490 - عاقبت ترك نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من ترك الصلاة متعمدا كتب اسمه على باب النار
ممن يدخلها؛
هركس عمدا نمازش را ترك كند، بر درب جهنم نامش از دوزخيان نوشته مى
شود.
(كنزالعمال ، ج 7، حديث 19090)
491 - ترك نماز عمدى
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من ترك الصلوة متعمدا فقد كفر؛
هركس عمدا نمازش را ترك كند، كفر ورزيده است .
(لئالى الاخبار، ص 394)
492 - ترك كننده نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
ليس بين العبد و الشرك الا ترك الصلوة فاذا
تركها فقد اشرك ؛
ميان بنده و شرك جز ترك نماز فاصله نيست و چون نماز را ترك كند، مشرك
است .
(نهج الفصاحه ، ص 506)
493 - ترك نماز
قال الصادق - عليه السلام -:
ان تارك الصلوة كافر ؛
همانا ترك كننده نماز واجب ، كافر است .
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 28)
494 - مرز ايمان و كفر
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
بين الايمان و الكفر ترك الصلاة ؛
فاصله ميان ايمان و كفر، نماز نخواندن است .
(ميزان الحكمه ، ج 5، ص 402. كنزالعمال ، حديث 18869)
495 - رفع بلا از بى نماز
عن ابى عبدالله - عليه السلام - قال :
ان الله يدفع بمن يصلى من شيعتنا عمن لايصلى من
شيعتنا و لو اجمعوا على ترك الصلوة لهلكوا ؛
همانا، خداوند به وسيله شيعيان نمازگزار ما از شيعيان بى نماز ما (بلا
را) دفع مى كند، ولى اگر همه تارك نماز بودند هر آينه همه هلاك مى
شدند.
(مستدرك الوسائل ، ج 1، ص 184)
496 - پاسخ اهل دوزخ
قال على - عليه السلام -:
الا تسمعون الى جواب اهل النار حين سئلوا
((ما سلككم فى سقر؟ قالوا: لم نك من
المصلين )) ؛
آيا به پاسخ اهل دوزخ گوش فرا نمى دهيد كه وقتى از آن ها مى پرسند:
((چه چيز شما را گرفتار دوزخ ساخت ؟مى
گويند: ما از نمازگزاران نبوديم )).
(بحارالانوار، ج 82، ص 224. نهج البلاغه ، خطبه 190)
497 - نتيجه ترك نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
الصلاة عماد الدين ، فمن ترك صلاته متعمدا فقد
هدم دينه و من ترك اوقاتها يدخل الويل ، و الويل واد فى جهنم كما قال
الله تعالى : ((ويل للمصلين ، الذينهم عن
صلاتهم ساهون )) ؛
نماز ستون دين است ، پس كسى كه نمازش را عمدا ترك كند دينش را منهدم
كرده است ، و كسى كه اوقات نماز را ترك كند داخل در
((ويل )) مى شود و ويل وادى
است در جهنم چنان كه خدا فرمود: ويل جاى نمازگزاران است آن نمازگزارانى
كه در نماز خود سهو كننده و غافلند.
(بحارالانوار، ج 82، ص 202)
498 - ترك نماز نزد خداوند
عن ابى جعفر - عليه السلام -:
ان رجلا ذكر له رجلا فقال : انهتك وارتكب
المحارم و استخف بالفرائض حتى انه ترك الصلوة و كان متكئا فاستوى جالسا
و قال : سبحان الله !ترك الصلوة المكتوبة ؟ان ترك الصلوة المكتوبة عند
الله عظيم ؛
مردى در پيش امام باقر (ع ) از حالت مردى ياد نمود: مردى است بى پروا!
مرتكب محارم مى شود، و واجباتش را سبك مى شمارد، حتى نمازش را ترك مى
كند، امام باقر (ع ) از حال تكيه به نشسته شده ، فرمود:
((سبحان الله !نماز واجب را ترك كرد؟همانا ترك نماز واجب
نزد خدا بزرگ است )).
(مستدرك الوسائل ، ج 1، ص 172)
499 - لعن خدا بر تارك الصلوة
قال على - عليه السلام -:
اللهم العن من ترك الصلوة متعمدا؛
خدايا لعنت كن كسى را كه عمدا نماز را ترك كند.
(جامع احاديث الشيعه ، ج 4، ص 76)
500 - تفاوت ترك كننده نماز و زناكار
قال عن سعدة بن صدقة انه :
سئل ابوعبدالله - عليه السلام - ما بال الزانى
لاتسميه كافرا و تارك الصلاة تسميه كافرا و ما الحجة فى ذلك ؟ فقال :
لان الزانى و ما اشبهه انما يفعل ذلك لمكان الشهوة لانما نغلبه و تارك
الصلوة لايتركها الا اسخفافا بها و ذلك لانك لاتجد الزانى ياتى المراة
الا و هو مستلذ لاتيانه اياها قاصدا اليها و كل من ترك الصلاة قاصدا
لتركها فليس يكون قصده لتركها اللذة فاذا نفيت اللذة وقع الاستخفاف و
اذا وقع الاستخفاف وقع الكفر ؛
سعده از حضرت امام صادق (ع ) پرسيد: چرا زانى را كافر نمى دانيد و تارك
نماز را كافر مى دانيد، حضرت در پاسخ فرمودند چون شخص زناكار و شبيه آن
(شارب خمر، قمارباز و...) از جهت لذتى كه در آن عمل است و آن لذت غالب
مى گردد بر نفسشان ، آن عمل را انجام مى دهند؛ ولى تارك نماز، نماز را
ترك نمى كند مگر از جهت سبك شمردن و بى اعتنايى كردن به آن و نيز هر
زانى از عمل خود لذت مى برد و به خاطر قصد لذت آن عمل را انجام ميدهد،
ولى هيچ تارك نمازى را ترك نماز لذت نمى برد؛ بنابراين فقط به عنوان
سبك شمردن نماز، نماز را ترك مى نمايد. وقتى نماز سبك شمرده شد كفر مى
آيد.
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 28)
501 - بيزارى از تارك الصلوة
قال الصادق - عليه السلام -:
جاء رجل الى النبى - صلى الله عليه وآله - فقال
: يا رسول الله !اوصينى ، فقال : لاتدع الصلاة متعمدا فان من تركها
متعمدا فقد برئت منه ملة الاسلام ؛
مردى پيش رسول خدا (ص ) آمد و عرض كرد: يا رسول الله !مرا نصيحتى
بفرماييد، حضرت فرمود: نماز را عمدا رها مكن ، كسى كه عمدا نماز را ترك
كند ملت اسلام از او بيزار است .
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 29)
502 - عقاب تارك الصلوة
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من ترك الصلوة متعمدا من غير علة فقد برء من ذمة
الله و ذمة رسوله ؛
كسى كه نماز را عمدا و بدون علت ترك كند از امان خداو رسولش دور خواهد
بود.
(جامع احاديث الشيعه ، ج 4، ص 75)
503 - نشانه كفر و نفاق
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
الجفاء كل الجفاء و الكفر من سمع منادى الله
تعالى ينادى بالصلاة و يدعوه الى الفلاح فلا يجيبه ؛
نشان خشونت و كفر (نفاق ) آن است كه كسى منادى خدا را بشنود كه به نماز
ندا مى دهد و وى را به رستگارى مى خواند و دعوت او را اجابت نكند.
(نهج الفصاحه ، ص 279)
504 - درخواست بى نماز در برزخ
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
تارك الصلاة يسال الرجعة الى الدنيا، و ذلك قول
الله تعالى : حتى اذا جاء احدهم الموت قال : ((رب
ارجعون ، لعلى اعمل صالحا فيما تركت ، كلا انها كلمة هو قائلها و من
ورائهم برزخ الى يوم يبعثون )) ؛
بى نماز درخواست مى كند به دنيا برگردد، و اين است سخن خداوند متعال تا
گاهى كه به يكى از آنان مرگ آمد گويد: ((پروردگارا
مرا برگردانيد تا شايد عمل شايسته انجام دهم در آن چه بازگذاردم ، نه
چنين است آن سخنى است او گوينده اش هست ، و از پشت آن ها تا روزى كه
برانگيخته شوند برزخ است .))
(بحارالانوار، ج 77، ص 58. اصول وافى ، ج 2، ص 65)
505 - زيانكار
عن عبيد بن زرارة قال :
سالت اباعبدالله - عليه السلام - عن قول الله -
عز و جل - ((و من يكفر بالايمان فقد حبط
عمله ، و هو فى الآخرة من الخاسرين ))(1)
قال : ترك الصلاة الذى اقر به ...؛
از امام صادق (ع ) از سخن خداى عز و جل ((هر
كس به ايمان كافر شود به تحقيق عملش نابود شده و او در آخرت از
زيانكاران است )) پرسيدم ، فرمود: ترك
كردن نماز است چنان نمازى كه به آن اقرار كرده است .
(بحارالانوار، ج 82، ص 219)
506 - ترك نماز موجب كفر
قال عن عبيد بن زرارة :
سالت اباعبدالله - عليه السلام - عن الكبائر،
فقال : هن فى كتاب على - عليه السلام - سبع الكفر بالله و قتل النفس و
عقوق الوالدين و اكل الربا بعد البينة و اكل مال اليتيم ظلما و الغراء
من الزحف و التعرب بعد الهجرة ؛ قال فقلت : هذا اكبر المعاصى فقال :
نعم قلت : فاكل الدرهم من مال اليتيم ظلما اكبر ام ترك الصلاة قال :
ترك الصلاة قلت : فما عددت ترك الصلاة فى الكبائر قال : اى اول ما قلت
لك ؟قلت : الكفر قال : فان تارك الصلاة كافر يعنى من غير علة ؛
عبيد بن زراره گويد: از امام صادق (ع ) پرسيدم كه گناهان كبيره كدام
است ؟حضرت فرمود: گناهان كبيره در نوشتار على بن ابى طالب (ع ) هفت چيز
است :
1 - كفر به خدا.
2 - كشتن انسان .
3 - عاق پدر و مادر شدن .
4 - ريا كردن .
5 - خوردن مال يتيم به ناحق .
6 - فرار از جهاد.
7 - تعرب بعد از هجرت (برگشت به جاهليت ).
عبيد مى گويد از امام پرسيدم : يك درهم از مال يتيم خوردن بزرگتر است
يا ترك نماز؟حضرت فرمود: ترك نماز، عرض كردم : شما ترك نماز را از
گناهان كبيره به حساب نياورديد حضرت فرمود: اولين گناه كبيره چه
بود؟عرض كردم : كفر به خداوند. فرمود: شكى نيست كه تارك نماز كافر
است ، يعنى بدون علت .
(وسائل الشيعه ، ج 11، ص 254)
507 - نتيجه ترك نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
لتنقضن عرى الاسلام عروة ، كلما انتقضت عروة
تشبث الناس بالتى تليها، فاولهن نقض الحكم ، و اخرهن الصلاة ؛
دستگيره هاى اسلام يك به يك شكسته مى شود، هرگاه يك دستگيره نابود شود
مردم به آن چه نزديك آن است چنگ مى زنند، اول آنها شكستن حكومت است
(حكومت اسلامى را از دست صاحب آن خارج مى كنند) و آخر آن ها نماز است
(نماز را ترك مى كنند).
(اصول وافى ، ج 2، ص 72)
508 - بى بهره از اسلام
قال الصادق - عليه السلام -:
لاحظ فى الاسلام لمن ترك الصلاة ؛
تارك نماز، حظ و بهره اى از اسلام ندارد.
(ميزان الحكمه ، ج 5، ص 402)
فصل يازدهم : اهميت و فضيلت وضو
آيات
61 - نماز و وضو
يا ايها الذين امنوا اذا قمتم الى الصلوة
فاغسلوا وجوهكم و ايديكم الى المرافق و امسحوا برؤ سكم و ارجلكم الى
الكعبين ... ؛
اى كسانى كه ايمان آورده ايد!هرگاه براى نماز برمى خيزيد صورت خود را
بشوييد و دستهايتان را تا مرفق (بالاى آرنج ) شست و شو دهيد و سر و
پاهاى خود را تا برآمدگى پشت پا دست بكشيد.
(سوره مائده ، آيه 6)
احاديث
509 - وضو كليد نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
...والوضوء مفتاح الصلاة ؛
... وضو كليد نماز است .
(نهج الفصاحه ، حديث 1588)
510 - وضو در هواى سرد
قال الباقر - عليه السلام -:
ثلاث كفارات فاسباغ الوضوء فى السبرات و بالمشى
بالليل و النهار الى الجماعات و المحافظة على الصلوات ؛
سه چيز است كه جبران كننده و محو كننده گناه است :
1 - كامل گرفتن وضو در هواى بسيار سرد.
2 - راه رفتن در شب و روز به سوى جماعتهاى اسلامى (نماز جماعت و جمعه
).
3 - مراقبت بر انجام صحيح نمازها.
(معانى الاخبار، ص 314)
511 - آداب وضو
قال الصادق - عليه السلام -:
من توضا و تمندل كتبت له حسنة ، و من توضا و لم
يتمندل حتى يجف وضوئه كتبت له ثلاثون حسنة ؛
كسى كه وضو بگيرد و خود را با حوله خشك نمايد، يك حسنه براى او نوشته
مى شود، و هر كه وضو بگيرد و خشك نكند، بلكه صبر نمايد تا اعضاء وضو به
خودى خود خشك شود، سى حسنه براى او نوشته مى شود.
(بحارالانوار، ج 80، ص 330)
512 - تاثير وضو
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
خللوا بين اصابعكم لايخلل الله بينها بالنار ؛
هنگام وضو ميان انگشتان خود فاصله دهيد تا خدا به وسيله آتش ميان آنها
را فاصله ندهد.
(نهج الفصاحه ، ص 306)
513 - مقدار آب وضو
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
الوضوء مد و الغسل صاع و سياتى اقوام يستقلون
ذلك فاولئك على خلاف سنتى ؛
براى وضو ده سير آب و براى غسل ، سه كيلو آب كافى است ، ولى افرادى در
آينده مى آيند كه اين مقدار را كم مى شمارند (و آب زيادى مصرف خواهند
كرد) كه آنها بر خلاف راه من مى روند.
(محجة البيضاء، ج 1، ص 301)
514 - نصف ايمان
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
الوضوء نصف الايمان ؛
وضو گرفتن نيمى ازايمان است .
(بحارالانوار، ج 80، ص 238)
515 - اثر تجديد وضو
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
الوضوء على الوضوء نور على نور ؛
وضوى پس از وضو بسيار پسنديده است .
(محجة البيضاء، ج 1، ص 302)
516 - تجديد وضو
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من جدد وضوءة من غير حدث جدد الله توبته من غير
استغفار ؛
هركس وضويش را بدون اينكه باطل شود تجديد كند، خداوند توبه اش را بدون
استغفار تجديد مى كند.
(محجة البيضاء، ج 1، ص 302)
517 - پاكى به وسيله وضو
قال الرضا - عليه السلام -:
... لان يكون العبد طاهرا اذا قام بين يدى
الجبار عند مناجاته ؛
... چون وضو يك ادب در برابر خدا است ، بنده به هنگام نماز، وقتى كه
دربرابر خداوند مى ايستد، پاك باشد.
(بحارالانوار، ج 6، ص 64)
518 - وضو هنگام خواب
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من باب على طهر فكانما احيى الليل ؛
كسى كه شب را با وضو بيارامد، گويى كه تمام شب را به احياء و عبادت
گذرانده است .
(وسائل الشيعه ، ج 1، ص 266)
519 - آثار وضو
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
امتى الغر المحجلون من اثار الوضوء يوم القيامة
؛
امت مرا دست و پاى نورانى باشد روز قيامت ، از آثار وضوء كه در دنيا
گرفته باشد.
(شهاب الاخبار، ص 122)
520 - مسواك و وضو
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
السواك شطر الوضوء ؛
مسواك كردن جزئى از وضو است .
(محجة البيضاء، ج 1، ص 297)
521 - مسواك هنگام هر وضو
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
يا على !و عليك بالسواك عند كل وضوء ؛
اى على !بر تو باد مسواك زدن به هنگام هر وضو.
(اصولى كافى ، ج 8، ص 72)
522 - مسواك در سحر
قال الباقر - عليه السلام -:
ان السواك فى السحر قبل الوضوء من السنة ؛
سحرگاه ، پيش از وضو، مسواك زدن از سنت اسلامى است .
(ميزان الحكمه ، ج 4، ص 596)
523 - وضو كامل
عن النبى - صلى الله عليه وآله -:
من توضا فاسبغ الوضوء و صلى ركعتين لم يحدث
فيهما نفسه بشى ء من الدنيا خرج من ذنوبه كيوم ولدته امه ؛
كسى كه وضو گيرد و آن را كامل به جا آورد، و با آن دو ركعت نماز گزارد
كه در آن از دنيا با خود سخن نگويد، از گناهان خويش مانند روزى كه از
مادر زاييده شده است ، بيرون مى آيد.
(محجة البيضاء، ج 1، ص 302)
524 - قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
ان المسلم اذا توضا فاحسن الوضوء ثم صلى الصلوات
الخمس تحاتت خطاياه كما تحاتت هذا الورق ؛
هنگامى كه مسلمان وضو بگيرد و خوب وضو بگيرد، سپس نمازهاى پنجگانه را
به جا آورد، گناهان او فرو مى ريزد، همان گونه كه برگهاى اين شاخه فرو
ريخت .
(بحارالانوار، ج 82، ص 319)
525 - پاكى ، كليد نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
مفتاح الصلاة الطهور؛
كليد نماز، پاكى است .
(محجة البيضاء، ج 1، ص 281)
526 - وضو امام سجاد (ع )
و كان على بن الحسين - عليه السلام - اذا حضر
الوضوء اصفر لونه ؛
امام سجاد (ع ) هنگامى كه براى وضو گرفتن آماده مى شد رخسارش زرد مى
گشت .
(محجة البيضاء، ج 1، ص 378)
527 - بسم الله گفتن هنگام وضو
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
لاوضوء لمن لم يسم الله ؛
كسى كه در هنگام وضو بسم الله نگويد، انگار وضو نگرفته است .
(محجة البيضاء، ج 1، ص 299)
528 - اهميت ((بسم الله
)) هنگام وضو
قال الصادق - عليه السلام -:
من ذكر اسم الله على وضوء فكانما اغتسل ؛
كسى كه براى وضو خود ((بسم الله
)) بگويد مانند اين است كه غسل كرده
باشد.
(محجة البيضاء، ج 1، ص 299)
529 - تاثير ((بسم الله
)) هنگام وضو
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من توضا فذكر اسم الله طهر جميع جسده و كان
الوضوء الى الوضوء كفارة لما بينهما من الذنوب و من لم يسم لم يطهر من
جسده الا ما اصابه الماء؛
كسى كه وضو بگيرد و بسم الله بگويد، تمام بدن خود را طهارت داده است و
اين وضو كفاره گناهان او تا وضوى ديگر است ، و كسى كه بسم الله نگويد
از بدنش تنها آن چه را آب به آن رسيده طهارت داده است .
(محجة البيضاء، ج 1، ص 296)
530 - نماز كامل با طهارت
قال الصادق - عليه السلام -:
لايتم الصلاة الا لذى طهر سابغ ؛
نماز تمام و مورد قبول نيست ، مگر با طهارت كامل .
(فلاح السائل ، ص 43)
531 - طهارت پنج عضو
قال على - عليه السلام -:
لايجوز صلاة امرء حتى يطهر خمس جوارح : الوجه و
اليدين و الراس والرجلين بالماء و القلب بالتوبة ؛
نمازگزار پنج عضو بدنش را پاك كند، صورت ، دو دست ، سر و دو پا را با
آب ، و قلب را با توبه ؛ در غير اين صورت ، جايز نيست كه نماز بخواند.
(بحارالانوار، ج 84، ص 249)
532 - آب وضو در اختيار ديگران گذاشتن
قال الصادق - عليه السلام -:
يوتى بعبد يوم القيامة ليست له حسنة فقال له
اذكروا تذكر هل لك من حسنة قال : فيتذكر، فيقول : يا رب ما بى من حسنة
الا ان فلانا عبدك المؤ من مربى فطلبت منه ماء فاعطانى ماء فتوضات به و
صليت لك قال : فيقول الرب تبارك و تعالى قد غفرت لك ادخلوا عبدى الجنة
؛
روز قيامت بنده اى را مى آورند كه هيچ حسنه اى ندارد پس به او گفته مى
شود فكر كن و ياد بياور آيا براى تو كار خيرى هست ؛ بنده فكر مى كند
سپس ميگويد: خدايا! من هيچ حسنه اى ندارم ، الا اين كه فلانى از بندگان
مومن تو (روزى ) از كنار من عبور كرد و من از او طلب آب كردم و او به
من آب داد و با آن وضو گرفتم و براى تو نماز گزاردم ؛ پس خداوند تبارك
و تعالى مى فرمايد: به درستى كه من تو را بخشودم و دستور مى دهد او را
داخل بهشت كنند.
(بحارالانوار، ج 7، ص 290)
533 - وضو، موجب رفعت درجه
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
يا على !اسباغ الوضوء فى السبرات و انتظار
الصلاة بعد الصلاة ، و المشى بالليل و النهار الى الجماعات ؛
يا على !سه چيز موجب رفعت درجه است :
1 - كامل گرفتن وضو در هواى سرد.
2 - انتظار نماز بعد از هر نماز.
3 - رفتن در روز و شب به طرف نماز جماعت .
(بحارالانوار، ج 88، ص 10)
534 - وضو قسمتى از نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
بنيت الصلوة على اربعة اسهم : سهم منها اسباغ
الوضوء و سهم منها الركوع و سهم منها السجود و سهم منها الخشوع ؛
نماز بر چهار بخش بنا شد: 1 - كامل گرفتن وضو، 2 - ركوع ، 3 - سجود، 4-
خشوع .
(مستدرك الوسائل ، ج 1، ص 265)
535 - نور وبرهان در قيامت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من حافظ على الخمس باكمال طهورها و مواقيتها
كانت له نورا و برهانا يوم القيامة ؛
كسى كه نماز پنجگانه خويش را با وضوى تمام و با حفظ وقتهاى آن ها انجام
دهد، اين نماز در قيامت براى او نور و برهان است .
(جامع احاديث الشيعه ، ج 4، ص 59)
536 - خروج از خانه با وضو
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
و ما منكم من احد يخرج من بيته متطهرا الا و
الملائكة تقول : اللهم اغفر له اللهم ارحمه ؛
وقتى يكى شما از خانه خارج مى شويد با طهارت (با وضو) باشيد، در اين
صورت ملائكه در حق شما دعا مى كنند: خدايا او را بيامرز، خدا بر او رحم
كن .
(جامع احاديث الشيعه ، ج 6، ص 387)
537 - كامل گرفتن وضو
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
اسباغ الوضوء على المكاره من الكفارات ؛
كامل گرفتن وضو در حال سختى ، كفاره (گناهان ) است .
(جامع احاديث الشيعه ، ج 4، ص 78)
538 - مرگ با وضو
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
خصال ست ما من مسلم يموت فى واحدة منهن الا كان
ضامنا على الله - عز و جل - ان يدخله الجنة منها رجل توضا فاحسن الوضوء
ثم خرج الى مسجد الصلوة فان مات فى وجهه كان ضامنا على الله ؛
شش خصلت است كه اگر هر مسلمان يكى از آنها را داشته باشد نمى ميرد، مگر
اين كه خدا ضمانت بهشت رفتنش را خواهد نمود، يكى از آن شش خصلت آن
است كه انسان وضو بگيرد، بهترين وضو، سپس جهت نماز به طرف مسجد (از
خانه ) حركت كند، پس اگر در اين صورت بميرد، خدا ضامن (بهشت رفتن او)
خواهد بود.
(مستدرك الوسائل ، ج 1، ص 227)
539 - وضوى كامل
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
يا على !و تقم الصلاة بوضوء سابغ فى مواقيتها ؛
يا على !با وضوى كامل در اول وقت ، اقامه نماز كن .
(سفينة البحار، ج 2، ص 44)
540 - ورود به مسجد با وضو
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
لا تدخل المساجد الا بالطهارة ؛
داخل مساجد مشو، مگر با وضو.
(مستدرك الوسائل ، ج 3، ص 388)
541 - گشايش دربهاى بهشت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من اسبغ وضوءه و احسن صلاته ، و ادى زكاة ماله و
كف غضبه و سجن لسانه ، و استغفر لذنبه ، و ادى النصيحة لاهل بيت نبيه
فقد استكمل حقايق الايمان و ابواب الجنة مفتحة له ؛
كسى كه وضوى خود را شاداب و كامل به جاى آورد، و نماز خويش را نيكو
بخواند، زكات مالش را بپردازد، و خشم خود را فرو نشاند و زبانش را از
گناهان مربوط به زبان ببندد، و براى گناه خود با توبه طلب آمرزش كند، و
نسبت به اهل بيت پيامبر خويش خيرخواه باشد، البته تمام حقايق ايمان در
او كامل شده و درهاى بهشت به روى او باز است .
(ثواب الاعمال ، ص 64)
542 - بستر همانند مسجد
قال الصادق - عليه السلام -:
من تطهر ثم اوى الى فراشه بات و فراشه كمسجده ؛
هر كس وضو بگيرد، سپس در رختخواب خود برود و بخوابد، بستر او مانند
مسجد او خواهد بود.
(وسائل الشيعه ، ج 1، ص 265. ثواب الاعمال ، ص 48)
543 - اقتداء فرشتگان
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
يا اباذر!اذا كان العبد فى ارض قفر فتوضا او
تيمم ثم اذن و اقام و صلى امر الله - عز و جل - الملئكة فصفوا خلفه صفا
لايرى طرفاه يركعون بركوعه و يسجدون بسجوده و يؤ منون على دعائه ؛
اى ابوذر! هرگاه بنده اى در بيابانى تنها باشد و وضو بسازد يا تيمم
كند، سپس اذان و اقامه بگويد و نماز بخواند، خدا فرشتگان را امر كند كه
پشت سر او صفى تشكيل دهند كه دو طرف آن ديده نشود و به نماز او اقتدا
نمايند و به دعاى او آمين گويند.
(وسائل الشيعه ، ج 4، ص 621. مكارم الاخلاق ، ص 466)
544 - تاءثير اذكار وضو
قال على - عليه السلام -:
يا محمد!من توضا مثل وضوئى ، و قال مثل قولى ،
خلق الله تبارك و تعالى من كل قطرة ملكا يقدسه و يسبحه و يكبره فيكتب
الله - عز و جل - ثواب ذلك له الى يوم القيامة ؛
اى محمد حنفيه !هركس وضو بسازد، همانند وضويى كه من ساختم ، و بگويد
(دعا كند) آن چه كه من گفتم ، خداوند تبارك و تعالى از هر قطره آب وضوى
او، ملكى را براى او مى آفريند، كه مشغول تقديس و تسبيح و تكبير براى
خداوند هستند. و خداوند عز و جل ثواب اين اذكار را تا روز قيامت براى
او ثبت و ضبط خواهد نمود.
(من لايحضره الفقيه ، ج 1، ص 42)
545 - آفات وسوسه در وضو و نماز
قال الصادق - عليه السلام -:
عبد الله بن سنان ، قال : ذكرت لابى عبدالله -
عليه السلام - رجلا مبتلى بالوضوء و الصلاة و قلت : هو رجل عاقل فقال
ابوعبدالله : و اى عقل له و هو يطيع الشيطان ، فقلت له : و كيف يطيع
الشيطان ؟فقال : سله هذا الذى ياتيه من اى شى ء هو؟ فانه يقول لك : من
عمل الشيطان ؛
عبدالله سنان مى گويد: خدمت امام صادق بودم ، از شخصى ياد كردم كه
گرفتار وضو و نمازش است (يعنى در وضو گرفتن و نماز خواندن وسوسه دارد)
و گفتم كه او مرد عاقل و خردمندى است . امام صادق (ع ) فرمود: چه عقلى
دارد، در حالى كه او اطاعت از شيطان مى كند؟عرض كردم : چگونه از شيطان
اطاعت مى كند؟ فرمود: از او بپرس اين وسوسه اى كه عارضش مى شود از
كجا مى آيد؟ در پاسخ تو خواهد گفت : از كارهاى شيطان است . (زيرا اگر
شيطان او را وسوسه نمى كرد مانند ساير مردم اعمالش را انجام مى داد، پس
او هم مى داند شيطان است كه به او دستور مى دهد و او از شيطان تبعيت مى
كند (و لذا بر او واجب است كه به وسوسه شيطان اعتنايى نكند و اعمالش را
بدون شك و وسوسه انجام دهد).
(وسائل الشيعه ، ج 1، ص 46)
546 - وضو مطلوب
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
اذا اردت الصلوة فاحسن الوضوء، ثم قم ، فاستقبل
القبلة ثم كبر؛
زمانى كه خواستى نماز بخوانى ، پس خوب وضو بگير، سپس رو به قبله بايست
، آن گاه تكبير بگو.
(چهل حديث ، ص 15)
547 - طهارت
قال الصادق - عليه السلام -:
لاصلوة الا بطهور؛
هيچ نمازى درست نيست ، مگر با طهارت (وضو، غسل ، تيمم ).
(وسائل الشيعه ، ج 1، ص 261)
548 - وضو پيش و بعد از نماز
قال الصادق - عليه السلام -:
الوضوء قبل الطعام و بعده يذهبان الفقر؛
وضو پيش از غذا و بعد از غذا، فقر را از بين مى برد.
(وسائل الشيعه ، ج 1، ص 256)
549 - تجديد وضو
قال الصادق - عليه السلام -:
الطهر على الطهر عشر حسنات ؛
وضوى بر روى وضو، ده حسنه است .
(محجة البيضاء، ج 1، ص 302)
550 - وضو هنگام غذا
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
يا على !ان الوضوء قبل الطعام و بعده شفاء فى
الجسد و يمن فى الرزق ؛
يا على !قبل از غذا و بعد از غذا، وضو گرفتن ، شفاى بدن و بركت در روزى
است .
(بحارالانوار، ج 66، ص 356)
551 - اثر وضو در قيامت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
ان امتى يدعون يوم القيامة غرا محجلين من اثار
الوضوء، فمن استطاع منكم ان يطيل غرته ، فليفعل متفق عليه ؛
همانا امت من در روز قيامت از آثار وضو، پيشانى سفيدها خوانده مى شوند،
پس هر كس از شما كه مى تواند بر نورانيت و سفيدى (چهره اش ) بيفزايد
اين كار را بكند.
(رياض الصالحين ، ص 296)
552 - وضو براى نماز مغرب
قال الكاظم - عليه السلام -:
من توضا للمغرب كان وضوئه ذلك كفارة لما رضى من
ذنوبه فى نهاره ما خلا الكبائر؛
كسى كه براى نماز مغرب وضو مى گيرد، وضويش كفاره گناهان گذشته آن روز
اوست به جز گناهان كبيره .
(محجة البيضاء، ج 1، ص 302)
553 - وضو براى نماز صحيح
قال الكاظم - عليه السلام -:
و من توضا الصلاة الصبح كان وضوئه ذلك كفارة لما
مضى من ذنوبه فى ليلة الا الكبائر ؛
كسى كه براى نماز صبح وضو مى گيرد، وضويش كفاره گناهان گذشته آن شب
اوست به جز گناهان كبيره .
(محجة البيضاء، ج 1، ص 302)
554 - طهارت جزئى از ايمان
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
الطهور شطر الايمان ؛
طهارت ، جزئى از ايمان است .
(رياض الصالحين ، ص 297)
555 - اثر وضو نيكو
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من توضا فاحسن الوضوء خرجت خطاياه من جسده ؛
كسى كه نيكو وضو بگيرد، خطاهايش از جسم او خارج مى شود.
(رياض الصالحين ، ص 296)
556 - توصيه هايى از پيامبر (ص )
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
الا ادلكم على ما يمحو الله به الخطايا، و يرفع
به الدرجات ؟ قالوا: بلى يا رسول الله . قال : اسباغ الوضوء على
المكاره و كثرة الخطى الى المساجد و انتظار الصلاة بعد الصلاة ؛
آيا شما را به كارهايى كه خدا به سبب آن خطاها را از بين برده و درجات
انسان را بالا مى برد، راهنمائى نكنيم ؟ گفتند: آرى ، اى رسول خدا.
فرمود:
1 - وضوى تمام و كامل گرفتن بر شدايد.
2 - به سوى مساجد زياد قدم برداشتن .
3 - انتظار نماز (بعدى ) پس از نماز (خوانده شده ).
(رياض الصالحين ، ص 297)
557 - بهشت هشتگانه ، پاداش وضو
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
ما منكم من احد يتوضا فيبلغ - اوفيسبغ الوضوء -
ثم يقول اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريك له ، و اشهد ان محمدا
عبده و رسوله ، الا فتحت له ابواب الجنة الثمانية يدخل من ايها شاء؛
هر يك از شما كه زياد و كامل وضو گرفته و سپس بگويد: شهادت ميدهم كه
خدايى جز خداى يگانه نيست و براى او شريك وجود ندارد، و شهادت مى دهم
كه محمد (ص ) بنده و فرستاده اوست ؛ دربهاى بهشت هاى هشتگانه بر او
گشوده شود تا از هر يك كه مى خواهد داخل شود.
(رياض الصالحين ، ص 298)
558 - وضو در حال طهارت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من توضا على طهر كتب الله له عشر حسنات ؛
كسى كه در حال طهارت ، وضو بگيرد، خداوند ده پاداش براى او مى نويسد.
(كنزالعمال ، حديث 26042)
559 - وضو براى تلاوت قرآن
قال على - عليه السلام -:
لايقرا العبد القران اذا كان على غير طهور حتى
يتطهر؛
هنگامى كه وضو نداريد، قرآن نخوانيد ؛ تا اينكه وضو گرفته شود.
(خصال ، ج 2، ص 164)
560 - طهارت ظاهر و باطن
قال الصادق - عليه السلام -:
طهر قلبك بالتقوى و اليقين عند طهارة جوارحك
بالماء؛
در وقت پاكيزه نمودن اعضاى خود با آب ، دل خويش را به پرهيزگارى و يقين
پاك گردان .
(بحارالانوار، ج 80، ص 239)
561 - ياد گرفتن وضو و نماز
قال الصادق - عليه السلام -:
فاذا تعلم الوضوء و الصلاة غفر الله لوالديه ؛
اگر شخصى وضو و نماز را فرا گيرد، خداوند پدرو مادر وى را مى آمرزد.
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 13)
562 - ياد دادن وضو به فرزند
قال الصادق - عليه السلام - :
حتى يتم له تسع سنين ، فاذا تمت له ، علم الوضوء
و اضرب عليه و اءمر بالصلوة واضرب عليها، فاذا تعلم الوضوء و الصلاة
غفر الله لوالديه ، ان شاء الله ؛
وقتى فرزندانتان به سن نه سالگى رسيد، پس وقتى كه نه سالش تمام شد وضو
را به او ياد بدهيد و اگر كوتاهى كرد او را ادب كنيد و او را امر به
نماز كنيد و اگر كوتاهى كرد او را ادب كنيد. پس وقتى فرزند وضو ونماز
را ياد گرفت ، خدا پدر و مادرش را مى آمرزد، ان شاء الله .
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 13)
563 - هميشه وضو داشته باشيد
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
ذات يوم لابليس : كم اصدقاؤ كم من امتى يا ابليس
؟قال الامير الجائر، و الغنى المتكبر، و الذى لايبالى من اين يكتسب و
فيما ينفقه ، و العالم الذى صدق الامير على جوره ، و التاجر الخائن ، و
المحتكر، و الزانى ، و اكل الربا، و البخيل ، و الذى لايبالى من اين
يجمع المال . و قال النبى - صلى الله عليه وآله - : كم اعداءك من امتى
؟قال ستة عشر نفرا، انت يا محمد! انى ابغضك و العالم العامل بالعلم ، و
حامل القران اذا عمل بما فيه ، و المؤ ذن لله خمسة اوقات ، محب الفقراء
و المساكين و اليتامى ، و ذوقلب رحيم ، و المتواضع للحق و شاب نشا فى
طاعة الله الذى يصلى بالليل و الناس نيام ، و الذى يمسك نفسه عن الحرام
، و الذى ينصح فى الله ، (و فى رواية يدعو للاخوان و ليس فى قلبه شى
ء)، و الذى ابدا يكون على الوضوء، و حسن الخلق ، و المصدق بما ضمن الله
له ، و المحصنات المستورات و المستعد للموت ، و صاحب السخاء؛
پيامبر اسلام (ص ) از ابليس پرسيد: در ميان امت من دوستان تو چه كسانى
هستند؟ ابليس پاسخ داد: (ده نفر) و افزود، فرمانرواى ظالم ، ثروتمند
متكبر، آن كس كه باكى ندارد از چه راهى مال به دست آورد و در چه راهى
مصرف كند، دانشمند در خدمت ظالم ، تاجر خائن ، محتكر، زناكار، رباخوار،
بخيل ، و كسى كه باكى ندارد كه چگونه اموالش جمع و انباشته است . و سپس
پيامبر (ص ) فرمود: چند نفر در ميان امت من دشمنان تواند؟ پاسخ داد:
شانزده نفر اولشان تويى يا رسول الله ! دانشمندى كه به علمش عامل است
اهل قرآن كه به قرآن عمل كند، مؤ ذن اذان پنجگانه ، كسى كه دوستدار
فقراء و مساكين و يتيمان است ، آدم رحيم و مهربان ، شخص متواضع در
برابر حق ، جوانى كه اهل نماز شب باشد. كسى كه خود را از ارتكاب به
حرام باز مى دارد، كسى كه به خاطر خدا ديگران را نصيحت كند، كسى كه
هميشه در حال وضو است ، و صاحب اخلاق خوب ، آدم تصديق كننده به وعده
هاى خدا، زنان پاكدامن و افرادى كه خود را براى مرگ آماده مى سازند، و
آدم سخاوتمند.
(المواعظ العدديه ، ص 226)
564 - وضوى امام حسن مجتبى (ع )
كان الحسن بن على - عليه السلام - اذا توضا
ارتعدت مفاصله و اصفر لونه فقيل له : فى ذلك فقال : حق على كل من وقف
بين يدى رب العرش ان يصفر لونه و يرتعد فرائضه ؛
امام حسن مجتبى (ع ) به هنگام وضو مفصلهايش مى لرزيد و رنگش زرد مى شد.
جهت عروض اين حال را از آن حضرت پرسيدند، فرمود: برهر كسى كه در مقابل
پروردگار عرش مى ايستد، سزاوار است كه رنگش زرد شود و اعضايش بلرزد.
(بحارالانوار، ج 43، ص 339)
565 - پاكى به وسيله وضو
قال الرضا - عليه السلام -:
انما امر بالوضوء ليكون العبد طاهرا اذا قام بين
يدى الجبار و عند مناجاته ... ؛
همانا امر شده است به وضو، تا آن كه بنده پاك باشد، به هنگامى كه مى
ايستد در مقابل خداوند جبار و همچنين وقت مناجات نمودن .
(عيون اخبار الرضا، ج 2، ص 104)
566 - فلسفه وضو
عن الصادق - عليه السلام -:
اذا اردت الطهارة و الوضوء فتقدم الى الماء تقدمك الى رحمة الله ؛ فان
الله تعالى قد جعل الماء مفتاح قربته و مناجاته و دالا الى بساط خدمته
. و كما ان رحمته تطهر ذنوب العباد، فكذلك النجاسات الظاهرة يطهرها
الماء لا غير. قال الله تعالى : ((و هو
الذى ارسل الرياح بشرا بين يدى رحمته و انزلنا من السماء ماء طهورا)).
و قال - عز و جل -: ((و جعلنا من الماء
كل شى ء حى )) فكما احيى به كل شى ء من
نعيم الدنيا، كذلك بفضله و رحمته جعل حيوة القلوب بالطاعات . و تفكر فى
صفاء الماء و رقته و طهوره و بركته و لطيف امتزاجه بكل شى ء و فى كل شى
ء ؛ و استعمله فى تطهير الاعضاء التى امرك الله بتطهيرها وااءت بادابها
فرائضه و سننه ؛ فان تحت كل واحدة منها فوائد كثيرة ؛ اذا استعملتها
بالحرمة انفرجت لك عين فوائده عن قريب . ثم عاشر خلق الله تعالى
كامتزاج الماء بالاشياء، يوءدى كل شى ء حقه و لايتغير عن معناه ،
معتبرا لقول رسول الله - صلى الله عليه وآله -: ((مثل
المؤ من الخاص كمثل الماء))، و ليكن
صفوتك مع الله فى جميع طاعاتك كصفوة الماء حين انزله من السماء و سماه
طهورا ؛ و طهر قلبك بالتقوى و اليقين عند طهارة جوارحك بالماء ؛
(از كتاب مصباح الشريعه از امام صادق (ع ) روايت شده است كه ) فرمود:
چون آهنگ طهارت و وضو كنى ، به سوى آب پيش رو؛ همانند اينكه به رحمت
خدا نزديك مى شوى كه همانا خداوند تعالى آب را كليد تقرب به خود و
مناجات با خود و راهنماى وصول به آستانش قرار داده است و همچنان كه
رحمتش گناهان بندگان را مى سترد، آلودگيهاى ظاهرى را آب پاك مى سازد،
نه چيز ديگر. خداوند تعالى فرمود: ((اوست
كسى كه بادها را پيشاپيش رحمتش بشارت (دهنده ) فرستاد و از آسمان ، آب
پاك كننده فروفرستاديم )) و فرمود عز و
جل : ((ما هر چيز زنده را از آب آفريديم
)) ؛ پس همچنان كه همه نعمتهاى دنيا را
به آب زندگى بخشيده ، به فضل و رحمت خود حيات دلها را در طاعات قرار
داد، و در صفا، زلالى ، پاك كنندگى و بركت آب و اينكه چسان دقيق و لطيف
با همه چيز و در همه چيز آميخته مى شود بينديش . و آن را در پاك نمودن
اعضايى كه خدا تو را به تطهيرشان امر فرموده به كار ببر و آداب واجب و
مستحب آن را به جاى آور كه در هر يك از آن آداب ، فوايد بسيارى است كه
هرگاه با حفظ حرمت ، آنها را به كار برى به زودى چشمه فوايد آن برايت
مى جوشد؛ سپس ، با خلق خدا آميزش و معاشرت كن همانند آميخته شدن آب با
همه چيز كه حق هر چيز را اداء مى كند و در عين حال ماهيت آن ، تغيير
نمى يابد، تا از سخن رسول الله (ص ) كه فرمود: ((مؤ
من خاص ، همانند آب است ))، پندگيرى . و
بايد(خلوص و) صفايت با خدا در همه عبادات و طاعاتت به صفاى آب ماند،
مانند آن گاه كه خداوند آن را از آسمان نازل نمود و پاك كننده اش
ناميد. و هنگام شست و شوى اعضاى بدنت با آب ، قلب خود را با تقوى و
يقين پاكيزه گردان .
(مصباح الشريعة ، باب 10. بحارالانوار، ج 77، ص 339)
567 - وضوى واجب
قال الباقر - عليه السلام -:
الوضوء فريضة ؛
وضو گرفتن واجب است .
(وسائل الشيعه ، ج 1، ص 256)
568 - نحوه گرفتن وضو
و فى العلل فى حديث صلوة المعراج :
ثم قال ربى - عز و جل -: يا محمد! مد يدك
فيتلقاك ماء يسيل من ساق عرشى الايمن . فنزل الماء فتلقيته باليمين فمن
اجل ذلك اول الوضوء باليمنى . ثم قال : يا محمد! خذ ذلك فاغسل به وجهك
- و علمه ذلك - فانك تريد ان تنظر الى عظمتى و انت طاهر ؛ ثم اغسل
ذراعيك اليمين و اليسار - و علمه ذلك - فانك تريد ان تتلقى بيديك كلامى
؛ و امسح بفضل ما فى يديك من الماء راسك و رجليك الى كعبيك - و علمه
المسح براسه و رجليه - و قال : انى اريد ان امسح راسك و ابارك عليك .
فاما المسح على رجليك فانى اريد ان اوطئك موطا لم يطاه احد قبلك و لا
يطاه احد غيرك ؛
در كتاب علل الشرائع در ضمن حديث نماز معراج آمده است :
((....سپس پروردگارم فرمود: ((اى
محمد! دست خود را پيش ببر تا آبى كه از ساق راست عرشم جارى است به تو
برسد)) پس آب فرو ريخت و من دست راست خود
را بدان زدم ، از اين رو آغاز وضو با دست راست شد. سپس فرمود:
((اى محمد! آن آب را بگير و با آن روى
خود بشوى - و نحوه مسح كردن سر و پا را به حضرتش تعليم داد - زيرا كه
تو مى خواهى در حالى پاكى به عظمت من نظر كنى . سپس ذارع راست و ذارغ
چپت را بشوى - و نحوه شستن را به او تعليم داد - كه تو مى خواهى با دو
دستت كلام مرا دريافت كنى . و با باقيمانده آب دستانت سرت و دو پايت را
تا قوزك مسح كن )) - و نحوه مسح سر و پا
را بدو آموخت - و فرمود: ((من مى خواهم
سرت را مسح كنم و بر تو مبارك گردانم . و اما مسح بر دو پايت ، (براى
اين است كه ) مى خواهم قدمت را بر جايى بگذارم كه پيش از تو، كسى بر آن
گام نگذارده و كسى جز تو بر آن گام نخواهد گذاشت .))
(علل الشرايع ، ص 312)
569 - با طهارت به مسجد رفتن
قال الصادق - عليه السلام -:
عليكم باتيان المساجد فانها بيوت الله فى الارض
من اتاه مطهرا طهره الله من ذنوبه و كتب من زواره ؛
بر حضور در مساجد مواظبت كنيد!چرا كه مساجد، خانه هاى خداوند در زمين
است . كسى كه با حالت طهارت وارد مسجد شود، خداوند او را از گناهانش
تطهير مى نمايد و نام وى را در زمره زايرين خويش مى نويسد.
(وسائل الشيعه ، ج 1، ص 267)
فصل دوازدهم : وقت نماز و اهميت آن
آيات
62 - ثابت بودن وقت نماز
فاقيموا الصلوة ان الصلوة كانت على المؤ منين
كتابا موقوتا:
نماز را بر پا داريد كه راستى نماز وظيفه ثابت و معينى است براى مؤ
منان .
(سوره نساء، آيه 103)
63 - مراقبت از اوقات نماز
والذين هم على صلوتهم يحافظون ، اولئك هم
الوارثون :
و آنها كه از نمازها مواظبت مى نمايند، آنها وارثانند.
(سوره مؤ منون ، آيات 9 و 10)
