آبان

1 آبان روز آمار و برنامه ريزى

364. ( إنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمرِهِ قَد جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَي‏ءٍ قَدْراً)؛(376)

خداوند فرمان خود را به انجام مى‏رساند و براى هر چيزى اندازه‏اى قرار داده است.

365. امام على‏ عليه السلام : قِوامُ العَيشِ حُسنُ التَّقدِيرِ و مِلاكُهُ حُسنُ التَّدبيرِ؛(377)

پايدارى زندگى به برنامه‏ريزى درست و وسيله رسيدن به آن، مديريّت صحيح است.

366. امام على‏ عليه السلام : التَّدبيرُ قَبلَ العَمَلِ يُؤمِنُكَ مِنَ النَّدَمِ؛(378)

عاقبت انديشى پيش از عمل، تو را از پشيمانى در امان مى‏دارد.

367. امام على‏ عليه السلام : اُوصيكُما وجَميعَ وُلدي وأهلي و مَن بَلَغَهُ كِتابي بِتَقوَى اللَّهِ و نَظمِ أمرِكُم؛(379)

شما(حسن و حسين) و همه فرزندان و خانواده‏ام و هر كس كه نامه به او مى‏رسد را به تقواى الهى و نظم در كارتان سفارش مى‏كنم.

368. امام على‏ عليه السلام : أدَلُّ شَى‏ءٍ عَلى‏ غَزارَةِ العَقلِ حُسنُ التَّدبيرِ؛(380)

بزرگ‏ترين دليل بر خردمندى، نيكْ عاقبت نگرى است.

369. امام على‏ عليه السلام : ماضِي يَومِكَ فائِتٌ و آتيهِ مُتَّهَمٌ و وَقتُكَ مُغتَنَمٌ فَبادِر فيهِ فُرصَةَ الإمكانِ؛(381)

ديروزت از دست رفت و به فردايت يقين نيست و امروزت غنيمت است؛ پس اين فرصت به دست آمده را درياب.

370. امام باقر عليه السلام : الكَمالُ كُلُّ الكَمالِ التَّفقُّهُ فِي الدِّينِ و الصَّبرُ عَلَى النّائِبَةِ و تَقديرُ المَعيشَةِ؛(382)

همه كمال در شناخت عميق دين و شكيبايى در پيشامدهاى ناگوار و اندازه نگاه‏داشتن در زندگى است.

371. امام باقر عليه السلام : إيّاكَ و التَّفريطَ عِندَ إمكانِ الفُرصَةِ فَإنَّهُ مَيَدانٌ يَجري لأِهلِهِ الخُسرانُ؛(383)

مبادا فرصت‏هاى به دست آمده را از دست بدهى كه در اين ميدان آن كه وقت را ضايع كند، زيان مى‏بيند.

372. امام صادق‏ عليه السلام : التَّقدِيرُ نِصفُ العَيشِ؛(384)

برنامه ريزى نيمى از زندگى است.

373. امام رضا عليه السلام : إجتَهِدوا أن يَكونَ زَمانُكُم أربَعَ ساعاتٍ: ساعَةً مِنهُ لِمُناجاةِ اللَّهِ و ساعَةً لِأمر المَعاشِ و ساعةً لِمُعاشَرَةِ الإخوانِ و الثِّقاتِ و الَّذينَ يُعَرِّفُونَ عُيُوبَكُم و يَخلِصونَ لَكُم فِي الباطِنِ و ساعَةً تَخلُونَ فِيها لِلَذّاتِكُم و بِهذِهِ السّاعَةِ تَقدِروُن عَلَى الثَّلاثِ ساعاتٍ؛(385)

بكوشيد كه زمانتان را به چهار بخش تقسيم كنيد: زمانى براى مناجات با خدا؛ زمانى براى تأمين معاش؛ زمانى براى معاشرت با برادران و معتمدانى كه عيب‏هايتان را به شما مى‏شناسانند و در دل شما را دوست دارند، و ساعتى براى كسب لذّت‏هاى حلال با بخش چهارم توانايى انجام دادن سه بخش ديگر را به دست مى‏آوريد..

8 آبان روز نوجوان

374. پيامبرصلّى الله عليه وآله: إنَّ اَحَبَّ الخَلائِقِ إلَى اللَّهِ شابٌّ حَدَثُ السِّنِّ في صُورَةٍ حَسَنَةٍ جَعَلَ شَبابَهُ و جَمالَهُ لِلّهِ و فِي طاعَتِهِ ذلِكَ الَّذي يُباهِي بهِ الرَّحمنُ مَلائكتَهَ يَقولُ: هذا عَبدِي حَقّ؛(386)

محبوب‏ترين خلايق نزد خدا نوجوان خوش‏سيمايى است كه جوانى و زيبايى خود را براى خدا و در راه طاعت او بگذارد. خداوند رحمان به وجود چنين نوجوانى برفرشتگان مى‏بالد و مى‏فرمايد: «اين است بنده راستين من!».

375. امام على‏ عليه السلام : أولَى الأشياءِ أن يَتَعَلَّمَهَا الأحداثُ الأشياءَ الّتي إذا صارُوا رِجالاً إحتاجُوا إلَيهَ؛(387)

بهترين چيزى كه نوجوانان بايد فراگيرند، چيزهايى است كه در بزرگ‏سالىِ خود به آنها نياز خواهند داشت.

376. امام على‏ عليه السلام : إذا عاتَبتَ الحَدَثَ فَاترُك لَهُ مَوضِعاً مِن ذَنبِهِ لِئلّا يَحمِلَهُ الإخراجُ عَنِ المُكابَرَةِ؛(388)

هرگاه نوجوانى را سرزنش مى‏كنى، جايى براى عذرخواهى از گناهش براى او باقى بگذار تا نيافتن راهى براى عذرخواهى، او را به ستيزه‏جويى نكشاند.

377. امام على‏ عليه السلام : إنَّما قَلبُ الحَدَثِ كَالأرضِ الخالِيَةِ، ما اُلقِىَ فِيها مِن شَى‏ءٍ قَبِلَتهُ؛(389)

قلب نوجوان، همچون زمين ناكِشته است كه هر چه در آن افكنده شود مى‏پذيرد.

378. امام صادق‏ عليه السلام : عَلَيكَ بِالأْحداثِ فَإنَّهُم أسرَعُ إلى‏ كُلِّ خَيرٍ؛(390)

نوجوانان را در ياب، كه اين گروه در پذيرش هر خوبى، بيشتر شتاب مى‏كنند.

379. امام صادق‏ عليه السلام : بادِرُو أحداثَكُم بِالحَديثِ قَبلَ أن تَسبِقَكُم إلَيهِمُ المُرجِئَةُ؛(391)

نوجوانان را قبل از اين‏كه دشمنانِ اعتقادى به سراغ آنان بروند، حديث بياموزيد.

24 آبان روز كتاب و كتابخوانى

380. ( ن وَالقلمِ و ما يَسطُرونَ)؛(392)

سوگند به قلم و آنچه مى‏نويسند.

381. پيامبرصلّى الله عليه وآله: مَن ماتَ و مِيراثُهُ الدَّفاتِرُ و المَحابِرُ وَ جَبَتْ لَهُ الجَنّةُ؛(393)

هر كه بميرد و ميراث او دفتر و مداد باشد، بهشت بر او واجب مى‏شود.

382. امام على‏ عليه السلام : الكُتبُ بَساتينُ العُلَماءِ؛(394)

كتاب‏ها بوستان‏هاى دانشمندان‏اند.

383. امام على‏ عليه السلام : نِعمَ المُحَدِّثُ الكِتابُ؛(395)

چه سخن‏گوى خوبى است كتاب!

384. امام على‏ عليه السلام : مَن تَسَلّى‏ بِالكُتبُ لَم تَفُتهُ سَلوَةٌ؛(396)

كسى كه با كتاب آرامش يابد، هيچ آرامشى را از دست نداده است.

385. امام صادق‏ عليه السلام : يأتي عَلَى النّاسِ زَمانُ هَرجٍ لا يأنِسونَ فِيهِ إلاّ بِكُتُبِهِم؛(397)

روزگار پر آشوبى فرا مى‏رسد كه در آن روز مردم جز با كتاب‏هاى خود انس نمى‏گيرند.

آذر

7 آذر روز نيروى دريايى

386. پيامبرصلّى الله عليه وآله: حَرسُ لَيلَةٍ في سَبِيلِ اللَّهِ عَلى‏ ساحِلِ البَحرِ أفضَلُ مِن صِيامِ رَجُلٍ و قِيامِهِ فِي أهلِهِ ألفَ سَنَةٍ؛(398)

يك شب نگهبانى در راه خدا بر كرانه دريا، بهتر از هزار سال نماز و روزه مرد در ميان خانواده‏اش است.

387. پيامبرصلّى الله عليه وآله: شَهيدُ البَحرِ يُغفَرُ لَهُ كُلُّ ذَنبٍ وَالدَّينُ والأمانَةُ؛(399)

همه گناهان شهيد دريا آمرزيده مى‏شود، حتّى بدهى و امانتش.

388. پيامبرصلّى الله عليه وآله: غَزوَةٌ فِي البَحرِ مِثلُ عَشرِ غَزَواتٍ فِي البَرِّ؛(400)

يك بار جنگيدن در دريا مانند ده بار جنگيدن در خشكى است.

389. پيامبرصلّى الله عليه وآله: شَهيدُ البَحرِ مِثلُ شَهيدَيِ البَرِّ؛(401)

(يك) شهيد در دريا مانند دو شهيد در خشكى است.

16 آذر روز دانشجو

390. ( قُل هَلْ يَسْتَوِي الَّذيِنَ يَعْلَمُونَ وَ الَّذيِنَ لايَعَلَمُونَ)؛(402)

بگو: «آيا كسانى كه مى‏دانند و كسانى كه نمى‏دانند يكسان‏اند».

391. پيامبرصلّى الله عليه وآله: النّاسُ رَجُلانِ: عالِمٌ و مُتَعَلِّمٌ و لاخَيرَ فيما سِواهُم؛(403)

مردم دو گونه‏اند: دانشمند و دانشجو، و در جز اين دو دسته خيرى نيست.

392. پيامبرصلّى الله عليه وآله: مَن خَرَجَ في طَلَبِ الِعلمِ كانَ في سَبيلِ اللَّهِ حتّى يَرجِعَ؛(404)

آن‏كه در جست و جوى دانش بيرون رود، در راه خدا است، تا آن‏گاه كه بازگردد.

393. پيامبرصلّى الله عليه وآله: طالِبُ العِلمِ لايَموتُ أويُمَتَّعَ جِدَّهُ بِقَدرِ كَدِّهِ؛(405)

جوينده دانش نمى‏ميرد تا آن‏گاه، كه به اندازه زحمتش، از خوش‏بختى بهره برد.

394. امام على‏ عليه السلام : تَعَلَّمِ العِلمَ وَ اعمَل بِهِ وَانشُرهُ في أهِلهِ؛(406)

دانش بياموز و آن را به كار بند و در ميان اهلش بپراكن.

395. امام على‏ عليه السلام : اِعلَمُوا أنَّ كَمالَ الدّينِ طَلَبُ الِعلمِ و العَمَلُ بِهِ؛(407)

بدانيد كه كمال دين در طلب دانش و به كار بستن آن است.

396. امام على‏ عليه السلام : مَجلِسُ العِلمِ رَوضَةُ الجَنَّةِ؛(408)

مجلس دانش، باغ بهشت است.

25 آذر روز پژوهش

397. ( الَّذينَ يَستَمِعونَ القَولَ فَيَتَّبِعونَ أحسَنَهُ أُولئِكَ الَّذينَ هَداهُمُ اللَّهُ...)؛(409)

كسانى كه سخنان را مى‏شنوند و از نيكوترين آن پيروى مى‏كنند، همان هايند كه خدا هدايتشان كرده است....

398. پيامبرصلّى الله عليه وآله: إنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقولُ: تَذاكُرُ العِلمِ بَينَ عِبادِي مِمّا تَحيى‏ عَلَيهِ القُلُوبُ المَيِّتَةُ، إذا هُمُ انتَهَوا فيهِ إلى‏ أمري؛(410)

خداوند مى‏فرمايد: بحث علمى ميان بندگانم، چون به من بينجامد، دل‏هاى مرده با آن زنده مى‏شود.

399. امام على‏ عليه السلام : اُنظُر إلى‏ ما قالَ و لاتَنظُر إلى‏ مَن قالَ؛(411)

به گفته بنگر نه به گوينده آن.

400. امام على‏ عليه السلام : مَن أكثَرَ مُدارَسَةَ العِلمِ لَم يَنسَ ما عَلِمَ و استَفادَ ما لَم يَعلَم؛(412)

هر كه بحث علمىِ بسيار كند، آموخته هايش را از ياد نمى‏برد و آنچه را كه نمى‏داند، فرا مى‏گيرد.

401. امام على‏ عليه السلام : لافِقهَ لِمَن لايُديمُ الدَّرسَ؛(413)

آن كه آموختن را استمرار نمى‏بخشد، از درك دانش بى‏نصيب است.

402. امام على‏ عليه السلام : لاعَمَلَ كَالتَّحقيقِ؛(414)

هيچ كردارى مانند پژوهش نيست.

403. امام على‏ عليه السلام : فَضلُ فِكرٍ و تَفَهُّمٍ أنجَعُ مِن فَضلِ تَكرارٍ و دِراسَةٍ؛(415)

بسيار انديشيدن و فهميدن، سودمندتر است از تكرار بسيار و درس گرفتن.

404. امام على‏ عليه السلام : عَلَيكُم بِالدِّراياتِ لابِالرِّواياتِ؛(416)

بر شما باد به فهميدن، نه نقل كردن.

405. امام على‏ عليه السلام : كُلُّ وِعاءٍ يَضيقُ بِما جُعِلَ فيهِ إلاّ وِعاءَ العِلمِ فَإنَّهُ يَتَّسِعُ؛(417)

گنجايش هر ظرفى با آنچه در آن نهند، تنگ مى‏شود، جز ظرف دانش كه (هر چه در آن نهند) گسترش مى‏يابد.

406. امام باقر عليه السلام : تَذاكُرُ العِلمِ دِراسَةٌ و الدِّراسَةُ صَلاةٌ حَسَنَةٌ:(418)

گفت‏وگوى علمى درس است، و درس نمازى نيكو است.

26 آذر روز حمل و نقل

407. ( هُوَ الَّذِي يُسَيِّرُكُم فِي البَرِّ و البَحرِ)؛(419)

او كسى است كه شما را در خشكى و دريا سير مىدهد.

408. ( و تَحمِل أثقالَكُم إلى‏ بَلَدٍ لَم تَكُونوا بالِغيهِ إلاّ بِشِقِّ الأنفُسِ)؛(420)

بارهاى شما را به شهرى مىبرند كه جز با مشقّت بدن‏ها نمى‏توانستيد به آن برسيد.

409. ( الَّذي جَعَلَ لَكُمُ الأرضَ مَهداً و سَلَكَ لَكُم فِيها سُبُلاً)؛(421)

همان خدايى كه زمين را گاهواره شما قرار داد و راه‏هايى براى شما در آن پديد آورد.

410. پيامبرصلّى الله عليه وآله: صاحِبُ النّاقَةِ أحَقُّ بِالجادَّةِ مِنَ الرّاجِلِ؛(422)

سواره به راه سزاوارتر است تا پياده.

411. امام على‏ عليه السلام : كُنّا في غَزاةٍ مَعَ رَسولِ اللَّهِ‏صلّى الله عليه وآله فَازدَحَمَ النّاسُ و تَضايَقُوا فِي الطَّريقِ فَأمَرَ رَسولُ اللَّه‏صلّى الله عليه وآله مُنادِياً فَنادى‏: مَن ضَيَّقَ طَريقاً فَلاجِهادَ لَهُ؛(423)

در جنگى همراه پيامبر بوديم. مردم ازدحام كردند وراه تنگ شد. پيامبر به شخصى دستور داد تا ندا دهد: «هر كس راه را بند آورد هيچ جهادى نكرده است.»

412. امام صادق‏ عليه السلام : مَن أضَرَّ بِشَى‏ءٍ مِن طَريقِ المُسلِمينَ فَهُوَ لَهُ ضامِنٌ؛(424)

هر كس بخشى از راه عبور مسلمانان را تباه كند، ضامن آن است.

413. امام كاظم‏ عليه السلام : إذا قامَ قائِمُنا قالَ: يا مَعشَرَالفُرسانِ سِيرُوا في وَسَطِ الطَّريقِ، يا مَعشَرَ الرِّجالِ سِيرُوا عَلى‏ جَنبَيِ الطَّريقِ؛(425)

هنگامى كه قائم ما قيام كند، مىگويد: «اى سوارگان! از وسط راه و اى پيادگان از دو سو حركت كنيد.»

دی

1 دى روز كشاورزى (426)

414. ( أفَرَأيتُم ما تَحرُثونَ ءَأنتُم تَزرَعُونَهُ أمْ نَحنُ الزّارِعونَ)؛(427)

آيا درباره آنچه مى‏كاريد انديشيده‏ايد؟ آيا شما آن را مى‏رويانيد يا ما؟

415. پيامبرصلّى الله عليه وآله: ما مِن مُسلِمٍ يَغرِسُ غَرسَاً أويزَرَعُ زَرعَاً، فَيأكُلُ مِنهُ إنسانٌ أوطَيرٌ أوبَهيمَةٌ إلاّ كانَت لَهُ بِهِ صَدَقَةٌ؛(428)

هر مسلمانى درختى بنشاند يا كِشته‏اى بكارد و انسان يا پرنده يا چارپايى از آن بخورد، براى او صدقه محسوب مى‏شود.

416. پيامبرصلّى الله عليه وآله: اُطلُبوا الرِّزقَ في خَبايا الأرضِ؛(429)

روزى را از آنچه در زمين پنهان است، بجوييد.

417. امام باقر عليه السلام : خَيرُ الأعمالِ الحَرثُ؛(430)

بهترين كارها كشاورزى است.

418. امام صادق‏ عليه السلام : الكِيمياءُ الأكبَرُ الزِّراعَةُ؛(431)

بزرگ‏ترين كيميا، ثروت، كشاورزى است.

419. امام صادق‏ عليه السلام : ما فِي الأعمالِ شَى‏ءٌ أحَبُّ إلَى اللَّهِ تَعالى‏ مِنَ الزِّراعَةِ؛(432)

در ميان كارها، كارى محبوب‏تر از كشاورزى، در نزد خداى متعال نيست.

420. امام صادق‏ عليه السلام : الزّارِعُونَ كُنوزُ الأنامِ؛(433)

كشاورزان گنج‏هاى مردمان‏اند.

4 دى ميلاد حضرت عيسى‏ عليه السلام

421. ( يا مَريمُ إنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنهُ اسمُهُ المَسيحُ عِيسَى ابنُ مَريمَ وَجيِهاً فِي الدُّنيا وَ الآخِرَةِ و مِنَ المُقَرَّبينَ)؛(434)

اى مريم! خدا تو را به كلمه‏اى از جانب خودش بشارت مى‏دهد كه نامش مسيح، عيسى بن مريم است؛ در حالى كه در دنيا و آخرت آبرومند و از مقرّبان الهى است.

422. حضرت عيسى‏ عليه السلام : خادِمي يَدايَ و دابَّتي رِجلاىَ و فِراشِي الأرضُ و وِسادِي الحَجَرُ و دِفئي فِي الشِّتاءِ مَشارِقُ الأرضِ.... أبيتُ و لَيسَ لي شَى‏ءٌ و أصبِحُ و لَيس لي شَى‏ءٌ و لَيسَ عَلى وَجهِ الأرضِ أحَدٌ أغنى‏ مِنّي؛(435)

خدمت كار من دو دست من است و مركبم دو پاى من و بسترم زمين و بالشم سنگ و گرمابخشم در زمستان مكان‏هاى آفتابگير.... شب و روز خود را با نادارى سپرى مى‏كنم و با اين حال روى زمين، هيچ كس توانگرتر و بى‏نيازتر از من نيست.

423. امام على‏ عليه السلام درباره حضرت عيسى‏ عليه السلام فرمودند:... وَلامالٌ يَلفِتُهُ و لا طَمَعٌ يُذِلُّهُ، دابَّتُهُ رِجلاهُ و خادِمُهُ يَداهُ؛(436)

نه مال و ثروتى داشت كه او را به خود مشغول گرداند و نه طمعى كه به خوارى‏اش اندازد، مركب او دو پايش بود و خدمت كارش دو دستش.

سخنان برگزيده

424. حضرت عيسى‏ عليه السلام : الدُّنيا قَنطَرَةٌ فاَعبُروها و لا تَعمُرُوه؛(437)

دنيا پل است؛ از آن بگذريد و آبادش مسازيد.

425. حضرت عيسى‏ عليه السلام : بِحَقٍّ أقولُ لَكُم: إنَّ الأجرَ مَحرُوصٌ عَلَيهِ و لايُدرِكُهُ إلاّ مَن عَمِلَ لَهُ؛(438)

راست مى‏گويمتان: همه خواهان مزدند، و تنها كسى به آن مى‏رسد كه براى آن كار كند.

426. حضرت عيسى‏ عليه السلام : طُوبى‏ لِلَّذينَ يَتهَجَّدونَ مِن اللَّيلِ، اُولئكَ الّذينَ يَرِثونَ النُّورَ الدّائِمَ؛(439)

خوشا آنان كه پاسى از شب را به عبادت مى‏گذرانند؛ آنان كسانى‏اند كه نورى ماندگار به ارث مى‏برند.

427. حضرت عيسى‏ عليه السلام : إنَّ الشَّجَرَةَ لاتَكمُلُ إلّابِثَمَرَةٍ طَيِّبَةٍ كَذلِكَ لايَكمُلُ الدِّينُ إلّا بِالتَّحَرُّجِ عَنِ المَحارِمِ؛(440)

درخت كامل نمى‏شود مگر با ميوه‏اى گوارا. همچنين دين‏دارى كامل نمى‏شود مگر با دورى از حرام‏ها.

428. حضرت عيسى‏ عليه السلام : إيّاكُم وَالنَّظرَةَ فَإنَّها تَزرَعُ فِي القُلُوبِ الشَّهوَةَ و كَفى‏ بِها لِصاحِبِها فِتنةً؛(441)

زنهار از نگاه (بد) كه بذر خواهش را در دل مى‏افشاند، و نگاه كننده را همين فتنه بس است.

429. حضرت عيسى‏ عليه السلام : طُوبى‏ لِلمُصلِحينَ بَينَ النّاسِ، اُولئكَ هُمُ المُقَرَّبونَ يَومَ القِيامَةِ؛(442)

خوشا به حال اصلاح كنندگان ميان مردم؛ اينان در روز قيامت مقرّبان‏اند.

7 دى روز سواد آموزى(443)

430. پيامبرصلّى الله عليه وآله: مَن لَم يَصبِر عَلى‏ ذُلِّ التَّعَلُّمِ ساعَةً بَقِيَ في ذُلِّ الجَهلِ أبَد؛(444)

آن‏كه ساعتى، خوارىِ فراگرفتن علم را تحمّل نكند، براى هميشه در خوارى نادانى خواهد ماند.

431. پيامبرصلّى الله عليه وآله: مِن حَقِّ الوَلَدِ عَلى‏ والِدِهِ... أنْ يُعَلِّمَهُ الكِتابَةَ؛(445)

از حقوق فرزند بر پدرش اين است كه او را نوشتن بياموزد.

432. پيامبرصلّى الله عليه وآله: قَيِّدُوا العِلمَ بِالكِتاب؛(446)

علم را با نوشتن در بند كشيد.

433. امام باقر عليه السلام : سارِعُوا في طَلَبِ العِلمِ؛(447)

در جست وجوى دانش شتاب كنيد.

434. امام صادق‏ عليه السلام : مَنَّ اللَّهُ عَلَى النّاسِ بَرِّهِم و فاجِرِهِم بِالكِتابِ و الحِسابِ و لَولا ذلِكَ لَتَغالَطُو؛(448)

خداوند با نعمت نوشتن و حساب كردن، بر مردم، از نيك و بد، منّت نهاد و اگر اين دو كار نبود آنان گرفتار اشتباه مى‏شدند.

435. مسند احمد: كانَ ناسٌ مِنَ الأسرى‏ يَومَ بَدرٍ لم يَكُن لَهُم فِداءٌ فَجَعَلَ رَسولُ اللَّهِ‏صلّى الله عليه وآله فِداءَهُم أن يُعَلِّمُوا أولادَ الأنصارِ الكِتابَةَ؛(449)

جمعى از اسيران جنگ بدر چيزى براى فديه دادن نداشتند؛ پيامبر خداصلّى الله عليه وآله فديه آنان را اين قرار داد كه به كودكان انصار نوشتن بياموزند.

بهمن

12 - 22 بهمن دهه فجر

436. ( وَالفَجرِ ولَيالٍ عَشرٍ)؛(450)

قسم به سپيده دم و به شب‏هاى ده‏گانه.

437. ( جاءَ الحَقُّ وَ زَهَقَ الباطِلُ إنَّ الباطِلَ كانَ زَهُوقاً)؛(451)

حقّ آمد و باطل نابود شد. يقيناً باطل نابود شدنى است.

438. پيامبرصلّى الله عليه وآله: أسعَدُ العَجَمِ بِالإسلامِ أهلُ فارِسَ؛(452)

خوشبخت‏ترين ملّت غير عرب به واسطه اسلام، ايرانيان‏اند.

439. پيامبرصلّى الله عليه وآله: يَخرُجُ ناسٌ مِنَ المَشرِقِ فَيُوَطِّئونَ لِلمَهدِيِّ سُلطانَهُ؛(453)

مردمى از مشرق قيام مى‏كنند و زمينه حكومت مهدى را فراهم مى‏آورند.

440. پيامبرصلّى الله عليه وآله: لَوكانَ الدِّينُ مُعَلَّقاً بِالثُّرَيّا لَتَناوَلَهُ اُناسٌ مِن أبناء فارِسَ؛(454)

اگر دين به ستاره ثريّا آويزان باشد، مردمانى از ايرانيان آن را به زير خواهند كشيد.

441. امام صادق‏ عليه السلام : سَيَأتي زَمانٌ تَكونُ بَلدَةُ قُمَّ و أهلُها حُجَّةً عَلَى الخَلائِقِ و ذلِكَ في زَمانِ غَيبَةِ قائِمِنا إلى‏ ظُهُورِهِ؛(455)

روزگارى خواهد آمد كه شهر قم و مردمان آن حجّت بر ديگر مردمان باشند؛ آن روزگار در زمان غيبت قائم ما است تا آن‏گاه كه ظهور كند.

442. امام كاظم‏ عليه السلام : رَجُلٌ مِن أهلِ قُم يَدعُو النّاسَ إلَى الحَقِّ يَجتَمِعُ مَعَهُ قَومٌ كَزُبَرِ الحَديِدِ؛(456)

مردى از قم مردم را به حق فرا مى‏خواند و گروهى استوار، چون پاره‏هاى آهن، پيرامون او گرد مى‏آيند.

22 بهمن پيروزى انقلاب اسلامى

443. ( إذا جاءَ نَصرُاللَّهِ والْفَتحُ و رَأيتَ النّاسَ يَدخُلونَ في دينِ اللَّهِ أفواجاً فَسَبِّح بِحَمدِ رَبِّكَ)؛(457)

هنگامى كه يارى خدا و پيروزى فرا رسد، و ببينى كه مردم گروه گروه وارد دين خدا مى‏شوند، پس به ستايش پروردگارت نيايشگر باش.

444. پيامبرصلّى الله عليه وآله: الظَّفَرُ بِالجَزمِ و الحَزمِ؛(458)

پيروزى، در گرو اراده قاطع و دورانديشى است.

445. پيامبرصلّى الله عليه وآله: يَخرُجُ ناسٌ مِنَ المَشرِقِ فَيُوَطِّئونَ لِلمَهدِيِّ سُلطانَهُ؛(459)

مردمى از مشرق قيام مى‏كنند و زمينه حكومت مهدى را فراهم مى‏آورند.

446. امام على‏ عليه السلام : الظَّفَرُ بِالحَزمِ و الحَزمُ بِإجالَةِ الرَّ أيِ و الرَّأيُ بِتَحصينِ الأسرارِ؛(460)

پيروزى با دورانديشى به دست مى‏آيد، و دورانديشى با تبادل آرا، و رأى با رازدارى.

447. امام على‏ عليه السلام : أصلُ النَّجدَةِ القُوِّةُ و ثَمَرَتُها الظَّفَرُ؛(461)

ريشه دلاورى توان‏مندى است و ميوه‏اش پيروزى.

448. امام على‏ عليه السلام : اِستَعمِلْ مَعَ عَدُوِّكَ مُراقَبَةَ الإمكانِ و انتِهازَ الفُرصَةِ، تَظفَر؛(462)

براى رويارويى با دشمن در انتظار قدرت و لحظه مناسب باش تا پيروز شوى.

اسفند

8 اسفند روز امور تربيتى و تربيت اسلامى

449.پيامبرصلّى الله عليه وآله: أكرِمُوا أولادَكُم و أحسِنُوا آدابَهُم؛(463)

به فرزندان خود احترام بگذاريد و آنها را نيكو تربيت كنيد.

450.پيامبرصلّى الله عليه وآله: أدِّبُوا أولادَكُم عَلى‏ ثَلاثَ خِصالٍ: حُبِّ نَبِيِّكُم، حُبِّ أهلِ بَيتِهِ و قِراءَةِ القُرآنِ؛(464)

فرزندان خود را بر سه ويژگى تربيت كنيد: دوست داشتن پيامبرتان، دوست داشتن اهل‏بيت او، و خواندن قرآن.

451.امام على‏ عليه السلام : أفضَلُ الأدَبِ ما بَدَأتَ بِهِ نَفسَكَ؛(465)

بهترين ادب آن است كه از خود آغاز كنى.

452.امام على‏ عليه السلام : كَفاك أدَباً لِنَفسِك اِجتنابُ ما تَكرَهُهُ مِن غَيرِك؛(466)

براى تربيت كردن خود همين بس كه از آنچه در ديگران نمى‏پسندى دورى كنى.

453.امام على‏ عليه السلام : أفضَلُ الأَدَبِ أنْ يَقِفَ الإنسانُ عِندَ حَدِّهِ ولا يَتَعدّى‏ قَدرَهُ؛(467)

بهترين ادب آن‏است كه انسان در حدّ و مرز خود بماند و از اندازه‏خويش فراتر نرود.

454.امام على‏ عليه السلام : عَلِّمُوا أنفُسَكُم و أهليكُم الخَيرَ و أدِّبُوهُم؛(468)

به خود و خانواده خود خوبى بياموزيد و آنان را تربيت كنيد.

9 اسفند روز جهانى مبارزه با تبعيض نژادى

455. ( يا أيُّها النّاسُ إنّا خَلَقناكُم مِن ذَكَرٍ و أُنثى‏ و جَعَلناكُم شُعُوباً و قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إنَّ أكرَمَكُم عِندَ اللَّهِ أتقاكُم إنَّ اللَّهَ عَليمٌ خَبيرٌ)؛(469)

اى مردم! شما را از مرد و زنى آفريديم و دسته دسته و قبيله قبيله‏تان كرديم تا يكديگر را بشناسيد. در حقيقت ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترينِ شما است. بى ترديد خدا دانا و آگاه است.

456. پيامبرصلّى الله عليه وآله: لافَضلَ لِعَرَبِيٍّ عَلى‏ عَجَمِيٍّ و لاعَجَمِيٍّ عَلى‏ عَرَبِيٍّ و لا أحَمَرَ عَلى‏ أسوَدَ و لا أسوَدَ عَلى‏ أحَمَرَ إلّا بِالتَّقوى‏؛(470)

هيچ عرب را بر عجم، و هيچ عجم را بر عرب و هيچ سفيد را بر سياه و هيچ سياه را بر سفيد برترى نيست مگر به تقوا.

457. پيامبرصلّى الله عليه وآله: كُلُّكُم مِن آدَمَ و آدَمُ مِن تُرابٍ و أكرَمُكُم عِندَ اللَّهِ أتقاكُم؛(471)

همه شما از نسل آدم هستيد و آدم از خاك است و ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزكارترين شما است.

458. امام سجّاد عليه السلام : لاحَسَبَ لِقُرَشيًّ و لاعَرَبِيٍّ إلّابِتواضُعِ و لاكَرَمَ إلاّ بِتَّقوى‏؛(472)

قريشى و عرب را افتخارى نيست مگر به فروتنى، و هيچ كرامتى نيست مگر به تقوا.

14 اسفند روز احسان و نيكوكارى

459. ( إنَّ اللَّهَ يأمُرُ بِالعَدلِ و الإحسانِ)؛(473)

خداوند به عدل و احسان فرمان مى‏دهد.

460. ( و يُطعِموُنَ الطَّعامَ عَلى‏ حُبِّهِ مِسكيناً و يَتيماً و أسيراً، إنَّما نُطعِمُكُم لِوَجهِ اللَّهِ لا نريدُ مِنكُم جَزاءً و لاشُكُوراً)؛(474)

و به (پاس) دوستى (خدا) بينوا و يتيم و اسير را خوراك مى‏دهند. «ما براى خشنودى خدا است كه به شما مى‏خورانيم و پاداش و سپاسى از شما نمى‏خواهيم».

461. پيامبرصلّى الله عليه وآله: وَاللَّهُ يُحِبُّ إغاثَةَ اللَّهفانِ؛(475)

خداوند كمك به اندوهگين و يارى خواه را دوست دارد.

462. پيامبرصلّى الله عليه وآله: مَن عالَ يَتيماً حَتّى‏ يَستَغنِيَ أوجَبَ اللَّهُ لَهُ بِذلكَ الجَنَّةَ ؛(476)

هر كس يتيمى را سرپرستى كند تا بى‏نياز شود، خداوند، در برابر، بهشت را بر او واجب مى‏كند.

463. امام على‏ عليه السلام : طوبى‏ لِمَن أحسَنَ إلَى الِعبادِ و تَزَوَّدَ لِلمَعادِ؛(477)

خوشا به حال آن كه به بندگان خدا نيكى كند و براى آخرت خود زاد و توشه برگيرد.

464. امام على‏ عليه السلام : كَما تُعينُ تُعانُ؛(478)

آن گونه كه يارى مى‏كنى، يارى مى‏شوى.

465. امام على‏ عليه السلام : إنَّ أحَبَّ المُؤمنِينَ إلَى اللَّهِ مَن أعانَ المُؤمِنَ الفَقيرَ مِنَ الفَقرِ في دُنياهُ و مَعاشِهِ؛(479)

محبوب‏ترين مؤمن نزد خداوند، كسى است كه مؤمن فقيرى را، در تنگدستى دنيا و گذران زندگى، يارى رساند.

466. امام صادق‏ عليه السلام : اللَّهُ في عَونِ المُؤمِنِ، مادامَ المُؤمِنُ في عَونِ أخيهِ؛(480)

خداوند در پى يارى مؤمن است، تا وقتى كه مؤمن در پى يارى برادر خويش است.

467. امام صادق‏ عليه السلام : تَواصَلوا و تَبارُّوا و تَراحَموا و كُونُوا إخوَةً بَرَرَةً كَما أمَرَ كُمُ اللَّهُ؛(481)

با يكديگر پيوند داشته باشيد و به هم نيكى كنيد، و با يكديگر مهربان باشيد و همچنان كه خداوند به شما دستور داده است، برادرانى نيكوكار باشيد.

468. امام صادق‏ عليه السلام : اَيُّما مُؤمِنٍ نَفَّسَ عَن مُؤمِنٍ كُربَةً، نَفَّسَ اللَّهُ عَنهُ سَبعينَ كُربَةً مِن كُرَبِ الدُّنيا و كُرَبِ يَومِ القيامَةِ؛(482)

هر مؤمنى كه گرفتارى مؤمنى را بر طرف كند، خداوند هفتاد گرفتارى دنيا و آخرت را از وى دور مى‏سازد.

469. امام كاظم‏ عليه السلام : إنَّ لِلّهِ عِباداً فِي الأرضِ يَسعَونَ في حَوائجِ النّاسِ هُمُ الآمِنونَ يَومَ القِيامَةِ؛(483)

خداوند در زمين بندگانى دارد كه براى برآوردن نيازهاى مردم مى‏كوشند؛ اينان ايمنى يافتگان روز قيامت‏اند.

15 اسفند روز درختكارى(484)

470. پيامبرصلّى الله عليه وآله: مَن نَصَبَ شَجَرَةً و صَبَرَ عَلى‏ حِفظِها والِقيامِ عَلَيها حَتّى‏ تُثمِرَ كانَ لَهُ في كُلِّ شَى‏ءٍ يُصابُ مِن ثَمَرِها صَدَقَةٌ عِندَاللَّهِ؛(485)

هر كس درختى بكارد و در نگهدارى آن بكوشد تا ميوه دهد، در برابر هرچه از آن ميوه به دست آيد، پاداشى نزد خدا خواهد داشت.

471. پيامبرصلّى الله عليه وآله: إن قامَتِ السَّاعَةُ و فِي يَدِ أحَدِكُم فَسيلَةٌ، فإنِ استَطاعَ أنْ لايَقومَ حَتّى‏ يَغرِسَها، فَليَغرِسْه؛(486)

اگر قيامت فرا رسد و در دست يكى از شما نهالى باشد، چنانچه بتواند برنخيزد تا آن را بكارد، بايد آن را بكارد.

472. پيامبرصلّى الله عليه وآله: ما مِن رَجُلٍ يَغرِسُ غَرساً إلاّ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ مِنَ الأجرِ قَدرَ ما يَخرُجُ مِن ثَمَرِ ذلِكَ الغَرسِ؛(487)

هر كه نهالى بكارد، خداوند به مقدار ميوه‏اى كه از آن درخت به دست مى‏آيد، در نامه اعمال او پاداش مى‏نويسد.

473. امام صادق‏ عليه السلام : لاتَقطَعُوا الثِّمارَ فَيَبعَثَ اللَّهُ عَلَيكُم العَذابَ صَبًّ؛(488)

درختان ميوه را قطع نكنيد كه خداوند بر شما عذاب فرو مى‏ريزد.

474. امام صادق‏ عليه السلام : اِزرَعُوا و اغرِسُوا وَاللَّهِ ما عَمِلَ النّاسُ عَمَلاً اَجَلَّ و لاأطيَبَ مِنهُ؛(489)

كشت كنيد و درخت بنشانيد؛ به خدا قسم آدميان كارى برتر و پاك‏تر از اين نكرده‏اند.