ميوه و گياه درمانى

ريموند دكستره
مترجم : دكتر سياوش آگاه

- ۳ -


بهتر است پس از تهيه آب ميوه بلافاصله آنرا مصرف كنند و در صورت اجبار يكى دو ساعت مى توان آنرا در ظرف بلورى ريخته در يخچال نگاهدارى نمود. بطور كلى از ريختن آبميوه در ظروف فلزى و بويژه ظروف آلومينيومى جدا خوددارى نمايند. در هر صورت آبميوه اى ر اكه در يخچال گذارده اند حداكثر مى توان تا يكروز آنرا نگاهدارى نمود.
بايستى اين نكته را همواره به خاطر داشته باشيم كه نيروى حياتى را هيچگاه نمى توان در بطرى نگاهداشت . بلافاصله به محض تغيير شكل يافتن ميوه يا سبزى ، اين نيروى مخفى ، آزاد مى شود و جاى بسى تاسف خواهد بود كه اگر به موقع از آن استفاده نكنيم .
خواص و فوايد ميوه جات - غلات - بقولات
زرد آلو
زرد آلو ميوه بسيار مغذى است بخصوص موقعى كه به حالت خشك در آمده باشد(برگه زرد آلو). اين ميوه سازنده بافتها و استخوان است . به سبب دارا بودن ويتامين هاى گروه ب موجب تعادل دستگاه عصبى بدن مى گردد و به جهت سرشار بودن از قند يك نيرو بخش قوى و درجه اول محسوب مى شود. زردالو حيات حيات سلولى را زيادت بخشيده و امكان فعاليت و طول عمر بيشترى به شخص مى دهد. اين ميوه بخصوص ‍ در موارد كمخونى ، اختالات يا افسردگى هاى روانى و گرفتگى صدا(ورم حنجره ) تجويز مى شود.
زرد آلوى تازه يكى از داروهاى معالج اسهال است و چون آنرا بصورت خشك در آورند يبوست را درمان مى كند.
سير
در سير موارد زير يافت مى شود: گوگرد، يد، سيليس و مهمتر از همه اسانس گوگردى به نام آليل (40). سير يك ماده ضد عفونى كننده طبيعى و پلشت پر بسيار جالب توجهى براى ريتين است . تجمع مواد فوق الذكر در سير سبب شده است كه مصرف اين گياه بدن انسان را در برابر بيماريها، عدم تعادل غددى و اغلب اختلالات ديگر محافظت نمايد.
از آنجا كه سير سبب شده است كه مصرف اين گياه بدن انسان را در برابر بيماريها، عدم تعادل غددى و اغلب اختلالات ديگر محافظت نمايد.
از آنجا كه سير ترشح غدد معده را تحريك نموده و قابليت تحرك جدار آن را فعاليت مى بخشد يك ماده اشتهاانگيز و در عين حال كمك كننده هضم به شمار مى رود.
يكى از عللى كه معده نتواند سير را بطور هميشگى مصرف و تحمل نمايد آن باشد كه آنرا بخوبى نجويده و كاملا با بزاق ممزجش نكرده اند يا آنكه مخاط دستگاه گوارش زياد تحريك يا خراشيده شده است . در حالت اول بايستى مراقبت نمود كه سير را در دهان بخوبى بجوند و با آب دهان ممزوج و مخلوط سازند و در حالت دوم ، قبل از غذا كمى آب و يك قاشق مربا خورى از مواد پانسمان كننده معده ميل كنند. واقعا جاى بسى تاسف است كه انسان خود را از خوردن سير محروم كند زيرا مى توان يقين حاصل كرد كه سير كليه ترشحات رسوبى انگلى (بلورهاى اسيد اوريك و غيره ) مبتلايان به تصلب شرائين را حل كرده و از تكليس ‍ سرخرگها جلوگيرى مى كند.
سير قلب را به كار واداشته و خون را تصفيه نموده و در نتيجه جريان خون را تسهيل مى نمايد. فشار خون را پائين برده به سر حد عادى مى رساند. كسانيكه داراى فشار خون عادى يا كمى پائين تر از معمول هستند نبايستى از اين لحاظ بيمى به خود راه دهند زيرا آنچه مسلم است آن است كه سير همه چيز را به حال تعادل برمى گرداند. اگر داروى پائين آورنده فشار خون براى كسى كه داراى فشار خون پائين است خطرناك واقع مى شود سير بالعكس داراى چنين اثر نامطلوبى نبوده بلكه اثر بهبود بخشنده و مطلوبى بر روى چنين افراد بر جاى مى گذارد.
فراموش نكنيم كه سير دفع كننده قوى كرم روده است كه بعضى اوقات مى توان با سير گردنبندى ساخته يا آنرا در كيسه كوچكى ريخته به گردن كودك بياويزيم تا انگلها از بدن او فرار كنند و اين همان كارى است كه در ازمنه قديم در بعضى نواحى انجام مى دادند.
براى مصرف داخلى ساده ترين راه آن است كه به تمام غذاهاى خود سير اضافه كنيم . در صورت امكان بهتر آن است كه سير به شكل خام خورده شود زيرا پختن قسمت اعظم ماده مؤ ثر آنرا از بين مى برد.
اگر بخواهيم سريعتر و بيشتر عمل كند دوتا چهار عدد سير را رنده كرده در يك گيلاس آب گرم مى ريزيم و مى گذاريم تمامى شب بماند و بخوبى خيس بخورد. صبح روز بعد آن را صاف كرده آب آن را بنوشد و تفاله اش ‍ را بدور بيندازد. طريقه ديگر آنكه سير را شب قيمه قيمه كرده جعفرى و روغن زيتون به آن بيفزايند و صبح همراه با صبحانه ميل كنند. مى توان سير را قيمه اى خورد كرده بر روى قطعه اى از نان كه كره روى آن ماليده باشند بريزند و به مصرف برسانند.
امروزه چنين دريافته اند كه سير از محافظين و پيشگيرى كننده هاى سرطان شناخته شده است . بعلاوه داروى مؤ ثر بر ضد سياه سرفه و اغلب سرفه هاى عصبى به شمار مى رود.
طريقه اى كه دكتر واسيلف (41) به كار مى برد و ما آن را آزمايش كرده و موفقيت حاصل نموديم آن است كه شب هنگام مقدار لازم و كافى سير را پوست كنده در 250 گرم آب جوشان مى ريزيم . براى كودكان تا يكساله 15 گرم ، كودكان تا پنج ساله 25 گرم و ده الى دوازده ساله 40 گرم و از آن بزرگتر 60 تا 80 گرم از اين محلول را روزى هشت تا ده قاشق بدهند (قاشق مرباخورى تا 5 ساله قاشق دسر خورى تا كودكان ده الى دوازده ساله و از بزرگترها را قاشق سوپخورى مى دهند). در صورتيكه كودكان از خوردن آن امتناع كردند مى توان به نسبت يك به دو مقدارى شكر به آن اضافه كنند.
علاوه بر آن سير در موارد استعمال خارجى نيز داراى خواص غير قابل ترديدى است .
براى مراقبت و از بين بردن ميخچه و زگيل (كف پا و غيره ) و كيست هاى كوچك از سير استفاده مى كنند. بدين ترتيب كه سير پوست كنده را بر روى ميخچه يا كيست مى مالند و اين كار را چندين بار در روز تكرار مى كنند و پس از خاتمه كار، درمان را با استفاده از يك مشمع كوچك (42) تكميل مى نمايند.
در مورد زگيل ، سير را حلقه وار به اندازه قسمت شاخى زگيل بريده و روى آن مى گذارند و يا پانسمان مى گذارند و يا پانسمان مى كنند بطوريكه بخوبى روى زگيل بچسبد. اين كار را روزى دو مرتبه صبح و شب تكرار كرده و پانسمان را عوض مى نمايند.
گانگليونهاى محتقن را با مخلوطى از سير پوست كنده و روغن زيتون ماساژ مى دهند. در مورد كريهائى كه منشا روماتيسمى داشته باشد هر شب تامپون پنبه اى را از عصاره سيرى كه تازه بدست آمده باشد آغشته نموده در گوش بيمار مى گذارند. كسانى كه از دندان درد شكايت داريد يا از گوش درد مى نالند يك حبه سير را تنزيب نازكى پيچيده در گوش ‍ مى گذارند تا بتوانند در موقع لزوم به كمك تنزيب آن را خارج كنند. در كرمخوردگى دندان سير پوست كنده را در داخل كرمخوردگى بگذارند. در اين موارد احتياجى به مراجعه دندان پزشك نخواهد بود.
همچنين سير كمك خوبى در درمان مبتلايان به روماتيسم و نقرس ‍ مى باشد. بدين ترتيب كه قسمتهاى دردناك را با مخلوطى از روغن زيتون كافورى و سير(نسبت دو قسمت روغن كافورى و يك قسمت سير) بخوبى ماساژ دهند. ماساژ ستون مهره ها با مخلوط فوق قدرت و نيرو به بدن بخشيده شخص را مستعد انجام هر كار مى كند. بيمارى جرب را نيز مى توان با همين مخلوط درمان نمود. در اين وقت بجاى روغن از آب مخصوص (43) استفاده مى كنند.
جلبكها(44)
بعضى از جلبكها از قبيل آگاراگار ماكول و خوردنى هستند كه در گياهخوارى مى توان از آنها استفاده نمود. با اين گونه گياهها مى توان ژله و آش تهيه نمود. همچنين با اضافه كردن به آبگوشت بقولات ، آب ميوه جات ، شير وغيره ... به مقدار دو تا ده گرم در ليتر آگاراگارو 30 تا 50 گرم كاراگاهن (45) غذائى فراهم ساخت .
كاراگاهن را مى توان به صورت خام در سالاد استفاده نمود. همچنين آنرا بسيار خرد كرده در آبگوشت بقولات يا آش بريزند يا آنكه بصورت خام همراه با بعضى سبزيجات ديگر مصرف كنند(به مقدار يك قاشق مربا خورى براى هر نفر) كه در موارد ورم روده ، يبوست هاى سبك و عفونت روده بسيار مفيد و داروى گرانبهائى محسوب مى شود.
از آنجا كه جلبك سرشار از يد و برم مى باشد در نارسائى و بى نظمى كار غدد تجويز و تجويز و توصيه مى شود. همچنين در اختلالات عمل اعصاب . بعلاوه در درمان عفونتهاى ريوى بسيار مؤ ثر مى باشد. براى اين كار از جوشانده آنها مى توان استفاده نمود و هر چند ساعت يك فنجان از آن را نوشيد. براى تهيه جوشانده مقدارى از آنرا به مدت ده دقيقه مى جوشانند. مى توان يك گياه مفيد ديگرى مانند پونه به آن اضافه نموده مقدارى عسل يا قند نيشكر نيز به آن بيفزايند.
زالزالك (46)
اين ميوه رابه سبب وجود خاصيت قابض بودن بخوبى مى شناسند و بدين جهت در درمان اسهال و اسهال خونى و بعضى خونريزيها بكار مى برند.
زالزالك حاوى مازو، پكتين ، كلسيم ، اسيد ماليك مى باشد. مسلولين و مبتلايان به كم خونى مى توانند از آن كمك بگيرند. همچنين است در درمان روماتيسمى ها و مبتلايان به ورم روده .
بادام
بادام بر دو نوع است بادام شيرين و بادام تلخ . آنچه كه ما در اينجا درباره اش صحبت مى كنيم بادام شيرين است كه از لحاظ تغذيه حائز اهميت بسيار است در صورتيكه بادام تلخ بيشتر به مصرف استعمال خارجى رسيده و اساس اغلب روغنهاى ماليدنى را تشكيل مى دهد.
بادام شيرين از زمانهاى قديم مورد توجه پزشكان و دانشمندان و بالاخره عموم مردم قرار گرفته است . زيرا كه مصرف غذائى يا دوائى داشته و دارد. پزشكان قديمى اين ميوه را به عنوان نرم كننده گلو، مسكن سوزش و دردهاى مجارى ادرار، مقوى معده و سينه و پاك كننده روده ها مى شناختند.
يكى از تذكره نويسان مى گويد رازى اين ميوه را به عنوان رشد دهنده مغز و نخاع و موجب بهبود حال عمومى و چاقى مى دانسته است . يكى از دانشمندان (47) مصرف بادام را به عنوان دسر بسيار مفيد تشخيص ‍ داده و خوردن آنرابدين ترتيب تاكيد كرده ومعتقد است كه ((باعث ازدياد قوه ديد و راحتى تنفس و پاك كردن مجارى تنفسى و تكامل ساختمان مغز و نخاع گرديده و علاوه بر آن ايجاد خواب راحت نموده و مجارى ادرارى را پاك مى كند.))
مصنفين جديد درمورد فوائد اين ميوه بسيار مفيد و ارزنده كمتر داد سخن داده اند ليكن در عين حال درباره خواص آن ارزش زيادى قائل و معتقدند كه ((بادام سرشار از ويتامين هاى آ و ب ، قند، املاح ، چربى ، صمغ ، روغن مايع ، آلبومين بوده و بعلاوه حاوى يك مخمر بسيار ارزشمند دياستازى است . همچنين حاوى مواد آهكى و مقادير زيادى فسفر مى باشد كه علت عمل تقويتى اين ميوه را بر روى دستگاه عصبى بخوبى و بويژه مغز بخوبى توجيه مى كند.))
در حالى كه بادام به حالت سبز و تازه حاوى هشتاد و هشت درصد آب است در حالت خشكى بيش از 4/4 درصد آب ندارد. بقيه آب آن به مواد چربى تبديل گرديده است (چربى از 19/2 درصد به 20/54 درصد رسيده و مواد از ته از 67/5 درصد به 10/18 درصد). بنابراين بادام خشك به مراتب مغذى تر از بادام تازه است اين ميوه يك غذاى بسيار گرانبهائى از لحاظ تثبيت كلسيم بر روى بافتهاى بدن محسوب مى شود كه بخصوص براى تقويت مادران آينده توصيه مى شود كه هم براى مادر و هم براى جنين بسيار مفيد است .
مقدار مصرف روزانه آن بين شش تا بيست بادام در نوسان است كه مى توان آنرا تنها يا همراه با انجير يا عسل بجوند. از خوردن زياد بادام بايستى اجتناب نمود كه ممكن است اثر معكوس ببخشد. از بادام شيرين روغنى مى گيرند كه يك مسهل ملايم مى باشد و هر شخص بالغ بر شصت گرم آنرا مى تواند يكجا سر بكشد.درمورد كودكان مقدار آن بر حسب سن و جثه فرق مى كند. اگر بخواهند اثر ملين داشته باشد فقط 30 گرم آن كفايت مى كند كه صبح ناشتا ميل مى شود. روغن بادام را در مواقعى كه برونشها تحريك يا محتقن شده باشد مصرف مى كنند. دكتر برتوله (48) خاطر نشان مى سازد كه ديوسكوريد(49) روغن بادام را به عنوان نرم كننده و دافع سنگ مثانه تجويز مى كرده است .
به صورت استعمال خارجى نيز روغن بادام داروى ارزشمندى بشمار مى رود. همانطور كه روغن بادام داراى اثر مفيدى بر روى روده هاست استعمال خارجى و مالش آن در ناحيه پائين شكم صبح و عصر نيز توصيه مى شود.
كمتر كسى از اثر تسكين دهنده روغن بادام بصورت ماليدنى بر روى اكزما و رفع خارش و حصول بهبود آن ممكن بى اطلاع بوده باشد. بالعكس اثر تسكين دهنده در برابر درد گوش و نرم كردن پرده صماخ ، روغن بادام را اغلب اشخاص مطلع نيستند. براى اين كار نصف قاشق مربا خورى روغن بادام را شب ها موقع خواب در گوش مى چكانند. البته فقط يكبار در هفته .
روغن بادام بافتهاى پوست متورم را نرم كرده بخصوص از پوسته پوسته شدن بعد از بهبود بيماريهائى مانند مخملك جلوگيرى مى كند.
براى رفع ترك پوست روغن بادام را به مقدار مساوى با كره كاكائو مخلوط كرده و در حمام مارى حرارت داده خوب بسايند و مخلوط كنند. در اين موقع پمادى به دست مى آيد كه مى توان براى از بين بردن ترك پوست استفاده نمود.
هرگاه مخلوطى از يك تخم مرغ با مقدارى روغن بادام را كه بخوبى زده شده باشد بر روى بواسير متورم بگذارند موجب تسكين درد و رفع تورم آن خواهد شد. حال مجددا به ميوه بادام برگرديم . بادام به سبب دارا بودن خاصيت اختلاط و امتزاج ، هرگاه با جوشانده اى از غلات (مثلا فرنى گندم كوبيده ) مخلوط و ممزوج و پخته شود. باعث ((برآمدن )) و ((قابل هضم شدن )) آن گرديده و فسفر موجود در آن را بر روى كلسيم تثبيت مى كند. بادام نه فقط خواص مغذى بودن خود را بر روى ارگانيسم به منصه ظهور مى رساند بلكه ساير مواد غذائى ديگر را نيز مشمول خواص خود مى نمايد. بطور خلاصه بايد گفت بادام داراى كيفيت هاى واقعا مفيد و طبيعى مى باشد
آناناس
آناناس تازه داراى مخمر بسيار قيمتى به نام پاپائين (50) است كه بر روى معده اثر بسيار نيكوئى دارد. آب آناناس را در آفريقا براى درمان هر گونه مسموميتى به كار مى برند. بعلاوه بسيار مدر بوده و در موقع عقب افتادگى قاعده زنانه آنرا تجويز مى كنند.
از آناناس عصاره اى استخراج مى كنند كه داراى خواص ضد تورم است بعلاوه جزو ميوه هاى لاغر كننده به شمار مى رود. از طرف ديگر به سبب سرشار بودن از مواد قندى و ويتامين هاى آ، ب و ث بسيار نيرو بخش ‍ است . همچنين آب آن براى درمان بعضى گلو دردها به كار رفته و بصورت استعمال خارجى براى مراقبت پوست از آن استفاده مى كنند.
آناناس علاوه بر املاح داراى آنزيمى به نام بروملين (51) مشابه پا پائين است كه باعث سهولت عمل هضم شده و بر ضد بعضى بيماريهاى انگلى نيز از آن بهره مى گيرند.
عصاره آناناس به نام آناناز(52) در پزشكى مصرف روزانه دارد و بر عليه اغلب عفونتها به كار مى رود.
گلپر
گلپر يك محرك خوبى براى دستگاه گوارش بوده و بعلاوه انقباضات عصبى معده را از بين ميبرد. اين گياه را در مورد آسم (تنگى نفس )، هر نوع اختلالات عصبى و هواخوردگى (53) تجويز و مصرف مى كنند. همچنين در تسهيل جريان خون قاعدگى بكار مى برند. از گلپر در شيرينى پزى و بعضى خوراكى ها نيز استفاده مى كنند. ترشى گلپر و گل گلپر نيز بسيار لذيذ بوده و به هضم غذا كمك مؤ ثرى مى نمايد.
انيسون سبز(باديان ، رازيانه )
انيسون به هضم غذا كمك نموده تشنجات غير ارادى و دردناك ، آسم (تنگى نفس ، و هوا خوردگى را تسكين داده جريان خون قاعدگى را تسهيل مى نمايد. بعلاوه گازهاى روده را دفع و در تخميرهاى غذائى دخالت و شركت مى كند. انيسون مدر بسيار خوبى است .
اين گياه براى معطر ساختن شيرينى به كار رفته و آنها را به شكل مطبوعى معطر مى سازد. دم كرده آن براى كمك به هضم و دفع گازهاى روده بسيار مفيد و مؤ ثر است . براى اين كار يك قاشق مربا خورى از آن را در يك فنجان آب به مدت دو دقيقه جوشانده و ده دقيقه دم كنند.
پسته زمينى (54)
اين ميوه داراى بعضى اسيدهاى بسيار گرانبهائى (آرژينين ، هيستيدين ، سيستين و ليزين ) مى باشد. پسته زمينى سرشار از مواد ازته ، چربى و مواد نشاسته بوده و دانه بسيار مغذى است ليكن نبايستى در مصرف آن اسراف نمود زيرا بعلت كمبود سلولوز موجب يبوست مى گردد.
آرتيشو
جاى بسى تاسف است كه آرتيشو را در مقدار زيادى آب جوشانده و املاح معدنى و ساير مواد مفيده محتوى در آن را كه در آب حل گرديده به دور مى ريزند. ارجح آن است كه آرتيشو را بطور خام بخورند يا اگر خواستند بپزند از مقدار خيلى كم آب استفاده كنند بطورى كه املاح و مواد ذيقيمت آن به هدر نرود. موادى كه اكنون خواص آنها را از نظر شما مى گذرانيم :
آرتيشو از لحاظ غذائى به سبب مواد ازته اى كه دارد يكى از مواد سازنده بدن بوده و از نظر آنكه سرشار از مواد ئيدركربنه است يك نيرو بخش ‍ قوى محسوب مى شود. بايد متذكر شويم كه چون مواد ئيدروكربنه آن از اينولين (55) و مشتقات آن تشكيل شده بنابراين موجب ازدياد قند خون نگرديده و مبتلايان به بيمارى ديابت نيز مى توانند با كمال اطمينان از اين ماده مغذى استفاده نمايند.
آرتيشو مقوى سلولهاى كبدى بوده و با تحريك سلولها قدرت ضد سمى آنها را زيادت مى بخشد. مصرف زياد آن موجب كاهش اوره و كلسترول خون مى شود. آرتيشو به علت اثر نيكوئى كه بر روى غده كبد و كليه ها اعمال مى كند بدون شك موجب تصفيه خون و تقويت قلب مى گردد. اين گياه را به مقدار زياد در نارسائى كبد و كليه ها، احتقاق كبد، سنگ كليه و كيسه صفرا، مسموميت و اختلالات خون مصرف مى كنند. بهتر است زنان در طى دوره شيردادن از مصرف آرتيشو خوددارى كنند زيرا ترشح شير را كاهش مى دهد.
آرتيشو به سبب دارا بودن ويتامين هاى آ و ب جذب مواد غذائى را تسهيل نموده تعادل عصبى برقرار مى سازد و بر روى غدد درون ريز(آندوكربن ) اثر مساعد دارد. آرتيشو به سبب وجود ويتامين آ با مواد عامله مؤ ثر بر روى كبد جمع و تركيب شده در نتيجه به كار كبد اثر نيكوئى مى بخشد. خلاصه آنكه اين گياه يكى از داروهاى معالج عفونتهاى روده اى (اسهال و غيره ) معرفى و شناخته شده است .
جوشانده برگ آرتيشو در درمان اختلالات كبدى بسيار مؤ ثر و مفيد است . براى اين منظور يك برگ از آن را براى هر فنجان بكار مى برند. يك قاشق غذا خورى از برگ خرد كرده آن را به مدت ده دقيقه جوشانده سپس ‍ دم مى كنند و يك فنجان قبل از هر غذا مى نوشند.
مارچوبه
خواص مدر بودن مارچوبه در مورد خيزهاى با منشا قلبى ، سنگهاى مجارى ادرار، نقرس و روماتيسم ، اين گياه را بسيار ارزشمند ساخته است . بعلاوه قند ادرار را در بيماران مبتلاء به ديابت كاهش داده و احتقان طحال را از بين مى برد. منگنز و ويتامين آ موجود در اين گياه موجب سبك شدن كار كبد گرديده و بر روى فعاليت كار كليه ها، رباطها و پوست نيز بسيار مؤ ثر است . به سبب شوره موجود در مارچوبه اين ماده غذائى را جزو تصفيه كنندگان خون به شمار آورده است . بعلاوه اثر نيكوى آن در اكزما و سيفيليس بسيار مسلم و شناخته شده است .
وجود فسفر و ويتامين ب در مارچوبه باعث شده است كه آنرا در ضعف اعصاب تجويز و توصيه مى كنند همچنين در ضعف عمومى و بيحالى و نظائر آن ...
مارچوبه را بايستى در كمترين مقدار ممكن آب جوشانيد تا مواد ذيقيمت و املاح آن به هدر نرود. ممكن است آن را بصورت خام رنده كرده به غذا اضافه نموده و مصرف كنند. در صورتيكه دستگاه آبليموگيرى موجود باشد مى توان آب آن را گرفته و بمدت يك هفته هر روز يك چهارم ليوان ميل كنند.
بادمجان
بادمجان بسيار مدر و خنك كننده بوده تحريكات عصبى را تسكين مى دهد. اين ماده غذائى اثر نيكوئى بر روى كليه ها، امعاء و احشاء و غدد معدى - روده اى ، كبد و لوزالمعده دارد و براى رفع كم خونى بسيار مفيد است . بخصوص اگر بصورت خام مصرف شود. بهتر است بادمجان را بر روى آتش بگيرند تا پوست آن به آسانى كنده شود. پياز و روغن زيتون نيز اگر به آن اضافه كنند خوراك مطبوع و مفيدى بدست مى آيد. از بادمجان خوراكهاى مطبوع و مختلف و خورش تهيه نموده و يكى از مواد غذائى بسيار مطلوب است .
آوكادو
سرشار بودن اين ميوه از چربى سبب شده است كه حالت اسيدى ادرار را زياد كند و در نتيجه از تكثير و رشد بعضى ميكروبها و باكتريهاى مضر موجود در ادرار جلوگيرى نمايد. مثلا در مواقعى كه كسى مبتلا به عفونت حاصله از رشد ونمو كلى باسيل در مجارى ادرارى شده باشد از اين ميوه استفاده مى كند. هضم اين ميوه آسان بوده و در عفونتها و اختلالات معده ، روده ، كبد و كيسه صفرا توصيه و تجويز مى شود. وجود ويتامين آ و ب خاصيت متعادل كننده دستگاه عصبى و تغذيه اى به آن بخشيده است . از لحاظ استعمال خارجى در بعضى اختلالات پوستى بويژه در تصلب پوست (56) خدمات مفيد و مؤ ثرى انجام مى دهد. در اين گونه موارد پس از پوست كندن آنرا له كرده مانند پماد بر روى پوست بگذارند.
جو صحرائى يا جو دو سر(57)
جو صحرائى يكى از غلاتى است كه بيشتر غذاى اساسى (قوت غالب ) اهالى مناطق سردسير را تشكيل مى دهد. اهالى اسكاتلند، كشورهاى اسكانديناوى و نظائر آنها غذاى ملى شان عبارت از يك نوع حليمى است كه با جو دو سر تهيه مى شود. بلغور جو صحرائى را در آب جوشانده سپس قند و شير خام به آن مى افزايند. جو صحرائى از زمان هاى كهن بوسيله يونانيها، رومى ها، آلمانيها و اهالى فرانسه قديم (58) شناخته شده بود ليكن اهالى مصر قديم و عبريها آنرانه مى شناخته و نه كشت مى كرده اند. در چين هم حتى تا ده قرن پيش از اين غله شناخته نشده بود.
جو صحرائى سرشار از مواد چربى ، ئيدرات دو كربن ، مواد معدنى ، سديم ، آهن ، كلسيم ، منيزيم و فسفر مى باشد. مصرف اين غله باعث تقويت قدرت ماهيچه ها گرديده و تا حدى جنبه تحريك كنندگى دارد بدين جهت استفاده از آن براى اشخاص زياد عصبانى مناسب نيست . بالعكس در درمان ضعف عضلانى ، عصبى يا روانى بسيار مفيد و مؤ ثر بوده و در نتيجه سرعت بخشيدن به مبادلات موجب گرم شدن و تحريك بدن مى گردد.
جو صحرائى مدر، مقوى ، خنك كننده بوده و در برابر مسموميت اوره ، كمبود قند خون اثر بسيار مفيد و مؤ ثرى دارد. همچنين در ديابت نيز توصيه و تجويز مى گردد. دكتر لكرك خاطر نشان مى سازد كه اين غله داراى هورمونى مشابه هورمون فوليكولين مى باشد كه بر روى عدم توانائى جنسى اثر مى كند. جو صحرائى در بين ساير غلات يگانه غله اى است كه غده تيروئيد را تحريك مى كند. بنابراين مصرف آن براى مبتلايان به كمبود كار تيروئيد و غدد لنفى توصيه و تجويز مى شود.
علاوه بر مصرف جو صحرائى در حليم يا غذاى سنتى كه در بالا شرح آن داده شد اين غله را بصورت پولك و ورقه هاى نازكى در آش يا بعضى غذاها بكار مى برند. براى تهيه يك نوشابه مدر وملين به نسبت 20 گرم جو صحرائى را در هر ليتر آب به مدت سى دقيقه جوشانده پس از خنك شدن و صاف كردن آن را بنوشد.
چنين توصيه شده است كه كودكان و بيماران مبتلا به اختلالات دماغى را بر روى تشكى كه از خوشه هاى جو صحرائى تهيه شده باشد بخوابانند.
زغرور(59)
زغرور داراى همان خواص و مشخصات زالزالك و ازگيل مى باشد.
موز
موز را كه ما معمولا مصرف مى كنيم ميوه اى است كه پس از چيدن آنرا در محل مخصوصى قرار داده و بوسيله گاز شيميائى آنرا رسانيده اند بنابراين از شكل طبيعى خود تا حدى خارج شده است . بهر حال بهترين طريقه مصرف اين ميوه آن است كه يك ساعت قبل از خوردن آنرا پوست كنده و به قطعاتى تقسيم كنند و يا آنكه در صورت امكان به خوبى له كرده در سالاد بريزند. در اين موقع ملاحظه خواهند كرد كه به مراتب شيرين تر از موقعى است كه بلافاصله پس از پوست كردن آنرا مى خورند.
موز خشك كرده كه در مزارع توليد اين ميوه تهيه مى كنند بقدرى مغذى است كه بايستى به اعتدال از آن استفاده نمود. موز خشك تمامى خواص ‍ موز تازه را دارا بوده و سرشار از فسفر، منيزيم ، پتاسيم ، آهن وبخصوص ‍ مواد ئيدرات دو كربن (نشاسته و قند) مى باشد. ويتامين هاى آ و ب و ث موجود در اين ميوه اهميت نقشى را كه در تغذيه ، نمو و رشد دستگاه استخوانى و تعادل عصبى ايفا مى كند بخصوص توجيه مى نمايد. سلولز موجود در موز بسيار كم است بدين جهت مصرف مرتب و زياد آن ممكن است موجب يبوست گردد.
ريحان
ريحان را بصورت سبزى خوردن و نيز جزو سبزى هاى سالاد مصرف مى كنند. همچنين در بعضى سوپها مى ريزند. ريحان را يكى ازسبزيهاى درمان كننده مى شناسند. بطور كلى اين سبزى داراى خاصيت ضد تشنج هاى دردناك بوده و به خصوص در اسپاسمهاى معده ، سرگيجه ، ميگرن و بى خوابى هاى عصبى بسيار مفيد و مؤ ثر مى باشد. به علاوه در ضعف و بى حالى هاى عصبى و اضطرابهاى صرعى جنبه درمانى دارد.
ريحان هضم غذا را آسان مى كند و براى آنكه اثر آن تشديد شود يك قاشق غذاخورى برگ ريحان را در يك فنجان آب جوش دم كنند و پس از صرف غذا بنوشند.
برگ چغندر
برگ چغندر نرم كننده و خنك كننده بوده و تا حدى داراى خاصيت ملين بوده است . بنابراين مى توان آن را براى درمان يبوست مصرف نمود بعلاوه تحريكات مجارى ادرار را از بين مى برد. برگ چغندر طحال را از التهاب بيرون مى آورد و در معالجه بيمارى هاى پوستى و بواسير مصرف آن بسيار مفيد و مؤ ثر واقع مى گردد.
در مورد استعمال خارجى ، برگهاى پخته آن را به عنوان ضماد گرم بر روى كورك و دمل مى گذارند.
چغندر قرمز
جغندر قرمز به سبب سرشار بودن از قند طبيعى بسيار مغذى و نيرو بخش بوده و به علت دارا بودن منيزيم زياد كه بر روى ساختمان و تشكيل استخوان بندى بسيار مفيد و مؤ ثر مى باشد، يكى از ميوه هاى بسيار مفيد ومهم بشمار مى آيد بعلاوه در ساختمان اخلاط مختلف بدن دخالت و تاثير دارد. چغندر به مناسبت فسفر و ويتامين ب كه در آن موجود است داراى قدرت سازندگى و تجديد حيات مواد ليفى اعصاب بوده و اثر تسكين دهنده اى بر روى دستگاه عصبى دارد. به سبب خواص مزبور و وجود ويتامين ث ، مصرف چغندر را در بيمارى هاى ورم اعصاب و ضعف و لاغرى مفرط، ديابت و حتى سرطان و سل توصيه و تجويز مى نمايند.
اين ماده مغذى داراى روبيديم ، يك عنصر راديواكتيو نيز مى باشد كه بطورفعالانه در هضم غذا تاثير نموده و جذب مواد غذائى را سرعت مى بخشد. بدين جهت است كه آنرا در مبتلايان به كم خونى و كسانى دچار فقر مواد معدنى مى باشند به كار برده و مصرف آنرا تاكيد و توصيه مى نمايند.
از آنجا كه چغندر در نتيجه پخته شدن قسمت اعظم خواص خود را از دست مى دهد لازم است آنرا رنده كرده و هر چه ممكن است بصورت خام خواه به تنهائى يا همراه با سبزى هاى خام ديگر مصرف نمايند. در مواردى كه مصرف آن ضرورى و فورى است مى توان از عصاره آن استفاده نمود و روزانه يك ليوان به مدت سه الى چهار هفته ميل مى نمايند. در صورتيكه طعم زياد شيرين آن زننده به نظر آيد ممكن است كمى آب ليمو به آن بيفزايند.
گندم
گندم يكى از غلات بسيار مهم مغذى است كه قوت غالب اهالى كشورهاى زيادى از جهان را تشكيل مى دهد اين غله حاوى عناصر لازم براى حفظ حيات بشر بوده و بويژه سرشار از مواد معدنى شناخته از قبيل پتاسيم ، سديم ، كلسيم ، منيزيم ، گوگرد، فلوئور، كلر، كبالت ، سيليسيم ، يد، آرسنيك و غيره مى باشد. يك دانه گندم مانند يك ((تخم مرغ گياهى )) واقعى است . پوست يا سبوس آن نمايانگر پوست خارجى تخم بوده و ماده داخلى آن حاوى آلبومين (گلوتن (60) و آلورون (61 )) و چربى فسفردار مى باشد. همچنين در اين محل يك نقطه جنينى نيز وجود دارد. در صورتيكه دانه گندم را كاملا خشك نگاهدارند ممكن است براى مدت نامحدودى سالم بماند و بهيچ وجه خراب و فاسد نشود.
حال اگر مجددا به ساختمان گندم نظرى افكنيم مشاهده مى كنيم كه پوست خارجى يا بشره دانه گندم از سلولهاى مخصوصى تشكيل شده پس از آن قشر ميانى و سپس سلولهاى آلورون (منطقه سرشار از مواد چربى ، فسفر و ويتامين آ) و بعد از آن منطقه زجاجى سرشار از سيليس و فلوئور، سلولهاى گلوتن (منطقه سرشار از پروتئين ، منيزيم و ويتامين ب ) و سلولهاى نشاسته اى (منطقه سرشار از مواد ئيدروكربنه ، كلسيم و پتاسيم ) به ترتيب ديده مى شود. گندم پس از آنكه تبديل به آرد شده و به صورت نان در آيد تمامى عناصر گفته شده در بالا را دارا نخواهد بود مگر آنكه آن را بصورت كامل و همراه با سبوس به كار برده باشند. در صورتيكه آرد را از الك درشت ترى بگذرانند مى توان گفت در حدود 85 تا90 درصد عناصر و مواد محتوى در گندم آرد باقى خواهد ماند و يك نان خوش طعم و خوشمزه مغذى به ما خواهد داد.
بايد دانست كه نان كامل به تنهايى يك غذاى متعادل محسوب مى شود. نان سفيد موجب يبوست گرديده و منشاء تخميرهاى گندزا مى باشد در حالى كه خاصيت مغذى بودن خود را از دست مى دهد. در نان سفيد 100 واحد ويتامين با مقايسه با 430 واحد محتوى در نان كامل وجود دارد. نان كامل بايستى از آرد كامل ، نمك ، آب و خمير ترش تهيه و در تنور پخته شود.
علاوه بر آن مى توان گندم را بطور كامل مانند برنج به صورت آش ، حليم و ساير غذاها مصرف نمود. يا آنكه آنرا بوسيله آسيابهاى دستى نرم كرده در فرنى ، كلوچه ، نان شيرينى و غيره به كار برند. بهترين صبحانه براى كودكان فرنى آرد گندم است . بعلاوه يك غذاى كمكى براى افراد كمخون ، ضعيف و كسانى كه دچار كمبود املاح و مواد معدنى مى باشند به شمار مى رود. همچنين مى توان آن را يك ماده غذايى مقوى به جهت اشخاصى كه كارهاى سخت انجام مى دهند دانست .