حديث سى و ششم

قال الله تبارك و تعالى

يابن ادم كم من سراج اطفاته الريح و كم من عابد افسده العجب و كم من فقير افسده الفقر و كم من غنى افسده الغنى و كم من صحيح افسده العافية و كم من عالم افسده العلم يابن ادم زارعونى و اربحو و اسئلونى و عاملونى فان ربحكم عندى ما لاعين رأت و لا اذن سمعت و لاخطر على قلب بشر و لا تنفد خزائنى و لا ينقص ملكى و انا الوهاب

يابن ادم دينك لحمك و دمك فان صلح دينك صلح لحمك و دمك و ان فسد دينك فسد لحمك و دمك فلا تكن كالمصباح يضيئى للناس و يحرق نفسه بالنار اخرج حب الدنيا عن قلبك فانى لا اجمع حبى و حب الدنيا فى قلب واحداً كما لايجتمع الماء و النار فى اناء واحد و ارفق بنفسك فى جميع الرزق فان الرزق مقسوم و الحريص محروم و البخيل مذموم و النعمة لاتدوم و الاجل معلوم و خير الحكمة خشية الله تعالى و خير الغنى القتاعة و خير الزاد التقوى و شر صلاحكم الكذب و شر نصيحتكم النميمة و ما ربك بظلام للعبيد

اى فرزند آدم چه بسيار چراغى را كه باد خاموش نمود، و چه بسيار عبادت كننده‏اى را كه عجب و خودبينى به تباهى كشاند و چه بسيار فقيرى را كه تنگدستى فاسد نمود، و چه بسيار ثروتمندى را كه ثروت به فساد (و طغيان) وا داشت، و چه بسيار سالم و تندرستى را كه سلامت آنها را فاسد (و غافل) نمود، و چه بسيار دانشمندى كه علم آنها را به تباهى مبتلا كرد.

اى فرزند آدم در زراعت و كارهاى پرسود و نياز و حاجتى كه دارى با من معامله كن (و مرا طرف معامله خود قرار بده)، چرا كه سود شما نزد من است كه آنرا نه چشمى ديده و نه گوشى شنيده و بر قلب هيچ كس خطور نكرده، گنجهاى من تمامى ندارد، ملك و حكومت من كم نخواهد شد (و از دست قدرت من خارج نمى‏شود)، و (تنها) من بخشنده‏ام!

اى فرزند آدم دين تو گوشت و خون تو است (بايد با تمام وجود تو آميخته باشد)

پس اگر دين تو سالم بود و به صلاح رسيد، گوشت و خون تو نيز چنين باشد، و اگر دين تو تباه شد گوشت و خون تو نيز تباه گردد. (38)

همانند چراغ نباش كه روشنى بخش مردم است ولى خويشتن را با آتش مى‏سوزاند (39) محبت دنيا را از دل خويش بيرون كن، زيرا من هرگز محبت خود را با دوستى دنيا در يك دل جمع نمى‏كنم، همانگونه كه آب و آتش در يك ظرف جمع نمى‏شود. (در بدست آوردن) روزيها با نفس خويش مدارا كن (و حرص نزن) چون روزى قسمت شده و انسان حريص، محروم است (بيش از آنچه مقدر اوست به او نمى‏رسد) و فرد بخيل مورد نكوهش است و نعمت دائمى نيست (ممكن است از تو گرفته شود) و مدت عمر هركس (نزد خداوند) معلوم است و بهترين حكمت (و علم و دانش) ترس از خداوند متعال است، و بهترين بى‏نيازى قناعت كردن و بهترين زاد و توشه تقوا و پرهيزكاريست، آنچه براى صلاح حال شما ضرر دارد دروغ است، و سخن چينى عمل بدى است كه شما را هلاك مى‏كند، و پروردگار تو نسبت به بندگان ستمكار نمى‏باشد (بلكه آنها با نافرمانى خويش به خود ستم مى‏كنند).

حديث سى و هفتم

قال الله تبارك و تعالى

يابن ادم اكثر من الزاد فان الطريق بعيد بعيد وجدد السفينة فان البحر عميق عميق و خفف الحمل فان الصراط دقيق دقيق و اخلص العمل فان الناقد بصير بصير و اخر نومك الى القبر و فخرك الى الميزان و شهوتك الى الجنة و راحتك الى الاخرة و لذتك الى الحور العين و كن لى اكن لك و تقرب الى باستهانة الدنيا و تبعد عن النار ببغض الفجار و حب الابرار فان الله لا يضييع اجر المحسنين.

اى فرزند آدم زاد و توشه زياد بردار چون راه (مرگ و قيامت) دور است و دور، و كشتى خود را عوض كن چون دريا عميق است و عميق و وزر و بال خود را سبك گردان چون صراط دقيق است و دقيق، و عمل را خالص گردان چون بررسى كننده بصير است و بصير، و خواب خود را به قبر واگذار و فخرت را به ميزان و شهوت خود را به بهشت و راحتى را به آخرت و لذت را به حور عين و تو براى من باش، من براى تو مى‏شوم و تقرب به من پيدا كن بوسيله بى اهميتى به دنيا و از آتش دور كن خود را به بغض گنهكاران و محبت نيكان. همانا خداوند پاداش نيكوكاران را ضايع نمى‏كند.

حديث سى و هشتم

قال الله تبارك و تعالى

يابن ادم لا تعصنى و تسئل المغفرة،

يابن ادم تضرع لعبادتى و الا املأقلبك فقراً و يديك سعياً و بدنك تعباً و صدرك هماً و لا اجيب دعائك و اجعل دنياك عسرة و رزقك قليلاً،

يابن ادم انا راض بصلواتك يوماً فيوماً فارض عنى بقوتك يوماً فيوماً

يابن ادم مهلاً فان الرزق مقسوم و الحريص محروم و الحاسد مذموم و النعمة لا تدوم،

يابن ادم استحكم سفينة فان البحر عميق و اكثر من الزاد فان العقبة كؤد كؤد يا موسى ان العبد يعمل فى الدنيا حتى يدركه الموت فيندم على ما سلف من الذنوب و الخطايا و سئل الرجعة الى الدنيا ليعمل عملاً صالحاً ربنا ابصرنا فارجعنا نعمل صالحاً انا موقنون فوعزتى و جلالى لا ارد احداً ابداً، يا موسى من سرنى و اتقى منى اعطيته الجنة يا موسى الدنيا لعب و لهو و زينة و تفاخر و ليس للمؤمن فيها الا العبادة و الهم و الغم و فى الاخرة الجنة، يا موسى القيمة يوم شديد لايغنى والد عن ولده شيئاً و لامولود عن والده شيئاً كم من غنى قد ترك نقده فى الدنيا و خرج منها الى الاخرة و هو فقير وحيد من ماله و نادم على عمله و جمع ماله لوارثه و كان اشد الناس عذاباً يوم القيمة زدناهم عذاباً فوق العذاب بما كانوا يكسبون.

اى فرزند آدم با انجام گناه از من درخواست آمرزش نداشته باش

اى فرزند آدم در هنگام عبادت من تضرع (40)داشته باش، در غير اينصورت نسبت بتو چند كار انجام مى‏دهم: 1- دلت را پر از فقر (و نياز) 2- دستت را در سعى (و تلاش دنيا) 3- جسمت را رنجور و خسته 4- سينه‏ات را پر از غم و اندوه قرار ميدهم 5- دعايت را مستجاب نمى‏كنم 6- دنيايت را همراه سختى 7- و روزيت را اندك مى‏گردانم

اى فرزند آدم من به نمازهاى روزانه تو رضا مى‏دهم پس تو نيز به رزقى كه در هر روز به تو ميدهم راضى شو.

اى فرزند آدم آهسته رو (و حرص نزن) چون روزى قسمت شده و حريص محروم است و حسود مورد نكوهش و نعمت ناپايدار.

اى فرزند آدم كشتى را محكم بساز زيرا دريا بسيار عميق است و توشه بسيار بردار كه راه بسيار طولانى و سخت است.

اى موسى: بنده در دنيا مشغول كارهاى خويش است، تا مرگ به سراغ او مى‏آيد و بر گناهان و خطاهاى گذشته خويش پشيمان مى‏شود و از خداوند درخواست بازگشت به دنيا را مى‏كند تا عمل صالح انجام دهد، مى‏گويد: پروردگارا تو (اكنون) ما را بينا كرده‏اى (و حقيقت حال بر ما روشن گرديد) ما را باز گردان تا عمل صالح انجام دهيم كه ما اهل يقين هستيم (خداوند در پاسخ اين شخص مى‏گويد): قسم به عزت و جلالم كه هرگز كسى را به دنيا باز نمى‏گردانم.

اى موسى: هر كس مرا خشنود كند و تقواى مرا برگزيند بهشت را به او عطا مى‏كنم.

اى موسى: (حقيقت) دنيا بازيچه و مشغوليت (سرگرمى) و زينت و فخر فروشى به يكديگر است، و براى مؤمن در دنيا جز عبادت و بندگى و غم و اندوه، و در آخرت جز بهشت نمى‏باشد

اى موسى: قيامت روز سختى است كه هيچ پدرى از فرزندش و هيچ فرزندى از پدرش چيزى را كفايت نمى‏كند، چه بسيار فقيرى كه آنچه حاضر و آماده براى او در دنيا بوده، رها كرده و از دنيا با خشنودى خارج مى‏شود (و از عملش) سپاسگزارى شده

و چه بسيار ثروتمندى كه اموال خود را در دنيا باقى گذاشته (وبدون آن) به آخرت آمده (و در آنجا) تنها و فقير (بدون مال) و پشيمان بر كارهايش است، مال خود را براى وارث گذاشته و در قيامت عذابش از ديگر مردم سخت‏تر است

(خداوند درباره او مى‏فرمايد): بخاطر اعمالى كه در دنيا انجام داده عذابى بر عذاب او بيفزائيم

حديث سى و نهم

قال الله تبارك و تعالى

يابن ادم كن سخياً فان السخاء من حسن اليقين و اليقين من الايمان و الايمان من الجنة

يابن ادم اياك و البخل فان البخل من الكفر و الكفر من النار

يابن ادم اتقوا من دعوة المظلومين و لو لا انى احب الصفح و المغفرة لما ابتليت ادم بالذنب ثم رددته الى الجنة

يابن ادم لو لا ان العفو احب شيى‏ء عندى لما ابتليت احد بالذنب

يابن ادم اعطيتك الايمان و المعرفة عن غير سؤال و تضرع فكيف ابخل عليك بالجنة و الغفرة مع سؤالك و تضرعك

يابن ادم اذا اعتصم لى عبد هديته و اذا توكل على كفيته و اذا توكل على غيرى قطعته اسباب السموات و الارض

يابن ادم لا تدع صلوة الضحى فان لمصليها يدعوا ما طلعت عليه الشمس

يابن ادم ضيعت امرى و ركبت معصيتى فمن الذى يمنعك من عذابى يوم القيامة

اى فرزند آدم سخاوتمند باش كه سخاوت از زيبايى يقين است، و يقين از ايمان، و ايمان از بهشت است.

اى فرزند آدم بپرهيز از خساست كه خساست از كفر است، و كفر از دوزخ مى‏باشد.

اى فرزند آدم بپرهيز از فرياد ستمديدگان و اگر نبود كه من چشمى‏پوشى و آمرزش را دوست مى‏داشتم هيچگاه آدم را با گناه آزمايش نمى‏كردم تا دوباره او را به بهشت بازگردانم.

اى فرزند آدم ايمان اگر نبود كه گذشت در نزد من بهترين چيز است هيچگاه كسى را با گناه نمى‏آزمودم.

اى فرزند آدم ايمان و معرفت را بدون درخواست و زارى به تو بخشيدم پس چگونه با وجود درخواست و زاريت از بخشش بهشت و آمرزش به تو بخل ورزم

اى فرزند آدم چون بنده‏اى به من تمسك جويد او را هدايت كنم و چون امر خويش را به من واگذارد او را كفايت كنم، و اگر به ديگرى واگذارد رشته‏هاى امر او را در آسمانها و زمين از هم بگسلم.

اى فرزند آدم نماز نيمروز را رها مكن كه براى نمازگزار آن هر آنچه آفتاب بر آن مى‏تابد دعا مى‏كند.

اى فرزند آدم فرمان مرا پايمال نمودى و گرفتار معصيت من شدى، پس چه كسى است كه فرداى قيامت تو را از عذاب من برهاند؟!

حديث چهلم

قال الله تبارك و تعالى

يابن ادم لاتفرح بالغناء فليس بمخلد و لاتجزع من الفقر فليس عليك حتماً واجباً و لاتفنط بالبلاء فان الذهب بحرب بالنار و المؤمن يحرب بالبلاء فان الغنى عزيز فى الدنيا و ذليل فى الاخرة و الفقير ذليل فى الدنيا و عزيز فى الاخرة و ان الاخرة ابقى و ابهى

يابن ادم اذا رايت الضيف عندك محبوساً اكثر من تسعة ايام فقل اعوذ بالله من غضب الله، يابن ادم المال مالى و انت عبدى و الضيف رسولى فان منعت مالى من رسولى فلا تطمع فى جنتى و نعمتى

يابن ادم المال مالى و الأغنياء و كلائى و الفقراء عيالى فمن بخل على عيالى ادخلته النار و لا ابالى

يابن ادم ثلاثه واجبات عليك زكوة مالك وصلة رحمك و قرى ضيفك فاذا لم تفعل ما اوجبته عليك فانى اجزعك اجزاعاً و اجعلك نكالاً للعالمين

يابن ادم اذا لم تر حق جارك كما ترى حق عيالك لم انظر اليك و لم اقبل عملك و لم استجب دعائك

يابن ادم لا تتكبر على مثلك فان اولك نطفة قدرة من منى منهرة من اى وجه خرجت من مخرج البول من بين الصلب و الترائب

يابن ادم اذكر ذل موقفك غداً بين يدى فانى لم اغفل من سرائرك طرفة عين و انى عليم بذات الصدور

اى فرزند آدم از بى‏نيازى (و ثروت خويش) شاد و مسرور مباش چرا كه تو جاودانه (در دنيا) نيستى و از فقر خويش ناله مكن زيرا كه فقر (هميشه) حتمى و لازم براى تو نيست (اگر خدا بخواهد از فقر بيرون مى‏آيى و بى‏نياز ميگردى) و در بلا و مصيبت نااميد مشو چرا كه طلا (براى خالص بودن) با آتش و مؤمن با بلا و مصيبت آزمايش مى‏شود. همانا شخص بى‏نياز (و ثروتمند) در دنيا عزيز است و در آخرت ذليل، ولى فقير در دنيا ذليل ولى در آخرت عزيز است، (41) و همانا آخرت پايدارتر و نيكوتر است.

اى فرزند آدم زمانيكه ديدى ميهمان بيش از نه روز در نزد تو مانده است بگو: پناه مى‏برم به خداوند از غضب او. (42)

اى فرزند آدم مال و دارائى (تو) متعلق به من است و تو بنده من هستى و ميهمان فرستاده من است، اگر مال مرا از فرستاده‏ام منع كردى، به بهشت و نعمت من طمع نداشته باش.

اى فرزند آدم مال و دارائى (تو) متعلق به من است و ثروتمندان وكلاء من (در مال) هستند و فقرا تحت تكفل و سرپرستى من مى‏باشند هر كس نسبت به آنها بخل بورزد او را داخل آتش مى‏گردانم و هيچ باكى نخواهم داشت. (43)

اى فرزند آدم سه چيز بر تو لازم است:1- زكات مال 2- صله رحم 3- پذيرائى از ميهمان، پس اگر آنچه را بر تو لازم كردم، انجام ندهى تو را به فغان و آه و ناله وا مى‏دارم، مايه عبرت جهانيان قرارت مى‏دهم.

اى فرزند آدم اگر حق همسايه‏ات را همانند حقى كه براى عيال خود مى‏دانى، قرار ندهى به تو توجه نخواهم كرد و عملت را نمى‏پذيرم و دعايت را مستجاب نمى‏كنم.

اى فرزند آدم بر انسانهاى همانند خويش تكبر مكن زيرا تو در آغاز نطفه نجسى از منى؛ كه محل جريان آن همانجائى است كه بول از آن محل خارج مى‏گردد از ميان صلب و ترائب. (44)

اى فرزند آدم به ياد آور فرداى قيامت را كه در جاى خويش، خوار و ذليل در پيشگاه من (براى حساب) ايستاده‏اى و من (در دنيا) چشم برهم زدنى از كارهاى پنهانى تو غافل نشدم زيرا من داناى (به اسرار مردم) كه در سينه دارند، هستم

حديث چهل و يكم

قال الله تبارك و تعالى

يابن ادم اجعل قلبك موافقاً للسانك و لسانك موافقاً لعملك و عملك خالصاً من غيرى فانى غيور لا اقبل الا خالصاً فان قلب المنافق مخالف للسانه و لسانه لعمله و عمله لغير الله

يابن ادم ما تكلمت بكلمة و لا نظرت بنظرة و لا خطوت بخطوة الا و معك ملكان يكتبان لك او عليك

يابن ادم ما خلقكم لتجمعوا الدنيا بعضكم لبعض بل خلقتكم لتعبدو عبادة الا ذلاء طويلاً و تشكرونى جزيلاً و تسبحونى بكرة و اصيلاً فان الرزق مقسوم و الحاسد محروم و البخيل مذموم و الحاسد مغموم و الناقد حى قيوم

يابن ادم اخدمنى فانى احب من يخدمنى فانك عبد ذليل عاجز و انا رب جليل قوى لو ان اخوتك وجد وا ريح ذنوبك لما جالسوك فذنوبك كل يوم فى الزيادة و عمرك فى النقصان و لا تهدم عمرك فى الباطل و الغفلة فان اردت المزيد فاصحب ارباب القلوب و احذر من ابناء الدنيا و خالط المساكين

يابن ادم من انكسر مركبه و عاذ على لوح من الخشب فى وسط البحر ما يكون باعظم مصيبة منك لانك من ذنوبك على يقين

يابن ادم انى اتقرب اليك بالعافية و بستر على ذنوبك و انت تبغضض الى بالمعاصى و عمارتك الدنيا و خرابك الاخرة

يابن ادم اذ لم تجالس المفلحين و الصالحين فمتى تفلح يا موسى ابن عمران اسمع ما اقول انه ما امن بالله عبد حتى يامن الناس من شره يعنى يامن من ظلمه و كيده و مكره و نعميته و بغيه و حسده و مضرته و سره و علانيته و قل يا موسى للظلمة لاتذكرونى فانى لا اذكرهم ذكرى لهم ان العنهم، فمن شاء فليؤمن و من شاء فليكفر

اى فرزند آدم دل خويش را هماهنگ با زبانت و زبان خود را موافق با عملت و عملت را خالص از غير من قرار بده، چون من غيرتمندم و جز عمل خالص را نمى‏پذيرم (از اينرو) قلب منافق مخالف با زبانش زبانش مخالف با عملش و عملش براى غير خداوند انجام مى‏گيرد.

اى فرزند آدم هر سخن كه بگوئى و هر نظرى كه بيندازى و هرگامى كه بردارى همراه تو دو فرشته است كه يا به سود تو مى‏نويسند يا به ضرر تو.

اى فرزند آدم شما را براى اين نيافريدم كه براى هم (اموال) دنيا را جمع كنيد (و به ارث براى ديگرى بگذاريد)، بلكه شما را آفريدم تا همچون بنده ذليل (و فرمانبردار) بسيار مرا عبادت كنيد و فراوان از من شكرگذارى نمائيد. زيرا روزى قسمت شده و انسان حريص محروم است و شخص بخيل مورد نكوهش، و حسود گرفتار غم و اندوه است و (خداوندى كه عمل را) مى‏سنجد زنده و پاينده است.

اى فرزند آدم در خدمت (دين و راه) من باش زيرا من دوست مى‏دارم كسى را كه در خدمت من باشد چون تو بنده ذليل و ناتوان و من پروردگار بزرگ و قدرتمندم، اگر (دوستان) و برادرانت بوى گناهان تو را استشمام كنند همنشين تو نخواهند شد، پس (با اينحال) گناهان تو هر روز در افزايش، و عمرت رو به نقصان است (بنابراين با اين عمر كم، باقيمانده آنرا) در كارهاى باطل و غفلت (از ياد من) از بين مبر. اگر (در زندگى) خواهان افزايش (معنويت هستى) با صاحبدلان مصاحبت نما و از اهل دنيا اجتناب كن، و با مساكين معاشرت داشته باش.

اى فرزند آدم كسى كه كشتى او شكسته و در ميان دريا به تخته پاره‏اى پناه آورده، مصيبت او بزرگتر از مصيبت تو نيست، چرا كه تو يقين به گناهان خود دارى!

اى فرزند آدم من با دادن عافيت، به تو نزديك مى‏شوم و پرده بر گناهت مى‏افكنم ولى تو با گناهت، و آباد كردن دنيا و خراب نمودن آخرتت با من دشمنى مى‏كنى.

اى فرزند آدم اگر با رستگاران و صالحين همنشين نشوى، پس چه وقت رستگار خواهى شد؟!

اى موسى بن عمران: به آنچه مى‏گويم گوش جان بسپار: هيچ بنده‏اى ايمان (حقيقى) به خدا نياورده، مگر زمانيكه مردم از شر او در امان باشند و از ستم و نيرنگ و فريب و سخن‏چينى، ظلم و حسادت و ضرر رسانى و پنهان و آشكارش ايمن گردند.

اى موسى: به ظالمان و ستمكاران بگو: به ياد من نباشند (و نام مرا بر زبان نياورند) زيرا من نيز به ياد آنها نخواهم بود، ياد من نسبت به آنها اين است كه آنان را از رحمت خويش دور نخواهم نمود.

(با اين حال به اختيار خود انسانها است) هر كس بخواهد ايمان آورد و هركس خواهد كافر گردد.

حديث چهل و دوم

قال الله تبارك و تعالى

يابن ادم بقدر ما يميل قلبك الى الدنيا اخرج محبتى عن قلبك فانى لا اجمع حبى وحب الدنيا فى قلب واحد ابداً، تجرد لعبادتى و اخلص من الرياء عملك حتى البسك لباس محبتى، اقبل الى و تفرغ لذكرى اذكرك عند ملائكتى

يابن ادم اذكرنى اذكرك تفضلاً، اذكرنى بمجاهدة اذكرك بمشاهدة اذكرنى فى فوق الارض اذكرك تحت الارض، اذكرنى فى النعمة و الصحة اذكرك فى الشدة و الواحدة اذكرنى بالطاعة اذكرك بالمغفرة اذكرنى فى الصحة و الغناء اذكرك فى الفقرو الفناء، اذكرنى بالصدق و الصفاء اذكرك بالملاء الاعلى، اذكرنى بالاحسان الى الفقراء اذكرك بالجنة الماوى، اذكرنى بالعبودية اذكرك بالربوبية اذكرنى بالتضرع اذكرك بالتكرم اذكرنى بالتلفظ اذكرك بالتلطف، اذكرنى بترك الدنيا اذكرك بنعيم البقاء، اذكرنى فى الشدة الهاكة اذكرك بالنجاة الكاملة

اى فرزند آدم به هر مقدار كه قلبت به دنيا روى كرد، دوستيم را از دلت بيرون مى‏كنم كه من هيچگاه محبت به خويش را با دوستى دنيا در يك دل گرد هم نياورم. خالى كن خويش را براى عبادت من و كردارت را از ظاهر فريبى پاك گردان، تا جامه محبت خويش را بر جانت بپوشانم. رو بسوى من كن و خود را براى ياد من تهى كن، تا در نزد فرشتگان خويش از تو ياد كنم.

اى فرزند آدم با حال خوارى و ذلت مرا ياد كن تا از سر فضل و كرم خويش يادت كنم. ياد كن مرا با تلاش خويش تا ياد كنم تو را با ديدار خويش. يادم كن آنگاه كه بر روى زمينى تا يادت كنم آنگاه كه در زير زمين جاى گيرى. هنگامى كه غرق نعمت و سلامتى هستى مرا ياد كن تا در هنگام سختى و تنهايى يادت كنم. با اطاعت و پيروى خود مرا ياد كن تا با مغفرت و آمرزش خويش يادت كنم. چون در سلامتى و ثروت غوطه‏ور مى‏باشى به يادم باش تا هنگام تنگدستى و نيستى به يادت باشم. از سر راستى و پاكى مرا ياد كن تا در عوالم برتر به ياد تو باشم. با نيكى به تنگدستان بيادم باش تا با بهشت كه جايگاه نيكوئى است يادت كنم. با بندگى مرا ياد آر تا با پروردگارى تو را ياد آورم.

با زبان مرا ياد كن تا با مهربانى تو را ياد كنم. با دورى از دنيا بياد من باش تا با نعمت پايدار به ياد تو باشم. در سختى بنيان برانداز، مرا ياد كن تا با نجات كامل تو، بيادت باشم.

حديث چهل و سوم

قال الله تبارك و تعالى

يابن ادم اجلك يضحك باملك و قضائى يضحك من حذرك و تقديرى يضحك من تدبيرك و اخرتى يضحك من دنياك و قسمتى يضحك من حرصك فان رزقك موزون معروف مكتوب مخزون، فبادر للموت بعملك الخير قبل الموت فان رزقك لا ياكله غيرك، (نَحْنُ قَسَمْنَا بَيْنَهُم مَّعِيشَتَهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا)

يابن ادم الدنيا مر على اوليائى لكن يحبون لقائى و حلو لاعدائى و لكن يكرهون لقائى،

يابن ادم الموت نازل بك و ان كرهت ( وَاصْبِرْ لِحُكْمِ رَبِّكَ فَإِنَّكَ بِأَعْيُنِنَا وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ حِينَ تَقُومُ* وَمِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَإِدْبَارَ النُّجُومِ )

اى فرزند آدم سرانجام تو، به آرزويت مى‏خندد (يعنى عمر تو كم است ولى آرزوى تو بسيار طولانى) و حكم من، به پرهيز تو مى‏خندد، و نقشه من، به نقشه‏هاى تو مى‏خندد، و آخرت من، به دنياى تو مى‏خندد، و (روزى) تقسيم شده من به حرص تو مى‏خندد (چون حرص تو بر روزيت نيفزايد) همانا روزى تو تعيين شده، شناخته شده، نوشته شده و ذخيره گشته است. با كردار نيك خود رو بسوى مرگ كن پيش از آنكه مرگ بسوى تو آيد.

روزيت را ديگرى نخواهد خورد و ما معيشت آنها را در حيات دنيا در ميانشان تقسيم كرديم. (45)

اى فرزند آدم (دنيا به كام دوستان من تلخ است به همين جهت) دنيا گذر بر دوستان من نمود ولى آنان شوق ديدار مرا دارند، (ولى) دنيا به كام دشمنانم شيرين است (بهمين جهت) ايشان از ديدار من بيزارند.

اى فرزند آدم مرگ بسوى تو مى‏آيد اگرچه ناخوش دارى، برخواست پروردگارت شكيبا باش كه تو برانگيخته خواهى شد.

و چون برخيزى به ستايش پروردگار خود تسبيح گو، و پاره‏اى از شب به تسبيح او پرداز و به هنگام پشت كردن ستارگان (و طلوع صبح). (46)

حديث چهل و چهارم

قال الله تبارك و تعالى

يابن ادم تريد و اريد و لايكون الا ما اريد، فمن قصدنى عرفنى و من عرفنى اردنى و من ارادنى طلبنى و من طلبنى وجدنى و من وجدنى خدمنى و من خدمنى ذكرنى ذكرته برحمتى

يابن ادم لا يخلص عملك حتى تذوقن اربع موتات، الموت الاحمر و الموت الاصفر و الموت الاسود و الموت الابيض، الموت الاحمر احتمال الجفاء و كف الاذى و الموت الاصفر الجوع و الاعسار الموت الاسود مخالفة النفس و الهوى فلا تتبع الهوى فيضلك عن سبيل الله و الموت الابيض العزلة

اى فرزند آدم تو اراده مى‏كنى و من نيز اراده مى‏كنم ولى تنها خواسته من محقق مى‏شود. هركس در پى من باشد مرا خواهد شناخت، و هر كس مرا بشناسد، مرا مى‏خواهد، و هر كس مرا خواست در طلب من بر آيد، و آنكس كه در طلب من بر آيد مرا خواهد يافت، و او كه مرا يافت به خدمت من بر آيد، و آنكه به خدمت من بر آمد به ياد من خواهد بود، و هر كس به ياد من باشد من نيز با لطف و رحمت خويش او را ياد خواهم كرد.

اى فرزند آدم كردارت بى‏آلايش نخواهد شد مگر طعم چهار مرگ را بچشى: مرگ سرخ، مرگ زرد، مرگ سياه و مرگ سفيد، مرگ سرخ، بردبارى بر ستم و خوددارى از آزار مى‏باشد، مرگ زرد، گرسنگى و تنگدستى است، مرگ سياه، مخالفت با نفس و خواسته‏هاى اوست، از خواسته‏هاى نفست پيروى مكن كه تو را از راه خدا منحرف مى‏سازد، (47)و مرگ سفيد، گوشه‏گيرى است.

حديث چهل و پنجم

قال الله تبارك و تعالى

يابن ادم ملائكتى يتعاقبون باليل و النهار، ليكتبوا عليك ما تقول و تفعل من قليلك و كثيرك فالسماء تشهد بما رأت منك و الارض تشهد عليك بما عملت على ظهرها والشمس و القمر و النجوم يشهدون عليك بما تقول و تفعل و انا مطلع على مخفيات خطرات قلبك و لاتغفل عن نفسك فان لك فى الموت شغل شاغل و عن قليل انت مراحل و كل ما قدمته من الخير و الشر حاصل بلا زيادة و نقصان و تستو فى غذاً ما كنت فاعلاً،

يابن ادم ان الحلال ليس ياتيك الا قطرة قطرة و الحرام ياتيك كالسيل فمن صفى عيشه صفى دينه

اى فرزند آدم فرشتگان من شب و روز در پى هم مى‏آيند تا اندك و فراوان از گفتار و كردارت را به نوشته در آورند. آسمان به آنچه از تو ديده است گواهى مى‏دهد، و زمين نيز به آنچه بر روى آن انجام دادى گواهى خواهد داد، و خورشيد و ماه و اختران جملگى شهادت مى‏دهند به آنچه گفتى و نمودى. و من آگاه از انگيزه‏هاى پنهان در دلت مى‏باشم.

همانا براى تو در مرگ مشغله كافى هست، و بزودى كوچ خواهى نمود، و هر آنچه از خوب و بد پيش فرستاده‏اى بدون افزونى حاصل خواهد بود، و فردا تمام آنچه را كه انجام دادى در مى‏يابى.

اى فرزند آدم روزى حلال تنها قطره قطره بسوى تو خواهد آمد، و روزى حرام همچون سيل بسوى تو سرازير مى‏شود. پس هر كس معيشت خود را پاك نمود دينش را پاك نموده است.

حديث چهل و ششم

قال الله تبارك و تعالى

يابن ادم احسن خلقك مع الناس حتى أحبك و حببتك فى قلوب الصالحين و غفرت ذنبك

يابن ادم ضع يدك على رأسك فما تحب لنفسك فاحبب للمسلمين

يابن ادم لا تحزن على ما فاتك من الدنيا و لا تفرح بما اوتيت منها فان الدنيا اليوم لك و غداً لغيرك

يابن ادم طلب الاخرة ودع الدنيا فان ذرة من ذرة من الاخرة خير لك من الدنيا و الاخرة فى طلبك

يابن ادم تهيا للموت قبل ورودك ولو تركت الدنيا لأحد من عبادى لتركتها للانبياء حتى يدعوا عبادى الى طاعتى

يابن ادم كم من غنى قد جعله الموت فقيراً و كم من ضاحك قد صار باكياًبالموت و كم من عبد بسطت له الدنيا فطغى و ترك طاعتى حتى مات عليه و دخل النار و كم من عبد قترت عليه الدنيا فصبر و مات دخل الجنة

اى فرزند آدم اخلاق خود را با مردم نيك گردان تا تو را دوست بدارم و محبوب دلهاى صالحين گردانم و از گناهت در گذرم.

اى فرزند آدم دست خويش را بر سر قرار داده (و انصاف بده) پس آنچه براى خود مى‏پسندى براى مسلمانان نيز دوست بدار.

اى فرزند آدم بر آنچه از دنيا از دستت رفته است غمگين مباش، و به آنچه از دنيا نصيبت گشته است شادمان مباش زيرا امروز از آن توست و فردا براى ديگرى است.

اى فرزند آدم آخرت را طلب كن و دنيا را رها كن كه ذره‏اى از آخرت براى تو بهتر است از تمامى دنيا، و آخرت نيز تو را مى‏طلبد.

اى فرزند آدم آماده مرگ شو قبل از آنكه به سراغت آيد. اگر مى‏خواستم دنيا را براى فردى از بندگانم باقى بگذارم آنرا براى پيامبران مى‏گذاشتم تا بندگان را به فرمانبردارى از من فرا خوانند.

اى فرزند آدم چه بسيار توانگرى كه مرگ او را تنگدست نمود! و چه بسيار شادمانى كه با مردن، گريان شد! و چه بسيار بنده‏اى كه دنيا را براى او گستراندم و او سركشى نمود و فرمان مرا وانهاد تا مرگ به سراغ او آمد و روانه دوزخ شد! و چه بسيار بنده‏اى كه دنيا را بر او تنگ گرفتم و او بردبارى پيشه نمود تا از دنيا رفت و روانه بهشت گرديد!

ثواب اين مجموعه حديثى را به روح مرحوم والد حضرت آية الله حاج مصطفى اعتماد قدس سره هديه نمودم.