ما خبرشان را به راستى براى تو حكايت مى كنيم: آنها جوانمردانى بودند كه به پروردگارشان ايمان آورده بودند و ما نيز بر هدايتشان افزوديم. بر دلهايشان نيرو بخشيديم، آنگاه كه برخاستند و گفتند: پروردگار ما پروردگار آسمانها و زمين است. جز او كسى را خدا نخوانيم كه هر گاه چنين كنيم، سخنى سخت كفرآميز گفته باشيم. اينان كه قوم ما هستند، به جز او خدايانى اختيار كرده اند. چرا براى اثبات خدايى آنها دليل روشنى نمى آورند؟ كيست ستمكارتر از كسى كه به خدا دروغ مى بندد؟ اگر از قوم خود كناره جسته ايد و جز خداى يكتا خداى ديگرى را نمى پرستيد، به غار پناه بريد و خدا رحمت خويش بر شما ارزانى دارد و نعمتتان را در آن مهيا دارد . و خورشيد را مى بينى كه چون بر مى آيد، از غارشان به جانب راست ميل مى كند و چون غروب كند ايشان را واگذارد و به چپ گردد. و آنان در صحنه غارند. و اين از آيات خداست. هركه را خدا هدايت كند هدايت يافته است و هركه را گمراه سازد هرگز كارسازى راهنما براى او نخواهى يافت . مى پنداشتى كه بيد ارند حال آنكه در خواب بودند و ما آنان را به دست راست و دست چپ مى گردانيديم، و سگشان بر درگاه غار دو دست خويش دراز كرده بود. اگر به سروقتشان مى رفتى گريزان بازمى گشتى و از آنها سخت مى ترسيدى . همچنين بيدارشان كرديم تا با يكديگر گفت و شنود كنند. يكى از آنها پرسيد: چند وقت است كه آرميده ايد؟ گفتند: يك روز يا پاره اى از روز را آرميده ايم. گفتند: پروردگارتان بهتر داند كه چند وقت آرميده ايد. يكى را از خود با اين پولتان به شهر بفرستيد تا بنگرد كه غذاى پاكيزه كدام است و برايتان از آن روزيتان را بياورد. و بايد كه به مهربانى رفتار كند تا كسى به شما آگاهى نيابد . زيرا اگر شما را بيابند سنگسار خواهند كرد، يا به كيش خويش درآورند. و اگر چنين شود تا ابد رستگار نخواهيد شد . بدين سان مردم را به حالشان آگاه كرديم تا بدانند كه وعده خدا راست است و در قيامت ترديدى نيست. آنگاه درباره آنها با يكديگر به گفت و گو پرداختند و گفتند: بر روى آنها بنايى برآوريد ـ پروردگارشان به كارشان آگاه تر است ـ و آنان كه بر حالشان آگاه تر شده بودند، گفتند: نه، اينجا را مسجدى مى كنيم . خواهند گفت: سه تن بودند و چهارميشان سگشان بود و مى گويند: پنج تن بودند و ششميشان سگشان بود ـ تير به تاريكى مى افكنند ـ و مى گويند: هفت تن بودند و و هشتميشان سگشان بود. بگو: پروردگار من به عدد آنها داناتر است و شمار ايشان را جز اندك كسان نمى دانند. و تو درباره آنها جز به ظاهر مجادله مكن و از كس نظر مخواه . هرگز مگوى: فردا چنين مى كنم، مگر خداوند بخواهد. و چون فراموش كنى، پروردگارت را به يادآر و بگو: شايد پروردگار من مرا از نزديك ترين راه هدايت كند . و آنان در غار خود سيصد سال آرميدند و نُه سال بدان افزوده اند . بگو: خداوند داناتر است كه چند سال آرميدند. غيب آسمانها و زمين از آنِ اوست. چه بيناست و چه شنواست. جز او دوستى ندارند و كس را در فرمان خود شريك نسازد . از كتاب پروردگارت هر چه بر تو وحى شده است تلاوت كن. سخنان او را تغيير دهنده اى نيست. و تو جز او پناهگاهى نمى يابى.

يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ قُلْ فيهِمآ اِثْمٌ كَبيرٌ وَمَنافِعُ للنّاسِ وَاِثْمُهُمآ اَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما.(1)

يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْمَحيضِ قُلْ هُوَ اَذًى فَاعْتَزِلُوا النِّسآءَ فىِ المَحيضِ وَلا تَقْرَبُوهُنَّ حَتّى يَطْهُرْنَ فَاِذاتَطَهَّرْنَ فَأتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ اَمَرَكُمُ اللهُ اِنَّ اللهَ يُحِبُّ التَّوابينَ وَ يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ.(2)

وَيَسْئَلُونَكَ عَنِ الْيَتامى قُلْ اِصلاحٌ لَهُمْ خَيْرٌ وَاِنْ تُخالِطُوهُمْ فَاِخْوانُكُمْ وَاللهُ يَعْلَمُ الْمُفْسِدَ مِنَ الْمُصْلِحِ وَلَوْ شاءَاللهُ لاََعْنَتَكُمْ اِنَّ اللهَ عَزيزٌحَكيمٌ.(3)

3. اگر سخن دكتر خلف الله را بپذيريم، بايد به اين نتيجه سياه تن دهيم كه قرآن خرافه ها و ياوه هاى يهود و... را دستمايه سخن ساخته است. امّا اعتقاد راسخ ما چنين است كه قرآن از نخستين لحظه دعوت تا آخرين دم، همواره بر مدار حقيقت سخن رانده است. حاشا كه حق، از پنجره باطل سر برزند و براى جذب اهل ضلالت، يافته ها و بافته هاى آنان را دستاويز قراردهد. اگر چنين بود، اين همه انذار و هشدار براى چه بود؟ اگر چنين بود، اين همه تحمّل عذاب و سختى براى چه بود؟ تأمّلى در آيات مكّى قرآن، نشان مى دهد كه مواجهه با مشركان و رويارويى با عقايد و افكار باطل آنان از اصول اساسى تبليغ و دعوت اسلامى بوده است و در اين ميان، هيچ معامله و مجامله اى رواشمرده نشده است. همين حالت در مدينه و برابرِ اهل كتاب نيز جلوه گربود. قرآن، جاى به جاى، انديشه هاى باطل اين گروه، به ويژه يهوديان، را به باد انتقاد مى گيرد و هرگز دانش انحرافى و اغواگرِ آنان را به رسميّت نمى شناسد و حتّى از جاودانگىِ آنان در لعن و عذاب سخن مى گويد تا بفهماند كه ميان اهل حقيقت و اينان هيچ پيوندى نيست:

لُعِنَ الَّذينَ كَفَرُوا مِنْ بَنى اِسْرآئيلَ عَلى لِسانِ داوُدَ وَعيسَى ابنِ مَرْيَمَ ذلكَ بَما عَصَوْا وَكانُوا يَعْتَدُونَ . كانُوا لا يَتَناهَوْنَ عَن مُنْكَر فَعَلُوهُ لَبِئْسَ ما كانُوا يَفْعَلُونَ . تَرى كَثيرًا مِنْهُمْ يَتَوَلَّوْنَ الَّذينَ كَفَرُوا لَبِئْسَ ما قَدَّمَتْ لَهُمْ اَنْفُسُهُمْ اَنْ سَخِطَ اللهُ عَلَيْهِمْ وَفىِ الْعَذابِ هُمْ خالِدُونَ. وَلَوْ كانُوا يُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَالنَّبِىِّ وَما اُنْزِلَ اِلَيْهِ مَااتَّخَذُوُهُمْ اَوْلياءَ وَلكِنَّ كَثيرًا مِنْهُم فاسِقُونَ.(4)

به راستى، جا دارد دكتر خلف الله و ديگر شاگردان استاد امين خولى در مصر و جهان عرب، و نيز دوستان و پژوهشگران ايرانى كه در آثار گونه گونِ خود به همين انديشه روى دارند، از خويش بپرسند: «اگر پيامبر دانسته هاى يهود و نصارا را براى مخاطبه با مردم خويش، دستمايه قرارمى داد، چگونه قول يهود را كه عزير پسر خداست، قول نصارا را كه مسيح پسر خداست، و قول هر دو دسته را كه خود را فرزندان و دوستان خدا مى شمردند،(5) به سختى انكار كرد و رسوايى آنان را به صراحت فرياد نمود؟»

بررسى برخى از شواهد فرعى خلف الله