سنن النبی

علامه سید محمدحسین طباطبائی

- ۱۱ -


12آداب و سنن آن حضرت در معالجه و مداوا

.238 امام باقر علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله وسط سر خود را حجامت کرد، وابو ظبیه با آلت مخصوص حجامت که از مس بود آن حضرت را حجامت نمود ورسول خدا صلّى اللّه علیه و آله یک صاع خرما (که تقریبا سه کیلوگرم است) به او عطا فرمود. ورسول خدا صلّى اللّه علیه و آله هرگاه سردرد مى‏گرفت روغن کنجد داخل بینى مى‏کرد (یا با تخم‏گشنیز بخور مى‏داد) (1)

.239 امام صادق علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله زکام خود را مداوا نمى‏کرد، ومى‏فرمود: هیچ کس نیست جز اینکه رگى از جذام دارد، و هرگاه به زکام مبتلا شودزکام بیمارى جذام را ریشه‏کن مى‏کند.

.240 محمّد بن فیض گوید: به امام صادق علیه السّلام گفتم: وقتى کسى از ما بیمارمى‏شود پزشکان او را از خوردنیها پرهیز مى‏دهند. حضرت فرمود: ولى ما خاندان‏فقط از خرما پرهیز مى‏کنیم، و با سیب و آب سرد خود را معالجه مى‏کنیم. گفتم: چرا‏ از خرما پرهیز مى‏کنید؟فرمود: زیرا رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله على علیه السّلام را در زمان بیماریش ازآن پرهیز داد.

ملحقات‏

253) امام صادق علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله وسط سرش را حجامت مى‏کردو آن را«پناه دهنده»یا«نجات دهنده»مى‏نامید.

254) امام صادق علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله در روز دوشنبه بعد از عصرحجامت مى‏کرد.

255) امام کاظم علیه السّلام مى‏فرمود: شستن سر با خطمى در روز جمعه از سنّت‏است، روزى را فراوان، فقر را دور و مو و پوست بدن را نیکو مى‏سازد، و این کارامام از سردرد است .

256) امام صادق علیه السّلام مى‏فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله سر خود را با سدر مى‏شست، و مى‏فرمود: هر که سر خود را با سدر بشوید خداوند وسوسه شیطان را از دورمى‏سازد، و هر که وسوسه شیطان از او دور شد گناه نمى‏کند، و هر که گناه نکند داخل‏بهشت مى‏شود .

257) امام صادق علیه السّلام فرمود: از دواهاى پیامبران علیهم السّلام حجامت، نوره کشیدن‏و انفیّه کشیدن است (2)

258) رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود: آیا به شما نیاموزم دارویى را که جبرئیل به من‏آموخته، تا دیگر به پزشک و دارویى محتاج نشوید؟گفتند: چرا، یا رسول اللّه.

فرمود: آب باران را بگیرید و هفتاد بار سوره فاتحه، و هفتاد بار سوره ناس، و هفتاد‏ بار سوره فلق، و هفتاد بار صلوات بر پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و هفتاد بار سبحان اللّه بر آن بخوانیدو هفت روز پیاپى هر صبح و شام از آن آب بیاشامید.

259) امام صادق علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله از درد کمر به خداوند شکایت‏کرد، خداى متعال آن حضرت را دستور داد به خوردن گندم با گوشت (یعنى حلیم) .

260) على علیه السّلام فرمود: هیچ‏گاه رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله بیمار نشد مگر آنکه به‏حجامت کردن پناه برد.

261) امام صادق علیه السّلام مى‏فرمود: جدّ ما (رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله) براى معالجه تب‏فقط ده درهم (حدود دو سیر) شکر را مى‏گرفت و با آب سرد مى‏آمیخت و ناشتامیل مى‏کرد. 

13آداب و سنن آن حضرت در مسواک کردن‏

.241 امام صادق علیه السّلام فرمود: مسواک کردن از سنن پیامبران است.

.242 على علیه السّلام فرمود: مسواک کردن موجب خشنودى خداوند، و سنّت‏پیامبر، و خوشبو کننده دهان است.

.243 پیامبر صلّى اللّه علیه و آله هر شب سه بار مسواک مى‏کرد: یک بار پیش از خواب، یک بار وقتى از خواب براى نماز شب برمى‏خاست، و یک بار پیش از آنکه براى‏نماز صبح از خانه بیرون رود.

.244 امام صادق علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله چون نماز عشا را مى‏خوانددستور مى‏داد آب وضو و مسواکش را آماده کنند و روى آن را پوشانیده نزد سر اوبگذارند . آن‏گاه مى‏خوابید آنقدر که خدا بخواهد. سپس از خواب برمى‏خاست ومسواک مى‏کرد و وضو مى‏گرفت و چهار رکعت نماز مى‏گزارد، دوباره مى‏خوابید وباز از خواب برمى‏خاست و مسواک مى‏کرد و وضو مى‏گرفت و نماز مى‏خواند.

آن‏گاه امام صادق علیه السّلام فرمود: در رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله براى شما سرمشق خوبى است (شما هم به او اقتدا کنید) . و در آخر سخن فرمود: پیامبر صلّى اللّه علیه و آله هر بار که از خواب‏برمى‏خاست مسواک مى‏کرد.

.245 پیامبر صلّى اللّه علیه و آله براى هر نمازى مسواک مى‏کرد.

.246 پیامبر صلّى اللّه علیه و آله در هنگام مسواک کردن مسواک را به عرض دندانهامى‏کشید .

.247 رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله با چوب اراک مسواک مى‏کرد، و جبرئیل او را چنین‏دستور داده بود.

ملحقات‏

262) امام صادق علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فراوان مسواک مى‏کرد .

263) مسواک کردن در سحر پیش از وضو، از سنّت است.

264) مانند روایت 263) است.

265) رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود: چوب درخت مبارک زیتون براى مسواک‏خوب است، دهان را خوشبو مى‏کند، جرم دندان را مى‏برد، و آن مسواک من ومسواک پیامبران پیش از من است.

266) رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود: هر که روزى دو بار مسواک کند بر سنّت‏پیامبران علیهم السّلام مداومت نموده است.

پاورقي‌


[1] در باب نظافت گذشت که آن حضرت براى رفع سردرد ابروان خود را روغن مى‏مالید. (مؤلف)
[2] انفیّه گردى قهوه‏اى رنگ و مکیّف و عطسه‏آور است که بیشتر از تنباکو ساخته مى‏شود و آن را براى‏عطسه کردن جلو بینى قرار مى‏دهند و برخى از مردم آن را داخل بینى مى‏کنند .