رمضان

حلول ماه رمضان

1. فضيلت ماه رمضان

861. ( شَهرُ رَمَضانَ الَّذي اُنزِلَ فيهِ القُرآنُ هُدىً لِلنّاسِ و بَيِّناتٍ مِنَ الهُدى‏ و الفُرقانِ)؛(411)

رمضان، ماهى است كه در آن قرآن فرو فرستاده شده است؛ (كتابى) كه مردم را راهنما و (در بردارنده) نشانه‏هاى آشكار هدايت و ميزان تشخيص حق از باطل است.

862. پيامبرصلّى الله عليه وآله: إنَّ أبوابَ السَّماءِ تُفتَحُ في أوَّلِ لَيلَةٍ مِن شَهرِ رَمَضانَ و لاتُغلَقُ إلى‏ آخِرِ لَيلَةٍ مِنهُ؛(412)

درهاى آسمان در شب اوّل ماه رمضان گشوده مى‏شود و تا آخرين شب اين ماه بسته نمى‏شود.

863. پيامبرصلّى الله عليه وآله: إنَّ الشَّقِيَّ حَقَّ الشَّقِيِّ مَن خَرَجَ مِنهُ هذَا الشَّهرُ و لَم يُغفَر ذُنوبُهُ؛(413)

بدبخت واقعى كسى است كه اين ماه را پشت سر گذارد و گناهانش آمرزيده نشود.

864. پيامبرصلّى الله عليه وآله: إنَّما سُمِّيَ الرَّمَضانُ لأِنَّهُ يُرمِضُ الذُّنُوبَ؛(414)

رمضان، رمضان ناميده شد؛ زيرا گناهان را مى‏سوزاند.

865. امام حسن‏ عليه السلام : إنَّ اللَّهَ جَعَلَ شَهرَ رَمضانَ مِضماراً لِخَلقِهِ فَيستَبِقونَ فيهِ بِطاعَتِهِ إلى‏ مَرضاتِهِ؛(415)

خداوند ماه رمضان را ميدان مسابقه‏اى براى آفريدگان خود قرار داده تا با طاعتش براى خشنودى او از يكديگر پيشى گيرند.

2. روزه

866. ( يا أيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذينَ مِن قَبلِكُم لَعَلَّكُم تَتَّقُونَ)؛(416)

اى مؤمنان! روزه بر شما مقرّر شده است؛ همچنان كه بر پيشينيان شما مقرّر شده بود، شايد كه پرهيزگار شويد.

867. پيامبرصلّى الله عليه وآله: الصَّومُ جُنَّةٌ مِنَ النّارِ؛(417)

روزه سپرى است در برابر آتش.

868. پيامبرصلّى الله عليه وآله: لِكُلِّ شَى‏ءٍ زَكاةٌ و زَكاةُ الأبدانِ الصِّيامُ؛(418)

براى هر چيزى زكاتى است و زكات بدن‏ها روزه‏دارى است.

869. پيامبرصلّى الله عليه وآله: صُومُوا تَصِحّو؛(419)

روزه بگيريد تا تن درست باشيد.

870. امام على‏ عليه السلام : صِيامُ القَلبِ عَنِ الفِكرِ فِي الآثامِ أفضَلُ مِن صِيامِ البَطنِ عَنِ الطَّعامِ؛(420)

روزه دل، انديشيدن به گناهان، برتر است از روزه شكم؛ يعنى غذا خوردن.

3. تلاوت قرآن

871. ( اَلَّذينَ آتَيناهُمُ الكِتابَ يَتلُونَهُ حَقَّ تِلاوتِهِ أولئكَ يُؤمِنُونَ بِهِ...)؛(421)

كسانى كه كتاب (آسمانى) به آنها داديم، (و) آن را چنان كه شايسته آن است مى‏خوانند، ايشان‏اند كه به آن ايمان دارند.

872. پيامبرصلّى الله عليه وآله: أَكثِرُوا فيهِ (شَهرِ رَمَضانَ) مِن تِلاوَةِ القُرآنِ؛(422)

در ماه رمضان، قرآن بسيار تلاوت كنيد.

873. پيامبرصلّى الله عليه وآله: إذا اَحَبَّ أحَدُكُم أن يُحَدِّثَ رَبَّهُ فَلْيَقرَأ القُرآنَ؛(423)

هرگاه فردى از شما دوست داشته باشد كه با پروردگارش سخن بگويد، قرآن بخواند.

874. پيامبرصلّى الله عليه وآله: لاتَغفُل عَن قِراءَةِ القُرآنِ، فَإنَّ القُرآنَ يُحيِي القَلبَ و يَنهى‏ عَنِ الفحشاءِ و المُنكَرِ و البَغيِ؛(424)

از خواندن قرآن غافل مشو؛ زيرا قرآن دل را زنده مى‏كند و از فحشا و زشت‏كارى و ستم باز مى‏دارد.

4. دعا و استغفار

875. پيامبرصلّى الله عليه وآله: الصّائِمُ لاتُرَدُّ دَعوَتُهُ؛(425)

دعاى روزه‏دار ردّ نمى‏شود.

876. پيامبرصلّى الله عليه وآله: إنَّ اللَّهَ يَقولُ كُلَّ لَيلَةٍ مِن هذَا الشَّهرِ: وَ عِزَّتي و جَلالي لَقَد أمَرتُ مَلائِكَتي بِفَتحِ أبوابِ سَماواتٍ لِلدّاعِينَ مِن عِبادي و إمائي؛(426)

خداوند در هر شبِ ماه رمضان مى‏گويد: «به عزّت و جلالم سوگند، به فرشتگان فرمان داده‏ام درهاى آسمان‏ها را بر روى بندگان دعا كننده من بگشايند».

877. پيامبرصلّى الله عليه وآله: هُوَ شَهرُ الإستِغفارِ و هُوَ شَهرُ الصِّيامِ و هُوَ شَهرُ الدُّعاءِ؛(427)

ماه رمضان ماه استغفار، ماه روزه و ماه دعا است.

878. پيامبرصلّى الله عليه وآله:... أقبَلَ إلَيكُم شَهرُ اللَّهِ... إنَّ أنفُسَكُم مَرهُونَةٌ بِأعمالِكُم فَفُكُّوها بِاستِغفارِكُم...؛(428)

ماه خدا به سوى شما روى آورده است... جان شما در گرو اعمال شما است؛ پس آن را با استغفار آزاد كنيد.

879. پيامبرصلّى الله عليه وآله: و دُعاؤُكُم فيهِ مُستَجابٌ؛(429)

دعاى شما در اين ماه به اجابت مى‏رسد.

880. امام على‏ عليه السلام : عَلَيكُم في شَهرِ رَمَضانَ بِكَثرَةِ الاِستِغفارِ و الدُّعاءِ؛(430)

بر شما باد در ماه رمضان به بسيارىِ استغفار و دعا.

881. امام صادق‏ عليه السلام : كانَ عَلِيُّ بنُ الحُسَينِ‏ عليه السلام إذا كانَ شَهرُ رَمَضانَ لَم يَتَكَلَّم إلّا بِالدُّعاءِ و التَّسبيحِ و الاِستِغفارِ و التَّكبيرِ؛(431)

امام سجّاد عليه السلام در ماه رمضان جز به دعا و تسبيح و استغفار و تكبير لب نمى‏گشود.

15 رمضان ولادت امام حسن‏ عليه السلام (432)

882. پيامبرصلّى الله عليه وآله: حَسَنٌ مِنّي و أنَا مِنهُ أحَبَّ اللَّهُ مَن أحَبَّهُ؛(433)

حسن از من است و من از اويم؛ هر كه دوستش بدارد، خداوند دوستدار او است.

883. امام سجّاد عليه السلام : إنَّ الحَسَنَ‏ عليه السلام لَم يُرَ فِي شَى‏ءٍ مِن أحوالِهِ إلّا ذاكِراً لِلّهِ سُبحانَهُ؛(434)

امام حسن‏ عليه السلام در همه حال خداى سبحان را ياد مى‏كرد.

884. امام باقر عليه السلام : كانَ الحَسَنُ كَثيرَ الاِجتِهادِ فِي العِبادَةِ و التَّصَدُّقِ؛(435)

امام حسن‏ عليه السلام در عبادت و صدقه دادن سخت كوش بود.

885. امام صادق‏ عليه السلام : كانَ الحَسَنُ أشبَهَ النّاسِ بِرَسولِ اللَّهِ خَلقاً و سُؤدُداً و هَدي؛(436)

امام حسن‏ عليه السلام در خلقت و سيرت و شرافت شبيه‏ترين مردم به رسول خدا بود.

سخنان برگزيده

886. امام حسن‏ عليه السلام : أحسِن جِوارَ مَن جاوَرَكَ تَكُن مُسلِم؛(437)

با همسايه‏ات به نيكى همسايگى كن تا مسلمان باشى.

887. امام حسن‏ عليه السلام : القَريبُ مَن قَرَّبَتهُ المَوَدَّةُ وان بَعُدَ نَسَبُهُ؛(438)

خويشاوند كسى است كه دوستى سبب خويشاوندى او است، اگرچه نسبش دور باشد.

888. امام حسن‏ عليه السلام : مَنِ اتَّكَلَ عَلى‏ حُسنِ الاِختيارِ مِنَ اللَّهِ لَهُ لَم يَتَمَنَّ أنَّهُ في غَيرِ الحالِ الَّتِي اخْتارَهَا اللَّهُ؛(439)

هر كه به حُسن اختيار خدا براى او اعتماد كند، آرزو نمى‏كند كه در حالتى جز آنچه خدا برايش اختيار كرده است، باشد.

889. امام حسن‏ عليه السلام : لايَغُشُّ العاقِلُ مَنِ استَنصَحَهُ؛(440)

خردمند به كسى كه از او نصيحت مى‏خواهد، خيانت نمى‏كند.

890. امام حسن‏ عليه السلام : عَلَيكم بِالفِكرِ، فَإنَّهُ حَياةُ قَلبِ البَصيرِ ومَفاتيحُ أبوابِ الحِكمَةِ؛(441)

بر شما باد به تفكّر، كه تفكّر مايه حيات قلب شخص بصير و كليد درِ حكمت است.

891. امام حسن‏ عليه السلام : لامُرُوَّةَ لِمَن لاهِمَّةَ لَهُ؛(442)

بى همّت را مردانگى نباشد.

892. امام حسن‏ عليه السلام : تَمامُ الصَّنِيَعةِ خَيرٌ مِن ابتِدائِه؛(443)

تمام كردن احسان از آغاز كردن آن بهتر است.

893. امام حسن‏ عليه السلام : ما تَشاوَرَ قَومٌ إلّا هُدُوا إلى‏ رُشدِهِم؛(444)

هيچ گروهى با هم مشورت نكردند، مگر آن كه به راه پيشرفت خود رهنمون شدند.

894. امام حسن‏ عليه السلام : اَلإخاءُ الوَفاءُ فِي الشِّدَّةِ وَ الرَّخاءِ؛(445)

نشانه برادرى، وفادارى در سختى و آسايش است.

895. امام حسن‏ عليه السلام : مَن عَدَّدَ نِعَمَهُ، مَحَقَ كَرَمَهُ؛(446)

هر كس احسان‏هاى خود را برشمرد، بخشندگى خود را تباه كرده است.

896. امام حسن‏ عليه السلام : اَلمَعروفُ مالَم يَتَقَدَّمهُ مَطَلٌ و لَم يَتبَعهُ مَنٌّ؛(447)

احسان آن است كه تأخيرى در پيش و منّتى در پس نداشته باشد.

897. امام حسن‏ عليه السلام : إذا سَمِعتَ أحَداً يَتَناوَلُ أعراضَ النّاسِ فَاجتَهِد أن لايَعرِفَكَ؛(448)

هر گاه شنيدى شخصى آبروى مردم را مى‏ريزد، بكوش تا تو را نشناسد.

شب‏هاى 19، 21 و23 رمضان شب‏هاى قدر

898. پيامبرصلّى الله عليه وآله: مَن أحيى لَيلَةَ القَدرِ حُوِّلَ عَنهُ العَذابُ إلَى السَّنَةِ القابِلَةِ؛(449)

هر كس شب قدر را احيا بدارد، تا سال آينده عذاب از او بر داشته مى‏شود.

899. پيامبرصلّى الله عليه وآله: مَن قامَ لَيلَةَ القَدرِ إيماناً وَ احتِساباً، غُفِرلَهُ ما تَقَدَّمَ مِن ذَنبِهِ؛(450)

هر كه از روى ايمان و براى رسيدن به ثواب الهى، شب قدر را به عبادت بگذراند، گناهان گذشته‏اش آمرزيده مى‏شود.

900. امام صادق‏ عليه السلام : قَلبُ شَهرِ رَمَضانَ لَيلَةُ القَدرِ؛(451)

قلب ماه رمضان، شب قدر است.

901. امام صادق‏ عليه السلام : مَن عَرَفَ فاطِمَةَ حَقَّ مَعرِفَتِها فَقَد أدرَكَ لَيلَةَ القَدرِ؛(452)

هر كه فاطمه را، آن گونه كه سزاوار است، بشناسد، بى‏ترديد شب قدر را درك كرده است.

902. امام صادق‏ عليه السلام : التَّقديرُ في لَيلَةِ تِسعَ عَشرَةَ و الإبرامُ في لَيلَةِ إحدى‏ و عِشرينَ و الإمضاءُ في لَيلَةِ ثلاثَ و عِشرينَ؛(453)

مقدّرات در شب نوزدهم تعيين، در شب بيست و يكم تأييد و در شب بيست و سوم (ماه رمضان) امضا مى‏شود.

21 رمضان شهادت امام على‏ عليه السلام (454)

903. امام على‏ عليه السلام : وَاللَّهِ لاَبنُ أبي‏طالِبٍ آنَسُ بِالمَوتِ مِنَ الطِّفلِ بِثَدىِ اُمِّهِ؛(455)

به خدا سوگند كه پسر ابوطالب با مرگ مأنوس‏تر است تا كودك به پستان مادرش.

904. امام حسن‏ عليه السلام : لَقَد فارَقَكُم رَجُلٌ بِالأمسِ لم يَسبِقهُ الأوَّلونَ و لايُدرِكُهُ الآخِرونَ؛(456)

ديروز مردى شما را ترك كرد كه پيشينيان بر او پيشى نگرفتند و پسينيان به او نمى‏رسند.

سخنان برگزيده

905. امام على‏ عليه السلام : لاتَعزِم عَلى‏ مالَم تَستَبِنِ الرُّشدُ فِيهِ؛(457)

تصميم به انجام دادن كارى كه درستى آن برايت روشن نيست مگير.

906. امام على‏ عليه السلام : سَلامَةُ الدّينِ وَالدُّنيا في مُداراةِ النّاسِ؛(458)

سلامتى دين و دنيا در مدارا كردن با مردم است.

907. امام على‏ عليه السلام : الفِكرُ فِي الخَيرِ يَدعُو إلَى العَمَلِ بِهِ؛(459)

انديشيدن به خوبى‏ها آدمى را به انجام دادن آنها بر مى‏انگيزد.

908. امام على‏ عليه السلام : دَعِ المُماراةَ و مُجاراةَ مَن لاعَقلَ لَهُ و لاعِلمَ؛(460)

ستيز و بگو مگوى با بى‏خردِ بى دانش را واگذار.

909. امام على‏ عليه السلام : أجمِلُوا فِي الخِطابِ تَسمَعُوا جَميلَ الجَوابِ؛(461)

با مردم زيبا سخن بگوييد تا پاسخ زيبا بشنويد.

910. امام على‏ عليه السلام : حُسنُ الظَّنِّ يُخَفِّفُ الهَمَّ و يُنجي مِن تَقَلُّدِ الإثمِ؛(462)

خوش بينى، اندوه را مى‏كاهد و از افتادن در بند گناه مى‏رهاند.

911. امام على‏ عليه السلام : إقبَل عُذرَ أخيكَ و إنْ لَم يَكُن لَهُ عُذرٌ، فَالْتَمِس لَهُ عُذر؛(463)

عذر برادرت را بپذير و اگر عذرى نداشت، عذرى برايش بتراش.

912. امام على‏ عليه السلام : سَيِّئَةٌ تَسوؤُكَ خَيرٌ عِندَ اللَّهِ مِن حَسَنَةٍ تُعجِبُكَ؛(464)

گناهى كه اندوهگين‏ات كند، نزد خدا بهتر است از كار نيكى كه به خودپسندى گرفتارت سازد.

913. امام على‏ عليه السلام : إرحَم مَن دُونَكَ، يَرحَمْكَ مَن فَوقَكَ؛(465)

به فرودست خود رحم كن، تا فرادستت بر تو رحم آورد.

914. امام على‏ عليه السلام : إنَّ الحَقَّ لايُعرَفُ بِالرِّجالِ إعرِفِ الحَقَّ تَعرِف أهلَهُ؛(466)

حق با شخصيّت‏ها شناخته نمى‏شود؛ حقّ را بشناس تا اهل آن را بشناسى.

915. امام على‏ عليه السلام : شِرارُكُم المَشّاؤونَ بِالنَّميمَةِ، المُفَرِّقُونَ بَينَ الأحِبَّةِ؛(467)

بدترين شما سخن چينان و تفرقه اندازان ميان دوستان‏اند.

916. امام على‏ عليه السلام : ما عُمِرَ مَجلِسٌ بِالغِيبَةِ إلاّخَرِبَ مِنَ الدِّينِ؛(468)

مجلسى كه با غيبت آباد شود، دين در آن تباه مى‏شود.

جمعه آخرِ ماه رمضان روز جهانى قدس

1. فضيلت بيت المقدّس

917. ( سُبحانَ الَّذي أسرى‏ بِعَبدِهِ لَيلاً مِنَ المَسجِدِ الحَرامِ إلَى المَسجِدِ الأقصَى الَّذي بارَكنا حَولَهُ لِنُرِيَهُ مِن آياتِنا)؛(469)

منزّه است خدايى كه بنده‏اش را در شبانگاهى از مسجد الحرام به سوى مسجدالاقصى، كه گرداگردش را پربركت ساخته‏ايم، برد تا از آيات خود به او بنمايانيم.

918. پيامبرصلّى الله عليه وآله: قالَ اللَّهَ عَزَّوجَلَّ: مَن زارَني في بَيتي أو مَسجِدِ رَسولي أو في بَيتِ المَقدسِ فَماتَ، ماتَ شَهيد؛(470)

خداوند (در حديث قدسى) مى‏فرمايد: هر كس مرا در خانه‏ام (مسجد الحرام) يا در مسجد پيامبرم (مسجد النبى) يا در بيت المقدّس زيارت كند و بميرد، شهيد جان سپرده است.

919. پيامبرصلّى الله عليه وآله: لا تَزالُ عِصابَةٌ مِن اُمَّتي يُقاتِلونَ عَلى‏ أبوابِ دِمَشقَ و ما حَولَهُ و عَلى‏ أبوابِ بَيتِ المَقدِسِ و ما حَولَهُ لايَضُرُّهُم خِذلانُ مَن خَذَلَهُم ظاهِرينَ عَلَى الحَقِّ إلى‏ أن تَقُومَ السَّاعَةُ؛(471)

پيوسته گروهى از امّت من بر دروازه‏هاى دمشق و پيرامونش و بيت المقدّس و پيرامون آن مبارزه مى‏كنند و يارى نكردن آنان، زيانى به آنها نمى‏رساند. آنان تا روز قيامت پشتيبان حقّ‏اند.

920. امام على‏ عليه السلام : أربَعَةٌ مِن قُصُورِ الجَنَّةِ فِي الدُّنيا: المَسجِدُ الحَرامِ و مَسجِدُ الرَّسولِ و مسَجِدُ بَيتِ المَقدِسِ و مَسجِدُ الكُوفَةِ؛(472)

چهار قصر از قصرهاى بهشت در دنيا هستند: مسجدالحرام، مسجد الرسول، مسجد بيت‏المقدّس و مسجد كوفه.

921. امام باقر عليه السلام : إنَّ رَسولَ اللَّهِ استَقبَلَ بَيتَ المَقدِسِ سَبعَةَ عَشَرَ شَهراً ثُمَّ صُرِفَ إلَى الكَعبَةِ؛(473)

رسول خدا بيت المقدّس را هفده ماه قبله قرار دادند و پس از آن به سمت كعبه برگشتند.

2. دشمنى يهود با مسلمانان

922. ( لَتَجِدَنَّ أشَدَّ النّاسِ عَداوَةً لِلَّذِينَ آمَنوا الْيَهودَ والَّذينَ أشرَكُوا)؛(474)

بى ترديد، يهود و مشركان را دشمن ترين مردم نسبت به مؤمنان خواهى يافت.

923. ( و لَن تَرضى‏ عَنكَ اليَهوُدُ و لا النَّصارى‏ حَتّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُم، قُل إنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الهُدى‏)؛(475)

هرگز يهود و نصارى از تو خشنود نخواهند شد، مگر آن كه از آيين (تحريف يافته) آنان پيروى كنى. بگو: تنها هدايت الهى است كه هدايت واقعى است.

924. پيامبرصلّى الله عليه وآله: أنَّهُم (اليَهودَ) أَغَشُّ الخَلقِ لِلمُسلِمينَ؛(476)

به درستى كه يهود ناسره ترين مردم نسبت به مسلمانان، است.

شوّال

1 شوّال عيد سعيد فطر

925. امام على‏ عليه السلام :إنَّما هُوَ عِيدٌ لِمَن قَبِلَ اللَّهُ صِيامَهُ و شَكَرَ قِيامَهُ؛(477)

امروز تنها عيد كسى است كه خداوند روزه‏اش را پذيرفته و شب زنده‏دارى‏اش را سپاس گزارده است.

926. امام على‏ عليه السلام : ألا و إنَّ هذا اليَومَ يَومٌ جَعَلَهُ اللَّهُ لَكُم عِيداً و جَعَلَكُم لَهُ أهلاً، فَاذكُرُوا اللَّهَ يَذكُركُم وَ ادْعُوهُ يَستَجِب لَكُم؛(478)

امروز روزى است كه خداوند آن را براى شما عيد قرار داد و شما را نيز شايسته آن ساخت؛ پس به ياد خدا باشيد تا او نيز به ياد شما باشد و او را بخوانيد تا خواسته‏هايتان را اجابت كند.

927. امام رضا عليه السلام : إنَّما جُعِلَ يَومُ الفِطرِ العِيدَ لِيَكونَ لِلمُسلِمينَ مُجتَمَعاً يَجتَمِعُونَ فيهِ و يَبرُزونَ لِلّهِ فَيُمَجِّدُونَهُ عَلى‏ ما مَنَّ عَلَيهِم؛(479)

روز فطر از اين رو عيد قرار داده شد تا روز گردهمايى مسلمانان باشد، و در اين روز گرد هم آيند و براى خدا به صحرا (فضايى باز) درآيند و خداوند را بر منّتى كه بر آنها نهاده است ستايش و به بزرگى ياد كنند.

928. امام هادى‏ عليه السلام : إنَّمَا الأعيادُ أربَعَةٌ لِلشّيعَةِ: الفِطرُ و الأضحى‏ و الغَديرُ و الجُمُعَةُ؛(480)

شيعيان فقط چهار عيد دارند: فطر، قربان، غدير و جمعه.

15 شوّال درگذشت حضرت عبد العظيم حسنى‏ عليه السلام

1. شخصيّت عبد العظيم حسنى‏ عليه السلام

929. امام هادى‏ عليه السلام به حمّاد رازى فرمودند:

إذا أشكَلَ عَلَيكَ شَى‏ءٌ مِن أمرِ دينِكَ بِناحِيَتِكَ، فَسَلْ عَن عَبدِ العَظيمِ بنِ عَبدِاللَّهِ الحَسَنِيِ‏ عليه السلام ؛(481)

هرگاه در قلمرو خود در كار دين به مشكلى دچار شدى، آن را با عبدالعظيم حسنى در ميان بگذار.

930. امام هادى‏ عليه السلام :مَرحَباً بِكَ يا أبَاالقاسِمِ أنتَ وَلِيُّنا حَق؛(482)

اى ابوالقاسم! خوش آمدى، تو حقيقتاً دوستدار ما هستى.

931. امام هادى‏ عليه السلام به مردى از اهالى رى كه به زيارت امام حسين‏ عليه السلام رفته بود فرمودند:

أما إنَّكَ لَو زُرتَ قَبرَ عَبدِالعَظيم عِندَكمُ لَكُنتَ كَمَن زارَ الحُسَينَ‏ عليه السلام ؛(483)

اگر قبر عبد العظيم را در شهر خود زيارت كنى، چنان است كه گويى امام حسين‏ عليه السلام را زيارت كرده‏اى.

2. مقام محدّثان

932. پيامبرصلّى الله عليه وآله:مَن أدّى‏ إلى‏ أمَّتي حَديثاً يُقامُ بِهِ سُنَّةٌ أو يُثلَمُ بِهِ بِدعَةٌ فَلَهُ الجَنَّةَ؛(484)

هر كس به امّت من حديثى برساند كه به سبب آن سنّتى برپا شود يا بدعتى آسيب بيند، پاداشش بهشت است.

933. پيامبرصلّى الله عليه وآله: مَن تَعَلَّمَ حَدِيثَينِ اثنَينِ يَنفَعُ بِهِما نَفسُهُ و يُعَلِّمُهُما غَيرَهُ فَيَنتَفِعُ بِهِما كانَ خَيراً مِن عِبادَةِ سِتّينَ سَنَةً؛(485)

هر كس دو حديث بياموزد كه هم خود از آنها بهره برد و هم به ديگرى آموزش دهد كه او نيز از آنها سود برد، عمل او از شصت سال عبادت بهتر است.

934. امام صادق‏ عليه السلام : الرِّوايَةُ لِلحَديثِ المُتَفَقِّهُ فِي الدِّينِ أفضَلُ مِن ألفِ عابِدٍ لافِقهَ لَهُ و لارِوايَةَ؛(486)

آن كه حديث روايت كند و دين شناس باشد، از هزار عابد كه دين‏شناس و راوى حديث نباشد، بهتر است.

935. امام صادق‏ عليه السلام : إعرِفُوا مَنازِلَ النّاسِ مِنّا عَلى‏ قَدرِ رِوايَتِهم عَنّ؛(487)

جايگاه مردم را نزد ما از شمار رواياتى كه از ما نقل مى‏كنند بشناسيد.

936. امام باقر عليه السلام : إنَّ حَديثَنا يُحيِي القُلُوبَ؛(488)

سخن ما دل‏ها را زنده مى‏كند.

937. امام باقر عليه السلام : لَحَديثٌ واحِدٌ تأخُذُهُ عَن صادِقٍ خَيرٌ لَكَ مِنَ الدُّنيا و ما فِيه؛(489)

يك حديث كه آن را از فردى راستگو فرا مى‏گيرى، براى تو بهتر است از دنيا و آنچه در آن است.

3. گزيده احاديث

938. حضرت عبد العظيم‏ عليه السلام روايت مى‏كند: مولايم امام رضا عليه السلام براى من پيامى فرستاد و فرمود: سلام مرا به دوستانم برسان و به آنان بگو:

... و إقبالُ بَعضِهِم عَلى‏ بَعضٍ و المُزاوَرَةُ فَإنَّ ذلِكَ قُربَةً إلَى اللَّهِ؛(490)

(به آنان دستور بده) به هم روى آورند و با يكديگر ديدار كنند، كه موجب نزديكى به خداوند است.

939. حضرت عبد العظيم‏ عليه السلام از امام رضا چنين روايت مى‏كند:

المُسلِمُ الَّذي يَسلَمُ المُسلِمونَ مِن لِسانِهِ و يَدِهُ ولَيسَ مِنّا مَن لَم يَأمَن جارُهُ بَوائِقَهُ‏(491)؛

مسلمان كسى است كه مردم از دست و زبان او آسوده باشند و از ما نيست آن كه همسايه‏اش از شرّ او در امان نباشد.

940. حضرت عبد العظيم‏ عليه السلام از امام جواد عليه السلام چنين روايت مى‏كند:

مَن رَضِىَ بِالعافِيَةِ مِمَّن دُونَهُ رُزِقَ السَّلامَةَ مِمَّن فَوقَهُ؛(492)

هر كس از عافيت زير دستانش خشنود باشد، از بالا دستش در امان مى‏ماند.

941. حضرت عبد العظيم‏ عليه السلام از امام جواد عليه السلام چنين روايت مى‏كند:

أفضَلُ أعمالِ شيعَتِنَا انتِظارُ الفَرَجِ‏(493)؛

برترين اعمال شيعيان ما انتظار فرج (ظهور امام زمان‏ عليه السلام ) است.

942. حضرت عبد العظيم‏ عليه السلام از امام هادى‏ عليه السلام چنين روايت مى‏كند:

إنَّمَا اتَّخَذَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إبراهِيمَ خَليلاً لِكَثرَةِ صَلاتِهِ عَلى‏ مُحَمَّدٍ و أهلِ بَيتِهِ‏عليهم السلام؛(494)

خداوند متعال، ابراهيم‏ عليه السلام را دوست خود برگرفت؛ زيرا او بر محمّد و اهل بيت او بسيار درود مى‏فرستاد.

25 شوّال شهادت امام صادق‏ عليه السلام (495)

943. امام كاظم‏ عليه السلام :كانَ يُعرَفُ مَوضِعُ سُجُودِ أبي عَبدِاللَّهِ بِطيبِ رِيحِهِ؛(496)

سجده گاه امام صادق‏ عليه السلام از بوى خوش آن شناخته مى‏شد.

944. مالك بن أنس (فقيه المدينة): كانَ الصادقُ‏ عليه السلام رَجُلاً لايَخلُو مِن إحدى‏ ثَلاثِ خِصالٍ: إمّا صائماً و إمّا قائماً و إمّا ذاكِراً و... طَيِّبُ المُجالَسَةِ، كَثيرَ الفَوائدِ؛(497)

امام صادق‏ عليه السلام هميشه در يكى از سه حالت بود: يا روزه‏دار بود يا در حال نماز و يا ذكر مى‏گفت... مجلسش نيكو و نفعش فراوان بود.

سخنان برگزيده

945. امام صادق‏ عليه السلام : الغِيبَةُ أن تَقولَ في أخيكَ ما سَتَرهُ اللَّهُ عَلَيهِ؛(498)

غيبت آن است كه درباره برادرت چيزى بگويى كه خداوند آن را پنهان كرده است.

946. امام صادق‏ عليه السلام : لايَتِمُّ المَعروفُ إلاّ بِثَلاثٍ: تَعجيلِهِ و تَصغيرِهِ و تَستيرِهِ؛(499)

كار نيك تمام نمى‏شود مگر به سه چيز: شتاب در انجام دادن، كوچك شمردن و پنهان داشتن آن.

947. امام صادق‏ عليه السلام : أروَحُ الرُّوحِ اليَأسُ عَنِ النّاسِ؛(500)

خوش‏ترين آسايش، نوميدى از مردم است.

948. امام صادق‏ عليه السلام : صِلَةُ الرَّحِمِ تُهَوِّنُ الحِسابَ يَومَ القيامَةِ؛(501)

صله رحم حساب را در روز قيامت آسان مى‏كند.

949. امام صادق‏ عليه السلام : مَن يَثِقَ بِاللَّهِ يَكفِهِ ما أهَمَّهُ مِن أمرِ دُنياهُ و آخِرَتِهِ؛(502)

هر كه به خدا اعتماد كند، خداوند كارهاى دنيا و آخرتش را، كه او را بى قرار كرده‏اند، كفايت مى‏كند.

950. امام صادق‏ عليه السلام : إعمَلِ اليَومَ فِى الدُّنيا بِما تَرجُو بِهِ الفَوزَ فِي الآخِرَةِ؛(503)

امروز در دنيا كارى كن كه به وسيله آن اميد رستگارى در آخرت دارى.

951. امام صادق‏ عليه السلام : مَن عَيَّرَ مُؤمِناً بِذَنبٍ لَم يَمُت حَتّى‏ يَرتَكِبَهُ؛(504)

هر كس مؤمنى را بر انجام دادن گناهى سرزنش كند، نمى‏ميرد تا آن‏كه خود آن گناه را مرتكب شود.

952. امام صادق‏ عليه السلام : ضَمِنتُ لِمَنِ اقتَصَدَ أن لايَفتَقِرَ؛(505)

من ضمانت مى‏كنم كه هر كه ميانه روى پيشه كند، فقير نشود.

953. امام صادق‏ عليه السلام : إعرِفُوا مَنازِلَ النّاسِ عَلى‏ قَدرِ رِوايَتِهِم عَنّ؛(506)

منزلت مردم را به اندازه نقل حديث‏شان از ما بشناسيد.

954. امام صادق‏ عليه السلام : بَرُّوا آبائكُم يَبَرَّكُم أبنائُكُم؛(507)

به پدرانتان نيكى كنيد تا فرزندانتان به شما نيكى كنند.

ذى قعده

11 ذى قعده ولادت امام رضا عليه السلام (508)

955. ابراهيم بن عبّاس: و كانَ (أبُوالحسَنِ الرِّضا عليه السلام ) كَثيرَ المَعروفِ والصَّدَقَةِ فِي السِّرِّ؛(509)

امام رضا عليه السلام در پنهان بسيار نيكى مى‏كرد و صدقه مى‏داد.

956. معروف الكرخي: دَخَلَ الرِّضا عليه السلام الحَمّامَ فَقالَ لَهُ بَعضُ النّاسِ: دَلِّكني يا رَجُلُ! فَجَعَلَ يُدَلِّكُهُ فَعَرفُوهُ فَجَعَلَ الرَّجُلُ يَعتَذِرُ مِنهُ و هُوَ يُطَيِّبُ قَلبَهُ و يُدَلِّكُهُ؛(510)

امام رضا عليه السلام وارد حمام شد. مردى به ايشان گفت: «اى مرد! پشتم را كيسه بكش.» امام شروع به اين كار كرد. كسانى آن حضرت را شناختند. (آن گاه مرد وى را شناخت) و عذر خواهى كرد؛ اين در حالى بود كه امام او را دلدارى مى‏داد و پشتش را كيسه مى‏كشيد.

سخنان برگزيده

957. امام رضا عليه السلام : مَن طَلَبَ الأمرَ مِن وَجهِهِ لَم يَزِلَّ، فَإن زَلَّ لَم تَخذُلهُ الحِيلَةُ؛(511)

آن‏كه كار را از راهش بجويد نمى‏لغزد، و اگر بلغزد راه چاره در پيش‏رو دارد.

958. امام رضا عليه السلام : مَن سَألَ اللَّهَ التَّوفيقَ و لَم يَجتَهِد فَقَدِ استَهزَأَ بِنَفسِهِ؛(512)

هر كس از خدا توفيق بخواهد و تلاش نكند، خود را مسخره كرده است.

959. امام رضا عليه السلام : إيّاكَ أن تَتبَعَ النَّفسَ هَواها فَإنَّ في هَواها رَداه؛(513)

مبادا از هواى نفس پيروى كنى كه در آن نابودى نهفته است.

960. امام رضا عليه السلام : أفضَلُ المالِ ما وُقِىَ بِهِ العِرضُ؛(514)

بهترين مال آن است كه آب‏رو با آن محفوظ بماند.

961. امام رضا عليه السلام : مَن لَقِيَ فَقيراً مُسلِماً فَسَلَّمَ عَلَيهِ خِلافَ سَلامِهِ عَلَى الأغنياءِ لَقِي اَللَّهَ يَومَ القِيامَةِ و هُوَ عَلَيهِ غَضبانٌ؛(515)

هر كس مسلمان فقيرى را ديدار كند و برخلاف سلامى كه به ثروتمندان مى‏كند، به او سلام كند، روز قيامت در حالى به ديدار خدا مى‏رود كه بر او خشگمين است.

962. امام رضا عليه السلام : لَم يَخُنكَ الأمينُ و لكِن ائتَمَنتَ الخائنَ؛(516)

امين به تو خيانت نمى‏كند، امّا تو خائن را امين مى‏شمارى.

963. امام رضا عليه السلام : مَا التَقَتْ فِئَتانِ قَطُّ إلّا نُصِرَ أعظَمُهُما عَفو؛(517)

از ميان دو گروهى كه با هم روبه‏رو مى‏شوند، پيروزى با گروهى است كه بخشش بيشترى داشته باشد.

964. امام رضا عليه السلام : النّاسُ ضَربانِ: بالِغٌ لايَكتَفِي و طالِبٌ لايَجِدُ؛(518)

مردم دو گونه‏اند: يابنده‏اى كه (به يافته‏اش) بسنده نمى‏كند، و جوينده‏اى كه نمى‏يابد.