راهکارهای عملی درمان وسواس

آيت الله العظمی حسين مظاهری

- ۴ -


سؤال109: تکلیف من در موارد زیر چیست؟

الف: گاهی زمینی نجس می‌شود، بعداً به واسطه‌ي بارش برف یا باران و خیس شدن زمين، عبور مردم و وسایل نقلیه از روی آن و رفتن به اماکن مختلف(مسجد‌، حرم، نانوایی، داخل اتوبوس، مدرسه، بازار و ...) نجاست را به همه جا منتقل می‌کنند. به همین جهت همه‌ي این اماکن را نجس می‌دانم، همان طور که گرد و خاک‌های آن خیابان‌ها و مکان‌ها را نیز نجس می‌دانم.

ب: هر گاه توالت می‌روم با این که در موقع بول کردن بسیار مواظب هستم تا بول به من ترشح نکند، باز هم قطع پیدا می‌کنم که بول به شلوار و پایم ترشح کرده است؛ لذا توالت رفتن برایم بسیار مشکل شده است و تا آن موضع را آب نکشم، راحت نمی‌شوم.

ج: در بعضی مواقع پشت و جاهای دیگر دستم به لبه‌ي میز و یا لبه‌ي کتاب و یا چیزهای زبر برخورد می‌کند و بدون این که دستم زخم شود یا خونی بیرون بیاید، از گوشه و کنار ناخن‌ها و جاهای دیگر دستم چیزی با احساس کمی درد جدا می‌شود و یا روی انگشت‌های دستم پوست‌های مختصری وجود دارد که با فرو بردن دست به داخل جیب و یا تماس با چیز دیگر، با احساس کمی درد از دستم جدا می‌شود. تکلیفم در این موارد چیست؟

° آن چه نوشته‌ايد و نظاير آن را بايد پاک بدانيد و فکرش را بايد نکنيد و بايد تا فکر اين گونه مطالب براي شما جلو مي‌آيد، خود را منصرف کنيد.

سؤال110: زنی هستم با تحصیلات عالی و دارای چندین فرزند، مشکلی که از آن رنج می‌برم مسأله‌ي طهارت است. چون در خانواده‌ای متدیّن بزرگ شده‌ام، می‌خواهم همه‌ي تعالیم اسلامی را مراعات کنم. به علّت داشتن فرزند کوچک، همیشه با مسائل بول و غائط سر و کار دارم. هنگام تطهیر بول، ترشّحات سیفون پراکنده شده و به پاها، صورت و حتّی سرم برخورد می‌کند و هر دفعه با مشکل تطهیر آن اعضاء مواجه هستم. و این باعث شده که در زندگی با سختی‌های زیادی روبرو شوم. از طرفی هم نمی‌توانم این امور را رعایت نکنم؛ زیرا مربوط به عقیده و دینم است. برای حل مشکل به پزشک روان‌شناس هم مراجعه کردم، ولی نتیجه نگرفتم. به علاوه موارد دیگری هم هست که از آنها رنج می‌برم مثل غبار شیء نجس یا مراقبت از دست‌های کودک که یا باید آنها را آب بکشم و یا از دست زدن بچه به اشیای دیگر جلوگیری کنم. با توجّه به این که تطهیر شیء نجس برای من بسیار دشوار است، ولی در همان وقت شستن ظرف‌ها و لباس‌ها در صورتی که فقط کثیف باشند، برایم راحت است؛ لذا از حضرتعالی خواهش‌مندم با راهنمایی‌های خود زندگی را بر من آسان فرمایید.

° بايد به هر چه مي‌خواهد به شما رنج بدهد، بي‌اعتنا باشيد و آن چه را نوشته‌ايد و نظائر آن پاک است و بايد اعتنا نکنيد.

سؤال111: در خارج شدن از حالت کثیر الشّک در نماز فرموده‌اند: اگر در سه نماز پی در پی شک نکند، از حالت کثیر الشّک خارج می‌شود، آیا باید حتماً نماز یومیّه باشد یا این که اگر در سه نماز قضای پی در پی یا سه نماز مستحبّی پی در پی نیز شک نکند، از این حالت خارج می‌شود؟

° تفاوتي در نمازها ندارد و آن چه فرموده‌اند اين است که اگر حالت غير عادي براي شما پيدا شد، چه در نماز يا غير نماز، بايد بي‌اعتنا باشيد تا آن حال غير عادي براي شما عادي و متعارف شود.

سؤال112: چند سالی است که به بیماری وسواس مبتلا شده‌ام و این موضوع مرا بسیار عذاب می‌دهد و روز به روز این حالت در من تشدید می‌شود تا جایی که در همه چیز شک می‌کنم و همة زندگیم بر پایه‌ي شک استوار شده است. بیشترین شک من در مورد غذا و اشیای مرطوب است؛ به همین دلیل نمی‌توانم مثل سایر مردم، عادی زندگی کنم. وقتی وارد مکانی می‌شوم فوراً جوراب‌هایم را از پایم بیرون می‌آورم؛ چون فکر می‌کنم جوراب‌هایم عرق کرده و بر اثر تماس با نجس، نجس خواهد شد. حتّی من بر سجّاده هم نمی‌توانم بنشینم. هر وقت بر آن می‌نشینم، بر اثر وسوسه‌ي نفس از روی آن بلند می‌شوم تا مبادا پرزهای سجاده به لباس‌هایم بچسبد و مجبور به شستن آنها شوم. لطفاً مرا راهنمایی فرمایید.

° بايد راجع به آن چه نوشته‌ايد و نظائر آن اهميّت ندهيد و اهميّت دادن حرام است و اگر مدتي اهميّت نداديد، حتماً خوب مي‌شويد.

سؤال113: اوّلاً بیان فرمایید آیا کثرت شک، با سه بار شکِ مختلف در سه نماز متوالی، محقّق می‌شود؟ مثلاً شکّ اوّل میان دو و سه، شکّ دوّم میان سه و چهار و شکّ سوم در انجام رکوع بوده است. به طور کلّی، آیا سه شک باید از هر جهت یکسان باشند یا در صورت اختلاف هم کثرت شک محقّق می‌شود؟ ثانیاً به شک سوّم نباید اعتنا کرد یا شکّ چهارم؟

° هر شکّي باشد، در مرتبه‌ي چهارم بايد اعتنا نکند.

سؤال114: اگر کسی به عقاید صحیح معتقد باشد، ولی برخی خیالات و وسوسه‌ها در قلب او رسوخ کرده و یا بعضی کلمات کفرآمیز در ذهن او می‌آید که از وجود آنها کراهت دارد و از آنها اذیت می‌شود، راه خلاصی از چنین وسوسه‌هایی چیست؟

° از پيامبر گرامي(ص) روايت شده است که بايد به اين گونه فکرها بي‌اعتنا باشد و اگر مدتي بي‌اعتنايي کرد، خوب مي‌شود و ذکر «لااله‌الا الله» براي کمک گرفتن مؤثر است.

سؤال115: اگر با مختصر پرسش و پاسخی بتوان به نجس یا پاک بودن اشیاء پی برد، آیا تجسّس لازم است؟

° تجسّس لازم نيست و براي وسواسي حرام است.

سؤال116: کسی که عادت او شستن مخرج بول یا غائط و استبراء است، اگر زیاد شک می‌کند که آیا مخرج بول و غائط را شسته یا استبرا کرده، چه کند؟

° اعتنا نکند تا خوب شود.

سؤال117: بعد از این که وضو می‌گیرم، مرتباً احساس می‌کنم بادی از من خارج شده است. تا جایی که برای هر نماز چند بار وضو می‌گیرم. لطفاً مرا راهنمایی فرمایید.

° بايد اعتنا نکنيد و بايد تکرار وضو نداشته باشيد.

سؤال118: آیا در غسل جنابت، باید وسواس به خرج داد که آب به همه جای بدن رسیده است؟

° وسواس به خرج دادن حرام است و به طور متعارف بايد غسل کرد و يقيناً آب به همه جاي بدن مي‌رسد.

سؤال119: آیا غسل انسان‌های وسواسی که گاهی مدّت‌ها طول می‌کشد، باطل است؟

° کار او حرام است.

سؤال120: آیا صرف اینکه اطرافیان انسان بگویند: وسواسی هستی، برای عمل به تکالیف وسواسی کافی است یا راه دیگری لازم است؟

° گفته‌ي آنها براي او حجّت است و بايد قبول کند.

سؤال121: موقعی که وسواسي در صحّت تکبیرة‌الاحرام شک دارد و دوباره می‌خواهد تکبیر بگوید، جایز است؟ آیا چنین نمازی باطل است؟

° کار او حرام است. و بايد بنا را بر صحّت بگذارد و تکرار نکند.

سؤال122: کسی که در صحّت ذکرهای نماز وسواس دارد یا زیاد شک می‌کند و تکرار می‌کند، آیا نمازش باطل است؟

° کار او حرام است و بايد تکرار نکند.

سؤال123: در نماز زیاد شک می‌کنم، همچنین در غسل و هنگام غسل شک می‌کنم که آیا نیت را درست گفته‌ام یا نه، چه کنم؟

° بايد اعتنا نکنيد و تکرار و طول دادن در همه‌ي امور براي شما حرام است.

سؤال124: آیا مراد از کثیر الشّک بودن، فقط نماز واجب و فرادا مي‌باشد یا علاوه بر آن نمازهای جماعت و مستحبی را هم شامل می‌شود؟

° همه چيز را شامل مي‌شود.

سؤال125: کسی که در نماز جماعت شکّی برایش پیش نمی‌آید ولی در فرادا شک می‌کند، اگر معمولاً غیر نماز صبح را به جماعت می‌خواند امّا در سه نماز صبح متوالی که فرادا می‌خواند، شک می‌کند، آیا باز هم بر او کثیر‌الشّک صادق است؟

° کثير الشّک است و بايد اعتنا نکند.

سؤال126: کسی که کثیرالشّک است و در هر بار شک کردن نماز را می‌شکند و دوباره می‌خواند و این حالت برای او عادی شده، آیا می‌تواند آیه یا کلمه‌ای را که شک دارد به قصد قربت مطلق دوباره بخواند تا به تکرار نماز گرفتار نشود؟

° بايد نماز را نشکند و بايد ذکر را تکرار نکند و بايد به طور متعارف که مردم نماز مي‌خوانند، نماز بخواند.

سؤال127: در خارج شدن از عنوان کثیرالشّک، فرموده‌اند: اگر در سه نماز پشت سر هم شک نکند، از این حالت خارج شده است، آیا نمازها باید نماز واجب یومیّه باشد؟

° فرق نمي‌کند.

سؤال128: در غسل زياد شك مى‌كنم مثلاً وقتى طرف چپ را مى‌شويم شك مى‌كنم كه طرف راست بدنم را شسته‌ام يا نه. تكليف من چيست؟

° بايد به شکّ خود اعتنا نکنيد و غسل را به طور متعارف انجام دهيد.

سؤال129: من در انجام غسل خيلى وسواس دارم و هر غسلى يک ساعت تا يک ساعت و نيم طول مي‌كشد. به طورى كه بعضى اوقات نمازم قضا مى‌شود. براى رفع اين مشكل لطفاً راهنمائيم كنيد.

° کار شما حرام است و بايد غسل شما بيش از ده دقيقه طول نکشد، بلکه ده دقيقه هم زياد است.

سؤال130: آيا يقين فرد وسواسى در حكم شك مى باشد؟

° مظنّه و يقين او در حکم شک است و شکّ او هم بايد راجع به آن بي‌اعتنا باشد و اعتبار ندارد.

سؤال131: اگر کسی روی اعتقادات وسواس داشت که مدام با آن که تحقیق می‌کند و برایش مسلم می‌شود که اعتقاداتش درست است و در آن شک می‌کند، تکلیفش چیست و راه چاره و نجات از این مشکل چیست؟

° بايد اعتنا نکند تا متعارف شود.

سؤال132: فردی هستم کثیرالشّک، که اگر به وظیفه‌ي کثیرالشّک عمل کنم، شیطان مرا وسوسه مي‌کند و احتمال را بر کمتر مي‌دهم و از این که عمل را کمتر انجام داده‌ام ناراحتم. و اگر به وظیفه‌ي کثیر الشک عمل نکنم، باز هم وسوسه می‌شوم که چرا به احکام عمل نمی‌کنی؟ آیا می‌توانم شک را عادی حساب کرده و طبق احکام شکّ عادی و نه کثیر الشّک عمل کنم؟

° نه، بايد بنا را بر اکثر بگذاريد و با بي اعتنايي به شک جلو رويد و آن طور که مردم نماز مي‌خوانند، نماز بخوانيد.

سؤال133: شخصی مدام با خود می‌گوید که آیا دلایل من در اصول دین درست است یا خیر و هر روز شک می‌کند و از این نگران است که آیا جواب ملائکه و خدا را در قبر و قیامت خواهد داد یا نه، آیا این شخص دچار وسواس شده است؟ (لازم به ذکر است که این شخص اگر بحث و مناقشه در این موارد اصول دین ایجاد شود به راحتی در بحث ها می تواند پاسخگو باشد و همه را قانع نماید.)

° بايد به شکّ خود اعتنا نکند و تا فکر جلو مي‌آيد، تمرکز فکري نداشته باشد و خود را منصرف به چيز ديگري کند.

سؤال134: آیا با احساس و حساسیّت و شکّ خیلی زیاد (تا حدی که این احساس و شکّ زیاد و قوی براي انسان یقین حاصل کند) مي‌شود به نجس بودن شیئی یا هر چیزی یا هر مکانی یقین حاصل کرد و آن چیز را نجس دانست یا نه با احساس و شکّ زیاد داشتن نمی‌شود به نجس بودن چیزی یا مکانی یا شیئی یقین پیدا کرد و نهایتاً آن را نجس دانست؟

° شما چون وسوسه عملی دارید، واجب است راجع به هرچیزی که برای شما رنج آور است و یا شما را از کار باز مي‌دارد، بی اعتنا باشید. و به شکّ خود، بلکه به ظنّ خود، بلکه به یقین خود بی اعتنا باشید، تا ان شاءالله خوب شوید.

سؤال135: الف) من مشکلي دارم که عبارت است از اينکه قطره قطره ادرار از من می‌آید و هیچ وقتی پاک نیستم. برای نماز اگر وضو بگیرم آیا باید بلافاصله نماز بخوانم یا اگر فاصله بیندازم اشکال ندارد؟ و چقدر مي‌توانم فاصله بیندازم؟ و وقتی که نماز اوّلم را خواندم و مي‌خواهم بلافاصله نماز دوّم را بخوانم، اگر بین دو نماز قطره ادرار بیاید، آیا با همان وضوی اوّل می‌توانم نماز دوّم را بخوانم؟

ب) در شهر ما بیشتر ايّام سال هوا شرجی است و دائماً عرق می‌کنم و دستمالی می گذارم که ادرار به جاهای دیگر نرود و کنار پاهایم که به دستمال می خورد، دائماً عرق می کند و به پایین پاهایم می‌رود و به دلیل حرکت، دستمال تکان می‌خورد و عرق از قسمت‌های نجس بر روی پایم جاری می شود. این عرق‌ها عین نجاست در آن نیست، ولی به دلیل برخورد به عین نجاست، نجس هستند و پاهایم نجس می شود. به همین دلیل مرتب باید لباسهایم را عوض کنم و پاهایم را طاهر کنم. به همین دلیل خیلی اذیّت می‌شوم و وسواسی شده ام. حال چون من در طول روز دائماً اینطور هستم تا چه حد باید رعایت کنم؟ آیا فقط لازم است که قسمت‌هایي که عین نجاست به آن رسیده است را طاهر کنم؟

ج) از من مرتّب ترشّحاتی بیرون می‌آید و به دلیل مشکلم در زیر آن ترشّحات ادرار است. آیا باید تمام ترشّحات را بشويم یا اگر ظاهر آن را آب بکشم کافی است؟ و اگر آب بکشيدن ظاهر آن کافی است، چنانچه ترشّحات به لباس‌هایم برخورد کند، پاک است یا نجس؟

° الف) شما يک وضو بگيريد و دو نماز را با همان وضو بخوانيد. اگر در نماز يا بين دو نماز ادرار بيرون بيايد، آن يک وضو کافي است.

° ب) لباس‌ها و بدن را لازم نيست آب بکشيد با همن حال نماز بخوانيد نماز شما صحيح است.

° ج) ترشّحات پاک است و اگر مخلوط به ادرار شد، با همان ترشّحات نماز بخوانيد و نماز شما صحيح است.

سؤال136 : با توجّه به پاسخ سؤال قبل، الف) اگر با این شرایط به مسجد یا حرم امامان(ع) بروم اشکال ندارد؟ ب) اگر قبل از اینکه به مسجد بروم وضو بگیرم و بعد به مسجد بروم که تقریبا ده تا سی دقیقه فاصله می‌افتد تا نمازم را بخوانم اشکال ندارد یا باید بلافاصله بعد از وضو نمازم را بخوانم؟

° شما با همان وضو می‌توانید حرم بروید و در آنجا نماز بخوانید و کلّیه ی کارها را که متّصل به یکدیگر است با همان وضو انجام دهید.

سؤال137: چند وقتی است که از خدا می‌ترسم به‌گونه‌ای که می‌ترسم مشکلی برایم ایجاد کند یا چیزی را از من بگیرد. به همین خاطر مثلاً مجبورم در استغفار برای همه دعا کنم و تازه کلمات را هم درست ادا کنم. و آخر هم «آمین یا رب العالمین» مي‌گویم که گاهی چندین مرتبه هم می‌گویم مبادا اشتباه گفته باشم. و خدا مرا نبخشد. تقریباً همه چیز را حقّ النّاس می‌دانم و تازگی‌ها حتّی بعضی چیزها را شک می‌کنم مال خودم باشد و آن‌ها را دور می‌اندازم. کتابهایم را آب می‌کشم که گاهی خراب هم می‌شود و به خودم می‌گویم نباید خجالت بکشی چون اوّلاً ریا می‌شود ثانیاً باید به سختی بیافتم تا خدا مرا ببخشد. نمازهایم را گاهی آنقدر کلماتش را تکرار می‌کنم که بدنم شروع به لرزش می‌کند. مثلاً در تلفّظ عین و حاء شک می‌کنم یا در أشهد چندین بار «اَش» می‌گویم تا بتوانم کلمه را ادا کنم می‌ترسم خدا مرا نبخشد یا گناه کنم. لطفاً مرا راهنمایی فرمایید.

° کلیّه آنچه نوشته‌اید غلط و حرام است و شما باید راجع به این گونه امور بی‌تفاوت باشید تا خوب شوید. «لااله الا لله» را زیاد بگوئید.

سؤال138: متأسّفانه مدّتی است که به بیماری وسواس دچار شده‌ام. شاید به نظرتان مسخره بیاید اما هر دفعه که به دستشوئی می‌روم (با عرض معذرت) با وجود اینکه خودم را تطهیر می‌کنم، امّا همین که از دستشوئی بیرون می‌آیم، شک می‌کنم که این کار ( تطهیر) را کرده‌ام یا نه. از ترس اینکه مبادا نمازهایم صحیح نباشند به تعویض لباس و تطهیر مجدد اقدام می‌کنم امّا دفعه دوّم (و گاه دفعات سوّم، چهارم و پنجم) همین شک برایم پیش می‌آید. گاه شک می‌کنم که ممکن است به درستی تطهیر نکرده باشم. آیا می‌توانم به شک هایم در این موارد که واقعاً برایم آزار دهنده شده اعتنا نکنم؟

° همان دفعه‌ي اوّل که از دستشوئی بیرون آمدید باید برنگردید. باید لباس عوض نکنید. باید به شکّ خود، بلکه به مظنّه خود، بلکه به یقین خود عمل نکنید. و این بی اعتنائی دوای درد شما است و این بی اعتنائی از نماز هم برای شما واجب تر و اعتناکردن برای شما حرام است.

سؤال139: من گاهی وقت‌ها در مورد بعضی کارها که نمی دانم حلال است یا حرام، باطل است یا درست دچار شک می شوم. در همین موقع دچار اضطراب خاصّی می شوم و در ذهنم کسی می گوید که حکم آن را باید بپرسی و الا به جهنّم می روی و من از ترس آن را انجام نمی دهم و گاهی هم اعمالم را مثل تیمّم از ترس باطل بودن دوباره انجام می دهم و حکم آن را که می پرسم اکثراً به نفع من می شود و بسیار کمتر به ضررم. به نظر شما آیا این وسواس حساب می شود؟ چون تعداد این شک‌ها زیاد است من را عصبی می کند و نمی توانم فرق وسواس و شک صحیح را تشخیص دهم.

° این حالت وسوسه است و باید با بی‌اعتنائی و بی‌تفاوتی آن را خوب کنید و وظیفه‌ي شما این است که در این گونه موارد بی تفاوت باشید و بنا بگذارید برآنچه بر نفع شما است.

سؤال140: مدّتی است که وسواسی شده‌ام به هر چه که اهمیّت نمی‌دهم، موضوع جدیدی برایم به وجود می‌آید، دیگر اعصابم به هم ریخته است. مثلاً موقع غسل کردن احساس می‌کنم که مقداری ادرار از من بیرون می‌آید که من مجبور می‌شوم دوباره غسل کنم. واقعاً دارم دیوانه می‌شوم. شما را به خدا کمکم کنید.

° باید به این گونه چیزها اهمیّت ندهید تا خوب شوید.

سؤال141: من فردی وسواسی شده‌ام بعد از تطهیر نجاست شک می‌کنم آیا آن قسمت را حتماً شسته‌ام یا خیر، پاک شده یا خیر و مثلاً یک بار موقع شستن مخرج بول و غائط بعد از این که خود را شُستم و بلند شدم شک کردم که نکند مخرج غائط را تمیز نشسته باشم و یا اصلاً نشسته باشم. بنابراین دوباره شستم و حالا این شک ایجاد شده که نکند قطرات آب شستشوی اوّل به مخرج غائط رسیده و لباس زیرم نجس شده باشد کمکم کنید.

° به کلیّه آنچه نوشته‌اید و مانند آن باید اهمیت ندهید و راه خوب شدن شما فقط بی‌اعتنائی شما است.

سؤال142: من در نيّت دچار وسواس هستم و دچار هوي مي‌شوم، راهش چيست؟

° شما در عبادات نیّت نداشته باشید و بدون نیّت کلیّه عبادات را و من‌جمله نماز را به جا آورید.

سؤال143: من دختری 29 ساله و مجرد هستم که به مدّت یک سال است به علّت وسواس زیر نظر روانپزشک و روان‌شناس هستم و دارو مصرف می‌کنم. اکنون نوع وسواس را مذهبی تشخیص داده‌اند و مرا به یک روحانی ارجاع داده‌اند. از شما خواهش می‌کنم کمکم کنید. گاهی آنقدر عصبانی می‌شوم که دیگر نمی‌توانم کاری بکنم. یکی از موارد وسواس این است که برای خواندن یک وعده نماز چندین و چند بار وضو می‌گیرم. گاهی به علّت شکّ خارج شدن باد که گاهی واقعی است و البته بیشتر شک، آنقدر وضو می‌گیرم که پوست صورتم قرمز می‌شود. یکبار با فردی روحانی مشاوره کردم و او گفت که پس از سه بار وضو گرفتن جایز نیست ولی نتوانستم به حرفش گوش دهم یعنی وسواس نگذاشت! خواهش می‌کنم کمکم کنید چون دیگر نمی‌دانم چه کنم. یکی دیگر از موارد وسواس این است که از دستشویی که می‌آیم حس می‌کنم آب دستشویی به لباسم ریخته البته می‌دانم که نجس نیست، ولی باید از گردن تا نوک پا را آب بکشم و به هیچ وجه نمی‌توانم این کار را ترک کنم. چه کنم؟ چون موارد وسواس، مذهبی است، روانپزشک گفته فقط یک روحانی می‌تواند به من کمک کند.

° واجب است برای شما از هرچه که موجب سختی و رنج شما می‌شود گرچه یقین هم داشته باشید، بی‌تفاوت و بی‌اهمیّت باشید و من جمله از دو سؤال که نموده‌اید برای شما یک وضو کافی است گرچه یقین کنید وضوی شما شکسته شد. و از دستشویی که بیرون آمدید واجب است خود را آب نکشید گرچه یقین داشته باشید که بر شما ترشّح شده است، اگر حرف بشنوید زود خوب می‌شوید و الّا بی‌چاره و بدبخت دنیا و آخرت خواهید شد.

سؤال144: الف) ماه رمضان آغاز شده است و آن طور كه شنيده‌ام در اين ماه مبارك، شياطين در غل و زنجير هستند. امّا من كه تا حدودي در قبل از ماه مبارك به وسواس مبتلا بوده‌ام، همچنان از آن رنج مي‌برم. اگرچه ممكن است در پرهيز از گناهان چندان مراقب نباشم امّا حداقل بر نماز اوّل وقت و روزه پايبندم. امّا در اين ماه مبارك و شايد ماه‌هاي مبارك گذشته دچار حالاتي شده‌ام كه بوي ريا مي‌آيد. مثلاً با سر را پايين انداختن و نشان دادن حالت نيكو قصد مورد توجّه قرار گفتن مي‌كنم، امّا خدا را شكر در همان لحظات يا در مدّتي كمتر از يك دقيقه متوجّه شده و با يادآوري عظمت خدا سعي در دور كردن آن حالت زشت را دارم. از آنجائي كه هر كس بر خود آگاه‌تر است بعيد مي‌دانم صرفاً به دليل وسوسه فكري نگران باشم.

ب) من بر بعضي از گناهان متناسب با سنّ جواني اصرار ورزيده‌ام اما از پنج شش روز قبل از ماه مبارك رمضان سعي بر اجتناب داشته‌ام. در مورد بعضي يقيناً پرهيز و در مورد سايرين تمام تلاشم را در مورد جلوگيري به كار خواهم گرفت. با توجّه به اينكه اصرار بر گناه از مواردي است كه مانع از استجابت دعاست و من هم احتمالاً بعد از ماه مبارك ممكن است به آن گناهان برگردم با چه دل و زباني خدا را بخوانم؟

ج) از دعاهاي كوتاه و مفيد براي ماه مبارك رمضان كداميك را مفيدتر مي‌دانيد؟

° شما باید به این گونه وسوسه ها بی تفاوت باشید. شما باید بدانید ریا ندارید و باید امید و رجاي شما به خدای متعال زیاد باشد و ذکر یونسیه برای شما خیلی خوب است. «لا اله لا انت سبحانک انی کنت من الظالمین»

سؤال145: برای تطهیر محل نجس بعد از برطرف شدن عین نجاست ریختن سه مرتبه آب واجب است؟

° به واسطه‌ي آب لوله کشي بعد از رفع نجاست پاک مي‌شود و احتياج به ريختن آب ندارد. ولي در آب قليل براي ادرار دو دفعه ريختن آب کفايت مي‌کند، يکي براي رفع نجاست و ديگري براي تطهير.

سؤال146:اگر بعد از تزریق آمپول به اندازه‌ي سر سوزنی لباس شخص آغشته به خون شود، آیا آن لباس نجس است؟ انجام نماز با آن لباس چه حکمی دارد؟

° آن خون نجس است ولی با آن می شود نماز خواند.

سؤال147: هنگامي كه مي‌خواهم غسل كنم مي‌دانم يك سر سوزن هم جايي از بدن نبايد خشك باشد، حال با توجّه به اين موضوع مدام مي‌ترسم كه نكند آب با تمام بدنم تماس پيدا نكرده باشد و در اين مورد شك مي‌كنم و ممكن است عمل غسل را دوباره تكرار كنم. البته قبل از اينكه غسل كنم استحمام كرده‌ام و بدنم خيس است و با اين حال آيا لازم است تمام بدن با آب تماس پيدا كند؟

° باید غسل کنید و به این گونه شبهات اهمیّت ندهید بلکه اهمیّت دادن حرام است.

سؤال148: اگر آبي به صورت قطره روي چيز نجس يا عين نجاست بريزد و ما ندانيم يا شك كنيم كه اين آب به محل ديگری مثل ديوار و پرده پاشيده شده ياخير. آيا آب كشيدن آن محل‌ها لازم است يا نه؟

° لازم نیست.

سؤال149: اينجانب چند وقت است نسبت به باطل شدن وضو حسّاس شده و مدام احساس مي‌كنم وضويم باطل شده و گاهی براي يك نماز دو يا سه بار وضو می‌گيرم يا بين دو نماز دوباره وضو می‌گيرم يا اينكه نمي‌توانم براي دو يا یک ساعت وضويم را حفظ کنم. از اين وضع خسته شده‌ام و چند وقتی است كه ديگر اعتنا نمي‌كنم. لطفا مرا راهنمايي كنيد؟

° اعتنا نکنید و با یک وضو نماز بخوانید. نمازهای شما صحیح است و تکرار وضوی شما حرام است.

سؤال150: اگر خانمي در دوران عادت ماهيانه از فعل حرام جنب شد، مي‌تواند در همين دوران غسل جنابت انجام دهد. اگر نمي‌تواند با توجّه به اينكه عرق جنب از حرام نجس مي‌باشد چه حكمي دارد؟

° می‌تواند غسل کند و عرقِ او نجس نيست.

سؤال151: آيا آبي كه در اثر تهييج و قبل از‌ استمناء از انسان خارج مي‌شود پاك است؟

° پاک است.

سؤال152: جواني‌ 32 ساله‌ هستم‌ كه‌ خيلي‌ وقت‌ است‌ دچار شديدترين‌ وسوسه‌ها و شك‌ها شده‌ام.‌ به‌ طوري‌ كه‌ نه‌ از جنبه عقل‌ مي‌توانم‌ استفاده‌ نمايم‌ و نه‌ از اخلاق‌ و نه از ملكات‌ فاضله‌، به‌ طوري‌ كه‌ مي‌شود گفت‌ دقیقاً‌ در مقابل‌ فضائل‌ اخلاقي‌ قرار گرفته‌ام. به‌ كتاب‌ چهل‌ حديث‌ حضرت‌ امام‌ خميني‌«ره‌» خيلي‌ دلبستگي‌ دارم‌ امّا هرگز مطالب‌ آن‌ را به‌ طور كامل‌ نمي‌توانم‌ بفهمم‌، طوري‌ است‌ كه‌ هر وقت‌ طرف‌ كتاب‌ها مي‌روم‌ كتاب‌ حضرت‌ امام‌ بيش‌ از قرآن‌ در نظرم‌ هست‌ و اين‌ صفات‌ زشت‌ وسوسه‌ روز به‌ روز هم‌ قوّت‌ مي‌گيرد، حدود دو ماه‌ است‌ كه‌ صبح‌ها بعد از نماز صبح‌ عادت‌ كرده‌ام‌ كه‌ حدود يك‌ ساعت‌ مي‌نشينم‌ و فكر مي‌كنم‌، از مدّتي‌ كه‌ عادت‌ به‌ اين‌ کار كرده‌ام‌، وسوسه‌ و شكّ‌ شيطاني‌ شديدتر از قبل‌ است‌، نماز مي‌خوانم‌ و سعي‌ مي‌كنم‌ با حضور قلب‌ بخوانم‌ امّا خجالت‌ مي‌كشم‌ عنوان‌ كنم‌ امّا حضرت‌ عالي‌ مي‌دانيد كه‌ قضيه‌ از چه‌ قرار است‌، اين‌ روزها احساس‌ مي‌كنم‌ كه‌ به‌ خدا هم‌ اعتقادي‌ ندارم‌، به‌ رسول‌ خدا و به‌ ائمّه‌، و هر وقت‌ مراسم‌ روضه‌ خواني‌ ايشان‌ را مي‌شنوم،‌ دچار اضطراب‌ و نگراني‌ و ناراحتي‌ اعصاب‌ مي‌شوم‌، احساس‌ مي‌كنم‌ ديوانه‌ شده ام.‌ با آنكه‌ براي‌ مظلوميّت‌ ائمّه‌ گريه‌ مي‌كنم و دلم‌ مي‌خواهد فضائل‌ و مكارم‌ اخلاق‌ داشته‌ باشم‌ قلبم‌ پر از كدورت‌ است.‌ فضاي‌ ذهنيم‌ تنگ‌ و باريك‌ است‌ و هميشه‌ در حال خيال‌بافی‌ هستم.‌ به‌ بندگان‌ خدا هم‌ بدبين‌ هستم‌ و گاهي‌ اوقات‌ در ذهنم‌ احساس‌ مي‌كنم‌ كه‌ با بندگان‌ خدا درگيرم.‌ اين‌ رؤيا را يك‌ واقعيّت‌ تلقّي‌ مي‌كنم‌. خداوند را قسم‌ مي‌دهم‌ كه‌ براي‌ من‌ يك‌ راه‌ چاره‌اي‌ باز كند كه‌ من‌ چه‌ كنم‌؟

° در هر چيزي‌ كه‌ شما را رنج‌ مي‌دهد صد در صد بي‌اعتنا باشيد، ذکر «لا اله‌َ الاِّ الله» را زياد بگوييد، مخصوصاً در موقع‌ وسوسه‌، قطعاً خوب‌ مي‌شويد.

سؤال153:
الف)
من‌ در رفتار با نامحرمان‌ خيلي‌ مراقب‌ هستم‌ و همين‌ طور در نگاه‌ به‌ نامحرم‌، ولي‌ نسبت‌ به‌ جوانان‌ نامحرم‌ خيلي‌ حسّاس‌ شده‌ام‌ به‌ طوري‌ كه‌ در برخورد با آنان‌ (مثلاً حضور در يك‌ مكان‌ مخصوصاً وقتي‌ كه‌ حس‌ كنم‌ مورد توجّه‌ و يا نگاه‌ طرف‌ واقع‌ مي‌شوم‌) يك‌ حالت‌ خاصّي‌ برايم‌ پيش‌ مي‌آيد. عليرغم‌ اين‌ كه‌ از نظر عقلي‌ سعي‌ مي‌كنم‌ چنين‌ رفتاري‌ نداشته‌ باشم‌. آيا در اين‌ حالت‌ رطوبتي‌ كه‌ خارج‌ مي‌شود حكم‌ مني‌ را دارد؟ با توجّه‌ به‌ اين‌ كه‌ ممكن‌ است‌ اين‌ حالت‌ خيلي‌ زود به‌ زود برايم‌ پيش‌ آيد.

ب) گاهي‌ اين‌ حالت‌ وقتي‌ پيش‌ مي‌آيد كه‌ صحنه‌اي‌ را (همان‌ كه‌ در بالا گفته‌ شد) به‌ ياد مي‌آورم‌، در اين‌ حالت‌ چطور؟

ج) به‌ طور كلّي‌ شهوتي‌ كه‌ موجب‌ خروج‌ مني‌ مي‌شود چگونه‌ است‌؟

د) نسبت‌ به‌ صحنه‌اي‌ حسّاس‌ شده‌ام‌ كه‌ در اثر آن‌ معمولاً رطوبتي‌ خارج‌ مي‌شود كه‌ اين‌ حالت‌ هم‌ ممكن‌ است‌ چند بار در روز پيش‌ آيد، اين‌ رطوبت‌ چه‌ حكمي‌ دارد؟

هـ) عرق‌ جنب‌ پاك‌ است‌ يا نجس‌؟

و) اگر در خواب‌ ببينم‌ يكي‌ از حالاتي‌ كه‌ گفتم‌ برايم‌ پيش‌ آمده‌، آيا نياز به‌ غسل‌ هست‌ يا نه‌؟

ز) اگر جايي‌ كه‌ وظيفه ما غسل‌ بوده‌ و بنا به‌ هر دليلي‌ مخصوصاً شك‌ در مسأله‌، غسل‌ نكرده‌ باشم‌، آيا رطوبت‌هاي‌ خارج‌ شده‌ تا وقتي‌ كه‌ غسل‌ را انجام‌ نداده‌ايم‌، حكم‌ مني‌ را دارد و نجس‌ است‌؟

ح) براي‌ اين‌ كه‌ اين‌ حالات‌ در من‌ از بين‌ برود، بايد چكار بكنم‌؟

° كلّيه ترشّحاتي‌ كه‌ بيرون‌ مي‌آيد پاك‌ است‌ و غسل‌ ندارد، چه‌ در خواب‌ باشد و چه‌ در بيداري‌، با شهوت‌ باشد و يا بدون‌ شهوت‌، و هر حسّاسيّتي‌ كه‌ شما را اذيّت‌ مي‌كند راجع‌ به‌ آن‌ بي‌تفاوت‌ باشيد و ترتيب‌ اثر ندهيد تا انشاءالله هر چه‌ زودتر خوب‌ شويد.

سؤال154: زني‌ هستم‌ داراي‌ يك‌ فرزند پسر كه‌ چند سالي‌ است‌ دچار بيماري‌ وسواس‌ گشته‌ام‌ و آنقدر زندگي‌ برايم‌ سخت‌ و طاقت‌ فرساست‌ كه‌ روزي‌ چند مرتبه‌ آرزوي‌ مرگ‌ مي‌كنم‌ كه‌ چرا نمي‌توانم‌ شوهرداري‌ و بچّه‌داري‌ كنم‌، از جمله‌ اينكه‌ هنگام‌ دستشويي‌ يا حمّام‌ اين‌قدر معطّل‌ مي‌كنم‌ كه‌ پاهايم‌ از نشستن‌ يا ايستادن‌ خواب‌ مي‌رود و با هيچكس‌ رفت‌ و آمدي‌ ندارم‌، وظيفه فردي‌ من‌ چيست‌؟

° شما بايد نظير همه‌ي مردم‌ باشيد، و اين‌ افراط‌ گري‌ها علاوه‌ بر اينكه‌ حرام‌ است‌، موجب‌ بدبختي‌ شما و خانواده شماست‌ و حتماً بايد دست‌ برداريد، هر كاري‌ كه‌ شما را به‌ زحمت‌ مي‌اندازد بايد انجام‌ ندهيد و نسبت‌ به‌ آن‌ بي‌تفاوت‌ باشيد، غسل‌ شما نبايد بيشتر از پنج‌ دقيقه‌ طول‌ بكشد، معطّل‌ شدن‌ شما براي‌ وضو و غسل‌ و دستشويي‌ حرام‌ است‌ و موجب‌ ذلّت‌ و بدبختي‌ شما و ديگران‌ است.

سؤال155: من‌ تقريباً حدود دو سال‌ است‌ كه‌ به‌ وسواس‌ افتاده‌ام‌ و روي‌ چند چيز است‌ كه‌ بيشتر حسّاس‌ شده‌ام‌.

الف. آيا درختي‌ كه‌ لباس‌ نجس‌ روي‌ آن‌ انداخته‌ايم‌، به‌ وسيله باران‌ و آفتاب‌ پاك‌ مي‌شود يا نه‌؟

ب. در همسايگي‌ ما خانه‌اي‌ است‌ كه‌ قبلاً در آن‌ بهايي‌ زندگي‌ مي‌كرده‌ است‌ ولي‌ چند سالي‌ است‌ كه‌ آن‌ خانه‌ را مسلماني‌ خريده‌ است‌، آنها با همسايگان‌ رفت‌ و آمد دارند ، آيا آن‌ خانه‌ پاك‌ است‌؟

ج. آيا خارجي‌ها كه‌ به‌ ايران‌ مي‌آيند (كافر، ارمني‌ يا ....) و با ديگران ‌تماس‌ پيدا می كنند، پاك‌ هستند يا نه‌؟

د. مردي‌ به‌ روسيه‌ رفته‌ و با يك‌ زن‌ ارمني‌ ازدواج کرده و ادّعا می‌کند كه‌ این خانم‌ مسلمان‌ شده است‌ اما هنوز نماز نمي‌خواند. حال اگر این خانم به‌ منزل ما آمد و شريك‌ زندگي‌ ما شد، حكم‌ آن‌ مرد و زن‌ مدّعي‌ اسلام‌ چه‌ مي‌باشد؟ آیا محكوم‌ به‌ طهارت‌ است‌ در حالیکه رعايت‌ اجتناب‌ از نجاسات‌ را نمي‌كند يا نمي‌داند؟

هـ. وسائل‌ برقي‌ يا لباس‌ها و لوازم‌ آرايشي‌ و خوراكي‌ها (شيريني‌ و شكلات، تنقّلات‌ و...) كه‌ از خارج‌ مثل آمريكا يا آلمان‌ به‌ ايران‌ مي‌آورند پاك‌ هستند يا نه‌؟

° الف) پاك‌ مي‌شود.

ب) خانه‌ پاك‌ است‌.

ج) رفت‌ و آمد با آنها اشكال‌ ندارد.

د) آن‌ خانم‌ پاك‌ است‌ و رفت‌ و آمد با او اشكال‌ ندارد.

هـ) اجتناب‌ از آنها لازم نيست و استفاده از مثل وسائل برقي‌ و خوردن مثل آن شيريني‌ها اشکال ندارد.

سؤال156 : آیا شستن اعضای وضو بیش از دو بار باعث باطل شدن وضو هم می‌شود یا فقط حرمت دارد؟

° باعث بطلان نیست. ولی در دست چپ چون بعد از شستن مرتبه ی سوّم آب خارجی پیدا می‌شود، نمی‌تواند مسح سر و پاها را انجام دهد.

سؤال157 : لطفاً بفرمائيد در هريک از موارد ذيل چه کاري بايد انجام دهم:

براي دفع وسواس فکري و عملي؟/ براي درمان اضطراب و تشويش؟/ براي درمان ترس و دلهره؟/ براي درمان خيال‌بافي، منفي‌بافي، سوءظن، فکر و خيال زياد؟/ براي درمان افسردگي و بي‌حوصلگي؟/ براي درمان خجالت و کم‌رويي؟/‌ براي درمان ناراحتي اعصاب؟/‌ براي وسعت رزق و روزي؟/ براي نيل به کمالات عاليه‌ی روحي؟/ براي اصلاح امور و موفقيت در امر دين و دنيا؟/ براي عاقبت به خيري؟/ براي تزکيه‌ي نفس و تزکيه‌ي عمل؟/ براي کسب فضايل و دفع رذايل؟/ راه دفع وسوسه‌هاي شيطاني و نفساني؟/ و براي اينکه گناه نکنيم چه بايد بکنيم؟

° اگر رابطه شما با خدا محکم شد و رابطه شما با شيطان درون و برون قطع شد، کليّه ی آنچه نوشته‌ايد درست مي‌شود، و ما چيزي را بهتر از تقيّد به ظواهر شرع نمي‌دانيم.

سؤال158: کسي که احتمال مي‌دهد با عمل به احتياطات در وسواس بيافتد، چه وظيفه‌اي بر عهده دارد؟

° اگر کسي بداند و يا احتمال دهد که به واسطه‌ي عمل به بعضي احتياطات مبتلا به وسواس مي‌شود، نبايد آن احتياط را عمل کند، مثلاً اگر مي‌داند براي آب کشيدن متنجّس يک بار آب ريختن کافي است، نبايد احتياطاً دو بار يا بيشتر آب بريزد.

سؤال159: الف) آیا آبی که از دوش ثابت می‌ریزد و در کفِ حمّام در جریان است تا نهایتاً به چاه بریزد، حکم آب متّصل به کر را دارد؟ ب) من بعد از ادرار در حمّام، مخرج بول را در این آبی که از دوش ثابت می‌ریزد، چند بار تطهیر می‌کنم، آیا این شیوه‌ی آب کشیدن اشکالی ندارد؟

° الف) آن آب حکم آب متّصل به کر را دارد.

ب) احتیاج به این کار نیست؛ زیرا وقتی زیر شیر حمام هستید آب به مخرج بول می‌رسد و به مجرّد رسیدن آنجا را پاک می‌کند و در حقیقت مخرج بول شما متّصل به آب کر می‌شود و پاک می‌شود و احتیاج به تکرار هم ندارد.