با جوانان

آيت الله لطف الله صافى گلپايگانى

- ۲ -


او در كتاب كريمش و وحى نازل بر حضرت خاتم الانبيا, صلى اللّه عليه و آله , به همگان براى حضور درمـشهد دعا, بار عام و اذن مطلق داده و با اعلان و بلكه فرمان ((و قال ربكم ادعونى استجب لكم ان الـذيـن يـسـتـكبرون عن عبادتى سيدخلون جهنم داخرين )) ((50)) همه را به دعا مامور و باب استجابت آن را بر روى همه گشوده است .
لذا من همه حوايجم را, كه هر چه هستم و دارم , حاجت و نياز است , از او مى خواهم و رحمت واسعه وربـانيت و فياضيت نامتناهى او را محدود و متناهى نمى شمارم و فخرم اينست كه سراپاى وجودم , فقر و حاجت به اوست و عزتم به اينكه كارساز و قاضى الحاجات اوست .
ولـى يـادآور مـى شـوم كـه دعـاهـاى بنسبت جامع و فراگير مقاصد و مطالب , در ادعيه مرويه از حـضرت رسول اكرم و اهل بيت معظم ايشان , صلوات اللّه عليهم اجمعين , بسيار است و چون همه , منتخب و گزيده است , نمى توان از آنها يك يا چند دعا را برگزيد و انتخاب كرد .
اگر بتوانيم از كتابهاى معتبرى كه اصحاب ائمه , عليهم السلام , و علما و محدثين تاليف كرده اند, هـمـه ,فـيـض يابيم و بهره مند شويم , به خزاين بى شمارى در هدايت و رحمت الهى دست خواهيم يافت .
اين دعاها علاوه بر آنكه متضمن بيان نيازمندى هاى حقيقى بشر و مسالت قضاى حوايج , ازحضرت قاضى الحاجات و سامع الدعوات است و خواننده را به فقر كامل و نياز تمام او به خداوند غنى بى نياز, مـتوجه مى نمايد, و به بهترين حالات معنوى و حضور و خشوع و خضوع و مقامات قرب و لذت انس با خدا نايل مى نمايد, درهاى علوم و معارف و اخلاق كريمه و آداب فاضله را به روى اومى گشايد .
بيقين اگر راهنمايى آن بزرگواران , به اين دعاها نبود, بشر نمى توانست مدارج بلند و معارج كمال ويقين و ايمان را كه در پرتو دعا و توجه به خدا فراهم مى شود, طى نمايد, اين دعاهابه ما مى آموزد كه خدا را چگونه و با چه اسما و صفاتى بخوانيم , و از او چه بخواهيم .
ايـن دعـاهـا و بـخصوص , دعاهايى كه در قرآن مجيد است ,همه نور, ايمان , سير الى اللّه و فراغت و خـلاصى از علايق دنيه دنيويه و حظوظ نفس بهيميه , ارتقاى به درجات ملكوتيه و خوض و غور در بـحـار رحـمـت و مـغـفـرت و بـركـات حـقيقيه است كه امام زين العابدين , عليه السلام , در يكى ازمـناجاتهايش , به درگاه خداوند عرض مى كند: ((يا من حاز كل شى ملكوتا و قهر كل شى جبروتا صـل عـلـى مـحمد و آل محمد و اولح قلبى فرح الاقبال اليك والحقنى بميادين المطيعين لك )) ((51)) .
ايـن دعـا را كه مى خوانيم , مى فهميم كه اگر ما خود مى خواستيم از خدا چيزى بخواهيم , هرگز ايـن مـطالب بزرگ را نمى يافتيم , حاجت خود را به اين مطالب و مراتبى كه در اين دعا است درك نمى كرديم وبه همان طلب يك سلسله حوايج جسمانى و دنيايى ,بسنده مى كرديم .
آن حـضـرت در جـريـان هـمـيـن حـال حضور و نيايش , ديگر باره چنين در درگاه خدا, زبان به دعامى گشايد:
((يـا مـن قـصده الضالون فاصابوه مرشدا و امه الخائفون فوجدوه معقلا ولجا اليه العابدون فوجدوه موئلا متى فرح من قصده سواك بنيته و متى راحة من نصب لغيرك بدنه الهى قد تقشع الظلام و لم اقـض مـن خـدمـتـك وطرا و لامن حياض مناجاتك صدرا صل على محمد و آل محمد و افعل بى اولى الا مرين بك يا ارحم الراحمين )) ((52)) .
دعـاهـاى صـحـيـفـه مباركه علويه و صحيفه كامله سجاديه و صحيفه ثانيه و ثالثه و رابعه و ساير ادعيه ماثوره , از اهل بيت , عليهم السلام , همه مشتمل بر مضامين جامع , معرفت آموز, بصيرت افزا و تـربـيـت بخش است , روح را نشاط مى بخشد, قلب را جلا و صفا مى دهد, تيرگيها را مى زدايد و به شوق و اشتياق شخص , براى سير در عوالم معنا و حقيقى مى افزايد .
از دعاهاى جامع , طلب توفيق , عافيت , مقام يقين , تفويض , تسليم , توكل و رضا است .
در دعـاهـايـى مـثـل دعـاى مـكـارم الاخـلاق , آنـچه فطرت پاك و نياز واقعى دعاكننده است , از خـداخواسته مى شود و در همه آنها, انسان , هر كس و هر شخصيت و صاحب هر مقام و فضليتى كه بـاشـد, خـودرا نـاچيز و سراپا فقر و احتياج مى بيند, در برابر خداوند غنى بالذات و كامل بالذات , تا مـى تـوانـد عـرض حقارت و ضعف و مسكنت مى نمايد با اين حال خود را قوى و قدرتمند و پيروز و شكست ناپذيرمى سازد و با سلاح دعا, خود را در مقابل خطرناك ترين تيرهاى حوادث مسلح مى كند .
اهـل دعـا را تـوفـان هـاى بـلا بـيـچـاره نمى نمايد و سختى ها و شدايد از پاى در نمى آورد, ياس و نااميدى بر آنها چيره نمى شود, رجا و اميد آنها به خدا و حول و قوه خداست , با مثل اين دعا: ((اللهم انـى اسالك ايمانا تباشر به قلبى و يقينا صادقا حتى اعلم انه لن يصيبنى الا ماكتبت لى و رضنى من الـعـيـش بـمـا قـسمت لى )) ((53)) مقاوم و توانا, با سر پنجه ايمان و يقين ,بر همه مشكلات فايق مى شوند و از مواضع ايمانى خود عقب نشينى ندارند, ((حسبنااللّه و نعم الوكيل )) ((54)) و ((افوض امـرى الـى اللّه )) ((55)) و ((انـا للّه و انا اليه راجعون )) ((56)) و ((لاحول و لا قوة الا باللّه )) ((57)) هـمـه نـقـاط ضـعـف آنها را به قدرت مبدل مى نمايد, يا مثل اين دعا, به لفظ كوتاه و مختصر و به مضمون جامع و پر از معنا و معرفت , كه بر حسب روايات حضرت رسول اكرم ,صلى اللّه عليه و آله و سـلـم , بـه دخترش , سيدة نسا العالمين , تعليم داد: ((يا حى يا قيوم برحمتك استغيث لاتكلنى الى نـفـسى طرفة عين و اصلح لى شانى كله )) ((58)) دعا كننده , خودرا در حفظ و حراست خدا و در حمايت عنايت او مى بيند و از هر كمى و كاستى و ضرر و زيان , بى بيم و هراس مى شود .
اصـلا دعـا و خـوانـدن خـدا, خودش و حقيقتش , از حوايجى كه مى خواهم مهم تر و فيض بخش تر اسـت هـمـه چيز و همه حوايج , كوچك و بزرگ , حقير و كبير را, بايد از خدا خواست كه آنچه در آن خواستن وخواندن است , عين اجابت و به مطلب رسيدن است .
خـوشـا بـه حـال بـخت يارانى كه همواره با دعا با او در ارتباط و راز و نيازند و بدا به حال آنهاييكه ازتوفيق دعا و لذت دعا بى نصيبند, حقيقت عبادت و پرستش خدا, دعا است .
قال اللّه تعالى : ((و قال ربكم ادعونى استجب لكم ان الذين يستكبرون عن عبادتى سيدخلون جهنم داخرين )) ((59)) , اى , يستكبرون عن دعائى .
در حديث است : ((الدعا مخ العبادة )) ((60)) ,دعا مخ و مغزعبادت است .
و هـم در روايـات شـريفه است كه از حضرت صادق , عليه السلام , سؤال شد كه دو نفر با هم شروع به نماز كردند و با هم از نماز, فراغت يافتند يكى از آنهادعايش در نماز بيشتر بود و ديگرى قرائتش , فـضـيـلت كدام بيشتر است ؟ فرمود: هر دو با فضيلت است سؤال كننده عرض كرد: مى دانم هر دو بـافضيلتند, كدام افضل است ؟ فرمود: آنكه دعايش بيشتر است , افضل است , ((هى واللّه العبادة هى واللّه العبادة هى افضل )) ((61)) .
از خـداونـد مـتـعـال , مسالت مى نماييم كه دلهاى ما را به انوار شوق و علاقه به دعا منور فرمايد و حـال اقبال به دعا به ما عطا فرموده , هماره و در همه حالات , ما را از بركات دعا مستفيض فرمايد و بـخصوص باتوفيق دعا براى حضرت بقية اللّه , ولى عصر, ارواح العالمين له الفدا, و طلب تعجيل در فرج و ظهور آن حضرت , ما را قدردان نعمت ولايت آن صاحب زمان و ولى دوران , قرار دهد .
تـ 2 ـ انشا اللّه , اگر خداى سبحان در عالم قيامت به جنابعالى مقام شفاعت عنايت نمود, آيا بنده را شفاعت خواهيد كرد يا خير؟ .
و در خاتمه , ضمن تقاضاى پند و اندرز, از جناب عالى استدعا دارم كه جواب را با دستخط شريف و مهرمبارك , مزين فرماييد .
امـا در مـورد سـئوال دوم , اولا, امـيـد دارم شـخـص شـمـا با اين روحيه ايمانى پاك و ولايت اهل بـيـت ,عـليهم السلام , كه با الزام به تكاليف شرعيه توام است , از شفعا باشيد, زيرا بر حسب روايات , مؤمنين نيز درقيامت از شفعا هستند .
ثانيا, همه , چشم اميد به شفاعت كبراى حضرت رسول اكرم , صلى اللّه عليه و آله و سلم , و اهل بيت طـاهرين آن حضرت , عليهم السلام , داريم اگر بتوانيم رابطه خود را با آن بزرگوار نگاه داريم و با آن بـه عـالـم ديـگر برويم ,هر چند شفعا در روزقيامت بسيارند ـ كه از آن جمله , شفاعت علما, كه پـاسـداران واقـعـى دين و احكام و مدافع از حدود و ثغور اسلام و جنود حضرت صاحب الامر, عليه الـسـلام , هـستند, و آنچه موقعيت درخشان و جلوه خاصى دارد, همان شفاعت محمد و آل محمد, صلوات اللّه عليهم , است كه شيعيان و مؤمنان را به سر منزل نجات و علو درجات نايل مى نمايد و با اين شفاعت جا دارد كه بگوييم :
طوبى كه خورد آب ز سر چشمه كوثر ـــــ فارغ بود از تربيت باد بهارى .
امـثـال شما مؤمنان متعهد را چه حاجتى به شفاعت مثل اين بنده حقير سراپا تقصير, مى باشد, كه اگرهم از شفاعت به سهمى مفتخرم سازند, آن هم به شفاعت محمد و آل محمد, صلوات اللّه عليه و عليهم , است .
بـر حـسـب احـاديـث شـريـفـه , در صـورتى كه موانع شمول شفاعت در اشخاص نباشد, صاحبان درجـات عـالـى و اعـلا, از صاحبان مراتب پايين تر و ادنا, شفاعت مى نمايند اين شفاعت نه فقط در ارتـبـاط با عفو ازگناهان است , بلكه شامل اخيار و محسنين نيز مى شود و بر علو درجات و كثرت اجر و ثواب آنهامى افزايد .
لذا بر حسب اطلاق روايات , حضرت رسول اكرم , صلى اللّه عليه و آله و سلم , از كل افرادى كه مانعى ازشفاعت از آنها نباشد, شفاعت مى فرمايد, از عصات و گناهكاران امت , از اخيار و صديقين و شهدا وصالحين و بلكه انبيا و ائمه طاهرين , عليهم السلام .
شـفـاعـت از گـنـاهـكاران , موجب بخشش و عفو آنان و [شفاعت ] از ديگران موجب ارتقاى مرتبه وتـقـرب بيشتر مى گردد, به اين معنا, شفاعت حضرت رسول اكرم و ائمه طاهرين , عليهم السلام , همه شخصيت ها و صاحبان مقامات بلند و همه مؤمنين را شامل مى شود و وسايل و اسباب شفاعت از عـصـات نـيـز بـقدرى فراگير است كه حتى نام آنها را نيز فرا مى گيرد, و در صورت ضرورت , كـسـانى كه به نام محمد وعلى و فاطمه و حسن و حسين و نام گذارى شده اند نيز شفاعت , شامل حال آنها مى گردد .
و راسـتـى جـاى تـعـجب است اگر با اين همه شفعا, خصوصا شفاعت كبراى حضرت شفيع الامة , بلكه چنانكه گفته شد, شفيع الانبيا و شفيع الملائكه , ـ پيامبر عظيم الشان اسلام , صلى اللّه عليه و آلـه و سـلـم , ـ وشـفـاعـت اهـل بـيت آن حضرت , صلوات اللّه عليهم اجمعين , و با اين همه اجر و ثـواب هـايى كه براى انواع عبادات و طاعات و اعمال خير و صنوف كارهاى نيك و بر مقرر شده و با اين كه باب توبه مابين مشرق و مغرب بازاست و با وسايل ديگرى كه همه موجب ظهور رحمانيت و رحـيـميت و مغفرت و بخشش خداوند متعال است , شخص , گرفتار تيه شقاوت و سقوط در هاويه عذاب و هلاكت گردد و اگر چه شخصى قليل المعرفت گفت : ((عجبت لمن نجى كيف نجى )), سـخـن حـق و كـامـل و تـمـام آن اسـت كـه امـام , عليه السلام , فرمود: ((عجبت لمن هلك كيف هـلـك )), ((62)) زيرا نجات يافتن و سعادتمند شدن , حق ,است و مى بايد كه انسان سعيد و رستگار شود و شقاوت و محروم شدن از فيض خدا, باطل و خلاف اصل است .
بـايـد انـسـان , خـود را در مـسـير كسب اين همه فيوضات ربانيه قرار دهد و راههاى تابش آفتاب رحـمـت حـق را بر روى خود نبندد و همواره از اينكه گناه , او را به سياه چالى بيندازد, كه بيرون آمـدن از آن ناممكن شود, بيمناك باشد و از سؤ عاقبت و استدارج , هميشه بر حذر باشد و آيه زير را كـه نـتيجه استمرار درمعاصى و گناه را تكذيب و استهزاى به آيات خدا را اعلام مى كند, فراموش ننمايد, .
((ثـم كان عاقبة الذين اسؤا السواى ان كذبوا بايات اللّه و كانوا بهايستهزون )) ((63)) تا خود را به سؤ اخـتـيـار خـود, در هـلاكت حقيقى نيندازد, نه به رحمت خدا و مغفرت او مغرور گردد و نه از آن مايوس و نااميد شود .
و بـطـور خـلاصـه , در بين تمام عوامل بسيار نجات , و اسباب هلاكت و دمار, بايد بين خوف و رجا بـه سوى رضوان خدا و سعادت دنيا و عقبا, هشيار و آگاه به جلو رفته , از شر شيطان و نفس اماره , به خداوندمتعال , پناه ببرد .
((و لا حول و لا قوة الا باللّه العلى العظيم و آخر دعوانا ان الحمدللّه رب العالمين )) .
لطف اللّه صافى .

سئوال 8 = راهنمائى جوانان مشرف به تكليف

ت محضر مبارك بزرگ مرجع جهان تشيع , حضرت آيت اللّه العظمى صافى (دامت بركاته ) .
با سلام و عرض خسته نباشيد و آرزوى قبولى طاعات آن مرجع عزيز به درگاه حضرت حق تعالى ! .
خواهشمند است با رهنمودهاى حكيمانه خويش , نوجوانان مشرف به تكليف را راهنمايى فرماييد .
از لطف شما صميمانه سپاسگزاريم .
مستدام باشيد , انشا اللّه .
ت بسم اللّه الرحمن الرحيم .
فـرزنـدان عـزيـز و نـوبـاوگـان گـرامـى كـه به سن بلوغ و شرف صلاحيت توجه تكاليف الهى و خطابات قرآنى نايل شده ايد! .
حقير به شما درك اين شايستگى را تبريك مى گويم .
تـوجـه داشـتـه بـاشـيـد, از اين تاريخ , شما به عضويت در جامعه اسلامى پذيرفته شده ايد كه روى اخلاق شما و گفتار شما و نيز كار شما حساب مى شود و خداوند به شما نشان و اعتبار عطا فرموده اسـت , كـه در هـمـه آيـات ((يـا ايـهـا الذين آمنوا)), ((64)) به عنوان طرف خطاب و سخن او قرار مـى گـيريد و در جامعه نيزشما به همان اعتبار مهمى كه شرع مقدس ارزش و اعتبار داده , ارزش داريد .
كـار و سـخـن شـمـا كه تا پيش از اين اعتبار شرعى و قانونى نداشت , اكنون اعتبار شرعى مى يابد, تـاامـروز, ديـگران درباره شما تصميم مى گرفتند و صاحب اختيار شما بودند, ولى از امروز, خود, صاحب اختيار خودتان , مى شويد, از امروز محكوم به حكم كسى نيستيد, جز به حكم خدا و پيامبر و ائمه معصومين , عليهم السلام .
عـقـايـد خود را به توحيد, نبوت , امامت , معاد و به كتابها و پيمبران گذشته و ملائكه , با دلايل هر چندمختصر و در عين حال قوى و محكم , در ذهن خود حاضر كنيد, و سعى كنيد كه به حول و قوه الـهـى , براى خداوند متعال بنده اى صالح و براى پيامبر اكرم , صلى اللّه عليه و آله , پيروى راستين و براى ائمه طاهرين ,صلوات اللّه عليهم اجمعين , بخصوص صاحب الامر و ولى عصر, حضرت مهدى , حـجـة بـن الـحـسـن , ارواح العالمين له الفدا, شيعه مخلص و سربازى حقيقى , براى اسلام و قرآن پـاسـدارى امـين و براى همه مؤمنين ومؤمنات برادر يا خواهرى غمخوار و مهربان باشيد, و حقوق همگان مخصوصا حق پدر و مادر و اساتيد وعلما را رعايت كنيد و كوتاه سخن آنكه خود را به اخلاق كريمه اسلامى آراسته سازيد و در نيكى به خلق وقضاى حوايج مردم اهتمام نماييد, در علم و عمل و كـسـب مـعرفت و دانش , هر چه پيش مى رويد و به هرمقام و درجه اى كه مى رسيد, در آن درجه متوقف نشويد و به كمال بيشتر و مقامات بالاتر نظر داشته باشيد, از نعمتها و امكاناتى كه براى ترقى داريد, حداكثر استفاده را بنماييد .
از امروز قدر و ارزش عمر و فرصتها و حتى دقايق زندگى را بدانيد مبادا بيهوده تلف شود! هر يك ازشـمـا, چـنـان بـدانـيـد كه بايد شخص شما و باز هم شخص شما براى اسلام و براى امت اسلام , افتخارآفرين و موجب عزت و عظمت گردد .
اوقات خود را به بطالت , سستى , غفلت و خداى نخواسته اشتغال به مناهى و ملاهى ضايع نسازيد .
در جـهـاد بـا نـفس و هواى نفسانى , كه جهاد اكبر است , كوتاهى نكنيد و سعى كنيد بر غرايز خود مسلطباشيد .
چـنـان بـاشـيـد و چـنـان برويد كه در آينده , از ياد گذشته شاد و خوشحال شويد و سوابق خوب زندگى هميشه موجب اطمينان و آرامش قلب شما باشد .
عـزيـزان مـن ! تـكليف , يعنى اين گوى و اين ميدان , اين شما و اين همه فرصتهاى سعادت بخش , اين نيروها و استعدادهاى خداوندى , تكليف , يعنى ورود به دوره سازندگى , خودسازى , مسؤوليت و ورود درامـتـحـانات الهى و سرآغاز آمادگى براى سير راه تكامل و تعالى , تكليف , يعنى زندگى آگاهانه وخردپسند .
شما خود را براى اين زندگى آماده سازيد و خود را به هيچ چيز و به هيچ كس و به هيچ قيمت , جز به خدا و به ثواب خدا نفروشيد .
((فليس لا نفسكم ثمن الا الجنة فلاتبيعوها الا بها)), ((65)) .
امـيرالمؤمنين , عليه السلام , مى فرمايد: براى نفس شما قيمتى جز بهشت نيست , جانتان و خودتان راغير از بهشت , به چيز ديگرى , نفروشيد .
تـلاش كـنـيـد كـه در هـر رشـتـه و شـغلى كه انتخاب مى كنيد براى جامعه عضوى مفيد و امين بـاشـيـد,چـنان بدانيد كه همه به سعى و تحصيل و تلاش شما نيازمندند, بايد به سهم خودتان اين نيازمنديها را برطرف نماييد .
خـدا را هـيـچـگـاه فـرامـوش نـكـنـيد و از ياد خدا و دعا و عبادت , بخصوص نماز و توسل به ائمه هدى ,عليهم السلام , و زيارت مشاهد مشرفه , نيرو بگيريد, به سوى سعادت و كمال پيش برويد و به لطف و كمك و مدد خداوند اميدوار باشيد كه در قرآن مجيد مى فرمايد:
((و الذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا و ان اللّه لمع المحسنين )) ((66)) .
خـداونـد مـتـعال همه شما را از ياران و سربازان واقعى حضرت بقية اللّه الاعظم , ارواح العالمين له الفدا, قرار دهد و بر توفيقات شما بيفزايد .
والسلام عليكم و رحمة اللّه و بركاته .
لطف اللّه صافى .

سئوال 9 = مبارزه با نفس اماره

باسمه تعالى .
محضر مقدس مرجع تقليد شيعه , آيت اللّه العظمى آقاى صافى گلپايگانى .
با سلام ! .
ايـنـجانب از اوايل دوره جوانى , در راه مبارزه با نفس اماره گام برمى دارم , ولى گاهى در راه اين جـهاد بزرگ ,ناموفقم نفس اماره مرا به كارهاى زشت وامى دارد و وجدان من پس از ارتكاب گناه , بسيار ناراحت و نگران مى گردد .
خواهشمند است با كلامى پيامبرگونه , به من پشت گرمى دهيد و يارم باشيد قبلا از شما متشكرم .
ت بسم اللّه الرحمن الرحيم .
روى ان رسول اللّه صلى اللّه عليه و آله , قال :
((خـير امتى من هدم شبابه فى طاعة اللّه و فطم نفسه عن لذات الدنيا و توله بالاخرة ان جزاه على اللّه اعلى مراتب الجنة )) ((67)) .
فرزند عزيزم ! .
نـامـه شـكـوايـيـه شما را خواندم اگر بيشتر مردم , شكايت از ديگران و از جريانهاى بيرون از خود دارنـد,شـمـا شكايت از خود و درون خود داريد كه معلوم مى شود با نفس خود و هواهاى نفسانى و شهوانى درگيريديا به عبارت ديگر با آنها در جنگ و جهاديد و در جهاد اكبر ـ كه به فرموده رسول اكرم , صلى اللّه عليه و آله وسلم , همان جهاد با نفس است ـ دشمن را قوى پنجه و نيرومند مى بينيد و از آن بيم داريد كه بر او, خداى نخواسته , پيروزى و ظفر نيابيد .
من به شما اطمينان مى دهم كه اگر در برابر اين دشمن مقاومت كنيد و عرصه را بر او تنگ نماييد واز آغـاز بـه پـيـشنهاد وخواسته هاى او گردن ننهيد, سرانجام بر او غالب شده و او اسير و رام شما خواهد شد .
ولـى اگـر به خواسته هاى او جواب مثبت بدهيد, خواهشهاى آن بسيار و بى شمار است و هر چه از اوفرمان ببريد, او فرمانهاى ديگر و بيشتر مى دهد و تا شخصيت انسانى و كرامت آدمى را نابود نكند و او رااز مقام خود, ساقط نسازد, قانع نمى شود .
دوران جـوانـى , دوره و مـيدان چنين جهاد و پيكارى است و بايد شخص اراده , مقاومت و پايدارى خـودرا نـشـان بـدهـد البته همه كس حريف نفس اماره نيست , پهلوانان حقيقى مى توانند در اين ميدان عرض وجود نموده و جايزه قهرمانى بگيرند .
شـمـا و هـر نـوجـوان و جـوانـى , خـواه و نـاخواه , اين زورآزمايى و اين امتحان بسيار بزرگ را بايد بـگذرانيد,ياد خدا را فراموش نكنيد و از او كمك بخواهيد كه خود وعده فرموده : ((والذين جاهدوا فـيـنـالـنهدينهم سبلنا و ان اللّه لمع المحسنين )), ((68)) كسانى كه در راه خدا جهاد مى نمايند, البته خدا آنان را به راهى كه به او مى رسد, راهنمايى مى نمايد و خدا با نيكوكاران است .
ايـن مـعـنـويت و روحيه اى كه داريد ـ كه به وضع روحى و درگيرى عقل و نفس خودتان متوجه هـسـتيد ومى خواهيد كه نفس را مغلوب كرده و خود را از آفات هواى نفس سالم نگاهداريد ـ خود مرحله اى از كمال و آگاهى و بصيرت و بينش است اميد است همين آگاهى , شما را از اين گرداب ـ كه بسيارى از جوانان درآن گرفتار مى شوند ـ و از امواج و توفان شهوات نجات دهد .
ايـن كـار, اگر چه در آغاز دشوار جلوه مى كند, ولى وقتى انسان با هواى نفس مقاومت نموده و از آن پيروى نكرد, بسيار آسان مى شود .
سـعـى كـنـيـد بـا اشـخـاص مـجـرب و مؤمن مجالست كنيد, در جلسات موعظه و سخنرانيهاى مذهبى شركت كنيد, كتابهايى مانندمعراج السعادة , حياة القلوب و عين الحيات را مطالعه نماييد و با دعا و نيايش به درگاه خدا و خواندن دعاى كميل , دعاى ندبه , توسل به حضرت ولى عصر, ارواح العالمين له الفدا, خود را براى جهاد با نفس , مسلح كنيد .
اميدوارم پيروز, سعادتمند و موفق شويد و آينده بسيار روشنى پيش روى داشته باشيد .
حقير هم براى توفيق شما و ساير جوانان دعا مى كنم و از شما التماس دعا دارم .
لطف اللّه صافى .

سئوال 10 = راهنمائى در آغاز سال تحصيلى

ت محضر حضرت آيت اللّه العظمى آقاى صافى .
بـا سلام ! خواهشمندست در آغاز سال تحصيلى جديد, دانشجويان و دانش آموزان را با رهنمودهاى خويش ,راهنمايى فرماييد .
با تشكر .
ت بسم اللّه الرحمن الرحيم .
قال رسول اللّه , صلى اللّه عليه و آله و سلم , : ((الا ان اللّه يحب بغاة العلم )) ((69)) .
دانش آموزان و دانشجويان عزيز, فرزندان اسلام .
سـلام و رحـمـت و بـركـات خـداونـد بـر شـما, كه با شور و شوق فراوان از سال فرخنده و مبارك تـحـصيلى جديد استقبال نموده , و گشايش درهاى مدارس و دانشگاهها و مراكز تعليم و تربيت را فتح باب ترقى وتعالى و كمال مى دانيد .
در حـديـث آمـده اسـت : تخلقوا باخلاق اللّه , ((70)) يعنى به اخلاق خدا, خود را خلق و خوى دهيد وخود را به صفات خداوند آراسته سازيد .
در بـيـن صـفـات خـداونـد مـتعال , صفت علم , اشرف صفات و اسم العالم , اعظم اسماى صفاتيه اسـت بـيـشتر اسما و صفات جماليه و جلاليه , به اين اسم و اسم القادر و صفت قدرت برمى گردد بنابراين تزين به زينت و زيور علم و آراسته شدن به اين صفت , از اخلاق ديگر بالاتر و ارزنده تر است .
نـشـان يـافـتـن و نـشـان داشـتن از خدا, همان دارا بودن اخلاق كريمه الهى است كه مهمترين و سـرآمـدآنـها علم و قدرت , دانايى و توانايى است اين دو صفت با هم ملازمت و مصاحبت ضروريه و تنگاتنگ دارند و افتراق آنها از يكديگر ممكن نيست .
هر كجا دانايى باشد, توانايى هست و هر كجا توانايى باشد, دانايى هست پس در ميان آنچه بشرجسته و مى جويد و مطالب و خواسته هايى كه دارد, خواسته و مطلوبى از علم بالاتر نيست كه هر چه طالب آن , به مطلوب مى رسد, باز طلبش بيشتر و به مطلوب واصلتر مى شود .
قـال مـولانـا امـيـرالمؤمنين , عليه السلام : ((كل وعا يضيق بما جعل فيه الا وعا العلم فانه يتسع )) ((71)) .
دانش آموزان و دانشجويان عزيز:
فـرصـت را غنيمت بشماريد, درس بخوانيد تا آگاهى و معرفت پيدا كنيد درس بخوانيد تا خودتان وجامعه و اسلام را عزيز وسربلند كنيد درس بخوانيد تا خودتان و ديگران را از ظلمت جهالت نجات دهيد .
درس بـخـوانيد, براى اينكه مشكلاتى را كه در رشته هاى گوناگون علمى تاكنون لاينحل مانده , حـل نـماييد و با سرپنجه بينش و دانش گره هاى باز نشده از كار بشر را باز نماييد درس بخوانيد تا دانشمندشويد, بفهميد شما از ديگران در استعداد و نيل به مدارج عاليه كمال و معارج ساميه ابتكار و اختراع كمترنيستيد, بلكه قوى تر و رشيدتريد در اسباب و وسايل ظاهرى , هيچ وسيله اى بر غلبه و پيروزى براستكبار و استبداد قوى تر از علم نيست .
بدانيد كه دنيا و آينده آن براى ملتهاى عالم و دانا است , و اين شماييد كه بايد ملت اسلام را به مجد وعـزت ديـرين و بيشتراز آن برسانيد, همتها را بلند كنيد نيل به همه مدارج علمى را قابل تحصيل بدانيد .
خـداونـد مـتـعال به بشر و اين مخلوق هنوز هم ناشناخته , لياقت تسخير كاينات زمينى و آسمانى راعطا كرده , يا به بيان ديگر, آنها را مسخر او گردانيده است .
بـه پـيـش بـرويد و اسرار كاينات و آيات علم و قدرت خدا را كشف كنيد عزت و قوت و استقلال و هـرچـيـز خوبى كه فطرت سالم و پاك بشر, طالب آن است , با علم فراهم مى شود و ذلت و ضعف و زبونى ,نتيجه جهل و ناآگاهى است .
خـود را بـراى اسـلام و بـراى اعـلاى كـلـمة اللّه و براى حصول اهداف الهى , قرآنى و براى خدمت بـه مـحـرومـان و نـجات مستضعفان آماده سازيد و هر رنج و تلاشى را كه در تحصيل علم متحمل مـى شـويـد, بـانـيت خالص و پاك آن را فى سبيل اللّه و در راه خدا و راه آسايش خلق خدا محسوب داريد, تا از اجر و ثواب بسيار برخوردار شويد .
بدانيد كه همه در انتظار شما هستند خداوند متعال از شما سعى و عمل و مجاهدت مى خواهد .
اسـلام و پـيـامـبـر عـظـيـم الشان در انتظار تحصيلات دبستانى و دبيرستانى و دانشگاهى , و بعد هم تحقيقات علمى شما هستند .
ائمـه طـاهرين , عليهم السلام , بخصوص حضرت بقية اللّه ,امام عصر, ارواح العالمين له الفدا, از شما انتظار دارند .
نـظـر هـمـه و تـمام جامعه به اين مراكز علمى و كلاسهاى تعليماتى و درس دوخته شده كه شما چـگـونـه عـمـل مـى كـنـيد و چگونه تلاش مى كنيد و چگونه خود را براى خدمت به انسانها آماده مى نماييد؟ .
مـراكـزى كه در آن آموزش مى بينيد, آموزگار, دبير, استاد و مدير همه بايد براى اينكه تحصيلات وزحمات شما بيشترين بازده را داشته باشد, خالصانه مساعدت و كمك نمايند .
سـعـى نـماييد چنان باشيد كه از فهم و بينش بيشتر و آگاهى زيادتر لذت ببريد, اوقات خود را به بطالت معاشرتهاى بيهوده و بعضى بازيها و مسابقات بيهوده , كه كمالى از آن نه براى روح و نه براى جسم حاصل نمى شود, و ارزش حقيقى انسانها را بالا نمى برد, تلف نكنيد .
در پى كسب كمالات حقيقى و سير الى اللّه باشيد .
آيه كريمه : ((افحسبتم انما خلقناكم عبثا)), ((72)) ((و ما هذه الحياة الدنيا الا لهو ولعب )) ((73)) و مـضـامـين بلند تعاليم نورانى قرآن را فراموش نكنيد از ملاهى و مناهى پرهيز كنيد و ازسرگرم شـدن به بازيهاى وقت بر باد ده خود را دور نگهداريد بعضى از بازيها موجب افت تحصيلى جوانان و دانش آموزان مى شود گرچه با نام تقويت فكر و ذهن باشد .
اگـر مـى خـواهـيد در تحصيل كمالات حقيقى موفق شويد و اگر مدرسه و محيط خانواده علاقه به توفيق شما دارند, همه بايد در دور بودن از ملاهى و مناهى , با شما همراهى و همكارى نمايند .
و خـلاصـه تـلاش كـنـيد عمر, وقت , حيات و فرصتهايى را كه داريد و همه خواه و ناخواه از دست خواهدرفت , به رايگان با بهاى كم از دست ندهيد براى اين نعمت هاى بزرگ الهى , بها و ارزشى , غير از عـلم ,معرفت , رضاى خدا, ثواب خدا و سيرالى اللّه نيست , كه حضرت اميرالمؤمنين , عليه السلام , مى فرمايد:
((الا حر يدع هذه اللماظة لا هلها انه ليس لا نفسكم ثمن الا الجنة فلاتبيعوها الا بها)) ((74)) .
خـود را مـتـعـهـد بـدانيد و متعهد بسازيد كه از كارهاى زشت و ناشايست و حرام اجتناب كنيد و واجبات وفرايض را انجام دهيد و مخصوصا به نماز, كه معراج مؤمن است , اهميت بدهيد در جمعه و جـمـاعات شركت نماييد و وقار دانش آموزى و دانشجويى را پاس داريد, و خداوند متعال را در همه حالات فراموش نكنيد و درس و تدريس و تعليم و تعلم را براى رضاى او و اتصاف به صفت الهى علم قرار دهيد, از اواستعانت و كمك بخواهيد .
و بـه مـولى الورى , حضرت بقية اللّه , مولانا المهدى , ارواح العالمين له الفدا, متوسل باشيد و بدانيد كـه وجـود مقدس و بزرگوار آن حضرت , كه امروز در اين عالم , آيتى اعظم و اكبر از وجود او براى خدا نيست , ازموفقيتى كه نصيب شما مى شود, بيشتر مسرور و خوشحال مى گردند .
هـمـه شـمـا فـرزنـدان روحانى آن حضرت هستيد و آن حضرت بيش از هر پدرى توفيق فرزند را درعلم , و عمل و كسب كمال , دوستدارو خواهانند .
اينجانب براى همه شما و عظمت بيشتر اسلام دعا مى كنم و توفيق نظام اسلامى خصوصامسؤولان مـحترم آموزش و پرورش و دانشگاهها و مراكز علمى را براى تعليم و تربيت جامع و اسلامى مسالت مى نمايم .
والسلام عليكم و رحمة اللّه و بركاته .
لطف اللّه صافى .

سئوال 11 = خودكشى و عواقب آن

ت محضر حضرت آيت اللّه العظمى آقاى صافى .
با سلام , چون خودكشى در منطقه ما, بخصوص در بين زنان زياد شده است , نظر مبارك را پيرامون اين عمل زشت و عواقب آن بيان فرماييد .
متشكرم .
ت خودكشى از محرمات كبيره و عامل آن , مرد باشد يا زن , مستحق عقوبت و عذاب شديد الهى است و اگـر شـخـص , مـجـنـون و مختل الحواس نباشد, اين گناه علامت ضعف عقيده به مبدا و معاد ونـداشـتن صفت صبر و مقاومت در برابر شدايد و دشواريهاى زندگى و نوميدى از خداوند متعال است .
بيشتر افرادى كه مرتكب اين معصيت مى شوند, يا اسير يك سلسله اوهام و خيالاتند كه از يك جهت شكستهايى , كه در واقع شكست نيست , مثل شكست در بازيها يا بالاتر زناشويى ها و ازدواج ها,دست به اين عمل مى زنند, يا در اثر فشارها و سختيهاى زندگى خودكشى مى نمايند .
بـطـور كـلـى بـه ايـن اشـخـاص بايد تذكر داد كه دنيا همه اش فراز و نشيب و تغيير و تحول است واشـخـاصـى در زندگى واقعا شكست مى خورند, كه روحيه صبر و مقاومت نداشته باشند و با يك پـيش آمد ويك امر ناملايم و ناگوار, روحيه خود را ببازند و خود را بيچاره بشمارند افراد موفق كه بـر مشكلات فايق مى شوند, به اراده و همت و عزم خود اعتماد دارند و با توكل به خداوند متعال , بر مـشكلات صابرند و با قلب محكم و استوار و اميد به آينده با هر پيش آمد ناگوار, دست و پنجه نرم مى كنند .
تـاريـخ بـشـر پـر است از فرج بعد از شدت و گشايش و رفاه و توانگرى بعد از تنگى و گرفتارى و فقر,مردان و زنان موفق از هيچ حادثه اى تكان نمى خورند و عقب نشينى نمى كنند, به فضل و لطف خـدااعـتـماد دارند و اين آيه را با مضمون بلند آن همواره به خاطر دارند كه ((فان مع العسر يسرا, ان مـع الـعـسـر يـسـرا)), ((75)) آسـانـى ها از ميان دشواريها رخ مى دهند و روشناييها بر تاريكيها غلبه مى يابند .
بـايـد ايـن افـراد را به صبر سفارش كرد كه صبر از ايمان , به منزله سر, در جسد است ((76)) اميد است اين نصيحت در قلوب , مؤثر و نافع باشد واللّه العالم .
لطف اللّه صافى .

سئوال 12 = نصيحتى براى تمامى جوانان ايران

محضر مرجع محبوب , آيت اللّه العظمى صافى گلپايگانى .
ت خواهشمندم نصيحتى براى بنده و تمامى جوانان ايران بيان فرماييد .
بسم اللّه الرحمن الرحيم .
تـ جـنـابعالى و همه جوانان عزيزى را كه قلوب آنها به نور اسلام منور است , وصيت مى كنم به تقوا وآداب و دسـتـورات ديـنـى و اينكه در تمام مراحل زندگى , دين خود را فداى چيزى ننماييد كه خسارت مى بينيد, بلكه همه چيز خود را فداى دين بنماييد .
موفق باشيد .
لطف اللّه صافى .

سئوال 13 = نصيحتى مفيد براى دنيا و آخرت

ت بسم اللّه الرحمن الرحيم .
محضر مبارك فقيه عالى مقام , حضرت آيت اللّه العظمى آقاى صافى .
با سلام ! .
خواهشمند است اين جانب را با نصيحتى كه مفيد دنيا و آخرت باشد, رهنمون شويد .
با آرزوى سلامتى و طول عمر .
ت السلام عليكم و رحمة اللّه و بركاته .
بـا اعـلام وصـول مـكـتـوب شـريـف , مـتـضـمن در خواست نصيحت , نظر به اينكه حق مؤمن بر مـؤمـن نـصيحت و خيرخواهى براى اوست , تذكرات ذيل را تقديم داشتم اميد است به حكم ((فان الذكرى تنفع المؤمنين )) ((77)) مقبول و نافع شود .
بـهـتـريـن مطلبى كه خودم و شما و همه برادران و خواهران ايمانى را بدان نصيحت مى كنم , تقوا وپرهيزكارى است , ((فانه خير ما اوصى به المسلم المسلم )) ((78)) .
بـه شما رهرو جوان مؤمن نصيحت مى كنم قدر نعمت گرانبهاى جوانى را بدانيد و توان و فرصتى راكـه خداوند متعال , جلت حكمته , به شما عطا كرده است , غنيمت بشماريد و بيشترين استفاده را از اين دور وروزگار طراوت و نشاط زندگى بنماييد .
بر حسب وصيت حضرت رسول اكرم , صلى اللّه عليه و آله و سلم , به جناب ابى ذر, رضوان اللّه عليه , پـنـج چـيزرا بيش از پنج چيز بايد غنيمت شمرد كه اول جوانى پيش از پيرى است , ((شبابك قبل هرمك )) ((79)) .
سـعـى كـنـيـد در ايام جوانى بر خود مسلط باشيد و خشم , شهوت و هواهاى نفسانى را ذليل و رام خودكنيد .
دوره جـوانى , دوره سعى در عمل , ساختن شخصيت و ظهور استعدادات و فرصت بزرگ براى نيل به كمالات و ارتقاى درجات است .
دوره رشد قواى ملكوتى و عقلانى و قوت تمايلات حيوانى است .
دوره جـهـاد, سـيـر, حـركت و صعود يا سقوط است , منتهى اليه اين سير, سعادت يا شقاوت , نعيم ورضوان يا جحيم و خسران است .
بـايـد چـنـان رفـت و چنان بود كه اين سير, سير الى اللّه و به سوى خدا, ثواب خدا و سير راه انبيا, اوليا,صديقين و صلحا باشد, .
((و مـن يـطـع اللّه و الـرسول فاولئك مع الذين انعم اللّه عليهم من النبيين والصديقين و الشهدا و الصالحين و حسن اولئك رفيقا)) ((80)) .
خود را در معرض وزش نسيمهاى توفيق قرار دهيد و با جهاد با نفس , كه جهاد اكبر است , توفيقات وهدايتهاى الهى را كسب نماييد .
فقد قال عز اسمه : ((والذين جاهدوا فينا لنهدينهم سبلنا و ان اللّه لمع المحسنين )) ((81)) .
و خود را از خطر آلودگى به موجبات خذلان و وقوف يا بازگشت به عقب , دور نگهداريد .
بـرخى از اسباب خذلان را كه در اين جمله هاى شريفه دعاى ابى حمزه ثمالى بيان شده , بخوانيد و بـه خدا از آنها پناه ببريد, ((سيدى لعلك عن بابك طردتنى و عن خدمتك نحيتنى اولعلك رايتنى مـسـتـخـفـا بـحـقك فاقصيتنى او لعلك رايتنى معرضا عنك فقليتنى او لعلك وجدتنى فى مقام الكاذبين فرفضتنى او لعلك رايتنى غير شاكرلنعمائك فحرمتنى او لعلك فقدتنى من مجالس العلما فخذلتنى او لعلك رايتنى فى الغافلين فمن رحمتك آيستنى او لعلك رايتنى الف مجالس البطالين فبينى و بينهم خليتنى )) ((82)) .
ايـن امـور و كـارهـاى مـشـابـه آنها, همه از اسباب سلب توفيق , بعد از خدا, تاريكى قلب و مفاسد ديگراست كه بايد از آنها دورى جست و خطر آنها را بزرگ شمرد .
اسـتـخـفـاف بـه حق خدا و سبك گرفتن اوامر و نواهى خدا, اعراض از ياد او, ترك شكر نعمتهاى الـهـى ,تـرك مـجـالـست با علما, همنشينى با اهل بطالت , غفلت و لهو و لعب , همه از موانع كسب درجات معنوى وفيوضات حقيقى است .
يكى از علايم توفيق و آگاهى و بيدارى شخص , همين حال نيك و شايسته نصيحت خواهى است .
خـداونـد بـر ايـن بـيـنـش و رشـد و درك معنوى شما بيفزايد, خدا را براى داشتن اين حال شاكر بـاشيد,هيچگاه از حال نفس خود و تهذيب و تكميل اخلاق خود غافل نشويد, بر تلاوت قرآن مجيد مـداومـت نماييد و حداقل , بخشهايى از آن را در معارف و الهيات و معاد و اخلاق حفظ كنيد, با ياد خدا خيالات شيطانى را, كه اميد است بر شما چيره نشود, از خود دور سازيد, .
((ان الذين اتقوا اذا مسهم طائف من الشيطان تذكروا فاذا هم مبصرون )) ((83)) .
حـال كـه تـوفـيـق دانش آموزى داريد, در تحصيل علم , مقامات بسيار بلند علمى را وجهه همت قـراردهـيـد و بـراى شـرف و فضيلت علم و براى اينكه در جامعه مسلمانان , عضوى مفيد و مصدر خدمات بزرگ شويد و مسلمانان را از بيگانگان بى نياز سازيد و به خودكفايى برسانيد, هر چه در توان داريد, تلاش كنيد .
هميشه و همواره چشم به راه ظهور و منتظر فرج حضرت صاحب الامر, بقية اللّه , ارواح العالمين له الفدا,باشيد و موجبات مسرت خاطر انور ايشان را, كه فوز اكبر و افضل است , فراهم سازيد .
در خـاتـمـه از خـداونـد مـتعال براى شما توفيق و تسديد و سعادت دنيا و آخرت مسالت مى نمايم والتماس دعا دارم .
والسلام عليكم و رحمة اللّه و بركاته .
لطف اللّه صافى .

سئوال 14 = نصيحتى براى جوانان

محضر مرجع عالى قدر, حضرت آيت اللّه العظمى آقاى صافى .
با عرض سلام ! .
ت خواهشمندست نصيحتى براى جوانان مرقوم فرماييد .
بسم اللّه الرحمن الرحيم .
تـ جـوانـان عـزيـز بـايـد تـوجـه داشته باشند كه در هر زمان و بخصوص در اين زمان , دعوت هاى باطل فراوان و وسايل گمراهى بسيار است , بنابراين مراقب باشند تحت تاثير اباطيل قرار نگيرند .
بـدانـند يگانه دعوتى كه بايد با تمام وجود به آن لبيك گفت , دعوت كسانى است كه اعلم و اعقل هـمـه مردم بوده و سوابق و تاريخ زندگى آنها, از آغاز تا پايان , در كتب معتبره مضبوط است و آنان حضرات ائمه هدى , سلام اللّه عليهم اجمعين , هستند .
انشااللّه موفق باشيد .
لطف اللّه صافى .