دانش نامه احاديث پزشكى

محمد محمدى رى شهرى
مترجم : دكتر حسين صابرى

- ۱۵ -


9/1 - 11 - گياه سنا
820 - امام صادق (عليه السلام ):
اگر مردم مى دانستند گياه سنا(1043) چه خواصى دارد، ارزش هر مثقال آن را به اندازه دو مثقال طلا مى رساندند. هان ! بدانيد كه اين گياه ، مايه ايمنى يافتن از بهك ، پيسى ، جذام ، ديوانگى ، فلج و لقوه است . بايد آن را با كشمش سرخ و بدون هسته ، همراه با مقدارى برابر از هليله كابلى ، زرد و سياه ، و به صورت ناشتا، به اندازه سه درهم ، مصرف كرد و هنگامى كه به بستر خواب مى روى نيز، همين اندازه مصرف كن ، كه اين ، مهتر همه داروهاست .(1044)
9/1 - 12 - تاءثير بوييدنى ها در پيشگيرى از بيمارى هاى پوستى
821 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
نرگس را ببوييد، هر چند روزى يك بار، هر چند هفته اى يك بار، هر چند ماهى يك بار، هر چند سالى يك بار و هر چند در همه عمر، يك بار؛ چرا كه در قلب ، هسته اى از ديوانگى ، جذام و پيسى وجود دارد و بوييدن نرگس ، آن را دور مى كند.(1045)
9/1 - 13 - اثر حجامت در پيشگيرى و درمان بيمارى هاى پوستى
822 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
حجامت در سر، درمانى براى ديوانگى ، جذام ، شب كورى ، پيسى و سر درد است .(1046)
823 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
بر شما باد حجامت در استخوان پس سر؛ چرا كه درمان 72 بيمارى است و درمان پنج بيمارى ، از جمله : ديوانگى ، جذام ، پيسى و دندان درد است .(1047)
824 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
هر كس در روز سه شنبه هفدهم يا نوزدهم يا بيست و يكى ماه حجامت كند، اين حجامت براى وى شفاى همه دردهاى سال خواهد بود و افزون بر آن ، شفاى سر درد، دندان درد، ديوانگى ، جذام و پيسى نيز خواهد بود.(1048)
825 - امام رضا (عليه السلام ):
حجامتى ... كه ميان شانه ها صورت مى گيرد، در بهبود ضربان قلب ناشى از شكم پرى و حرارت ، سودمند است . آن (حجامتى ) كه در ساق پا صورت پذيرد، ممكن است از كليه ، مثانه و زهدان بكاهد و خون قاعدگى را به جريان اندازد. تنها مشكلى كه دارد، اين است كه تن را ضعيف مى كند و ممكن است از آن ، شب كورى شديدى بر شخص عارض گردد. با اين همه ، براى كسانى كه جوش و كورك دارند، سودمند است .(1049)
826 - مكارم الاخلاق :
از امام صادق (عليه السلام ) روايت شده كه مردى در حضور ايشان از خارش (كهير)، اظهار ناراحتى كرد. امام (عليه السلام ) فرمود: ((سه بار در هر دو پا، در فاصله ميان پى پا و استخوان قوزك ، حجامت كن )).
آن مرد، اين كار را انجام داد و خارش بدن وى از ميان رفت .
مردى ديگر نيز اظهار ناراحتى كرد.
امام (عليه السلام ) فرمود: ((در پى پا (يكى از پاها يا هر دو پا) سه بار حجامت كن كه به خواست خداوند، بهبود يابى )).(1050)
9/1 - 14 - تاءثير زكام و عطسه در پيشگيرى از بيمارى هاى پوستى
827 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
((در هر يك از آدمى زادگان ، دو رگ هست : رگى در سر، كه جذام را تحريك مى كند، و رگى در بدن ، كه پيسى را مى انگيزد. چون آن رگى كه در سر است ، به حركت آيد، خداوند، زكام را بر آن مسلط مى سازد تا هر بيمارى اى كه در آن است ، بيرون رود. از اين رو، اگر كسى از شما در بدن خود، احساس زكام كرد يا كوركى ديد، خداوند را شكر عافيت گويد)).
همچنين فرمود: ((زكام ، فضولاتى در سر است )).(1051)
828 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
چهار چيز را ناخوشايند مداريد؛ زيرا كه براى چهار چيز، سودمندند: زكام را ناخوشايند مداريد؛ زيرا مايه ايمنى از جذام است . كورك ها را ناخوشايند مداريد؛ زيرا مايه ايمنى از پيسى اند. چشم درد را ناخوشايند مداريد؛ زيرا مايه ايمنى از كورى است . و سرف را ناخوشايند مداريد؛ زيرا مايه ايمنى از فلح شدن است .(1052)
9/1 - 15 - تاءثير برخى از ذكرها در بهداشت پوست
829 - امام صادق (عليه السلام ):
هر كس پس از نماز صبح و پيش از آن كه با كسى سخن بگويد، هفت بار بگويد: بسم الله الرحمن الرحيم لا حول ولا قوة الا بالله العلى العظيم ، خداوند، هفتاد گونه بلا را از او دفع كند؛ و هر كس اين (ذكر) را پس از نماز مغرب و پيش از آن كه با كسى سخن بگويد، بر زبان آورد، خداوند، هفتاد گونه بلا را كه كمترين آنها جذام و پيسى است ، از او دور كند.(1053)
ر. ك : ص 264 (پيشگيرى از جذام ).
ر. ك : ص 269 (پيشگيرى از پيسى ).
9/2 - عوامل بيمارى هاى پوستى
الف - قرار گرفتن در مقابل آفتاب
830 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
از نشستن در آفتاب ، حذر كنيد؛ چرا كه جامه را كهنه مى كند، بوى (بدن ) را بد مى سازد و درد نهفته را آشكار مى نمايد.(1054)
831 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
در آفتاب ، چهار چيز است : رنگ را ديگرگون مى سازد، بوى (بدن ) را بد مى كند، جامه را كهنه مى نمايد، و بيمارى بر جاى مى نهد.(1055)
832 - امام على (عليه السلام ):
رو به خورشيد قرار مگيريد؛ زيرا بدبو كننده دهان است ، رنگ را مى پراند، جامعه را كهنه مى سازد و دردهاى نهفته را آشكار مى نمايد.(1056)
833 - امام على (عليه السلام ):
هر گاه كسى از شما در زير آفتاب مى نشيند، پشت به خورشيد قرار گيرد؛ چرا كه آفتاب ، بيمارى هاى نهفته را آشكار مى سازد.(1057)
834 - غريب الحديث :
امام على (عليه السلام )، مردى را در آفتاب ديد. فرمود: ((از آفتاب برخيز(1058). اين حرارت ، بدبو كننده دهان و سست كننده شهوت است ، بوى بدن را بد مى كند، جامعه را كهنه مى سازد و دردهاى نهفته را آشكار مى كند)).(1059)
ب - خوردن گردو در گرماى شديد
835 - امام على (عليه السلام ):
خوردن گردو در گرماى شديد، حرارت را در بدن بر مى انگيزد و زخم هاى تن را تحريك مى كند؛ اما خوردن آن در زمستان ، كليه ها را گرم مى كند و سرما را مى راند.(1060)
ج - خوردن خاك
836 - امام باقر (عليه السلام ):
هر كس خاك بخورد، تنش به خارش مى افتد، به بواسير گرفتار مى شود، بيمارى و بدى در درونش برانگيخته مى گردد، و نيرو از پاهايش مى رود، و هر چه نيز در اين فاصله ، يعنى از دوره سلامت پيش از خوردن خاك تا بهبود دوباره ، از اعمال (عبادى ) او كم شود، بر آن ، باز خواست گردد و كيفر ببيند.(1061)
د - به جوش آمدن خون
837 - امام صادق (عليه السلام ):
خون و جوش آمدنش سه نشانه دارد: جوشى كه از اندام بر آيد، خارش ‍ (كهير)، و حركت جنبندگان (مور مور شدن بدن ).(1062)
ه‍ - خوردن هميشگى تخم مرغ
838 - امام رضا (عليه السلام ):
خوردن هميشگى تخم مرغ (1063)، سبب پيدايش كك مك در صورت مى شود.(1064)
و - خوردن ماهى نمك سود پس از رگزنى و حجامت
839 - امام رضا (عليه السلام ):
خوردن غذاى نمك سود، گوشت نمك سود و خوردن ماهى نمك سود، پس از رگزنى و حجامت ، بهك و گرى ايجاد مى كند.(1065)
9/3 - عوامل ابتلا به جذام
الف - غسل كردن با آبى كه پيش تر در آن غسل شده است
840 - امام رضا (عليه السلام ):
هر كس با آبى غسل كند كه پيش تر در آن غسل شده است و بدين سبب به جذام مبتلا شود، كسى جز خود را نكوهش نكند.(1066)
ب - ماليدن سفال بر بدن در حمام
841 - امام على (عليه السلام ):
زنهار! مبادا كه كسى در حمام ، به پشت بخوابد؛ زيرا اين كار، چربى كليه ها را ذوب مى كند؛ و مباد كسى پاهاى خود را سفال (سنگ پا) بكشد؛ زيرا اين كار، جذام مى آورد.(1067)
ج - خوردن غده
842 - امام على (عليه السلام ):
هر گاه كسى از شما گوشت خريد، غذه ها را از آن بيرون آورد؛ زيرا آنها رگ جذام را تحريك مى كنند.(1068)
د - خوردن تره تيزك به هنگام شب
843 - امام صادق (عليه السلام ):
هر كس شب هنگام ، تره تيزك (1069) بخورد، رگ جذام به بينى او حمله كند و چون شب بخوابد، خون دماغ شود.(1070)
همچنين بنگريد به : ص 493 (جرجير).
ه‍ - خلال كردن با چوب و چوب انار
844 - امام كاظم (عليه السلام ):
با چوب ريحان (1071) و چوب انار، خلال نكنيد؛ زيرا كه رگ جذام را تحريك مى كنند.(1072)
و - همبسترى با زن حائض
845 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
هر كس با زنش در حالى كه وى حائض است ، نزديكى كند و برايشان فرزندى تقدير شود و اين فرزند به جذام مبتلا گردد، كسى جز خويش را نكوهد.(1073)
ر. ك : ص 314 (زيان هاى آميزش با زن حائض ).
9/4 - پيشگيرى از جذام
الف - دورى گزيدن از مبتلايان به جذام
846 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
- از سفارش هاى ايشان به امام على (عليه السلام ) -: ((اى على ! خداوند براى امت من ، اين را خوش ندارد... كه كسى با جذاميان سخن گويد، مگر اين كه ميانشان به اندازه يك ذراع ، فاصله باشد)).
همچنين فرمود: ((از جذامى بگريز، چنانكه از شيرى مى گريزى )).(1074)
846 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
در حالى با جذامى سخن بگو كه ميان تو و او، به اندازه يك يا دو نيزه ، فاصله است .(1075)
ب - پرهيز از آميزش جنسى در آغاز، ميان و پايان ماه
848 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
اى على ! در آغاز و پايان ماه با همسرت آميزش مكن ؛ چرا كه در اين صورت ، ديوانگى ، جذام و تباه مغزى به سراغ او و فرزندش ‍ مى آيد.(1076 )
ج - خوردن شلغم
849 - امام صادق (عليه السلام ):
هيچ كس نيست كه در او ريشه اى از جذام نباشد. اين ريشه را با (خوردن ) شلغم بسوزانيد.(1077)
850 - امام صادق (عليه السلام ):
بر تو باد شلغم ! آن (يعنى شلغم ) را بخور؛ زيرا هيچ كس نيست كه در او رگى از جزام نباشد، اما شلغم ، اين رگ را مى سوزاند(1078 ).(1079)
د - خوردن تره
851 - الكافى :
- به نقل از فرات بن احنف -: از امام صادق (عليه السلام ) درباره تره پرسيدند. فرمود: ((آن را بخوريد كه در آن ، چهار ويژگى است : بوى دهان را خوش مى سازد؛ بادها را از بدن مى راند؛ بواسير را ريشه كن مى كند؛ و هر كس را كه بدان مداومت داشته باشد، از جذام ، ايمن مى دارد)).(1080)
ه‍ - خوردن چغندر
852 - امام صادق (عليه السلام ):
خوردن چغندر در برابر جذام ايمنى مى دهد.(1081)
853 - امام صادق (عليه السلام ):
خداوند، جذام را از ميان يهوديان برداشت ، بدان سبب كه چغندر مى خوردند و رگ ها را بيرون مى كشيدند(1082).(1083)
854 - امام كاظم (عليه السلام ):
چغندر، رگ جذام را به كلى از ميان مى برد.(1084)
و - خوردن حوك
855 - امام صادق (عليه السلام ):
حوك (بادروج )، سبزى پيامبران است ... و امان انسان از جذام است . چون در درون انسان جاى گيرد، همه بيمارى ها را فرو مى نشاند.(1085)
ز - خوردن هزار اسپند
856 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
هر كس به مدت چهل روز، هر صبح ، يك مثقال هزار اسپند حل كرده در آب بخورد، نور حكمت در دلش روشن مى شود و از 72 بيمارى كه كمترين آنها جذام است ، ايمنى مى يابد(1086).(1087)
857 - امام صادق (عليه السلام ):
- در پاسخ پرسشى درباره اسپند و كندر -: اما هزار اسپند، هيچ ريشه اى از آن در زمين فرو نمى رود و هيچ شاخه اى از آن به آسمان بلند نمى شود، مگر اين كه خداوند (عزوجل )، فرشته اى را بر آن گمارد تا آن هنگام كه خشك شود يا به سرنوشتى ديگر در آيد. شيطان نيز از خانه اى كه در آن هزار اسپند است ، هفتاد خانه دور مى شود، و آن ، شفاى هفتاد بيمارى است كه كمترين آنها جذام است . پس مبادا كه آن را از دست بدهيد.(1088)
ح - تاءثير زكام در پيشگيرى از جذام
858 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
چهار چيز را ناخوشايند مداريد:... و زكام را؛ چرا كه رگ هاى جذام را به كلى از ميان مى برد.(1089)
859 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
هيچ انسانى نيست ، مگر اين كه در سر او رگى از جذام هست . پس خداوند، زكام را به نابودى آن بر مى انگيزد و زكام آن را مى سوزاند. هر گاه كسى از شما زكام يافت ، آن را واگذارد و درمان نكند، تا آن كه خداوند خود، آن را درمان سازد.(1090)
860 - امام صادق (عليه السلام ):
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) زكام را درمان نمى كرد و مى فرمود: ((هيچ كس نيست كه رگى از جذام در او نباشد؛ اما چون زكام به شخص ‍ رسد، اين رگ را مى زدايد)).(1091)
ط‍ - كوتاه كردن سبيل و ناخن ها
861 - امام صادق (عليه السلام ):
گرفتن سبيل و ناخن ها از جمعه تا جمعه ، مايه ايمنى از جذام است .(1092)
ر. ك : ص 290 (كوتاه كذدن ناخن ها در روز جمعه ).
ر. ك : ص 255 (بهداشت پوست / خضاب كردن ).
ر. ك : ص 255 (بهداشت پوست / آغاز كردن غذا با نمك ).
ر. ك : ص 257 (بهداشت پوست / سنجد).
ر. ك : ص 258 (بهداشت پوست / گياه سنا).
ر. ك : ص 258 (تاءثير بوييدنى ها در پيشگيرى از بيمارى هاى پوستى ).
ر. ك : ص 258 (اثر حجامت در پيشگيرى و درمان بيمارى هاى پوستى ).
ر. ك : ص 260 (تاءثير برخى از ذكرها در بهداشت پوست ).
ر. ك : ص 263 (عوامل ابتلا به جذام ).
9/5 - عوامل ابتلاى به پيسى
الف - استفاده از آبى كه با آفتاب ، گرم شده است
862 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
با آبى كه به آفتاب گرم شده است ، نه وضو سازيد، نه غسل كنيد و نه خمير بسازيد؛ چرا كه پيسى مى آورد.(1093)
863 - امام كاظم (عليه السلام ):
پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم )، در حالى كه عايشه ، قمقمه آب خود را در آفتاب گذاشته بود، بر او وارد شد. فرمود: ((اى حميرا! اين چيست ؟)).
گفت : سر و تنم را با آن مى شويم .
فرمود: ((ديگر اين كرا را نكن ؛ چرا كه پيسى مى آورد)).(1094)
ب - ماليدن سفال بر بدن در حمام
864 - امام صادق (عليه السلام ):
در حمام تكيه نزن ؛ چرا كه چربى كليه ها را ذوب مى كند. در حمام ، شانه مزن ؛ چرا كه مو را باريك مى كند. سفال (سنگ پا) را به تن ممال ، چرا كه پيسى مى آورد. لنگ را نيز بر صورت خود مكش ؛ چرا كه آب روى را مى برد.(1095)
865 - امام رضا (عليه السلام ):
هر كس از حمام ، سفالى برگيرد و تن خود را با آن بسايد و از آن پس به جذام مبتلا شود، مبادا جز خويش را سرزنش كند(1096).(1097)
ج - خوردن از روى سيرى
866 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
خوردن از روى سيرى ، پيسى مى آورد.(1098)
د - پنج عامل
867 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
پنج چيز است كه پيسى مى آورد: نوره كشيدن در روز جمعه و چهار شنبه ؛ وضو گرفتن و غسل كردن با آبى كه به آفتاب گرم شده است ؛ خوردن در حال جنابت ؛ آميزش در هنگام حائض بودنش ؛ و خوردن در حال سيرى .(1099)
ر. ك : ص 299 (آنچه نقرس مى آورد).
ر. ك : ص 314 (زيان هاى آميزش با زن حائض ).
9/6 - پيشگيرى از پيسى
الف - استفاده از خطمى
868 - امام صادق (عليه السلام ):
شستن سر با خطمى در هر جمعه ، مايه ايمنى از پيسى و ديوانگى است .(1100)
ب - خوردن بادنجان
869 - امام صادق (عليه السلام ):
بر شما باد بادنجان (/بادمجان ) بورانى ؛ زيرا شفايى است كه از پيسى ايمنى مى دهد. بادنجانى هم كه به روغن زيتون سرخ شود، چنين است .(1101)
ج - بيرون زدن كورك
870 - پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ):
چهار چيز را ناخوشايند مداريد:... و كورك را؛ چرا كه ريشه هاى پيسى را قطع مى كند.(1102)
ر. ك : ص 147 (آنچه حافظه را تقويت مى كند / كرفس ).
ر. ك : ص 255 (بهداشت پوست / خضاب كردن ).
ر. ك : ص 255 (بهداشت پوست / آغاز كردن غذا با نمك ).
ر. ك : ص 258 (بهداشت پوست / گياه سنا).
ر. ك : ص 285 (تاءثير بوييدنى ها در پيشگيرى از بيمارى هاى پوستى ).
ر. ك : ص 285 (اثر حجامت در پيشگيرى و درمان بيمارى هاى پوستى ).
ر. ك : ص 260 (تاءثير زكام و عطسه در پيشگيرى از بيمارى هاى پوستى ).
ر. ك : ص 260 (تاءثير برخى از ذكرها در بهداشت پوست ).
ر. ك : ص 291 (كوتاه كردن ناخن ها در روز جمعه / ح 952 و 953).
9/7 - آنچه براى درمان پيسى سودمند است
الف - خوردن گوشت گاو همراه با چغندر
871 - امام باقر (عليه السلام ):
بنى اسرائيل ، از لكه هاى سفيدى كه (بر پوست ) مى ديدند، نزد موسى (عليه السلام ) اظهار ناراحتى كردند. پس خداوند به موسى (عليه السلام ) چنين وحى فرستاد: ((به آنان بگو كه گوشت گاو، همراه با چغندر بخورند)).(1103)
872 - امام صادق (عليه السلام ):
آب گوشت چغندر با گوشت گاو، سفيدى (1104) را از ميان مى برد.(1105)
ب - آب گوشت گاو
873 - امام صادق (عليه السلام ):
آب گوشت گاو، پيسى را از ميان مى برد.(1106)
874 - امام كاظم (عليه السلام ):
هر كس آب گوشت گاو بخورد، خداوند، پيسى و جذام را از او دور مى كند.(1107)
ج - سويق
875 - امام صادق (عليه السلام ):
سويق (1108) خشك ، سفيدى را از ميان مى برد.(1109)
876 - امام كاظم (عليه السلام ):
سويق و آب گوشتى كه با گوشت گاو فراهم آمده باشد، پيسى را از ميان مى برد.(1110)
877 - امام كاظم (عليه السلام ):
آب گوشت فراهم آمده با گوشت گاو همراه با سويق ، پيسى را از ميان مى برد.(1111)
همچنين ، ر. ك : ص 621 ح 2035 و 2036.
9/8 - آنچه براى درمان بهك ، سودمند است
878 - الكافى :
- به نقل از احمد بن حسن بن جلاب ، از يكى از ياران امام كاظم (عليه السلام ) -: مردى نزد امام كاظم (عليه السلام ) از بهك (1112) اظهار ناراحتى كرد. امام (عليه السلام )، به او فرمود كه ماش بپزد و از آن شوربايى بسازد و در خوراك خود، قرار دهد.(1113)
879 - مكارم الاخلاق :
- به نقل از امام رضا (عليه السلام ) در پاسخ و پرسش با يكى از يارانش در مورد بهك -: ((ماش تازه را در هنگام خاص خودش فراهم كن و آن را با برگش بكوب و آب آن را بگير و ناشتا بخور و بر روى محل بهك نيز بمال )).
آن مرد مى گويد: اين كار را انجام دادم و بهبود يافتم .(1114)
880 - طب الائمة (عليهم السلام ):
- به نقل از عبدالله بن سنان -: مردى نزد امام صادق (عليه السلام ) از لك و پيسى اظهار ناخرسندى كرد. فرمود: ((به حمام برو و حنا را به نوره درآميز و بر محل بمال ؛ چه ، پس از اين كار، هيچ ناراحتى اى نخواهى داشت )).
آن مرد مى گويد: به خداوند سوگند، تنها يك بار اين كار را انجام دادم و خداوند، مرا بهبود بخشيد و آن بيمارى (ديگر) باز نگشت .(1115)
9/9 - آنچه براى درمان گرى سودمند است
881 - مكارم الاخلاق :
كسى نزد امام كاظم (عليه السلام )، از فراوانى گرى اى كه بدان مبتلا بود، ظهار ناراحتى كرد. فرمود: ((گرى ، از بخار جگر است . برو و پاى راست خود را رگ بزن و بر استفاده كردن از دو درهم روغن بادام شيرين ، همراه با آب كشك جو، ملازمت كن و از (خوردن ) ماهى و سركه نيز حذر كن )).
آن مرد، اين كار را انجام داد و به اذن خداوند (عزوجل )، بهبود يافت .(1116)
9/10 - آنچه براى درمان ترك پوست ، سودمند است
882 - الكافى :
- به نقل از عمر بن اذينه -: مردى از ترك پوست دست و پاى خود، نزد امام صادق (عليه السلام ) اظهار ناراحتى كرد. امام به او فرمود: ((پنبه اى بردار و يك گياه بان (1117) در ميان آن قرار ده و آن را در ناف خود كن )).
اسحاق بن عمار گفت : فدايت شوم ! گياه بان را در ميان پنبه اى بپيچد و آن را در ناف خود قرار دهد؟
فرمود: ((اما تو اى اسحاق ! بان را در ناف خود بريز، كه بزرگ است (و گنجايش دارد))).
ابن اذينه مى گويد: پس از آن ماجرا، آن مرد را ديدم و به من گفت كه آن كار را يك بار انجام داده و ناراحتى او از ميان رفته است .(1118)
9/11 - آنچه براى درمان كك و مك صورت ، سودمند است
883 - امام صادق (عليه السلام ):
هر كس بر نخستين لقمه غذاى خود، نمك بپاشد، كك و مك صورت او از ميان مى رود.(1119)
9/12 - آنچه براى درمان زخم هاى چركين ، سودمند است
884 - سنن ابن ماجة :
- به نقل از سلمى ام رافع -: پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم )، هيچ زخم چركين يا خار گوشتى اى بر بدنش عارض نمى شد، مگر اين كه بر آن ، حنا مى نهاد.(1120)
9/13 - آنچه براى درمان سبوسه (شوره سر) سودمند است
885 - امام صادق (عليه السلام ):
شستن سر با خطمى ، مايه ايمنى از سردرد، بركنار ماندن از فقر، و پاكيزگى سر از سبوسه است .(1121)
9/14 - آنچه براى درمان بدبويى عرق ، سودمند است
886 - امام صادق (عليه السلام ):
حنا، بوى بد عرق را از ميان مى برد، بر طراوت صورت مى افزايد، دهان را خوش بو مى كند و فرزند را نيكو مى سازد.(1122)
فصل دهم : مو
10/1 - اشاره به حكمت نهفته در مو
الف - دفع مواد زايد
887 - بحارالانوار:
- به نقل از محمد بن سنان ، از مفضل بن عمر، در گفتگو با امام صادق (عليه السلام ) (در بيان نعمت هايى كه خداوند متعال به انسان بخشيده است ) -: امام صادق (عليه السلام ) فرمود: ((در اين بنگر و تاءمل كن كه چه حسن تدبيرى در آفرينش موها و ناخن هاست . از آن رو كه آنها از چيزهايى اند كه بلند مى شوند و زياد مى شوند، به گونه اى كه نياز است پيوسته از آنها كاسته شود، فاقد حس آفريده شده اند، تا انسان از كوتاه كردن آنها احساس درد نكند؛ در حالى كه اگر مو و ناخن از چيزهايى بودند كه حس داشتند، انسان ، در كوتاه كردن و چيدن آنها، ميان دو ناخوشايند، مى ماند: يا اين كه آنها را واگذارد تا بلند شوند و بر او سنگينى كنند، و يا آن كه با تحمل درد و رنجى كه او را مى آزارد، آنها را كوتاه كند)).