128 ذمّ الطلاق - نكوهش طلاق
1172- قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: ما أحبّ اللَّه مباحاكالنّكاح و ما أبغض اللَّه مباحا
كالطّلاق.
مستدرك الوسائل 3/ 2
رسول خدا (ص) فرمود: خداوند هيچ كار روائى را
مانند ازدواج دوست نمىدارد و با هيچ كار روائى مانند طلاق دشمن نيست.
1173- قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: أبغض الحلال إلى اللَّهالطّلاق.
تفسير ابي الفتوح 1/ 403
پيامبر خدا (ص) فرمود: مبغوضترين كارهاى حلال
نزد خداوند، طلاق است.
1174- عن ابي عبد اللَّه
عليه السّلام: ما من شيء ممّا أحلّه اللَّهأبغض إليه من الطّلاق و إنّ اللَّه عزّ
و جلّ يبغض المطلاق الذّوّاق.
الوسائل 15/ 267 الكافي 6/ 54
از امام صادق (ع) نقل شده است: هيچ عملى كه
خداوند آن را حلال شمرده است، نزد او مبغوضتر از طلاق نيست. خداوند مردى را كه
بسيار طلاق مىدهد و طعم ازدواجهاى فراوان را مىچشد دشمن مىدارد.
1175- عن ابي عبد اللَّه
عليه السّلام قال: سمعت أبي عليه السّلاميقول: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و
آله: إنّ اللَّه يبغض كلّ مطلاق ذوّاق.
الكافي 6/ 55
از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: از پدرم
شنيدم كه مىفرمود: رسول خدا (ص) فرموده است: خداوند هر مردى را كه بسيار طلاق دهد
و طعم ازدواجهاى فراوان را بچشد دشمن مىدارد.
129 في المهر - پيرامون مهريّه
1176- (في مناهي النبيّ و
قال صلّى اللَّه عليه و آله): من ظلم امرأةمهرها فهو عند اللَّه زان ... الخبر.
الفقيه 4/ 7 مكارم الاخلاق/ 429 البحار 76/ 333
در مناهى پيامبر آمده است كه آن حضرت فرمود: هر
كس به زنى در مورد مهريهاش ستم كند، نزد خداوند زناكار است ...
1177- عن ابي عبد اللَّه
عليه السّلام قال: من تزوّج المرأة و لا يجعلفي نفسه أن يعطيها مهرها فهو زنا.
الكافي 5/ 383
از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: هر كه با
زنى ازدواج كند و پرداخت مهريّه او را بر عهده نگيرد عملش زنا خواهد بود.
1178- عن ابي عبد اللَّه
عليه السّلام قال: من أمهر مهرا ثمّ لا ينوىقضاءه كان بمنزلة السّارق.
الكافي 5/ 383
از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: هر كه
مهريّهاى مقرّر كند و قصد پرداخت آن را نداشته باشد به منزله سارق است.
1179- عن ابي عبد اللَّه
عليه السّلام قال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّهعليه و آله: أفضل نساء أمّتي
أصبحهنّ وجها و أقلهنّ مهرا.
الجعفريات/ 92 مكارم الاخلاق/ 198 التهذيب 7/
404
از امام صادق (ع) نقل شده كه رسول خدا (ص)
فرمود: بهترين زنان امّت من زيباترين و كم مهريّهترين آنان است.
1180- عن ابي عبد اللَّه
عليه السّلام قال: زوّج رسول اللَّه صلّى اللَّهعليه و آله عليّا صلوات اللَّه
عليه فاطمة عليها السّلام على درع حطميّة يساوي ثلاثين درهما.
الكافي 5/ 377
از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: رسول خدا
(ص) فاطمه (ع) را در برابر يك زره حطمى كه سى درهم ارزش داشت، به على (ع) تزويج
كرد.
1181- عن النبيّ صلّى
اللَّه عليه و آله: يا فاطمة أيّما امرأة خفّفتعنزوجها من صداقها و لو دينارا أو
درهما إلّا كتب اللَّه لها بكلّ درهم حجّة مبرورة و عمرة مقبولة و غفر اللَّه
ذنوبها.
الشهاب/ 48
پيامبر (ص) به فاطمه (ع) فرمود: اى فاطمه! هر
زنى از مهريّهاى كه بر عهده شوهرش دارد- هر چند يك دينار يا يك درهم- بكاهد،
خداوند در برابر هر درهمى يك حجّ و عمره پذيرفته براى او مىنويسد و گناهانش را
مىآمرزد.
130 حقوق الزوج و الزوجة - حقوق
زن و شوهر
1182- قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: خيركم، خيركم لأهله وأنا خيركم لأهلي.
مكارم الاخلاق/ 216 الوسائل 14/ 122
پيامبر خدا (ص) فرمود: بهترين شما كسى است كه
براى خانوادهاش بهتر باشد، و من در مورد خانوادهام بهترين شما هستم.
1183- ... قال رسول
اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: عيال الرّجل اسراؤه وأحبّ العباد إلى اللَّه عزّ و
جلّ أحسنهم صنعا إلى اسرائه.
مكارم الأخلاق/ 217 الوسائل 14/ 122
رسول خدا (ص) فرمود: زن و فرزند آدمى اسيران او
هستند و محبوبترين بندگان در نزد خدا كسى است كه در حقّ اسيران خود از همه
نيكوكارتر باشد.
1184- عن جعفر عن ابيه
عليهما السّلام قال: قال رسول اللَّه صلّىاللَّه عليه و آله: اتّقوا اللَّه اتّقوا
اللَّه في الضّعيفين: اليتيم و المرأة فإنّ خياركم خياركم لأهله.
قرب الاسناد/ 44
از جعفر بن محمّد، از پدرش نقل شده كه رسول خدا
(ص) فرمود: از خدا پروا كنيد، از خدا پروا كنيد در مورد دو ناتوان: زن و يتيم. زيرا
بهترين شما كسى است كه براى خانوادهاش بهتر باشد.
1185- قال الصادق عليه
السّلام: [خير نسائكم ]الّتي إن أعطيتشكرت و إن منعت رضيت.
البحار 103/ 239
امام صادق (ع) فرمود: بهترين زنان شما زنى است
كه اگر چيزى به او داده شود سپاسگزارى كند، و اگر چيزى به او داده نشود راضى باشد.
1186- و في حديث عن عليّ
عليه السّلام قال: قال رسول اللَّه صلّىاللَّه عليه و آله: ويل لامرأة أغضبت زوجها
و طوبى لامرأة رضي عنها زوجها.
الوسائل 14/ 156 البحار 103/ 246 عيون اخبار
الرضا 2/ 10
در حديثى از امير المؤمنين (ع) نقل شده كه رسول
خدا (ص) فرمود: واى به حال زنى كه همسرش را خشمگين كند، و خوشا به حال زنى كه همسرش
از او خشنود باشد.
1187- و نهى (النّبىّ
صلّى اللَّه عليه و آله) أن تتزيّن لغير زوجها فإنفعلت كان حقّا على اللَّه أن
يحرقها بالنّار.
روضة المتقين 9/ 340 البحار 103/ 243
پيامبر (ص) از اينكه زنى براى غير شوهر خود
زينت كند نهى فرمود، و فرمود كه اگر چنين كند بر عهده خدا ثابت است كه او را به آتش
بسوزاند.
1188- في خبر المناهي أنّ
النبيّ صلّى اللَّه عليه و آله: نهى أن تخرجالمرأة من بيتها بغير اذن زوجها فإن
خرجت لعنها كلّ ملك في السّماء و كلّ شيء تمرّ [عليه ]من الجنّ و الإنس حتّى ترجع
إلى بيتها.
البحار 103/ 243
در خبر مناهى آمده است كه پيامبر (ص) از خارج
شدن زن از خانه بدون اجازه شوهر، نهى فرمود، و فرمود كه اگر خارج شود تمام فرشتگان
آسمان و كسانى از جنّ و انس كه او بر آنها مىگذرد، وى را لعنت مىكنند تا به
خانهاش بازگردد.
1189- ... عن النوفلي عن
السكوني عن الصادق عليه السّلام عنآبائه عليهم السّلام، قال: قال عليّ عليه
السّلام: من أطاع امرأته أكبّه اللَّه على وجهه في النّار قيل: و ما تلك الطّاعة؟
قال: تطلب إليه أن تذهب إلى الحمّامات و إلى العرسات و إلى النّياحات و الثّياب
الرّقاق فيجيبها.
البحار 103/ 243
از نوفلى از سكونى از امام صادق (ع) از پدرانش
نقل شده كه على (ع) فرمود: هر كس از زن خود اطاعت نمايد خداوند او را به صورت در
آتش مىاندازد. سؤال كردند: اين اطاعت چيست؟ فرمود: اينكه زن بخواهد به حمّامها،
عروسىها و عزاها برود و لباسهاى نازك بپوشد، و شوهر به خواسته او پاسخ مثبت دهد.
1190- قال امير المؤمنين
عليه السّلام: جهاد المرأة حسن التّبعّل وقال: لتطيّب المرأة المسلمة لزوجها.
البحار 103/ 245
امير المؤمنين (ع) فرمود: جهاد زن، خوب
شوهردارى كردن است. و فرمود: زن مسلمان بايد خود را براى شوهرش خوشبو كند.
131 الرضاع - شير دادن كودك
1191- قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: ليس للصّبيّ لبن خير منلبن أمّه.
عيون اخبار الرضا 2/ 34 تفسير نور الثقلين 1/
228 مستدرك الوسائل 2/ 623
پيامبر خدا (ص) فرمود: هيچ شيرى براى كودك بهتر
از شير مادرش نيست.
1192- عن ابي عبد اللَّه
عليه السّلام قال: قال امير المؤمنين عليهالسّلام: ما من لبن يرضع به الصّبيّ أعظم
بركة عليه من لبن امّه.
الكافي 6/ 40
از امام صادق (ع) نقل شده است كه امير المؤمنين
(ع) فرمود:
هيچ شيرى براى كودك پر بركتتر از شير مادرش
نيست.
1193- عن ابي عبد اللَّه
عليه السّلام قال: قال أمير المؤمنين عليهالسّلام: انظروا من ترضع اولادكم فإنّ
الولد يشبّ عليه.
الكافي 6/ 44
از امام صادق (ع) نقل شده كه امير المؤمنين (ع)
فرمود: بنگريد چه كسى به فرزندان شما شير مىدهد، زيرا فرزند با همان شير نشو و نما
مىكند.
1194- عن عبد اللَّه بن
هلال قال: قال ابو عبد اللَّه عليه السّلام: إذاارضعن لكم فامنعوهنّ من شرب الخمر.
الكافي 6/ 42
از عبد اللَّه بن هلال نقل شده كه گفت: امام
صادق (ع) فرمود:
هر گاه زنان خواستند به فرزندان شما شير دهند،
آنان را از شرابخوارى باز داريد.
1195- عن سماعة عن ابي
عبد اللَّه عليه السّلام قال: الرّضاع واحدو عشرون شهرا فما نقص فهو جور على
الصّبيّ.
الفقيه 3/ 305 الكافي 6/ 40
از سماعه از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود:
دوران شيرخوارگى 21 ماه است. كمتر از اين مدّت، ستم بر كودك است.
132 حبّ الولد - دوست داشتن
فرزند
1196- عن عبد اللَّه بن
محمد البجليّ عن أبي عبد اللَّه عليه السّلامقال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه
عليه و آله: أحبّوا الصّبيان و ارحموهم و إذا وعدتموهم شيئا ففوا لهم فإنّهم لا
يدرون إلّا أنّكم ترزقونهم. الكافي 6/ 49
از عبد اللَّه بن محمّد بجلّى، از امام صادق
(ع) نقل شده كه رسول خدا (ص) فرمود: به كودكان مهربانى كنيد و آنان را مورد ترحّم
قرار دهيد و هر گاه وعدهاى به آنان داديد وفا كنيد، زيرا آنان چيزى نمىدانند و
شما هستيد كه به آنان روزى مىدهيد.
1197- ... عن ابي عبد
اللَّه عليه السّلام قال: إنّ اللَّه ليرحم العبدلشدّة حبّه لولده.
عدة الداعي/ 78 الكافي 6/ 50
از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: خداوند
بنده را به خاطر شدّت علاقهاى كه به فرزندش دارد مورد ترحّم قرار مىدهد.
1198- عن ابي عبد اللَّه
عليه السّلام قال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّهعليه و آله: من قبّل ولده كتب
اللَّه له حسنة و من فرّحه فرّحه اللَّه يوم القيامة و من علّمه القرآن دعي
بالأبوين فكسيا حلّتين تضيء من نورهما وجوه أهل الجنّة.
الوسائل 15/ 194 الكافي 6/ 49
از امام صادق (ع) نقل شده كه رسول خدا (ص)
فرمود: هر كه فرزندش را ببوسد خداوند يك حسنه براى او مىنويسد، و هر كه او را شاد
كند روز قيامت خداوند او را شاد مىسازد، و هر كه به او قرآن بياموزد پدر و مادرش
را فرا مىخوانند و دو حلّه- كه در اثر نور آن صورت بهشتيان روشن مىشود- به آنان
مىپوشانند.
1199- عن النبيّ صلّى
اللَّه عليه و آله قال: قبّلوا أولادكم فإنّ لكم بكلّ قبلة درجة في الجنّة، ما بين
كلّ درجتين خمسمائة عام.
مكارم الاخلاق/ 220
از پيامبر (ص) نقل شده كه فرمود: فرزندانتان را
ببوسيد كه در برابر هر بوسهاى درجهاى در بهشت خواهيد داشت، و فاصله ميان دو درجه
پانصد سال راه است.
1200- عن ابي عبد اللَّه
عليه السّلام قال: البنون نعيم و البناتحسنات و اللَّه يسأل عن النّعيم و يثيب على
الحسنات.
المحجة البيضاء 3/ 119 الكافي 6/ 70
از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: پسران
نعمتند و دختران حسنه! خداوند از نعمت سؤال مىكند و بر حسنات پاداش مىدهد.
1201- عن محمد بن يحيى عن
احمد بن محمد عن ابن فضّال عنالحسن بن الجهم قال: سمعت ابا الحسن الرضا عليه
السّلام يقول: قال أبو جعفر عليه السّلام: إنّ النّطفة تكون في الرّحم أربعين يوما
ثمّ تصير علقة أربعين يوما، ثمّ تصير مضغة أربعين يوما فإذا كمل أربعة أشهر بعث
اللَّه ملكين خلّاقين فيقولان:
يا ربّ ما تخلق ذكرا أو
أنثى؟ فيؤمران، فيقولان: يا ربّ شقيّا أو سعيدا؟ فيؤمران، فيقولان: يا ربّ ما أجله
و ما رزقه ... الخبر. الكافي 6/ 13 البحار 60/ 344 تفسير نور الثقلين 3/ 534
از محمّد بن يحيى، از احمد بن محمّد، از ابن
فضّال، از حسن ابن جهم نقل شده كه گفت: از حضرت ابو الحسن امام رضا (ع) شنيدم كه
مىفرمود:
امام باقر (ع) فرموده است: نطفه چهل روز در رحم
قرار دارد سپس چهل روز به صورت خون بسته در مىآيد، آنگاه چهل روز به صورت پاره
گوشت مىشود، و زمانى كه چهار ماه تمام گرديد خداوند دو فرشته آفريننده مىفرستد.
فرشتگان به خدا مىگويند:
پروردگارا! آيا پسر مىآفرينى يا دختر؟ آنگاه
از جانب خداوند (به يكى از اين دو) مأمور مىشوند. سپس مىگويند: پروردگارا! آيا
بدبخت مىآفرينى يا خوشبخت؟ و (باز به يكى از اين دو) مأمور مىگردند. آنگاه
مىگويند: پروردگارا! پايان عمر او چه زمانى و روزيش چه خواهد بود؟ ... تا آخر
روايت.
1202- في حديث عن ابي
جعفر عليه السّلام قال: قال رسول اللَّهصلّى اللَّه عليه و آله: الشّقيّ شقيّ في
بطن امّه و السّعيد سعيد في بطن أمّه.
تفسير نور الثقلين 2/ 18
در حديثى از امام باقر (ع) نقل شده كه رسول خدا
(ص) فرمود: بدبخت در شكم مادرش بدبخت است و خوشبخت در شكم مادرش خوشبخت!
1203- عن امير المؤمنين
عليه السّلام: في المرض يصيب الصّبيّقال:
إنّه كفّارة لوالديه.
التهذيب 8/ 115 مكارم الاخلاق/ 361 البحار 81/
186 الوسائل 15/ 96
از امير المؤمنين (ع) نقل شده است كه آن حضرت
در باره بيمارىاى كه به كودك مىرسد، فرمود: اين بيمارى، كفّاره پدر و مادر اوست.
133 تربية الولد - تربيت فرزند
1204- عن جعفر بن محمد عن
آبائه قال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّهعليه و آله: من ولد له مولود فليؤذّن في
اذنه اليمنى بأذان الصّلاة و ليقم في اليسرى فإنّ ذلك عصمة/ من الشّيطان الرّجيم و
الإفزاع له.
مستدرك الوسائل 2/ 620
از جعفر بن محمد (ع)، از پدرانش نقل شده كه
رسول خدا (ص) فرمود: هر كس فرزندى براى او تولّد يافت بايد در گوش راستش اذان نماز
و در گوش چپش اقامه بگويد، كه اين سبب مىشود كودك، از شيطان رانده شده و از ترس او
در امان باشد.
1205- عن ابي عبد اللَّه
عليه السّلام: كلّ مولود مرتهن بالعقيقة. الكافي 6/ 24
از امام صادق (ع) نقل شده است: نوزاد در گرو
عقيقه است.
1206- عن الرضا عليه
السّلام عن آبائه عليهم السّلام قال: قالرسولاللَّه صلّى اللَّه عليه و آله:
اختنوا أولادكم يوم السّابع فإنّه أطهر و أسرع لنبات اللّحم.
عيون اخبار الرضا 2/ 28 مستدرك الوسائل 2/ 622
الوسائل 15/ 165
- از امام رضا (ع)، از پدرانش نقل شده كه رسول
خدا (ص) فرمود: فرزندانتان را روز هفتم ختنه كنيد كه اين براى آنان پاكيزهتر است و
به روئيدن گوشت سرعت مىبخشد.
1207- عن عليّ بن ابي
طالب عليه السّلام انه قال: اطعموا صبيانكمالرّمّان فإنّه أسرع لألسنتهم.
امالي الطوسي 1/ 372
از على بن ابى طالب (ع) نقل شده كه فرمود: به
كودكانتان انار بخورانيد كه زبانشان را زودتر به سخن باز مىكند.
1208- ... قال رسول
اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: لا تضربوا أطفالكمعلى بكائهم، فإنّ بكاءهم أربعة
أشهر شهادة أن لا إله إلّا اللَّه، و أربعة أشهر الصّلوة على النّبيّ صلّى اللَّه
عليه و آله و أربعة أشهر الدّعاء لوالديه.
علل الشرائع 1/ 76 التوحيد/ 331 المحجة
البيضاء/ 212 اثبات الهداة 1/ 49
پيامبر خدا (ص) فرمود: كودكانتان را به خاطر
گريه كردن نزنيد، زيرا گريه آنان چهار ماه شهادت به يگانگى خدا، و چهار ماه درود بر
پيامبر و خاندان او، و چهار ماه دعا در حقّ پدر و مادرشان است.
1209- ... قال الصادق
عليه السّلام: دع ابنك يلعب سبع سنين ويؤدّب سبع سنين و ألزمه نفسك سبع سنين فإن
أفلح و إلّا فلا خير فيه.
الوسائل 15/ 194
امام صادق (ع) فرمود: بگذار پسرت هفت سال بازى
كند.
هفت سال هم بايد او را تأديب نمود، و هفت سال
نيز پيوسته مراقب او باش، اگر رستگار شد (چه بهتر) و گر نه خيرى در او نخواهد بود.
1210- ... عن ابي عبد
اللَّه عليه السّلام قال: الغلام يلعب سبع سنين و يتعلّم الكتاب سبع سنين و يتعلّم
الحلال و الحرام سبع سنين.
الكافي 6/ 47 الوسائل 15/ 194
از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: كودك، هفت
سال بازى مىكند و هفت سال نوشتن مىآموزد و هفت سال حلال و حرام را فرا مىگيرد.
1211- عن النوفلي عن
السكوني عن ابي عبد اللَّه عليه السّلام قال:قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و
آله: رحم اللَّه والدين أعانا ولدهما على برّهما.
الكافي 6/ 48
از نوفلى، از سكونى، از امام صادق (ع) نقل شده
كه رسول خدا (ص) فرمود: خدا رحمت كند پدر و مادرى را كه به فرزندشان كمك كنند تا به
آنان نيكى نمايد.
1212- روي عن النبيّ صلّى
اللَّه عليه و آله: أنّه نظر إلى بعضالأطفال فقال ويل لأولاد آخر الزّمان من
آبائهم فقيل يا رسول اللَّه من آبائهم المشركين؟ فقال لا، من آبائهم المؤمنين لا
يعلّمونهم شيئا من الفرائض و إذا تعلّموا أولادهم منعوهم و رضوا عنهم بعرض يسير من
الدّنيا فأنا منهم بريء و هم منّي براء.
جامع الاخبار/ 124
روايت شده است كه پيامبر (ص) به برخى از كودكان
نگاه كرد و فرمود: واى به حال فرزندان آخر الزّمان از پدرانشان! گفتند: اى پيامبر
خدا! از پدران مشرك آنان؟ فرمود: نه، از پدران مؤمنشان كه هيچ يك از واجبات را به
آنان نمىآموزند، و اگر فرزندانشان خود، چيزى فرا گيرند آنان را از اين كار باز
مىدارند و به متاع اندك دنيا از آن خشنودند. من از آنان بيزارم و آنان نيز از من
بيزار خواهند بود.
134 تسمية الولد - نامگذارى
فرزند
1213- عن الصادق عليه
السّلام: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه وآله:استحسنوا أسماءكم، فإنّكم تدعون
بها يوم القيامة ... الخبر.
الكافي 6/ 19 البحار 104/ 131 الوسائل 15/ 123
از امام صادق (ع) نقل شده كه رسول خدا (ص)
فرمود: نامهاى خود را نيكو كنيد، زيرا روز قيامت شما را به آن نامها مىخوانند.
1214- قال النبيّ صلّى
اللَّه عليه و آله: من حقوق الولد على الوالدأنيحسن اسمه و يحسن أدبه.
مستدرك الوسائل 2/ 618
پيامبر (ص) فرمود: يكى از حقوق فرزند بر پدر
اين است كه نام نيكو بر او بگذارد و او را خوب تربيت كند.
1215- قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: من حقّ الولد على والدهثلاثة يحسن اسمه و يعلّمه الكتابة
و يزوّجه إذا بلغ.
مكارم الاخلاق/ 220 مستدرك الوسائل 2/ 25
البحار 74/ 80
پيامبر خدا (ص) فرمود: حقّ فرزند بر پدر سه چيز
است: نام نيكو بر او بگذارد، و نوشتن به او بياموزد، و هر گاه بالغ شد براى او همسر
بگيرد.
1216- عن جعفر بن محمد
عليه السّلام عن ابيه عن آبائه عليهمالسّلام قال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه
عليه و آله: من ولد له ثلاث بنين و لم يسمّ أحدهم محمّدا فقد جفاني.
امالي الطوسي 2/ 294 الوسائل 15/ 127 البحار
104/ 130
از جعفر بن محمّد، از پدرش، از پدرانش عليهم
السّلام نقل شده
است كه رسول خدا (ص) فرمود: هر كه سه پسر براى
او متولّد شود و نام يكى از آنها را محمّد نگذارد به من جفا كرده است.
135 البر بالوالدين - نيكى به
پدر و مادر
وَ قَضى رَبُّكَ أَلَّا
تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً إِمَّا يَبْلُغَنَّ
عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ كِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا
تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلًا كَرِيماً.
س 17/ آية 23 پروردگار تو مقرّر داشته است كه
جز او را نپرستيد و با پدر و مادر نيكى كنيد، اگر يكى از آنان يا هر دو نزد تو به
پيرى رسيدند به آنان مگو ملول شدم، و با آنان تندى مكن و با ايشان سخنى ملايم گوى.
1217- قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: من أصبح و له أبوانراضيان أو أحدهما فتحت له أبواب الجنان
و من أمسى و له أبوان ساخطان أو أحدهما فتحت عليه أبواب النّيران.
انوار الهداية/ 107
پيامبر خدا (ص) فرمود: هر كه بامدادان، پدر و
مادرش يا يكى از آن دو، از او راضى باشند درهاى بهشت به رويش گشوده مىشود. و هر كه
شامگاهان، پدر و مادرش يا يكى از آن دو، از او خشمگين باشند درهاى دوزخ به رويش باز
مىگردد.
1218- قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: نظر الولد إلى والديه حبّالهما عبادة.
البحار 74/ 84
رسول خدا (ص) فرمود: نگاه محبّت آميز فرزند به
پدر و مادر عبادت است.
1219- ... قال الصادق
عليه السلام: برّوا آباءكم يبرّكم أبناؤكم و عفّواعن نساء النّاس تعفّ نساؤكم.
امالي الصدوق/ 238 تحف العقول/ 267 الكافي 5/
554
امام صادق (ع) فرمود: به پدرانتان نيكى كنيد تا
فرزندانتان به شما نيكى كنند، و از زنان مردم خوددارى كنيد تا زنان شما پاكدامن
بمانند.
1220- قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: رضا اللَّه مع رضاالوالدين و سخط اللَّه مع سخط الوالدين.
مشكاة الأنوار/ 162 البحار 74/ 80
پيامبر خدا (ص) فرمود: خشنودى خدا با خشنودى
پدر و مادر، و خشم خدا با خشم پدر و مادر است.
1221- و قال الصادق عليه
السلام: من أحبّ أن يخفّف اللَّه عزّ وجلّعنه سكرات الموت فليكن لقرابته وصولا و
بوالديه بارّا فاذا كان كذلك، هوّن اللَّه عليه سكرات الموت و لم يصبه في حياته فقر
أبدا.
روضة الواعظين 2/ 367 البحار 74/ 81
امام صادق (ع) فرمود: هر كه دوست دارد خداوند
سختيهاى مرگ را براى او آسان گرداند بايد با خويشاوندانش ارتباط داشته باشد و به
پدر و مادرش نيكى كند. در اين صورت خداوند سختيهاى مرگ را براى او آسان مىكند و در
زندگى هرگز دچار تنگدستى نمىشود.
1222- عن النبيّ صلّى
اللَّه عليه و آله: أنّه قال: الجنّة تحت أقدامالأمّهات.
مستدرك الوسائل 2/ 628 انوار الهداية/ 108
تفسير ابي الفتوح 1/ 52
از پيامبر (ص) نقل شده است كه فرمود: بهشت زير
پاى مادران است.
1223- و قال صلّى اللَّه
عليه و آله: تحت أقدام الأمّهات روضة منرياض الجنّة.
مستدرك الوسائل 2/ 628
پيامبر (ص) فرمود: زير پاى مادران باغى از
باغهاى بهشت قرار دارد.
136 عقوق الوالدين - نافرمانى
پدر و مادر
1224- عن النبيّ صلّى
اللَّه عليه و آله: يا عليّ من أحزن والديه فقدعقّهما.
مكارم الاخلاق/ 444 روضة المتقين 12/ 249
البحار 74/ 84
از پيامبر (ص) نقل شده است كه فرمود: اى على!
هر كس پدر و مادرش را غمگين كند با آنان مخالفت نموده است.
1225- عن الصادق عليه
السلام قال: عقوق الوالدين من الكبائر لأنّاللَّه عزّ و جلّ جعل العاقّ عصيّا
شقيّا.
مستدرك الوسائل 2/ 630 البحار 74/ 74
از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: نافرمانى
پدر و مادر از گناهان كبيره است، زيرا خداوند فرزند نافرمان را معصيتكار و بدبخت
قرار داده است.
1226- و قال صلّى اللَّه
عليه و آله: ملعون من سبّ والديه. المحجةالبيضاء 5/ 218
پيامبر (ص) فرمود: كسى كه پدر و مادرش را دشنام
دهد ملعون است.
1227- عن ابي اسحاق
الهمداني عن ابيه عن امير المؤمنين عليهالسلام قال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه
عليه و آله: ثلاثة من الذّنوب تعجّل عقوبتها و لا تؤخّر إلى الآخرة: عقوق الوالدين
و البغي على النّاس، و كفر الإحسان.
البحار 75/ 275 امالي المفيد/ 148 امالي الطوسي
1/ 13
از ابو اسحاق همدانى، از پدرش، از امير
المؤمنين (ع) نقل شده كه رسول خدا (ص) فرمود: سه گناه است كه در كيفر آنها شتاب
مىشود و به آخرت موكول نمىگردد: نافرمانى پدر و مادر، و ستم بر مردم، و ناسپاسى
در برابر احسان.
1228- عن محمد بن مسلم،
عن ابي جعفر عليه السلام قال: إنّالعبدليكون بارّا بوالديه في حياتهما ثمّ يموتان
فلا يقضي عنهما الدّين و لا يستغفر لهما فيكتبه اللَّه عاقّا، و إنّه ليكون في
حياتهما غير بارّ لهما فإذا ماتا قضى عنهما و استغفر اللَّه لهما فيكتبه اللَّه
تبارك و تعالى بارّا.
البحار 74/ 81 الوسائل 11/ 117 باختلاف يسير
از محمد بن مسلم از امام باقر (ع) نقل شده كه
فرمود: گاهى بنده به پدر و مادر خود در زمان حياتشان نيكى مىكند، ولى وقتى
مىميرند قرضشان را نمىپردازد و براى آنان طلب آمرزش نمىكند، و خداوند او را
نافرمان مىنويسد. و گاهى به پدر و مادر خود در زمان حياتشان نيكى نمىكند ولى
هنگامى كه مردند قرضشان را مىپردازد و براى آنان طلب آمرزش مىكند، و خداوند او را
نيكوكار مىنويسد.
القسم السادس تربية النفس و
الابتعاد عن المعاصي - بخش ششم در تربيت نفس و دورى جستن از گناهان
الفصل الاول في الايمان
137 الايمان - ايمان
1229- عن علي بن موسى
الرضا عليه السلام قال: حدّثني أبي عنأبيه عن آبائه عن عليّ بن أبي طالب عليهم
السّلام أنّه قال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: الإيمان معرفة بالقلب و
إقرار باللّسان و عمل بالأركان ... الخبر.
عيون اخبار الرضا 1/ 227 جامع الاخبار/ 42
از على بن موسى الرّضا (ع) نقل شده كه فرمود:
حديث كرد مرا پدرم از پدرش، از پدرانش، از على بن ابى طالب عليهم السّلام كه رسول
خدا (ص) فرمود: ايمان عبارت از شناخت قلبى و اقرار زبانى و عمل بوسيله اعضاء و
جوارح است ...
1230- ... عن أبي عبد
اللَّه عليه السلام قال: الإيمان لا يضرّ معهعمل و كذلك الكفر لا ينفع معه عمل.
الكافي 2/ 464
از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود: با بودن
ايمان هيچ كارى زيانآور نيست، و با بودن كفر نيز هيچ كارى سودمند نمىباشد.
1231- عن سلّام الجعفي
قال: سألت أبا عبد اللَّه عليه السلام عنالإيمان فقال: الإيمان أن يطاع اللَّه فلا
يعصى.
الفصول المهمة/ 163 الكافي 2/ 33 البحار 68/
292
سلّام جعفى مىگويد: از امام صادق (ع) در باره
ايمان سؤال كردم. فرمود: ايمان آن است كه خدا مورد اطاعت قرار گيرد و نافرمانى
نشود.
1232- قال رسول اللَّه
صلّى اللَّه عليه و آله: لا يكمل عبد الإيمانباللَّه حتّى يكون فيه خمس خصال:
التّوكل على اللَّه و التّفويض إلى اللَّه و التّسليم لأمر اللَّه و الرّضا بقضاء
اللَّه و الصّبر على بلاء اللَّه إنّه من أحبّ في اللَّه و أبغض في اللَّه و أعطى
للَّه و منع للَّه فقد استكمل الإيمان.
البحار 77/ 177
پيامبر خدا (ص) فرمود: هيچ بندهاى ايمان به
خدا را به حدّ كمال نمىرساند تا آنكه در او پنج خصلت وجود داشته باشد: توكّل نمودن
بر خدا، واگذار كردن كارها به خدا، تسليم بودن در برابر فرمان خدا، راضى بودن به
اراده خدا، و صبر كردن بر بلاى خدا. هر كس به خاطر خدا محبّت ورزد و به خاطر خدا
دشمن بدارد و براى خدا ببخشد و براى خدا از بخشش جلوگيرى كند ايمان خود را كامل
ساخته است.
1233- علي بن ابراهيم عن
ابيه عن النوفلى عن السكوني عن ابيعبد اللَّه عليه السّلام قال: قال أمير المؤمنين
صلوات اللَّه عليه: الإيمان أربعة أركان:
الرّضا بقضاء اللَّه و
التّوكل على اللَّه و تفويض الأمر إلى اللَّه و التّسليم لأمر اللَّه.
الكافي 2/ 56 مجموعة ورام 2/ 184
على بن ابراهيم از پدرش از نوفلى از سكونى از
امام صادق (ع) نقل كرده كه امير المؤمنين (ع) فرمود: ايمان داراى چهار اساس است:
راضى بودن به اراده خدا، و توكّل نمودن بر خدا، و واگذار كردن كارها به خدا، و
تسليم بودن در برابر فرمان خدا.
1234- ... عن المفضّل بن
عمر، قال: سمعت ابا عبد اللَّه عليهالسّلاميقول: لا يكمل إيمان العبد حتّى تكون
فيه خصال أربع: يحسن خلقه و تسخو نفسه و يمسك الفضل من قوله و يخرج الفضل من ماله.
المحاسن 1/ 8
مفضّل بن عمر مىگويد: از امام صادق (ع) شنيدم
كه مىفرمود:
ايمان بنده كامل نمىشود تا آنكه چهار خصلت در
او وجود داشته باشد: اخلاقش نيكو باشد، و روحيهاى سخاوتمندانه داشته باشد، و زياد
سخن نگويد، و اموال زايد خود را انفاق كند.
1235- قال عليّ عليه
السّلام: من أعطى في اللَّه و منع في اللَّه وأحبّ في اللَّه و أبغض في اللَّه فقد
استكمل الإيمان.
مستدرك الوسائل 2/ 368
على (ع) فرمود: هر كس به خاطر خدا ببخشد و به
خاطر خدا از بخشش جلوگيرى كند و براى خدا محبّت ورزد و براى خدا دشمن بدارد، ايمان
خود را كامل ساخته است.
1236- عن حمران عن ابي
جعفر عليه السّلام قال إنّ اللَّه فضّلالإيمان على الإسلام بدرجة كما فضّل الكعبة
على المسجد الحرام.
البحار 68/ 264
از حمران، از امام باقر (ع) نقل شده كه فرمود:
خداوند ايمان را يك درجه بر اسلام برترى داده همان گونه كه كعبه را بر مسجد الحرام
برترى بخشيده است.
1237- عن فضيل عن ابي عبد
اللَّه عليه السّلام قال: إنّ اللَّه يعطيالمال البرّ و الفاجر و لا يعطي الإيمان
إلّا من أحبّ.
المحاسن 1/ 217 البحار 68/ 204
از فضيل، از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود:
خداوند، مال را به نيكوكار و تبهكار مىدهد، ولى ايمان را فقط به كسانى مىدهد كه
آنان را دوست مىدارد.
1238- ... عن علي بن ابي
طالب عليه السّلام ان النبيّ صلّى اللَّهعليه و آله قال في وصيته له: يا عليّ سبعة
من كنّ فيه فقد استكمل حقيقة الإيمان و أبواب الجنّة مفتّحة له: من أسبغ وضوءه و
أحسن صلاته و أدّى زكاة ماله و كفّ غضبه و سجن لسانه و استغفر لذنبه و أدّى
النّصيحة لأهل بيت نبيّه.
الخصال 2/ 346
از على بن ابى طالب (ع) نقل شده است كه پيامبر
(ص) در وصيّتش به او فرمود: اى على! هفت خصلت است كه در هر كس باشد حقيقت ايمان را
به حدّ كمال رسانده و درهاى بهشت براى او گشوده مىشود: كسى كه وضوى كامل بگيرد و
نمازش را نيكو بجاى آورد و زكات مالش را بپردازد و خشمش را نگهدارد و زبانش را
زندانى كند و براى گناهش طلب آمرزش نمايد و خيرخواه خاندان پيامبرش باشد.
