جوانه گندم نيز يكى از مواد غذايى ضرورى و لازم است . موقعى كه گندم جوانه زند تغيير شكل داده و تركيب بسيار ارزنده اى به دست مى دهد. در حالى كه در يكصد گرم گندم 45 ميلى گرم كلسيم وجود دارد اين مقدار در يكصد گرم جوانه گندم به 71 ميلى گرم مى رسد همچنين مقدار فسفر از 423 ميلى گرم به 1050 ميلى گرم در يكصد گرم جوانه گندم بالغ مى شود. مقدار منيزيم نيز از 133 ميلى گرم (5/0 ميلى گرم در نان سفيد) به 342 ميلى گرم در گندم جوانه زده ترقى مى كند. براى تهيه جوانه گندم لازم است گندم سالمى كه خرد و شكسته نباشد تهيه نموده آنرا كاملا شسته و در يك ظرف محتوى آب نيم گرم بريزند و بگذارند تا مدت 24 ساعت خيس بماند. پس از آن آنرا در ظرفى كه زياد گود نباشد ريخته و مرطوب نگاه دارند و همه روزه آن را مرطوب كنند. گندم پس از سه تا چهار روز (در تابستان زودتر) جوانه مى زند. پس از آنكه جوانه هاى سفيد رنگ بيرون آمد مى توان بلافاصله مصرف نمود. دقت كنند همه روزه اين كار را براى مصرف روزهاى بعد تهيه ببينند. بهترين طرز مصرف آن است كه روزى سه الى چهار قاشق غذاخورى از جوانه را مخلوط به غذا ميل كنند.
لازم نيست جوانه گندم ر ابه مقدار زياد مصرف نمايند زيرا اين ماده غذائى بسيار مقوى و مغذى است . كسانيكه دچار ازدياد فشار خون يا مستعد به اين عارضه مى باشند بايستى در مصرف جوانه گندم جانب احتياط رارعايت كنند.
در صورتيكه بخواهيم عناصر متشكله در گندم را يك به يك شرح داده و خواص هر كدام را توصيف كنيم بايد بگوئيم كه :
آلبومينى كه به نطفه گندم چسبيده است حاوى مواد اصلى مغذى و املاح معدنى مى باشد كه در بين آنها مى توان از آهك (براى استحكام استخوانها) و پتاسيم (براى گلبولهاى سفيد و قرمز خون ) و روغن (به عنوان ملين ) و غلات و دياستاز(مخمرها) كه اكسيژن هوا را تثبيت مى كند نام برد. بخصوص در سبوس گندم مخمرهائى وجود دارد كه علاوه بر طعم و مزه خوشى كه به نام مى دهد آنرا به رنگ زرد طلائى قشنگى در مى آورد.
ذكر اين نكته لازم است كه ويتامين ب 1 بخصوص در جنين نطفه گندم يافت مى شود. اين ويتامين براى تعادل عصبى وجودش لازم و ضرورى است همچنين ويتامين اى كه براى رفع نازائى ، جلوگيرى از آسم يا تنگى نفس و ديابت ، بيمارى قلبى و بعضى انواع سرطان مفيد است و نيز ويتامين ب 12 كه كمبود آن موجب ورم اعصاب ، فلج ، اختلالات قلبى مى گردد. همچنين ويتامين پ پ كه بر قسمتى از مراحل تغذيه دخالت و تاثير دارد عناصر ديگرى هستند كه در گندم يافت مى شود.
اما درباره سرطان بويژه چنين دريافته اند كه سلولهاى سرطانى دچار كمبود منيزيم و سيليس مى باشند در حالى كه اين دو عنصر در دانه هاى گندم كامل در نان كامل اگر معالج اين بيمارى موحش نباشد لااقل جلوگيرى كننده و محافظ بسيار با ارزشى به شمار خواهد رفت .
گل گاوزبان
هر گاه گل گاوزبان تازه را ريز خرد كرده در سالاد سبزى بريزند طعم بسيار خوبى به آن مى دهد. لعابى كه برگ اين گياه دارا مى باشد موجب رفع يبوست مى گردد و بخصوص در نزد مستعدين به ورم روده كه دچار كمبود ترشحات مواد صفراوى مى باشند موجب تسريع كار كبد مى شود.
گل گاو زبان تصفيه كننده خون و مزاج بوده در موارد بيماريهاى پوستى ، تبخال يا اختلالات مجارى تنفسى ، خوردن سالادى كه از مقدار مساوى شاهى آبى ، علف ادرارى ⁽⁶²⁾ و گل گاوزبان تهيه شود يك سالاد مقوى تر به دست خواهد آمد. براى دم كردن آن ده گرم گل گاو زبان را در يك فنجان آب جوشان ريخته به مدت ده دقيقه دم كنند.
دارچين
دارچين كه يكى از مواد ضد كرم روده است نيز داراى خاصيت تحريك كنندگى اشتهاست . همچنين روغنى در آن وجود دارد كه از آن يازده عنصر مختلف به دست مى آيد كه داراى خواص ضد عفونى و جلوگيرى از گنديدگى مى باشد.
هويج
در حالى كه ارزش سير، ليموترش ، كلم و بعضى گياهان بخوبى شناخته شده و نسبت به خواص آنها اطلاعات ذيقيمتى به دست آمده و قدر آنها بر عموم معلوم گرديده و بطور كلى ارزش قدرت درمان كنندگى آنها نيز به اثبات رسيده است بايد اذعان نمود تا به امروز خواص فوق العاده با ارزش هويج آنطور كه شايد و بايد مورد توجه عموم واقع نشده و به فوايد آن چنانكه شايسته آن است پى نبرده اند.
بايد دانست كه هيچ يك از بقولات يا سبزيجات نمى توانند در درمان اختلالات هر چه شديدتر روده اى با هويج برابرى كنند. اين ماده غذائى گياهى جدار دستگاه گوارشى را كه دچار اختلال شده باشد پانسمان نموده ، زخم آن را التيام بخشيده و خونريزى آن را بند مى آورد. ما شاهد معالجه معجزه آساى بعضى خونريزيهاى روده اى بسيار شديدى كه درمانهاى پزشكى عاجز بوده اند بوده ايم .
بويژه خواص التيام كنندگى در زخم اثنى عشر و معده مورد توجه و قدردانى قرار گرفته است . آيا كسى ماده اى مى شناسد كه در عين حال هم معالج يبوست باشد و هم رفع اسهال كند؟ آرى هويج داراى اين دو خاصيت استثنائى است كه به سبب دارا بودن پكتين اسهال را بند آورده و روده را ضد عفونى مى كند و از طرف ديگر در موارد يبوست كبد و روده ها را تحريك نموده باعث خروج مواد زايد و فضولات از بدن مى شود.
از آنجا كه هويج داراى قدرت رقيق كردن صفرا مى باشد در تمام عفونتهاى كبدى بخصوص در نارسائى اين عضو كه امروزه گريبانگير اغلب افراد مى گردد، توصيه و تجويز شده است . هويج نه فقط ترشح صفرا را افزايش مى دهد بلكه همچنين ترشح شير را زياد كرده آنرا سرشارتر و سالمتر مى سازد.
دليل وجود اين خواص در هويج سرشار بودن از املاح معدنى و ويتامين هاى گوناگون از قبيل سديم ، پتاسيم ، ارسنيك ، اسيد فسفريك ، اكسيد آهن و غيره .... و نيز ويتامين هاى آ(ويتامين رشد و نمو)، ويتامين ب (جهت اعصاب و تغذيه )، ويتامين ث (ضد بيمارى اسكوربوت ) و غيره است . همچنين داراى 3 تا 7 درصد قند طبيعى است كه مستقيما جذب مى شود و اين خود سبب مى گردد كه نيروى كافى به مصرف كننده بخشد كه غذاى بسيار با ارزشى است و در موارد كمخونى و اختلالات رشد و نمو بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى گردد.
آنچه كه كه هويج را از ساير بقولات و سبزيجات متمايز مى سازد ((كاروتن )) آن است كه در جوان كردن بافتها اثر قابل ملاحظه اى دارد و نيز يك روغن معطرى به نام ((كاروتين )) كه درمان كننده كرم خوردگى دندان و عفونتهاى ريوى و استخوانى است .
وجود كاروتن (پيش ويتامين آ) براى رشد و نمو و حتى ادامه حيات ضرورى و لازم است . كاروتن است كه غدد فوق كليه را به هنگام باردارى تحريك و سموم حاصله از انقباضات رحمى را از بين مى برد. بعلاوه مصونيت طبيعى را فزونى بخشيده و محافظ بسيار قوى در برابر ابتلا به هرگونه بيمارى مى باشد.
به سبب سرشار بودن از خواص طبيعى ، هويج در مسموميت هاى حاصله از ورود استون به خون ، عوارض ناشى از آثار مخرب كلى باسيل ، نقرس و روماتيسم نقش درمان كنندگى غير قابل انكارى ايفا مى كند و نتايج بسيار رضايت بخشى مى دهد. پرفسور بينه ⁽⁶³⁾ خاصيت تجديد كنندگى خون را به سب ب اضافه كردن تعداد گويچه هاى سرخ و ازدياد هموگلوبين گوشزد نموده است .
كودكانى كه روزانه 50 تا 100 گرم آب هويج خام را كه كمى نمك به آن اضافه شده باشد بخورند زرد زخم صورتشان بهبود يافته ، رنگ شان باز روشن شده و پوسته هاى زخم از بين مى رود(دكتر آرتول - ووى ⁽⁶⁴⁾)
خواص هويج از لحاظ قدرت درمان كنندگى زخمها، سوختگيها نيز كمتر از فوائد داخلى آن نيست . براى اين كار از هويج خام استفاده مى كنند. همچنين آب هويج براى بر طرف كردن چين و چروك پوست بسيار مفيد و مؤ ثر است اين موضوع چندان شگفت انگيز نيست زيرا قبلا نيز تذكر داده بوديم كه هويج يك جوان كننده بافتها به شمار مى رود.
بنابراين لازم است همه روزه مقدارى هويج خام به صورت رنده شده يا به حالت طبيعى همراه با روغن و آبليمو و نمك يا بدون آنها مصرف كنيم .
در صورتيكه بخواهيم به عنوان معالج از آن استفاده بايستى از آب هويج كمك بگيريم بدين طريق كه همه روزه آب يك يا دو كيلو هويج را گرفته و بتدريج بنوشيم . براى شير خوران بهتر است آن را با مقدار مساوى آب رقيق كنيم و در شيشه شيرشان بريزيم .
نوزادان مبتلا به اسهال را بايستى به وسيله هويج خام درمان نمود بدين طريق كه به آنها آب هويج خام بدهند تا موقعى كه مدفوع كودك به حال طبيعى برگردد. همچنين براى كودكان مبتلا به كرم روده نيز مى توان از اين ماده غذائى استفاده نمود.
براى رفع كمبود مواد معدنى مى توان از مطبوخى كه از گندم و برگ هويج تهيه شده باشد بهره گرفت . اين ماده غذائى سرشار از املاح كلسيم مى باشد.
فلوس
فلوس يكى از ميوه هاى نواحى گرمسيرى است . دانه هاى فلوس كه مانند دانه هاى باقلا و لوبيا در غلافى قرار گرفته اند بصورت صفحه هائى مشابه دانه هاى شيرين بيان مى باشند كه چون آنها را بمكند بسيار خوشمزه بوده و داراى خواص نرم كنندگى مزاج است . به عبارت ديگر ماده اى است كه داراى خاصيت ملين مى باشد. براى استفاده از اثر مفيد ملين آن مى توان در حدود 40 تا 60 گرم آنرا در نيم ليتر آب به مدت ده دقيقه جوشانده شبها يك فنجان در موقع خواب بنوشند.
كرفس - برگ و ساقه
كرفس يكى از مقويات معده است كه در عين حال داراى خاصيت مدرى بوده و ريه و كبد را نيز تصفيه مى كند. بعلاوه اعصاب و غدد درون ريز بخصوص غدد فوق كليه را تقويت و تحريك مى نمايد.
اين گياه به سبب دارا بودن املاح و مواد معدنى (سديم ، پتاسيم و مواد آهكى ) كمبود املاح بدن را جبران نموده و به مناسبت سرشار بودن از مواد ازته و بخصوص شوره موجب تصفيه خون مى گردد. كرفس داراى عطر و رايحه بسيار مطبوع و گرانبها و نيز ويتامين هاى آ، ب و ث مى باشد كه اين خود موجب تحريك و تقويت جذب آن و ساير مواد غذائى كه به همراه آن مصرف شده مى باشد مى گردد.
خواص ضد روماتيسمى كرفس بسيار مشهور است بعلاوه در درمان نقرس و قولنجهاى كليوى و يرقان بكار مى رود.
كرفس را بصورت خام مصرف مى كنند. همچنين در سالاد و سوپ نيز به كار مى برند كه موجب معطر كردن آنها نيز مى شود. خورش كرفس يكى از غذاهاى بسيار مطبوع و مفيدى است كه معمولا در فصل پائيز و زمستان بيشتر از آن استفاده مى كنند. براى اين منظور روزى نصف ليوان آب كرفس را به مدت دو تا سه هفته مى نوشند. علاوه بر آن آب كرفس موجب التيام زخمهاى دهان و گلو مى گردد. سوپ كرفس در درمان روماتيسم و گلو درد و گرفتگى صدا بسيار مؤ ثر و مفيد است .
برگ خشك كرفس را براى معطر كردن ساير مواد غذائى مى توان همواره بكار برد.
كرفس - ساقه
ساقه كرفس به سبب مواد ازته و شوره اى كه در آن وجود دارد داراى خاصيت تصفيه كنندگى خون مى باشد بعلاوه مدر بوده و كار كبد را تسهيل و تحريك نموده موجب تقويت قلب و ريه ها مى شود. ساقه كرفس ‍ مانند برگهاى آن داراى يك روغن مخصوصى است كه از انيدريد سدانونيك ⁽⁶⁵⁾ تركيب گرديده كه به آن خاصيت ضد عفونى و معطر بودن بخشيده است . براى بهره گيرى از خواص مزبور لازم است هر چه ممكن باشد كرفس را بصورت خام مصرف نمود.
يك از پزشكان به نام لئونس كارليه ⁽⁶⁶⁾، براى درمان سرمازدگى ، پاشويه و حمام گرم كرفس را تجويز و توصيه مى كند. بدين طريق كه برگ و ساقه كرفس را خرد كرده و به مقدار 250 گرم براى هر ليتر آب داغ بكار برند. بايستى بخوبى پاها را با اين محلول شسته و ماساژ داده و در حوله اى بپيچانند بطورى كه هوا با آن تماس پيدا نكند.
جعفرى فرنگى
جعفرى فرنگى گياهى است مفيد و گرانبها كه به سبب دارا بودن خواص ‍ تصفيه كنندگى ، مدر بودن و مختصر خاصيت تليين در اغلب غذاها و سوپها و آشها به مصرف رسيده از آن استفاده مى نمايند. جعفرى فرنگى براى كبد بسيار نافع است و بويژه در موارد يرقان مصرف آن بسيار مفيد و لازم است . علاوه بر آن درموارد آماس ، نقرس ، سنگ كليه و مثانه و تورم غدد لنفاوى ، تجويز و توصيه مى شود. همچنين يكى از ضد عفونى هاى مجارى تنفسى به شمار مى رود.
اين گياه را در سالادهاى سبزى بصورت خام مصرف مى كنند. همچنين در سوپ و آش و اغلب خورشها به كار مى رود كه علاوه بر خواص ‍ نامبرده بالا موجب معطر شدن خوراك مى گردد. از جوشانده برگ جعفرى فرنگى مى توان به عنوان كمپرس در موارد تحريك و تورم استفاده نمود همچنين مى توان چند قطره از آب جعفرى فرنگى را در بعضى چشم دردها در چشم بچكانند.
در موارد بواسير مى توان از حمام جوشانده جعفرى فرنگى ، استفاده نمود. بدين طريق كه آن را در لگن نسبتا بزرگى ريخته در آن بنشينند تا درد بواسير تسكين يافته و تورم آن كاهش پيدا كند.
گيلاس
اين ميوه به سبب وجود قند و املاح معدنى ، پتاس ، فسفر، كلسيم ، سديم ، كلر، گوگرد، منيزى و آهن داراى خواص تقويت كننده و نيرو بخش ‍ مى باشد. علاوه بر آن مقدار كمى منگنز، كبالت و مس در آن يافته اند. گيلاس يكى از تسكين دهنده هاى اعصاب بوده كار كبد و معده را تنظيم و تعديل نموده در عين حال داراى خواص خنك كنندگى و تقويت مى باشد. قند محتوى در گيلاس كه از لوولوز تركيب شده براى مبتلايان به بيمارى ديابت بسيار مناسب است . به سبب خواص مدر بودن و تقويت كنندگى آن را در بيماريهاى نقرس ، روماتيسم ، اختلالات كليوى و يبوست به كار مى برند. و به مناسبت وجود ويتامين آ تعادل اسيدى - قليائى را حفظ نموده و از عوامل حفظ و تقويت قواى جوانى بشمار مى آيد. علاوه بر آن به سبب دارا بودن اسيد كينيك ⁽⁶⁷⁾ در درمان بيماريهاى كليوى و بخصوص سنگهاى مجارى ادرار تجويز مى شود اگر گيلاس را صبح ها ميل كنند اثر آن بيشتر و فعالتر خواهد گرديد مشروط بر آنكه ناشتا مصرف گردد. براى آنكه به عنوان داروى معالج مؤ ثر افتد لازم است بجز گيلاس چيز ديگرى به صورت صبحانه خورده نشود و موقع ناهار وشام هم قبل از شروع به غذا خوردن مقدارى گيلاس تناول شود. اگر يكى دو روز بجز گيلاس چيز ديگرى خورده نشود كليه مواد زائد و سموم موجود در بدن دفع خواهد شد. به عبارت ديگر گيلاس يكى از دفع كننده هاى بسيار عالى سموم و فضولات بدن مى باشد.
نوشيدن روزى دو ليوان آب گيلاس درمان را تكميل مى كند. بهتر است آنرا در فواصل بين دو غذا مصرف نمايند.
جوشانده دم گيلاس يكى از مدرهاى بسيار معروف و قديمى است كه از زمانهاى گذشته از آن بهره مى گرفته اند. اين جوشانده براى دفع تمامى اختلالات كليه و مثانه بسيار مفيد است . اگر بتوان آب گيلاس تازه را نيز به مقدار مساوى با جوشانده دم گيلاس مخلوط كرده بنوشند اثر آن چند برابر خواهد گرديد. براى تهيه جوشانده مقدار 20 گرم دم گيلاس را در يك ليتر آب به مدت چند دقيقه بجوشانند سپس آنرا بگذارند تا خنك شود. بعدا آن را صاف كرده بتدريج بنوشند.
قارچها
همه مى دانيم كه قارچ سرشار از پروتئين مى باشد و كسانيكه از خوردن گوشت اكراه داشته و امتناع مى ورزند بخوبى مى توانند از اين ماده غذائى گياهى پروتئين دار رهائى يابند. در حالى كه گوشت داراى 15 تا 20 گرم پروتئين در هر صد گرم مى باشد بعضى از قارچها بيش از 30 گرم پروتئين در هر صد گرم دارند.
قارچ داراى عناصر معدنى (سديم ، كلسيم ، سيليس ، كلر، كبالت ، منيزيم ) بوده و بدين لحاظ براى مبتلايان به كمخونى ، مسلولين و بيماران مبتلا به كمبود مواد معدنى بسيار مفيد و مؤ ثر مى باشد بعلاوه فعاليت كارهاى مغزى را افزايش مى دهد.
قارچ موجب تسهيل جذب مواد غذائى در بدن مى گردد. در حالى كه ناخالصيها را از بين مى برد دستگاه گوارش را تصفيه كرده و كليه اخلاط مضره و فضولات را به خارج مى راند.
بعضى از انواع قارچها هستند كه خام آنها بسيار خوب است و مى توان آنها را در سالاد بصورت خام همراه با سبزيجات ديگر مصرف نمود. در پختن قارچ بايد متوجه بود كه زياد چرب تهيه نشود زيرا چربى زياد هضم آنرامشكل مى سازد.
شاه بلوط
شاه بلوط به مقدار بسيار زيادى سرشار از مواد نشاسته اى است بنابراين هم مغذى و هم نيرو بخش است بخصوص كه مقدار كثيرى مواد چربى و ازته نيز با خود همراه دارد. شاه بلوط حاوى املاح معدنى از قبيل پتاسيم (جذب آن موجب تقويت عضلات و غدد مى گردد)، فسفر(تثبيت كلسيم در بافت استخوانها و ساختن سلولهاى عصبى )، گوگرد(ضد عفونى و سازنده بافت استخوانى )، سديم (هضم و جذب مواد غذائى )، منيزيم (تشكيل استخوان بندى ، اخلاط، تجديد بناى اعصاب )، كلسيم (استخوان ، خون ، اعصاب )، كلر(استخوان ، دندانها، و زرد پى ها)، آهن (خون ) نيز مى باشد.
به سبب دارا بودن ويتامين ب (و فسفر) موجب ايجاد تعادل عصبى گرديده و به علت دارا بودن پتاسيم حفظ تعادل تغذيه اى را برعهده مى گيرد. شاه بلوط مانند اغلب مواد غذائى آردى براى كسانيكه دچار اختلالات صفراوى مى باشند بسيار مناسب و مفيد است . بعلاوه به سبب وجود سلولز زياد از يبوست جلوگيرى مى نمايد. اين ميوه جزو مقويات دستگاه وريدى محسوب گرديده و براى كسانى كه استعداد به ابتلاء به واريس و بواسير دارند بسيار مفيد است .
شاه بلوط را قبل از پختن بخوبى بشويند و با پوست بپزند و آب آن را نيز به عنوان يك نوشابه مصرف نمايند.
كاسنى
كاسنى تازه يكى از سبزيجات بسيار جالبى است كه بسبب خواص آن در سالاد به مصرف مى رسد. از فوائد آن مى توان قدرت تصفيه خون و تقويت مبتلايان به كمبود املاح معدنى را نام برد. كاسنى وحشى داراى فسفر مى باشد. كاسنى پرورشى نيز داراى خواص فوق الذكر مى باشد. آنديونيز در حقيقت از انواع كاسنى به شمار مى رود و بهترين نوع آن آنديوهاى سبز تيره رنگ مى باشد كه سرشار از كلرفيل و آهن است و خون را تقويت نموده و املاح و مواد معدنى تكميلى به خون مى دهد.
كاسنى به سبب دارا بودن مواد تلخى كه در آن نهفته است گياه بسيار مفيد و گرانبهائى است كه كبد را تصفيه و تقويت مى نمايد علاوه بر مدر بودن اشتها را زياد و معده را تقويت مى كند. ضمنا ملين بسيار ملايمى مى باشد. كاسنى ترشح صفرا و پپسين و اسيد كلريدريك معده را تحريك نموده در بيماران مبتلا به نقرس و يرقان و سنگهاى مجارى صفراوى و ادرارى و احتقان طحال تجويز و توصيه مى شود.
كاسنى داراى ويتامين ث و املاح معدنى زيادى است كه جذب مواد غذائى را تسريع و تسهيل نموده و شخص را در برابر بيماريهاى عفونى محافظت مى كند. كاسنى از گياهانى است كه در كشور ما ايران از زمانهاى قديم به عنوان تصفيه كننده خون چه به صورت جوشانده و يا بصورت عرق كاسنى به مصرف مى رسيده و هنوز هم مورد توجه و علاقه افراد است . در دهه هاى گذشته كه بيمارى حصبه يا تيفوئيد به شكل بيمارى بومى وجود داشته كاسنى يكى از داروهاى گياهى بود كه بخصوص در درمان حصبه به كار مى رفت . دكتر برتوله جوشانده كاسنى را در سرماخوردگى هاى تب دار توصيه و تجويز مى نمايد.
كلم
خواص كلم بر عموم مردم بخوبى واضح و مبرهن است و آنرا بخوبى مى شناسند و از آن استفاده مى نمايند. كلم سرشار از گوگرد بوده داراى ارسنيك ، آهك و يد مى باشد. كلم اشتها را تحريك نموده و براى رفع كمبود مواد معدنى . املاح و تقويت عمومى به كار مى رود.
چنين تصور مى شد كه خوردن كلم موجب ابتلا بعضى انواع گواتر يا غمباد مى گردد در صورتيكه اين عارضه به علت مصرف زياد و مداوم و بخصوص يكنواخت بودن غذا پديد مى آيد. بويژه اين بيمارى در بعضى نواحى كوهستانى كه غذاى افراد تنوع نداشته باشد ديده مى شود. مثلا در بعضى قسمتهاى ايالت باوير⁽⁶⁸⁾ كه غذاى آنها منحصر به نان سفيد و كره و شير است اين بيمارى شيوع دارد.
كسانى كه به سبب امساك از خوردن گوشت از كمبود ازت بيم دارند بايستى مطمئن باشند كه كلم داراى مقادير زيادى ازت مى باشد و اين كمبود را بخوبى جبران مى كند.
كلم داراى ويتامين زيادى است بخصوص از آنجا كه سرشار از ويتامين ث است از گياهان ضد اسكوربوت و حيات بخش و مقوى به شمار مى آيد. كلم به سبب مواد لعاب دار و املاح معدنى و گوگرد و املاح پتاسيمى كه دارد ميوه اى بسيار نافع بوده و ماده غذائى فوق العاده مفيد و گرانبهائى براى روده هاست ليكن مشروط بر آنكه بطور صحيح پخته و مصرف شود و بخصوص در مقادير زياد آب (كه باعث اتلاف املاح آن مى گردد) پخته نشود بلكه آن را در مقدار بسيار كم آب بپزند يا بهتر آنكه بصورت خام خرد كرده همراه با كمى روغن زيتون و آبليمو و نمك مصرف نمايند تا مواد عامله آن بر جاى مانده و از بين نرود.
گاهى از اوقات لازم مى آيد تا جوشانده كلم را براى درمان بعضى بيماريها تهيه نمايند. براى اين منظور 60 گرم كلم را مدت زيادى در يك ليتر آب بدون نمك آنقدر بجوشانند تا يك محلول غليظى بدست آيد در اين موقع 70 گرم عسل به آن اضافه نمايند. اين مخلوط براى درمان اختلالات و عفونتهاى ريوى ، نزله و غيره بكار ميرود. در موارد هرگونه ضعف و ناتوانى دستگاه تنفسى بايستى كلم خام خورده شود تا از اسانس گوگرد دار آن كه مسلما فرار است بتوان بهره گرفت . در اينجا بطور اختصار ياد آور شويم كه اين گونه گوگرد براى شوره موهاى چرب سر و بعضى اكزماها نيز بسيار مفيد و مؤ ثر است كه از راه داخلى تاثير مى كند.
كلرفيل موجود در كلم توليد هموگلبين را تسهيل نموده و در نتيجه براى درمان هر نوع كمخونى بسسيار مفيد و مؤ ثر است . امروزه ثابت شده است كه كلرفيل موجود در كلم براى درمان تعريق هاى بد بو بسيار نافع است . از طرف ديگر به سبب دارا بودن منيزيم ، پتاسيم و كلسيم مصرف اين گياه موجب جمع شدن املاح مزبور در بدن گرديده و دفاع شخص را در برابر بيماريهائى مانند سرطان زياد مى كند.
در صورتيكه كلم براى درمان ورم كليه بايد تجويز شود نبايستى فراموش ‍ كرد كه روده ها را قبلا از لوث وجود ميهمانان ناخوانده و مضرى از قبيل كرمهاى مختلف پاك كنند. كلم خود داراى خاصيت كشندگى كرم نيز مى باشد ليكن ماده عامله آن در عصاره آن پيدا مى شود. بنابراين لازم است عصاره آن را بوسيله دستگاههاى فشارى استخراج كرده روزى 20 تا 30 گرم بنوشند. كلم از لحاظ درمان بعضى اختلالات پوستى و برخى زخم ها نيز بسيار مفيد و مؤ ثر است همچنين در معالجه زخمهاى ناشى از واريس . براى اين كار برگهاى كلم را قبلا در آبى كه مقدارى آبليمو ريخته باشند به مدت چند ساعت خيس كرده آنگاه بر روى زخم يا پوست مئوف بگذارند و بوسيله نوارى به ملايمت ببندند و دو مرتبه در روز آن را عوض كنند و شب هنگام در موقع خواب نيز آنرا تجديد نمايند.
اين نوع درمان بخصوص در موارد زخم هاى عفونى از قبيل كفگيرك ، سوختگيها، عقربك ، دمل ، كورك ، ترك پستان و پوسته هاى شيرى (در اينجا روى سر بگذارند كه پوسته هاى صورت را نيز از ببين خواهد برد) مور داستعمال دارد.
در مورد ورم مفاصل ، دردهاى روماتيسمى ، درد سياتيك ، پهلو دردهاى ذات الريه اى ، ورم جنب ، رگ برگ شدن ، فلجهاى موضعى ، نقرس و تورم گانگليونها به دو طريق عمل مى كنند.
1- برگ كلم را به همان وضعى كه هست بر روى موضع مى گذارند.
2- برگ ر اقبلا در مقابل منبع حرارت قرار مى دهند.
در هر دو مورد پس از قرار دادن برگها بر روى موضع به وسيله پارچه اى پوشانده به كمك نوارى ثابت نگاه ميدارند. براى آنكه اثر اين كار بيشتر بشود بهتر است سه چهار برگ روى هم بگذارند.
در باد سرخ لازم است از عصاره آن كه در مورد كرم روده گفتيم ، استفاده شود. همين عصاره را اگر با مقدار مساوى آبليمو مخلوط كنند و در گوش ‍ مبتلايان به بعضى ناشنوائيها بريزند بيمارى آنانرا علاج خواهد كرد. حال اگر عصاره كلم را با عسل مخلوط نمايند گرفتگى صدا را درمان مى كند.
پرفسور ل .بينه محقق نامى ، نقش جالب توجهى را كه كلم در درمان يك بيمار مبتلا به استسقا ايفا نموده است تذكر مى دهد بدين صورت كه رژيم كلم باعث ازدياد ترشح ادرار بيمار گرديده و بطور شگفت انگيزى حال بيمار را بهبود بخشيده است .
براى درمان آسم ساقه كلم را با مقدارى بادام به مدت زيادى با حرارت ملايم بپزند. پس از آن مقدارى قند نيشكر اضافه كرده مجددا روى آتش ‍ بگذارند تا شربتى بدست آيد. از اين شربت يك گيلاس كوچك صبح و شبب ميل كنند. براى هر بيمارى بهتر است كلم قرمز يا كلم سبز مجعد به كار برده شود.
هرگاه بعضى از انواع كلم را در مجاورت نمك قرار دهند تخمير گرديده ماده غذائى به دست مى آيد كه به سبب تخمير حاوى اسيد لاكتيك مى باشد و در نتيجه ضد عفونى كننده روده ها و تصفيه كننده خون مى گردد. البته مشروط بر آنكه اين عمل بطريقه شيميائى انجام نگرفته باشد.
گل كلم
بعضى اشخاص گل كلم را ماده غير مغذى دانسته و از اين لحاظ آنرا سرزنش نموده و ملامت مى كنند. البته علت اصلى اين ادعا را مى توان چنين توجيه كرد كه چون اغلب اوقات گل كلم را در آب پخته و آب آنرا كه حاوى مواد و املاح و عوامل اصلى غذائى است بدور مى ريزند تا حدى ادعاى خود را بدين طريق جامه حقيقت مى پوشانند. براى آنكه اين ماده غذائى ارزشمند خواص تغذيه اى و نيروبخش خود را حفظ كند لازم است آن را با ساير سبزيجات بصورت خام ميل كنند. اگر بخواهند آنرا بپزند بايستى در مقدار بسيار كمى آب جوشانده و آب آن را نيز در سوپ ريخته به مصرف برسانند. يكى از غذاهايى كه مى توان با آب گل كلم تهيه نمود سوپ پياز مى باشد كه بسيار مطبوع و لذيذ است . گل كلم خام موقعى مطبوعتر خواهد شد كه با كاهو و ساير سبزيجات كمى سوس ‍ سالاد به آن اضافه كنند. اين سالاد اثر بسيار نيكوئى بر روى مثانه گذارده و ترشح ادرار را زيادت مى بخشد. بعلاوه براى مبتلايان به بيماريهاى روماتيسم و نقرس و نظائر آن بسيار مفيد بوده و مصرف آن توصيه شده است .
ليمو ترش
ما از خواص معجزه آسا و نتايج نيكو و جان بخش حاصله از مصرف ليمو ترش (كه امروزه به صورت يك امر عادى و روزمره در آمده است ) به هيچ وجه تعجب نمى كنيم . چه تعداد مبتلايان به كمبود مواد آهكى ، سل ، كمخونى ، سوء هاضمه و بيماريهاى مختلف ديگرى كه در نتيجه مصرف ليمو ترش و معالجات طبيعى سلامت خود را باز يافته و زندگى نوينى را آغاز نموده اند بسيار زياد و بيشمارند.
بايد گفت كه مصرف ليمو ترش به هيچ وجه عدم تحمل ايجاد نمى كند و اگر كسى احيانا دچار اين عارضه شده باشد معلول تلقين و ياد آوريهائى است كه وى را به اين امر متوجه ساخته اند.
البته در مصرف ليمو ترش بايستى جانب اعتدال را حفظ نموده و متناسب با ميزان قدرت تحمل و نوع غذاهاى مصرفى از آن استفاده كرد.
جاى ترديد نيست كه در زخم اثنى عششر بايستى از مصرف زياد آن خودارى نمود و همچنين در بعضى اختلالات عصبى ⁽⁶⁹⁾ كه مصرف آن بكلى ممنوع است . همچنين در مورد قابليت شكستگى عروق بايستى مصرف ليمو ترش را با رعايت احتياط ادامه دهند تا عروق به تدريج سازگارى پيدا كنند و عروق مويرگى يا بزرگتر دچار شكستگى و در نتيجه خونريزى نشود.
اساس خط مشى مصرف ليمو ترش بايستى بر پايه دستور بقراط:((در ابتدا نبايستى آسيبى برساند)) قرار گيرد. بدين معنى كه بتدريج مقدار مصرف آن را زياد كنند و قدم بر جاى محكمى بنهند.
در صورتيكه با رعايت احتياط و اعتدال مصرف ليمو ترش را ادامه دهند از خواص متعدد و گرانبهاى اين ميوه مفيد بهره مند خواهند شد. در ليمو ترش سيترات پتاسيم و سيترات سديم وجود دارد كه هر دو داراى خاصيت صاف كنندگى خون و ساير اخلاط بدن مى باشند. بعلاوه غلظت خون را كاهش داده سرم خون را از مواد مخاطى و عواملى كه موجب انسداد مويرگها مى گردند پاك مى سازد و از انعقاد خون جلوگيرى مى نمايد. بعلاوه براى ترميم شكستگى عروق آسيب ديده و مسدود بسيار نافع و مؤ ثر است . بدين طريق خونى كه پاك شده و غلظت طبيعى خود را به دست آورده بهتر مى تواند در رگها جريان طبيعى خود را ادامه دهد و بدن دچار ازدياد فشار خون نگردد. همچنين به سبب روان بودن جريان خون بهترى به مويرگهاى ريز رسيده و به راحتى با سلولهاى مختلف تماس حاصل نموده تبادل مواد زائد بهتر و سريعتر و آسانتر انجام مى پذيرد.
بعضى از مصنفين عقيده دارند كه مصرف صحيح و مرتب ليمو ترش ‍ مى تواند براى درمان واريس و ورم عفونى سياهرگها بسيار مفيد واقع شود و كار فصد را نيز انجام دهد.
براى درمان ازدياد فشار خون زياد بالا، غلظت فوق العاده خون ، اختلال گردش خون در بدن ، سختى شرائين ، انسداد عروق و شرائين ، اتساع وريدها بايستى به ليمو ترش متوسل شد و از اين ماده حياتى كمك گرفت . اگر بلورهاى مواد مضره و سمى در مفاصل جمع شده و موجب دردهائى گرديده باشد(ورم مفاصل روماتيسم ) يا آنكه در كليه ها يا مثانه اين گونه مواد موجب ضرر و زيان شده باشد بايستى از ليمو ترش مدد خواسته شود تا آنكه مواد را بكلى حل كرده به خارج دفع كند.
باسيل هاى اسهال خونى ، حصبه ، وبا و غيره ، انگلهاى مختلف (كچلى ، جرب ) و شپش و غيره در برابر ليمو ترش تاب مقاومت ندارد واز بين مى روند. بايستى در اينجا ياد آور شويم كه ليمو ترش ضد خارش بوده و بعلاوه ضد تب بخصوص تب مالاريا مى باشد.
در درمان بوسيله ليمو ترش بايستى مصرف آن را بتدريج زياد نموده و پس از حصول بهبود بتدريج كم كنند و بعبارت ديگر استفاده از آن را ناگهان قطع ننمايند. بدين ترتيب كه ابتدا از روزى يك ليمو ترش شروع كرده و هر روز بر مقدار آن بيفزايند تا آنكه بدن نسبت به آن عادت كند در اين موقع هر دو يا سه روز يك يا نصف ليمو بر آن اضافه كنند.
مقدار مصرف روزانه بر حسب اقليم ، طبيعت شخص و فاصله محل زندگى تا منبع ليمو ترش فرق مى كند. براى درمان روماتيسم مى توان تا روزى هشت الى ده و حتى دوازده ليمو ترش بكار برد. مصرف حتى 20 تا 30 عدد ليمو ترش كاملا رسيده به مراتب كم ضررتر از استفاده از شش ‍ الى هفت ليمو ترشى است كه آنرانرسيده از درخت چيده باشند كه بعدا در خارج بصورت رسيده در آمده باشد.
پس از آنكه بدن به حد تحمل ليمو ترش رسيد بايستى بتدريج به همان طريقى كه تعداد آنرا زياد كرديم از آن بكاهيم . پس از آن آب دو الى چهار ليمو ترش را گرفته همه روزه در يك ليوان آب سرد يا گرم ريخته پس از غذا بنوشند. بايستى از رريختن قند و شكر در آبليمو خوددارى نمود در صورتيكه بخواهند مى توانند از عسل استفاده كنند. در صورتيكه دندان كند شود با آب نمك دهان را بشويند.