آشنايى با اعتكاف
تعريف اعتكاف
1- اعتكاف، در لغت به معناى توقف در جايى است و در اصطلاح احكام، عبارت
است از ماندن در مسجد به قصد عبادت خداوند ، با شرايطى كه خواهد آمد.
2- انسان مىتواند، در حال اعتكاف ، بنشيند، بايستد، بخوابد، يا راه
برود.
اقسام اعتكاف
3- اعتكاف بر دو قسم است، مستحب و واجب، كه در اصل، يك عمل مستحبى است
، ولى ممكن است به سببى واجب شود، كه از جمله اسباب وجوب اعتكاف ، اين
امور است :
* نذر، عهد يا قسم؛ مثلاً انسان نذر كند يا با خداى خود عهد كند يا قسم
بخورد كه اگر در فلان كار موفق شد، يا از فلان بيمارى شفا پيدا كرد چند
روز در مسجد معتكف شود.
* شرط ضمن عقد ؛ مثلاً هنگام قرار داد اجاره منزل، صاحب خانه شرط
مىكند كه مستأجر هر سال پنج روز در مسجد معتكف شود و مستأجر نيز اين
شرط را مى پذيرد.
* اجاره ؛ مثلاً شخصى اجير مىشود كه با دريافت مزد - يا بدون دريافت
مزد - از طرف ميت در مسجد معتكف شود. (مانند نماز استيجارى).
زمان اعتكاف
4- در طول سال در هر زمانى كه انسان بتواند، حداقل سه روز در مسجد
بماند و روزه بگيرد صحيح است . (تفصيل
اين مسأله در بحث مدت اعتكاف و روزه اعتكاف خواهد آمد
) ولى بهترين زمان براى اعتكاف ماه مبارك رمضان، و در ماه رمضان ، دهه
آخر آن است .
5- س : آيا اعتكاف نذرى را مىتوان در ماه رمضان انجام داد؟
آيت الله بهجت: مانعى ندارد.
آيت الله مكارم :مانعى ندارد، مگر اينكه نيت او غير ماه رمضان باشد.
آيت الله صافى: اگر نذر مطلق يا مقيد به ماه رمضان باشد اشكال ندارد.
6- س : افضل اوقات اعتكاف چه زمانى است ؟ آيا ايام البيض ماه رجب فضيلت
خاصى براى اعتكاف دارد؟(ايام
البيض = سيزدهم و چهاردهم و پانزدهم)
آيت الله مكارم: بهترين اوقات اعتكاف ، ماه مبارك رمضان و از همه بهتر
دهه آخر آن است.
آيت الله بهجت: افضل اوقات ماه رمضان است خصوصاً در دهه آخر آن و ايام
البيض رجب نيز تأكيد شده است .
شرايط اعتكاف
7- در صحت اعتكاف امورى شرط است كه برخى از آنها مربوط به شخص معتكف و
برخى مربوط به خود اعتكاف است كه در اينجا به بيان آن شرايط، و احكام
لازم آنها مىپردازيم.
شرايط معتكف:
1- عقل. (از ديوانه صحيح نيست)
2- ايمان . (از غير مومن صحيح نيست)
(آيت الله
سيستانى :
ايمان شرط صحت اعتكاف نيست ، هر چند در استحقاق ثواب معتبر است
آيت الله مكارم: ايمان شرط قبول اعتكاف است نه صحت آن
شرط ايمان در فتاواى حضرت آيت الله صافى ذكر نشده است
)
3- قصد قربت . (هرگونه ريا و خودنمايى ، اعتكاف را باطل مىكند).
4- روزهدارى در ايام اعتكاف.
5- اجازه گرفتن از كسى كه اجازه او لازم است .
شرايط اعتكاف:
1- از سه روز كمتر نباشد. (زمان)
2- در مسجد جامع باشد. (مكان).
3- ادامه ماندن در مسجد و خارج نشدن از آن.
