نماز روز سوم ماه صفر

سيّد بن طاووس از بعضى از كتب معتبره روايت كرده است : روز سوم اين ماه (صفر) مستحب است كه دو ركعت نماز بجا آورند، و در ركعت اول بعد از حمد سوره ((انّا فتحنا)) بخواند، و در (ركعت ) دوّم (بعد از حمد) سوره توحيد، و بعد از سلام صد مرتبه بگويد: ((الّلهم صلّ على محمّد و آل محمّد))؛ و صد مرتبه : ((اللهمّ العن آل ابى سفيان ))؛ و صد مرتبه : ((استغفر اللّه و اتوب اليه ))⁽¹⁸⁷⁾.

نماز روز دوازدهم ربيع الاول

سيّد بن طاووس : از بعضى از علماى عجم روايت كرده است : سنّت است كه در روز دوازدهم اين ماه (ربيع الاول ) دو ركعت نماز بجا آورد: در ركعت اول بعد از حمد سه مرتبه قل يا ايّها الكافرون ، و در ركعت دوم (بعد از حمد) سه مرتبه قل هو اللّه احد بخوانند.⁽¹⁸⁸⁾

نماز روز هفدهم ربيع الاول

سيّد بن طاووس (قدس سره ) گفته است : مستحبّ است در اين روز (هفدهم ربيع الاول ) دو ركعت نماز بكند، و در هر ركعت بعد از حمد ده مرتبه انّا انزلناه و ده مرتبه قل هو اللّه احد بخواند، و چون سلام بگويد در جاى نماز خود بنشيند و اين دعا را بخواند: انت حىّ لا تموت ...!⁽¹⁸⁹⁾

نماز در ماه جمادى الثانى

سيّد بن طاووس روايت كرده است : در ماه جمادى الثّانى - در هر روز كه خواهد - سنّت است كه چهار ركعت نماز بكند - يعنى : به دو سلام - و در ركعت اول بعد فاتحه يك مرتبه آية الكرسى بخواند و بيست و پنج مرتبه انّا انزلناه ؛ و در ركعت دوم بعد فاتحه يك مرتبه ((الهكم التّكاثر)) و بيست و پنج مرتبه قل هو اللّه احد، و در ركعت سوم بعد از حمد يك مرتبه قل يا ايّها الكافرون و بيست و پنج مرتبه قل اعوذ بربّ الفلق ، و در ركعت چهارم بعد از فاتحه يك مرتبه اذا جاء نصر اللّه و بيست و پنج مرتبه قل اعوذ بربّ النّاس ، و بعد از سلام ركعت چهارم هفتاد مرتبه بگويد: سبحان اللّه و الحمد للّه و لا اله الّا الله و اللّه اكبر، و هفتاد مرتبه بگويد ((الّلهمّ صلّ على محمّد و آل محمّد))، پس سه مرتبه بگويد ((الّلهم اغفر للمؤ منين و المؤ منات ))، پس سر به سجده بگذارد و سه مرتبه بگويد: يا حىّ يا قيّوم ، يا ذاالجلال و الاكرام ، يا اللّه يا رحمان يا رحيم يا ارحم الرّاحمين

پس هر حاجت كه دارد از حق تعالى طلب نمايد؛ هر كه چنين كند خدا خودش را و مالش را و زنان و فرزندان او را و دين و دنياى او را حفظ كند، و اگر در اين سال بميرد در شهادت بميرد؛ يعنى : ثواب شهيدان داشته باشد.⁽¹⁹⁰⁾

اعمال ماه نو

بدان كه : وقت ديدن ماه نو - خواه در اوّل و خواه در دوم و خواه در سوم - مستحب است كه دعاهاى منقول را بخوانند، و بهترين آنها دعاى هلال صحيفه كامله است كه دعاى چهل و سوم است ؛ و هفت مرتبه سوره حمد خواند، براى دفع درد چشم منقول است ؛ و اندك پنير خوردن مستحبّ است ، و از حضرت امام صادق (عليه السلام ) منقول است : پنير نيك لقمه اى است ، دهان را خوشبو مى كند، و اشتهاى طعام مى آورد، و باعث هضم طعام مى شود و هر كه در اول ماه بخورد حاجت او ردّ نمى شود.

نماز شب اول ماه

امام صادق (عليه السلام ) فرمود: كسى كه در شب اول ماه دو ركعت نماز بگزارد، كه در هر ركعت بعد از حمد سوره انعام بخواند و از خداى تعالى درخواست نمايد كه او را از هر ترس و دردى ايمن گرداند، خداى تعالى او را در آن ماه از هر چه كه ناپسندش باشد، ايمن گرداند.⁽¹⁹¹⁾

نماز روز اول ماه

امام جواد (عليه السلام ) فرمود: كسى كه در روز اول ماه دو ركعت نماز بگزارد، كه در ركعت اول بعد از حمد سى مرتبه سوره توحيد و در ركعت دوم بعد از حمد سى مرتبه سوره قدر بخواند و سپس صدقه اى بدهد، با اين كار سلامتى خود را در آن ماه از خداى تعالى خريدارى مى نمايد.⁽¹⁹²⁾

و در روايت ديگر نقل شده است كه پس از پايان نماز بخواند:

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ وَما مِنْ دابَّةٍ فِى الاَْرْضِ الاّ عَلَى اللّهِ رِزْقُها وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّها وَمُسْتَوْدَعَها كُلُّ فى كِتابٍ مُبينٍ # بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ وَاِنْ يَمْسَسْكَ اللّهُ بِضُرٍّ فَلا كاشِفَ لَهُ اِلاّ هُوَ وَاِنْ يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلا رادَّ لِفَضْلِهِ يُصيبُ بِهِ مَنْ يَشاَّءُ مِنْ عِبادِهِ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحيمُ # بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ سَيَجْعَلُ اللّهُ بَعْدَ عُسْرٍ يُسْراً ما شآءَ اللّهُ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ حَسْبُنَا اللّهُ وَنِعْمَ الْوَكيلُ وَاُفَوِّضُ اَمْرى اِلَى اللّهِ اِنَّ اللّهَ بَصيرٌ بِالْعِبادِ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَكَ اِنّى كُنْتُ مِنْ الظّالِمينَ رَبِّ اِنّى لِما اَنْزَلْتَ اِلَىَّ مِنْ خَيْرٍ فَقيرٌ رَبِّ لا تَذَرْنى فَرْداً وَاَنْتَ خَيْرُ الْوارِثينَ .⁽¹⁹³⁾

(به نام خداوند بخشاينده مهربان و نيست جنبنده اى در زمين مگر آنكه بر خداست روزى اش و مى داند خدا جايگاه و پايگاهش را همه اينها در دفترى روشن است . بنام خداوند بخشاينده مهربان اگر خدا زيانى به تو رساند برطرف كننده اى جز خود او ندارد، و اگر خير برايت خواهد جلوگيرى براى فضل او نباشد برساند آن را به هر كه خواهد از بندگانش و اوست آمرزنده مهربان . بنام خداوند بخشاينده مهربان ، به زودى خداوند بعد از سختى آسانى دهد آنچه خدا خواهد شود نيست قوّت و نيروئى جز به خدا، بس است خدا براى ما و چه خوب وكيلى است و واگزارم كارم را به خدا زيرا كه خدا بينا به بندگان است نيست معبود حقّى جز تو منزّهى به راستى من بودم از ستم كاران ، پروردگارا من بدانچه برايم فرستى از خير و خوبى نيازمندم ، پروردگارا مگذارم تنها و تو بهترين وارثانى .)

نماز عيد نوروز

امام جعفر صادق (عليه السلام ) به ((معلّى فرزند خنيس )) فرمود: چون روز نوروز شود، غسل كن و پاكيزه ترين لباسهاى خود را بپوش و با بهترين بوهاى خوش خود را خوشبو گردان ، و در آن روز روزه بدار، پس ‍ چون از نماز ظهر و عصر و نافله هاى آن فارغ شوى چهار ركعت نماز بگزار - يعنى هر دو ركعت به يك سلام - و در ركعت اول بعد از حمد ده مرتبه سوره انّا انزلناه بخوان ، و در ركعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره قل يا ايّها الكافرون ، و در ركعت سوم بعد از حمد ده مرتبه سوره قل هو اللّه احد و در ركعت چهارم بعد از حمد ده مرتبه قل اعوذ بربّ الفلق و قل اعوذ بربّ النّاس بخوان و بعد از نماز به سجده شكر برو و اين دعا بخوان :

اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ الاَْوْصِيآءِ الْمَرْضِيِّينَ وَعَلى جَمِيعِ اَنْبِيآئِكَ وَرُسُلِكَ بِاَفْضَلِ صَلَواتِكَ وَبارِكْ عَلَيْهِمْ بِاَفْضَلِ بَرَكاتِكَ وَصَلِّ عَلى اَرْواحِهِمْ وَاَجْسادِهِمْ اَللّهُمَّ بارِكْ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَبارِكْ لَنا فى يَوْمِنا هذَا الَّذى فَضَّلْتَهُ وَكَرَّمْتَهُ وَشَرَّفْتَهُ وَعَظَّمْتَ خَطَرَهُ اَللّهُمَّ بارِكْ لى فيما اَنْعَمْتَ بِهِ عَلَىَّ حَتّى لا اَشْكُرَ اَحَداً غَيْرَكَ وَوَسِّعْ عَلَىَّ فى رِزْقِى يا ذَا الْجَلالِ وَالاِْكْرامِ اَللّهُمَّ ما غابَ عَنّى فَلا يَغيبَنَّ عَنّى عَوْنُكَ وَحِفْظُكَ وَما فَقَدْتُ مِنْ شَىْءٍ فَلا تُفْقِدْنِى عَوْنَكَ عَلَيْهِ حَتّى لا اَتَكَلَّفَ ما لا اَحْتاجُ اِلَيْهِ يا ذَا الْجَلالِ وَالاِْكْرامِ

(بار خدايا بر محمد و ال محمد (صلى الله عليه وآله ) اوصياء پسنديده رحمت فرست و هم بر همه پيامبران و فرستادگانت به بهترين رحمتهايت و بركت ده بر ايشان به بهترين بركاتت و بر جسم و جانشان رحمت فرست . بار خدايا بر محمد (صلى الله عليه وآله ) و ال محمد (صلى الله عليه وآله ) بركت ده و به ما در اين روزى كه برتريش دادى و گرامى اش نمودى و شرافت و بزرگى اش بخشيدى بركت ده . بار خدايا مرا در آنچه در آن بر من انعام كردى بركت ببخش تا به غير از تو ديگرى را سپاس نكنم و در روزى ام گشايش و وسعت ده اى صاحب جلال و بزرگوارى . بار خدايا هر چه از من نهان باشد پس كمك و نگه دارى تو از من نهان مباد و هر چيز را گم كنم پس مبادا گمم كنى ياريت را تا به رنج و زحمت نيفتم براى آنچه محتاج آن نيستم اى صاحب جلالت و بزرگوارى .)

چون چنين كنى گناهان پنجاه ساله تو آمرزيده مى شود، و بسيار بگو: يا ذا الجلال و الاءكرام .⁽¹⁹⁴⁾

و در غير كتب مشهوره روايت كردند كه در وقت تحويل اين دعا را بسيار بخوانند، و بعضى 366 مرتبه گفته اند:

يا محوّل حول و الاحوال ، حوّل حالنا الى احسن الحال . و به روايت ديگر: يا مقلّب القلوب و الابصار، يا مدبّر الّليل و النّهار، يا محوّل حول و الاحوال ، حوّل حالنا الى احسن الحال ⁽¹⁹⁵⁾

هفت سين قرآنى

(از امير المؤ منين على (عليه السلام ) روايت شده است : كسى كه در روز (عيد) نوروز هفت سين (هفت آيه اى كه اولش ((سين )) است ) را با گلاب و زعفران و مشك به ظرف چينى بنويسد (و آن را بشويد) و آبش را بياشامد، تا سال آينده تمام دردها و بيماريها از او دور مى شود:

سلام قولا من ربّ الرّحيم ،⁽¹⁹⁶⁾ سلام على نوح فى العالمين ،⁽¹⁹⁷⁾ سلام على ابراهيم ،⁽¹⁹⁸⁾ سلام على موسى و هارون ⁽¹⁹⁹⁾، سلام على الياسين ،⁽²⁰⁰⁾ سلام عليكم طبتم فادخلوها خالدين ، ⁽²⁰¹⁾ سلام هى حتّى مطلع الفجر^(202)(203)

تذكّر: بسيار شايسته است كه مردم بجاى هفت سين خرافى (سنجد و سينى و...) به حديث فوق عمل كنند تا هم از بركات و خواص آن بهره مند شوند و هم با تاءمل و تدبر در آن آيات ، سال نو را با سلامت و سعادت آغاز نموده و تا پايان سال به خوشى و خوشبختى زندگى نمايند.

نمازهاى مستحبّى : به نقل از باقيات الصّالحات مرحوم حاج شيخ عبّاس قمى

نماز اعرابى

سيّد بن طاووس در ((جمال الاءسبوع )) از ((شيخ تلعكبرى )) نقل كرده كه او به سند خود از ((زيد بن ثابت )) روايت كرده كه گفت : مردى از باديه نشينان به خدمت حضرت رسالت پناه (صلى الله عليه وآله ) ايستاد و گفت : پدر و مادرم فداى تو باد يا رسول اللّه (صلى الله عليه وآله ) ما در باديه مى باشيم و دوريم از مدينه ، و نمى توانيم هر جمعه به نماز جمعه حاضر شويم ، پس دلالت كن مرا بر عملى كه چون آن را بجا آورم فضيلت نماز جمعه را دريابم ، و چون به اهل و قبيله خود برگردم ايشان را نيز بياموزم .

حضرت فرمود: چون روز بلند شود دو ركعت نماز بكن ، در ركعت اول بعد از حمد هفت مرتبه قل اعوذ بربّ الفلق و در ركعت دوم بعد از حمد هفت مرتبه قل اعوذ بربّ النّاس بخوان ، و بعد از سلام هفت مرتبه آيه الكرسى بخوان ، پس برخيز و هشت ركعت ديگر بكن به دو سلام و بنشين بعد از هر دو ركعت از آن و تشهّد بخوان و سلام مگو چون چهار ركعت را تمام كردى سلام بگو، و چهار ركعت ديگر نيز بدين طريق بجا آور، و بخوان در هر ركعتى حمد يك مرتبه و اذا جاء نصر اللّه يك مرتبه و قل هو اللّه احد بيست و پنج مرتبه ، و چون از تشهّد و سلام فارغ شدى هفت مرتبه بخوان اين دعا را:

يا حَىُّ يا قَيّوُمُ يا ذَاالْجَلالِ وَالاِْكْرامِ يا اِلهَ الاَْوَّلينَ وَ الاْ خِرينَ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ يا رَحْمنَ الدُّنْيا وَ الاْ خِرَةِ وَ رَحيمَهُما يا رَبِّ يا رَبِّ يا رَبِّ يا رَبِّ يا رَبِّ يا رَبِّ يا رَبِّ يا اَللّهُ يا اَللّهُ يا اَللّهُ يا اَللّهُ يا اَللّهُ يا اَللّهُ يا اَللّهُ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَاغْفِرْلى .

پس حاجت خود را ذكر كن و هفتاد مرتبه بگو:

(( لاحَوْلَ وَلاقُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظيمِ ))

و بگو: ((وَسُبْحانَ اللّهِ رَبِّ الْعَرْشِ الْكَريمِ ))

پس حضرت فرمود: به حق آن خداوندى كه مرا به راستى فرستاده سوگند! كه هر مؤ من و مؤ منه كه اين نماز را بكند در روز جمعه ، من ضامنم بهشت را براى او و از جاى خود برنخيزد تا گناهانش و گناهان پدر و مادرش آمرزيده شود، و عطا فرمايد حق تعالى به او ثواب هر كه نماز كرده در اين روز در شهرهاى مسلمانان ، و بنويسد از براى او اجر كسى كه روزه گرفته و نماز كرده در اين روز در مشرق و مغرب عالم ، و حق تعالى به او عطا فرمايد آنچه را كه هيچ چشمى نديده و هيچ گوشى نشنيده باشد.⁽²⁰⁴⁾

مؤ لف گويد: شيخ طوسى در ((مصباح ))⁽²⁰⁵⁾ نيز اين نماز را نقل كرده و ليكن در روايت ايشان دعاى مذكور نيست ، بلكه فرموده چون فارغ شدى از نماز، هفتاد مرتبه بگو:

سبحان اللّه ربّ العرش الكريم و لا حول و لا قوّة الّا باللّه العلىّ العظيم .

نماز هديه

روايت شده از معصومين (عليه السلام ) كه : آدمى كه در روز جمعه هشت ركعت نماز بگزارد، يعنى : بعد از هر دو ركعت سلام بگويد، چهار ركعت آن را هديه حضرت رسول (صلى الله عليه وآله ) بكند و چهار ركعت ديگر را هديه حضرت فاطمه صلوات اللّه عليها، و در روز شنبه چهار ركعت بكند و هديه حضرت امير المؤ منين صلوات اللّه عليه و سلامه عليه گرداند، و همچنين هر روز از هفته را چهار ركعت بكند و هديه امامى كند به ترتيب آنها، تا آن كه روز پنج شنبه چهار ركعت كند و هديه امام جعفر صادق (عليه السلام ) گرداند، و باز در روز جمعه هشت ركعت كند چهار ركعت آنرا هديه حضرت رسول خدا (صلى الله عليه وآله ) و چهار ركعت ديگر هديه حضرت فاطمه (عليها السلام ) گرداند، و در روز شنبه چهار ركعت هديه امام موسى (عليه السلام ) كند، و همچنين هر روز چهار ركعت بگزارد و هديه امامى نمايد به ترتيب تا روز پنج شنبه چهار ركعت را هديه امام عصر عجّل اللّه فرجه گرداند، و ما بين هر دو ركعت يعنى بعد از هر دو ركعت از اين نمازها اين دعا بخواند:

اَللّهُمَّ اَنْتَ السَّلامُ وَ مِنْكَ السَّلامُ وَ اِلَيْكَ يَعُودُ السَّلامُ حَيِّنا رَبَّنا مِنْكَ بِالسَّلامِ اَللّهُمَّ اِنَّ هذِهِ الرَّكَعاتِ هَدِيَّةٌ مِنّا اِلى وَلِيِّكَ فُلان فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ بَلِّغْهُ اِيّاها وَاَعْطِنى اَفْضَلَ اَمَلى وَ رَجآئى فيكَ وَ فى رَسُولِكَ صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ فيهِ .

پس هر دعا كه مى خواهد بكند⁽²⁰⁶⁾، و به جاى فلان اسم آن امام (عليه السلام ) را بگويد كه نماز را براى او بجا مى آورد.

نماز ليلة الدّفن

دو ركعت است : در ركعت اوّل حمد و آية الكرسى ، و در ركعت دوّم حمد و ده مرتبه اِنّا اَنْزَلْناهُ فى لَيْلَةِ الْقَدْرِ ، و چون سلام دهد بگويد: ((اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَابْعَثْ ثَوابَها اِلى قَبْرِ فُلان .)) و به جاى فلان نام ميّت را ذكر كند.

نماز ديگر:

ايضا سيّد بن طاووس از حضرت رسول (صلى الله عليه وآله ) روايت كرده كه فرمود: نمى گذرد بر ميّت ساعتى سخت تر از شب اوّل قبر، پس رحم نمائيد مردگان خود را به صدقه ، و اگر نيافتى چيزى كه صدقه بدهى پس يكى از شماها دو ركعت نماز كند، بخواند در ركعت اول فاتحة الكتاب يك مرتبه و قل هو اللّه احد دو مرتبه ، و در ركعت دوّم فاتحه يك مرتبه و الهيكم التّكاثر ده مرتبه و سلام دهد و بگويد: اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَابْعَثْ ثَوابَها اِلى قَبْرِ ذلِكَ الْمَيِّتِ فُلانِ بْنِ فُلان . پس ‍ حقتعالى مى فرستد همان ساعت هزار ملك به سوى قبر آن ميّت با هر ملكى جامه اى و حلّه اى ، و تنگى قبر او را وسعت دهد تا روز نفخ صور، و عطا كند به نمازگزار به عدد آنچه آفتاب بر آن طلوع مى كند حسنات ، و بالا برده شود براى او چهل درجه .⁽²⁰⁷⁾

مؤ لف گويد: كفعمى نيز اين نماز را به همين كيفيت نقل كرده ، پس از آن فرموده : ((در بعض كتب ديدم كه در ركعت اوّل بعد از حمد، آيه الكرسى يك مرتبه و توحيد دو مرتبه بخواند.))⁽²⁰⁸⁾

خيرات براى اموات

و علّامه مجلسى در زادالمعاد فرموده : بايد كه مردگان را فراموش نكنند، زيرا كه دست ايشان از اعمال خير كوتاه گرديده و از جانب فرزندان و خويشان و برادران مؤ من اميدوارند و احسان ايشان را چشم براهند، خصوصا دعا كردن در نماز شب و بعد از نمازهاى فريضه و مشاهد مشرّفه ، پدر و مادر را زياده از ديگران بايد دعا كرد و اعمال خيرى از براى ايشان به عمل آورد. و در خبر است كه : بسا فرزندى كه در حال حيات پدر و مادر عاقّ ايشان باشد و بعد از فوت ايشان نيكوكار گردد به سبب اعمال خيرى كه از براى ايشان به عمل آورد، و بسا فرزندى كه در حال حيات پدر و مادر نيكوكار باشد و بعد از فوت ايشان عاقّ گردد به سبب آنكه اعمال خيرى كه بايد از براى ايشان به عمل آورد كم به عمل آورد،⁽²⁰⁹⁾ و عمده خيرات براى پدر و مادر و ساير خويشان آن است كه : غروض (= غرضهاى ) ايشان را ادا كند و ايشان را از حقوق خدا و خلق برى گرداند، و حجّ و ساير عبادات كه از ايشان فوت شده باشد سعى كند به استيجار يا به تبرّع بجا آورد.

نماز براى والدين

و در حديث صحيح منقول است : حضرت صادق (عليه السلام ) در هر شب از براى فرزند خود، و در هر روز براى پدر و مادر خود دو ركعت نماز مى كردند، و در ركعت اوّل انّا انزلناه و در ركعت دوم انّا اعطينا مى خواندند.⁽²¹⁰⁾

نماز براى اموات

و به سند صحيح از حضرت صادق (عليه السلام ) منقول است : ((بسا باشد كه ميّت در تنگى و شدّتى بوده باشد و حقتعالى به او وسعت دهد و تنگى از او بردارد، پس به او گويند: اين فرج كه تو را روى داد به سبب نمازى است كه فلان برادر مؤ من براى تو كرد.

راوى پرسيد دو ميّت را دو ركعت نماز شريك مى توانم كرد؟ فرمود: بلى . فرمود: ميّت شاد مى شود و فرج مى يابد به دعا و استغفارى كه براى او كنند، چنانچه زنده شاد مى شود به هديّه كه براى او برند))⁽²¹¹⁾و فرمود ((بر ميّت داخل مى شود در قبرش نماز و روزه و حجّ و تصدّق و ساير اعمال خير و دعا، و ثواب آن اعمال براى كسى كه كرده و براى مرده هر دو نوشته مى شود.))⁽²¹²⁾ و در حديث ديگر فرمود: ((هر كه از مسلمانان براى ميّتى عمل صالحى بكند، خدا ثواب آن را مضاعف مى گرداند و ميّت به آن عمل منتفع مى گردد.))⁽²¹³⁾

و در روايتى وارد شده است : هر گاه شخصى به نيّت ميّتى تصدّقى بكند، حقتعالى جبرئيل را امر مى نمايد كه با هفتاد هزار ملك به نزد قبر او مى رود و هر يك طبقى در دست دارد از نعمتهاى الهى ، و هر يك به او مى گويند السّلام عليك اى دوست خدا! اين هديه فلان مؤ من است براى تو، پس قبر او روشن مى شود و حقتعالى هزار شهر در بهشت به او كرامت مى فرمايد، و هزار هورى به او تزويج مى فرمايد، و هزار حلّه به او مى پوشاند و هزار حاجت او را روا مى كند.))⁽²¹⁴⁾

نماز فرزند براى پدر و مادر

دو ركعت است : در ركعت اول فاتحه و ده مرتبه ((رَبِّ اغْفِرْلى وَ لِوالِدَىَّ وَ لِلْمُؤْمِنينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِسابُ .)) و در ركعت دوم فاتحه و ده مرتبه ((رَبِّ اغْفِرْلى وَ لِوالِدَىَّ وَ لِمَنْ دَخَلَ بَيْتِىَ مُؤْمِناً وَ لِلْمُؤْمِنينَ وَ الْمُؤْمِناتِ )) و چون سلام دهد ده مرتبه بگويد:(( رَبِّ ارْحَمْهُما كَما رَبَّيانى صَغيراً ))⁽²¹⁵⁾

نماز گرسنه

از حضرت صادق (عليه السلام ) منقول است : هرگاه گرسنه باشد وضو بگيرد و دو ركعت نماز گزارد و بگويد: ((يا رَبِّ اِنّى جائِعٌ فَاَطْعِمْنى )) و در روايت ديگر بگويد: ((رَبِّ اَطْعِمْنى فَاِنّى جائِعٌ )) پس به درستى كه حق سبحانه و تعالى او را در ساعت طعام دهد.⁽²¹⁶⁾

نماز حديث نفس

از حضرت صادق (عليه السلام ) روايت است : نيست هيچ مؤ منى كه بگزرد بر او چهل صباح مگر آنكه عارض شود او را حديث نفس ، پس هر گاه او را حديث نفس عارض شود، دو ركعت نماز گزارد و پناه برد به خدا از آن ⁽²¹⁷⁾.

اذكار حديث نفس و دفع وسوسه

و از آن حضرت منقول است كه فرمود: شكايت كرد حضرت آدم (عليه السلام ) به سوى خداوند عزّوجلّ از حديث نفس ، پس جبرئيل نازل شد و گفت بگو: ((لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ .)) حضرت آدم (عليه السلام ) اين ذكر را گفت حديث نفس از او برطرف شد، پس حضرت فرمود اين است اصل ((لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ .))⁽²¹⁸⁾

و از حضرت باقر (عليه السلام ) روايت است : مردى خدمت حضرت رسول (صلى الله عليه وآله ) آمد و شكايت كرد به آن حضرت از وسوسه و حديث نفس و دينى كه او را سنگين كرده بود و از درويشى ، حضرت رسول (صلى الله عليه وآله ) به او فرمود بگو: تَوَكَّلْتُ عَلَى الْحَىِّ الَّذى لا يَمُوتُ وَالْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى لَمْ يَتَّخِذْ وَلَدا وَلَمْ يَكُنْ لَهُ شَريكٌ فِى الْمُلْكِ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِىُّ مِنَ الذُّلِّ وَكَبِّرْهُ تَكْبيرا. و اين را مكرّر بگو.

پس چندى نگذشت آن مرد آمد خدمت آن حضرت و گفت : يا رسول الله ! خداوند وسوسه مرا برد و قرض مرا ادا كرد و مرا از درويشى توانگر كرد⁽²¹⁹⁾.

و نيز روايت شده كه از براى دفع وسوسه شيطان بگو هنگامى كه در سينه ات شكّى پيدا شد:

هُوَ الاَْوَّلُ وَالاْ خِرُ وَالظّاهِرُ وَالْباطِنُ وَ هُوَ بِكُلِّ شَىْءٍ عَليمٌ .⁽²²⁰⁾

و نيز از براى دفع وسوسه شيطان از حضرت صادق (عليه السلام ) مرورى است كه : دست بر سينه خود بكش و بگو:

بِسْمِ اللّهِ وَ بِاللّهِ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّهِ وَلاحَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظيمِ اَللّهُمَّ امْسَحْ عَنّى ما اَحْذَرُ .

پس دست بر شكم خود مى كشى و سه مرتبه مى گويى ، كه انشاء اللّه برطرف خواهد شد.⁽²²¹⁾

و نيز از براى دفع وسوسه نافع است شستن سر به ((سدر)) و مسواك كردن و انار خوردن و آب نيسان آشاميدن و روزه سه روز از هر ماه ، پنج شنبه اول و آخر و چهارشنبه وسط. و نيز بگوييد:

اَعُوذُ بِاللّهِ الْقَوِىِّ مِنَ الشَّيْطانِ الْغَوِىِّ وَ اَعُوذُ بِمُحَمَّدٍ الرَّضِىِ مِنْ شَرِّ ما قُدِّرَ وَ قُضِىَ وَ اَعُوذُ بِاِلهِ النّاسِ مِنْ شَرِّ الْجِنَّةِ وَ النّاسِ اَجْمَعينَ .⁽²²²⁾

نماز استخاره ذات الرقاع

و كيفيت آن چنان است كه : هرگاه اراده كردى امرى را، مى گيرى شش رقعه را و مى نويسى در سه رقعه از آن بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ خِيَرَةٌ مِنَ اللّهِ الْعَزيزِ الْحَكيمِ لِفُلان بْنِ فُلانة اِفْعَلْ . و در سه رقعه ديگر مى نويسى لا تفعل (نكن ) به جاى افعل (بكن )، پس مى گذارى آنها را در زير مصّلاى خود و دو ركعت نماز مى گزارى ، و چون فارغ شدى سجده مى كنى و مى گويى در سجود صد مرتبه : ((اَسْتَخيرُ اللّهَ بِرَحْمَتِهِ خِيَرَةً فى عافِيَةٍ )) پس ‍ مى نشينى و مى گويى ((اَللّهُمَّ خِرْلى وَاخْتَرْلى فى جَميعِ اُمُورى فى يُسْرٍ مِنْكَ وَ عافِيَةٍ )) پس دست مى زنى به رقعه ها و آنها را به هم مخلوط مى كنى و يكى يكى بيرون مى آورى ، پس هرگاه سه افعل پشت سر هم بيرون آمد آن امر را بجا مى آورى كه اراده كرده اى ، و اگر سه لا تفعل بيرون آمد بجا نياور آن امر را كه نيّت كرده اى ، و اگر يكى افعل بيرون آمد و ديگرى لا تفعل ، پنج رقعه بيرون آور و به آن نگاه كن ، هر گاه سه افعل است و دو لاتفعل بجا آور آن امر را و اگر به عكس است بجا نياور.⁽²²³⁾

معنى استخاره و كيفيت آن

مؤ لف گويد: معنى استخاره طلب خير كردن است ، پس هر كارى كه مى خواهى بكنى طلب كن خير خود را از حقتعالى . و روايت شده كه : در سجده آخر نماز شب طلب خير كن و صد و يك مرتبه بگو: ((استخير اللّه برحمته .))⁽²²⁴⁾ و در سجده آخر نافله صبح ⁽²²⁵⁾ و در هر ركعت از نافله هاى زوال نيز استخاره مندوب است .⁽²²⁶⁾

كيفيت استخاره به تسبيح

بدان كه : علّامه مجلسى از والد ماجدش نقل كرده كه روايت كرده از استادش ‍ شيخ بهائى كه گفت : شنيديم از مشايخ كه مذاكره مى كردند از حضرت قائم (عج ) در استخاره با تسبيح ، آنكه تسبيح را به دست گيرد و سه مرتبه صلوات بفرستد بر محمّد و ال محمّد صلوات اللّه عليهم اجمعين ، و يك قبضه از تسبيح را بگيرد و دوتا دوتا بشمرد پس اگر يكى باقى ماند بجا آورد و اگر دو تا باقى ماند بجا نياورد.

و شيخ فقيه اجل ((صاحب جواهر)) فرمود در ((جواهر)): استخاره اى است معمول نزد بعض اهل زمان ما و بسا هست كه نسبت داده مى شود به مولاى ما حضرت قائم (اجل )، و آن اين است كه بعد از قرائت و دعا يك قبضه از تسبيح را بگيرد و هشت هشت طرح كند، پس اگر يكى باقى ماند فى الجمله نيك است ، و اگر دو تا باقى ماند يكى نهى از آن است ، و اگر سه تا ماند اختيار دارد چون فعل و ترك آن مساوى است ، و اگر چهار تا ماند دو نهى است از آن ، و اگر پنج تا ماند بعضى گفته اند كه تعب و رنج دارد، و بعضى گفته اند كه در آن ملامت است ، و اگر شش تا ماند نهايت خوب است و بايد تعجيل در آن كرد، و اگر هفت تا ماند حكمش مثل پنج تا است ، و اگر هشت تا ماند چهار نهى از آن است .

ساعت استخاره

و بدان كه : ما در باب ششم بعضى از استخارات را ذكر خواهيم كرد، و بدان نيز كه : مرحوم محدّث كاشانى در ((تقويم المحسنين )) براى استخاره به قرآن مجيد در ايّام هفته ساعاتى نقل كرده و گفته اختيار اين مطلب بنا بر مشهور است و اگر چه يافت نشده بر آن حديثى از اهل بيت (عليه السلام )، پس گفته :

1 - روز يكشنبه نيك است تا ظهر، پس از عصر تا مغرب .

2 - روز دوشنبه نيك است تا طلوع شمس ، پس از ناهار تا ظهر و از عصر تا عشاء آخر.

3 - روز سه شنبه نيك است از وقت ناهار تا ظهر، پس از عصر تا عشاء آخر.

4 - روز چهارشنبه نيك است تا ظهر، پس از عصر تا عشاء آخر.

5 - روز پنج شنبه نيك است تا طلوع آفتاب ، پس از ظهر تا عشاء آخر.

6 - روز جمعه نيك است تا طلوع آفتاب ، پس از زوال تا عصر.

7 - روز شنبه نيك است تا وقت ناهار، و پس از زوال تا عصر.

و اين جدول ماءخوذ است از مدخل منظوم ((محقّق طوسى )) طاب ثراه .

ذكر نمازى براى قضاى دين و كفايت ظلم سلطان

شيخ طوسى روايت كرده است : مردى خدمت حضرت صادق (عليه السلام ) رسيد و گفت شكايت مى كنم به سوى تو اى آقاى من از قرضى كه مرا فرا گرفته و از سلطانى كه ستم به من مى كند، مى خواهم تعليم فرمايى مرا دعايى كه تحصيل كنم به آن غنيمتى كه ادا نمايم به آن قرض خود را و باز دارم به آن ستم سلطان را، فرمود: هرگاه تاريكى شب تو را فرا گرفت پس دو ركعت نماز گزار و بخوان در ركعت اول آن حمد و آية الكرسى و در ركعت دوّم حمد و آخر سوره حشر، ((لَوْ اَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلى جَبَلٍ )) تا آخر سوره ، پس بگير قرآن مجيد را و بگذار بر سر خود و بگو: بِحَقِّ هذَا الْقُرْآنِ وَ بِحَقِّ مَنْ اَرْسَلْتَهُ بِهِ وَ بِحَقِّ كُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فيهِ وَ بِحَقِّكَ عَلَيْهِمْ فَلا اَحَدَ اَعْرَفُ بِحَقِّكَ مِنْكَ . بگو: ((بك يا اللّه )) ده مرتبه ((يا محمّد))؛ ده مرتبه ، ((يا على ))؛ ده مرتبه ((يا فاطمه )) ده مرتبه ، ((يا حسن ))؛ ده مرتبه ، ((يا حسين ))؛ ده مرتبه ، ((يا على بن الحسين ))؛ ده مرتبه ، ((يا محمّد بن على ))؛ ده مرتبه ، ((يا جعفر بن محمّد))؛ ده مرتبه ، ((يا موسى بن جعفر))؛ ده مرتبه ، ((يا على بن موسى ))؛ ده مرتبه ، ((يا محمّد بن على ))؛ ده مرتبه ، ((يا علىّ بن محمّد))؛ ده مرتبه ، ((يا حسن بن على ))؛ ده مرتبه ، ((بالحجّة )) (يا ايّها الحجّة )، ده مرتبه ، پس ‍ حاجت خود را بطلب .

راوى گفت : آن مرد رفت و بعد از مدّتى آمد در حالى كه قرضش ادا شده بود، و امر سلطانش اصلاح شده بود و مالش زياد گشته بود⁽²²⁷⁾

مؤ لف گويد: ظاهر آن است كه اين عمل بعد از نماز بجا آورده مى شود.