راهکارهای عملی درمان وسواس

آيت الله العظمی حسين مظاهری

- ۳ -


فصل دوّم: احکام و استفتائات وسواس

احکام وسواس

مسئله 1: يكى از مهلكات كه مفاسدى بر آن مترتّب مى‏شود و غالباً گناهانى را در بر دارد، وسواس است، و چون وسوسه براى وسواسى يك رذيله است از نظر ما حرام و مبارزه با آن از اوجب واجبات است، و فرقى نيست كه در طهارت و نجاست باشد يا در عبادات، در اعتقادات باشد يا در اعمال، در حقّ اللَّه باشد يا در حقّ النّاس، در كارهاى عبادى باشد يا در كارهاى اجتماعى.

و خلاصه كلام اينكه حالت افراط‌گرى و وسواسى در هر چه باشد، حرام و بايد با آن مبارزه شود تا ريشه‏كن شود، و علامت آن اين است كه زياد شك كند و يا زود يقين كند و از متعارف مردم در شك و يقين بيرون باشد، و همين مقدار كه از حالت متوسّط كه در ميان مردم در كارها متعارف است بيرون رفت و حالت افراط يا تفريط در كارها پيدا كرد، وسواسى است و بايد دست از آن حالت بر دارد، و بر طبق آن حالت عمل نكند.

مسئله 2: براى رفع اين رذيله چاره‏اى نيست جز بى‏اعتنايى به شك بلكه به يقين، و عمل كردن به آنچه بر نفع اوست و به آنچه متعارف ميان مردم است.

مثلاً وسواسى در طهارت و نجاست اگر شك كرد بلكه يقين كرد كه از زمين متنجّس يا از عين نجس به او ترشح شده است، اعتنا نكند، و وسواسى در نماز اگر شك يا يقين كرد كلمه‏اى را غلط گفته و يا چيزى را كم يا زياد كرده است، اعتنا نكند، و وسواسى در حقّ النّاس اگر شك كرد كه مديون كسى است يا دين خود را ادا نكرده است، اعتنا نكند و وسواسى در كارهاى اجتماعى اگر نمى‏تواند تصميم بگيرد، فوراً يك طرف را انتخاب كند و به شك خود بلكه به يقين خود عمل نكند.

مسئله 3: متنجّس براى افراد وسواسى متنجّس نيست، بنابراين مثل گِلها و آب‌هاى در كوچه و برف‌هاى چند روز مانده در كوچه‏ها، گرچه يقين داشته باشد كه برخورد با نجاست نموده است، براى او پاك است و مى‏تواند با همان گِل‌ها و با همان كفش‌ها كه به مستراح رفته است به مسجد برود، و با همان گِلها كه ترشح به لباس يا بدن او كرده است نماز بخواند، و با افراد لاابالى در طهارت و نجاست، گرچه يقين داشته باشد كه آنها نجس هستند، معاشرت كند و از غذاهاى آنها بخورد و حرام است كه بعداً دست و دهان خود را آب بكشد.

مسئله 4 : براى وسواسى حرام است در چيزهايى كه وسوسه او مربوط به آنها است دقت نمايد، بلكه لازم است بدون فكر و بدون تجسّس و بدون تفحّص عمل كند، و به عبارت ديگر چنانكه گفته شد با بى‏اعتنايى كامل برخورد با اين چيزها كند تا به گفته امام صادق (ع) شيطان دست از او بردارد.

استفتائات وسواس

سؤال1: به چه کسی وسواسي گفته می‌شود؟ و شاخصه‌ي وسواسي‌گري چيست؟

° کسي که در کارهاي عبادي يا غير عبادي حتي در امور اجتماعي و فردي خارج از حدّ اعتدال و متعارف باشد، وسواسي است و آن يک حالت خطرناکي است که از تسلّط قوه خيال بر انسان پيدا مي‌شود و به جاي اينکه عقل او را استخدام کند، قوه خيال او را استخدام مي‌کند و وقتي چنين شد شيطان مسلّط بر او مي‌شود و به واسطه آن حالت، او را نابود مي‌کند و دنيا و آخرت او را تباه مي‌کند. لذا عقلاً و شرعاً لازم است با بي‌تفاوتي و نشنيدن حرف شيطان و پشت کردن به وسوسه‌ها و تخيّل‌ها و توهّم‌ها آن حالت را نابود کند و هرچه او را رنج مي‌دهد، راجع به همان بي‌تفاوت باشد و اين است داروي منحصر به فرد وسواس.

سؤال2: حكم حضرتعالي در مورد وسواسي چيست؟

° کار او حرام است و بايد اعمال را به طور متعارف و آن طور که عموم مردم انجام مي‌دهند، انجام دهد.

سؤال3: آيا اصلاً از نظر شرع، احتياط در نجاست و طهارت، مطلوب است؟

° کار وسواسي راجع به هرچه باشد حتّي حقّ النّاس مطلوب نيست؛ بلکه حرام است.

سؤال4: آيا اعمال وسواسی (اعمّ از عبادي و غير آن) صحيح است و اعاده لازم ندارد؟

° کار او حرام است و بايد پرهيز کند.

سؤال5: ملاک در تشخيص صدق عنوان وسواس چيست؟

° ملاک در صدق عنوان وسواسي بر کسي، عرف است. هرچند اگر کسي بيش از سه بار در مسأله اي شک کرد، وسواسي محسوب شده و بايد به احکام وسواس عمل نمايد.

سؤال6: آيا حرمت وسواس منحصر در احکام عبادي است؟

° وسواس در هر عملي، اعمّ از امور اعتقادي و اخلاقي و احکام عبادات و معاملات و امور فردي و اجتماعي، حق الله و حق الناس، حرام است.

سؤال7: همسرم دچار وسواس شده و هرچه به او تذکر می‌دهم می‌گويد نمی‌توانم مانند بقيه عمل کنم، راه علاجش چيست؟

° بايد بگويد مي‌توانم و راه فقط بي‌اعتنائي و مثل ديگران بودن است و الّا بدبختي دنيا و آخرت دارد.

سؤال8: آیا اهل کتاب ذاتاً محکوم به طهارت هستند یا نجاست؟

° طاهر هستند.

سؤال9: در محلّه‌ای زندگی می‌کنم که اکثريّت آنها اهل کتاب هستند. حال آيا در معاشرت با اهالي لازم است از دين و مذهبشان سوال کنم؟

° لازم نيست.

سؤال10: شکّ، ظنّ و یقین وسواسی تا چه حد معتبر است؟ آیا در صورت یقین به متعارف بودن آن، باز هم بی‌اعتبار است؟

° شکّ و ظنّ وسواسي اعتبار ندارد و چون يقين او هم تخيّلي بيش نيست، اعتبار ندارد و بايد به شکّ و ظنّ و يقين خود اعتنا نکند.

سؤال11: اگر کسي بعد از جنابت، بول و استبراء نکند و غسل نمايد و بعد از آن مايعي از او خارج شود، آيا آن مايع نجس است؟ و آيا نياز به تجديد غسل دارد؟ در پاسخ اين دو سؤال آيا فرقي مي‌کند چقدر وقت بعد از جنابت، آن مايع خارج شود يا خير؟

° اگر مدت کمي از جنابت او گذشته باشد، مثلاً ده دقيقه، آن مايع پاک است و غسل او صحيح بوده و غسل ديگري لازم ندارد. و همچنين است اگر بول کرد و استبراء نکرد و مدّت کمي از بول گذشت و مايع بيرون آمد، آن مايع پاک است و اگر وضو گرفته يا غسل کرده است به واسطه مايع باطل نمي‌شود.

سؤال12: کسي که در اثر بيماري قادر به نگهداري بول خود نيست و مرتباً لباس و بدن او نجس مي‌شود و نيز وضوي او باطل مي‌گردد، براي خواندن نمازهاي يوميّه چه وظيفه‌اي دارد؟ اگر در وسط يک نماز يا بين دو نماز (مثلاً ظهر و عصر) اين حالت براي او پيش آمد چه بايد بکند؟

° وضو بگيرد و با همان وضو نماز بخواند و اگر قبل از نماز يا بين نماز و يا بين دو نماز بول بيرون آمد، نجس است ولي اشکال ندارد و نماز او اعاده ندارد، گرچه به واسطه‌ي آن بول بدن او و لباس او نجس شده است و وضوي او باطل شده است.

سؤال13: کسي که در اثر بيماري قادر به نگهداري باد معده خود نيست و مرتباً وضوي او باطل مي‌گردد، براي خواندن نماز‌هاي يوميّه چه وظيفه‌اي دارد؟ اگر در وسط نماز يا بين دو نماز (مثلاً ظهر و عصر) اين حالت براي او پيش آمد چه بايد بکند؟

° نظير بول است و مسأله آن گفته شد.

سؤال14: برای تطهير آب نجس، آيا مخلوط شدن با آب کر، باران يا جاری شرط است؟ و يا صرف اتّصال كافي است؟

° صرف اتّصال کفايت مي‌کند.

سؤال15: اگر سگی از ظرفی که آبش کر بوده خورد و بعد از خوردن مقدار آن کمتر از کر شده ولی نمی دانيم حين اتصال دهان سگ، آب کر بوده يا نه. آيا آن آب نجس شده است ؟

° کر بوده است و الان هم نجس نيست.

سؤال16: ويلائی بيرون شهر اجاره کرده‌‌ايم که در آنجا آب لوله‌کشی وجود ندارد ولی صاحب آن ادّعا می‌کند که آب لوله به منبع کر وصل است آيا قول او قابل قبول است؟

° گفته او حجّت است.

سؤال17: آيا براي تطهير مي‌توان از آبي كه در مضاف بودن آن شك داريم استفاده كنيم؟

° اشکال ندارد.

سؤال18: آيا آسفالت، سیمان، چوب، آجر، موزائيک و فلزاتی که با آن کف زمين را مفروش می‌کنند پاک کننده کف پا و کفش هستند؟

° بلي پاک کننده هستند.

سؤال19: آيا زمين، پاک کننده لاستيک وسائل نقليه مانند اتومبيل، ويلچر و... می‌باشد؟

° پاک کننده است.

سؤال20: پشه‌ای را در حال گزيدن دستم کشتم، نمی‌دانم خونی که از او خارج شده از او بوده يا از من، وظيفه چيست؟

° پاک است.

سؤال21: حكم طهارت شخصی كه شهادتين گفته، ولی می‌دانم که قلباً اعتقادی به اسلام ندارد ـ البته عملی که منافی با اظهار شهادتين باشد از او سر نزده ـ چيست؟

° پاک است.

سؤال22: «وَذي» ، «مَذي» و «مَني» چه خصوصيّاتي داشته و فرق آن‌ها با يكديگر چيست؟ و آيا «مذي» و «وذي» نجس است؟

° غير از مني و بول هر آبي که از مرد يا زن بيرون بيايد پاک است و موجب فساد وضو و غسل نيست. و اگر شک داشته باشد و يا مظنّه داشته باشد که بول است يا مني، باز پاک است. و براي وسواسي اگر يقين داشته باشد باز پاک است. زيرا يقين او يقين نيست.

سؤال23: لکّه‌ای را در لباسم ديدم ولی‌ نمی‌دانم بول است يا منی، حکم آن چيست؟

° پاک است و جنب هم نيستيد.

سؤال24: پس از بيدار شدن در لباس زير خود، بوی منی احساس و لکّه زرد رنگی مشاهده نمودم، آيا می‌توان حکم به نجاست لباس و بدن کرد؟

° پاک است و جنب نيز نيستيد.

سؤال25: آيا در مورد فرآورده‌هایِ حيوانی که نمی‌دانيم از داخل كشور است يا خارج، وظيفه‌ي تحقيق داريم؟

° اگر از دست مسلمان و يا از بازار مسلمان‌ها به‌دست آورده باشد، پاک است و وظيفه تحقيق هم نيست.

سؤال26: ساق پايم زخم شده و عين خون را زائل نمودم ولي قبل از شستشو پوششی روي آن به وجود آمد، آيا برای تطهير، از بين بردن اين پوشش لازم است يا خير؟

° لازم نيست.

سؤال27: دهان شخصی زخم است، به‌طوري که هنگام صرف غذا، خون با آن مخلوط مي‌شود. آيا خوردن اين غذا جايز است؟ لطفاً روش تطهير آن غذا را بيان فرمائيد؟

° خوردن آن غذا جائز است و آن غذا پاک هم مي‌باشد.

سؤال28: بعد از کشيدن دندان تا چند روز در محل آن خون وجود دارد، آيا دهان و غذائی که می‌خورم نجس می‌شود؟

° پاک است.

سؤال29: پس از تطهير ـ بدليلِ بلندی ناخن دستم ـ شک کردم چيزی که زير ناخن ‌من است عين نجاست است يا نه، وظيفه‌ام چيست؟

° ناخن پاک است و بايد به اين گونه شک‌ها اعتنا نکنيد. بلکه به اين گونه مظنّه‌ها و يقين‌ها که تخيّلي بيش نيست، اعتنا نکنيد.

سؤال30: در رساله‌ي توضيح المسائل خواندم: «کسی که استبراء نکرده يا نمي‌داند استبراء کرده يا نه و رطوبتی ببيند و شک کند پاک است يا نه، اگر به جهتی ـ‌ مانند گذشتِ مدتی از بول کردنش ـ يقين کند بول در مجرا نمانده، پاک می‌باشد و وضو را هم باطل نمی‌کند.» حال بيان فرمائيد مدّت مذکور چه مقدار است؟

° تقريباً ده دقيقه کفايت مي‌کند.

سؤال31: اگر از شخصي پس از استبراء قطراتي خارج شد چه وظيفه‌اي دارد؟

° پاک است مگر يقين کند بول است و وسواسي هم‌ نباشد.

سؤال32: اگر شخصي بعد از خروج مني، بول نمود و استبراء نكرد و رطوبتي از او خارج شد كه نمي‌داند چيست چه وظيفه‌اي دارد؟

° اگر فوراً باشد نجس است ولي غسل ندارد و اگر مثلاً بعد از ده دقيقه باشد پاک است و غسل ندارد.

سؤال33: اگر پس از تطهير لباس، رنگ و اثر نجاست باقي مانده باشد، آيا مي‌توان حكم به طهارت لباس كرد؟

° پاک است.

سؤال34: پای من که تماماً خيس بود زخم شد، آيا همه پايم نجس می‌شود؟

° فقط جاي خون نجس است.

سؤال35: اگر حشره‌ای مانند مگس روی نجاستی بنشیند و بعد روی بدن یا لباس (مرطوب یا خشک) بنشیند، آیا می‌توان حکم به نجاست بدن و لباس نمود؟

° پاک است.

سؤال36: آيا بخار باعث سرايت نجاست مي‌شود؟

° بخار نجس و متنجّس پاک است و اگر مبدّل به آب شد آن آب پاک است؛ گرچه بخار مثلاً از بول باشد.

سؤال37: اگر لباس زير با خون يا بول نجس شود، آيا بررسی جهت سرايت آن از لباس زير به ديگر لباس‌ها لازم است؟

° لازم نيست.

سؤال38: با توجّه به لزوم طهارت مساجد و اماکن متبرّکه، آيا ورود اهل کتاب و کفّار به اين اماکن (مانند حرم اهل بيت (ع) و مساجد و امام‌زاده‌ها) جايز است؟

° مساجد و کليّه اماکن متبرّکه با آن کثرت رفت و آمدِ حتّي افراد لاابالي در طهارت و نجاست و حتّي کفّار، پاک هستند و تفحّص لازم نيست. بلکه جائز نيست. و همچنين راجع به افرادي که تنظيف آن جا را مي‌کنند، گرچه لاابالي باشند و گرچه عقيده به طهارت و نجاست تشيّع نداشته باشند، آن اماکن متبرّکه پاک است و تفحّص لازم نيست، بلکه جائز نيست.

سؤال39: آيا رساندن دست خيس به مكان‌ها و لوازم خصوصي اهل کتاب و كفّار، موجب نجاست دست می شود؟

° موجب نجاست نمي‌شود، مگر بدانيم آن مکان‌ها يا اثاثيه‌‌ها نجس هستند.

سؤال40: زخم شدن دستم را فراموش کردم و آن را بدون التفات شسته و با حوله خشک کردم. ولی بعد ديگر خونی نديدم، آيا دستم پاک شده؟

° دست و حوله پاک است و اگر وضو هم گرفته و غسل کرده‌ايد، صحيح است.

سؤال41: در روستای ما حيوانات و پرندگان حرام گوشت (مانند سگ و كلاغ) بسيار وجود دارند، آيا هنگامی که برف و باران در کوچه‌ها يا صحن‌های منازل می‌بارد، آب‌هائی که به بدن يا لباس اصابت می‌کند نجس است؟

° پاک است.

سؤال42: آيا چيزهائي كه از بدن انسان خارج مي‌شود (مانند چرک و عفونت ، استفراغ و آب کيسه جنين و ...) نجس است؟

° پاک است.

سؤال43: اگر در كيسه‌ي آرد فضله‌ي موشي پيدا شد، آيا جستجوي بيشتر لازم است؟

° لازم نيست.

سؤال44: در منزل کسی که بچّه کوچک دارد با پای خيس راه رفتم، آيا بايد از نجاست و طهارت منزلش سؤال نمايم؟

° لازم نيست؛ بلکه جائز نيست.

سؤال46: اگر باعث نجس شدن شخصي و يا متعلّقاتش شوم، آيا بايد به او اطلاع دهم؟ اگر مدّتي از آن گذشته باشد چطور؟

° لازم نيست.

سؤال47: در هتل‌ها مسلمان و غير مسلمان اقامت می‌کنند، آيا تحويل اطاقی که قبلاً غير مسلمان از آن استفاده می‌کرده به مسلمان جايز است؟ و يا اينكه اطلاع دادن به او کفايت می‌کند؟

° جائز است و لازم نيست اطلاع بدهد.

سؤال48: معاشرت با افراد لااباليِ نسبت به طهارت و نجاست چه حکمی دارد؟ آيا می‌توان از غذای آن‌ها استفاده کرد؟

° تفحّص لازم نيست و معاشرت با آن‌ها اشکال ندارد.

سؤال49: آيا لازم است چاه توالت و چاه آشپزخانه به جهت وارد نشدن ذرات غذا، برنج و نان به چاه توالت، جدا باشد؟

° لازم نيست.

سؤال50: بنده در تطهير محلِّ بول و غائط شک می‌کنم و خانواده من را وسواسي می‌دانند ، وظيفه‌ام چيست؟

° شما وسواسي هستيد و بايد حرف آن ها را بشنويد و تطهير شما بيش از پنج دقيقه نباشد.

سؤال51: آيا برای درمان شخص وسواسي مي‌توان گفت وظيفه‌ای در قبال نجاسات ندارد و چيزی برای او نجس نيست‌؟ و يا حتّي در مورد اشياء نجس به او دروغ گفت‌؟

° اگر متنجّس را نجس نداند، خوب مي‌شود و لازم نيست از عين نجس هم اجتناب نکند. اگر از عين نجس پرهيز کند و از متنجّسات پرهيز نکند خوب مي‌شود و بايد اين کار را بکند.

سؤال52: آيا گفته‌ي وسواسی در مورد نجس يا پاك بودنِ چيزی، مورد قبول است؟

° مورد قبول نيست.

سؤال53: آیا هوا با توجّه به داشتن جرم نجس می‌شود؟

° نجس نمي‌شود و اين سؤال هم سؤال وسواسي‌ها است.

سؤال54: لباس نجسی را روی زمين گذاشتم به طوري كه کمی زمين مرطوب شد، پس از گذشت مدّتي بچّه دست خود را روی همان قسمت گذاشته و به جاهاي ديگر زد. آيا تمام فرش و ديوار و ... نجس است؟

° هيچ جائي نجس نشده است.

سؤال55: درهنگام تخلّی احساس می‌کنم ذرات بول به لباس و بدنم می‌پاشد لذا هر بار بدن و لباسم را آب می‌کشم، آيا اين کار صحيح است؟

° اين کار حرام است و بايد بدانيد تخيّلي بيش نيست و بايد اعتنا نکنيد.

سؤال56: با توجّه به اينکه اقشار مختلف جامعه (اعمِّ از لاابالي و غيره) به پول دست مي‌زنند، لازم است نسبت به آن احتیاط شود؟

° لازم نيست.

سؤال57: با توجّه به اینکه غذای بعضی رستوران‌ها يا فراورده‌های دامی پاک نيستند، آیا وظيفه‌ي من تحقیق و بررسی است؟

° اگر مسلمان است، تحقيق لازم نيست گرچه مسلمان لاابالي هم باشد.

سؤال58: در روزهای بارانی به دليل رفت و آمد مردم، اكثر کوچه و خيابان‌ها نجس می شود، در چنين مواقعي بايد چه كنم؟

° کوچه‌ها، خيابان‌ها، دستشوئي‌ها، بازارها، همه و همه محکوم به طهارت است و تفحّص لازم نيست؛ بلکه جائز نيست. و اجتناب لازم نيست بلکه اگر موجب اختلال در کارهاي عبادي يا غير عبادي شود، جائز نيست.

سؤال59: آيا رعايت نشدنِ طهارت و نجاست در مسجدالحرام و ... عذر برای عدم شركت در مراسم حج می‌باشد؟

° بايد آن جا را پاک بداند و نجس دانستن آن جا حرام است و تفحّص جائز نيست و گفتگو در اين باره جائز نيست.

سؤال60: وقتی دست خود را به اشيائی که سرد هستند می‌گذارم مقداری بخار می‌کند، آيا به وسيله اين بخار نجاست از شيء خشک سرايت می‌کند؟

° نمي‌کند.

سؤال61: آيا می‌توان با یهود و نصارى در صورتی که دست آن‌ها خيس باشد، دست داد؟

° اشکال ندارد.

سؤال62: آیا كفش و کمربند و لباس چرم ساخت کشورهای غیر مسلمان پاک است یا نجس؟ اگر آن لباس را از کشور اسلامی مثل عربستان خریده باشیم تفاوتی در مسئله می‌کند؟

° پاک است- تفاوتی ندارد.

سؤال63: خون و مردار و فضله حیواناتی نظیر مگس و پشه و... پاک است یا نجس؟

° پاک است.

سؤال64: رطوبت و ترشّحاتی كه از زن یا مرد خارج می شود و علامات منی ندارد، پاک است یا نجس؟ اگر این ترشّحات به هنگام تحریک جنسی خارج شود، تفاوتی می‌کند؟

° مطلقاً پاک است و غسل هم ندارد.

سؤال65: آيا چرك و يا آبى كه پس از تركيدن جوش صورت، از آن خارج مى‌شود نجس است يا خير؟

° پاک است.

سؤال66: آيا الكل سفيد که براى تزريق استفاده می‌شود، نجس مى‌باشد يا خير؟

° پاک است.

سؤال67: اگر در ظرف غذايى بعد از پخته شدن متوجّه فضله موش گرديم، آيا پارچه‌اى كه براى دم كردن روى ظرف استفاده شده، نجس است؟

° پاک است.

سؤال68: آيا خونى كه بعد از ذبح كردن حيوان در گوشت موجود است، پاك است يا نجس؟

° پاک است.

سؤال69: آيا فضله‌ی طوطى و خرگوش و سنجاب پاك است؟

° فضله طوطی پاک است، ولی فضله خرگوش یا سنجاب نجس است.

سؤال70: آیا فضله‌ی کلاغ، گنجشک و سایر پرندگان نجس است؟

° پاک است.

سؤال71: حکم بخار آب نجسي که مجدّداً بر روي ديوار تقطير مي‌شود چيست؟

° پاک است.

سؤال72: اگرکسی روی زمین پر برفی زمین بخورد، آيا لباس و بدن او نجس می‌شود؟ اگر این اتفاق در اروپا و در مکان‌هائی که سگ ها زیاد رفت و آمد می‌کنند، بیافتد پاسخ چیست؟

° در هر دو صورت نجس نمی‌شود.

سؤال73: موی سگ اگر در لباس و فضای منزل باشد، آن لباس و فضا نجس می‌شود؟

° تا خشک باشد سرایت نمی‌کند.

سؤال74: آيا ادرار بچّه‌ي شيرخوار نجس است؟ اگر نجس است، لباسی که به‌واسطه‌ي آن نجس می‌شود با چند بار شستن پاک می‌شود؟

° اگر آب قليل باشد، با دوبار پاک مي‌شود. ولي با آب لوله‌کشي و کر و جاري با يک بار شستن کفايت مي‌کند و فشار هم لازم نيست.

سؤال75: آيا بخارى كه از آب نجس بلند شده است، پاک است؟ چنانچه این بخار با پارچه یا چیز دیگری ملاقات کند، آن چیز را نجس می‌کند؟

° پاک است و نجس نمی‌کند.

سؤال76: آيا قسمت کَنده شده‌ی پوست لب و بدن، اگر كوچك يا بزرگ باشد يا اگر با درد يا بدون درد باشد؛ نجس است؟

° پاک است.

سؤال77: آبی که در موقع کشيدن سيفون توالت به بيرون تراوش مي‌کند پاک است يا خير؟

° پاک است.

سؤال78: آيا اگر در موقع شستن لباس نجس در ماشين لباسشويی آبی به بيرون بريزد و جاری شود، پاک است؟

° پاک است.

سؤال79: فضولات پرندگان (حرام گوشت – يا حلال گوشت – گوشت خوار يا غير گوشت خوار – دارای چنگال يا بدون چنگال) پاک است يا نجس؟

° پاک است.

سؤال80: آيا زردی به جا مانده از لکّه بر روی لباس‌ها که بعد از شستشو باقی مانده نجس است يا خير؟ لکّه‌های بعد از حيض که بعد از شستشو بر روی لباس می‌ماند چطور؟

° پاک است.

سؤال81: آيا لباس نجس شده با بول با يک بار شستشو در ماشين لباسشويی پاک مي‌شود يا بايد دو بار شست؟ اگر بايد دو بار شست، آيا بين دو شستشو بايد لباس فشار داده شود تا آب خارج شود؟

° یک بار کفایت می‌کند.

سؤال82: آيا دندان پر شده در دهان جسم خارجى محسوب مى‌شود و اگر كسى با داشتن دندان پر شده دندان ديگر را بكشد، بايد با آب جارى دهان را پاک كند يا خير؟ و اگر بچه باشد و نشود اين كار را كرد يا بزرگسال باشد و نداند، حكم چيست؟

° احتیاج به شستن دهان نیست.

سؤال83: خونى که پس از کشيدن دندان در محل آن باقى مى‌ماند و روى دستمال اثر مى‌گذارد ولى آب دهان را رنگين نمى‌کند چه حکمى دارد؟ آيا غذا خوردن در اين صورت اشکال دارد؟ يا ظرفى که با آن غذا مى‌خوريم نجس مى‌شود؟

° دهان را نجس نمی‌کند و غذا خوردن اشکال ندارد.

سؤال84: آيا عرق جنب، نجس است؟ در غير اين صورت آيا مى‌‌شود با لباسى که با عرق جنب آلوده است مى‌‌شود نماز خواند؟

° پاک است از حلال باشد یا از حرام، ولي با بدن يا لباسي که عرق جنب از حرام در آن موجود باشد، نبايد نماز خواند.

سؤال85: اگر لباس‌هاى پاك با لباس‌هاى نجس با هم در يك آب شسته شوند، لباس‌هاى پاك هم نجس مى‌شوند؟

° لباس‌ها همگی پاک می‌شوند.

سؤال86: اگر پارچه یا لحافی روی زمین نجس گذاشته شود و بعد آن پارچه یا لحاف نم كشيده و سنگين شده باشد، آيا نجس است؟

° پاک است.

سؤال87: ديوار دستشويى و توالت که نم كشيده و مرطوب باشد، آيا نجس است؟

° پاک است.

سؤال88: آيا از آبى كه مردار در آن است مى‌شود براى تطهير يا آشاميدن یا وضو استفاده كرد؟

° اگر کر یا جاری باشد، اشکال ندارد.

سؤال89: آيا غذاها يا مايعاتى مانند سركه كه به طور طبيعى مقدار دو يا سه درصد از آن را الكل تشكيل مى‌دهد، نجس است؟

° پاک است.

سؤال90: آيا مى‌توان از طعام اهل كتاب مانند يهود و نصارى استفاده كرد؟

° اشکال ندارد.

سؤال91: حکم طهارت و نجاست زرتشتي‌ها چیست؟

° پاک می‌باشند.

سؤال92: مسلمانی كه عمداً نماز نمى‌خواند و تارك الصلاة است ولى منكر نماز نيست، آيا كافر و نجس است؟ اگر چنین شخصی منکر نماز هم باشد چه حکمی دارد؟

° تارک الصّلوة پاک است، ولی منکر نماز اگر جدّی باشد، نجس است.

سؤال93: غذايى كه گربه به آن دهان زده نجس است؟

° پاک است.

سؤال94: حکم طهارت یا نجاست چيزهايى مانند كاپشن، کیف، کمربند، كفش و... كه از كشورهاى غير مسلمان مى‌آورند و در آن‌ها پوست و چرم حيوانات به‌كار رفته باشد چیست؟

° پاک است.

سؤال95: آبى که از شستن لباس نجس مى‌ريزد يا ترشح مى‌كند پاك است؟

° اگر عین نجاست را نداشته باشد، غساله (39) آن پاک است؛ گرچه با آب قليل باشد.

سؤال96: اگر فضله موش در آب برنج که خیس کرده‌اند، پیدا شود آیا آن ظرف و برنج نجس است؟ اگر نجس است قابل پاک شدن می‌باشد؟

° ظروف و برنج‌ها نجس است و اگر آن برنج ها را در آب کر یا جاری مدتی نگاه بدارند، پاک می‌شود. ولي اگر آب نجس نفوذ در آنها نکرده باشد، به مجرّد تسلّط آب پاک بر آن‌ها پاک مي‌شود.

سؤال97: اگر كشمش و خرما در آب جوشانده شوند، يا آن‌ها را سرخ كنند، نجس مى‌شوند؟ خوردن آنها چه حكمى دارد؟

° نجس نمی‌شود و خوردن آن‌ها اشکال ندارد.

سؤال98: رطوبت اشیاء چه مقدار که باشد در تلاقی با نجس، نجس می‌شوند؟

° به اندازه‌ای که خیس کند.

سؤال99: اگر کسی وسایلی که مربوط به دیگران است را عمداً یا سهواً نجس كند، آيا بايد به آنها بگويد؟

° لازم نیست.

سؤال100: آيا اگر مهمانى يكى از اثاثيه‏هاى ميزبانش را نجس كند، مطّلع كردن ميزبان واجب است؟

° لازم نیست.

سؤال101: آبى كه از ماشين‏هاى حمل زباله شهرى در خيابان مى‏ريزد و گاهى بر اثر شدّت باد به لباس مردم پاشيده مى‏شود، محكوم به طهارت است يا نجاست؟

° محکوم به طهارت است.

سؤال102: رفت و آمدهاى خانوادگى با اشخاصى كه به طهارت و نجاست در خوردن و آشاميدن و مانند آن اهميّت نمى‏دهند، چه حكمى دارد؟

° اشکال ندارد.

سؤال103: کسانی که مسلمان شناسنامه‌ای هستند و تارک‌الصّلوة یا سایر عبادات می‌باشند و نیز کسانی که شبهه‌ي‌ اعتقادی دارند و یا عمداً شبهه وارد می‌کنند، پاک هستند؟

° پاک می‌باشند.

سؤال104: اگر در خارج از کشور فروشنده‌ي غیر مسلمان مواد غذائی بگوید: گوشت یا مرغ او ذبح شرعی دارد، می‌توان به قول او اعتماد نمود؟

° اگر لاابالی نباشد، گفته‌ي او حجّت است.

سؤال105: اگر حیوانات حرام گوشت به ذبح شرعی کشته شده باشند، پاک هستند؟

° پاک هستند، ولی خوردن آن‌ها حرام است.

سؤال106: اگر انسان ببیند کسی با لباس نجس نماز می خواند، موظّف است به او بگوید؟

° لازم نیست.

سؤال107: اگر تکرار اعمال وضو، غسل، نماز و سایر عبادات به حدّ وسواس برسد، صرف تکرار عمل، حرام است یا خیر؟

° تکرار او حرام است.

سؤال108: منزل ما از نظر طهارت مشکل دارد؛ فرش‌ها، درب‌ها، دیوارهای اطاق‌ها، پنجره‌ها، پرده‌ها، بخاری‌، کتاب‌ها، رختخواب‌ها و خلاصه تمام زندگی ما نجس است. گفتم نامه‌ای برای شما بنویسم تا بلکه در مورد من فتوای خاصّی بدهید و اینجا من را از معافیّت مخصوصی در مورد چیزهایی که تا به حال نجس شده، برخوردار سازید.

° بايد همه جاي منزل را پاک بدانيد و عمل شما بايد در آن منزل، عمل پاک بودن منزل باشد.