 |
|
احكام روابط زن و شوهر سيد مسعود معصومى - ۳ - روابط اقتصادى زن و شوهر 23- سؤال: آيا اعضاى خانواده موظف هستند درباره حلال بودن درآمد سرپرست خانواده تحقيق و بررسى كنند؟جواب: اعضاى خانواده مكلف به تحقيق نيستند و تا يقين به وجود مال حرام در بين اموال حاصل نشود تصرف مانع ندارد. امام: استفتائات، ج 2، ص 49، سؤل 134. 24- سؤال: شوهر من نماز نمىخواند وخمس نمىپردازد: الف - آيا پولى را كه از او مىگيرم برايم حلال است و يا بايد خمس آن را بپردازم ؟ ب - حكم مواد غذايى كه به منزل مىآورد و يا لباسهايى كه براى من و فرزندانم مىخرد، چيست ؟ ج - حكم اقامت در خانهاى كه او با اين پول تهيه كرده است چيست ؟ جواب: تبريزى: براى شما جايز است. استفتاء فاضل: اگر يقين نداشته باشد كه عين آن پول و عين آن غذا و لباس متعلق خمس است، براى شما اشكالى ندارد و راجع به اقامت در خانه چنين شخصى، اگر مىتوانيد او را نصيحت كنيد و با او مدارا نماييد و اگر مؤثر نشد حكم ديگرى دارد. استفتاء 25- سؤال: آيا زن و شوهر مىتوانند طبق موازين شرعى و قوانين رسمى چيزى رابه يكديگر بفروشند؟ جواب: هر يك مىتوانند ملك شرعى ديگرى را از او بخرد. امام - با استفاده از استفتائات، ج 2، ص 105، سؤال 85. 26- سؤال: آيا مرد مىتواند همسر خود را مجبور به فروش اموالش نمايد، مثلاً زن را وادار كند خانه يا ملكش را بفروشد؟ جواب: حق ندارد، و شوهر اختيار همسرش را (در اينگونه موارد) ندارد و طرفين حقوق متقابلهاى دارند كه بايد عمل كنند . امام، استفتائات، ج 2، ص 78، سؤال 27. تبريزى - فاضل - مكارم: استفتاء. 27- مسأله: اگر زن يا شوهر چيزى را به ديگرى هبه كنند، تا زمانى كه آن چيز موجود باشد مىتوانند آن را پس بگيرند. لكن بنابر احتياط مستحب بهتر است آن را پس نگيرد. امام - تحريرالوسيله، ج 2، كتاب الهبه، مسأله 8. 28- مسأله: در صبح هر روز زن مالك نفقه همان روز از مال شوهر مىشود، البته به مقدارى كه در آن روز مصرف مىكند. (موارد و مقدار نفقه زن در قسمت حقوق ذكر خواهد شد، مراجعه نماييد.) بنابراين اگر مرد پول بيشترى به زن بدهد كه او به اندازه نفقه خود از آن پول بردارد، زن زائد بر آن را مالك نيست و شوهر مىتواند آن را از زن پس بگيرد. امام: تحرير الوسيله، كتاب نكاح، فصل فى النفقات، مسأله 10. تبريزى - فاضل - مكارم: استفتاء. 29- مسأله: اگر مرد نفقه يك روز يا يك هفته و يا مثلاً يك ماه را يك جا به زن بدهد، و زن با صرفه جويى و يا استفاده كردن از پولهاى ديگر، مقدارى از اين پول را پس انداز كند، زن مالك آن است و شوهر حق پس گرفتن آن را ندارد. امام: تحرير الوسيله، كتاب نكاح، فصل فى النفقات، مسأله 11. بهجت: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 1897. تبريزى: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 2421. فاضل: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 2480. توجه: معمولاً مردها علاوه بر نفقه زن مخارج بچه ها را هم به زن مىپردازد، در مسأله فوق، زن فقط صاحب آن مقدارى از پول مىشود كه در تفقه خودش صرفه جويى كرده باشد. ولى صاحب مازاد بر مخارج فرزندان نيست. مگر آنكه شوهر آن را به زن تمليك كند. 30- مسأله: اگر مردى نفقه يك روز زن را نپردازد، در پايان آن روز به مقادر نفقه به گردن مرد، دين مىآيد و به زن مقروض مىشود. چه زن آن را از مرد طلب كرده باشد يا نه. 31- مسأله: زن مىتواند نفقاتى را كه شوهر نداده در هر زمانى از او مطالبه كند، و اگر شوهر نپرداخت، زن مىتواند با مرجعه به حاكم شرع نفقه خود را از شوهر بگيرد، و در صورتى كه شوهر نداشته باشد كه نفقه را بپردازد به او مهلت داده مىشود كه هر گاه توان پرداختن پيدا كرد بپردازد. امام - تبريزى - فاضل - مكارم: با استفاده از مدارك مسأله قبل. بهجت: (6) امام: تحرير الوسيله، كتاب نكاح، فصل فى الفتضات، مسأله 10 بهجت: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 1897 تبريزى: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 2421 فاضل :با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 2480 32- مسأله: اگر مردى نفقه زن را نپردازد، زن مىتواند از تمكين به شوهر خود دارى نمايد و همچنين مىتواند نزد حاكم رفته تا او شوهر را با مجبور به پرداخت مخارج زندگى زن كند و اگر دسترسى به حاكم ممكن نباشد، زن مىتواند از اموال مرد به اندازه نفقه خودش بدون اذن او بردارد. امام: تحريرالوسيله، كتاب نكاح، القول فى نفقه الاقارب، مسأله 14. 33- مسأله: زنى كه از شوهر اطاعت مىكند (يعنى ناشزه نيست) اگر مطالبه خرجى كند و شوهر ندهد مىتواند در هر روز به اندازه خرجى آن روز بدون اجازه از مال او بردارد و اگر ممكن نيست چنانچه ناچار باشد معاش خود را تهيه كند، در موقعى كه مشغول تهيه معاش است اطاعت از شوهر بر او واجب نيست. امام: توضيح المسائل، مسأله 2416. تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 2425. فاضل - مكارم: (7) 34- مسأله: اگر مردى بعد از عقد از پرداخت نفقه معذور شد (يعنى عذرى كه شرع آن را قبول كند) زن نمىتواند عقد را فسخ كند. بلكه اگر مرد مىتواند نفقه زن را بپردازد ولى نمىپردازد، زن مىتواند طبق مسأله قبل عمل نمايد. در هر حال يا حاكم از مال شوهر نفقه زن را مىپردازد و يا اگر زن راضى باشد حاكم از جانب شوهر طلاق را جارى مىكند. امام: تحريرلوسيله، كتاب نكاح، القول فى الكفر، مسأله 10. تبريزى - فاضل - مكارم: با استفاده از مدارك مسأله قبل و استفتاء. 35- مسأله: زن نمىتواند نفقه روزهاى آينده را از شوهرش طلب نمايد. امام - بهجت - تبريزى - فاضل - مكارم: استفتاء 36- مسأله: نفقه را مىتوان به صورت پول يا عين به زن پرداخت، مثلاً مىتوان غذا را پخته يا نپخته و يا پول آن را به زن داد و زن نيز مالك آن مىشود و هيچكدام از طرفين حق ندارند ديگرى را ملزوم به پرداخت يا دريافت پول كنند. امام: تحريرالوسيله، كتاب نكاح، فصل فى النفقات، مسائل 13 و 14. 37- سؤال: آيا مرد مىتواند پولهايى را كه زن با صرفه جويى در مخارج خانه پس انداز كرده، از زن طلب كند؟ جواب: اگر از نفقه زن بوده و زن با كم گذاشتن از خود صرفه جويى كرده، خير نمىتواند. اما اگر از مخارج بچهها بوده و يا عنوان ديگرى داشته، بله مىتواند پس بگيرد. امام - بهجت - فاضل - مكارم: استفتاء 38- سؤال: اگر خانمى ماهانه از شوهرش براى مخارج تغذيه خانواده پول مىگيرد ولى هر ماه مقدارى از آن را پس انداز مىكند، آيا مىتواند بدون اذن شوهر براى خودش يا بچهها با اين پول لباس يا چيز ديگرى بخرد؟ جواب: اگر شوهر ماهيانه را تمليك زن كرده، و اختيار مصرف را به او داده و يا ماهيانه نفقه خود زن است، بله مىتواند بدون اجازه شوهر آن را خرج كند. اما نسبت به مخارج فرزندان و يا غير آن اگر صرفه جويى كند، بايد از شوهر اجازه بگيرد. امام - بهجت - فاضل - مكارم: استفتاء. 39- مسأله: مخارج سفر زن اگر بيشتر از مخارج وطن باشد، با شوهر نيست، ولى اگر شوهر مايل باشد كه زن را سفر ببرد،بايد مخارج سفر او را بدهد. امام: توضيح المسائل، مسأله 2415. تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 2424. فاضل: توضيح المسائل، مسأله 2483. 40- مسأله: وسايلى همچون فرش، روانداز، پرده، وسايل منزل و هر آنچه را كه مرد به عنوان نفقه در اختيار زن قرار مىدهد اگر عين آن باقى باشد در ملك شوهر است. بنابراين اگر زن ناشزه شود يا طلاق داده شود، همه آن وسايل به شوهر مسترد مىگردد. مگر آنكه آنها را به زن تمليك كرده باشد. امام: تحرير الوسيله، كتاب نكاح، فصل فى النفقات، مسأله 15. 41- سؤال: شوهر من اكثر حقوق خود را خرج دوستان و بستگان و پدر و مادرش مىكند و من و بچهها را به شدت در مضيغه قرار داده است آيا مىتوانم در هر ماه بخشى از حقوقش را از او بگيرم تا آن را صرف ديگران نكند؟ جواب: شما مىتوانيد نفقه هر روز خود را در صبح همان روز از او مطالبه نماييد و بر مرد نيز واجب است ابتدا نفقه زن و مخارج بچهها را بپردازد و اگر در آمد زيادترى داشت مىتواند به ديگران ببخشد. امام: با استفاده از تحريرالوسيله، كتاب نكاح، فصل فى النفقات، مسأله 20. 42- مسأله: اگر مرد فقط به اندازه نفقه پول يا امكانات داشته باشد نمىتواند آن را به اقارب خود ببخشد، بله اگر بيش از نفقه داشت مىتواند مازاد را ببخشد. امام: تحريرالوسيله، كتاب نكاح، فصل فى النفقات، مسأله 20. 43- مسأله: تصرف در اموال شوهر بدون اذن او جايز نيست مگر آنكه زن علم به رضايت او داشته باشد. و همينطور تصرف مرد در اموال زن . امام: با استفاده از تحرير الوسيله، كتاب غصب، مسائل 6 و 7 . تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 2424. فاضل: توضيح المسائل، مسأله 2483. در نتيجه: در صورتى كه مرد نفقه زن را مىپردازد، زن نمىتواند بدون اجازه شوهر دست در جيب او كرده پول بردارد؛ و يا از وسائل او اعم از جوراب، انواع لباس يا وسايل منزل يا هر آنچه كه متعلق به شوهر است استفاده نمايد. البته اگر زن بداند كه شوهر راضى است مىتواند در اموال او تصرف كند، اگر چه اجازه نگرفته باشد. و هينطور مرد حق ندارد بدون اجازه زن در اموال او تصرف كند. مثلاً زينت آلات او را بدون اجازه او بفروشد و يا اگر صاحب ملك يا مستغلاتى است آنها را بدون اجازه زن تصرف كند و... البته در اين موارد، تصرف در مواد خوراكى جهت خوردن استثناء شده است. زيرا در مواد خوراكى كافى است انسان علم به عدم رضايت صاحب مال نداشته باشد ولى علم به رضايت او لازم نيست . 44- مسأله: اگر منزل ملك شوهر باشد، زن اجازه ندارد كسى را كه شوهر راضى نيست به خانه او بيايد، دعوت كند، اگر چه آن شخص از بستگان نزديك باشد. امام: با استفاده از تحرير الوسيله، كتاب، غضب، مسأله 6. تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 2424. فاضل: توضيح المسائل، مسأله 2483. در نتيجه: اگر شوهر بگويد راضى نيستم فلان شخص را دعوت كنى، زن اجازه ندارد او را جهت آمدن به منزل دعوت نمايد. البته اگر او خودش آمد بر زن واجب نيست او را به منزل راه ندهد . 45- مسأله: اگر منزل ملك زن باشد، شوهر نمىتواند زن را از دعوت بستگان و نزديكانش نهى كند، مگر آنكه اين كار با حقوق مرد منافات داشته باشد. البته مرد مى تواند به زن اجازه ندهد كه از وسائل و يا از پول و يا امكاناتى كه جزء اموال مرد است استفاده نمايد. امام - تبريزى : با استفاده از مدارك مسأله قبل. توضيح: از آنجا كه مرد فقط داراى حقوق خاصى نسبت به زن مىباشد و اجازه ندارد در موارد غير آن، زن را امر و نهى كند، بنابراين اگر به زن بگويد فلان شخص را به منزل دعوت نكن، در صورتى كه منزل ملك زن باشد، اطاعت از او واجب نيست. مشروط به آنكه اين دعوت با حقوق مرد منافات نداشته باشد و يا مثلاً اگر وظايف زن در خانه نسبت به مرد به واسطه اين دعوت ترك نشود و يا موجب استفاده از وسائل و اموال مرد نگردد. اگر چه بهتر است در اين صورت رضايت شوهر را كسب كند. بنابراين، اگر اين دعوت موجب هتك حرمت زن يا شوهر مىشود و يا لطمه به آبرو يا ناموس خانواده مىزند و يا موجب مىگردد كه خداى نكرده تعلق زن نسبت به شوهر كم شود، در نتيجه حقوق مرد را، مانند آرايش كردن يا دور كردن منافرات از خود و... را به خوبى اداء ننمايد، دعوت كردن جايز نيست و زن بايد شوهر را اطاعت كند. 46- سؤال: اگر زنى بدون اجازه شوهرش از پول يا مال او بردارد ولى مىداند شوهرش راضى است، آيا گرفتن اجازه واجب است يا به همين اطمينان مىتواند اكتفا كند؟ و در صورتى كه احتمال دهد او راضى است، حكم چگونه است؟ جواب: با احراز رضايت مانعى ندارد. ولى در صورت احتمال جايز نيست . امام - بهجت - تبريزى - فاضل - مكارم: استفتاء. 47- سؤال: آيا جايز است زن از پولى كه شوهرش براى مخارج خانه مىدهد در منزل مجلس روضه يا ختم انعام و يا مانند اينگونه مجالس بر پا كند؟ جواب: اگر شوهر پول را تمليك زن كرده و اختيار مصرف آن را به زن داده، يا بداند شوهر راضى است مانعى ندارد والا جايز نيست. امام - بهجت - تبريزى - فاضل - مكارم - استفتاء. 48- سؤال: بر پا كردن مهمانى يا مجالس جشن ميلاد ائمه عليهم السلام و يا مجالس عزادارى بدون اجازه شوهر در منزل براى زن چگونه است؟ و اگر شوهر راضى نباشد حكم چيست؟ جواب: بدون اذن شوهر جايز نيست و دعوت كردن بيگانه و ورود به منزل شوهر بدون اذن جايز نيست، مگر احراز رضايت شود. امام: با استفاده از تحرير الوسيله، كتاب غصب، مسائل 6 و 7. بهجت - تبريزى - فاضل - مكارم: استفتاء. 49- سؤال: آيا شرط بندى بين زن و شوهر جايز است؟ جواب: اگر مراد از شرط بندى قمار و برد و باخت است، جايز نيست. بهجت - فاضل - مكارم: استفتاء نذر، عهد، قسم 50- مسأله: نذر يا عهد زن بدون اجازه شوهرش صحيح نيست، اگر چه بخواهد از مال خودش آن را اداء كند. امام: تحريرالوسيله، القول فى النذر، مسأله 3 و توضيح المسائل، مسأله 2644. بهجت: توضيح المسائل، مسأله 2136. تبريزى - فاضل - مكارم: (8) 51- مسأله: اگر شوهر به زنش اجازه داد نذر كند و او نذر كرد، نمىتواند نذر او را باطل كند؛ و يا نمىتواند مانع وفاى به نذرش گردد. امام: توضيح المسائل، مسأله 2645. تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 2654. فاضل - مكارم: (9) 52- سؤال: اينجانب كارمند هستم و حقوق مىگيرم، آيا مىتوانم بدون اجازه شوهرم مقدارى از اين حقوق را نذر كنم؟ جواب: نذر بدون اجازه شوهر باطل است. امام: كتاب استفتائات، ج 2، نذر، سؤالات 10 و 11. بهجت: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 2136. تبريزى: فاضل - مكارم: (10) 53- سؤال: من بدون اجازه شوهرم نذر كردم اگر خدا حاجت مرا بدهد، فلان مقدار پول در فلان مورد مصرف كنم و چند ركعت نماز بخوانم و چند روز روزه بگيرم، ولى براى هيچكدام از شوهرم اجازه نگرفتم، مسأله را با او در ميان گذاردم و او اجازه داد. آيا نذر من با اجازه او درست مىشود يا نه؟ جواب: نذر بدون اذن شوهر باطل است و اجازه بعدى آن را تصحيح نمىكند. امام: كتاب استفتائات، ج 2، نذر، سؤال 9. تبريزى - فاضل - مكارم (11) 54- مسأله: اگر زن بدون اجازه شوهر قسم بخورد بعيد نيست كه قسم او صحيح نباشد لكن نبايد احتياط را ترك كند(وجوباً). امام: توضيح المسائل، مسأله 2673. بهجت - تبريزى - مكارم (12) فاضل: توضيح المسائل، مسأله 2750. 55- مسأله: اگر شوهر از قسم خوردن زن نهى كند قسم او صحيح نيست . امام: توضيح المسائل، مسأله 2672. بهجت: توضيح المسائل، مسأله 2123. تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 2681. فاضل: توضيح المسائل، مسأله 2749. مكارم: توضيح المسائل، مسأله 2301. هبه 56- سؤال: آيا زن مىتواند از مال خودش بدون اذن شوهرش به كسى ببخشد(هبه كند)؟ جواب: هبه او از مال خودش صحيح است حتى اگر شوهر او را نهى كند. امام: با استفاده از كتاب استفتائات، ج 2، نذر، سؤال 11. 57- سؤال: اگر زنى مهر خود را به شوهر ببخشد بعد پشيمان شود مىتواند آنرا طلب كند؟ جواب: تبريزى: اگر مهر در ذمه شوهر بوده و ابراء كرده نمىتواند مطالبه كند، و اگر عين خارجى بوده و بخشيده و در اختيار او قرار داده بنابر احتياط نمىتواند پس بگيرد. استفتاء فاضل: اگر مهريه بر ذمه شوهر باشد با بخشيدن آن ديگر جاى برگشت نيست. و اگر مهريه مانند خانه، زمين و امثال آنها باشد و در اختيار شوهر قرار داده باشد مىتواند رجوع كند و پس بگيرد. استفتاء. 58- سؤال: اگر در عقد شرط شود پرداخت مهريه از ناحيه شوهر ((عندالاستطاعه)) باشد، آيا زن مىتواند على رغم عدم قدرت شوهر بر پرداخت مهر، آن را از او طلب كند؟ جواب: فاضل: در صورت عدم قدرت زوج، زوجه نمىتواند مطالبه نمايد. استفتاء. تبريزى: در صورت عدم استطاعت، زن نمىتواند مهر را مطالبه كند حتى در ليله زفاف . استفتاء.
|
