207، رسيدن به آرزو

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
بحسن النيات تنجح المطالب .⁽²¹⁰⁾
انسان با نيات خوب داشتن ، به آرزوها و خواسته هاى خود دست پيدا مى كند.

208، وسيله حفظ آبرو

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
لم يذهب من مالك ما وقى عرضك .⁽²¹¹⁾
آنچه از مالت كه آبرويت را نگهدارد از دستت نرفته ، بلكه بهترين مالها همانست .

209، شكر نعمت

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
النعمة موصولة بالشكر و الشكر موصولة بالمزيد و هما مقرونان فلن ينقطع المزيد من الله تعالى ، حتى ينقطع الشكر عن الشاكرين .^{(212 )}
نعمت و شكر بهم پيوسته اند، در عين حال شكر پيوسته بفزونى است و اين دو همواره با هم اند و هيچگاه رشته افزونى از سوى خدا قطع نمى شود تا اينكه رشته شكر از طرف شاكر بريده شود.

210، زيبائى قناعت

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
لم يتحل بالقناعة من لم يكتف بيسير ما وجد.⁽²¹³⁾
حله قناعت را نپوشيده كسيكه بكمى كه ميابد اكتفا نمى كند.

211، اصلاح مال

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
لم يكتسب مالا من لم يصلحه .⁽²¹⁴⁾
آن كس كه مالش را اصلاح نكرد، آن را از راه حلال كسب نكرده است .

212، از خود راضى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الراضى عن نفسه مستور عنه عيبه ولو عرف فضل غيره لساه ما به من النقص ‍ و الخسران .⁽²¹⁵⁾
آنكه از خود راضى است عيبش از وى پوشيده است اگر اين شخص ‍ شناساى فضل و برترى ديگران بود نقص و كمبود خود را جبران مى كرد، ولى افسوس كه آدم از خود راضى جز خودش كس ديگرى را نمى شناسد.

213، آماده مرگ

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
ترحلوا فقد جد بكم ، و استعدوا للموت فقد اظلكم .⁽²¹⁶⁾
بار بربنديد كه اينكار بر شما سخت است ، و آماده مرگ شوديد كه ، سايه خود را بر سر شما مى گستراند.

214، نشانه حماقت

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
تعرف حماقة الرجل بالا شر فى النعمة وكثرة الذل فى المحنة .⁽²¹⁷⁾
نادانى مرد گاهى از اينجا شناخته مى شود كه ، در نعمت ناسپاسى كند و در گاه محنت و رنج بيتابى بسيار نشان مى دهد.

215، ترك بهشت

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
ترك الذنب شديد، واشد منه ترك الجنة .⁽²¹⁸⁾
از گناه گذشتن كار سختى است ، اما سختر از آن گذشتن از بهشت است !

216، بدترين مال

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
شرالاموال مالم يخرج منه حق الله سبحانه .⁽²¹⁹⁾
بدترين مالها مالى است كه حق خداى بزرگ از آن داده نشده باشد!

217، بدترين علم

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
شرالعلم ما افسدت به رشادك .⁽²²⁰⁾
بدترين دانشها دانشى است كه راه رشد و هدايت را بوسيله آن تباه سازى براى خود.

218، بدترين مردم

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
شرالناس من سعى بالاخوان و نسى الاحسان .⁽²²¹⁾
بدترين مردم كسى است كه درباره برادران ببدى كوشد، و نيكى را نسبت به آنان فراموش نمايد.

219، هدف گرفتاريها

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
انكم هدف النوائب و دريئة الاسقام .⁽²²²⁾
شما در دنيا هدف پيكانهاى گرفتاريها و معبر بيمارى ها هستيد!

220، پاداش عمل

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
انكم مدينون بما قدمتم و مرتهنون بما اسلفتم .⁽²²³⁾
شما به آنچه كه پيش فرستيد جزا داده مى شويد و در گرو آنچه كار زشت كرده ايد، خواهيد بود.

221، با آتش خشم

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
الكاظم من امات اضغانه .⁽²²⁴⁾
شخص فرو خورنده خشم كسى است كه كينه ها را در سينه اش بكشد، و از بدى ديگران بگذرد.

222، عاقل واقعى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
انما العاقل من وعظته التجارب .⁽²²⁵⁾
به راستى خردمند كسى است كه ، تجربه ها پندش دهد، و سرد و گرم روزگار پخته و اصلاحشان گرداند.

223، جاهل واقعى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
انما الجاهل من استعبدته المطالب .⁽²²⁶⁾
به راستى شخص بى خرد كسى است كه خواسته هاى نفسانى او را بنده و برده خويش سازد.

224، دام دنيا!

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
انما الدنيا شرك ، وقع فيه من لا يعرفه .⁽²²⁷⁾
به راستى كه جهان دامى است كه هر كه آن را نشناسد، در آن در افتد.

225، شرع و بدعت

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
انما الناس رجلان ، متبع شرعة و مبتدع بدعة .⁽²²⁸⁾
به درستى كه مردم دو گروه اند: يكى پيرو راه شرعى ، و ديگرى دنبال راه بى اساس است آنكه پيرو راه شرعى است ببهشت و آنكه زنده كننده بدعتى است بدوزخ خواهد رفت .

226، ضرورت زن

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
المراة شر كلها و شر منها انه لابد منها.⁽²²⁹⁾
عموما همه خويهاى زن بد است و بدترين چيزيكه در اوست آن است كه مرد را از وى گريزى نيست وجود او در زندگى مردان ضرورى است .

227، حفظ اعتماد

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
من ظن بك خيرا فصدق ظنه .⁽²³⁰⁾
آنكه تو را نيك پندارد، گمانش را نسبت به خود حفظ كن ، با وى جز به راه نيكى مرو، كه اگر رفتى اطمينان از ميان مردم مى رود.

228، الهام علم

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
اذا احب الله عبدا حظر عليه العلم .⁽²³¹⁾
هنگامى كه خداوند بنده اى را دوست بدارد، علم و دانش را بخاطرش ‍ خطور مى دهد تا با احكام الهى عمل كند و موجبات نيك بختى خود را فراهم سازد.

229، تكبير چرا؟

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
ما لابن آدم والفخر، اوله نطفة و آخره جيفة ، لا يرزق نفسه و لا يدفع حتفه .⁽²³²⁾
اولاد آدم را چه جاى افتخار و ناز است ؟ كسيكه اولش نطفه و منى و آخرش ‍ لاشه گنديده است ، و نمى تواند بخودش روزى رساند و نه مرگ را مى تواند از خود بگرداند! باز هم فخر و نخوت دارد؟!

230، انسان بيچاره !

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
مسكين ابن آدم ، مكتوم الاءجل مكنون العلل محفوظ العمل تؤ لمه البقة تقتله الشرقه و تنتنه العرقة .⁽²³³⁾
بيچاره فرزند آدم كه اجلش پنهان ، و در درد و الم پيچيده شده و عملش ثبت است ، از نيش پشه در آزار است ، اگر آب در گلويش بماند مى ميرد عرق بدنش او را بد بو مى كند، با اين حال با خدا در جنگ و نافرمانى است !

231، نصف پيرى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
قلة العيال احد اليسارين ، و التودد نصف العقل و الهم نصف الهرم .⁽²³⁴⁾
يكى از دو آسايش ، نانخوران كم داشتن ، دوستى با مردم نصف عقل ، و غصه خوردن نصف پيرى است .

232، قاتل دانشمند

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
رب عالم قتلة عمله .⁽²³⁵⁾
چه بسا دانشمندى كه كردارش او را بكشتن دهد، چون بعملش عمل نكرده است .

233، بيگانه نزديك

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
رب بعيد اقرب من كل قريب .⁽²³⁶⁾
چه بسا شخص غريب بيگانه اى كه از هر قوم و خويش نزديكى نزديكتر است !

234، اعتراف بهتر از پوزش

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
رب جرم اغنى عن الاعتذار عنه الاقراربه .⁽²³⁷⁾
چه بسا جرمى كه اقرار كردن به آن شخص را از پوزش خواستن از آن گناه بى نياز مى سازد.

235، فصل بهتر از وصل !

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
رب مواصلة خير منها القطيعة .⁽²³⁸⁾
چه بسا پيوند و وصلتى را بريدن بهتر از آن پيوند است .

236، خير ناگهانى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
رب خير و افاك من حيث لا ترتقبه .⁽²³⁹⁾
چه بسا خير و خوبى كه از جائى كه چشم اميد ندارى بتو مى رسد.

237، فريب فرساينده

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
غرور الامل ينفد المهل و يدنى الاجل .⁽²⁴⁰⁾
فريب آرزوهاى دور و دراز را خوردن ، دوران زندگانى را تمام مى كند، و اجل را نزديك مى سازد.

238، عقل پوشاننده

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
غطاء العيوب العقل .⁽²⁴¹⁾
عقل و خردمند پوشش و ساتر عيوب است .

239، ساتر عيبها

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
غظوا معايبكم بالسخاء فانه ستر للعيوب .⁽²⁴²⁾
عيوب خويش را با بخشش بپوشيد، زيرا كه بخشش پرده پوش عيبها است .

گشائى گر كف جود و سخارا		تو اندر پرده كردى عيبها را
چو آرى دست بخشش را تو در كار		طرفدارت بهر جا هست بسيار

240، گفتگو با عالم

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
غنيمة الا كياس مدارسة الحكمة .⁽²⁴³⁾
بهره غنيمت بردن افراد هوشمند، گفت و شنود مطالب علم و دانش ‍ است .

241، ميوه درخت نيكى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
عارس شجرة الخير تجتينها احلى ثمره .⁽²⁴⁴⁾
درخت نيكى را به نشان زيرا شيرين ترين ميوه ها را از آن خواهى چيد.

242، راه راستگارى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
فى العزوف عن الدنيا درك النجاح .⁽²⁴⁵⁾
يافتن رستگارى و سعادتمندى ، در روى گردانيدن از مظاهر زيانمند دنيا است .

243، عبرت از گردش ايام

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
فى تصاريف الدنيا اعتبار.⁽²⁴⁶⁾
در گردشهاى دنيا و روزگار گذشته و آينده پند گرفتن هائى است .

244، محبوب خداوند

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
اذا احب الله عبدا بغض اليه المال و قصر منه الامال .⁽²⁴⁷⁾
هنگاميكه خداوند بنده اى را دوست داشته باشد او را دشمن مال گرداند و آرزوهايش را كوتاه سازد.

245، اصالت انسانى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
اذا كرم اصل الرجل كرم مغيبه و محضره .⁽²⁴⁸⁾
وقتيكه اصل و ريشه شخص خوب باشد، پيدا و پنهانش خوب است و ظاهر و باطنش نيكو مى باشد.

246، سرچشمه بينائى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
راءس الاستبصار الفكر.⁽²⁴⁹⁾
انديشه و تعقل در مصنوعات الهى ، سرچشمه و ريشه بينائى و دانش انسان است .

247، سرمنشاء حكمت

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
راءس الحكمة لزوم الحق و طاعة المحق .⁽²⁵⁰⁾
همراهى با حق و راستى سرچشمه حكمت و دانش و پيروى از شخص ‍ حقدار است .

248، عقل نيرومند

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
غزارة العقل تاءبى ذميم الفعل .⁽²⁵¹⁾
فراوانى عقل انسان را از زشتكاريها باز مى دارد و هميشه كار خوب انجام مى دهد.

249، نشانه مروت

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
غض الطرف من المروة .⁽²⁵²⁾
ديده از حرام پوشانيدن از جوانمردى و تقوى هر شخص است .

250، محروم از مقام بلند

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
غير مدرك الدرجات من اطاع العادات .⁽²⁵³⁾
آنكه اسير عادات بد است ، بدرجات بلند نائل شونده نيست .

251، شكم پرورى

قال اميرالمؤ منين عليه السلام :
البطنة تمنع الفطنة .⁽²⁵⁴⁾
كسيكه بنده شكم خود باشد و همش پر كردن شكمش است از زيركى و مزاياى علم باز مى ماند.

252، فضيلت علم

قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم :
فضل العلم احب الى من فضل العبادة .⁽²⁵⁵⁾
فضيلت علم نزد من بيشتر از فضيلت عبادت است .

253، هر چه دوست دارى

قال الصادق عليه السلام :
احبواللناس ما تحبون لانفسكم .⁽²⁵⁶⁾
دوست داشته باشيد، براى مردم آنچه را براى خودتان دوست داريد.

254، پول وسيله امتحان

قال الصادق عليه السلام :
مابلى الله العباد بشى ء اشد عليهم من اخراج الدراهم .⁽²⁵⁷⁾
خداوند بندگان را بچيزى كه سخت تر از خرج كردن پول و دارائى امتحان نكرده است .

255، مؤ اسات برادران

قال الصادق عليه السلام :
تقربوا الى الله بمواسات اخوانكم .⁽²⁵⁸⁾
بمقام قرب خداوند با مواسات رفتار كردن با برادرهاى دينى خود تقرب و نزديكى برقرار كنيد.

256، پيشگيرى از فقر

قال الصادق عليه السلام :
ضمنت لمن اقتصد ان لا يفتقر.⁽²⁵⁹⁾
ضمانت مى كنم براى كسيكه ميانه روى داشته باشد فقير نشدن او را.

257، وضو قبل از غذا

قال الصادق عليه السلام :
من اراد ان يكثر خير بيته فليتوض عند حضور طعامه .⁽²⁶⁰⁾
كسيكه مى خواهد خير و بركت خانه اش زياد شود، قبل از غذا خوردن وضو بگيرد.

258، از صورت در آتش

قال رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم :
و هل يكب الناس على مناخرهم فى النار الا حصائد السنتهم ؟.⁽²⁶¹⁾
آيا مردم را چيزى غير از محصول و آثار زبان آنان ، از صورت در آتش ‍ مى اندازد؟!

259، پائين مجلس

قال الصادق عليه السلام :
من التواضع ان ترضى من المجلس بدون شرفك .⁽²⁶²⁾
از نشانه هاى تواضع انسان اين است كه راضى باشد در مجلس پائين تر از مقام خود بنشيند.