شرط سوم قصد مسافت تا آخر سفر، استمرار داشته باشد

پرسش‏هاى مقدماتى

- اگر مسافر در اثناى سفر، از ادامه سفر منصرف يا مردد شود، چه حكمى دارد؟

- نمازهائى كه مسافر قبل از انصراف خوانده چه حكمى دارد؟

- پس از ترديد اگر دوباره مصمّم به ادامه سفر شود، چه حكمى دارد؟

مسأله 1 - مسافر در صورتى نماز را شكسته مى‏خواند كه قصد پيمودن مسافت شرعى (هشت فرسخ يا بيتشر) تا آخر سفر استمرار داشته باشد. بنابراين، اگر قبل از رسيدن به چهار فرسخ، از قصد خود منصرف شود يا مردد گردد، * بايد نماز را از لحظه انصراف يا ترديد تمام بخواند. 46 (ع. م 21)

سؤال 16 - اگر مسافرى قبل از چهار فرسخ به محل باصفايى برسد و تصميم بگيرد يك هفته در آن جا بماند و بعد به سفرش ادامه دهد، يا مردد شود كه به سفرش ادامه دهد يا پس از يك هفته توقف ادامه سفر دهد، نمازش چه حكمى دارد؟

مثال: شخصى از روستاى «الف» واقع در سه فرسخى اهواز، به قصد مشهد مقدس به اهواز رفته و يك هفته براى تهيه بليط تلاش كرد ولى موفق نشد، لذا از سفر به مشهد منصرف گرديد (يا مردد شد كه به مشهد برود يا به روستا باز گردد)، اين شخص از لحظه انصراف (يا ترديد) بايد نماز را تمام بخواند. با اين كه تا قبل از اين، نماز را شكسته مى‏خواند.

سؤال 17 - اگر قصد داشته باشد كه در صورت تهيه بليط قطار، به مشهد مقدس برود - در حالى كه موقع حركت از روستا به اهواز، اطمينانى به تهيه بليط نداشت - در مسير روستا به اهواز و يك هفته‏اى كه در اهواز بوده و در مسير بازگشت به روستا، نمازش چه حكمى دارد؟

سؤال 18 - شخصى ساكن روستاى «الف» واقع در سه فرسخى اهواز، براى روز جمعه به مقصد مشهد مقدس، بليط هواپيما تهيه كرد. روز دوشنبه به قصد سفر مشهد، به اهواز آمد و تا روز جمعه براى خداحافظى با اقوام در اهواز ماند. روز جمعه متوجه شد كه پروازش لغو شده، از اين رو از سفر به مشهد منصرف گرديد و به روستا بازگشت. در مسير روستا به اهواز و در آن جا و در مسير بازگشت به روستا، نمازش چه حكمى دارد؟

سؤال 19 - اگر از سفر به مشهد منصرف نشده و دنبال تهيه بليط ديگرى باشد و به همين منوال بيست روز در اهواز بماند، در اين مدت نمازش چه حكمى دارد؟

مسأله 2 - نمازهايى را كه مسافر قبل از انصراف از ادامه سفر (يا ترديد در ادامه سفر) به صورت شكسته خوانده، صحيح است و لازم نيست دوباره اعاده يا قضا نمايد. 47 (ع .م 24)

مسأله 3 - اگر مسافر بعد از رسيدن به چهار فرسخ، از مسافرت منصرف شود و تصميم داشته باشد - همان روز يا حداكثر قبل از ده روز - از راهى كه رفته يا راه دورتر، بازگردد (يا مردد باشد كه به سفر خود ادامه دهد يا بازگردد)، بايد نماز را شكسته بخواند 48. (ر.م 1288)

سؤال 20 - اگر مسافر بعد از رسيدن به چهار فرسخ از مسافرت منصرف شود و تصميم داشته باشد از راهى كه كمتر از چهار فرسخ است باز گردد، نمازش چه حكمى دارد؟

مسأله 4 - اگر مسافر بعد از رسيدن به چهار فرسخ از مسافرت منصرف شود ، چنان چه تصميم داشته باشد كه همان جا بماند يا بعد از ده روز باز گردد (يا بعد از ده روز به سفر ادامه دهد) بايد نماز را تمام بخواند. هم چنين اگر بعد از رسيدن به چهار فرسخ مردد شود كه ده روز توقف كند يا باز گردد (يا مردد شود كه ده روز توقف كند يا به سفر ادامه دهد)، بايد نماز را تمام بخواند. 49(ر.م 1287 - ع.م 21)

سؤال 21 - اگر مسافر بعد از طى چهار فرسخ به محل باصفايى برسد و تصميم بگيرد يك هفته در آنجا بماند و بعد ادامه سفر دهد (يا باز گردد) يا مردد شود كه به سفر ادامه دهد يا پس از يك هفته توقف، ادامه سفر دهد (يا باز گردد)، نمازش چه حكمى دارد؟

مسأله 5 - اگر مسافر بعد از رسيدن به هشت فرسخ، از مسافرت منصرف (يا مردد) شود، بايد نماز را شكسته بخواند، (مگر باتحقق يكى از قواطع* سفر).

مسأله 6 - اگر مسافر پيش از رسيدن به هشت فرسخ، مردد شود كه بقيه راه را برود يا نه و بعداً ترديد بر طرف شود و دوباره مصمم به ادامه سفر گردد، در اين صورت يكى از دو وضعيت زير ممكن است پيش آيد:

وضعيت اول: در حال ترديد راه نرفته است. در اين صورت بعد از تصميم دوباره به ادامه سفر، مسافت باقى مانده را با مسافت طى شده (قبل از ترديد) جمع مى‏كند و چون مجموع به اندازه مسافت شرعى (هشت فرسخ يا بيشتر) مى‏باشد، بايد نماز را شكسته بخواند. 50 (ر.م. 1290)

مثال: شخصى از اهواز به قصد شهر «الف» واقع در نه فرسخى اهواز، حركت مى‏كند با اين تصميم كه دو هفته در آن شهر بماند. بين راه، شب را در روستايى واقع در پنج فرسخى اهواز در منزل يكى از دوستانش مى‏گذراند؛ بر اثر سخنان او، نسبت به ادامه سفر مردد مى‏شود - كه آيا به سفر ادامه دهد يا ده روز در روستا پيش دوستش بماند - صبح دوباره مصمم به ادامه سفر مى‏شود و از او خداحافظى كرده، عازم شهر «الف» مى‏گردد. اين شخص در مسير اهواز به روستا و روستا به شهر «الف»، * بايد نماز را شكسته 51 بخواند؛ اما در روستا در مدتى كه مردد است بايد نماز را تمام بخواند. **

سؤال 22 - اگر شخص مذكور در مثال بالا تصميم داشت در شهر «الف» فقط يك هفته توقف كند، نمازش در مسير اهواز به شهر «الف» و در آن جا و مسير بازگشت، چه حكمى داشت ؟

سؤال 23 - در مفروض سؤال قبل اگر مردد شود كه آيا به سفر ادامه دهد يا يك هفته در آن روستا بماند و صبح مصمم به ادامه سفر گردد، در اين صورت نمازش چه حكمى دارد؟

وضعيت دوم: در حال ترديد و دودلى مقدارى به سفرش ادامه داد، بعد دوباره مصمم به ادامه سفر شد، در اين صورت اگر بقيه سفر، به تنهايى - بدون احتساب مقدارى كه قبل از ترديد پيموده - هشت فرسخ يا بيشتر باشد (امتدادى يا تلفيقى)، بايد نماز را شكسته بخواند؛ اما اگر به تنهايى كمتر از هشت فرسخ باشد ولى در مجموع (با احتساب مقدارى كه قبل از ترديد پيموده) هشت فرسخ يا بيشتر باشد، بنابر احتياط مستحب، بايد نماز را هم شكسته و هم تمام بخواند.و اگر فقط شكسته بخواند هم كفايت مى‏كند 52 (ر.م 1292)

مثال: شخصى از اهواز به قصد شهر «الف »واقع در نه فرسخى اهواز، حركت مى‏كند - با اين تصميم كه دو هفته در آن شهر بماند - بين راه، شب را در روستايى واقع در پنج فرسخى اهواز در منزل يكى از دوستانش مى‏گذراند؛ بر اثر سخنان او نسبت به ادامه سفر دو دل مى‏شود (كه آيا به سفر ادامه دهد يا ده روز در آنجا بماند)، صبح خدا حافظى كرده و با همان حالت ترديد مقدارى به طرف شهر «الف» راه مى‏رود و بعد دوباره مصمم به ادامه سفر مى‏شود. در اين صورت از روستا تا شهر «الف» بايد نماز را هم شكسته و هم تمام بخواند. 53 *

سؤال 24 - در مسير اهواز به روستا و در خود روستا، نمازش چه حكمى دارد؟

سؤال 25 - اگر تصميم داشت در شهر «الف» فقط يك هفته توقف كند، نمازش در مسير اهواز به شهر «الف» و در آن جا و مسير بازگشت، چه حكمى داشت؟

سؤال 26 - اگر شهر «الف» در ده فرسخى اهواز واقع شده بود و روستا در هشت فرسخى و قصد داشت در شهر «الف» دو هفته توقف نمايد، نمازش در مسيراهواز به شهر «الف» چه حكمى خواهد داشت؟

پى‏نوشتها:‌