ابتداء بايد توجه داشت كه هر عملى براى خدا و رضايت او انجام گيرد ثوابى مخصوص به خود را دارد. از جمله اعمال ، تلاوت قرآن است كه از هر چيزى فضيلتش بيشتر و بالاتر است . اگر كسى آنگونه كه پيشوايان دين دستور داده اند قرآن را بخواند و به آيات و احكام آن عمل نمايد جزو مومنين و متقين به حساب مى آيد. و عزت دنيا و آخرت شامل حالش ‍ مى شود. قرآن در اين باره چنين مى فرمايد:
ولله العزه و لرسوله و للمومنين ⁽³⁴⁾
عزت و سربلندى (دو جهان ) مخصوص خدا و رسولش و مومنين مى باشد.
عزت و مقام واقعى در آخرت و قيامت است . اگر كسى در آنجا سربلند بود به برترى و مقام واقعى رسيده است ، روزى كه خلق اولين و آخرين و از همه مهمتر رسول گرامى و پيشوايان دين حضور دارند و همه شاهد و ناظر اعمال انسان هستند، در آن روز كسى مى تواند به خود ببالد، كه در صف بهشتيان قرار گيرد. البته بهشت درجات گوناگونى دارد. مبناى محاسبه ، درجات بهشت (تعداد آيات قرآن ) است ! رواياتى از معصوم عليهم السلام در اين باره آمده است : بعضى از آن ها را در ذيل مى آوريم .
1. پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله فرمود:
بر شما باد كه تلاوت قرآن كنيد! همانا درجات بهشت به تعداد آيات قرآن است . هنگامى كه قيامت بر پا شود. به قارى قرآن گفته مى شود بخوان و بالا برو. او هر آيه اى كه مى خواند يك درجه بالا مى رود.⁽³⁵⁾
2. امام صادق عليه السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله نقل كرده است كه فرمود:
مقام و درجه اهل قرآن (قاريان يا حافظان آن ) پس از درجه فرستادن خدا و پيامبران صلى الله عليه و آله ، والاترين درجه و مقام آدميان است . آنان را كوچك و حقير و پست نشماريد و حقوقشان را اندك مپنداريد؛ زيرا اينان ، در نزد پروردگار داراى مقام و پايگاهى برگزيده و مخصوص اند.⁽³⁶⁾
بايد توجه داشت كه اين مقامات از آن كسى است كه به آيات قرآن عمل كند و حامل قرآن باشد. قاريى كه رنگ قرآنى و خدايى به خود بگيرد، در زمره شريفترين انسان ها قرار مى گيرد.
3. پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله در اين باره فرمود:
اشراف امتى حمله القرآن ⁽³⁷⁾
بزرگان و اشراف امت من حاملين قرآن مى باشند.
البته قاريان يا حافظان قرآن در ثواب با هم ديگر فرق مى كنند. بعضى ثوابشان بيشتر است .
4. از امام صادق عليه السلام در اين باره چنين نقل شده است :
هركس قرآن را به سختى و رنج بياموزد دو اجر و دو مزد خواهد داشت و كسى كه آن را به آسانى بياموزد و آموختنش بر او سخت نباشد با نيكان خواهد بود.⁽³⁸⁾
5. امام باقر نيز چنين فرموده :
هر كس قرآن را ايستاده در نماز بخواند خداوند به هر حرفى از آن صد حسنه (كار نيك ) در نامه عملش بنويسد و هركس قرآن را نشسته در نماز بخواند خداوند به هر حرفى از آن پنجاه حسنه در نامه اش ثبت مى كند و هركس در غير نماز آن را بخواند به هر حرفى ده حسنه در پرونده عملش مى نويسد.⁽³⁹⁾
علت كم و زياد بودن ثواب از جهت آسان و سخت بودن عمل است . در حديث آمده است : ((با ارزشترين عمل ، آن عملى است كه سخت تر باشد)).
همانند حديث فوق كه فرمود: ((اگر ايستاده نماز بخواند، صد حسنه و اگر نشسته بخواند، پنجاه حسنه )).
البته در شب و روز هم فرق مى كند. مثلا ثواب قرآن در شب به مراتب زيادتر از روز است .
از امام صادق عليه السلام در اين باره چنين نقل شده است : هركس صد آيه را در نماز شب بخواند خداوند عبادت از اول تا آخر شب را در نامه عملش ثبت مى فرمايد. بعد فرمود: هر كس دويست آيه در غير نماز شب بخواند خداوند، در صحيفه اش قنطارى از حسنات ثبت مى نمايد (هر قنطار يكهزار و دويست اوقيه و هر اوقيه بزرگتر از كوه احد مى باشد.⁽⁴⁰⁾ )
اثر تلاوت
بعضى فكر نكنند چون معنا و تفسير و مقصد قرآن را نمى دانند، تلاوت آن بى اثر و خواندن و نخواندن آن يكى است ! بايد توجه داشته باشيم كه تلاوت قرآن ، بدون اين كه معناى آن را هم بدانيم ، آثارى در روح و روان انسان به وجود مى آورد. تلاوت قرآن و آهنگ و موسيقى آن به تنهايى اثرى خاص ، در روح و قلب شنونده دارد و او را كشش خاص ، جاذبه اى خاص ، و تعالى خاص ، و نظامى خاص مى دهد. كلمات زيبا و روح بخش قرآن ، از جهت لفظ هم ، تاثير عجيب و قوى دارند. در چگونگى تركيب كلمات و ترتيب آن ها در لفظ هم ، نيروى جذاب و نافذى ، احساس مى شود. در ترتيب و تركيب كلمات و تلاوت قرآن ، آثار خداجويى نهفته شده و تحول شگرف در روح و روان انسان بوجود مى آيد.
تلاوت قرآن ، انسان را به ياد زمان پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و خدا و دين و قيامت مى اندازد و او را منقلب مى سازد. (گرچه قرآن فقط به قصد تفهيم معنا و عمل به آن نازل شده است ) ولى اگر مبتدى و غير عرب هم ، آن را تلاوت ، كند ولو معناى آن را نداند، باز موثر است و تعالى بخش جان وى مى باشد. ديده شده ، كسانى كه قرآن مى خوانند (ولو معناى آن را هم نمى فهمند) در روحشان اثر گذاشته و دنبال گناه و جنايت نمى روند و يا كمتر مى روند. شخص قرآن خوان و كسى كه علاقه و ارتباطى با قرآن ندارد بسيار با هم فرق دارند.
تاثير آهنگ قرآن در زن مسيحى
سيد قطب - مفسر معروف - نقل مى كند: من از حوادثى كه براى ديگران اتفاق افتاده سخن مى گويم ، تنها حادثه اى را بيان مى كنم كه براى من واقع شده است و شش نفر ناظر آن بودند. شش مسلمان بوديم كه با يك كشتى مصرى ، اقيانوس را به سوى نيويورك مى پيموديم . مسافران كشتى 120 نفر زن و مرد بودند، در ميان مسافران جز شش مسلمان نبود. روز جمعه به اين فكر افتاديم كه نماز جمعه را در قلب اقيانوس و بر روى كشتى انجام دهيم . ما علاوه بر اقامه فريضه مذهبى مايل بوديم يك حماسه اسلامى در مقابل يك مبشر مسيحى كه داخل كشتى بود و دست از برنامه هاى تبليغاتى خود برنمى داشت ، بيافرينيم ، به خصوص كه او مايل بود ما را هم به مسيحيت تبليغ كند! من (سيد قطب ) به خواندن خطبه نماز جمعه و امامت جمعه پرداختم . جالبتر اين كه مسافران غير مسلمان اطراف ما حلقه زده بودند و با دقت مراقب انجام اين فريضه اسلامى بودند. پس از پايان نماز، گروه زيادى از آن ها نزد ما آمدند و اين موفقيت را به ما تبريك گفتند. در ميان اين گروه خانمى بود كه بعدا فهميديم از مسيحيان يوگسلاوى مى باشد و از جهنم تيتو و كمونيست فرار كرده است ! او فوق العاده تحت تاثير نماز ما قرار گرفته بود به حدى كه اشك از چشمانش سرازير بود و قادر بر گنترل خويشتن نبود. او به زبان انگليسى و ساده آميخته با تاثير شديد و خضوع و خشوع خاصى سخن مى گفت . از جمله سخنان آن خانم . اين بودن بگوييد ببينم روحانى شما با چه لغتى سخن مى گفت ؟ به او حالى كرديم كه اين برنامه و نمايش اسلامى يعنى نماز را هر مسلمانى مى تواند انجام دهد. و سرانجام به او گفتيم كه ما با لغت عربى صحبت مى كرديم . بعد از آن گفت : اگر چه من يك كلمه از مطالب شما را نفهميدم اما هرچه بود به وضوح فهميدم كه در لا به لاى خطبه شما جمله هايى وجود داشت كه از بقيه ممتاز و داراى آهنگ فوق العاده موثر و عميقى بود آن چنان موثر و تكان دهنده بود كه لرزه بر اندام من انداخت و حتى فكر مى كنم امام جماعت شما به هنگامى كه اين جمله را ادا مى كرد وجودش ، از سر تا پا مملو از روح القدس شده بود! كمى كه فكر كرديم متوجه شديم اين جمله همان آياتى از قرآن بودند كه من در اثناء خطبه و نماز آن ها را مى خواندم ، اين موضوع خود ما را هم تكان داد و متوجه شديم كه آهنگ مخصوص ‍ قرآن چنان موثر است كه حتى بانويى را كه يك كلمه مفهوم آن را نمى فهميد تحت تاثير شديد خود قرار داده است .⁽⁴¹⁾
از جمله آثار تلاوت قرآن در حديثى وارد شده است : هركس كه حرفى از كتاب خداوند عزوجل را بشنود بدون آن كه خودش تلاوت كند، پروردگار مهربان پاداشى بر او بنويسد، و گناهى از نامه عملش محو نمايد و درجه او را بالا برد.⁽⁴²⁾
ثواب تلاوت قرآن براى جوان
تلاوت قرآن از هركس و در هر زمان و مكان باشد خوب و با ارزش است اما از بعضى افراد جالبتر و باارزشتر است . و جمله ، تلاوت قرآن از جوان است ، مويد اين موضوع است . در اين باره به حديثى كه از امام صادق عليه السلام وارد شده ، توجه فرماييد:
هركس در جوانى قرآن بخواند و مومن هم باشد قرآن با گوشت و خونش بياميزد و خداوند او را با فرشتگانى كه نماينده و سفير حق اند و فرشتگان نويسنده اعمال ، همدم و قرين سازد و در روز قيامت قرآن براى او حايل و مانع از آتش جهنم خواهد بود و در حق وى دعا كند و گويد: بارالها، هر كارگرى به اجرت كار خود رسيد جز كارگر من ، (و تلاوت كننده من ) پس بزرگترين و گرامى ترين بخشش هاى خود را نصيب او گردان .
بعد از اين تقاضا، خداوند آن جوان قارى را دو جامه از جامه هاى بهشتى بپوشاند و تاج افتخار بر سر او نهد. آن گاه به قرآن خطاب شود: آيا درباره اين جوان تو را خشنود كردم ؟ قرآن در پاسخ : گويد پروردگارا! من بيش از اين درباره اين جوان آرزو داشتم . پس امان نامه اى به دست راستش و فرمان جاويد ماندن در بهشت را به دست چپش دهند و او را داخل بهشت كنند. بعد از آن به جوان تلاوت كننده قرآن گويند: اينك بخوان (يعنى قرآن را بخوان و با هر آيه اى كه مى خوانى ) يك درجه بالا رو. ((آن جوان به عدد هر آيه اى كه فرا گرفته و خوانده و به آن ها عمل نموده است درجات بهشت را بالا مى رود و تصرف مى كند.)). پس به قرآن خطاب مى شود: آيا آنچه را آرزو داشتى درباره اين جوان قارى انجام داديم . آيا تو را درباره وى خوشحال و سرافراز ساختيم . قرآن در جواب گويد: آرى ، اى پروردگار من ! آنگاه حضرت فرمود: هركس قرآن را بسيار تلاوت كند و با اين كه برايش سخت است آن را به ذهن خود سپارد دو بار اين پاداش را به او مى دهد.⁽⁴³⁾
آن حضرت در جاى ديگر چنين فرمود:
حافظ قرآن و عمل كننده به آن (در قيامت ) همدم و همنشين فرشتگان حق مى باشد. ⁽⁴⁴⁾
سزاوار است كه جوانان عزيز، عمر خود را به گناه و بيهودگى صرف نكنند و از اين همه پاداش و احترام باز نمانند.
اى جوانان مسلمان و انقلابى ! شما را توصيه و سفارش مى كنم به اين كه تا هنوز سنى از شما نگذشته است و قلب هايتان زنگ گناه را به خود نگرفته ، انيس قرآن باشيد و آن را ملكه ذهن خود قرار دهيد، تا نورانيش با خون و گوشت و پوست شما درآميزد و زيبايى هاى قرآن در قلب شما مستقر شود به طورى كه قرآن ، باطن شما گردد. آرى ؛ تا جوانى هستى ، بكوش ، زيرا قلب جوان تاثيرپذير است و پذيرش زياد دارد. بذر را مى گيرد. چه آن بذر، خدا باشد يا شيطان . سعى كن قلب تو محل رشد بذر شيطان نشود. مبادا با فاسقان و عصيان گران و بى دينان نشست و برخاست داشته باشى ؛ چون هر چه در زمين قلب تو رشد كند همان را بدروى ، بارها ديده و شنيده ام كه خيلى ها از رفيق بد مى نالد!
جاذبه تلاوت
آن قدر تلاوت قرآن حضرت رسول صلى الله عليه و آله جذاب و دلنشين بود كه نه تنها دوستان و مسلمانان را جذب مى نمود بلكه دشمن ترين دشمنان آن را نيز جذب مى كرد و آنان وادار مى شدند كه حتى شب ها از سر شب تا طلوع فجر اطراف خانه آن حضرت ، تلاوت قرآن را گوش داده و خواب خوش را براى خود حرام مى كردند! براى نمونه داستان ذيل كه در ((سيره ابن هشام )) آمده است توجه فرماييد.
سه نفر از دشمنان خطرناك آن حضرت ، به نامهاى ((ابوسفيان )) بن حرب ، ((ابوجهل )) بن هشام ، ((اخنس )) بن شريق هر كدام بدون اطلاع ديگران شبى براى شنيدن تلاوت قرآن حضرت رسول صلى الله عليه و آله از خانه خارج شده و هر كدام در يك طرف خانه آن حضرت مخفيانه كمين كردند و به تلاوت آياتى از قرآن (كه در نماز شب داشت ) گوش ‍ فرا دادند.
به هنگام طلوع فجر براى اين كه كسى از حال ايشان باخبر نشوند به سوى خانه اشان حركت كردند. اما در بين راه به يكديگر رسيدند و هر كدام از برنامه ديگرى اطلاع پيدا كردند. هم ديگر را سخت مورد طعن و سرزنش قرار دادند و گفتند:
ديگر هيچ كدام نبايد اين عمل را انجام دهيم . زيرا اگر مردم نادان متوجه چنين عملى از ما شوند مسلمان مى شوند و اختيار از دست ما بيرون مى رود آن سه نفر بعد از ملامت يكديگر از هم جدا شدند و به راه خودادامه دادند. شب دوم باز هر كدام مخفيانه و بدون اطلاع ، براى شنيدن تلاوت قرآن در گوشه اى نزديك منزل آن حضرت قرار گرفتند و تا صبح گوش فرا دادند. بعد از حركت باز به هم برخورد كردند و زبان ملامت عليه يكديگر گشودند و تعهد كردند كه ديگر عمل آنان تكرار نشود و از هم ديگر جدا شدند.
شب سوم عمل آنان تكرار شد و تا طلوع صبح به تلاوت رسول گرامى اسلام صلى الله عليه و آله گوش دادند. هنگام حركت ، باز هم ديگر را ملاقات نمودند. اين دفعه با تعهدهاى سخت ملزم شدند كه ديگر براى شنيدن تلاوت قرآن شبها از خانه خارج نشوند و از هم جدا شدند. بعد از طلوع خورشيد ((اخنس )) بن شريق ، عصاى خود را به دست گرفت و آمد در خانه ((ابوسفيان )) و گفت : اى ((ابوسفيان ))! در اين چند شب كه به تلاوت قرآن محمد صلى الله عليه و آله گوش دادى چه فهميدى و چه چيز به دست آوردى ؟
((ابوسفيان )) گفت : اى ((اخنس ))! به خدا قسم چيزهايى شنيدم كه بعضى را مى دانم و مى شناسم و بعضى را نه مى دانم و نه مى شناسم و نه معنى آن را مى فهمم . ((اخنس )) نيز گفت : من هم مثل تو بعضى را فهميدم و بعضى را نفهميدم . بعد ((اخنس )) پيش ((ابوجهل )) رفت و از او هم سوالاتى كرد و جوابهايى شنيد. در آخر ((ابوجهل )) گفت به خدا قسم ! نه به او ايمان مى آورم و نه تصديقش مى كنم .⁽⁴⁵⁾
تلاوت از روى قرآن
يكى از دستورهايى كه پيشوايان دين در باب تلاوت قرآن به ما داده اند، خواندن از روى آن است و روى اين مسئله تاكيد فراوانى كرده اند. چه بسا علت اين تاكيد، بهره گرفتن از ((نورانيت )) قرآن است ، تا مسلمانان از آن بهره بيشترى ببرند و نورانيش در آنان اثر گذارد.
احاديثى از معصوم عليه السلام رسيده است كه : انسان هر وقت مى خواهد قرآن بخواند. از روى خط قرآن تلاوت كند، زيرا قرائت از روى قرآن ثواب بيشترى دارد. از جمله احاديثى كه بر اين مطلب صراحت دارد، روايت اسحاق بن عمار است كه به امام صادق عليه السلام عرضه داشت : جانم به قربانت ، من قرآن را حفظ كرده ام آيا از حفظ بخوانم يا از روى آن ؟
امام عليه السلام فرمود:
از روى آن بخوان . زيرا كه قرائت از روى قرآن ثواب بيشترى دارد. مگر نمى دانى كه نگاه كردن به قرآن علاوه بر خواندن آن ، مستقلا عبادت محسوب مى گردد.⁽⁴⁶⁾
باز امام صادق عليه السلام فرمود:
هر كس قرآن را از روى آن تلاوت كند چشم وى نيز از قرآن بهره بردارى مى نمايد و از عذاب او و پدر و مادرش هم كاسته مى شود گرچه با كفر از دنيا رفته باشند.⁽⁴⁷⁾
رسول خدا صلى الله عليه و آله نيز در اين باره فرمودند:
هيچ چيز بر شيطان سخت تر از آن نيست كه انسان قرآن را از روى آن بخواند.
نيز روايت شده كه فرمود: ((سهم چشم هايتان را از عبادت بپردازيد. پرسيدند: يا رسول الله ! سهم چشم از عبادت چيست ؟ فرمود: نگاه كردن به قرآن و تفكر در آن و پند گرفتن از شگفتى هاى آن است ⁽⁴⁸⁾ )). و نيز چنين فرمود: ((برترين عبادت امت من تلاوت قرآن با نگاه به آن است ⁽⁴⁹⁾ )).
از روايت فوق به دست مى آيد كه تنها خواندن قرآن ، تلاوت كامل و مطلوب نيست . بلكه علاوه بر خواندن اگر به آيات الهى ، نگاه شود و قرآن در مقابل فرد تلاوت كننده قرار داشته باشد بهتر است . شايد از اين احاديث بتوان استفاده كرد كه خواندن قرآن از روى آن به تدبر و تفكر نزديكتر است تا حفظ خواندن .
تشويق به قرائت از روى قرآن ، داراى علل و اسرار قابل توجهى است از جمله :
اول : قرائت از روى آن باعث تكثير و ازدياد نسخه هاى قرآن مى گرد؛ زيرا اگر در قرائت قرآن تنها به نيروى حافظه قناعت و اكتفا شود مسلمانان به نسخه هاى قرآن احساس نياز نمى كنند و تدريجا متروك و فراموش مى شود. در اين صورت نه تنها نسخه هاى قرآن رو به ازدياد و فزونى نمى رود بلكه كم كم از بين رفته و يا كمياب خواهد گرديد.
دوم : قرائت از روى قرآن آثار و خواصى دارد كه در اين احاديث به پاره اى از آن ها تصريح شده : از جمله آمده ، كه هر كس قرآن را از روى آن بخواند چشم او از نگاه كردن به قرآن لذت مى برد و از آن بهره بردارى مى نمايد و نور آن زياد مى شود. چشم از دردها و بيمارى ها و نابينايى ، سالم و محفوظ مى ماند.
سوم : قرائت از روى آن سبب مى شود كه خواننده در قرآن بيشتر دقت كند و از نكات دقيق و لطايفى كه در آيات آن به كار رفته ، لذت و بهره بيشترى ببرد زيرا انسان از تماشاى مناظر و ديدنى هاى مورد علاقه اش لذت مى برد و اين تماشا در ديد و تفكر او حسن تاثير، سرور و شادمانى مى بخشد. همچنان خواننده قرآن هر وقت نگاره خود را متوجه الفاظ قرآن كند و فكرش را در معانى آيات آن جولان دهد و در علوم و معارف الهى و حيات بخش و پر بهايش تفكر نمايد، از اين دقت و تفكر، قهرا در خود احساس لذت مى كند و در روح وى سرور و شادمانى و در دلش روشنايى و نورانيت خاصى پيدا مى گردد.
چهارم : باعث تخفيف گناه از والدين تلاوت كننده مى شود.
امام صادق عليه السلام در اين رابطه فرمود: ((كسى كه قرآن را از روى آن بخواند خدا ديدگان او را بهره مند مى گرداند و به وسيله آن گناهان پدر و مادرش را تخفيف مى دهد، اگرچه آنان كافر باشند.⁽⁵⁰⁾
پنجم : رعايت حق قرآن مى شود. قرآنهايى كه در منازل ، مساجد و اماكن متبركه وجود دارد هركدام حقى به گردن مسلمانان دارند. اداى حقوق آن ها، باز كردن ، نگاه كردن در آن ها و قرائت است .
تلاوت قرآن در مسجد
در هرجا و مكانى به جز اماكنى كه قرائت قرآن در آن ها سبب توهين به قرآن مى گردد مى توان آن را تلاوت نمود و از نظر اسلام مانعى ندارد. در ميان اماكن ، دو مكان براى تلاوت قرآن ارجحيت بيشترى دارد. يكى مسجد و ديگرى خانه . هر مسجدى در روى زمين خانه خدا مى باشد.
هيچ خانه اى در روى كره خاكى شريف تر و محترم تر از خانه خدا نيست خانه خدا محل عبادت و ياد خدا است و قرائت قرآن برترين عبادت الهى مى باشد. جا دارد هر يك از مسلمانان مقدارى از وقت خود را در مساجد به تلاوت قرآن اختصاص دهند. براى پى بردن به ارزش تلاوت قرآن در مساجد به گزارش قطعه اى از تاريخ و سخنى از آورنده قرآن نظر مى اندازيم . در زمان پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله شخصى در مساجد شعر مى خواند. آن حضرت خطاب به او فرمود: ((اى شخص !بدان و اگاه باش كه مساجد را براى قرآن ساخته اند⁽⁵¹⁾ )).
اين گفتار نشان دهنده اهميت تلاوت قرآن در مساجد است .
از كتاب هايى كه در مورد سيره پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و اصحاب نوشته شده است ، استفاده مى شود كه مسلمانان ، از صدر اسلام تا حال قرآن را در مساجد تلاوت مى كردند و بيشتر اوقات ، اين تلاوت ها به صورت دسته جمعى بوده است .
اين روش حسنه در ماه مبارك رمضان بيشتر رواج داشته است و شور و شوق افزون ترى بر اين كار داشته اند. اميد است كه اين شور و شوق در طول سال و در همه روزها ادامه داشته باشد و علاوه بر تلاوت ، مقدارى از معانى و تفسير قرآن در آن جلسات بيان شود تا مردم مسلمان به دستورات و احكام آن آشنا شوند.
تلاوت قرآن در خانه
نكته مهمى كه در احاديث قرائت قرآن وجود دارد اين است كه اين احاديث ، مسلمانان را به تلاوت قرآن در منازلشان تشويق فراوان مى كند. خواص و آثار گوناگون براى آن مى شمارد. اين فوايد عبارت از:
اول : خواندن قرآن در منازل سبب اعتلاى كلمه حق و نشر حقايق اسلام ، و نيز موجب انتشار و كثرت قرآن خواهد بود؛ زيرا وقتى انسان در منزل خود قرآن بخواند همسر و فرزندان وى نيز طبعا در اين عمل از وى پيروى نموده و به خواندن آن تشويق مى گردند و در نتيجه به خواندن قرآن گرايش مخصوص به وجود آوده و تعداد قرآن خوانان روز به روز افزايش ‍ پيدا مى كند. اگر براى خواندن قرآن مركز و محل معينى اختصاص يابد در اين صورت قرآن خواندن براى همه و در تمام اوقات امكان پذير نخواهد بود. اين است كه گفتيم : قرائت قرآن در منازل يكى از راههاى انتشار و گسترش حقايق اسلام مى باشد.
دوم : قرائت قرآن در منازل و خانه ها، تعظيم و پاداش شعائر اسلام است ؛ زيرا وقتى از خانه هاى مسلمانان هر صبح و شام صداى روح نواز قرآن بلند گردد و از هر نقطه شهرهاى اسلامى صداى تلاوت آيات الهى به گوش رسد، در اعماق جان و دل شنوندگان اثر خاص و عميقى مى گذارد و ايمان در دلشان بارور و شكوفا مى گردد.
سوم : قرائت قرآن در منازل داراى محاسن ديگرى است حديثى از اميرالمؤ منين عليه السلام مى فرمايد: تلاوت قرآن ، دعا و ذكر خدا در خانه ها و منازل باعث فزونى نعمت ها و ازدياد بركت ها مى گردد و فرشتگان الهى در چنين خانه هايى فرود آمده و شياطين از آن دورى مى گزينند و فرار مى كنند. اين گونه منازل براى اهل آسمان نور و روشنايى مى بخشد همان گونه كه ستارگان آسمان بر اهل زمين نورافكنى مى كنند.
در حديث ديگرى از رسول خدا صلى الله عليه و آله نقل شده است كه فرمود: خانه اى كه در آن قرآن خوانده مى شود بر اهل آسمان مى درخشد، همان گونه كه ستارگان بر اهل زمين مى درخشند.⁽⁵²⁾
نيز فرمود:
خانه هايتان را با نماز و قرائت قرآن نورانى كنيد. خانه هايى كه در آن قرآن تلاوت نشود و يادى از خدا نشود بركتش كم شده و ملائكه از آن ها دورى مى كنند و در عوض ، شياطين به اين خانه ها راه مى يابند.⁽⁵³⁾
تلاوت قرآن حساب را آسان مى كند
يكى از برنامه هاى حتمى قيامت ، حساب رسمى اعمال بندگان است . خداوند در قرآن مجيد با صراحت ، حساب در آن روز را بيان مى كند، اين كلمه در قرآن 39 مرتبه به مناسبت هايى آمده است . حساب بندگان در آن روز با هم فرق مى كند. بعضى حسابشان طولانى و بعضى كوتاه ، بعضى سخت و بعضى آسان ، بعضى مدت حسابشان پنجاه هزار سال و بعضى كمتر است . عده اى (چه از نيكان و چه از بدان ) اصلا حسابى برايشان باز نمى كنند از جمله نيكانى كه مدت حسابشان كوتاه است تلاوت كنندگان سوره هاى خاصى از قرآن مى باشند.
امام باقر عليه السلام مى فرمايد:
كسى كه در هر جمعه سوره هود را تلاوت كند روز قيامت (كه حساب عده اى پنجاه هزار سال طول مى كشد) حساب او را آسان مى رسند و در مدت كمى از حساب آن روز فارغ مى شود.⁽⁵⁴⁾
و نيز رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمودند:
هر كس كه سوره هود را قرائت كند روز قيامت درجه و مقام او مانند درجه شهدا خواهد بود و حساب آن روز را بر او آسان مى گيرند.⁽⁵⁵⁾
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله درباره فضيلت سوره انبياء فرمود:
هركس اين سوره را تلاوت كند خداوند متعال حساب را بر او آسان مى گيرد و با او مصافحه مى نمايد و هر پيامبرى كه در آن سوره نامش برده شده است . بر او سلام و درود مى فرستد.⁽⁵⁶⁾
امام باقر عليه السلام در اهميت سوره دخان فرمود:
هركس اين سوره را در نمازهاى واجب يا مستحب خود بخواند، خداوند در روز قيامت او را مبعوث مى گرداند در حالى كه از عذاب خداوند ايمن است و حساب او را آسان مى گرداند و نامه عملش را به دست راستش مى دهد.⁽⁵⁷⁾
تلاوت كنندگان قرآن آيا تا چه مدت در صحراى قيامت براى رسيدگى به پرونده اعمالشان بايد معطل و حيران بمانند؟ در احاديث مدت معطلى آنان را معلوم كرده است . از جمله :
حضرت رسول اكرم صلى الله عليه و آله در عظمت عم يتسائلون فرمود:
كسى كه اين سوره را قرائت كند مدت حساب رسى او به مقدار تلاوت آن سوره بيشتر طول نمى كشد. در روايت ديگر آمده است : به مقدار خواندن يك نماز حسابش را مى رسند.⁽⁵⁸⁾
حتى در بعضى از روايات نيز اشاره ، به عدم حسابرسى براى تلاوت كنندگان دارد از جمله :
امام صادق عليه السلام در فضيلت سوره سجده فرمود:
كسى كه در هر شب جمعه اين سوره را بخواند خداوند در قيامت كتاب اعمالش را به دست راستش مى دهد و حساب او را نمى كند و از رفقاى محمد و آل او مى باشد.⁽⁵⁹⁾