قرآن .

((و لوط را (فرستاديم ) هنگامى كه به قوم خود گفت :آيا آن كار زشت را مرتكب مى شويد كه هيچ كس ازجهانيان در آن بر شما پيشى نگرفته است ؟
)).
ـ امـام صـادق (ع ) : خـداونـد بـعد از لوط هيچ پيامبرى نفرستاد مگر اين كه در ميان قومش عزتى داشت .

ـ امـام بـاقـر(ع ) : آن آباديى كه باران عذاب برايشان باريد, سدوم , آبادى قوم لوطاست كه خداوند سنگ هايى از سجيل , يعنى گل , بر آن ها باراند.
ـ در پـاسخ به سؤال ابوبصير از پناه بردن پيامبر به خدا از بخل ـ : آرى , اى ابا محمد,هر صبح و شام به خدا پناه مى برد و ما نيز ازبخل به خدا پناه مى بريم .

((و هر كس از بخل نفس خود مصون بماند,ايشانند همان رستگاران )).
برايت بگويم .

نسبت به خوراك بخل مى ورزيدند و اين بخل منجر به پديد آمدن درد بى درمانى درنيروى شهوت آنان شد.
عرض كردم : به چه منجر شد؟
فرمود :آبادى قوم لوط بر سر راه كاروان هاى شام ومصر قرار داشت و كاروانيان در شهر آن هافرود مى آمدند و لوطيان از آن ها پذيرايى مى كردند.
و پـذيـرايـى از آن هـا بالا گرفت , بخل و خست آنان را به تنگ آورد و اين بخل كارشان رابه آن جا كـشـاند كه هرگاه مسافر در آبادى آن ها فرود مى آمد وى را بى سيرت مى كردند, بدون آن كه اين عملشان از روى شهوت باشد.
ميهمان مى كردند كه از پيش آن ها برود.
بـديـن ترتيب , كار آن ها در آبادى شايع شد وكاروانيان از آن ها حذر مى كردند و ديگر درآباديشان فـرود نـمى آمدند و اينچنين , بخل وخست بلايى به سرشان آورد كه نمى توانستندآن را از خود دور كـنـنـد, بدون آن كه ميل وشهوتى به اين عمل داشته باشند, كارشان به جايى رسيد كه به مردان شهرها مزد مى دادندو از آن ها تقاضاى آن عمل را مى كردند.
حـضـرت سپس فرمود : پس , كدام درد بدتر وبدفرجامتر و نزد خداى متعال زشت تر ازبخل است ؟
ابوبصير مى گويد : عرض كردم : فدايت شوم , آيا همه مردم آبادى لوط اين كار را مى كردند؟
فرمود : آرى , به استثناى اعضاى يك خانواده كه مسلمان وتسليم امر خدا بودند.
خداى متعال را كه مى فرمايد : ((پس , هر كه را از مؤمنان در آن آبادى بود بيرون برديم .

ولى در آن جا جز يك خانه از فرمانبران (خدا بيشتر) نيافتيم )).

گفتارى پيرامون داستان لوط و قوم او درچند فصل .

1 ـ داستان لوط و قوم او در قرآن .

لوط(ع ) از كلدانيان سرزمين بابل و از شمارنخستين كسانى بود كه به ابراهيم (ع ) ايمان آوردند.
او بـه حـضـرت ابـراهـيم ايمان آورد و گفت : ((من به سوى پروردگار خود هجرت مى كنم )) و خـداوند اورا به همراه ابراهيم نجات داد و به سرزمين مقدس ,خاك فلسطين , رفتند (انبيا : 71) و لوط در يكى ازشهرهاى آن كه بنا به تواريخ و توارت و برخى روايات شهر سدوم بود, سكنا گزيد.
مـردم اين شهر و شهرهاى تابع آن ـ كه خداونددر قرآن آن ها را مؤتفكات ناميده است ـ (توبه :70) بت مى پرستيدند و عمل زشت لواط را مرتكب مى شدند.
مـيـانـشان شيوع يافت (اعراف : 80) به حدى كه درانجمن ها و محافل خود آن را انجام مى دادند, بدون اين كه آن را بد بدانند (عنكبوت : 29).
زشـت هـمچنان در ميان اين مردم شيوع داشت تا به صورت يك سنت قومى در آمد و عموم مردم بدان مبتلا شدند و زن ها را واگذاشتند و راه توالد و تناسل را بستند (عنكبوت : 29).
در چـنين شرايطى بود كه خداوند لوط را به سوى آنان فرستاد (شعرا : 162) و او مردم را به پرهيز ازخـدا و كـنار گذاشتن فحشا و بازگشت به راه فطرت فراخواند و به آن ها اعلام خطر كرد و (از عـاقـبـت ناگواراين امر و عذاب خدا) ترساندشان , اما جز بر عصيان و سركشى آن ها نيفزود و تنها جوابشان اين بود كه گفتند : اگر راست مى گويى , عذاب خدا را بر ما فرودآر.
تـهـديـد كـردنـد و گفتند : ((اى لوط, اگر دست بر ندارى بيرونت خواهيم كرد)) و ((گفتند : خاندان لوط را ازآبادى خود بيرون كنيد كه آنان مردمى پاكى طلب هستند)).
2 ـ فرجام كار قوم لوط.
لوط(ع ) پيوسته مردم را به راه خدا و پيروى ازقانون فطرت و كنار گذاشتن فحشا دعوت مى كرد.
امـا آنـان هـمـچـنـان به كار كثيف خود ادامه مى دادند, تاجايى كه طغيان و نافرمانى در جانشان نشست وسزاوار عذاب شدند.
مامورانى از فرشتگان گرامى خود را براى هلاك كردن آن ها فرستاد.
و ماموريت خود را براى نابود كردن قوم لوط به اوخبر دادند.
بدين وسيله عذاب را از آنان باز گرداند.
فـرشـتـگـان گـفت كه لوط در ميان آن مردم به سرمى برد, اما فرشتگان در پاسخ او گفتند كه آن هاموقعيت لوط و خاندانش را بهتر مى دانند و فرمان خدا رسيده و عذابى برگشت ناپذير به سراغ آن مردم خواهد آمد (عنكبوت : 32, هود : 76).
فرشتگان سپس به صورت پسركانى نورسته پيش لوط رفتند و به عنوان ميهمان بر او وارد شدند.
اين جريان بر لوط گران آمد و از كار آنان درمانده شد, چون مى دانست كه قومش به زودى متعرض آنان خواهند شد و هرگز از آنان دست بر نخواهند داشت .

چندى نگذشت كه مردم جريان را شنيدند و با شتاب و خوشحالى به سوى لوط آمدند و به خانه اش هجوم بردند.
تـوانست نصيحتشان كرد و سعى نمود غيرت ومردانگى آن ها را برانگيزد و حتى دختران خود رابه آنان پيشنهاد كرد و فرمود : اى قوم من , اينان دختران منند, آنان براى شما پاكيزه ترند.
بترسيد و مرا در باب ميهمانانم رسوا مكنيد.
فـريـاد كـمـك سـر داد و فرمود : آيا در ميان شما آدم رشيد و فهميده اى پيدا نمى شود؟
اما مردم جواب دادند كه به دختران او نيازى ندارند و به هيچ وجه دست از سر ميهمانانش برنخواهند داشت .

لـوط نـومـيـد شـد و گـفـت : ((كـاش در بـرابـر شما قدرتى داشتم يا به تكيه گاهى استوار پناه مى جستم )).
در اين هنگام فرشتگان گفتند : اى لوط, مافرستادگان پروردگار تو هستيم .

اين قوم هرگز به تو دست نيابند.
مردم را گرفتند و جماعت كورمال كورمال پراكنده شدند (قمر : 37).
هـمـان شب , پاسى از شب گذشته , خانواده اش راحركت دهد و خودش به دنبال آنان رود و هيچ كـس پـشـت سـرش را ننگرد و تنها زنش را باقى گذارد,زيرا به او نيز همان عذابى مى رسد كه به مردم خواهدرسيد و به او خبر دادند كه مردم صبحگاهان هلاك خواهند شد (هود : 81, حجر : 66).
هنگام طلوع آفتاب صيحه , قوم لوط را فراگرفت و خداوند سنگ هايى از گل كه نزدپروردگارت نشان دار بود, برايشان فرو باراند وشهرهايشان را بر سرشان واژگون ساخت و آن ها رازير و رو كرد و همه مؤمنانى را كه در شهر بودندنجات داد و در آن جا جز يك خانه از مسلمانان يعنى همان خانه لـوط را نـيـافـت و در آن سـرزمـين براى كسانى كه از عذاب دردناك مى ترسند, نشانه اى بر جاى گذاشت (ذاريات : 37 و آياتى ديگر).
ايـن مـسـاله كه ايمان و اسلام اختصاص به خانه لوط داشته و عذاب همه شهرهاى قوم لوط را در برگرفته دليل بر آن است كه اولا : همه قوم كافر ونامؤمن بوده اند.
شـايـع نبوده , زيرا اگر چنين بود و زنان از فحشا پاك و مبرا بودند و با توجه به اين كه لوط به راه فـطـرت وسـنت و قانون خلقت كه همان پيوند زنان و مردان بايكديگر است دعوت مى كرد, طبعا بايد عده اى اززن ها از لوط پيروى مى كردند و دور او جمع مى شدند و به وى ايمان مى آوردند, حال آن كه دراين باره چيزى در كتاب خداى سبحان نيامده است واين نكته خود مؤيد مطلبى است كه در اخبارپيشگفته آمده و مى گويد فحشا در ميان آنان شيوع داشته است و مردها به لواط با مردها اكتفامى كرده اند و زن ها به مساحقه با زن ها.
3 ـ شخصيت معنوى لوط.
لوط(ع ) فرستاده خداوند به سوى مردم مؤتفكات , يعنى شهر سدوم و شهرهاى تابعه آن ,بود.
سدوم , عموره , صوغر و صبوييم .

لوط را نيز در كليه مقامات معنويى كه در وصف پيامبران گراميش ذكر كرده , شريك ساخته است .

وصـف هـاى مـخـصـوص او اين است كه مى فرمايد :((لوط را حكمت و علم داديم و او را از آباديى كه كارهاى پليد مى كرد نجات داديم كه آنان مردمى بدو فاسق بودند.
و او از شايستگان است )).
4 ـ لوط و قوم او در تورات .

تورات مى گويد كه لوط برادر زاده ابرام ـابراهيم ـ هاران بن تارخ بود و با ابراهيم در خانه تارخ در شهر اور كلدانيان به سر مى برد.
چـنـدى تـارخ بـه قـصـد سـرزمـين كنعانيان از اورمهاجرت كرد و به همراه ابرام و لوط در شهر حاران اقامت نمود و در همان جا درگذشت .

بـعـدا, ابـرام بـه فـرمان پروردگار با لوط و اموال وغلامان فراوان كه در حاران بدست آورده بود, اين شهر را ترك گفت و به سرزمين كنعان آمد.
بـه سـمت جنوب كوچ مى كرد تا به مصر آمد و از آن جا به جنوب , به سمت بيت ايل , رهسپار شد و درآن جا رحل اقامت افكند.
لـوط نـيـز كـه ابـراهـيـم را هـمـراهى مى كرد براى خودگوسفند و گاو و خيمه ها داشت و آن سـرزمين گنجايش سكونت اين دو نفر را نداشت و ميان چوپانان رمه هاى آن دو نزاع در گرفت و ابراهيم ولوط براى پرهيز از وقوع مشاجره و درگيرى , از هم جدا شدند.
شهرهاى اين وادى سكنا گزيد و چادرهايش را به سدوم منتقل كرد.
پروردگار بسيار خطاكار و گنهكار بودند.
چادرهاى خود را منتقل كرد و در بلوطستان ممرا كه در حبرون است , اقامت گزيد.
سـپـس , مـيـان شـاهـان سـدوم و عـمـوره و ادمـه وصـبـويـيم و صوغر از يك سو و چهار تن از پادشاهان همسايه از سوى ديگر جنگى در گرفت كه در اين جنگ پادشاه سدوم و پادشاهان متحد او شـكـسـت خـوردند و دشمن , كليه املاك و خوراكى هاى سدوم و عموره را گرفت و لوط نيز با ديگران اسير شد وتمامى دارايى هايش به تاراج رفت .

رسـيـد و او بـا كـلـيه غلامان خود ـ كه متجاوز از سيصدنفر بودند ـ بيرون آمد و با آنان جنگيد و شـكـسـتـشان داد و لوط و تمام اموال او را از اسارت و يغما نجات داد و او را به مكانى كه در آن جا اقامت داشت ,برگرداند (خلاصه شده از آغاز داستان لوط درتورات ).
تـورات مى گويد : ((و خداوند در بلوطستان ممرابر وى ـ ابراهيم ـ ظاهر شد و او در گرماى روز درخيمه نشسته بود.
كه اينك سه مرد در مقابل او ايستاده اند و چون ايشان را ديد از در خيمه به استقبال ايشان شتافت ورو بر زمين نهاد.
نظر تو شدم از نزد بنده خود مگذر.
تـا پـاى شـسـته در زير درخت بياراميد و لقمه نانى بياورم تا دل هاى خود را تقويت دهيد و پس از آن روانه شويد زيرا بر بنده خود گذر كرده ايد.
گفتند : چنين كنيم كه تو گفتى .