3ـ ايمن بودن از مكر خداوند

سومين گناه كبيره ايمن از مكر خداوند است چنانچه در سوره اعراف آيه 99 مى فرمايد: از مكر الهى (كه همانا عذاب پنهان و ناگهانى خداوند است) كسى جز زيانكاران ايمن نخواهند بود.

امام صادق (عليه السلام) مى فرمايد: مؤمن هميشه بين دو ترس بسر مى برد: يكى ترس از گناهى كه كرده و نمى داند خدا با او چه خواهد كرد و ديگر ترس از باقيمانده عمرش كه نمى داند چه كارهايى از او صادر خواهد شد كه موجب هلاكتش گردد.

پس مؤمن صبح نمى كند مگر آنكه ترسناك است و اصلاح كارش هم به همين ترس او خواهد بود.(96)

4ـ عقوق والدين

چهارمين گناه كبيره عقوق والدين است كه در سوره مريم آيه 32 از زبان حضرت عيسى(عليه السلام)مى فرمايد: پروردگارم مرا بر انجام نماز و اداء زكات و احسان به مادر تا زنده هستم سفارش كرده و مرا از جمله ستمكاران بدبخت قرار نداده بنابراين كسى كه به پدر و مادر خود احسان نكند و يا آنها را بيازارد از جمله ستمكاران بدبخت خواهد بود.

امام صادق (عليه السلام) مى فرمايد: كمترين مرحله عقوق والدين گفتن افّ است بر آنها. و اميرالمؤمنين(عليه السلام) مى فرمايد: محزون كردن پدر و مادر عقوق محسوب مى شود.

در اهميت حقوق و عقوق والدين اين دو حديث كافى است:

حديث اوّل اينكه پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود: كسى كه پدر و مادر خود را بيازارد مثل كسى است كه مرا آزرده و كسى كه مرا بيازارد مانند كسى است كه خدا را آزرده است و كسى كه خدا را بيازارد ملعون است.

و حديث دوّم اينكه امام صادق (عليه السلام) فرمود: كسى كه به پدر و مادرش از روى خشم و غضب نگاه كند هر چند كه آنها به او ستم كرده باشند، خداوند نماز او را قبول نمى كند.(97)

5ـ آدم كشى

پنجمين گناه كبيره كشتن انسانى است كه خونش احترام دارد چنانچه خداوند متعال در سوره نساء آيه 93 مى فرمايد: اگر كسى مؤمنى را عمداً بكشد جزاى او جهنم است كه هميشه در آن خواهد بود. و قاتل مؤمن بى ايمان از دنيا مى رود.

6ـ متهم ساختن زن پاكدامن

ششمين گناه كبيره متهم ساختن زن پاكدامن است، چنانچه در سوره نور آيه 32 مى فرمايد: كسانيكه به زنان با ايمان و پاكدامن كه روحشان از كار زشت بى اطلاع است تهمت ناسزايى بزنند، يقيناً مورد لعن خدا در دنيا و آخرت قرار گرفته و از براى آنها عذابى بس بزرگ خواهد بود.

7ـ خوردن مال يتيم

هفتم از گناهان كبيره خوردن مال يتيم است، چنانچه خداوند در سوره نساء آيه 10 مى فرمايد: كسانى كه اموال يتيمان را از روى ظلم و ستم مى خورند، در حقيقت گويا آتش خورده اند و سرانجام به جهنم و آتش سوزان واصل خواهند شد.

امام باقر (عليه السلام) از جدش رسول خد(صلى الله عليه وآله وسلم) روايت كرده كه فرمود: روز قيامت جمعى محشور مى شوند در حالى كه شعله آتش از دهان آنها خارج مى شود. گفتند: يا رسول الله اينها چه كسانى هستند؟ فرمود: كسانى كه از روى ظلم و ستم مال يتيم را مى خورند.(98)

8ـ فرار از جنگ

هشتم از گناهان كبيره فرار كردن از جنگ است، چنانچه خداوند در سوره انفال آيه 16 مى فرمايد: هر كه در جنگ پشت به ميدان كرده، و از صحنه كارزار بگريزد در حقيقت به طرف خشم و غضب خداوند روى آورده و جايگاهش دوزخ است كه بدترين جايگاه است.

9ـ ربا خوارى

نهمين گناه كبيره ربا خوارى است چنانچه خداوند در سوره بقره آيه 275 مى فرمايد: كسانيكه ربا مى خورند (از قبرها در قيامت) بر نخيزند جز بمانند آن كسى كه به وسوسه شيطان ديوانه شده باشد. (يعنى مانند ديوانگان و مستان از گور برمى خيزند) امام صادق(عليه السلام)مى فرمايد: يك درهم ربا گرفتن در نزد خداوند بدتر است از هفتاد مرتبه زنا كردن با يكى از محارم.

10ـ سحر و جادو

دهمين گناه كبيره سحر(يعنى جادو و چشم بندى) است چنانچه خداوند در سوره بقره آيه 102 مى فرمايد: ساحران خود مى دانند كه اگر كسى خريدار جادو شود از آخرت بهره اى نخواهد داشت.

پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود: سه طايفه هستند كه داخل بهشت نمى شوند: شراب خوار، جادوگر، قاطع رحم (يعنى كسى كه با فاميلش قطع رابطه كرده باشد)(99)

11ـ زنا

يازدهم از گناهان كبيره كه در قرآن به آن وعده عذاب داده شده زنا يا تجاوز به ناموس مردم است چنانچه خداوند در سوره فرقان آيه 69 مى فرمايد: كسى كه زنا كند (و ناموس مردم را مورد تجاوز قرار دهد) البته كيفر و مجازات آن را خواهد ديد و در قيامت نيز عذابش دو چندان خواهد بود و در جهنم جاويدان با خفت و خوارى بسر خواهد برد.

در تفسير منهج الصادقين آمده است كه در جهنم وادى است بنام اثام كه جايگاه زنا كاران خواهد بود.

و در روايت آمده است كه اثام و غىّ كه در قرآن آمده دو چاه است در جهنم كه اگر سنگى را ميان آن رها كنند، هفتاد سال طول مى كشد تا به ته آن برسد.

كيفر نگاه به نامحرم يا چشم چرانى: از امام باقر و امام صادق(عليهما السلام)روايت شده كه فرمودند: كسى كه چشمان خود را از نگاه به نامحرم پر كند خداوند در روز قيامت چشمانش را از آتش پر خواهد كرد.

و نيز زن شوهر دارى كه چشمش را از نگاه به غير شوهر و محرمش پر كند، خشم خدا بر او شديد خواهد بود.(100)

12ـ قسم دروغ

دوازدهمين گناه كبيره قسم دروغ خوردن براى رسيدن به آرزوهاى شوم دنيايى است چنانچه خداوند در سوره آل عمران آيه 77 مى فرمايد: كسانيكه پيمان با خدا و سوگندهاى خود را ببهايى اندك مى فروشند، در آخرت بهره اى نخواهند داشت.

امام صادق (عليه السلام) مى فرمايد: كسى كه قسم دروغ مى خورد در حالى كه مى داند دروغ مى گويد، به منزله جنگ آشكارا با خداوند است.

آثار قسم دروغ: روايات چندى از امام صادق (عليه السلام) رسيده كه مى فرمايد: قسم دروغ صاحبش را فقير مى سازد و اثر سوء آن تا چهل روز به او مى رسد.(101)

13ـ خيانت

سيزدهمين گناه كبيره خيانت است، چنانچه خداوند در سوره آل عمران آيه 161 مى فرمايد: هر كس خيانت كند در روز رستاخيز آنچه را كه در آن خيانت كرده با خود (به صحنه محشر) مى آورد، سپس به هر كس آنچه تحصيل كرده داده مى شود و (به همين دليل) به آنها ستم نخواهد شد (زيرا محصول ايمان خود را خواهند ديد)

هرگونه خيانتى ممنوع است: با توجه به اين كه آيه فوق به دنبال آيات «جنگ احد» نازل شده، اين آيه به عذرتراشيهاى بى اساس بعضى از جنگجويان «احد» پاسخ مى گويد كه مى گفتند: ما مى ترسيم پيغمبر در تقسيم غنائم ما را از نظر دور بدارد، لذا بايد غنائم براى خود دست و پا كنيم، اين را گفتند و سنگرها را خالى كردند و به جمع آورى غنائم مشغول شدند.

قرآن در پاسخ آنها مى فرمايد: آيا شما چنين پنداشتيد كه پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم)به شما خيانت خواهد كرد، در حالى كه هيچ پيغمبرى ممكن نيست خيانت كند، «وَ ما كانَ لِنَبىّ اَنْ يَغُلَّ» خداوند در اين آيه ساحت مقدس پيامبران را بطور كلى از خيانت منزّه داشته و مى گويد: اساساً چنين چيزى شايسته مقام نبوّت نيست، يعنى خيانت با نبوت سازگار نمى باشد، و اگر پيامبرى خائن باشد ديگر نمى تواند در اداى رسالت الهى و تبليغ احكام به او اطمينان كرد.

ناگفته پيداست، كه آيه هر گونه خيانت را، اعمّ از خيانت در تقسيم غنائم و يا حفظ امانت مردم، و يا گرفتن وحى و رسانيدن آن به بندگان خدا از پيامبران نفى مى كند. سپس اضافه مى كند: «و مَن يَغلُل يَأتِ بِما غَلَّ يَومَ القِيامَةِ» يعنى هر كس خيانت كند، روز رستاخيز آنچه را در آن خيانت كرده، به عنوان مدرك جنايت بردوش خود حمل مى كند و يا همراه خود به صحراى محشر مى آورد و به اين ترتيب در برابر همگان رسوا مى شود.

آيه فوق و احاديثى كه از پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) در نكوهش خيانت صادر شده بود اثر عجيبى در تربيت مسلمانان گذاشت و آن چنان پرورش يافتند كه غالباً كمترين خيانت، مخصوصاً در غنائم جنگى و اموال عمومى از آنها سر نمى زد و چنان بود كه غنائم گرانبها و در عين حال كم حجم را كه خيانت در آن چندان مشكل نبود كاملا دست نخورده و سالم به خدمت پيامبر و يا زمامدارانى كه بعد از آن حضرت روى كار آمدند، مى آوردند بطورى كه مايه اعجاب هر بيننده بود.

اينها همان عربهاى وحشى و غارتگر زمان جاهليت بودند كه در پرتو تعليمات اسلام به اين درجه از تربيت انسانى رسيده بودند كه گويا صحنه قيامت را در برابر چشم خود مى ديدند كه مردم خيانتگر در صحراى محشر اموالى را كه در آن خيانت كرده اند بر دوش مى كشند، و همين ايمان، به آنها هشدار مى داد كه از فكر خيانت نيز، صرف نظر كنند.

قصه اى آموزنده در اداى امانت: طبرى در تاريخ خود نقل مى كند، هنگامى كه مسلمانان وارد مدائن شدند، و به جمع آورى غنائم پرداختند، يكى از مسلمانان، غنيمت بسيار گران قيمتى نزد مسئول جمع آورى غنائم آورد، مسئولين از مشاهده آن تعجب كردند و گفتند: ما هرگز چيزى اين چنين گرانبها نديدم، سپس از وى پرسيدند آيا چيزى از آن را گرفته اى؟ گفت: به خدا قسم اگر به خاطر خدا نبود هرگز آن را نزد شما نمى آوردم، آنها فهميدند كه اين مرد از معنويت خاصى برخوردار است، از اين جهت از او خواستند كه خود را معرفى كند، او در پاسخ گفت: نه به خدا قسم هرگز خود را معرفى نمى كنم كه مرا تعريف كنيد و براى ديگران نمى گويم كه مرا تمجيد نمايند ولى خدا را شكر مى كنم و به پاداش او راضيم.(102)

بارى در اين آيه به عموم خيانت اشاره شده يعنى خيانت مطلق حرام و از گناهان كبيره است خواه خيانت در امانت باشد و يا خيانت در گفتار و كردار. كه براى هر كدام رواياتى از ائمه معصومين(عليهم السلام) است كه دانستن آن خالى از لطف نيست.

خائن در امانت منافق است: پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود: سه خصلت است كه در هر كس باشد، منافق است اگرچه پيوسته نماز بخواند و روزه بگيرد و خود را مسلمان بداند; 1ـ دروغگويى 2ـ خلف وعده 3ـ خيانت در امانت

اميرالمؤمنين (عليه السلام) فرمود: چهار خصلت است كه هرگاه يكى از آنها در اهل خانه اى پيدا شود فقر و نكبت اهل آن خانه را فرا خواهد گرفت و موجب بيچارگى آنها خواهد شد.

1ـ خيانت 2ـ دزدى 3ـ شراب خوارى 4ـ زنا (يعنى تجاوز به ناموس مردم)

و در حديث ديگرى فرمود: به طول ركوع و سجود افراد نگاه نكنيد چون ممكن است بر اثر عادت باشد و ترك عادت براى او سخت و دشوار است ليكن به راستگويى و امانت دارى اش بنگريد. (يعنى اين دو خصلت است كه دليل بر قوت ايمان و سعادتمندى شخص است)

اداى امانت واجب است حتى اگر دشمن اهل بيت(عليهم السلام)باشد: شخصى از امام صادق (عليه السلام) پرسيد آيا حلال است از روى مكر و حيله و خيانت مال ناصبى (يعنى دشمن اهل بيت(عليهم السلام)) را تصرف كنيم؟

امام (عليه السلام) فرمود: اگر كسى تو را امين دانست، و از تو اميد خيرخواهى داشت، امانتش را به او برگردان هرچند قاتل امام حسين(عليه السلام) باشد.

بعد فرمود: امام چهارم زين العابدين (عليه السلام) به شيعيان خود مى فرمود: بر شما باد به اداى امانت، به آن خدايى كه محمد(صلى الله عليه وآله وسلم) را به پيامبرى مبعوث كرد اگر كشنده پدرم امام حسين(عليه السلام)آن شمشيرى را كه با آن پدرم را كشته در نزد من به رسم امانت بسپارد من به آن شمشير خيانت نمى كنم و آن را به او برمى گردانم.

روايتى بسيار مهم در حفظ امانت: از امام صادق (عليه السلام) پرسيدند كه يك نفر را وكيل مى كنند و پولش مى دهند كه برود بازار و لباس بخرد ولى موقعى كه به بازار مى آيد مى بيند آنچه در بازار است خودش مانند آن در منزل دارد. پس پارچه خودش را به او مى دهد (آيا اين عمل صحيح است يا خير؟)

امام (عليه السلام) فرمود: حق ندارد به چنين كارى اقدام نمايد و خود را به چنين خيانتى آلوده سازد هر چند پارچه اى كه مال اوست بهتر از پارچه بازار باشد. آنگاه آيه 283 سوره بقره را كه درباره رد امانت است تلاوت كرد كه مى فرمايد: اگر برخى از شما برخى ديگر را امين دانست و به آنكس كه امين شناخته شده امانتى سپرده شد، از خدا بترسد و به امانت خيانت نكند و آن را سالم به صاحبش برگرداند.

آنگاه امام (عليه السلام) فرمود: اگر در بازار از آن جنس پارچه سفارش شده يافت حق ندارد از مال خودش بدهد.

ترس پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) از اداى امانت: روزى پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) در مسجد نشسته بود كه ناگاه فقيرى وارد شد و اظهار فقر كرد حضرت فرمود: بنشين خدا قادر است، فقير ديگرى آمد به او هم همين را فرمود. سومى آمد به او هم همين جواب را داد، تا اينكه شخصى وارد شد و چهار من گندم بابت زكات به آن حضرت تسليم كرد.

حضرت به هر يك از آن سه نفر يك من گندم مرحمت كرد و يك من باقيمانده را پس از نماز مغرب و عشاء اعلام كرد كه هر كس مستحق است بيايد و بگيرد اما كسى پيدا نشد، به ناچار آن را با خود به منزل برد.

عايشه مى گويد: در آن شب پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) بسيار ناراحت بود. علت ناراحتى او راپرسيدم فرمود: مى ترسم امشب بميرم و اين امانت به عهده من باشد و به اهلش نرسد.

مجالس نيز امانت است: پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) به اباذر فرمود: اى اباذر مجالس نيز امانت است و فاش كردن راز برادرت خيانت است پس از آن بپرهيز (و راز برادرت را فاش نكن).(103)

14ـ ندادن زكات

چهاردهمين گناه كبيره ندادن زكات است كه شرح آن در قسمت واجبات و اوامر الهى گذشت.

15ـ شهادت دروغ

پانردهمين گناه كبيره شهادت دروغ و پنهان كردن آن است، چنانچه خداوند متعال در سوره بقره آيه 383 مى فرمايد: كسى كه شهادت را در دل پنهان كند در حقيقت دلش گناهكار است. (و چنانچه پنهان كردن شهادت در دل گناه محسوب شود پس حرمت شهادت دروغ قطعى و يقينى است)

در حديث ديگرى امام صادق (عليه السلام) مى فرمايد: كسى كه شهادت دروغ مى دهد قبل از اينكه از جاى خود حركت كند آتش جهنّم بر او واجب مى شود.(104)

16ـ شراب خوارى

شانزدهمين گناه كبيره خوردن مشروبات الكلى است، چنانچه در سوره مائده آيه 90 مى فرمايد: اى كسانيكه ايمان آورده ايد (بدانيد كه در حقيقت) اين است و جز اين نيست كه خوردن مشروبات الكلى و بازى قمار و پرستيدن بت و تيرهاى گروبندى (كه رسمى بود در جاهليت) همه اينها پليد و از عمل شيطان است، پس از آنها فاصله بگيريد تا رستگار شويد.

امام (عليه السلام) در حرمت شراب فرمود: خداوند در قرآن مجيد شراب و بت پرستى را در رديف هم قرارداده و همان نهى كه براى بت پرستى كرده براى شراب خوارى هم كرده است.

كيفر مِى خوارى در روايات: پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود: شرابخوار فرداى قيامت وارد محشر مى شود در حالى كه رويش سياه و دهانش كج و زبانش بيرون افتاده و فرياد تشنگيش بلند است و به او از چاهى كه در آن چرك زناكاران ريخته شده مى آشامانند.

شرابخوار به شفاعت پيامبر نمى رسد: و نيز فرمود: به خدا قسم شرابخوار و كسى كه نمازش را سبك شمارد به شفاعت من نخواهد رسيد.

زيانهاى جسمى و روحى شرابخوارى: پزشكان كار آزموده عموماً زيانهاى مشروبات الكلى را تصديق نموده و آن را دشمن اصلى سلامت جسم و جان انسان مى دانند.

اثر الكل در مغز: مغز در ميان اعضاى بدن انسان از حساس ترين و مهم ترين اعضا بشمار مى رود. ولى متأسفانه الكل بر روى اين عضو حساس و
و فعال آن چنان اثر مى گذارد كه به هيچ وجه جبران پذير نيست.

اثر الكل بر اعصاب: زندگى توأم با شادكامى و آرامش بستگى تامى با كار منظم اعصاب بدن دارد ولى الكل بر خلاف تصور پاره اى از مردم در اختلالات عصبى، بيش از پيش اثر منفى داشته و موجب پيدايش بيماريهاى مختلفى از قبيل: رعشه در دستها و پاها، عدم قدرت بر كنترل اعضاء، ضعف حواس ظاهرى و باطنى، ابتلا به بى خوابى مفرط و ديدن خوابهاى آشفته و پريشان مى گردد.

اثر الكل در دستگاه گوارش: به دنبال اختلالات ناشى از نوشيدن مشروبات الكلى، عمليات دستگاه گوارش، دل درد، ناراحتى معده و دهها عارضه ديگر، فرد الكلى را به مرگ تهديد مى كند.

اثر الكل در مجارى ادرار: طبق آمار بدست آمده، نود درصد امراض كليوى نتيجه استفاده از اين ماده شوم و خطرناك است. مشروبات الكلى در حين دفع، مجارى ادرار را تحريك كرده و عوارض بسيار ناراحت كننده اى از قبيل بيمارى تسلسل ادرارى به وجود مى آورد.

اثر الكل در دستگاه تنفس: از مهمترين عوارض الكل در دستگاه تنفس، بيمارى صعب العلاج سل و تنگى نفس است. زيرا الكل همراه خون وارد ريتين شده، مخاط ريه را تحريك كرده آن را متورّم مى سازد.

اثر الكل در گردش خون: الكل چون در كارگاه تن قابل مصرف نيست به محض ورود به معده بدون تصرّف در آن وارد خون گرديده، گلبولهاى سفيد خون را كه به منزله سربازان مدافع بدن در مقابل دشمن (ميكروبهاى موذى) مى باشند، از بين مى برد و هموگلوبين خون را كه محتوى آهن مى باشد نابود و بدن را دچار كم خونى عجيبى مى نمايد.

اثر الكل در جنين: يكى از پزشكان برجسته اروپا آمار جامعى از نطفه هايى كه در اوّل سال مسيحى منعقد مى شوند برداشته و منتشر كرده است، او مى گويد: به طور كلى 80% اشخاص ناقص الخلقه محصول شب اوّل ژانويه مى باشند، زيرا در اين شب مسيحيان عيد بزرگى دارند و به عيش و نوش پرداخته و غالباً به قدرى مشروب مى خورند و در عياشى افراط مى كنند كه مريض مى شوند.

معتادين مشروبات الكلى زود مى ميرند: مسترتوماس هويگتر مى گويد: كمپانيهاى بيمه عمر تجربه كرده اند كه عمر معتادين به مشروبات الكلى نسبت به ديگران 25 الى 30 % كمتر است.

اثر مشروبات الكلى در اخلاق: مشروبات الكلى نه تنها جسم را مسموم و عمر را كوتاه مى كند، بلكه بزرگترين ضربه را به پيكر اخلاق وارد مى سازد. زيرا معتاد به الكل بسيار بدخو و بى مبالات و بدگمان مى گردد و به افراد فحش و ناسزا مى گويد.

يكى از وزراى آتازونى در سخنرانى خود گفته بود: آمريكا در مدت ده سال هجده هزار ميليون دلار خرج مشروبات الكلى نموده كه در نتيجه آن صد هزار جوان به گداخانه و يكصد و پنجاه هزار مجرم را روانه زندان ساخت.

نخست وزير انگلستان در جنگ بين الملل گفت: انگليس دو دشمن دارد يكى آلمان و ديگرى الكل.

رئيس جمهور فرانسه به نام پوآنكاره در جنگ بين المللى كه رياست جمعيت ضد الكل را نيز به عهده داشت، ضمن بيانيه اى كه انتشار داده چنين مى نويسد: «اى فرزندان فرانسه دشمن شما مشروبات الكلى است، پيش از آنكه با آلمان زد و خورد كنيد با مشروبات الكلى بحنگيد، زيرا خسارت جانى و مالى كه در نتيجه مشروب خوارى از سال 1870 متوجه كشور فرانسه شده به مراتب بيشتر از تلفات و خسارتهاى حاصل از جنگ فعلى است و نيز اين را بدانيد كه اين مشروبات الكلى كه به مذاق شما لذيذ مى نمايد زهر كشنده اى است كه شما را پير كرده، نصف عمر مى سازد.(105)

17ـ ترك نماز عمداً

هفدهم از گناهان كبيره ترك نماز از روى عمد است كه در قرآن بر آن وعده عذاب داده شده، چنانچه در سوره مدثر آيه 40 ـ 46 مى فرمايد: بهشتيان از دوزخيان مى پرسند، چه چيز شما را به دوزخ كشانيد؟

جنهميان در پاسخ مى گويند: ما از نماز گزاران نبوديم و بيچارگان را اطعام نمى كرديم (يعنى صدقات واجب را كه شامل خمس و زكات بود ادا نمى كرديم) و با اهل باطل نشست و برخاست داشتيم و روز جزا را انكار مى كرديم.

و در روايتى از رسول خد(صلى الله عليه وآله وسلم)است كه فرمود: كسيكه نماز را عمداً ترك كند از پيمان و تعهد خدا و رسولش بيزارى جسته است.

توضيح بيشتر در اين زمينه در واجبات و اوامر الهى گذشت.

18ـ پيمان شكنى و قطع رحم

هجدهم و نوزدهم از گناهان كبيره پيمان شكنى و قطع رحم است، چنانچه خداوند در سوره رعد آيه 25 مى فرمايد: كسانيكه عهد و پيمان مى بندند با خدا سپس مى شكنند و نيز آنچه را كه خداوند به وصل آن فرمان داده قطع مى كنند بدانند كه آنها مورد لعنت قرار گرفته و در آخرت جايگاه بسيار بدى خواهند داشت.

جايگاه وفاى به عهد در روايات: امام صادق (عليه السلام) مى فرمايد: اگر مؤمن به برادر دينى خود وعده داده بايد مانند نذر به آن عمل نمايد يعنى بايد حتماً وفا كرده، مخالفت نكند.(106)

كيفر زودرَس چهار گناه: امام باقر (عليه السلام) مى فرمايد: چهار چيز است كه عقوبتش زودتر از هر چيز مى رسد.

1ـ كسى كه به او احسان كنى ولى او در عوض با تو بدى كند.

2ـ كسى كه با او ستم نكرده ولى او با تو ستم نمايد.

3ـ كسى كه با او عهد كرده وفا نمايى ولى او به عهد خود وفا نكند.

4ـ كسى كه فاميلش با او رفت و آمد كند ولى او رفت و آمد نداشته باشد.

امورى كه استثناءپذير نيست: امام صادق (عليه السلام) مى فرمايد: سه حكم از واجبات الهى است كه استثناءپذير نيست: 1ـ احسان به پدر و مادر خواه آنها نيكوكار باشند يا بدكار 2ـ وفاى به عهد خواه طرف مقابل بدكار و يا نيكوكار باشد 3ـ اداى امانت خواه صاحب امانت بدكار باشد يا نيكوكار.

خلف وعده از صفات منافقين است: پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) مى فرمايد: سه خصلت در هر كس باشد منافق است هر چند نماز بخواند و روزه بگيرد و خود را مسلمان بداند:

1ـ كسى كه مردم او را امين بدانند ولى او در امانت خيانت نمايد. 2ـ كسى كه حرف مى زند دروغ بگويد 3ـ كسى كه وعده مى دهد خلف وعده نمايد.

امام صادق (عليه السلام) مى فرمايد: كسيكه در معاملاتش با مردم ستم نكند و در سخن گفتن دروغ نگويد و در وعده هايى كه به مردم مى دهد خلف وعده نكند، غيبت كردنش حرام و جوان مرديش تمام و عدالتش آشكار است و بايد او را برادر دينى دانست و حقوق برادرى او را رعايت كرد.(107)

اين بود شرح حال و توضيح پيمان شكنى، حال ببينيم كيفر قطع رحم چگونه است، و قدرى پيرامون آن بحث را دنبال كنيم.

امام صادق (عليه السلام) در شرح و توضيح گناهان كبيره از ديدگاه قرآن نوزدهمين آن را قطع رحم مى داند. و قطع رحم يعنى بريدن از فاميل و در زشتى اين عمل همينقدر بس كه رسول خد(صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود: ظلم و قطع رحم از هر گناهى سزاوارتر است كه خدا زودتر صاحبش را در دنيا عقوبت كند و در آخرت او را به انواع عذابهايى كه برايش ذخيره كرده واصل گرداند. و در حديث ديگرى فرمود: بوى بهشت از هزار سال راه شنيده مى شود ليكن دوطايفه آن را استشمام نخواهند كرد يكى عاق والدين و ديگرى قاطع رحم يعنى كسى كه از فاميل خود بريده باشد.

و باز در اهميت صله رحم يعنى رفت و آمد داشتن و قطع رحم يعنى بريدن از فاميل حديثى از رسول خد(صلى الله عليه وآله وسلم) رسيده كه مى فرمايد: شب قدر همه آمرزيده مى شوند مگر چهار دسته كه آمرزيده نخواهند شد، يكى شرابخوار، دوّم عاق والدين، سوّم قاطع رحم، چهارم دشمنى كننده با مؤمنين.(108)

قطع رحم مسلمان و كافر فرقى ندارد: ابن حميد مى گويد: به امام صادق(عليه السلام)عرض كردم يابن رسول الله بستگانم اكثراً بر دين من نيستند آيا در اين صورت آنان را بر من حقى هست، يا نه؟ حضرت فرمود: بلى حق رحم به هيچ چيز ساقط نمى شود.

پس اگر بستگانت بر دين تو باشند دو حق بر تو دارند يكى حق فاميلى و ديگر حق هم دينى (و چنانچه بر دين تو نباشند حق فاميلى آن باقى است و هرگز ساقط نمى شود).(109)

اين بود شرح و توضيح گناهان كبيره از نگاه قرآن و عترت كه عمرو بن عبيد از امام صادق (عليه السلام) خواسته بود كه آن را از لابلاى آيات قرآن براى او بيان فرمايد.

راوى مى گويد: همينكه عمرو بيان امام صادق (عليه السلام) را پيرامون گناهان كبيره از آيات قرآن شنيد، برخاست و از خدمت حضرت مرخص شد در حالى كه شيون گريه اش بلند بود گفت: هلاك شد كسى كه برأى خود فتوى داد و در علم و فضل با شما مبارزه كرد.

البته گناهان كبيره بيش از اينها است كه در اينجا ذكر شد و امام(عليه السلام)هم اين تعداد را از لابلاى آيات قرآن اقتباس كرد و الاّ تعداد آن را به شصت و بيش از آن ذكر كرده اند كه مرحوم شهيد دستغيب شرح و بست آن را مفصل در كتاب گناهان كبيره آورده و ما هم خلاصه آن را در كتاب آشنايى با قبله هفتم امام هشتم در بحث اسلام ناب ذكر كرده ايم كه توجه خوانندگان عزيز را به گوشه هايى از آن جلب مى كنيم.

19ـ لواط يا همجنس بازى

بيستمين گناه كبيره لواط يا همجنس بازى است. پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم)فرمود: اگر لواطى صورت گيرد عرش خدا به لرزه در آيد و فرداى قيامت لواط دهنده و لواط كننده هر دو وارد جهنّم خواهند شد.

آتش جهنّم عذاب خواهد كرد (البته اگر بدون توبه از دنيا برود)

كسانيكه لواط كرده اند به اين نكته حتماً توجه كنند: مادر و خواهر و دختر كسى كه لواط داده بر لواط كننده حرام است و هيچگاه نمى تواند با آنها ازدواج كند ليكن عكس آن اشكال ندارد يعنى لواط دهنده مى تواند با مادر و خواهر و دختر لواط كننده ازداوج نمايد.

20ـ قمار بازى

بيست و يكم از گناهان كبيره كه در آيات و روايات نيز به كبيره بودن آن تصريح شده قمار بازى است، چنانچه در سوره بقره مى فرمايد: اى پيامبر از تو درباره حكم شراب و قمار مى پرسند بگو هر دو گناه بزرگ است.

نظر امام صادق (عليه السلام) درباره شطرنج: امام صادق(عليه السلام) مى فرمايد: فروش شطرنج حرام و خوردن پول آن نيز حرام است و نگهداشتن آن در خانه كفر است و بازى كردن با آن نيز شرك است و سلام كردن بر بازى كننده شطرنج گناه و ياد دادن آن نيز گناه كبيره هلاك كننده است و كسى كه (براى بازى) دست خود را به شطرنج بزند مانند آن است كه دست خود را به گوشت خوك زده بايد براى نماز آب بكشد و كسى كه به شطرنج نگاه كند مثل آن است كه به عورت مادرش نگاه كرده است.

قمار عامل بزرگ جنايت: يك پزشك آمريكايى بعد از سالها تحقيق به اين نتيجه رسيده است كه هر سال فقط در آمريكا بيش از دو هزار نفر در اثر بازى قمار مى ميرند.(110)

21ـ موسيقى

بيست و دومين گناه كبيره، سرگرمى با آلات موسيقى از قبيل: تار، كمانچه، پيانو، طنبور و امثال آن حتى گوش دادن به آهنگ آنها از گناهان كبيره است و خريد و فروش آلات موسيقى به اتفاق همه علما حرام و از بين بردن آنها واجب است.

پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود: نواختن موسيقى و گوش دادن به آهنگ آن نفاق را در دل مى روياند و اگر چهل روز در خانه اى ساز و طنبور نواخته شود غيرت و حيا از صاحب خانه گرفته مى شود به گونه اى كه هر چه به او بگويند باك ندارد.

نهى شديد پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) از رقص: امام صادق (عليه السلام) از جدش پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم)روايت مى كند كه فرمود: من شما را از رقصيدن و نوازندگى با آلات لهو از قبيل نى زدن و طبل كوبيدن و نواختن سازها نهى مى كنم.

زيانهاى موسيقى از نظر دانشمندان روز

1ـ ضعف اعصاب: گفته اند يوهان يكى از موسيقى دانهاى معروف بود كه عاقبت به مرض ضعف اعصاب، افسردگى و ناكامى مبتلا گرديد و در سن 53 سالگى از دنيا رفت.

2ـ اختلالات دماغى يعنى جنون و ديوانگى: گفته اند كه بِتْهُوِن يكى از موسيقى دانهاى بنام و معروف، عاقبت به مرض پريشانى فكرى و بد بينى به جامعه و ديوانگى مبتلا شد كه دائماً از خدا طلب مرگ مى كرد و عاقبت در سن 56 سالگى از دنيا رفت.

3ـ تضعيف حس بينايى و شنوايى: گفته اند اسحاق يكى از موسيقى دانهاى معروف عاقبت كور شد و نابينا از دنيا رفت.

روبرت شومان آلمانى نيز يكى از موسيقى دانهاى معروف بود كه از سن 18 سالگى به تحصيل موسيقى پرداخت و سرانجام به مرض عصبى و فلج انگشتان مبتلا گرديد، تا جايى كه وضع مزاجى اش مختل گرديد و در سن 42 سالگى بيماريش شدّت يافت و حس بينايى و شنوايى اش را از دست داد به گونه اى كه قدرت حرف زدن نداشت تا اينكه عاقبت در سن 46 سالگى با انداختن خود در رودخانه اى خودكُشى كرد.

4ـ كوتاهى عمر: به تجربه نيز ثابت شده كه هيچ يك از موسيقى دانها به سن 60 سالگى نرسيده اند.

5ـ نامنظم شدن ضربان قلب: دكتر روبرت انگليسى متخصص روانشناسى اطفال ثابت كرده كه طفل در رحم مادر بعد از شش ماهگى تحت تأثير موسيقى قرار مى گيرد و اگر زن حامله به موسيقى گوش دهد ضربان قلب طفل در رحم زياد مى شود.

6ـ عامل فشار خون: يكى از پزشكان اروپايى پس از تحقيقات زياد به اين نتيجه رسيده كه يكى از علل فشار خون گوش دادن به آهنگ موسيقى است و بازوبند فشار خون را به بازو بسته و دكمه راديو را باز و با گوش دادن به برنامه هاى مختلف موسيقى به اين نتيجه رسيد كه: هر قدر موسيقى نامطبوع و زننده باشد درجه فشار خون اضافه مى شود.

7ـ زياد شدن فحشا و منكرات در جامعه

8ـ سلب غيرت: موسيقى به تدريج حس ناموس دوستى و غيرت را از انسان ريشه كن مى كند.

زيانهاى موسيقى از نظر دكتر ولف: مجله ديمانش ايلوستر چاپ پاريس مى نويسد: با اينكه علماى قرن اخير كم و بيش فهميده اند كه موسيقى در اعصاب انسان تأثيرات سوئى دارد ولى عده اى از اهميت آن غافل بودند تا اين كه چند سال قبل دكتر ولف پروفسور دانشگاه كلمبيا ثابت كرد، بهترين و دلكش ترين اهنگ هاى موسيقى شومترين آثار را روى اعصاب انسان مى گذارد مخصوصاً وقتى كه هوا گرم باشد، اين تأثير مخرّب خيلى بيشتر است و در مناطق گرم همچون عربستان و برخى نقاط ايران منتهى اثر سوء را دارد.

دكتر الكسيس كارل مى گويد: الكل كارگران ما را از پاى درآورد و راديو و تلويزيون و سينما و ورزشهاى نامناسب روحيه فرزندان ما را فلج كرد.(111)

22ـ دروغ

بيست و سومين گناه كبيره دروغ است، تا جايى كه پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم)مى فرمايد: سه گناه از بزرگترين گناهان كبيره است: 1ـ شرك به خدا 2ـ عقوق والدين 3ـ حرف باطل يعنى دروغ گفتن

دروغ گفتن از زنا بدتر است: رسول خد(صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود: مؤمن هرگاه بدون عذر دروغى بگويد، هفتاد هزار ملك او را لعنت مى كنند و بوى گندى از قلبش بيرون مى آيد كه تا عرش بالا مى رود و خداوند به سبب اين دروغ گناه هفتاد زنا كه آسان ترين آنها زناى با مادر باشد براى او مى نويسد.

دروغ از شراب بدتر است: امام باقر (عليه السلام) فرمود: خداوند براى هر گناه و كار خلافى قفلى قرار داده كه كليد آن شراب است و دروغ از شراب بدتر است.

دروغ، شوخىوجدّى آن مساوى است: اميرالمؤمنين على(عليه السلام) مى فرمايد:«هيچ بنده اى طعم ايمان را نمى چشد تا زمانى كه دروغ را ترك كند چه شوخى و چه جدّى».

مواردى كه دروغ جايز است: پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) در وصيتى به اميرالمؤمنين (عليه السلام) فرمود: خداوند دروغى را كه براى اصلاح باشد دوست مى دارد و سخن راستى را كه موجب فساد و اختلاف باشد دشمن دارد و در حديث ديگرى از امام صادق روايت شده كه فرمود: اصلاح كننده كذّاب نيست.

كذّاب صيغه مبالغه است يعنى بسيار دروغگو و اينكه امام(عليه السلام)مى فرمايد: اصلاح كننده كذّاب نيست يعنى هر چه براى اصلاح مردم و رفع اختلاف دروغ گفته شود اشكال ندارد.

اصلاح و آشتى دادن عبادت بزرگ است: از رسول خد(صلى الله عليه وآله وسلم) روايت شده كه فرمود: بعد از واجبات هيچ عملى بهتر از اصلاح و آشتى برقرار كردن بين مردم نيست چه با گفتار باشد چه با رفتار.