داراى خاصيت التيام بخش است . محل گزيدگى حشره را مى توان با برگ تره فرنگى مالش داد و در مواقع لزوم به وسيله آن زخم بندى نمود.
در موارد تورم مثانه يا حبس البول ضماد گرمى از پخته اين برگ را در ناحيه زير شكم بگذارند تا رفع عارضه شود. در صورتى كه بواسير دردناك و محتقن باشد يك كيلو تره فرنگى را در چند ليتر آب جوشانده پس از نيم گرم شدن در داخل آن بنشينند.
از تره فرنگى مى توان غذاهاى مختلف و سوپهاى گوناگون تهيه نمود ليكن بهترين طريق استفاده از آن به صورت خام در سالاد سبزى است .
نخود
نخود يكى از مواد غذايى است كه املاح معدنى آن بسيار قابل توجه مى باشد. اين ماده غذايى داراى آهن است كه ساختمان هموگلوبين ماده اساسى گويچه هاى قرمز خون بر روى آن پايه گذارى شده است . همچنين فسفر كه غذاى سلولهاى عصبى را تشكيل داده موجب تثبيت كلسيم بر روى استخوان مى گردد و نيز پتاس براى حل كردن و تغيير شكل دادن مواد چربى است . بعلاوه مقدار زيادى نشاسته و قند دارد. نخود بسيار نيروبخش بوده در مرمت سلول و هسته آن اثر نيكويى دارد. از طرف ديگر سلولوز موجود در نخود موجب مى گردد كه از يبوست جلوگيرى نموده در پاكسازى و تخليه روده ها دخالت مستقيم داشته باشد.
بطور كلى نخود تازه كه داراى مواد اساسى و عامله زنده (بخصوص ‍ ويتامين ث ) مى باشد بيشتر مورد توجه و علاقه ما است . البته از نخود خشك نيز مى توان استفاده نمود.
پاپريكا
پاپريكا چه قرمز باشد يا سبز به سبب دارا بودن مقادير قابل توجهى كلروفيل و ويتامين پ مقوى قلب و عروق خونى بوده و به مناسبت ويتامين كا كه ضد خونريزى است يكى از سبزيجات مفيد و ارزشمند به شمار مى رود.
پاپريكا محرك ترشحات معدى بوده و در مواقع سوء هاضمه بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى گردد و مانند سبزيجات ديگر يكى از منتقل كنندگان نيروى خورشيدى محسوب مى شود.
مى توان به وسيله پاپريكا سالاد بسيار لذيذ و خوشمزه اى تهيه نمود و بويژه اگر گوجه فرنگى نيز به آن اضافه شود بسيار لذيذتر خواهد شد. پاپريكا رابه صورت پخته نيز مى توان مصرف نمود.
سيب
جاى بسى خوشوقتى است كه ما مى توانيم در تمامى فصول از اين ميوه مفيد و با ارزشى كه داراى خواص و فوايد بيشمارى است استفاده كنيم .
حال ابتدا به ارزش غذائى آن پى ببريم . سيب مقدار بسيار زيادى املاح معدنى و بعضى مواد ديگرى دارد كه خواص و فوايد آن ها را قبلا يادآورى كرده ايم . در سيب پتاسيم ، سديم ، برم ، كلسيم ، املاح آلومينيوم ، اكسيد آهن و اسيد فسفريك ، اسيد گالوتاميك ، اسيد فورميك ، اسيد كاپروئيك ، اتر آميك ، اتر كاپريليك (كه موجب معطر شدن اين ميوه بهشتى مى گردد)، ژرانيول ، استالدئيد، پكتين ، مقدار زيادى ويتامين هاى گوناگون و غيره يافت مى شود. تركيب و تجمع تعداد كثيرى از مواد نامبرده با يكديگر سبب شده است كه خواص درمانى گوناگون و غيره قابل ترديدى به سيب بدهند.
سيب سرشار از ويتامين آ است كه كمبود آن موجب كند شدن ترشحات مخاطى روده ها مى گردد. اين مخاط حاوى آنزيم ليزوزيم ⁽⁹⁰⁾(دياستازى كه باكتريهاى عفونت زاى روده را حل كرده از بين مى برد) مى باشد. خشك شده اين ميوه داراى ويتامين آ بيشترى است ليزوزيم را بهتر و بيشتر تحريك و تسريع مى نمايد.
امروزه بخوبى ثابت شده است كه سيب يك ضد عفوتى كننده قوى روده مى باشد. بطور گذرا بايد بگوئيم كه كمبود و فقدان ويتامين آ موجب بروز قرحه هائى در لوله گوارشى مى گردد. علت آن است كه جدار معده را در برابر اسيد كلريدريك محافظت ننموده و بدين سبب زخم ايجاد مى شود.
بنابراين ويتامين آ چه براى محافظت در برابر ايجاد زخم و چه به عنوان داروى معالج زخم معده و روده وجودش لازم و ضرورى به نظر مى رسد.
بر حسب عقيده دكتر لكرك ، سيب به سبب وجو مازو و املاح پتاسيم اسيدهاى آليه ، از تشكيل اسيد اوريك در بدن جلوگيرى مى كند و نيز به علت دارا بودن مازو، از ازدياد گلبولهاى سفيد جلوگيرى نموده و بدين ترتيب از ايجاد اسيد اوريك (حاصله از تجزيه گلبولهاى سفيد اضافى ) ممانعت به عمل مى آورد. دكتر مورو(هايدلبرگ ) سيب را در اسهال كودكان به عنوان داروى معالج تجويز و توصيه مى كند. طرز استفاده بدين قرار است كه در تمام مدتى كه مدفوع كودك آبكى است فقط سيب رنده شده به كودك بيمار مى دهند. بعلاوه اثر مفيدى بر روى كلى باسيلوز دارد. سيب محرك بسيار ملايم كليه ها بوده دفع مواد زائد را تسهيل مى نمايد. بدين جهت آنرا در نزد بيماران مبتلا به نقرس ، روماتيسم مزمن و تبخال ، سنگهاى مجارى ادرار و عدم كفايت اين عضو تجويز مى نمايند. دكتر بوندوا چنين مى گويد كه در كلينيك دانشگاه زوريخ سيب و سبزيجات و بعضى بقولات (از قبيل گوجه فرنگى ) را براى درمان كودكان مبتلا به ديابت به كار برده و نتايج مطلوب قابل ملاحظه اى به دست آورده اند.
بر حسب عقيده بعضى از متخصصين ، سيب داروى بسيار مؤ ثرى در اختلالات عصبى و روانى زنان باردار از قبيل كندى ضربان قلب ، استعداد به سنكوپ ، تنگى حدقه چشم ، باز شدن بيش از حد پلك ، عرق دست و پا، ازدياد ترشح بزاق ، ازدياد ترشى معده ، يبوست يا اسهال ، اختلالات تنفسى مى باشد.
از آنجا كه سيب از بروز حملات دردهاى مفصلى نقرس جلوگيرى كرده و موجب راحتى تنفس مى گردد بهتر آن است كه مصرف روزانه اين ميوه با ارزش و مفيد را فراموش نكنيم و آنرا جزو صورت غذاى خود قرار دهيم .
واضح و آشكار است كه براى بهره گيرى از كليه مواد و املاح و ويتامين اى موجود بهتر است سيب را به صورت خام مصرف كنيم . معذلك در مواقعى كه هنوز معده كسى عادت نداشته و نتواند بخوبى آنرا تحمل كند لازم است ابتدا سيب رنده كرده را همراه با عسل بخورد يا آنكه سيبى را كه قبلا پخته شده باشد مصرف نمايد. از سيب پخته شده در فر يا كمپوت آن مى توان استفاده نموده ليكن در هر حال لازم است آنرا همراه با پوست بخورند زيرا بيشتر عناصر مفيد سيب در همين قسمت نهفته است .
براى آنكه به وجه كاملى از اين ميوه استفاده شود بهتر است آن را در تمام صورت غذاهاى صبحانه ، ناهار و شام بگنجانند. سيب بهترين تنقل كودكان است كه معده آنها را اذيت نكرده هيچگونه ضررى ندارد بنابراين كودكان را به خوردن سيب عادت دهيد.
سيب را مى توان به صورت يك خوراك مصرف نمود بدين ترتيب كه دو يا سه سيب درشت را به چهار قسمت كرده و بمدت يك ربع ساعت در يك ليتر آب بپزند و سپس مصرف كنند. از سيب مى توان به صورت دم كرده نيز استفاده نمود. براى اين منظور سيب را پرپر كرده و به مدت چند دقيقه در آب جوش گذارده و دم كنند.
سيب زمينى
سيب زمينى يكى از بقولاتى است كه بيش از ساير سبزيجات و بقولات ديگر تحت تاثير كودهاى شيميائى قرار مى گيرد زيرا قسمت مورد مصرف اين گياه مستقيما با كود در تماس است و از طرف ديگر كودهاى پتاسيم دار موجب مى شود كه مقدار بيشترى سيب زمينى بدست آيد در حالى كه از كيفيت آن كاسته مى شود. حال اگر اثر مواد ضد آفات نباتى را كه بر روى بوته هاى سيب زمينى افشانده مى شود و بوسيله آب باران به داخل خاك نفوذ كرده و به مجاورت سيب زمينى مى رسد اضافه كنيم موضوع تغيير كيفيت اين ماده خوراكى مهم بيشتر مورد توجه قرار مى گيرد و تفاوت بين سيب زمينى كه با كود شيميائى به عمل آمده با آنكه به وسيله كشت طبيعى بدست آمده بخوبى مشهود مى گردد.
سيب زمينى به سبب دارا بودن مقادير قابل توجهى املاح معدنى و مواد ئيدروكربنه يكى از مواد غذائى بسيار جالب توجه و نيرو بخش است كه غذاى اهالى اكثر مردم را در تمامى سطح كره زمين تشكيل مى دهد.
سيب زمينى حاوى املاح پتاسيم است كه مى تواند مواد چربى مصرف شده را حل كند بدين سبب يكى از بقولاتى است كه مانع از تجمع مواد چربى در بدن مى گردد و در نتيجه از ازدياد حالت اسيدى جلوگيرى مى نمايد. بنابراين براى پيشگيرى از ايجاد اسيدوز به ويژه در نزد مبتلايان به ديابت مصرف سيب زمينى توصيه شده است همچنين در نزله هاى اخلاطى ريه ، مجارى ادرار و روده و رحم بسيار نافع است . سيب زمينى دفع ادرار را تسهيل مى نمايد بدين جهت در موارد ورم هاى حاصله از نارسائى كليه مصرف آن را تجويز و توصيه كرده اند.
سيب زمينى مانند ساير گياهان رشته خود كمى خواب آور و ضد اسپاسم است بنابراين در موارد گرفتگى عضلانى ، سرفه هاى عصبى ، بيخوابى و بعضى دردهابسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى گردد. به سبب دارا بودن ويتامين ب و ث تعادل تغذيه اى را حفظ مى كند. اورليوس توصيه مى كند كه يك سيب زمينى خام و يك سيب رنده را با يكديگر مخلوط كرده صبح ناشتا به عنوان مسهل (در مواردلزوم ) بخورند. سيب زمينى را بايستى بخوبى بجوند تا مواد نشاسته اى آن تحت تاثير بزاق به قند قابل جذب تبديل شود. سيب زمينى خام داراى يك نوع اكسيدازى است كه در نتيجه پختن قسمتى از آن از بين رفته خراب مى شود. اين اكسيداز رساندن اكسيژن به بافتها را افزايش داده و تسهيل مى كند.سيب زمينى پخته نيز به سبب وجود منگنز تا حدى داراى چنين خواصى مى باشد.
سيب زمينى هاى تازه و كوچك را معمولا همراه با پوست مصرف مى كنند. به هر حال بايستى از پوست گرفتن آن قبل از پختن جدا خوددارى نمود زيرا كليه موتد مفيد آن بلافاصله در زير پوست قرار گرفته است .
از لحاظ استعمال خارجى سيب زمينى خدمات گوناگونى انجام داده مى دهد. يكى از آنها استفاده به صورت ضماد است بدين طريق كه آنرا رنده كرده مخلوط با روغن زيتون يا بدون آن به عنوان ضماد بر روى سوختگى ، بواسير، زگيلهاى متورم يا زخم بگذارند يا آنكه بصورت پوره سيب زمينى ضماد گرمى تهيه نموده بر روى كورك ، دمل ، عقربك بگذارند تا آنها را بپزاند.
خرفه
اين گياه داراى لعاب زيادى است كه جداره هاى متورم دستگاه گوارشى تنفسى و ادرارى را نرم كرده و مفاصل را نيز نرم و روغنكارى مى كند. از آنجا كه قابليت انعقاد خون را افزايش مى دهد در درمان بعضى خونريزيهاى خارجى ، خلط هاى خونى ، بيمارى هموفيلى دست دارد و به سبب آنكه مدر است در موارد سنگهاى مجارى ادرارى ، خيزهاى عمومى حاصله از نارسائى كليه مفيد واقع شده و احتقان طحال را بهبود مى بخشد. چنين گويند كه اين دشمن سرسخت كرم كدو است .
به سبب آنكه داراى ويتامين هاى ب و ث مى باشد در حفظ تعادل تغذيه اى شركت داشته و اختلالات عصبى را از بين مى برد. هرگاه آن را به مطبوخ ساير بقولات اضافه كنند خاصيت تسكينى به خوراك بخشيده و خواص ‍ خواب آور به غذا مى دهد.
بهترين طرز مصرف آن به صورت خام است كه خواه به تنهائى يا همراه با سالاد يا ساير سبزيجات خام خورده شود.
آلو
آلو به سبب دارابودن قند و مواد ئيدروكربنه بسيار نيروبخش و مقوى است و به علت اسيدهاى آليه اى كه در اين ميوه وجود دارد ترشح و دفع ادرار را افزايش داده و سلولز موجود در آن از شخص رفع يبوست مى كند. آلو نه فقط براى رفع يبوست بسيار مفيد است بلكه براى مبتلايان به نقرس ، روماتيسم و تصلب شرائين و درمان كمخونى و ضعف و بيحالى و خستگى مفرط نيز داروى شفابخش به شمار مى آيد.
آلو به سبب منيزيم و فسفرى كه دارد محرك سلسله اعصاب بوده و به اين دستگاه حيات تازه اى مى بخشد. علاوه بر آن كار كليه ها را نيز آسان مى سازد.
اين ميوه را بايستى صبح ناشتا و در ابتداى هر غذا مصرف نمود. براى آنكه اثر بيشترى داشته باشد دو يا سه ليوان آب آلو نيز همراه با آن بنوشند.
غذاهائى كه با آلو پخته و تهيه شود بسيار مقوى بوده و به سبب دارا بودن املاح فسفر و اكسيداز بر روى اعصاب اثر نيكو مى بخشد. بعلاوه براى مبتلايان به يبوست و بواسير مصرف اين گونه غذاها توصيه مى شود. بهتر است آلو را به مدت 12 ساعت در آب سرد خيس كرده سپس ميل نمايند.
لازم است به كودكانى كه شيرينى يا شكلات مى خواهند بجاى آن چند آلوى خشك يا خيس كرده بدهند.
ترب و تربچه
ترب و تربچه به سبب سرشار بودن از ويتامين ث يك داروى ضد اسكوربوت و به مناسبت دارا بودن مقدار زيادى يد ماده ضد راشيتيسم محسوب مى گردد. ترب داراى مواد املاح معدنى ديگرى بخصوص ‍ گوگرد و منيزيم و يك اسانس گوگردى ارزشمندى است كه داراى خاصيت ضد عفونى بوده اشتها آور، پاك كننده مجارى تنفسى مى باشد.
ترب و تربچه بر طرف كننده مسموميت كبد و تصفيه كننده كليه ها بوده در درمان يرقان ، ورم مفاصل مزمن ، ورم اعصاب و سياتيك ، انسداد مجارى تنفسى و حالات احتقانى بسيار مفيد و مؤ ثر است .
اين خواص در ترب هاى قرمز و سياه هر دو ديده مى شود ليكن در ترب سياه بيشتر و قابل ملاحظه تر است بدين جهت است كه نوع سياه آن بيشتر توصيه و تجويز مى گردد. براى استفاده از آن ترب را به حلقه هاى نازكى بريده طبقه طبقه در ظرفى بر روى هم بچينند و در بين هر طبقه كمى شكر بريزند. پس از اتمام كار مقدارى آب در آن ريخته و به ملايمت بجوشانند و شربتى را كه از آن بدست مى آيد مورد استفاده قرار دهند. از برگ ترب و تربچه خواه بصورت خام و يا پخته در سوپ استفاده كنند.
انگور
انگور يكى از غذاهاى نيروبخش است زيرا سرشار از مواد قندى متعدد و گوناگون از قبيل گلوكز، لوولوز، دولسيت ⁽⁹¹⁾ و مانيت ⁽⁹²⁾ مى باشد. انگور به سبب سرشار بودن از املاح معدنى پتاسيم ، كلسيم ، منيزيم ، فسفر، آهن ، سديم ، منگنز، سيليس و مقادير كمى يد وآرسنيك يك ماده غذائى سازنده به شمار مى رود.
انگور يك ميوه ترميم كننده عضلات و غذاى سلسله اعصاب شناخته شده است . از طرف ديگر داراى خواص تصفيه كننده و ملين بوده و به عبارت ديگر بهترين ميوه اى است كه بشر از آن استفاده مى كند.
از مواد معدنى كه در خاكستر انگور بدست آمده يكى پتاسيم است كه ميزان آن بسيار بالاست (62 درصد)، سپس املاح كلسيم ، سديم ، منيزيم ، اكسيد آهن و منيزى ، كلر، سيليس (182/2 درصد) و اسيد فسفريك (17 درصد) و غيره . انگور يك ماده خوراكى بسيار قابل هضم بوده و در عين حال از غذاهاى سازنده خون به شمار مى رود زيرا مواد غذائى محتوى در انگور به سهولت هضم و جذب مى گردد بعلاوه حالت اسيدى آن سبب مى شود كه به سرعت از معده عبور كرده وارد روده گردد زيرا همين حالت اسيدى است كه موجب مى گردد دريچه اثنى عشر به سرعت باز شده و انقباضات در آن ناحيه شروع شود. قند انگور(گلوكز و لوولوز) موجد تحرك و قدرت در عضلات مى باشد و بدين صورت عمل تخليه صفرا را افزايش و اكسيداسيون را كاهش مى دهد. بر حسب عقيده دكتر راترى ⁽⁹³⁾ موارد استعمال انگور در درمان بيماريهاى زير مى باشد:((سوء هاضمه ، يبوست ، بواسير، سنگهاى صفراوى و سنگهاى مجارى ادرار، نقرس ، مسموميتهاى مزمن جيوه و قلع ، بعضى بيماريهاى پوستى و برخى از انواع سل ريوى )).
كمبود مواد پروتئينى انگور نيز خود مزايائى در بر دارد زيرا با آن كه بيمار مقادير قابل ملاحظه اى انگور مصرف مى كند خطر ازدياد و تجمع مواد زايد ازته (بخصوص اسيد اوريك ) در بدن وجود نخواهد داشت . همچنين به سبب كمبود مواد سديم براى درمان تخليه بدن از مواد نمكى بسيار مناسب بوده و كليه ها را شستشو مى دهد بدين جهت مصرف آن در موارد ابتلاء به ورم كليه تجويز مى شود. از آنجا كه ترشح ادرار را افزايش ‍ مى دهد موجب مى گردد كه مواد سمى بدن بيشتر به خارج دفع شود و در نتيجه ميزان مسموميت و حالت اسيدى ادرار را پائين آورد. استفاده از اين ميوه با ارزش را در مورد احتباس مواد ازته ، ازدياد فشار خون ، حملات قلبى - كليوى و آماس عمومى بدن هميشه به خاطر داشته باشيد.
حال كه صحبت از قلب به ميان آمد بايد يادآورى كنيم كه آب انگور از گلوكز خالص تشكيل شده و گلوكز عنصر مغذى عضله قلب است . انگور اختلالات قلبى حاصله از ازدياد فشار خون را از بين مى برد. در اين جا اضافه كنيم كه املاح پتاسيم محتوى در انگور داراى اثر تقويت كننده قلب مى باشد.
انگور داراى ويتامين ب 2 مى باشد. ويتامينى كه كمبود آن موجب اختلال تعادل سوخت و ساز از بين رفتن اشتها و اختلالات گوارشى گاهى همراه با تهوع و استفراغ مى گردد. بعلاوه به جهت كربنات هاى قليائى كه داراست ترشح شيره معده را تسهيل نموده و همين اثر را بر روى لوزالمعده دارد بنابراين وجودش در مرحله هضم روده اى بسيار لازم و ضرورى است .
انگور موجب ازدياد ترشح صفرا مى گردد و عمل كبد را فعالتر مى سازد، عمل هضم را تحريك و تسريع مى كند و اشتهارا افزايش داده ، يبوست را از بين مى برد و تخميرهاى روده اى را كاهش مى دهد.
پكتين موجود در انگور، مواد لعابدار، اسيدهاى آلى (اسيد فرميك ، اسيد استيك ، اسيد سيتريك ، اسيد تاتريك ، اسيد ماليك ، بى تارترات پتاسيم ، اسيد فسفريك ، مازو، املاح معدنى به حالت فسفات ، كلرور، برمور، فلوئور، اكسيد آهن ، يد، ارسنيك ، ويتامين هاى آ و ب و ث ، اسانسهاى عطريه ، منگنز، عناصر بسيار كمياب موجود در سرم خون ، اين ميوه را يك مقوى غير قابل مقايسه با ساير ميوه جات و سبزيجات ) ساخته است . مسلولين و كليه بيماران دچار سوء تغذيه بايستى بدون درنگ و تامل از اين ميوه ارزشمند استفاده كنند.
بهترين طرز استفاده از انگور مصرف آن در صبح و در حال ناشتا است . كسانى كه دچار يبوست هستند بايستى تمامى انگور از پوست و گوشت و هسته آن را بخورند. ليكن در مواردى كه لازم است به مقدار زياد مصرف شود تا مازى موجود در پوست ايجاد يبوست ثانوى ننمايند. همچنين افراد مبتلا به سوء هضم پوست و هسته انگور را بخوبى دفع مى كنند.بايد دانست كه در سطح داخلى پوست انگور دياستازى وجود دارد كه سلولز را هضم مى كند بنابراين هضم و جذب اين ميوه را بسهولت عملى مى سازد. در اينجا مجددا ياد آورى كنيم كه سلولز پوست و هسته انگور اثر محركه اى بر روى محافظ روده دارد.
براى استفاده درمانى از انگور بدين طريق عمل مى شود: ابتدا روزى يك كيلو انگور صبح ناشتا و ابتداى هر غذا مصرف مى كنند سپس هفته دوم روزى دو كيلو و پس از آن ، يكى دو روز بجاى غذا فقط از انگور استفاده نمايند و هفته آخر بتدريج مقدار آنرا كم كنند تا به يك كيلو در روز برسد.
از هر انگورى مى توان براى درمان استفاده نمود و برحسب نقاط مختلف و فصول سال نوع آن ممكن است متفاوت باشد. بهتر آن است كه هر روز از يك نوع انگور استفاده شود. به هر اندازه انگور شيرن تر باشد مغذى تر خواهد بود. به هر حال لازم است انگور را با آب جارى بشويند و سپس ‍ مصرف كنند.
براى تهيه پماد نرم كنندگى كه آب انگور در آن شركت داشته باشد پنجاه گرم انگور و صد گرم روغن بادام شيرين و پنجاه گرم موم را در حمام مارى گرم كرده آنقدر حرارت دهند تا موم بخوبى ذوب شده با ساير مواد مخلوط و يكى شود.
كشمش
كشمش يكى از نيروبخشهاى درجه يك به شمار مى رود زيرا كليه آب محتوى در انگور به قند و مواد ئيدروكربنه تغيير شكل يافته است . كشمش ‍ غذاى بسيار مغذى است كه در فصل سرما كه مبادلات ارگانيسم كند مى شود بيشتر مورد استعمال پيدا مى كند. انگور خشك پاره اى از خواص ‍ را كه در حالت تازگى داراست از دست مى دهد ليكن بسى شيرين تر و نرم كننده تر بوده و ريه را نرم و صاف مى كند. كشمش را بطور طبيعى مصرف مى كنند يا آنكه به بعضى غذاها اضافه مى نمايند. در موارد يبوست نيز مى توان از كشمش پخته استفاده نمود. براى كودكان كشمش ‍ يك تنقل بسيار مفيد و با ارزشى است .
ريواس
ريواس مقدار زيادى آهن و منيزيم در خود دارد. همچنين داراى ويتامين هاى ب و ث مى باشد.
كمپوت ريواس علاوه بر خواص ملين بودن متعادل كننده تغذيه و مقوى و سازنده نيز مى باشد. ريواس معده را تقويت و كبد را تحريك مى نمايد.
اگر بتوان آب ريواس را بدست آورد بهتر است روزى نصف يا يك فنجان آنرا(بر حسب ميزان تحمل و سن شخص ) همراه با عسل يا قند نيشكر بنوشند.گرد ريشه ريواس را معمولا در ساختن داروهاى ملين به كار مى برند.