144 جهاد النفس - جهاد با نفس
1297- ... عن ابي عبد
اللَّه عليه السّلام: أنّ النّبيّ صلّى اللَّه عليه وآلهبعث بسريّة فلمّا رجعوا
قال: مرحبا بقوم قضوا الجهاد الأصغر و بقي الجهاد الأكبر، قيل: يا رسول اللَّه و ما
الجهاد الاكبر؟ قال صلّى اللَّه عليه و آله:
جهاد النفس.
روضة المتقين 3/ 161 الكافي 5/ 12
از امام صادق (ع) نقل شده است كه پيامبر (ص)
سريّهاى اعزام كرد. هنگامى كه بازگشتند، فرمود: مرحبا بر گروهى كه جهاد كوچكتر را
انجام دادند و جهاد بزرگتر بر عهده آنان باقى مانده است. سؤال كردند: اى پيامبر
خدا! جهاد بزرگتر چيست؟ فرمود: جهاد با نفس!
1298- قال النبيّ صلّى
اللَّه عليه و آله: المجاهد من جاهد نفسه فيطاعة اللَّه عزّ و جلّ.
المحجة البيضاء 5/ 115
پيامبر (ص) فرمود: جهادكننده كسى است كه در راه
اطاعت خدا با نفس خويش جهاد نمايد.
1299-عن عليّ عليه
السّلام: ما من جهاد أفضل من جهاد النّفس.
غرر الحكم/ 745
از على (ع) نقل شده است: هيچ جهادى بهتر از
جهاد با نفس نيست.
1300- عن عليّ عليه
السّلام: جهاد النّفس أفضل جهاد.
غرر الحكم/ 371
از على (ع) نقل شده است: جهاد با نفس بهترين
جهاد است.
1301- عن عليّ عليه
السّلام: أعجز النّاس من عجز عن إصلاح نفسه.
غرر الحكم/ 196
از على (ع) نقل شده است: ناتوانترين مردم كسى
است كه از اصلاح خويش ناتوان باشد.
1302- عن عليّ عليه
السّلام: من لم يجاهد نفسه لم ينل الفوز. غررالحكم/ 641
از على (ع) نقل شده است: هر كه با نفس خويش
جهاد نكند به پيروزى نمىرسد.
1303- عن سليمان عليه
السّلام قال: إنّ الغالب لهواه أشدّ من الّذي يفتح المدينة وحده.
مجموعة ورام 1/ 60
از سليمان (ع) نقل شده كه فرمود: كسى كه بر
هواى نفس خود غلبه يافته، قدرتمندتر است از كسى كه به تنهائى شهرى را فتح كرده است.
عن عليّ عليه السّلام: من
خالف نفسه فقد غلب الشّيطان.
غرر الحكم/ 683
از على (ع) نقل شده است: هر كه با نفس خويش
مخالفت كند بر شيطان غلبه يافته است.
1305- عن عليّ عليه
السّلام: من لم يملك شهوته لم يملك عقله. غرر الحكم/ 702 مستدرك الوسائل 2/ 287
از على (ع) نقل شده است: هر كه تمايلات خود را
در اختيار نگيرد عقل خود را در اختيار نخواهد گرفت.
1306- عن عليّ عليه
السّلام: خير الأمراء من كان على نفسه أميرا. غرر الحكم/ 390
از على (ع) نقل شده است: بهترين فرماندهان كسى
است كه فرمانده خويش باشد.
1307- عن عليّ عليه
السّلام: نفسك أقرب أعدائك إليك. غررالحكم/ 774
از على (ع) نقل شده است: نزديكترين دشمنان به
تو، نفس تو است.
1308- عن ابي جعفر عليه
السّلام قال: حدّثني أبي عن أبيه عن جدّه عليهم السّلام قال: قال رسول اللَّه صلّى
اللَّه عليه و آله: أشجع النّاس من غلب هواه.
مستدرك الوسائل 2/ 345
از امام باقر (ع) نقل شده كه فرمود: حديث كرد
مرا پدرم، از پدرش از جدّش كه رسول خدا (ص) فرمود: شجاعترين مردم كسى است كه بر
هواى نفس خويش غلبه كند.
145 الاخلاص في العمل - اخلاص در
عمل
1309- عن رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: يا ابن مسعود إذا عملتعملا فاعمله للَّه خالصا لأنّه لا
يقبل من عباده الأعمال إلّا ما كان له خالصا.
مكارم الاخلاق/ 453
از پيامبر خدا (ص) نقل شده كه فرمود: اى پسر
مسعود! هر گاه عملى انجام دادى آن را خالص براى خدا انجام ده، زيرا خداوند فقط
كارهائى را كه خالص براى او انجام گرفته است از بندگانش مىپذيرد.
1310- عن عليّ عليه
السّلام: لا تجعلنّ للشّيطان في عملك نصيبا وعلى نفسك سبيلا.
غرر الحكم/ 807
از على (ع) نقل شده است: هرگز در كار خودت
بهرهاى براى شيطان مگذار و او را بر خودت راه مده.
1311- عن عليّ عليه
السّلام: الإخلاص ملاك العبادة. غرر الحكم/30
از على (ع) نقل شده است: ملاك بندگى، اخلاص
است.
1312- عن عليّ عليه
السّلام: بالإخلاص ترفع الأفعال. غرر الحكم/332
از على (ع) نقل شده است: با اخلاص، كارها بالا
مىرود.
1313- عن عليّ عليه
السّلام: السّعيد من أخلص الطّاعة. غررالحكم/ 46
از على (ع) نقل شده است: خوشبخت كسى است كه از
روى اخلاص اطاعت خدا كند.
1314- عن عليّ عليه
السّلام: أخلصوا إذا عملتم. غرر الحكم/ 130 از على (ع) نقل شده است: هر گاه كارى
انجام داديد، از روى اخلاص انجام دهيد.
1315- قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: ربّ صائم حظّه منصيامه الجوع و العطش و ربّ قائم حظّه من
قيامه السّهر.
الوسائل 1/ 53 البحار 87/ 207
رسول خدا (ص) فرمود: بسا روزه دارى كه بهرهاش
از روزه فقط گرسنگى و تشنگى است، و بسا بپا ايستادهاى كه بهرهاش از قيام فقط
بيدارى است.
1316- عن عليّ عليه
السّلام: تقرّب العبد إلى اللَّه سبحانه بإخلاصنيّته.
غرر الحكم/ 347
از على (ع) نقل شده است: خلوص نيّت بنده باعث
نزديكى او به خداوند سبحان است.
1317- عن عليّ عليه
السّلام: ربّ عمل أفسدته النّيّة. غرر الحكم/415
از على (ع) نقل شده است: بسا كارى كه در اثر
نيّت تباه مىگردد.
1318- عن عليّ عليه
السّلام: ما أقبح بالإنسان باطنا عليلا و ظاهراجميلا.
غرر الحكم/ 749
از على (ع) نقل شده است: چه زشت است براى انسان
كه درونى بيمار و ظاهرى زيبا داشته باشد!
1319- عن عبد اللَّه بن
ابي يعفور قال: سمعت ابا عبد اللَّه الصادقعليه السّلام يقول: قال أبو جعفر الباقر
عليه السّلام: من كان ظاهره أرجح من باطنه خفّ ميزانه.
امالي الصدوق/ 398 روضة المتقين 13/ 157 تحف
العقول/ 214 البحار 71/ 365 الفقيه 4/ 289 الوسائل 1/ 50
عبد اللَّه بن ابى يعفور مىگويد: از امام صادق
(ع) شنيدم كه مىفرمود: امام باقر (ع) فرموده است: هر كه ظاهرش از باطنش بهتر باشد
ميزان عملش سبك خواهد بود.
1320- ... قال ابو جعفر
محمد بن عليّ الجواد عليهما السّلام: لاتكنوليّا للَّه في العلانية عدوّا له في
السّرّ.
البحار 78/ 365
حضرت ابو جعفر امام جواد (ع) فرمود: دوست خدا
در آشكار و دشمن او در پنهانى مباش.
1321- عن الصادق عليه
السّلام: اجعلوا أمركم هذا اللَّه تعالى و لاتجعلوه للنّاس فإنّه ما كان للَّه فهو
للَّه و ما كان للنّاس فلا يصعد إلى اللَّه.
روضة المتقين 12/ 140 الوسائل 1/ 52 المحجة
البيضاء 6/ 146
از امام صادق (ع) نقل شده است: اين كار خود را
براى خدا قرار دهيد نه براى مردم، زيرا آنچه براى خداست به خدا تعلّق مىگيرد و
آنچه براى مردم است بسوى خدا بالا نمىرود.
1322- ... عن هشام بن
سالم عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال:يقولاللَّه عزّ و جلّ: أنا خير شريك فمن
عمل لي و لغيري فهو لمن عمله غيري.
المحاسن/ 252 الوسائل 1/ 53
هشام بن سالم از امام صادق (ع) نقل كرده كه
فرمود: خداوند مىفرمايد: من بهترين شريك هستم. هر كه براى من و غير من كارى انجام
دهد، آن كار به غير من- كه كار را براى او انجام داده است- اختصاص خواهد داشت.
146 القلب - دل
1323- ... النعمان بن
بشير يقول: سمعت رسول اللَّه صلّى اللَّه عليهو آله يقول: في الإنسان مضغة إذا هي
سلمت و صحّت سلم بها سائر الجسد، فإذا سقمت سقم بها سائر الجسد و فسد، و هي القلب.
الخصال 1/ 31
نعمان بن بشير مىگويد: از رسول خدا (ص) شنيدم
كه مىفرمود: در درون آدمى پاره گوشتى است كه اگر صحيح و سالم بماند قسمتهاى ديگر
بدن نيز سالم مىماند، و اگر بيمار گردد ساير قسمتهاى بدن نيز بيمار و فاسد مىشود.
آن پاره گوشت، دل است.
1324- و قال صلّى اللَّه
عليه و آله: حبّ الجاه و المال ينبتان النّفاقفي القلب كما ينبت الماء البقل.
المحجة البيضاء 6/ 112
پيامبر (ص) فرمود: محبّت مال و جاه، نفاق در دل
مىروياند همان گونه كه آب، سبزى را مىروياند.
1325- قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: إيّاك و كثرة الضّحك فإنّهيميت القلب.
البحار 76/ 59
رسول خدا (ص) فرمود: از خنده زياد بپرهيز كه دل
را مىميراند.
1326- قال صلّى اللَّه
عليه و آله: أحيوا قلوبكم بقلّة الضّحك والشّبع، و طهّروها بالجوع تصفو و ترقّ.
المحجّة البيضاء 5/ 154
پيامبر (ص) فرمود: دلهاى خود را با كم خنديدن و
سيرى اندك، زنده بداريد و آن را بوسيله گرسنگى پاكيزه كنيد. در اين صورت دلهايتان
صاف و رقيق خواهد شد.
1327- عن الصادق عليه
السّلام قال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليهو آله: شرّ العمى عمى القلب.
البحار 70/ 51
از امام صادق (ع) نقل شده كه رسول خدا (ص)
فرمود: بدترين كوريها كورى دل است.
1328- عن عليّ عليه
السّلام: قسوة القلب من الشّبع. الاثنا عشرية/21
از على (ع) نقل شده است: سنگدلى در اثر سيرى
است.
1329- قال صلّى اللَّه
عليه و آله: ضياء القلب من أكل الحلال. الاثناعشرية/ 21
پيامبر (ص) فرمود: روشنى دل در اثر خوردن (مال)
حلال است.
1330- قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: إذا طاب قلب المرءطاب جسده و إذا خبث القلب خبث الجسد.
الخصال 1/ 31
رسول خدا (ص) فرمود: هر گاه دل آدمى پاك گرديد
جسمش پاك مىگردد و هر گاه دل ناپاك شد جسم نيز ناپاك مىشود.
1331- قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: لكلّ شيء معدن ومعدن التّقى قلوب العاقلين.
روضة الواعظين 1/ 9
پيامبر خدا (ص) فرمود: هر چيزى معدنى دارد و
معدن پرهيزگارى دلهاى خردمندان است.
1332- قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: يأتي على النّاس زمانوجوههم وجوه الآدميّين و قلوبهم قلوب
الشّياطين كأمثال الذّئاب الضّواري سفّاكون للدّماء لا يتناهون عن منكر فعلوه ...
الخبر.
البحار 22/ 453
رسول خدا (ص) فرمود: بر مردم زمانى مىآيد كه
چهره آنان چهره آدمى، و دلشان دل شيطان است. همچون گرگهاى درنده خون يك ديگر را
مىريزند و يك ديگر را از كارهاى زشتى كه مرتكب مىشوند باز نمىدارند ...
1333- قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: يا أبا ذرّ إنّ اللَّه تبارك وتعالى لا ينظر إلى صوركم و
لا إلى أموالكم و لكن ينظر إلى قلوبكم و أعمالكم يا أبا ذرّ التّقوى هاهنا و أشار
إلى صدره.
تفسير ابي الفتوح 5/ 28 البحار 77/ 88 مجموعة
ورام 2/ 64
پيامبر خدا (ص) فرمود: اى ابو ذر! خداوند به
چهرهها و اموال شما نگاه نمىكند، ولى به دلها و اعمال شما نظر مىافكند. آنگاه
پيامبر (ص) در حالى كه به سينهاش اشاره مىكرد، فرمود: تقوى اينجاست.
147 الخوف من اللَّه - ترس از
خدا
1334- قال امير المؤمنين
عليه السّلام: يا بنيّ خف اللَّه خوفا إنّك لوأتيته بحسنات أهل الأرض لم يقبلها منك
و ارج اللَّه رجاء إنّك لو أتيته بسيّئات أهل الأرض غفرها لك.
جامع الاخبار/ 113 الاثنا عشرية/ 40
امير المؤمنين (ع) فرمود: پسرم! از خدا چنان
بترس كه اگر نيكيهاى مردم روى زمين را براى او بياورى از تو نپذيرد، و به خدا چنان
اميدوار باش كه اگر گناهان مردم روى زمين را براى او بياورى تو را بيامرزد.
1335- عن اسحاق بن عمّار
قال: قال الصادق عليه السّلام: ياإسحاق خف اللَّه كأنك تراه و إن كنت لا تراه فإنّه
يراك، فإن كنت ترى أنّه لا يراك فقد كفرت و إن كنت تعلم أنّه يراك ثمّ برزت له
بالمعصية فقد جعلته من أهون النّاظرين عليك.
الكافي 2/ 68 روضة المتقين 12/ 70
از اسحاق بن عمّار نقل شده كه گفت: امام صادق
(ع) (به من) فرمود: اى اسحاق! از خدا چنان بترس كه گويا او را مىبينى. اگر تو او
را نمىبينى او تو را مىبيند. پس اگر عقيده دارى كه او تو را نمىبيند كافرشدهاى،
و اگر عقيده دارى كه تو را مىبيند و آشكارا نافرمانى او مىكنى، او را از پستترين
نظركنندگان به خودت قرار دادهاى.
1336- عن سنان بن طريف
قال: سمعت ابا عبد اللَّه عليه السّلاميقول: ينبغي للمؤمن أن يخاف اللَّه خوفا
كأنّه مشرف على النّار و يرجو رجاء كأنّه من أهل الجنّة ... الحديث.
الوسائل 11/ 181 مجموعة ورام 2/ 176
سنان بن طريف مىگويد: از امام صادق (ع) شنيدم
كه مىفرمود: سزاوار است مؤمن بگونهاى از خدا بترسد كه گوئى مشرف بر آتش است، و
بگونهاى اميدوار باشد كه گوئى از اهل بهشت است ....
1337- عن عليّ عليه
السّلام: رحم اللَّه عبدا راقب ذنبه و خاف ربّه. غرر الحكم/ 408
از على (ع) نقل شده است: خدا رحمت كند بندهاى
را كه مراقب گناه خويش باشد و از پروردگارش بترسد.
1338- عن عليّ عليه
السّلام: أعظم النّاس علما أشدّهم خوفا للَّه. غرر الحكم/ 193
از على (ع) نقل شده است: دانشمندترين مردم كسى
است كه ترسش از خدا بيشتر باشد.
1339- ... عن الهيثم بن
واقد سمعت أبا عبد اللَّه عليه السّلام يقول:من خاف اللَّه أخاف اللَّه منه كلّ
شيء و من لم يخف اللَّه أخافه اللَّه من كلّ شيء.
الكافي 2/ 68 الوسائل 11/ 173
هيثم بن واقد مىگويد: از امام صادق (ع) شنيدم
كه مىفرمود: هر كه از خدا بترسد خدا هر چيزى را از او خواهد ترسانيد، و هر كه از
خدا نترسد خدا او را از هر چيزى خواهد ترسانيد.
1340- قال الحسين عليه
السّلام: لا يأمن من يوم القيامة، إلّا من قدخاف اللَّه في الدّنيا.
لمعة من بلاغة الحسين/ 132
امام حسين (ع) فرمود: تنها آن كس كه در دنيا از
خدا ترسيده است، از روز قيامت در امان است.
1341- عن ابي حمزة عن ابي
جعفر عليه السّلام قال: ما من قطرةأحبّ الى اللَّه عزّ و جلّ من قطرة دموع في سواد
اللّيل مخافة من اللَّه لا يراد بها غيره.
عدة الداعي/ 158 الكافي 2/ 482
از ابو حمزه، از امام باقر (ع) نقل شده كه
فرمود: هيچ قطرهاى نزد خدا محبوبتر از قطره اشكى كه در تاريكى شب از ترس خدا ريخته
شود و جز خدا منظور نباشد، نيست.
1342- ... عن الحسن بن
ابي سارة قال: سمعت ابا عبد اللَّه عليهالسّلام يقول: لا يكون المؤمن مؤمنا حتّى
يكون خائفا راجيا، و لا يكون خائفا راجيا حتّى يكون عاملا لما يخاف و يرجو.
الكافي 2/ 71 امالي المفيد/ 123 جامع الاخبار/
114
حسن بن ابو ساره مىگويد: از امام صادق (ع)
شنيدم كه مىفرمود: مؤمن، مؤمن نخواهد بود تا اينكه ترسان و اميدوار باشد، و ترسان
و اميدوار نخواهد بود تا اينكه به آنچه از آن مىترسد و به آن اميدوار است، عمل
كند.
1343- عن عليّ عليه
السّلام: خف اللَّه يؤمنك و لا تأمنه فيعذّبك. غرر الحكم/ 400
- از على (ع) نقل شده است: از خدا بترس تا تو
را ايمن دارد، و از او ايمن مباش كه تو را عذاب كند.
1344- قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: رأس الحكمة مخافةاللَّه. مستدرك الوسائل 2/ 291
پيامبر خدا (ص) فرمود: ريشه حكمت، ترس از
خداست.
1345- عن عليّ عليه
السّلام: من خاف العقاب انصرف عنالسّيّئات.
غرر الحكم/ 669
از على (ع) نقل شده است: هر كس از كيفر بترسد
از گناهان روى مىگرداند.
1346- عن عليّ عليه
السّلام: اتّق اللَّه بعض التّقى و إن قلّ و اجعلبينك و بين اللَّه سترا و إن رقّ.
نهج البلاغة (فيض)/ 1184 (الصالح)/ 511 غرر
الحكم/ 116
از على (ع) نقل شده است: از خدا تا حدودى پروا
داشته باش اگر چه اندك باشد، و ميان خود و خدا پردهاى قرار ده اگر چه نازك باشد.
1347- في حديث عن الرضا
عن آبائه عليهم السّلام قال: ... فقالصلّى اللَّه عليه و آله: اتّقوا النّار و لو
بشقّ تمرة، اتّقوا النّار و لو بشربة من ماء.
امالي الصدوق/ 85 البحار 96/ 317
در حديثى از امام رضا (ع)، از پدرانش نقل شده
كه رسول خدا (ص) فرمود: از آتش بترسيد اگر چه با دادن نصف خرما باشد. از آتش بترسيد
اگر چه با دادن شربتى آب باشد.
1348- عن رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله انه قال: من أراد أن يكونأعزّ النّاس فليتّق اللَّه عزّ و
جلّ.
مستدرك الوسائل 2/ 299 كنز الفوائد/ 164 الاثنا
عشرية/ 13 البحار 77/ 169
از پيامبر خدا (ص) نقل شده كه فرمود: هر كه
مىخواهد عزيزترين مردم باشد بايد از خداوند بزرگ پروا داشته باشد.
1349- عن عليّ عليه
السّلام: اتّق اللَّه الّذي لا بدّ لك من لقائه و لامنتهى لك دونه.
غرر الحكم/ 119
از على (ع) نقل شده است: از خداوندى كه از
ديدارش ناگزيرى و پايانى جز او ندارى، پروا داشته باش.
1350- عن عليّ عليه
السّلام: الحذر الحذر أيّها المغرور و اللَّه لقدستر حتّى كأنّه قد غفر.
غرر الحكم/ 144
از على (ع) نقل شده است: اى فريب خورده! بترس،
بترس! به خدا سوگند، خداوند (گناهان را) چنان بر تو پوشانده كه گويى تو را آمرزيده
است.
1351- ... عن ابن عرفة عن
ابي الحسن عليه السّلام قال: إنّ للَّه عزّ وجلّ في كلّ يوم و ليلة مناديا ينادي:
مهلا مهلا عباد اللَّه عن معاصي اللَّه فلو لا بهائم رتّع و صبية رضّع و شيوخ ركّع،
لصبّ عليكم العذاب صبّا ترضّون به رضّا.
الكافي 2/ 276 البحار 73/ 344 الوسائل 11/ 243
ابن عرفه از حضرت ابو الحسن (ع) نقل كرده كه
فرمود: خداوند نداكنندهاى دارد كه هر روز و شب ندا مىدهد: اى بندگان خدا! از
نافرمانى خدا دست بداريد، دست بداريد. اگر چهار پايان چرنده و كودكان شيرخوار و
پيرمردان خميده نبودند چنان عذابى بر سر شما فرو مىريخت كه زير آن له مىشديد.
1352-عن أبي بصير قال قال
أبو جعفر (ع) كان من دعاء أمير المؤمنين (ع) إلهي كفى بي عزا أن أكون لك عبدا و كفى
بي فخرا أن تكون لي ربا إلهي أنت لي كما أحب فوفقني لما تحبّ.
البحار 94/ 94
از ابو بصير نقل شده كه امام باقر (ع) فرمود:
از جمله دعاهاى امير المؤمنين (ع) اين بود: اى خداى من! همين عزّت مرا بس كه بنده
توام، و همين افتخار مرا بس كه تو پروردگار منى. اى خداى من! همان گونه كه من دوست
دارم تو از آن منى، پس مرا به آنچه دوست دارى موفّق بدار.
148 التوبة - توبه
1353- قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: التّائب من الذّنب كمن لاذنب له.
عيون اخبار الرضا 2/ 74 تفسير ابي الفتوح 2/
650 الاثنا عشرية/ 8 الوسائل 11/ 360
پيامبر خدا (ص) فرمود: كسى كه از گناه توبه كند
مانند كسى است كه هيچ گناهى نداشته است.
1354- ... عن ابي عبد
اللَّه عليه السّلام قال: إنّ اللَّه عزّ و جلّ يفرحبتوبة عبده المؤمن إذا تاب كما
يفرح أحدكم بضالّته إذا وجدها.
الكافي 2/ 436
از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: خداوند هر
گاه بنده مؤمنش توبه كند از توبه او خوشحال مىشود، همان گونه كه يكى از شما وقتى
گمشدهاش را مىيابد خوشحال مىگردد.
1355- قال أبو عبد اللَّه
عليه السّلام: إنّ اللَّه يحبّ المفتّن التّوّاب ومن لم يكن ذلك منه كان أفضل.
الكافي 2/ 435 مستدرك الوسائل 1/ 387
امام صادق (ع) فرمود: خداوند كسى را كه دچار
فتنه شده و توبه نموده دوست دارد، ولى كسى كه فتنه از او سر نزند بهتر است.
1356- عن عليّ عليه
السّلام: التّوبة تطهّر القلوب و تغسّل الذّنوب. غرر الحكم/ 49
از على (ع) نقل شده است: توبه دلها را پاكيزه
مىكند و گناهان را مىشويد.
1357- قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: ما من شيء أحبّ إلىاللَّه من شابّ تائب.
روضة الواعظين 2/ 481 مشكاة الانوار/ 170
رسول خدا (ص) فرمود: هيچ چيز نزد خدا محبوبتر
از جوان توبه كار نيست.
1358- و قال (النبيّ)
صلّى اللَّه عليه و آله: باب التّوبة مفتوح لمنأرادها فتوبوا إلى اللَّه توبة
نصوحا.
البحار 77/ 169 كنز الفوائد/ 164
پيامبر (ص) فرمود: هر كه بخواهد توبه كند در
توبه به روى او باز است، بنا بر اين، پيش خدا همانند توبه نصوح توبه كنيد.
1359- قيل له: ما التّوبة
النّصوح؟ فقال عليّ عليه السّلام: ندمبالقلب، و استغفار باللّسان، و القصد على أن
لا يعود.
البحار 78/ 48
از امير المؤمنين (ع) پرسيدند: توبه نصوح چيست؟
فرمود:
پشيمانى در دل و طلب آمرزش به زبان و تصميم بر
اينكه (به گناه) باز نگردد.
1360- قال (اي أبو عبد
اللَّه عليه السّلام): و كان رسول اللَّه صلّىاللَّهعليه و آله: يتوب إلى اللَّه
في كلّ يوم سبعين مرّة من غير ذنب، قلت: يقول أستغفر اللَّه و أتوب إليه قال: كان
يقول أتوب إلى اللَّه.
مستدرك الوسائل 1/ 387
امام صادق (ع) فرمود: رسول خدا (ص) هر روز بدون
آنكه گناهى مرتكب شده باشد هفتاد مرتبه نزد خدا توبه مىبرد. راوى مىگويد: سؤال
كردم: آيا پيامبر «استغفر اللَّه ربّى و اتوب اليه» مىگفت؟ فرمود:
«اتوب الى اللَّه»
مىگفت.
1361- و عنه عليه
السّلام: التّائب من الذّنب كمن لا ذنب له والمستغفر عن الذّنب و هو مصرّ عليه
كالمستهزئ ربّه ... الخبر.
مجموعة ورام 1/ 6
و نيز از آن حضرت نقل شده است: كسى كه از گناه
توبه كند مانند كسى است كه هيچ گناهى نداشته است، و كسى كه از گناه طلب آمرزش كند و
حال آنكه بر (انجام دادن) آن اصرار مىورزد، مانند كسى است كه پروردگار خود را به
مسخره گرفته است ...
1362- عن عليّ عليه
السّلام: إنّما الورع التّطهير عن المعاصي. غررالحكم/ 297
از على (ع) نقل شده است: پارسائى آن است كه
آدمى خود را از گناهان پاك سازد.
1363- روي عن النبيّ صلّى
اللَّه عليه و آله انه قال: لكلّ شيء حيلةوحيلة الذّنوب التّوبة.
انوار الهداية/ 246
از پيامبر (ص) نقل شده كه فرمود: هر چيزى
چارهاى دارد و چاره گناهان توبه است.
1364- عن النبيّ صلّى
اللَّه عليه و آله: يا ابن مسعود لا تقدّم الذّنبولا تؤخّر التّوبة و لكن قدّم
التّوبة و أخّر الذّنب فإنّ اللَّه تعالى يقول في كتابه: «بَلْ يُرِيدُ الْإِنْسانُ
لِيَفْجُرَ أَمامَهُ» البحار 77/ 104
از پيامبر (ص) نقل شده كه فرمود: اى پسر مسعود!
گناه را جلو نيانداز و توبه را به تأخير نيافكن، بلكه توبه را جلو بياند از و گناه
را به تأخير بيافكن.
خداوند در كتاب خود مىفرمايد: «بلكه آدمى
مىخواهد آينده عمرش را گناه كند».
1365- قال الرضا عليه
السّلام: من لم يقدر على ما يكفّر به ذنوبهفليكثر من الصّلاة على محمّد و آله
(صلوات اللَّه عليهم أجمعين) فإنّها تهدم الذّنوب هدما.
البحار 94/ 47
امام رضا (ع) فرمود: هر كس قدرت بر كارى كه
گناهان او را بپوشاند، نداشته باشد، بايد بر محمّد و آل او بسيار درود بفرستد، زيرا
صلوات، گناهان را بكلّى ويران مىكند.
149 الاستغفار - استغفار
1366- ... عن الصادق عن
آبائه عليهم السّلام قال: قال رسول اللَّهصلّى اللَّه عليه و آله: لكلّ داء دواء و
دواء الذّنوب الاستغفار فإنّها الممحاة.
البحار 93/ 279 مستدرك الوسائل 1/ 387
از امام صادق (ع)، از پدرانش نقل شده كه رسول
خدا (ص) فرمود: هر دردى دوائى دارد، و دواى گناهان استغفار است. استغفار وسيله محو
گناهان است.
1367- عن جعفر بن محمد،
عن آبائه عليهم السّلام قال: قال رسولاللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: طوبى لمن وجد
في صحيفة عمله يوم القيامة تحت كلّ ذنب أستغفر اللَّه.
مكارم الاخلاق/ 313 الوسائل 11/ 355 البحار 93/
280
از جعفر بن محمّد، از پدرانش نقل شده كه پيامبر
خدا (ص) فرمود: خوشا به حال كسى كه روز قيامت در نامه عملش زير هر گناهى
«استغفر اللَّه»
بيابد.
1368- عن علي بن موسى
الرّضا عن آبائه عليهم السّلام عن اميرالمؤمنين عليه السّلام قال: تعطّروا
بالاستغفار لا تفضحنّكم روائح الذّنوب.
البحار 93/ 278 الوسائل 11/ 356
از على بن موسى الرّضا (ع) از پدرانش از امير
المؤمنين (ع) نقل شده كه فرمود: خود را بوسيله استغفار خوشبو كنيد، مبادا بوى
گناهان، شما را رسوا كند.
1369- ... عن ابي عبد
اللَّه عليه السّلام قال: العبد المؤمن إذا أذنبذنبا أجّله اللَّه سبع ساعات فإن
استغفر اللَّه لم يكتب عليه شيء و إن مضت السّاعات و لم يستغفر كتبت عليه سيّئة و
إنّ المؤمن ليذكر ذنبه بعد عشرين سنة حتّى يستغفر ربّه فيغفر له و إنّ الكافر
لينساه من ساعته.
الكافي 2/ 437
از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: هر گاه
بنده مؤمن گناهى مرتكب شود خداوند هفت ساعت به او مهلت مىدهد، اگر از خدا طلب
آمرزش كرد چيزى براى او نوشته نمىشود، و اگر آن ساعات گذشت و استغفار نكرد براى او
يك گناه نوشته مىشود، و گاهى مؤمن پس از بيست سال به ياد گناهش مىافتد و از خدا
طلب آمرزش مىكند و خدا او را مىبخشد، ولى كافر در همان لحظه گناه خود را فراموش
مىكند.
1370- عن عبيد بن زرارة
قال: قال الصادق عليه السّلام: إذا أكثرالعبد من الاستغفار رفعت صحيفته و هي
تتلألأ.
البحار 93/ 284 روضة المتقين 12/ 16 الكافي 2/
504
از عبيد بن زراره نقل شده كه امام صادق (ع)
فرمود: هر گاه بنده بسيار استغفار كند نامه عملش در حالى كه مىدرخشد بالا مىرود.
1371- عن موسى بن جعفر
عليه السّلام، عن آبائه عليهم السّلامقال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و
آله: عليك بالاستغفار فإنّه المنجاة.
البحار 93/ 283
از موسى بن جعفر (ع)، از پدرانش نقل شده كه
رسول خدا (ص) فرمود: بر تو باد به استغفار زيرا استغفار وسيله نجات است.
1372- قال النبيّ صلّى
اللَّه عليه و آله: عوّدوا ألسنتكم الاستغفار فإنّاللَّه تعالى لم يعلّمكم
الاستغفار إلّا و هو يريد أن يغفر لكم.
البحار 93/ 283
پيامبر (ص) فرمود: زبان خود را به استغفار عادت
دهيد، زيرا خداوند استغفار را بدان جهت به شما تعليم داده كه مىخواهد شما را
بيامرزد.
1373- عن عليّ عليه
السّلام: عجبت لمن يقنط و معه الاستغفار. تفسير نور الثقلين 1/ 491 البحار 78/ 67
نهج البلاغة (فيض)/ 1114 (الصالح)/ 482
از على (ع) نقل شده است: در شگفتم از كسى كه با
وجود اينكه استغفار در اختيار اوست باز هم نااميد است!
قال صلّى اللَّه عليه و
آله: ألا أخبركم بدائكم من دوائكم، قلنا بلى يا رسول اللَّه قال: داؤكم الذّنوب و
دواؤكم الاستغفار. البحار 93/ 282
پيامبر (ص) فرمود: آيا شما را از درد و
درمانتان آگاه نكنم؟
گفتيم: چرا، يا رسول اللَّه. فرمود: دردتان
گناه و درمانتان استغفار است.
1375- قال النبيّ صلّى
اللَّه عليه و آله: من أكثر الاستغفار جعل اللَّهلهمن كلّ همّ فرجا و من كلّ ضيق
مخرجا و يرزقه من حيث لا يحتسب.
البحار 93/ 281 جامع الاخبار/ 67 مستدرك
الوسائل 1/ 387
پيامبر (ص) فرمود: كسى كه بسيار استغفار كند
خداوند هر اندوهى را از او بر طرف مىكند و او را از هر تنگنائى خارج مىسازد و از
آنجا كه گمان نمىبرد به او روزى مىدهد.
1376- عن ابي عبد اللَّه
عليه السّلام قال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّهعليه و آله: ادفعوا أبواب البلايا
بالاستغفار.
مستدرك الوسائل 1/ 387
از امام صادق (ع) نقل شده كه رسول خدا (ص)
فرمود: با استغفار، درهاى بلا را به روى خود ببنديد.
1377- روى السكوني عن ابي
عبد اللَّه عليه السّلام قال: قال رسولاللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: خير الدّعاء
الاستغفار.
عدة الداعي/ 249 البحار 93/ 284 روضة المتقين
12/ 96
سكونى از امام صادق (ع) نقل كرده كه رسول خدا
(ص) فرمود:
بهترين دعاها استغفار است.
1378- و قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: إنّ للقلوب صدأ كصدإالنّحاس فاجلوها بالاستغفار.
عدة الداعي/ 249 البحار 93/ 284
پيامبر خدا (ص) فرمود: دلها نيز مانند مس زنگ
مىگيرد، آن را به وسيله استغفار جلا دهيد.
1379- عن عليّ عليه
السّلام: الاستغفار مع الإصرار ذنوب مجدّدة. البحار 78/ 63 تحف العقول/ 156
از على (ع) نقل شده است: استغفار با اصرار (بر
گناه) گناهانى جديد هستند.
