خانه يعنى مكتب . چه مكتبى ! دو كاره : هم مى تواند صفات رذيله را از بين ببرد هم مى تواند درخت فضيلت را در دل غرس كند. خانم ! اگر شوهر بدى دارى بخاطر خدا صبر كن تا كم كم ملكه صبر در تو پيدا شود. و اگر ملكه صبر در تو پيدا شود بهتر از دنيا بلكه بهتر از دنيا و آخرت است . آقا! اگر يك زن بد پرخاشگرى دارى صبر كن حوصله داشته باش و بر بدى او بساز تا بمرور زمان كم كم جزع و فزع را ريشه كن كنى و بجاى آن ملكه صبر را در درون خود غرس كنى و بدان آن رذيله اى كه بر طرف كردى و آن صفتى كه در دل غرس كردى از دنيا و آنچه در آن است بالاتر است بلكه از بهشت و آنچه در بهشت است بالاتر است . و خدا هم درود بر تو مى فرستد.
اولئك عليهم صلوات من ربهم و رحمة⁽⁹⁰⁾
خدا بر صابرين صلوات فرستاده .
7- بالاتر از نماز شب
فايده ديگر تشكيل خانواده اين است كه خانه و تشكيل خانواده مسجد است بلكه بالاتر. زيرا ثوابهاى شوهردارى يك زن ، همسردارى يك مرد، تربيت اولاد از هر نماز مستحبى بالاتر است حتى از نماز شب . نماز شب بسيار اهميت دارد و بقول قرآن كريم مقام محمود دارد.
ومن الليل فتهجد به نافلة لك عسى ان يبعثك ربك مقاما محمودا⁽⁹¹⁾
نماز شب بخوان تا خدا مقام محمود به تو بدهد و كسى نمى تواند مقام محمود را درك كند مگر اين كه به آن برسد. آن ثواب بالاتر از نماز شب اين است كه خانم در دل شب بچه اش را شير مى دهد. نازش كند تا خوابش كند. يك خانم در دل شب شوهردارى كند. يك مرد در دل شب زن دارى كند.
روايت داريم كه اگر يك زنى ، يك مردى غسل جنابت كند تمام گناهان او پاك مى شود.
در روايات ديگر داريم كه اگر زنى ، مردى يك غسل جنابت كند هر قطره اى كه از او ريخته مى شود يك ملك مى شود تا روز قيامت براى او استغفار مى كند. اگر زنى آبستن شود نفسهاى او عبادت است خواب او عبادت است . مشكلات باردارى او عبادت است . و وقتى بچه به دنيا آمد همانند بچه كه بى گناه از مادر متولد مى شود اين مادر همه گناهانش آمرزيده مى شود. خطاب مى شود خانم ! عملت را از سر بگير. از حالا مواظب باش ‍ گناه در زندگيت نباشد. آن مردى كه در خانه كمك مى كند ثواب زيادى دارد.
پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله ) وارد شدند ديدند اميرالمؤ منين (عليه السلام ) عدس پاك مى كنند. فرمودند: يا على مى دانى كه كمك كردن به همسرت چقدر ثواب دارد و گفتند و گفتند و گفتند تا به ثواب شهيد رساندند.
زنى خدمت پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله ) عرض كرد يا رسول الله ! من يك پيغام دارم اين پيغام من فقط از زنهاى مدينه نيست از همه زنها تا روز قيامت است و آن اين كه اين اختلاف طبقاتى يعنى چه ؟ چرا مردها بر زنها امتياز دارند؟ پيغمبر(صلى الله عليه و آله ) فرمودند: اسلام امتيازى براى مرد در مقابل زن قائل نيست . گفت زنها نمى توانند با وجود بچه دارى به جمعه و جماعت بروند، در مجالس شركت كنند عيادت مريض بروند در تشيع جنازه حاضر شوند، حج استحبابى بروند و از همه مهمتر نمى توانند در جهاد شركت كنند ولى شما مردها همه اينها را داريد و ما فقط كارمان بچه دارى و خانه دارى است . پيغمبر(صلى الله عليه و آله ) خيلى خشنود شدند تبسم كردند و فرمودند جواب پيغام براى زنهاى مدينه و تا روز قيامت اين است :
حسن تبعل احداكن لزوجها و طلبها مرضاته واتباعها موافقته يعدل ذلك كله⁽⁹²⁾
فرمودند: اگر زن شوهردارى كند و او را راضى نمايد جمعه و جماعت او، حج مستحبى او، عيادت مريض او همين است و ثواب جهاد و شهادت دارد. اتفاقا همه زنها: زن كاسب ، زن تاجر، زن روشنفكر، زن غير روشنفكر، دهاتى ، شهرى ، منبر ديده ، منبر نديده ، سوراخ دعا را گم كردند. نمى دانند چه كنند آنچه را خدا و پيغمبرش گفته است فراموش كردند.
روايت داريم اگر خانمى يك افطارى بپزد، يك غذا تهيه كند، سفره اى پهن كند سفره اى جمع كند اين ثواب يك شهيد دارد. خانم خيال مى كند فقط به مكه رفتن است .
خانمى به من گفت كارى كن مكه مستحبى بروم . گفتم ثواب هفتاد مكه مى خواهى ؟ پولت را بده تا صرف فقرا، ضعفا و بيچاره ها كنم ، صرف آبرودارها كنم زيرا موسى بن جعفر(عليه السلام ) فرموده من اگر بتوانم يك خانواده را يك هفته اداره كنم از هفتاد حج بالاتر است .
اين خانم با يك عصبانيتى رنگش تغيير كرد و گفت خير اگر مى توانى بكن و الا بگو نمى توانم من مى خواهم بروم مكه . ما فراموش كرديم ثواب يك خانم به شوهردارى ، بچه دارى ، خانه دارى است و ثواب يك آقا به زحمت كشيدن براى زن و بچه است الكاد لعياله كالمجاهد فى سبيل الله آن كسى كه براى زن و بچه اش زحمت بكشد مثل اين است كه در خط مقدم جبهه تلاش كند. يعنى آقا! كار تو ثواب جبهه را دارد اگر براى رفاه زن و بچه ات باشد. تبسم تو در روى خانمت ، تشكر تو از او، كار كردن براى او يك حورالعين مى شود. و گمان نكن حورالعين يعنى زنهاى معمولى دنيا. حورالعين اين است كه اگر يك كدامش در دنيا بيايد ديگر مردم خورشيد لازم ندارند. اگر يك كدامش در اين دنيا بيايد تمام مردها از عشقش ‍ مى ميرند. آن آقائى كه وارد خانه مى شود يك تبسم در صورت خانمش كند آن خانمى كه با ورود همسر تبسمى در صورت او كند و يا بارك الله ، آفرين ، خسته نباشى به يكديگر بگويند دل يكديگر را به دست بياورند براى خود يك حورالعين آفريده اند. و هركه در آن دنيا حورالعين ، باغ و قصر و غيره مى خواهد خودش بايد در اين دنيا تهيه كند.
پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله ) شب معراج ديدند كه آنهائى كه در بهشت كار مى كنند گاهى كار مى كنند و گاهى بيكارند جبرئيل (عليه السلام ) گفت مى داند چرا؟ براى اين كه مصالح اين جا بايد از دنيا بيايد.
جلسه دوازدهم
فصل پنجم
محبت و رحمت در خانه
فصل پنجم بحث ما درباره محبت و رحمت در خانه است . شايد بهتر از اين بحث در فصلهاى مطرح شده نداشته باشيم و لذا در اين موضوع بايد بررسى بيشترى داشته باشيم و اميدوارم حضرت بقية الله (عج ) لطف فرمايد تا ما به مطالب اين فصل عمل كنيم .
محبت نظير قانون جاذبه در اين جهان است همان طورى كه اين جهان پا برجاست روى قانون جاذبه ، خانه و خانواده پا برجاست روى محبت و رحمت اين جهان از ذره يعنى از اتم تا كهكشانها همه و همه بواسطه قانون جاذبه پابرجا هستند اگر يك لحظه قانون جاذبه از جهان برداشته شود نظم آن به هم مى خورد و بطور كلى جهان طبيعت نابود مى شود همچنين است محبت در خانه اگر در خانه محبت نباشد نابود شدنى است اگر محبت در خانواده نباشد آن خانواده از هم پاشيده مى شود بايد بگويم خانه اى كه در آن محبت نيست همانند قبرى است كه در آن عذاب باشد. خانه اى كه در آن محبت نباشد زندگى حقيقى در آن نيست بلكه مردگى است ؛ مرگ تدريجى است آن هم تواءم با شكنجه لذا از الطاف پروردگار عالم اين است كه وقتى تشكيل خانواده شد محبت طبيعى را عنايت مى كند رحمت و دلسوزى طبيعى را عنايت مى كند. قرآن مى فرمايد:
ومن آياته ان خلق لكم من انفسكم ازواجا لتسكنوا اليها و جعل بينكم مودة و رحمة⁽⁹³⁾
از نشانه هاى خدا در اين جهان اين است كه براى مرد زن آفريده است و براى زن مرد آفريده است تا تشكيل خانواده بدهند و براى يكديگر آرام بخش باشند و براى اين تشكيل خانواده بين شما محبت و رحمت قرار داد و كمبودى را كه در خانواده است بر طرف كرد. شما مى دانيد هر بنائى ملاط لازم دارد و نمى شود خانه اى را با سنگ و آجر و آهن تنها بنا كرد بلكه ملاط مى خواهد. در بناى خانه ازدواج هم اين گونه است . اگر به ياد داشته باشيد روزهاى اول روايتى را خواندم كه پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله ) فرموده است :
ما بنى بناء فى الاسلام احب الى الله عز وجل من التزويج⁽⁹⁴⁾
هيچ بنائى افضل از تشكيل خانواده نيست . و ملاط اين بنا محبت و رحمت است . همان گونه كه اگر مصالح ساختمانى ملاط نداشته باشد ويرانه اى بيش نيست اگر در خانواده هم محبت نباشد ويرانه اى بيش نيست .
دو بحث در اينجا مطرح است : يك بحث اين است كه چه چيزهائى اين محبت خدادادى را از بين مى برد و ديگر اين كه چه چيزهائى محبت در خانه را زياد مى كند.
الف - آفات محبت :
1- تند خوئى
اول چيزى كه محبت را از خانه مى برد و شيشه محبت را مى شكند تند خوئى است . اختلاف ، تندى ، پرخاشگرى ، شيشه محبت را زود مى شكند. اگر زن در مقابل شوهر زبان دراز شد، پرخاشگر شد همان جمله اولش يك ضربه به احساس مرد مى زند. اگر مرد تند خو شد همان فرياد او، تندى او، در مرتبه اول يك ضربه به محبت مى زند و اگر خداى نكرده اين تند خوئى از طرف هر دو ادامه پيدا كند قطعا شيشه محبت شكسته مى شود. و بالاتر بگويم محبت به نفرت مبدل مى شود. به سنگدلى و قساوت مبدل مى شود. مخصوصا اگر در تند خوئيها و پرخاشگريها زخم زبان باشد و العياذ بالله كسى را به رخ او بكشند. يعنى مثلا زن مردى را به رخ شوهرش بكشد بگويد ببين چه زندگى خوبى دارد، چه مرد خوبى است يا العياذ بالله مرد زنى را به رخ زنش بكشد بگويد ببين زن همسايه چه زن خوبى است . اين جمله باندازه اى كوبندگى دارد كه نه فقط محبت را از بين مى برد بلكه نفرت مى آورد، نه فقط رحمت و دلسوزى را از بين مى برد كه قساوت و سنگدلى مى آورد. بايد مواظب باشيم اين گونه امور در زندگى ما نباشد.
2- فحش و كتك
اما مسئله فحش و ناسزا و كتك اصلا مربوط به بحث ما نيست و تكرار مى كنم كه اگر در زبان مردى و يا زنى العياذ بالله فحش باشد اين مرد و زن شخصيت ندارد. خدا و پيغمبر خدا و ائمه طاهرين با آنها قهرند.
شخصى رفيق هميشگى امام صادق (عليه السلام ) بود هر كجا امام صادق (عليه السلام ) مى رفت دنبال او بود. روزى امام (عليه السلام ) در راه بود و او هم دنبال امام صادق (عليه السلام )، غلام اين مرد عقب ماند صدايش كرد غلام نشنيد مرتبه دوم صدا زد غلام نشنيد و جواب نداد مرتبه سوم عصبانى شد گفت يابن الفاعله با تو هستم يعنى ولد زنا. همين كه ناسزا و فحش به زبان اين مرد آمد امام (عليه السلام ) ايستاد و دست به پيشانى مبارك زد يعنى عزا شد سپس گفت : سبحان الله ، به مادرش تهمت زنا زدى ؟ من تا الان تو را آدم با ورعى مى دانستم ولى الان معلوم شد كه چنين نيست . گفت يابن رسول الله مادرش سندى و مشرك است . امام (عليه السلام ) فرمود مگر نمى دانى كه هر قومى براى خودش ‍ قانون ازدواج دارد؟ ديگر حق ندارى با من باشى . راوى حديث مى گويد ديگر نديدم كه اين مرد با امام صادق (عليه السلام ) راه برود⁽⁹⁵⁾:
از اين روايت چه استفاده مى كنيم ؟ اگر كسى به بچه اش فحش دهد ولو تقصير داشته باشد اگر به خانمش فحش دهد ولو تقصير داشته باشد اگر يك خانمى به شوهرش فحش دهد ولو تقصير داشته باشد خدا از او قهر مى كند حضرت زهرا(عليهاالسلام ) و پيغمبر اسلام و ائمه طاهرين از او قهر مى كنند و از جمله آقاى ما حضرت ولى عصر (عج ) از او قهر مى كند. و از طرفى اين فحش مجسم مى شود و بصورت بدى هم مجسم مى شود و رفيق او در عالم برزخ و قيامت است و در قيامت رسواست .
عايشه در نزد پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله ) نشسته بود دو سه نفر يهودى تبانى كرده بودند به پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله ) جسارت كنند يكى از آنها رد شد و گفت سام عليكم يعنى شمشير بر تو باد بقول امروزيها مرگ بر تو (سلام عليكم يعنى سلام و درود بر تو باد) پيغمبر اكرم فرمودند عليكم يعنى آنچه گفتى بر خودت باد عايشه صبر كرد يهودى دوم آمد گفت سام عليكم حضرت فرمودند عليكم سومى رد شد گفت سام عليكم . عايشه ديگر نتوانست تحمل كند و انصافا هم تحملش مشكل است گفت يابن القردة و الخنازير چه مى گوئى ؟ يعنى اى پسر ميمونها و خوكها چه مى گويى و اين را عايشه از قرآن گرفته بود زيرا اين يهوديها همانها هستند كه پدرانشان خوك و ميمون شدند بالاخره عايشه فحش داد. پيغمبر تند شد رنگش تغيير كرد و فرمود عايشه چه گفتى ؟ گفت يا رسول الله ! ببين چه كار مى كنند؟ پيغمبر(صلى الله عليه و آله ) فرمودند آنها هرچه گفتند من جوابشان را دادم اين ديگر فحش ندارد بعد فرمودند عايشه ! نمى دانى اگر فحش مجسم شود بصورت بدى مجسم مى شود و رفيق انسان است در قبر، مونس انسان است در برزخ و محشر. قرآن مى فرمايد:
يوم تجد كل نفس ما عملت من خير محضرا و ما عملت من سوء تود لو ان بينها و بينه امدا بعيدا⁽⁹⁶⁾
مى فرمايد: هر كار خوبى كه انجام بدهيد در روز قيامت مونس و همراه شماست و كارهاى بد به صورتهاى بدى درمى آيد و باندازه اى انسان رسوا مى شود كه بقول قرآن مى گويد اى كاش بين من و اعمال بدم خيلى فاصله بود. تود لو ان بينها و بينه امدا بعيدا لذا يك مسلمان بايد مؤ دب باشد يكى از سفارشهائى كه امام صادق (عليه السلام ) بارها به شيعه دارد اين است كه اى شيعه ! مؤ دب باش . طورى رفتار كن كه مردم به امام صادق (عليه السلام ) آفرين گويند كه چه پيروانى دارد. يك خانم با شخصيت زشت است كه در زبان او فحش باشد به بچه هايش يا ديگران . مخصوصا معملهاى سر كلاس و زن در مقابل شوهر و لذا مى گوئيم كه فحش ‍ را بايد از بحث خارج كرد و همچنين است كتك . براى اين كه به اندازه اى گناه دارد كه رسول اكرم (صلى الله عليه و آله ) روى منبر مى فرمودند اگر مردى كشيده اى به صورت زنش بزند در روز قيامت پس از رسوايى به جهنم مى رود و خطاب به مالك جهنم مى شود كه هفتاد كشيده از آتش جهنم به صورت او بزند. كتك زدن كار مسلمان حقيقى نيست ، كار يك انسان با شخصيت نيست . انسان با شخصيت دست دراز نيست حالا اگر خانمى پيدا شود كه شوهرش را بزند ديگر اين زن نيست لاابالى و احمق است . لذا ما فحش و كتك را از بحث خارج مى دانيم . براى اين كه اينها نه محبت را كه انسانيت را از بين مى برند.
3- زخم زبان
ديگر زخم زبان است كه شيشه محبت را مى شكند و گناهش باندازه اى بزرگ است كه امام صادق (عليه السلام ) مى فرمايد: پروردگار عالم فرموده است :
من هان لى وليا فقد ارصد لمحاربتى⁽⁹⁷⁾
اگر كسى به ولى من توهين كند مثل اين است كه با خدا جنگ كرده است . و پروردگار عالم فرموده است هركس با من بجنگد با او مى جنگم و معلوم است خدا با كسى اگر بجنگد دنيا و آخرتش به كجا مى رسد.
بحث ما در اين است كه آقا به خانمش بگويد ببين زن فلانى چقدر خوب است ، زن به شوهرش بگويد ببين مرد فلانى چقدر خوب است ما كه خيرى در خانه تو نديديم .
رسول گرامى (صلى الله عليه و آله ) روى منبر مى فرمود اگر زنى به شوهرش ‍ بگويد ما كه خيرى در خانه تو نديديم تمام اعمال خيرش حبط مى شود اگر مردى به زنش بگويد ما كه از تو خيرى نديديم تو هم زن نشدى تمام اعمالش حبط مى شود. يعنى در نامه عملش ديگر كار خيرى نخواهد بود.
ما بايد دست از توهين برداريم مخصوصا از خانمها، از آقايان تقاضا دارم پيش ديگرى شوهرت را كوچك نكن ، پيش ديگرى زنت را كوچك نكن و اين گناهش خيلى بزرگ است . زخم زبانها دو گونه است : يك قسم آن زود از بين مى رود مثلا كسى كه يك زخم زبان بزند اما خيلى دل را زخم نكند اين كه عقربى مى شود داخل قبر كه بعد از مدتى كوتاه نابود مى شود اما يكوقتى زخم زبان نظير شمشير است زخمش عميق است اين عقربى مى شود كه تا روز قيامت او را اذيت مى كند و در جهنم هم او را مى گزد و گزيدن او از آتش جهنم هم بدتر است .
يكى از علماى بزرگ را در خواب ديدند از حال او سؤ ال كردند گفت الحمدلله وضعم خوب است باغى دارم ، حور العينى دارم ، قصرى دارم ، رفت و آمدى دارم ، ملائكه با من رفت و آمد دارند و خادم من هستند وضعم خيلى خوب است اما صبح به صبح يك عقرب مى آيد و يك نيش ‍ به پايم مى زند و بايد با درد آن تا فردا كه دو مرتبه مى آيد بنالم سؤ ال كردند مگر چه كردى ؟ گفت يك زخم زبان زدم و فراموش كردم توبه كنم ، ساده گرفتم ، توبه نكردم اين عقرب را نكشتم .
با آب توبه هم همه چيز را مى شود شست و از بين برد. هر بى بركتى در خانه را مى شود از بين برد اما بدا به حال آن كسى كه توهين كند و بگويد دلم حال آمد. مى گفت تا يكى دو حرف سنگنين به زنم نگويم نمى توانم بنشينم . مى دانى يعنى چه ؟ يعنى تا دو تا عقرب براى خودم نسازم و در شب اول قبر تا محشر به جان خود نيندازم نمى توانم بنشينم . زن مثل شمشير زخم زبان مى زند بعد هم مى گويد دلم حال آمد، نه خانم ! دلت حال نيامد نمى دانى چه مارى براى خودت تهيه كردى ! اين مار را آن كسانى كه چشم بصيرت داشته باشند مى بينند به گلويت پيچيده است . نمى بينى . چه وقت مى بينى ؟ هنوز در قبر نرفته مى بينى . همان وقتى كه عزرائيل مى آيد بقول قرآن چشمها تيزبين مى شود و آن وقت زخم زبانى را كه به شوهرش زده مى بيند و آن وقت آن زخم زبانى كه به زنش زده و يك مار سياهى به گردنش ‍ پيچيده است و با اين مار سياه بايد داخل قبر شود و او را تا روز قيامت بگزد مى بيند. بايد ديد اين زخم زبان چقدر كوبندگى دارد و عميق است .
آنچه بايد زن و مرد به آن توجه داشته باشند اين است كه زخم زبان ، يكديگر را كوچك كردن ، مخصوصا در مقابل ديگران ، ديگرى را به رخ همديگر كشيدن ، باندازه اى ضربه به محبت مى زند كه بعضى اوقات مبدل به نفرت مى شود؛ مبدل به قساوت و سنگدلى مى شود و زندگى سخت و خانه مثل قبر تواءم با شكنجه مى شود. بنابر اين تقاضا دارم تند نباشيد.
رسول گرامى (صلى الله عليه و آله ) روزى بر روى منبر فرمودند كدام دستگيره ايمان از همه كوچكتر است ؟ يعنى چه چيزى موجب نجات انسان است كه بالاتر از آن وجود ندارد كسى گفت يا رسول الله نماز. ديگرى گفت روزه . و ديگرى زكات . يك كسى گفت جهاد در راه خدا. هركس چيزى گفت و نتوانستند جواب بدهند پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله ) فرمودند: اينهائى كه گفتيد خوب است اما محكمترين دستگيره براى انسان :
الحب فى الله والبغض فى الله⁽⁹⁸⁾
آن كه خيلى نجات دهنده است اين است كه انسان براى خدا برادران مسلمان خود را دوست داشته باشد و دشمنان اسلام را دشمن بدارد. يعنى زنش را بخاطر خدا دوست داشته باشد براى اين كه مسلمان است نه براى اين كه شهوت را ارضاء مى كند. اين كه مردانگى نيست اين مربوط به حيوانهاست و ما قبلا گفتيم ارضاء شهوت يكى از فوائد كوچك تشكيل خانواده است . مرد بايد به زنش محبت داشته باشد براى اين كه مسلمان است و زن به شوهرش محبت داشته باشد براى اين كه مسلمان است . خانم افتخار كند كه شوهرش معلول است ، مجروح است شهيد است و فرزند شهيد دارد. آقا افتخار كند كه همسرش سيده است ، نماز مى خواند، روزه مى گيرد. محمد بن حكيم مى گويد خدمت امام باقر (عليه السلام ) نشسته بوديم پيرمردى روشن ضمير با قدى خميده عصا زنان آمد ابتدا به امام باقر(عليه السلام ) سلام كرد بعد به همه يك يك سلام كرد سپس گفت يابن رسول الله مى خواهم كنار شما بنشينم امام (عليه السلام ) فرمودند بنشين . در كنار امام (عليه السلام ) نشست و گفت يابن رسول الله من حلال شما را حلال مى دانم و حرام شما را حرام مى دانم من دوستان شما را دوست مى دارم نه از اين جهت كه خويشان من هستند از اين جهت كه دوست شما هستند. دشمنان شما را دشمن مى دارم نه از اين جهت كه دشمنى شخصى با آنها دارم بلكه بخاطر اين كه دشمن شما هستند من وضعم اين است آيا اهل نجاتم ؟ امام باقر(عليه السلام ) بر افروخته شد، خوشحال شد و فرمودند دلخوش باش من خدمت پدرم امام سجاد(عليه السلام ) بودم كسى خدمت او رسيد و همين را گفت كه يابن رسول الله من حلال شما را حلال و حرام شما را حرام مى دانم دوستان شما را بخاطر شما دوست مى دارم و دشمنان شما را بخاطر شما دشمن مى دارم آيا اهل نجاتم ؟ امام سجاد(عليه السلام ) فرمودند: دلخوش باش . هنگام مرگ ، پيغمبر مى آيد اميرالمؤ منين مى آيد، حضرت زهراء و امام حسن و امام حسين مى آيند، از آب كوثر سيراب مى شوى و با خشنودى بر پيغمبر و اميرالمؤ منين و حضرت زهراء و امام حسن و امام حسين وارد مى شوى . محمد بن حكيم مى گويد تا اين روايت را امام باقر(عليه السلام ) دوباره خواند. ديگر از بس اين پيرمرد تلاطم درونى پيدا كرد غش كرد و امام باقر(عليه السلام ) او را به هوش ‍ آوردند و بعد از به هوش آمدن براى تبريك و تيمن دستهايش را به بدن امام باقر(عليه السلام ) كشيد و بدن خودش را متبرك كرد بعد اجازه مرخصى گرفت بلند شد و رفت و امام باقر(عليه السلام ) پيوسته نگاهش مى كردند با رفت بعد رو كردند به ما و فرمودند: اگر كسى بهشت مى خواهد به اين پيرمرد نگاه كند. اين روايت چه مى گويد؟ ديگران را دوست داشته باشيد نفرت از شيعه نداشته باشيد نفرت از مسلمان گناهش بزرگ است اين كينه ها موجب مى شود دعايتان مستجاب نشود اين كينه ها اين پرخاشگريها موجب مى شود خانه شما بى بركت بشود شهر شما بى بركت مملك شما بى بركت بشود. همديگر را دوست داشته باشيد.
علامت مؤ من اين است كه آنچه براى خود مى پسندد براى ديگران هم بپسندد و آنچه براى خود نمى پسندد براى ديگران هم نپسندد.
بچه دارى مشكل است تو يك ساعت دو ساعت بچه دارى كن چقدر مشكل است . يك شبانه روز نمى توانى بچه دارى كنى نمى توانى خانه دارى كنى اگر منزل پله داشته باشد حداقل صد مرتبه بايد از اين پله ها پائين و بالا بروى تا يك غذائى را آماده كنى . يكمقدارى در خانه به خانمت كمك كن چرا كمك نمى كنى ؟ از اميرالمؤ منين (عليه السلام ) كه بالاتر نيستى .
پيغمبر اكرم (صلى الله عليه وآله ) بر اميرالمؤ منين (عليه السلام ) وارد شد و ديد عدس پاك مى كند.
پيغمبر بز مى دوشيد، جارو مى كرد، نان مى پخت . ما وقتى شخصيتيم كه در منزل به خانم كمك كنيم .
خرج و مخارج خانه مشكل است ، سنگين است ، سر و كار داشتن با مردم مشكل است شوهر تو كه صبح به اداره مى رود با اين ارباب رجوعهاى پرتوقع سر و كار دارد كارش مشكل است اين شوهر تو كه كسب دارد تا مخارج تو و فرزندانت را تهيه كند بايد با مردم سر و كله بزند روحش كسل مى شود شب كه مى آيد آرامش مى خواهد، خواب مى خواهد، جاى آرام مى خواهد با تندى و پرخاشگرى تو نمى تواند بسازد. بايد آنچه براى خودت دوست دارى براى شوهرت هم دوست داشته باشى اگر شوهر تندى كرد تو تبسم كن و خستگى را از دل او درآور اگر ديدى زنت به هنگام ورود تو زينت نكرده يا لباسى كه مى پسندى نپوشيده نديده بگير اگر اخم دارد، ترشروئى دارد، نشاطى دارد تبسم كن با همان خستگى كه دارى تبسم كن . آنچه براى خود دوست داريد براى او هم دوست داشته باشيد و آنچه براى خود نمى پسنديد براى او هم نپسنديد تا بركت خدا، رحمت خدا، راءفت خدا هم در دنيا و هم در آخرت شامل حال شما بشود ان شاءالله .
جلسه سيزدهم
فصل پنجم
روايتى از امام حسن (عليه السلام )
امروز روز عيد است . عيد بزرگى هم هست . ولادت با سعادت امام مجتبى سلام الله عليه است . اين عيد بزرگ را از طرف خودم و از طرف شما عزيزان به ساحت مقدس حضرت زهرا سلام الله عليها تبريك مى گويم و اميدوارم آن حضرت امروز نظر لطفى به جلسه ما بكند و با حاجت مستجاب شده از اى جلسه بيرون برويم . بهمين مناسبت قبل از ادامه بحث روايتى از امام حسن (عليه السلام ) مى خوانم كه اميدوارم آن هم سرمشق زندگى ما باشد.
مردى خدمت امام مجتى (عليه السلام ) رفت و از او خواست كه حاجت او را برآورد امام (عليه السلام ) همراه او بيرون رفتند در راه به امام حسين (عليه السلام ) برخوردند امام مجتبى (عليه السلام ) به اين مرد فرمودند چرا به برادرم رجوع نكردى . گفت ديدم ايشان در مسجد معتكف هستند. امام حسن (عليه السلام ) جمله اى فرمودند كه اين را همه ما بايد سرمشق كنيم . فرمودند:
اما انه لو اعانك كان خيرا له من اعتكافه شهرا⁽⁹⁹⁾
يعنى اگر به او رجوع مى كردى و او حاجت تو را برآورده مى كرد برايش از يكماه اعتكاف در مسجد بيشتر ثواب داشت .
اگر كسى بتواند دل مسلمانى را خوش كند ثوابش بيشتر از يكماه اعتكاف است يعنى يكماه برود توى مسجد، روزها عبادت كند و روزه بگيرد و شبها زنده دار باشد و عبادت كند.
بنابراين تقاضا دارم از همه شما تا مى توانيد به خلق خدا كمك كنيد. امام دوم امام حسن (عليه السلام ) دلش مى خواهد كه ما خدمتگذار خلق باشيم . اين آقا خشنود است از آن خانمى كه خدمت كند به شوهرش و از آن شوهرى كه خدمت كند به خانمش . و اما دنباله بحث :
4- خودپسندى
ديگر از چيزهائى كه محبت را از بين مى برد منيت و خودپسندى است . اگر زنى خودپسند بشود، مردى متكبر و خودپسند باشد، گفتار و كردار خود را بپسندد وضع خطرناكى به همراه دارد. و ما بايد بدانيم افراد خودپسند وضعشان باندازه اى خطرناك است كه قرآن شريف مى فرمايد: فرياد پيامبران از انسانهاى خودپسند بلند بوده است اينها مانع كار انبياء بودند. خودشان كه زير بار نمى رفتند هيچ ، مانع كار انبياء هم مى شدند. خودپسندى ، تكبر، خودمحورى باندازه اى خطرناك است كه قرآن شريف مى فرمايد: اگر كسى خودپسند باشد، اگر كسى العياذ بالله خودمحور و متكبر باشد افعال و صفات رذيله اش در هويت و ذات او اثر مى گذارد و يك آدم خودپسند و سركشى مى شود و باندازه اى سركش مى شود كه در روز قيامت در مقابل خدا هم خودپسندى مى كند، در مقابل خدا هم سركشى مى كند. قرآن مى فرمايد: وضع آدمهاى خودپسند، متكبر و خودمحور در روز قيامت اين است كه وقتى آنها را به صف محشر مى آورند خودشان را خوب مى دانند ولى حقيقتا جهنمى هستند. اينها در مقابل خدا قد علم مى كنند و مى گويند خدايا تو اشتباه مى كنى ما آدمهاى خوبى هستيم بعد قسم هم مى خورند مى گويند خدايا بحق خودت اشتباه مى كنى ما بهشتى هستيم تو خود مى خواهى ما را جهنم ببرى .
يوم يبعثهم الله جميعا فيحلفون له كما يحلفون لكم ويحسبون انهم على شى ء الا انهم هم الكاذبون⁽¹⁰⁰⁾
مى فرمايد در روز قيامت اين خودپسندها، خودمحورها، اينهائى كه جز خودشان را نمى بينند اينهائى كه مى خواهند تكبر كنند ولو در خانه در روز قيامت در مقابل خدا هم قد علم مى كنند براى خدا هم قسم مى خورند. به زن و مرد سفارش مى كنم كه مواظب باشيد خودپسند نباشيد. خانم در مقابل شوهر خودپسند نباشد، تعريف خودش را، تعريف برادرش ، پدر و مادرش را نكند، مواظب باشد به جمالش به كمالش ننازد اگر مثلا خانم ديپلم دارد يا كفاية مى خواند، درس خارج مى خواند مواظب باشد غرور علمى در مقابل شوهر پيدا نكند كه اگر غرور علمى و منيت و خودمحورى در مقابل شوهر پيدا كرد اول به خودش ضربه مى زند يعنى حكومت بر دل شوهر كه بايد داشته باشد ديگر ندارد ضربه به محبت مى زند آقا مواظب باشد خداى ناكرده به مالش ننازد، به طايفه اش ننازد و خانمها مواظب باشيد ديگران را به رخ شوهرتان نكشيد، به برادرتان ننازيد، به پدر و مادرتان ننازيد اينها غلط بزرگى است . اگر شوهر شما فقير باشد ولى وضع برادر شما خوب باشد يا پدر و مادرت قدرتى داشته باشند هميشه شوهرت را دلدارى بده و او را مقام بدار بر برادرت ، پدر و مادرت .
يك جمله اى به همه بگويم در حالى كه مردها و زنها بايد احترام پدر و مادرهايشان را نگاه بدارند بايد با برادرشان ، خواهرشان ، مهربان باشند اما اين را بدانند كه بايد همه چيز را فداى شوهر كنند چنانچه مرد بايد همه چيز را فداى زن كند لذا ديگران در حالى كه بايد محترم باشند اما شوهر بايد مقدم بر همه باشد در حالى كه همه بايد محترم باشند اما زن بايد مقدم بر همه باشد. خودپسندى شاخه هاى بدى دارد كه هر شاخه اى ميوه هاى تلخى دارد كه از جمله آنها اين است كه محبت را از دل ديگران مى برد.
شاخه هاى خودپسندى :
1- مراء و جدال
يكى از شاخه هاى خودپسندى مراء و جدال است . مراء و جدال يعنى انسان بخواهد حرفش را بر كرسى بنشاند كه اين در ميان مردم زياد ديده مى شود مخصوصا در ميان بى سوادها. زور مى گويد اما مى خواهد اين زورش را به كرسى بنشاند. مزخرف مى گويد اما مى خواهد آن را به ديگرى تحميل كند. مراء و جدال يعنى حرف را بردن و آوردن ! مرتب بگويد دو دفعه بشنود و بگرداند دو مرتبه بگويد و كوتاه نيايد. گناه اين كار بزرگ است باندازه اى كه ابو درداء مى گويد: ما دو سه نفر بوديم كه در دين مراء و جدال مى كرديم يعنى مى خواستيم حرف خودمان را در مورد اسلام به كرسى بنشانيم . پيغمبر(صلى الله عليه و آله ) رسيدند و ديدند ما مراء و جدال مى كنيم رنگ مباركشان تغيير كرد ابو درداء مى گويد من اين گونه غضبى از پيغمبر(صلى الله عليه و آله ) نديدم بعد فرمودند: مراء و جدال از مسلمان نيست آنهايى كه مراء و جدال در زندگيشان وجود دارد من شفاعتشان نمى كنم بعد فرمودند: اول چيزى كه به من دستور داده شد كه از آن نهى كنم بعد از شرك و بت پرستى مراء و جدال است .
انصافا روايت خيلى تند است و اين درد بى درمانى است كه صدى نود داريم اگر بيشتر نباشد، قرآن مى گويد مراء و جدال از آن شيطان است كه به تو وسوسه مى كند.
ان الشياطين ليوحون الى اوليائهم ليجادلوكم⁽¹⁰¹⁾
شيطان دوستان خود را به مراء و جدال با شما وا مى دارد لذا هر كس در زندگى مراء و جدال دارد بداند شيطان دوست او، و او دوست شيطان است و بدان كه مراء و جدال كار شيطانى است نه كار رحمانى . مراء و جدال بد است اما آن كه بدتر است مراء در خانه است يعنى مراء زن با شوهر و شوهر با زن . خانم در مقابل شوهرش قد علم مى كند تا حرفش را به كرسى بنشاند يا آقا در مقابل خانمش مى خواهد بگويد. من ، يعنى با مراء و جدال محبت را مى برد. لذا مخصوصا از خانمها تقاضا دارم در زندگى مراء و جدال نداشته باشيد نخواهيد در مقابل شوهر حرفتان را به كرسى بنشانيد و اگر ديدى شوهرت زور مى گويد كوتاه بيا. از آقايان هم تقاضا دارم اگر مى بينى همسرت جاهلانه مى خواهد حرفش را به كرسى بنشاند كوتاه بيا ساكت شو.
پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله ) فرمودند: در مراء و جدال هركه كوتاه بيايد خدا سه باغ در بهشت به او مى دهد يكى رضوان الله و ديگر عدن و آن ديگرى بهشت معمولى .