الحكم الزاهرة

على رضا صابرى يزدى
مترجم : محمد رضا انصارى محلاتى

- ۲۲ -


138 فضل المؤمن - ارزش مؤمن‏

1239- قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: إنّ المؤمن ليعرف في‏السّماء كما يعرف الرّجل أهله و ولده و إنّه أكرم عند اللَّه عزّ و جلّ من ملك مقرّب.

البحار 60/ 300

پيامبر خدا (ص) فرمود: مؤمن در آسمان شناخته مى‏شود

همان گونه كه آدمى زن و فرزندش را مى‏شناسد. مؤمن نزد خداوند از فرشته مقرّب گرامى‏تر است.

1240- عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: المؤمن أعظم حرمة من‏الكعبة.

روضة المتقين 13/ 103 الخصال 1/ 27

از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: احترام مؤمن از احترام كعبه بيشتر است.

1241- عن قتيبة الاعشى قال: سمعت ابا عبد اللَّه عليه السّلام‏يقول:المؤمنة أعزّ من المؤمن، و المؤمن أعزّ من الكبريت الأحمر فمن راى منكم الكبريت الأحمر؟.

البحار 67/ 159

قتيبه اعشى مى‏گويد: از امام صادق (ع) شنيدم كه مى‏فرمود:

زن با ايمان كمياب‏تر از مرد مؤمن، و مرد مؤمن كمياب‏تر از طلاى سرخ است. آيا كداميك از شما طلاى سرخ را ديده است؟!

1242- عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه‏عليه و آله: قال اللَّه تبارك و تعالى: لو لم يكن في الأرض إلّا مؤمن واحد، لاستغنيت به عن جميع خلقي و لجعلت له من إيمانه أنسا لا يحتاج إلى أحد.

البحار 67/ 154

از امام صادق (ع) نقل شده كه رسول خدا (ص) فرمود: خداوند فرموده است: اگر در روى زمين تنها يك مؤمن باشد، من بوسيله او از تمام مردم بى‏نياز مى‏شوم و از ايمانش وسيله انسى براى او قرار مى‏دهم كه به هيچ كس نيازمند نباشد.

1243- عن عليّ عليه السّلام: أقرب النّاس من اللَّه سبحانه أحسنهم‏إيمانا.

غرر الحكم/ 196

از على (ع) نقل شده است: نزديكترين مردم به خدا كسى است كه ايمانش از همه بهتر باشد.

1244- ... قال ابو عبد اللَّه عليه السّلام: إنّ اللَّه لم يؤمن المؤمن من‏بلايا الدّنيا و لكن آمنه من العمى في الآخرة و من الشّقاء يعني عمى البصر.

صفات الشيعة/ 75

امام صادق (ع) فرمود: خداوند، مؤمن را از بلاهاى دنيوى ايمن نداشته ولى او را از شقاوت و كورى در قيامت، يعنى نابينائى چشم، ايمن داشته است.

1245- عن عليّ عليه السّلام: الدّنيا سجن المؤمن، و الموت تحفته‏والجنّة مأواه.

غرر الحكم/ 77

از على (ع) نقل شده است: دنيا زندان مؤمن، و مرگ هديه‏اش و بهشت جايگاه اوست.

139 علامات المؤمن - نشانه‏هاى مؤمن‏

1246- ... قال ابو عبد اللَّه عليه السّلام: إنّ المؤمن أشدّ من زبرالحديد إنّ الحديد إذا أدخل النّار تغيّر و إنّ المؤمن لو قتل ثمّ نشر ثمّ قتل لم يتغيّر قلبه.

صفات الشيعة/ 74

امام صادق (ع) فرمود: مؤمن از پاره آهن سخت‏تر است، چرا كه‏

آهن را اگر در آتش بگذارند تغيير مى‏كند، ولى مؤمن اگر كشته شود و زنده گردد و سپس كشته شود عقيده‏اش تغيير نمى‏كند.

1247- عن ابي الحسن عليه السّلام قال: إنّ المؤمن أعزّ من الجبل،الجبل يستقلّ بالمعاول و المؤمن لا يستقلّ دينه بشي‏ء.

مجموعة ورام 2/ 125

از حضرت ابو الحسن (ع) نقل شده كه فرمود: مؤمن از كوه سخت‏تر است. كوه به وسيله كلنگ از آن كاسته مى‏شود، ولى دين مؤمن با هيچ چيز كم نمى‏گردد.

1248- قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: إنّ من أمّتي رجالاالإيمان أثبت في قلوبهم من الجبال الرّواسي.

تفسير ابي الفتوح 2/ 4

پيامبر خدا (ص) فرمود: مردانى از امّت من هستند كه ايمان در دل آنان استوارتر از كوههاى محكم است.

1249- عن الصادق عليه السّلام: المؤمن أشدّ في دينه من الجبال‏الرّاسيات.

اشعة من بلاغة الامام الصادق/ 201

از امام صادق (ع) نقل شده است: مؤمن در دين خود استوارتر از كوههاى محكم است.

1250- قال امير المؤمنين عليه السّلام: علامات المؤمن أربعة، أكله‏كأكل المرضى و نومه كنوم الغرقى و بكاؤه كبكاء الثّكلى و قعوده كقعود الواثب.

جامع الاخبار/ 98 انوار الهداية/ 9

امير المؤمنين (ع) فرمود: نشانه‏هاى مؤمن چهار چيز است: خوراكش مانند خوراك بيماران، و خوابش مانند خواب غرق‏شدگان، و گريه‏اش مانند گريه زن فرزند مرده، و نشستن‏اش مانند نشستن كسى است كه از جا مى‏پرد.

1251- عن عليّ عليه السّلام: للمؤمن ثلاث علامات، الصّدق واليقين و قصر الأمل.

غرر الحكم/ 585

از على (ع) نقل شده است: مؤمن داراى سه نشانه است: راستگوئى، يقين، و كوتاهى آرزو.

1252- ... عن الدلهاث مولى الرضا عليه السّلام قال: سمعت الرضاعليه السّلام يقول: لا يكون المؤمن مؤمنا حتّى يكون فيه ثلاث خصال: سنّة من ربّه و سنّة من نبيّه و سنّة من وليّه فأمّا السّنّة من ربّه فكتمان سرّه قال اللَّه عزّ و جلّ:

«عالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلى‏ غَيْبِهِ أَحَداً إِلَّا مَنِ ارْتَضى‏ مِنْ رَسُولٍ» و أمّا السّنّة من نبيّه فمداراة النّاس فإنّ اللَّه عزّ و جلّ أمر نبيّه صلّى اللَّه عليه و آله بمداراة النّاس فقال:

«خُذِ الْعَفْوَ وَ أْمُرْ بِالْعُرْفِ» و أمّا السّنّة من وليّه فالصّبر في البأساء و الضّرّاء.

الكافي 2/ 241

دلهاث: غلام حضرت رضا (ع) مى‏گويد: از امام رضا (ع) شنيدم كه مى‏فرمود: مؤمن، مؤمن نيست مگر اينكه سه خصلت در او وجود داشته باشد:

خصلتى از پروردگارش و خصلتى از پيامبرش و خصلتى از امامش. امّا خصلتى كه از پروردگار بايد داشته باشد راز دارى است، خداوند فرموده: «داناى غيب است و هيچ كس را از غيب خود آگاه نمى‏كند مگر پيامبرى را كه مورد رضايت او باشد». و امّا خصلتى را كه از پيامبر بايد داشته باشد خوشرفتارى با مردم است، زيرا خداوند پيامبرش را به خوشرفتارى با مردم دستور داده و فرموده: «راه عفو را در پيش گير و به نيكوكارى فرمان ده». و امّا خصلتى كه از امام بايد داشته باشد شكيبائى در سختى و گرفتارى است.

1253- عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: ينبغي للمؤمن أن يكون‏فيه‏ثماني خصال: وقورا عند الهزاهز، صبورا عند البلاء، شكورا عند الرّخاء، قانعا بما رزقه اللَّه، لا يظلم الأعداء و لا يتحامل للأصدقاء، بدنه منه في تعب و النّاس منه في راحة. إنّ العلم خليل المؤمن، و الحلم وزيره و العقل أمير جنوده، و الرّفق أخوه، و البرّ والده.

الكافي 2/ 7

از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: سزاوار است مؤمن داراى هشت خصلت باشد: هنگام فتنه‏ها باوقار، و در برخورد با گرفتاريها شكيبا باشد. در گشايش زندگى سپاسگزارى كند و به آنچه خدا به او روزى داده است قناعت نمايد.

به دشمنان ستم نكند و خود را براى دوستان به رنج و مشقّت نيفكند. خودش از سوى خودش در رنج، و مردم از سوى او در آسايش باشند. دانش، دوست مؤمن و بردبارى وزير اوست. عقل، فرمانده سپاه وى و نرمى، برادرش و نيكوكارى پدر اوست.

1254- عن الصادق عليه السّلام قال: كمال المؤمن في ثلاث‏خصال: التّفقّه في دينه و الصّبر على النّائبة و التّقدير في المعيشة.

مجموعة ورام/ 80

از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: كمال مؤمن در سه خصلت است: فرا گرفتن دين و شكيبائى در برابر حوادث و اندازه‏گيرى معاش.

1255- عن عليّ عليه السّلام: علوّ الهمّة من الإيمان. الاثنا عشرية/21

از على (ع) نقل شده است: بلند همّتى از ايمان است.

1256- قال امير المؤمنين عليه السّلام: المؤمن نفسه منه في تعب والنّاس منه في راحة.

البحار 75/ 53

امير المؤمنين (ع) فرمود: مؤمن از سوى خودش در رنج است و مردم از سوى او در آسايش.

1257- قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: لا ينبغي للمؤمن أن‏يكون بخيلا و لا جبانا.

المحجة البيضاء 6/ 74

پيامبر خدا (ص) فرمود: براى مؤمن سزاوار نيست كه بخيل و ترسو باشد.

140 علامات المنافق - نشانه‏هاى منافق‏

بَشِّرِ الْمُنافِقِينَ بِأَنَّ لَهُمْ عَذاباً أَلِيماً

س 4 آية 138 به منافقان بشارت ده كه براى آنان عذابى دردناك خواهد بود.

1258- ... عن النبيّ صلّى اللَّه عليه و آله انه قال: للمنافق ثلاث‏علامات: إذا حدّث كذب و إذا وعد أخلف و إذا ائتمن خان.

تفسير نور الثقلين 2/ 246

از پيامبر (ص) نقل شده كه فرمود: منافق داراى سه نشانه است:

هر گاه سخن بگويد دروغ مى‏گويد، و زمانى كه وعده بدهد تخلّف مى‏كند، و چون امين شمرده شود خيانت مى‏ورزد.

1259- عن عبد اللَّه بن مسعود عن النبيّ صلّى اللَّه عليه و آله قال:أربع من كنّ فيه فهو منافق إلى أن قال: و إذا عاهد غدر.

مستدرك الوسائل 2/ 250

از عبد اللَّه بن مسعود نقل شده كه پيامبر (ص) فرمود: چهار خصلت است كه در هر كس باشد منافق است، تا آنكه فرمود: و هر گاه پيمان ببندد نيرنگ مى‏كند.

1260- عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه‏عليه و آله: ثلاث من كنّ فيه كان منافقا و إن صام و صلّى و زعم أنّه مسلم، من إذا ائتمن خان و إذا حدّث كذب و إذا وعد أخلف، إنّ اللَّه عزّ و جلّ قال في كتابه: «إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْخائِنِينَ» و قال اللَّه: «أَنَّ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَيْهِ إِنْ كانَ مِنَ الْكاذِبِينَ» و قال اللَّه:

«وَ اذْكُرْ فِي الْكِتابِ إِسْماعِيلَ إِنَّهُ كانَ صادِقَ الْوَعْدِ وَ كانَ رَسُولًا نَبِيًّا».

الكافى 2/ 290 البحار 72/ 108

از امام صادق (ع) نقل شده كه رسول خدا (ص) فرمود: سه خصلت است كه در هر كس باشد منافق است هر چند روزه بگيرد و نماز بخواند و گمان كند كه مسلمان است: كسى كه هر گاه امين شمرده شود خيانت ورزد، و زمانى كه سخن گويد دروغ گويد، و چون وعده دهد تخلّف كند. خداوند در كتاب خود فرموده: «خدا خيانتگران را دوست نمى‏دارد» و فرموده: «اگر از دروغگويان باشد لعنت خدا بر او باد» و فرموده: «در اين كتاب از اسماعيل ياد كن كه مردى درست وعده و فرستاده‏اى پيامبر بود».

1261- و سئل رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: عن علامة المؤمن والمنافق فقال صلّى اللَّه عليه و آله: إنّ المؤمن همّته في الصّلاة و الصّيام و العبادة و المنافق همّته في الطّعام و الشّراب كالبهيمة. المحجّة البيضاء 5/ 122 مجموعة ورّام 1/ 99

پيامبر خدا (ص) را از نشانه مؤمن و منافق پرسيدند، فرمود:

همّت مؤمن نماز و روزه و عبادت است، ولى همّت منافق مانند چهار پايان خوردن و آشاميدن!

1262- عن الحسين عليه السّلام: إيّاك و ما تعتذر منه فإنّ المؤمن لايسي‏ء و لا يعتذر و المنافق كلّ يوم يسي‏ء و يعتذر.

تحف العقول/ 177 لمعة من بلاغة الحسين/ 122

از امام حسين (ع) نقل شده است: از هر چيزى كه از آن عذر خواهى مى‏كنى بپرهيز، زيرا مؤمن، بدى نمى‏كند و عذر خواهى هم نمى‏كند، ولى منافق هر روز بدى مى‏كند و عذر خواهى مى‏نمايد.

1263- عن عليّ عليه السّلام: المنافق لسانه يسرّ و قلبه يضرّ.

غرر الحكم/ 60

از على (ع) نقل شده است: زبان منافق سرور آفرين و درونش زيانبار است.

1264- و قال صلّى اللَّه عليه و آله: لعن اللَّه من أكرم الغنيّ لغناه ولعن‏اللَّه من أهان الفقير لفقره و لا يفعل هذا إلّا منافق و من أكرم الغنيّ لغناه و أهان الفقير لفقره سمّي في السّموات عدوّ اللَّه و عدوّا الأنبياء لا يستجاب له دعوة و لا يقضى له حاجة.

لآلئ الاخبار 2/ 7

پيامبر (ص) فرمود: خدا لعنت كند كسى را كه به ثروتمند بخاطر ثروتش احترام بگذارد، و خدا لعنت كند كسى را كه به بينوا بخاطر نيازمنديش اهانت كند. اين كار جز از منافق سر نمى‏زند. هر كس ثروتمند را بخاطر ثروتش احترام كند و بينوا را بخاطر نيازمنديش اهانت نمايد او را در آسمانها دشمن خدا و دشمن پيامبران مى‏خوانند و هيچ دعائى از او مستجاب نمى‏شود و حاجتى از او روا نمى‏گردد.

141 فضائل الشيعة فضيلت شيعه‏

1265- قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: الجنّة محرّمة على‏الأنبياء حتّى أدخلها و محرّمة على الأمم كلّها حتّى تدخل شيعتنا أهل البيت.

امالي المفيد/ 53

رسول خدا (ص) فرمود: بهشت بر پيامبران حرام است تا زمانى كه من وارد آن شوم، و بر تمام امّتها نيز حرام است تا پيروان ما خاندان وارد گردند.

1266- عن الريان، عن الرضا عن آبائه عليهم السّلام قال: قال رسول‏اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: شيعة عليّ هم الفائزون يوم القيامة.

جامع الاخبار/ 15 امالى الصدوق/ 295 بشارة المصطفى/ 161 البحار 68/ 9

از ريّان، از امام رضا (ع)، از پدرانش نقل شده كه رسول خدا (ص) فرمود: روز قيامت شيعيان على رستگارند.

1267- عن الباقر عليه السّلام قال: إنّا و شيعتنا خلقنا من طينة واحدة... الخبر.

بصائر الدرجات/ 15 المحاسن 1/ 125

از امام باقر (ع) نقل شده كه فرمود: ما و شيعيانمان از يك سرشت آفريده‏شده‏ايم ...

1268- عن جابر عن ابي جعفر عليه السّلام في قول اللَّه عز و جل:قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ إِنَّما يَتَذَكَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ فقال: نحن الّذين نعلم و عدوّنا الّذين لا يعلمون و شيعتنا اولو الألباب.

بصائر الدرجات/ 54

از جابر نقل شده كه امام باقر (ع) در باره گفتار خداوند: «بگو:

آيا آنان كه مى‏دانند با آنان كه نمى‏دانند برابرند؟ تنها خردمندان پند مى‏گيرند» فرمود:

مائيم كسانى كه مى‏دانيم، و دشمنان ما كسانى هستند كه نمى‏دانند، و شيعيان ما خردمندان هستند.

1269- قال الطبرسي (ره) قال الباقر عليه السّلام: نحن و شيعتناأصحاب اليمين.

البحار 24/ 9

طبرسى مى‏گويد: امام باقر (ع) فرموده است: ما و شيعيانمان دست راستيها هستيم.

1270- عن احمد بن محمد عن ابن ابي نجران قال: سمعت اباالحسن عليه السّلام يقول: من عادى شيعتنا فقد عادانا إلى أن قال: شيعتنا الّذين يقيمون الصّلاة و يؤتون الزّكاة و يحجّون البيت الحرام و يصومون شهر رمضان و يوالون أهل البيت و يبرءون من أعدائنا أولئك أهل الإيمان و التّقى، و الأمانة، من ردّ عليهم فقد ردّ على اللَّه و من طعن عليهم فقد طعن على اللَّه الخبر.

الوسائل 1/ 15

احمد بن محمّد، از ابن ابى نجران نقل كرده كه گفت: از حضرت ابو الحسن (ع) شنيدم كه مى‏فرمود: هر كه با شيعيان ما دشمنى كند با ما دشمنى كرده است. تا آنكه فرمود: شيعيان ما كسانى هستند كه نماز بر پا مى‏دارند و زكات مى‏دهند و خانه خدا را زيارت مى‏كنند و ماه رمضان روزه مى‏گيرند و به اهل بيت محبّت مى‏ورزند و از دشمنان ما بيزارى مى‏جويند. اينان، اهل ايمان و پرهيزگارى و امانتند. هر كه دست ردّ بر سينه آنان بزند خدا را ردّ كرده و هر كه بر آنان عيب بگيرد بر خدا عيب گرفته است ...

1271- عن محمد بن يحيى بن سدير قال: قال ابو عبد اللَّه عليه‏السّلام: إذا كان يوم القيامة دعي الخلائق بأمّهاتهم ما خلانا و شيعتنا فإنّا لا سفاح بيننا.

صفات الشيعة/ 58

از محمد بن يحيى بن سدير نقل شده كه گفت: امام صادق (ع) فرمود: روز قيامت كه مى‏شود، همه مردم را به نام مادرانشان مى‏خوانند مگر ما و شيعيان ما را، زيرا در ميان ما زنا صورت نگرفته است.

1272- عن عليّ عليه السّلام: شيعتنا كالأترجّة طيّب ريحها حسن‏ظاهرها و باطنها.

غرر الحكم/ 451

از على (ع) نقل شده است: شيعيان ما مانند ترنج هستند كه بوئى خوش دارد و ظاهر و باطنش نيكوست.

1273- ... عن ابي الحسن الرضا عليه السّلام قال: شيعتنا المسلّمون‏لأمرنا الآخذون بقولنا المخالفون لأعدائنا فمن لم يكن كذلك فليس منّا.

صفات الشيعة/ 45 الوسائل 18/ 83 البحار 68/ 168 الفصول المهمة/ 225

از حضرت ابو الحسن امام رضا (ع) نقل شده كه فرمود: شيعيان ما تسليم فرمان ما هستند و به گفتار ما عمل مى‏كنند و با دشمنان ما مخالفند. هر كه چنين نباشد از ما نيست.

142 صفات الشيعة - صفات شيعه‏

1274- ... عن مفضل بن عمر قال: قال الصادق عليه السّلام: كذب‏من زعم أنّه من شيعتنا و هو متمسّك بعروة غيرنا.

الفصول المهمة/ 225 صفات الشيعة/ 45

از مفضل بن عمر نقل شده كه امام صادق (ع) فرمود: دروغ مى‏گويد كسى كه گمان مى‏كند از شيعيان ماست، در حالى كه به دستگيره غير ما چنگ زده است.

1275- عن مسعود بن سعد عن جابر قال: قال الباقر عليه السّلام:إنّما شيعتنا من أطاع اللَّه عزّ و جلّ.

مستدرك الوسائل 2/ 291

از مسعود بن سعد، از جابر نقل شده كه امام باقر (ع) فرمود:

شيعيان ما تنها كسانى هستند كه خدا را اطاعت مى‏كنند.

1276- ... عن أبي عبد اللَّه عليه السّلام يقول: و اللَّه ما شيعة عليّ إلّامن عفّ بطنه و عمل لخالقه و رجا ثوابه و خاف عقابه.

صفات الشيعة/ 49

از امام صادق (ع) نقل شده كه مى‏فرمود: به خدا سوگند، شيعه على فقط كسى است كه شكم خود را حفظ كند و براى آفريدگار خود، كار (شايسته) نمايد و به پاداش او اميدوار باشد و از كيفرش بترسد.

1277- و قال الصادق عليه السّلام: رحم اللَّه شيعتنا خلقوا من‏فاضل‏طينتنا و عجنوا بماء ولايتنا يحزنون لحزننا و يفرحون لفرحنا.

شجرة طوبى 1/ 3

امام صادق (ع) فرمود: خدا رحمت كند شيعيان ما را كه از زيادى گل ما بوجود آمده و با آب محبّت ما خمير شده‏اند، در غم ما غمگين و در شادى ما شادمانند.

1278- عن ابي جعفر عليه السّلام قال: قال أمير المؤمنين عليه‏السّلام: شيعتنا المتباذلون في ولايتنا، المتحابّون في مودّتنا، المتزاورون في إحياء أمرنا، الّذين إن غضبوا لم يظلموا و إن رضوا لم يسرفوا بركة على من جاوروا، سلم لمن خالطوا.

الكافي 2/ 236 المحجة البيضاء 4/ 352

از امام باقر (ع) نقل شده كه امير المؤمنين (ع) فرمود: شيعيان ما كسانى هستند كه در راه ولايت ما به يك ديگر بذل و بخشش مى‏كنند، و در راه دوستى ما با يك ديگر محبّت دارند، و براى زنده كردن فرمان ما به ديدار يك ديگر مى‏روند. آنان كه اگر خشمگين شوند ستم نمى‏كنند و اگر خشنود گردند زياده روى ندارند. براى همسايگان خود مايه بركت و براى همنشينانشان مايه صلح و صفا هستند.

1279- عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام: الشّيعة ثلاثة أصناف، صنف‏يتزيّنون بنا و صنف يستأكلون بنا و صنف منّا و إلينا يأمنون بأمننا و يخافون بخوفنا، ليسوا بالبذر المذيعين، و لا بالجفاة المرائين، إن غابوا لم يفقدوا و إن شهدوا لم يؤبه بهم أولئك مصابيح الهدى.

المحجة البيضاء 4/ 356

از امام صادق (ع) نقل شده است: شيعيان ما سه دسته‏اند:

دسته‏اى خود را به وسيله ما زينت مى‏بخشند، و دسته‏اى به وسيله ما روزى مى‏خورند، و دسته‏اى از ما و متمايل به ما هستند كه به امنيّت ما امنيّت يافته و به ترس ما بيمناك مى‏شوند. آنان پراكنده و متفرّق و خشن و رياكار نيستند. اگر غايب شوند غيبت آنان احساس نمى‏شود، و اگر حضور يابند مورد توجّه قرار نمى‏گيرند. آنان چراغهاى هدايتند.

1280- روى ابو بصير عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: شيعتناالّذين إذا خلوا ذكروا اللَّه كثيرا.

البحار 93/ 162 روضة المتقين 13/ 199

ابو بصير از امام صادق (ع) نقل كرده كه فرمود: شيعيان ما كسانى هستند كه هر گاه تنها شوند خدا را بسيار ياد مى‏كنند.

1281- قال ابو عبد اللَّه عليه السّلام: ليس من شيعتنا من قال بلسانه‏و خالفنا في أعمالنا و آثارنا و لكنّ شيعتنا من وافقنا بلسانه و قلبه و اتّبع آثارنا و عمل بأعمالنا اؤلئك شيعتنا.

الوسائل 11/ 196 البحار 68/ 164

امام صادق (ع) فرمود: كسى كه به زبان بگويد ولى در اعمال و آثار با ما مخالفت كند شيعه ما نيست. شيعه ما كسى است كه به زبان و دل با ما موافقت نمايد و از آثار ما پيروى كند و اعمال ما را انجام دهد. اينان شيعيان ما هستند.

1282- قال الصادق عليه السّلام: كونوا لنا زينا و لا تكونوا عليناشيئا،قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً و احفظوا ألسنتكم و كفّوا عن الفضول و قبح القول. مشكاة الانوار/ 173

امام صادق (ع) فرمود: مايه زينت ما باشيد و مايه زشتى ما نباشيد. با مردم سخن نيكو بگوئيد و زبانتان را حفظ كنيد و از پر حرفى و سخنان زشت خوددارى نمائيد.

1283- قال عليّ عليه السّلام: من كان من شيعتنا عالما بشريعتنافأخرج ضعفاء شيعتنا من ظلمة جهلهم إلى نور العلم، الّذي حبوناه به جاء يوم القيامة على رأسه تاج من نور يضي‏ء لأهل جميع

تلك العرصات ... الخبر.

المحجة البيضاء 1/ 9

على (ع) فرمود: از شيعيان ما هر كه به آئين ما آگاه باشد شيعيان ناتوان را از تاريكى جهل به نور دانش- كه ما به او بخشيده‏ايم- در آورد، رو قيامت با تاجى از نور كه بر سر دارد و به اهل محشر نور مى‏بخشد، وارد مى‏شود ...

1284- عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: شيعتنا أهل الهدى و أهل‏التّقى و أهل الخير و أهل الإيمان و أهل الفتح و الظّفر.

الكافي 2/ 233 المحجة البيضاء 4/ 353

از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: شيعيان ما اهل هدايت و تقوى و اهل خير و ايمان و اهل فتح و پيروزى هستند.

1285- ... عن جعفر بن محمد عليهما السّلام قال: امتحنوا شيعتناعند ثلاث، عند مواقيت الصّلاة كيف محافظتهم عليها و عند أسرارهم كيف حفظهم لها عن عدوّنا و إلى أموالهم كيف مواساتهم لإخوانهم فيها.

البحار 83/ 22 جامع احاديث الشيعة 4/ 58

از جعفر بن محمد (ع) نقل شده كه فرمود: شيعيان ما را در سه مورد آزمايش كنيد: هنگام فرا رسيدن اوقات نماز كه چگونه مراقب آن هستند، و در مورد اسرارى كه نزد آنان هست كه چگونه آن را از دشمنان ما حفظ مى‏كنند، و در زمينه اموالشان كه چگونه بوسيله آن به برادرانشان يارى مى‏دهند.

الفصل الثانى تربية النفس‏

143 محاسبة النفس - حسابرسى خويشتن‏

بَلِ الْإِنْسانُ عَلى‏ نَفْسِهِ بَصِيرَةٌ وَ لَوْ أَلْقى‏ مَعاذِيرَهُ.

س 75/ آية 14 و 15 بلكه انسان به كار خويش بيناست هر چند عذرهاى خود را القاء كند.

1286- ... قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: لا يكون العبد مؤمناحتّى يحاسب نفسه أشدّ من محاسبة الشّريك شريكه و السّيّد عبده.

البحار 70/ 72 الوسائل 11/ 380

پيامبر خدا (ص) فرمود: بنده، مؤمن نخواهد بود تا اينكه خود را سخت‏تر از حسابرسى شريك در حقّ شريك، و مولى نسبت به برده‏اش، مورد حسابرسى قرار دهد.

1287- عن عليّ عليه السّلام: من حاسب نفسه وقف على عيوبه واحاط بذنوبه فاستقال الذّنوب و أصلح العيوب.

غرر الحكم/ 696

از على (ع) نقل شده است: هر كه خود را مورد حسابرسى قرار دهد از عيبهاى خويش آگاه مى‏گردد و به گناهانش احاطه پيدا مى‏كند، آنگاه از گناهان باز مى‏گردد و عيبهاى خود را اصلاح مى‏نمايد.

1288- عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال: ألا فحاسبوا أنفسكم قبل‏أن تحاسبوا فإنّ في القيامة خمسين موقفا كلّ موقف مقام ألف سنة ثمّ تلا هذه الآية: فِي يَوْمٍ كانَ مِقْدارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ.

تفسير نور الثقلين 5/ 413

از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: هان! پيش از آنكه به حساب شما برسند خود به حساب خويش برسيد، زيرا در قيامت پنجاه جايگاه وجود دارد كه زمان ايستادن در هر جايگاهى هزار سال است، سپس اين آيه را تلاوت فرمود:

«در روزى كه مقدار آن پنجاه هزار سال است».

1289- عن النبيّ صلّى اللَّه عليه و آله: حاسبوا أنفسكم قبل أن‏تحاسبوا و زنوها قبل أن توزنوا، و تجهّزوا للعرض الأكبر.

البحار 70/ 73 الوسائل 11/ 380

از پيامبر (ص) نقل شده است: پيش از آنكه به حساب شما برسند خود به حساب خويش برسيد، و قبل از آنكه مورد سنجش قرار گيريد خويشتن را بسنجيد، و خود را براى بزرگترين سان آماده كنيد.

1290- ... قال الصادق عليه السّلام: من استوى يوماه فهو مغبون ومن كان آخر يوميه شرّهما فهو ملعون و من لم يعرف الزّيادة في نفسه كان إلى النّقصان أقرب و من كان إلى النّقصان أقرب فالموت خير له من الحيوة.

امالي الصدوق/ 531

امام صادق (ع) فرمود: هر كه دو روزش برابر باشد زيانكار، و هر كه دوّمين روزش بدتر باشد ملعون است، و هر كه در خود افزونى نبيند به كاستى نزديكتر است، و هر كه به كاستى نزديكتر باشد مرگ براى او از زندگى بهتر است.

1291- عن عليّ عليه السّلام: من حاسب نفسه ربح و من غفل عنهاخسر و من خاف أمن و من اعتبر أبصر، و من أبصرفهم و من فهم علم.

البحار 70/ 73 الفصول المهمة/ 331 الوسائل 11/ 379 نهج البلاغة (فيض)/ 1170 (الصالح)/ 506

از على (ع) نقل شده است: هر كه به حساب خويش برسد سود مى‏برد و هر كه از خود غافل شود زيان مى‏كند و هر كه (از خدا) بترسد در امان است و هر كه عبرت گيرد بينا مى‏شود و هر كه بينا گردد مى‏فهمد و هر كه بفهمد مى‏داند.

1292- قال ابو الحسن موسى بن جعفر عليهما السّلام: ليس منّا من‏لم يحاسب نفسه في كلّ يوم فإن عمل خيرا استزاد اللَّه منه و حمد اللَّه عليه و إن عمل شرّا استغفر اللَّه منه و تاب إليه.

الاختصاص/ 21 مشكاة الانوار/ 247 البحار 70/ 72

حضرت ابو الحسن موسى بن جعفر (ع) فرمود: از ما نيست كسى كه هر روز به حساب خويش نرسد پس اگر كار نيكى انجام داده از خدا بيش از آن را بخواهد و خدا را بر آن سپاس گويد، و اگر كار زشتى مرتكب شده از خدا طلب آمرزش كند و به درگاه او توبه نمايد.

1293- قال امير المؤمنين عليه السّلام: ما أسرع السّاعات في اليوم وما أسرع اليوم في الشّهور و ما أسرع الشّهور في السّنين و ما أسرع السنين في العمر.

مجموعة ورام 1/ 70

امير المؤمنين (ع) فرمود: ساعات روز چه زود تمام مى‏شود، و روزهاى ماه چه با شتاب مى‏گذرد، و ماههاى سال چه با سرعت سپرى مى‏شود، و سالهاى عمر چه شتابان به پايان مى‏رسد!

1294- عن عليّ عليه السّلام: تدارك في آخر عمرك ما فاتك في‏أوّله.

الاثنا عشرية/ 20

از على (ع) نقل شده است: آنچه را در آغاز عمر از دست داده‏اى در پايان عمر خويش جبران كن.

1295- عن عليّ عليه السّلام: ثمرة المحاسبة إصلاح النّفس. غررالحكم/ 362

از على (ع) نقل شده است: نتيجه حسابرسى، اصلاح خويشتن است.

1296- عن عليّ عليه السّلام: إضاعة الفرصة غصّة. البحار 71/ 217نهج البلاغة (فيض)/ 1131 (الصالح)/ 489

از على (ع) نقل شده است: از دست دادن فرصت، مايه اندوه است.