دورى هر دو از ستمگران

الف) دورى حضرت زهرا (سلام الله عليها):

بعد از آن تلاشى كه حضرت زهرا (سلام الله عليها) براى هدايت مردم وبرگرداندن ولايت به حضرت على (عليه السلام) كرد، ومورد بى مهرى وستم قرار گرفت، از مردم فاصله گرفت ودر خانه مشغول عزادارى وگريه بر فقدان پدر شد، امّا اين بار هم مورد بى لطفى قرار گرفت وجمعى از بزرگان به حضور امير المؤمنين على (عليه السلام) آمدند وعرض كردند:

فاطمة (سلام الله عليها) شب وروز گريه مى كند. شب از گريه آن حضرت خواب نداريم وروز براى ما آرامش نيست تا بتوانيم به امور معاش خود بپردازيم. ما از تو تقاضا مى كنيم كه به آن حضرت بگويى، يا شب گريه كند وروز آرام باشد ويا روز گريه كند وشب آرام باشد.

حضرت على (عليه السلام) نزد فاطمة (سلام الله عليها) رفت واو را هم چنان گريان ديد. كمى كه آرام گرفت، به او فرمود: (از من تقاضا كردند كه شما، يا شب گريه كنى يا روز). فاطمة (سلام الله عليها) گفت: (من به زودى از ميان آنان مى روم. دست از گريه ام برنمى دارم تا به پدرم ملحق شوم).

سپس حضرت على (عليه السلام) براى فاطمة (سلام الله عليها) سرپناهى به نام (بيت الا حزان) دورتر از خانه هاى مردم در قبرستان بقيع ساخت.

فاطمة (سلام الله عليها) هر روز صبح حسن وحسين (عليهما السلام) را در پيش روى خود به سوى بقيع روانه مى كرد وگريان به بيت الا حزان مى رفت. وقتى كه شب فرا مى رسيد، حضرت على (عليه السلام) نزد او مى آمد وهمراه آن حضرت به خانه مراجعت مى كرد.(1)

امام صادق (عليه السلام) مى فرمايد: (هر روز از مدينه خارج مى شد وكنار قبرهاى شهيدان مشغول گريه بود).(2)

وقتى زنان مدينه به عيادت حضرت فاطمة (سلام الله عليها) آمدند واز احوال آن حضرت پرسيدند، حضرت فاطمة (سلام الله عليها) پس از حمد خداوند ودرود بر پدرش فرمود: (حالم چنين است كه به خدا سوگند از دنياى شما بيزار وبر مردانتان خشمناكم).(3)

در صحيح بخارى آمده، كه وقتى حضرت زهرا (سلام الله عليها) فدك را مطالبه كرد، ابو بكر خوددارى كرد وچيزى را از فدك به او نداد. آن حضرت از ابوبكر ناراحت شد. پس از او كناره گيرى كرد وبا او سخنى نگفت تا از دنيا رفت.(4)

ب) دورى حضرت مهدى (عجل الله فرجه):

حضرت مهدى (عجل الله فرجه) از هنگام ولادت، از مردم وبه ويژه ستمگران، مخفى بود. در آغاز ولادت، بعضى به صورت محدود مى توانستند خدمت آن حضرت برسند. اين محدوديت، در زمان غيبت صغرى بيش تر شد ودر زمان غيبت كبرى به اوج خود رسيد واز مردم دورى مى فرمود.

امام باقر (عليه السلام) مى فرمايد:

(اِذا غضب الله تبارك وتعالى على خلقه، نحّانا عن جوارهم.

هنگامى كه خداى تبارك وتعالى بر مردمان خشمگين شود، ما را از مجاورت آنان دور مى سازد.(5)

در روايات ديگر داريم، ولادت ورشد او مخفى است(6)؛ پنهانى است، كه انتظار مى كشد.(7) مردم امام خود را نمى بينند، او در موسم حج حاضر مى شود ومردم را مى بيند، اما مردم او را نمى بينند.(8)

خود حضرت مهدى (عجل الله فرجه) در توقيع شريف به شيخ مفيد مى فرمايد:

اگر چه ما در مكان دور دستى زندگى مى كنيم، مكانى كه از خانه هاى ستمگران به دور است، به جهت مصلحتى كه خداوند براى ما وشيعيان ما ديده در اين دورى، امّا ما از خبرهاى شما آگاه هستيم....(9)

حضرت به على بن ابراهيم بن مهزيار فرمود:

پدرم امام عسكرى (عليه السلام) با من پيمان بسته كه در كنار گروهى كه مورد غضب ونفرين خداوند قرار گرفتند، زندگى نكنم وبه من دستور داده كه تنها در كوه هايى كه عبور از آن دشوار است وزمين هاى ويران، مسكن گزينم....(10)

آزادى از تعلقات دنيايي

دختر اشرف مخلوقات عالم، همسر برترين مردمان وسرور زنان دو عالم، در نهايت زهد ودورى از دنيا وحتّى ابتدايى ترين نيازهاى يك زندگى ساده وعادى مى زيست.

در زيارت آن حضرت مى خوانيم: (حليفه الورع والزهد(11)؛ بريده از دنيا وفانى در ذات احديت بود).

حسن بصرى مى گويد: (لم يكن فى الاُمه ا زهد ولا ا عبد من فاطمه؛ در امت پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) زاهدتر وعابدتر از زهرا (سلام الله عليها) نبود).(12)

حضرت مهدى (عجل الله فرجه) نيز با اقتدا به مقتداى خويش، در نهايت زهد وسادگى زندگى مى كند.

حضرت صادق (عليه السلام) مى فرمايد:

فوالله! ما لباسه اِلا الغليظ ولا طعامه اِلا الجشب.(13)

به خدا سوگند! لباس مهدى (عجل الله فرجه) جز پوشاكى درشت وخوراك او جز غذايى سخت نيست.

بندگى خداوند

حضرت زهرا (سلام الله عليها) به حدّى خالصانه خداوند را عبادت مى كرد كه خداوند با او بر ملايكه مباهات مى كرد ومى فرمود:

بنگريد به بهترين بندهِ من فاطمه! او در مقابل من ايستاده واز خوف من تمامى وجودش مى لرزد وبا تمامى حضور قلب، به عبادت من روى آورده است.(14)

امام حسن (عليه السلام) مى فرمايد:

مادرم، در شب هاى جمعه، در محراب به عبادت مى ايستاد ومدام ركوع وسجده مى كرد تا صبح طلوع مى كرد.(15)

حضرت، به قدرى عبادت مى كرد كه قدم هايش ورم كرد.(16)

حضرت مهدى (عجل الله فرجه) هم به قدرى عبادت خداوند را مى كند كه رنگ رخسار مباركش متمايل به زرد است.

امام كاظم (عليه السلام) مى فرمايد: (مهدى، بر اثر تهجّد وشب زنده دارى، رنگش به زردى متمايل مى شود).(17)

مبارزه با انحراف ها وبدعت ها

زهرا (سلام الله عليها) فداى رسالت وولايت شد تا دين بماند، بدعت ها وانحرافات از بين برود وتلاش هاى پدرش به ثمر برسد. دربارهِ مبارزات آن بزرگوار با انحرافات، سخن فراوان است. خطبهِ فدكيه وخطبه هاى ديگر آن بانوى پهلو شكسته ومصيبت ديده، گوياى مبارزهِ حضرت است.(18)

حضرت مهدى (عجل الله فرجه) هم با بدعت ها وانحرافات مبارزه مى كند وفرايض الهى وسنن نبوى را احيا خواهد كرد.

امام صادق (عليه السلام) مى فرمايد: (بدعتى نمى ماند جز آن كه از بين مى برد وسنّتى نمى ماند جز آن كه بر پامى دارد).(19)

حضرت على (عليه السلام) مى فرمايد: (هر چه از كتاب وسنّت، متروك مانده، زنده خواهد كرد).(20)

در دعاى شريف ندبه مى خوانيم:

أين المؤمل لاِحياء الكتاب وحدوده؟ أين محيى معالم الدين وأهله؟ أين المدّخر لتجديد الفرائض والسنن؟.(21)

كجا است آرزو كشيده براى زنده كردن قرآن وحدودش؟ كجا است زنده كنندهِ آثار دين واهل دين؟ كجا است آن ذخيرهِ الهى براى تجديد واجبات وسنت هاى اسلام؟

غم خوارى وتوجه به امور مسلمانان به ويژه شيعيان

يكى از علت هايى كه فاطمة (سلام الله عليها) را به ميدان آورد وآن همه مصايب وآزارها را تحمّل كرد، همّ وغمّ آن حضرت نسبت به امّت پدرش وشيعيان شوهرش ومصايبى كه دامن گيرشان خواهد شد بود.

حضرت، همراه اشك ها وناله هايش، در فراق محبوبش به پدر بزرگوارش عرضه مى دارد:

يا ابتاه! مَن للأرامل والمساكين؟ ومَن للامّه الى يوم الدين؟.(22)

پدر جان! پس از تو، چه كسى به فرياد يتيمان ومساكين خواهد رسيد؟ پدر جان! براى امّت، چه كسى پس از تو، تا قيامت خواهد بود؟

حضرت، تا بدان جا نسبت به امور امّت پدرش اهتمام مى ورزد كه شب تا صبح را پيوسته در ركوع وسجود وقيام ودعا مى گذراند وهمواره، مؤمنان را دعا مى كند واز براى خود دعايى نمى كند. وقتى فرزند دل بندش حسن (عليه السلام) علّت را جويا مى شود؟، مى فرمايد: (الجار ثم الدار).(23)

حضرت مهدى (عجل الله فرجه) نيز غم خوار همگان، به ويژه شيعيان است وبراى آنان دعا مى كنند. توقيعات وملاقات هاى فراوان، بر اين مطلب دلالت مى كند.

حضرت، در توقيعى مى فرمايد:

... به من رسيده است كه گروهى از شما، در دين، به ترديد افتاده ايد ودر دل، نسبت به اولياى امر خود، دچار شك وحيرت شده ايد! اين، مايه غم واندوه ما شد. به خاطر شما ونه به خاطر خودمان ودربارهِ شما ناراحت شدم نه دربارهِ خودمان.... ما بر احوال شما آگاهيم واوضاع شما بر ما پوشيده نيست. ما در رسيدگى وتوجّه به شما، كوتاهى نكرده ايم وياد شما را از خاطر نبرده ايم. اگر جز اين بود، مشكلات وگرفتارى ها بر شما روى مى آورد ودشمنان شما را نابود مى كردند.(24)

ايثار وانفاق

از خود گذشتگى وانفاق حضرت زهرا (سلام الله عليها) مطالب بسيارى دارد وبحث مستقلى را مى طلبد. گذرا، به برخى از آن ها اشاره مى كنيم.

هر كس از هر كجا نا اميد مى شد، به دَرِ خانه زهرا مى آمد وبا حاجتى روا شده برمى گشت. مكرّر، اين اتفاق مى افتاد كه پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) محرومان را دَرِ خانه او مى فرستادند. حضرت پيراهن شب عروسى وگردن بند خويش را به نيازمندان بخشيد. او حتى طعام وقرص نان ودست بند وگوشواره وحتّى پرده وفرش منزل خويش را به سائل داد. بخشندگى وى بدان مرحله مى رسد كه در كتاب خداوند ثبت مى شود: (ويطعمون الطعام على حبّه مسكيناً ويتيماً واسيراً).(25)

حضرت مهدى (عجل الله فرجه) فرزند مادرى اين چنين است. از اين رو، پناه محرومان ودرماندگان است.

امام باقر (عليه السلام) فرمود: (مهدى، بخشنده اى است كه مال را به وفور مى بخشد وبر بينوايان بسيار رؤوف ومهربان است).(26)

تلاش

حضرت زهرا (سلام الله عليها) از همان اوان كودكى، در راه دين مجاهده مى كرد. هر زمان پيامبر را خطرى تهديد ومصيبتى آزار مى داد، زهرا (سلام الله عليها) به ميدان مى آمد. پيامبر را از توطئهِ قتلش آگاه كرد.(27) خاكستر از روى پدر سترد. در جنگ احد، آن گاه كه دندان مبارك پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) شكست وپيشانى اش مجروح شد وسر وصورت حضرت، غرقه در خون گشت، او به مداواى پيامبر مشغول شد.

حضرت، در راه ولايت آن قدر تلاش ومجاهدت كرد تا در اين مسير، جان عزيزش را فدا كرد. او شب ها به همراه على (عليه السلام)، دست حسنين را مى گرفت وبه خانهِ مهاجران وانصار مى رفت وآنان را به ياد بيعتشان در عقبه وغدير مى انداخت وفضايل على را يادآورشان مى شد. با اين هدف والا كه امام زمان شان را به آنان بشناساند وآنان را از مرگ جاهليّت برهاند وياورانى براى امام زمان خويش فراهم كند.

حضرت مهدى (عجل الله فرجه) نيز براى تحّقق آرمان هاى والاى پيامبر ودر ادامهِ مسير حركت زهرا (سلام الله عليها) همواره مشغول مجاهدت وسازندگى است.

امام رضا (عليه السلام) مى فرمايد: (او، شتابنده به سوى نيكى ها وبزرگوارى ها وتلاش گرى سخت كوش است).(28)

پاورقى:‌