جامع آيات و احاديث موضوعى نماز
(جلد اول)

عباس عزيزى

- ۷ -


 414 - مقدار قبولى نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
ان من الصلاة لما يقبل نصفها و ثلثها و ربعها و خمسها الى العشر ؛
گاهى نصف نماز، گاهى ثلث آن و گاه ربع و گاهى خمس ، تا ده يك آن قبول مى شود.
(بحارالانوار، ج 84، ص 260)

 415 - شرط قبولى نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
لو صليتم حتى تكونوا كالاوتار و صمتم حتى تكونوا كالحنايا لم يقبل الله منكم الا بورع ؛
اگر آن قدر نماز بخوانيد تا همچون زه كمان شويد، و آن قدر روزه بگيريد تا همچون كمان خم شويد، خدا از شما قبول نمى كند، مگر اين كه انسان با ورع باشيد.
(بحارالانوار، ج 84، ص 258)

 416 - نماز كامل و نجات از آتش
قال الرضا - عليه السلام -:
اذا كان يوم القيامة يدعى بالعبد فاول شى ء يسئل عنه الصلاة فاذا جاء بها تامة و الا زخ فى النار ؛
وقتى قيامت شود بنده را مى خوانند اول چيزى كه از او مى پرسند نماز است ، پس اگر نمازش را تام و تمام به جا آورده باشد، نجات مى يابد، و اگر نمازش را با شرايط و آداب صحت يا قبولى آن به جا نياورده باشد، او را به آتش مى افكنند.
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 19)

 417 - غيبت ، مانع قبولى نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من اغتاب مسلما او مسلمة لم يقبل الله صلوته و لا صيامه اربعين يوما و ليلة الا ان يغفر له صاحبه ؛
هر كس غيبت مرد يا زن مسلمانى را كند، تا چهل شبانه روز نماز و روزه اش ‍ پذيرفته نيست ، مگر اين كه غيبت شونده او را ببخشد.
(بحارالانوار، ج 75، ص 258)

 418 - خشم بر والدين ، مانع قبولى نماز
قال الصادق - عليه السلام -:
من نظر الى ابويه نظر ماقت ، و هما ظالمان لم يقبل الله له صلاة ؛
هركه به پدر و مادر نگاه تند و خشم آلود كند، اگرچه به وى ستم كرده باشند، خداوند نمازش را نمى پذيرد.
(جامع السعادات ، ج 2، ص 351)

 419 - قبولى نماز، عيد است
قال على - عليه السلام -:
انما هو عيد لمن قبل الله صيامه ، و شكر قيامه ، و كل يوم لا يعصى الله فيه فهو يوم عيد ؛
امروز عيد كسى است كه خداوند روزه اش را قبول كرده ، و نمازش را سپاس ‍ گزارده ، و هرروز كه در آن نافرمانى خدا نشود، عيد واقعى آن روز است .
(نهج البلاغه ، فيض الاسلام ، ص 1286)

 420 - نتيجه لقمه حرام
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من اكل لقمة حرام لم يقبل له صلواة اربعين ليلة و لم تستجب له دعوة اربعين صباحا ؛
كسى كه لقمه حرام بخورد، تا چهل شب نماز او قبول نمى شود و دعاى وى نيز تا چهل روز به اجابت نمى رسد.
(دارالسلام نورى ، ج 4، ص 213)

 421 - امر به نماز
قال الرضا - عليه السلام -:
ان الله - عز و جل - امر بثلاثة مقرون بها ثلاثة اخرى : امر بالصلوة و الزكاة فمن صلى و لم يزك لم تقبل منه صلاته و امر بالشكر له و للوالدين فمن لم يشكر والديه لم يشكر الله و امر باتقاء الله و صلة الرحم .فمن لم يصل رحمه لم يتق الله - عز و جل -:
سه چيز با سه چيز همراه است :
1 - نمازگزارى كه به او زكات تعلق گيرد و نپردازد، نمازش پذيرفته نيست .
2 - و به سپاسگزارى براى خود و پدر و مادر فرمان داد: آن كه سپاس پدر و مادر نكند، هرگاه خدا را سپاس كند پذيرفته نيست .
3 - به پرهيزكارى از خدا و پيوند با خويشاوند فرمان داد.آن كه پيوند با خويشان ندارد از خدا بيمناك نيست .
(بحارالانوار، ج 96، ص 12.الخصال ، ج 1، ص 55)

 422 - ثمره قبول شدن نماز
قال الصادق - عليه السلام -:
الصلاة وكل بها ملك ليس له عمل غيرها، فاذا فرغ منها قبضها ثم صعد بها فان كانت مما تقبل قبلت و ان كانت مما لايقبل قيل له : ردها على عبدى ، فينزل بها حتى يضرب بها وجهه ثم يقول : اف لك !لايزال لك عمل يعنينى ؛
براى نماز فرشته اى انتخاب شده كه جز آن كارى ندارد، زمانى كه نمازگزار از نماز فارغ شود، آن فرشته آن را مى گيرد و به آسمان مى برد، و هرگاه از قبول شدنيها باشد پذيرفته مى گردد، اگر نه به فرشته گفته مى شود آن را به صاحبش بازگردان .پس وى با آن نماز فرود آيد و آن را بر روى صاحبش ‍ بكوبد و گويد: اف بر تو باد!كه همواره از تو عملى صادر مى شود كه مرا به زحمت مى اندازد.
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 17)

 423 - مقدار قبولى نماز
عن النبى - صلى الله عليه وآله - قال :
ان من الصلوة لما يقبل نصفها و ثلثها و ربعها و خمسها الى العشر ؛ و ان منها لما تلف ، كما يلف الثوب الخلق ، فيضرب بها وجه صاحبها ؛ و ان مالك من صلوتك الا ما اقبلت عليه بقلبك ؛
نمازى هست كه نصف آن پذيرفته مى شود و نمازى هست كه يك سوم يا يك چهارم يا يك پنجم ...تا يك دهم آن قبول مى گردد و نمازى است كه چون جامه كهنه درهم پيچيده شده بر چهره به جاى آورنده اش زده مى شود.همانا از نمازت براى تو (نتيجه اى ) نيست جز آن مقدار كه در آن اقبال و حضور قلب داشته اى .
(بحارالانوار، ج 81، ص 260.كتاب الصلوة ، باب 38، حديث 59)

 424 - نماز و زكات
قال الرضا - عليه السلام -:
من صلى و لم يزك لم تقبل صلوته ؛
هر كس نماز بخواند، ولى زكات و ماليات اسلامى نپردازد، نمازش قبول نمى شود.
(بحارالانوار، ج 96، ص 12)

 425 - ولايت اهل بيت (ع ) شرط قبولى نماز
قال رجل لزين العابدين - عليه السلام -:
ما سبب قبولها؟قال : ولايتنا و البرائة من اعدائنا ؛
شخصى از امام سجاد (ع ) سؤ ال نمود: ملاك قبولى نماز چيست ؟امام (ع ) فرمود: ولايت ما و برائت از دشمنان ما.
(بحارالانوار، ج 84، ص 245)

 426 - حبط عمل
عن النبى - صلى الله عليه وآله - قال :
يا على !شارب الخمر لايقبل - عز و جل - صلاته اربعين يوما فان مات فى الاربعين مات كافرا ؛
اى على !نماز آدم شرابخوار تا چهل روز پذيرفته نيست و اگر در ظرف چهل روز بميرد، كافر از دنيا رفته است .
(بحارالانوار، ج 77، ص 47)

فصل هشتم : موانع قبولى و كمال نماز
آيات

 48 - اهداف شيطان از بازداشتن نماز
انما يريد الشيطان ان يوقع بينكم العداوة و البغضاء فى الخمر و الميسر و يصدكم عن ذكر الله و عن الصلوة فهل انتم منتهون ؛
شيطان مى خواهد درميان شما به وسيله شراب و قمار عداوت ايجاد كند و شما را از ذكر خدا و از نماز بازدارد، آيا (با اين همه زيان و فساد و با اين نهى اكيد) خوددارى خواهيد كرد؟
(سوره مائده ، آيه 91)

 49 - نماز و بازار
رجال لاتلهيهم تجارة و لابيع عن ذكر الله و اقام الصلوة و ايتاء الزكوة ؛
مردانى كه نه تجارت و نه معامله ، آنها را از ياد خدا و برپا داشتن نماز و اداى زكات غافل نمى كند.
(سوره نور، آيه 37)

 50 - مزاحمت كافران نسبت به نمازگزاران
ارايت الذى ينهى ، عبدا اذا صلى ؛
به من خير ده آيا كسى نهى ميكند بنده اى را كه مشغول نماز است ؟
(سوره علق ،9 و 10)

احاديث

 427 - كينه به والدين مانع نماز
قال الصادق - عليه السلام -:
من نظر الى ابويه نظر ماقت و هما ظالمان له لم يقبل الله له صلوة ؛
هر كس با چشم بغض و كينه به پدر و مادر خود كه به وى ستم كرده اند، نگاه كند، نمازش در پيشگاه الهى نامقبول است .
(اصول كافى ، ج 2، ص 349)

 428 - گناه مانع نمازشب
جاء رجل الى اميرالمؤ منين - عليه السلام - فقال : يااميرالمؤ منين انى قد حرمت الصلاة بالليل ، فقال اميرالمؤ منين - عليه السلام -: انت رجل قد قيدتك ذنوبك ؛
مردى نزد اميرالمؤ منين (ع ) آمد و گفت : اى اميرمؤ منان ! من از نماز شب محروم شدم .على (ع ) فرمود: تو مردى هستى كه گناهانت تو را زندانى (اسير) كرده است .
(ميزان الحكمه ، ج 5، ص 422)

 429 - سه گروه نمازش بالا نمى رود
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
ثلاثة لاتجاوز صلاتهم اذانهم : العبد الابق حتى يرجع و امراة باتت و زوجها عليها ساخط و امام قوم و هم لها كارهون ؛
سه نفر نمازشان از گوشهايشان بالاتر نمى رود:
1 - بنده فرارى تا باز گردد.
2 - زنى كه شب بخوابد و شوهرش بر او خشمگين باشد.
3 - و پيشواى قومى كه آن قوم از او متنفر باشند.
(نهج الفصاحه ، ص 248، حديث 1222)

 430 - شرب خمر مانع نماز
قال الصادق - عليه السلام -:
لاتقبل صلوة شارب الخمر اربعين يوما الا ان يتوب ؛
نماز شرابخوار تا چهل روز مقبول نخواهد شد، مگر اين كه توبه كند.
(بحارالانوار، ج 84، ص 317.ميزان الحكمه ، ج 5، ص 388)

 431 - انجام نماز براى خودنمايى
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من صلى صلوة يرائى بها فقد اشرك ؛
كسى كه براى خودنمايى نماز بخواند، مشرك است .
(تفسير قرطبى ، ج 10، ص 71)

 432 - مال حرام مانع قبولى نماز
عن النبى - عليه السلام -:
ان الله ملكا ينادى على بيت المقدس كل ليلة : من اكل حراما ما لم يقبل الله منه صرفا و لاعدلا و الصرف ، النافلة و العدل ، الفريضة ؛
همانا براى خداوند (از جانب ايشان ) فرشته اى كه هر شب بر بيت المقدس ‍ پيام مى دهد، آن كسى كه حرامى (اندك مال حرامى ) بخورد، خداوند از او نه صرفى و نه عدلى را قبول خواهد كرد.صرف نماز نافله است و عدل ، نماز واجب .
(بحارالانوار، ج 103، ص 16)

 433 - وسوسه در نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
اذا اتى الشيطان احدكم و هو فى صلوته فقال : انك مرائى فليطل صلوته ما بداله ما لم يفته وقت فريضة ؛
اگر كسى در نماز باشد و شيطان او را به رياكارى وسوسه و متهم كند، تا وقت باقى است هر چه مى خواهد نمازش را طولانى كند.
(بحارالانوار، ج 69، ص 295)

 434 - نماز و زكات
قال الصادق - عليه السلام -:
...و لاصلوة لمن لا زكوة له ؛
...و كسى كه زكات خود را نمى پذيرد، نمازش پذيرفته نيست .
(بحارالانوار، ج 84، ص 252)

 435 - منع نماز در وسط جاده
قال النبى - صلى الله عليه وآله -:
ثلاثة لايتقبل الله - عز و جل - لهم بالحفظ، رجل نزل فى بيت خرب ، و رجل صلى على قارعة الطريق و رجل ارسل راحلته و لم يستوثق منها ؛
سه طايفه هستند كه خداوند دعاى آنها را براى حفظ و سلامتى نمى پذيرد:
1 - كسى كه زير ديوار و سقف شكسته منزل كند.
2 - كسى كه در وسط جاده نماز بخواند.
3 - كسى كه مركب خود را رها كند و آن را نبندد.
(الخصال ، ج 1، ص 141.بحارالانوار، ج 76، ص 157)

 436 - غيبت مانع قبولى نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من اغتاب مسلما او مسلمة لم يقبل الله صلوته و لاصيامه اربعين يوما و ليلة الا ان يغفر له صاحبه ؛
هر كس كه غيبت مرد يا زن مسلمانى را كند، تا چهل شبانه روز نماز و روزه اش پذيرفته نيست ، مگر اين كه غيبت شونده او را ببخشايد.
(بحارالانوار، ج 75، ص 258)

 437 - آمادگى كامل براى نماز
قال الباقر - عليه السلام -:
لا تقم الى الصلاة متكاسلا و لامتناعسا و لامتثاقلا ؛
در حال كسالت و خواب آلودگى و سنگينى به نماز نايستيد.
(بحارالانوار، ج 84، ص 23)

 438 - وسوسه شيطانى
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
ان العبد اذا اشتغل بالصلاة جاءه الشيطان و قال له : اذكر كذا، اذكر كذا، حتى يضل الرجل ان يدرى كم صلى ؛
هنگامى كه نمازگزار مشغول نماز شد، شيطان پيش او مى آيد و به او مى گويد، فلان چيز را به ياد آور، فلان چيز را به ياد آور، تا آن جا كه او را آن چنان گم و غافل مى كند كه او حيران مى شود درمورد اين كه در كجاى نماز است (حواس انسان را پرت مى كند).
(بحارالانوار، ج 84، ص 256)

 439 - روزه مانع نماز
قال الكاظم - عليه السلام -:
لاتصم صوما يمنعك من الصلوة ، فان الصلوة احب الى الله من الصيام ؛
روزه اى را كه مانع انجام نماز مى شود نگير، چرا كه نماز در پيشگاه خدا بهتر ازروزه است .
(مستدرك الوسائل چاپ جديد، ج 2، ص 43)

 440 - دروغ ، مانع نماز شب
قال الصادق - عليه السلام -:
ان الرجل ليكذب الكذبة فيحرم بها صلاة الليل ؛
همانا مردى دروغ مى گويد، پس به خاطر آن دروغگويى از نماز شب محروم مى شود.
(ميزان الحكمه ، ج 5، ص 422)

 441 - نگاه بيجا، مانع كمال نماز
فيما اوحى الله الى داود: لربما صلى العبد فاضرب بها وجهه و احجب عنى صوته اتدرى من ذلك يا داود؟ذلك الذى يكثر الالتفات الى حرم المؤ منين بعين الفسق و ذلك الذى حدثته نفسه لو ولى امرالضرب فيه الاعناق ظلما ؛
خداوند تبارك و تعالى به حضرت داود (ع ) وحى نمود كه : اى داوود چه بسا بنده اى به نماز مى ايستد و نماز مى خواند و من آن نماز را به صورتش ‍ مى زنم و صدايش را از خودم دور داشته به طورى كه صداى قرائتش به من نرسد.اى داوود! آيا مى دانى آن نمازگزار كيست ؟ او كسى است كه زياد به خانه ها و حريم مؤ منين با چشم فسق نگاه مى كند و اين كسى است كه نفسش او را وسوسه مى كند به اينكه اگر امير و حاكم بر مردم بشود از راه ظلم گردنها را بزند.
(بحارالانوار، ج 84، ص 257)

 442 - نماز و آزردن همسر
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من كان له امرئة توذيه لم يقبل الله صلاتها و لاحسنة من عملها حتى تعينه و ترضيه و ان صامت الدهر... و على الرجل مثل ذلك الوزر اذا كان لها مؤ ذيا ظالما ؛
كسى كه همسر خود را بيازارد، نماز و اعمال نيك او مورد پذيرش الهى قرار نمى گيرد، مگر آن كه به كمك او بپردازد و رضايتش را جلب كند، گرچه همشه روزه دار باشد والبته شوهر نيز داراى همين نوع از عقاب است و در صورتى كه همسر خويش را بيازارد و به او ظلم روا دارد.
(وسائل الشيعه ، ج 14، ص 116)

 443 - نتيجه غلط خواندن نماز
قال الباقر - عليه السلام -:
ما لك من صلاتك الا ما اقبلت عليه فيها، فان اوهمها كلها او غفل عن ادائها لفت فضرب بها وجه صاحبها ؛
از نمازت جز آن چه در آن رو آوردى به آن ، اگر همه آنها را غلط انجام بدهد، يا از انجام آن غافل شود پيچيده شود، سپس آن را بر صورت صاحب آن مى زنند.
(بحارالانوار، ج 84، ص 240.اصول وافى ، ج 2، ص 106)

 444 - مانع تقرب به خدا
قال على - عليه السلام -:
لاقربة بالنوافل اذا اضرت بالفرائض ؛
نوافل و مستحبات اگر به واجبات ضرر برساند موجب تقرب به درگاه خداى تعالى نخواهند بود.
(غررالحكم ، ص 345)

 445 - كيفر مضاعف
قال امامنا الباقر - عليه السلام -:
من شرب الخمر فسكر منها لم يقبل الله صلاته اربعين يوما فان ترك الصلاة فى هذه الايام ضوعف عليه العذاب لترك الصلاة ؛
كسى كه شراب بنوشد و مست شود، تا چهل روز، نماز او قبول نيست ؛ پس ‍ اگر نمازى را در اين روزها ترك كند، عقاب و كيفر وى نيز چند برابر است .
(ثواب الاعمال ، ص 551)

 446 - مانع كمال نماز
قال الصادق - عليه السلام -:
لاصلاة لحاقن و لاحاقب ؛
كسى كه در حال خوددارى از بول و با باد معده نماز بخواند، نمازش كامل نيست .
(المحجة البيضاء، ج 1، ص 254)

 447 - آفت پرخورى
قال على - عليه السلام -:
و اياكم و البطنة فانها مقساة للقلب و مكسلة عن الصلوة و مفسدة للحسد ؛
از پرخورى دورى كنيد كه موجب قساوت قلب و باعث كسالت از اقامه نماز و سبب تباهى بدن است .
(غررالحكم ، ص 80)

 448 - عذاب نمازگزار رياكار
قال الصادق - عليه السلام -:
يجاء بعبد القيامة قد صلى فيقول : يا رب صليت ابتغاء وجهك ، فيقال له : بل صليت ليقال ما احسن صلاة فلان ؟اذهبوا به الى النار...؛
چون روز قيامت فرا رسد، بنده اى را مى آورند كه اهل نماز بوده و خود نيز چنين ادعا مى كند به وى مى گويند: تو بدان جهت نمازگزاردى كه تو را ستايش كنند، پس به ملائكه دستور مى رسد اورا به سوى آتش ‍ ببريد.
(بحارالانوار، ج 62، ص 301)

 449 - مانع زكات
قال على - عليه السلام -:
لايقبل الله الصلاة ممن منع الزكاة ؛
هر كس مانع دادن زكات شود، نمازش قبول نمى شود.
(بحارالانوار، ج 96، ص 29)

 450 - نمازگزار غيبت كننده
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من اغتاب مسلما او مسلمة لم يقبل الله صلاته و لا صيامه اربعين يوما الا ان يغفر له صاحبه - من اغتاب فى شهر رمضان لم يوجر على صيامه ؛
كسى كه غيبت شخص روزه دارى نمايد خداوند متعال نماز و روزه وى را تا چهل روز مورد پسند قرار نمى دهد، مگر آن كه غيبت شونده از وى راضى شود.(و افزود:) كسى كه در ماه رمضان غيبت كند از روزه دارى خويش ‍ اجرى به دست نمى آورد.
(جامع الاخبار صدوق ، فصل الغيبة )

 451 - مستى مانع نماز
عن الباقر - عليه السلام -:
ما عصى الله بشى ء اشد من شرب المسكر ان احدهم يدع الصلاة الفريضة و يثب على امه و ابنته و اخته و هو لا يعقل ؛
گناهى بدتر از شرب خمر، نيست و شرابخوار، در حال مستى ، نماز واجب را رها و با مادر و خواهر و دخترش همبستر مى شود ؛زيرا او در آن حال انديشه خود را از دست داده است .
(وسائل الشيعه ، ج 17، ص 250)

 452 - عقوبت اخروى شرابخوار
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من شرب الخمر لم تقبل له صلاة اربعين ليلة فان عاد فاربعين ليلة من يوم شربها فان مات فى تلك الاربعين ليلة من غير توبة سقاه الله يوم القيامة من طينة خبال ؛
كسى كه شراب مى نوشد نماز وى تا چهل شبانه روز مقبول نيست و اگر بار ديگر لب به شراب زد باز هم تا چهل شب و اگر بدون ((توبه )) در اين اوقات بميرد، خداوند متعال وى را از خاك فاسد سيراب خواهد ساخت .
(تفسير القمى ، ج 1، ص 181)

 453 - عاقبت غفلت از نماز
عن ابى جعفر و ابى عبدالله - عليهما السلام -:
انما لك من صلاتك ما اقبلت عليه منها، فان اوهمها كلها، او غفل عن ادابها، لغت فضرب بها وجه صاحبها ؛
همانا از نماز تو، آن مقدار قبول مى شود كه در آن ، توجه داشته اى پس اگر شخص ، از تمامش غافل شود يا از آدابش غافل شود آن نماز، مچاله مى شود و بر روى خواننده آن پرتاب مى شود.
(فروع كافى ، ج 3، ص 363)

 454 - نماز ريايى
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من صلى صلوة يرائى بها فقد اشرك ؛
كسى كه براى خودنمايى نماز بخواند مشرك است .
(بحارالانوار، ج 67، ص 222)

 455 - پنج چيز مانع قبولى نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
لايقبل الله صلاة خمسة نفر.الابق من سيده و امراة لايرضى عنها زوجها و مدمن الخمر و العاق و اكل الربا ؛
خداوند نماز پنج گروه را نمى پذيرد:
1 - بنده اى كه از نزد مولاى خود فرار كرده است .
2 - زنى كه شوهرش از وى راضى نيست .
3 - شرابخوار و دائم الخمر.
4 - كسى كه عاق والدين شده است .
5 - رباخوار.
(مستدرك الوسائل ، ج 13، ص 332)

فصل نهم : سهل انگارى در نماز
آيات

 51 - سبك شمردن نماز
فويل للمصلين ، الذينهم عن صلاتهم ساهون :
پس واى بر نمازگزاران ، آن هايى كه در نمازشان سهل انگارند.
(سوره ماعون ، آيات 4 و 5)

 52 - نماز از روى كسالت
ان المنافقين يخادعون الله و هو خادعهم و اذا قاموا الى الصلوة قاموا كسالى :
منافقان مى خواهند خدا را فريب دهند در حالى كه او آن ها را فريب مى دهد و هنگامى كه به نماز ايستد از روى كسالت مى ايستند.
(سوره نساء، آيه 142)

 53 - نماز منافقان
ولاياتون الصلوة و هم كسالى :
منافقان نماز نمى خوانند مگر با كسالت و بى حالى .
(سوره توبه ، آيه 54)

احاديث

 456 - تحقير نماز و محروم از شفاعت
قال الصادق - عليه السلام -:
لاينال شفاعتنا من استخف بالصلاة ؛
هركس نماز را سبك بشمارد، به شفاعت ما دست نخواهد يافت .
(فروع كافى ، ج 3، ص 270، حديث 15)

 457 - سه مرتبه غفلت از نماز
قال الصادق - عليه السلام -:
اذا قام العبد الى الصلاة اقبل الله - عز و جل - عليه بوجهه فلا يزال مقبلا عليه حتى يلتفت ثلاث مرات فاذا التفت ثلاث مرات اعرض عنه 4
وقتى بنده به نماز ايستاد، خداوند متعال به وى توجه مى كند و توجه اش را از او قطع نمى كند تا موقعى كه سه مرتبه از ياد خدا غافل گردد، در اين هنگام خداوند سبحان نيز از او اعراض خواهد كرد.
(بحارالانوار، ج 84، ص 241)

 458 - دزدترين مردم
قال على - عليه السلام -:
ان اسرق الناس من سرق من صلاته ؛
دزدترين مردم كسى است كه از نمازش كم بگذارد.
(بحارالانوار، ج 82، ص 222)

 459 - با عجله خواندن نماز
قال النبى - صلى الله عليه وآله -:
اسرق الناس فاالذى يسرق من صلاته فصلاته تلف كما يلف الثوب الخلق فيضرب بها وجهه ؛
دزدترين مردم كسى است كه به خاطر سرعت و شتابزدگى از نماز خود كم كند، نماز چنين انسانى ، همچون جامه مندرسى در هم پيچيده شده ، به صورت او پرتاب مى گردد.
(ميزان الحكمه ، ج 5، ص 406)

 460 - نماز ناتمام
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
مثل الذى لايتم صلاته كمثل حبلى حملت حتى اذا دنا نفاسها اسقطت فلا هى ذات حمل ولا ذات ولد ؛
مثل آن كسى كه نمازش را كامل به جا نمى آورد، مثل زن حامله اى است كه (نه ماه ) حملش را نگهدارى كرده تا نزديك زايمان بچه را سقط كرده است .پس اين چنين زن را نه زن حامله مى گويند و نه زن صاحب فرزند.
(مستدرك الوسائل ، ج 1، ص 173)

 461 - بى توجهى در نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
الصلاة عماد الدين ، فمن ترك صلاته متعمدا فقد هدم دينه ، و من ترك اوقاتها يدخل الويل ، و الويل واد فى جهنم كمال قال الله تعالى : ((ويل للمصلين ، الذينهم عن صلاتهم ساهون )) ؛
نماز ستون دين است ، پس كسى كه عمدا نمازش را ترك كند به تحقيق كه دينش را منهدم كرده است و كسى نمازش را در وقتش به جا نياورد داخل ((ويل )) مى شود، و ((ويل )) چاهى است در جهنم كه خداوند مى فرمايد: ((واى براى نمازگزارانى كه از نماز خويش غفلت دارند)).
(بحارالانوار، ج 82، ص 202.ميزان الحكمه ، ج 5، ص 402)

 462 - شتابزدگى درنماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
...لاصلوة لمن لايتم ركوعها و سجودها ؛
كسى كه ركوع و سجودش را ناتمام و شتابزده به جا مى آورد، نمازش ‍ پذيرفته نيست .
(بحارالانوار، ج 84، ص 253)

 463 - پرهيز از سبك شمردن نماز
قال الصادق - عليه السلام -:
اياكم ان يستخف احدكم بصلاته ؛
بپرهيزيد از اين كه يكى از شما نماز را سبك بشماريد.
(بحارالانوار، ج 84، ص 236)

 464 - كاهلى در نماز
قال الباقر - عليه السلام -:
لا تقم الى الصلوة متكاسلا و لامتناعسا و لامتثاقلا فانها من خلل النفاق ؛
با حال مستى و خواب آلوده و كاهلانه نماز را به جا نياور، كه اينها از روزنه هاى نفاق است .
(ميزان الحكمه ، ج 5، ص 398.بحارالانوار، ج 84، ص 231)

 465 - سبك شمردن نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
ليس منى من استخف بصلاته لايرد على الحوض لاوالله ؛
كسى كه نماز را سبك شمارد از من نيست ، به خدا سوگند كه بر حوض (كوثر در قيامت ) مرا ملاقات نخواهد كرد.
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 15.من لايحضره الفقيه ، ج 1، باب 29، حديث 18)

 466 - نماز با عجله
قال الصادق - عليه السلام -:
ان العبد اذا عجل فقام لحاجته يقول الله تبارك و تعالى : ((اما يعلم عبدى انى انا اقضى الحوائج )) ؛
زمانى كه بنده براى رفع حاجت خود نمازش را با عجله بخواند، خداوند مى فرمايد: ((آيا بنده من نميداند كه حاجت او را من برآورده مى كنم )).
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 24)

 467 - نتيجه سبك شمردن نماز
قال الصادق - عليه السلام -:
اذا قام العبد فى الصلاة فخفف صلاته قال الله تعالى لملائكته : اما ترون الى عبدى كانه يرى ان قضاء حوائجه بيد غيرى ، اما يعلم ان قضاء حوائجه بيدى ؛
هرگاه بنده براى نماز به پا خيزد و نمازش را سبك ادا كند، خداوند به فرشتگان خود مى فرمايد: آيا به بنده من نمى نگريد كه گويا برآوردن حاجتهايش را به دست ديگرى غير از من مى بيند آيا نمى داند كه برآوردن حوايج او به دست من است .
(محجة البيضاء، ج 1، ص 341. تهذيب ، ج 1، ص 204)

 468 - پنجاه سال نماز غيرمقبول
قال الصادق - عليه السلام -:
والله انه لياتى على الرجل خمسون سنة ما قبل الله منه صلاة واحدة ، فاى شى ء اشد من هذا، و الله انكم لتعرفون من جيرانكم و اصحابكم من لو كان يصلى لبعضكم ما قبلها منه لاستخفافه بها، ان الله لايقبل الا الحسن فكيف يقبل ما استخف به ؛
به خدا سوگند ممكن است پنجاه سال بر انسان بگذرد و خداوند يك نماز از او نپذيرد و چه چيزى سخت تر از اين است ، سوگند به خدا كه شما از همسايگان و ياران خويش كسى را مى شناسيد كه اگر براى يكى از شما نماز بگذارد به سبب سبك شمردنش آن را نمى پذيرد و خداوند جز خوب را قبول نمى كند و چگونه ممكن است چيزى را كه خفيف شمرده شده است بپذيرد.
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 15.محجة البيضاء، ج 1، ص 341)

 469 - آفات سستى در نماز
قال الرضا - عليه السلام -:
...و اياك ان تكسل عنها (الصلوة ) او تتوانى فيها او تتوانى بحقها او تضيع حدها و حدودها او تنقرها نقر الديك او تستخف بها او تشتغل عنها بشى ء من عرض الدنيا او تصلى بغير وقتها، و قال رسول الله - صلى الله عليه وآله - ليس منى من استخف بصلوته لا يرد على الحوض لا والله ؛
بپرهيزيد از اين كه در نماز سستى و تنبلى كنيد و يا حدودش را ضايع كنيد يا از روى دستپاچگى ركوع و سجده نماز را آن چنان به جا آوريد كه گويى همچون خروس منقار مى زنيد يا اين كه نماز را سبك بشماريد يا اين كه به جاى نماز به امور دنيوى مشغول شويد و يا در غير وقت نماز بخوانيد، در هر حال رسول خدا فرمود: از من نيست كسى كه نمازش را سبك بشمارد.قسم به خدا بر حوض كوثر بر من نخواهد رسيد.
(مستدرك الوسائل ، ج 1، ص 172)

 470 - پرهيز از سستى در نماز
قال الصادق - عليه السلام -:
اياكم و الكسل ، ان ربكم رحيم ، يشكر القليل ، ان الرجل ليصلى الركعتين تطوعا يريد بهما وجه الله فيدخله الله بهما الجنة ؛
از سستى دورى كنيد، زيرا پروردگار شما مهربان است ، اندك را مى پذيرد، هر آينه مرد دو ركعت نماز مستحبى مى خواند، و با آن دو خدا را اراده مى كند، و خداوند به سبب اين دو ركعت ، او را به بهشت داخل مى كند.
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 30.اصول وافى ، ج 2، ص 61)

 471 - آفات سريع خواندن نماز
قال الصادق - عليه السلام -:
ابصر على بن ابى طالب - عليه السلام - رجلا ينقر صلاته فقال : منذكم صليت بهذه الصلاة ؟فقال له الرجل : منذ كذا و كذا فقال : مثلك عند الله مثل الغراب اذا نقر لومت مت على غير ملة ابى القاسم محمد - صلى الله عليه وآله - ثم قال على - عليه السلام -: ان اسرق الناس من سرق من صلاته ؛
على (ع ) به مردى كه نمازش را به سرعت مى خواند، نگاه كرد امام سؤ ال كرد از چه وقتى اين طور نماز مى خوانى ؟مرد پاسخ داد: از فلان وقت تا به حال .امام فرمودند: مثل (نماز خواندن ) تو در پيش خداوند مثل كلاغى است كه (بسرعت ) از زمين دانه مى چيند، اگر تو به اين حالت بميرى ، مرده اى به غير دين پيامبر اسلام ، امام فرمودند: همانا كه دزدترين مردم كسى است كه از نمازش بدزدد(يعنى كم كند).
(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 24)

 472 - ترس شيطان از نمازگزار
قال النبى - صلى الله عليه وآله -:
لايزال الشيطان يرعب من بنى ادم حافظ على الصلوات الخمس ، فاذا ضيعهن تجرا عليه و اوقعه فى العظائم ؛

شيطان همواره از فرزند آدم مى ترسد مادامى كه بر نمازهاى پنجگانه مواظبت مى كند، آن گاه كه آنهارا ضايع كرد بر وى جرى مى شود و او را بر گناهان بزرگ داخل مى كند.
(كافى ، ج 2، ص 386)

 473 - عذاب ضايع كننده نماز
قال النبى - صلى الله عليه وآله -:
لاتضيعوا صلاتكم ، فان من ضيع صلاته حشره الله مع قارون و فرعون و هامان - لعنهم الله و اخزاهم ، - و كان حقا على الله ان يدخله النار مع المنافقين ، فالويل لمن لم يحافظ صلاته ؛
نماز خودتان را ضايع نكنيد، به حقيقت هر كس نماز خويش را ضايع كند، خداوند عز و جل او را با قارون و فرعون و هامون محشور مى كند، خداوند به آنان لعنت كند و آنها را رسوا سازد، و بر خدا لازم است آن ها را با منافقها به آتش داخل كند، پس واى بر كسى كه به نمازش مواظب نباشد.
(بحارالانوار، ج 82، ص 202)

 474 - محروميت از شفاعت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
لاينال شفاعتى من اخر الصلوة بعد وقتها ؛
كسى كه نماز را از وقتش تاءخير بيندازد، (فرداى قيامت ) به شفاعت من خواهد رسيد.
(بحارالانوار، ج 83، ص 20)

 475 - سبك شمردن نماز
قال الصادق - عليه السلام -:
ان شفاعتنا لاتنال مستخفا بالصلاة ؛
همانا شفاعت ما به كسى كه نمازش را سبك بشمارد، نمى رسد.
(بحارالانوار، ج 82، ص 227)

 476 - كيفر سبك شمارنده نماز
عن سيدة النساء فاطمة - سلام الله عليها - ابنة سيد الانبياء - صلى الله عليه وآله -:
انها سالت اباها محمدا - صلى الله عليه وآله - فقالت : يا ابتاه !ما لمن تهاون بصلاته من الرجال و النساء؟ قال : يا فاطمة ! من تهاون بصلاته من الرجال و النساء ابتلاه الله بخمسة عشر، خصلة ست منها فى دار الدنيا و ثلاث عند موته و ثلاث فى قبره و ثلاث فى القيامة اذا خرج من قبره و اما اللواتى تصيبه فى دار الدنيا: يرفع الله البركة من عمره ، و يرفع الله البركة من رزقه يمحوا الله - عز و جل - سيماء الصالحين من وجهه ، و كل عمل يعمله لايوجر عليه ، و لايرفع دعاوه الى السماء و السادسة ليس له حظ فى دعاء الصالحين . و اما اللواتى تصيبه عند موته : فاولهن انه يموت ذليلا و الثانية جائعا و الثالثة يموت عطشا فلو سقى من النار الدنيا لم يرو عطشه و اما اللواتى تصيبه فى قبره : فاولهن يوكل الله به ملكا يزعجه فى قبره و الثانية يضيق عليه قبره و الثالثة تكون الظلمة فى قبره و اما اللواتى تصيبه يوم القيامة اذا خرج من قبره : فاولهن ان يوكل الله به ملكا يسحبه على وجهه و الخلائق ينظرون اليه و الثانية يحاسب حسابا شديدا و الثالثة لاينظر الله اليه و لا يزكيه و له عذاب اليم ؛
فاطمه زهرا (س ) از پدر بزرگوارش پرسيد: پدر جان ، يا رسول الله !زنان و مردانى كه نسبت به نماز بى اعتنا هستند و نماز را سبك مى شمارند، چه عواقبى را در پيش دارند؟ رسول خدا (ص ) فرمود: اى فاطمه جان !هر كس ‍ از مردان و زنان نمازش را سبك بشمارد خداوند او را به پانزده بلا مبتلا مى سازد: شش مورد در دنيا، سه مورد در وقت مرگ ، و سه مورد آنها در قبر و سه مورد در قيامت زمانى كه از قبر خارج شود:
الف ) اما آن شش بلاهايى كه دردنيا دامنگيرش مى شود:
1 - خداوند بركت را از عمرش مى برد.
2 - خداوند بركت را از رزقش مى برد.
3 - خداوند عز و جل سيماى صالحين را از چهره اش محو مى كند
4 - هر عملى كه انجام مى دهد پاداش داده نمى شود.
5 - دعايش به آسمان نمى رود.
6 - بهره اى از صالحين براى او نيست .
ب ) اما آن سه بلاهايى كه هنگام مرگ گرفتارش خواهد شد:
1 - ذليل از دنيا مى رود
2 - هنگام مرگ در حال گرسنگى خواهد بود.
3 - تشنه از دنيا خواهد رفت اگرچه آب همه نهرهاى دنيا را به او بدهند.
ج ) اما آن سه بلايى كه در قبر دامنگيرش مى شود:
1 - خداوند ملكى در قبر براى او مى گمارد تا او را زجر دهند.
2 - قبرش براى او تنگ خواهد شد.
3 - گرفتار ظلمت و تاريكى قبر خواهد شد.
د) اما آن سه بلايى كه درروز قيامت گرفتار خواهد شد:
1 - خداوند ملكى را موكل مى سازد او را با صورت بر روى زمين بكشد، در حالى كه خلائق تماشا مى كنند.
2 - محاسه اعمالش به سختى انجام مى شود.
3 - خدا به نظر لطف به او نمى نگرد و براى اوست عذاب هميشگى .
(سفينة البحار، ج 2، ص 44)

 477 - نماز بى اثر
قال الباقر - عليه السلام -:
بينا رسول الله - صلى الله عليه وآله - جالس فى المسجد اذا دخل رجل فقام فصلى فلم يتم ركوعه و لاسجوده فقال - صلى الله عليه وآله -: نقر كنقر الغراب لئن مات هذا و هكذا صلاته ليموتن على غير دينى ؛
هنگامى كه پيامبر (ص ) در مسجد نشسته بود، ناگهان مردى وارد شد و به نماز ايستاد، ليكن ركوع و سجود را كامل به جا نياورد. پيامبر (ص ) فرمود: مانند كلاغ منقار بر زمين زد، اگر اين مرد بميرد و نمازش به همين گونه باشد، بر غير دين من مرده است .
(محجة البيضاء، ج 1، ص 340)

 478 - عقوبت كوتاهى در نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من تهاون بصلاته ... يرفع الله البركة من عمره و من رزقه و يمحو الله تعالى سيماء الصالحين من وجهه و كل عمل يعمله لايوجر عليه و لا يرتفع دعائه الى السماء و ليس له حظ فى دعاء الصالحين و يموت ذليلا و جائعا و عطشائا؛
هر كس نسبت به نمازش كوتاهى كند، خداوند متعال بركت را از عمر و مال او بر مى دارد و سيماى شايستگان را از چهره اش مى زدايد، هركارى كه انجام مى دهد پاداشى نخواهد داشت دعايش مستجاب نمى شود، بهره اى از دعاى نيكوكاران براى او نيست ، هنگام مرگ با احساس خوارى ، گرسنگى و تشنگى از دنيا مى رود.
(بحارالانوار، ج 83، ص 21)

 479 - با حالت خستگى نماز نخوانيد
قال على - عليه السلام -:
لايقومن احدكم فى الصلاة متكاسلا و لاناعسا و لايفكرن فى نفسه فانه بين يدى ربه - عز و جل - ؛
هيچ وقت (نمازگزار) هنگام نماز با حالت كسالت و خستگى و در حال چرت به نماز نايستد و نمازگزار در خود فكر نكند، زيرا در برابر پروردگار بزرگ خود ايستاده است .
(بحارالانوار، ج 84، ص 239)

 480 - نتيجه محافظت از نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
حافظوا على الصلوات ، فان الله تعالى : اذا كان يوم القيامة ياتى بالعبد، فاول شى ء يسئله عنه الصلاة ، فان جاء بها تامة ، و الا زخ فى النار ؛
بر نمازها مواظبت كنيد ؛ زيرا آن گاه كه روز قيامت شد، خداوند عز و جل بنده را مى آورد و اول چيزى كه از او سؤ ال مى كند نماز است ؛ اگر آن را كامل ادا كرده باشد اهل نجات است ، و گرنه به آتش انداخته مى شود.
(اصول كافى ، ج 2، ص 70)

 481 - كوچك شمردن نماز
عن ابى جعفر - عليه السلام - قال :
لا تتهاون بصلاتك فان النبى - صلى الله عليه وآله - قال عند موته ليس ‍ انى من استخف بصلاته ؛
سستى مكن در امر نمازت ، زيرا كه رسول خدا (ص ) فرمود: - در هنگام رحلت - نيست از من كسى كه خفيف شمارد نمازش .
(فروع كافى ، ج 3، ص 269، حديث 7)

فصل دهم : نتيجه ترك كردن نماز
آيات

 54 - تداوم نماز
الذين هم على صلاتهم دائمون :
آنان كه همواره نمازشان را مى خوانند و هرگز نماز را ترك نمى كنند.
(سوره معارج ، آيه 23)

 55 - لجاجت كافران در مورد نماز
و اذا قيل لهم اركعوا لايركعون :
و هنگامى كه به آنها گفته شود ركوع كنيد، ركوع نمى كنند.
(سوره مرسلات ، آيه 48)

 56 - عذاب سخت ترك كنندگان نماز
يتساءلون عن المجرمين ، ما سلككم فى سقر، قالوا لم نك من المصلين :
(اهل بهشت ) سؤ ال مى كنند از مجرمان چه چيز شما را به دوزخ فرستاد، مى گويند ما از نمازگزاران نبوديم .
(سوره مدثر، آيات 40 - 43)

 57 - ترك نماز
فلا صدق و لاصلى :
(او هرگز) نه تصديق كرد و نه نماز خواند.
(سوره قيامت ، آيه 31)

 58 - نتيجه ترك عبادت
ان الذين يستكبرون عن عبادتى سيدخلون جهنم داخرين :
آنان كه از عبادت كردن به خداوند تكبر مى ورزند، هرچه زودتر ذليلانه به جهنم فرو خواهند رفت .
(سوره غافر، آيه 60)

 59 - مخالفت ابليس از سجده بر آدم
و اذ قلنا للملئكة اسجدوا لادم فسجدوا الا ابليس ابى و استكبر و كان من الكافرين :
و هنگامى كه به فرشتگان گفتيم براى آدم سجده و خضوع كنيد، همگى سجده كردند جز شيطان ، كه سر باز زد و تكبر ورزيد (و به خاطر نافرمانى و تكبر) از كافران شد.
(سوره بقره ، آيه 34)

 60 - ترك نكردن نمازحتى در صحنه جنگ
فان خفتم فرجالا او ركبانا فاذا امنتم فاذكروا الله كما علمكم ما لم تكونوا تعلمون :
و اگر (به خاطر جنگ يا خطر ديگرى ) بترسيد (نماز را) در حال سواره و يا پياده انجام دهيد، اما وقتى امنيت خود را بازيافتيد، خدا را ياد كنيد (نماز را به طور معمول بخوانيد) آن چنان كه به شما تعليم داد چيزهايى را كه نمى دانستيد.
(سوره بقره ، آيه 239)
احاديث

 482 - ترك نماز، باعث انهدام دين
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من ترك صلاته متعمدا فقد هدم دينه ؛
كسى كه عملا نمازش را ترك كند، به تحقيق كه دينش را منهدم كرده است .
(بحارالانوار، ج 82، ص 202. ميزان الحكمه ، ج 5، ص 402)

 483 - نتيجه كمك به تارك نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من اعان تارك الصلوة بلقمة او كسوة فكانما قتل سبعين نبيا اولهم ادم و اخرهم محمد ؛
كسى كه ترك كننده نماز را به دادن طعامى يا لباسى يارى كند، مثل اين است كه هفتاد پيغبر را كشته ، كه اول آنها آدم ، و آخر آن ها محمد (ص ) است .
(لئالى الاخبار، ص 395)

 484 - ترك نماز باعث حبط عمل
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من ترك صلاته حتى تفوته من غير عذر فقد حبط عمله ؛
كسى كه نمازش را بدون عذر ترك كند (نخواند) تا وقت آن بگذرد، عمل او نابود شده است .
(بحارالانوار، ج 82، ص 203. ميزان الحكمه ، ج 5، ص 403)

 485 - فاصله كفر و ايمان
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
بين العبد و بين الكفر ترك الصلاة ؛
فاصله كفر و بندگى ترك نماز است .
(بحارالانوار، ج 82، ص 202. ميزان الحكمه ، ج 5، ص 403)

 486 - مورد لعن واقع شدن
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
تارك الصلاة ملعون فى التوراة ملعون فى الانجيل ملعون فى الزبور ملعون فى القران ملعون فى لسان جبرئيل ملعون فى لسان ميكائيل ملعون فى لسان اسرافيل ملعون فى لسان محمد ؛
ترك كننده نماز در تورات و انجيل و زبور و قرآن مورد لعنت قرار گرفته و به زبان جبرئيل و ميكائيل و اسرافيل و محمد (ص ) ملعون است .
(انوار الهداية ، ص 197، الحكم الزاهره ، ص 294)

 487 - دين و بى نمازى
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله - :
اما الصلاة فلا خير فى دين لا صلاة فيه ؛
دينى كه در او نماز نباشد، فايده و خيرى ندارد (خيرى در آن نيست ).
(سيره ابن هشام ، ج 3 - 4، ص 504)

 488 - راه ترك نماز
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
ما بين المسلم و بين ان يكفر الا ان يترك الصلاة الفريضة متعمدا او يتهاون بها فلا يصليها؛
فاصله بين مسلمان و بين كفرش چيزى جز ترك نماز واجب نيست كه يا عمدا ترك نمايد و اصلا قبول نداشته باشد و يا از بى اعتنايى نماز نخواند.
(بحارالانوار، ج 82، ص 216. ميزان الحكمه ، ج 5، ص 402)

 489 - ترك نماز و هنگام مردن
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من ترك صلوة لايرجو ثوابها و لايخاف عقابها فلاابالى ايموت يهوديا و نصرانيا او مجوسيا ؛
كسى كه نماز را ترك كند، اميد به پاداش نمازش نمى باشد و از عذاب آن نيز ترسناك نيست ، پس باكى نيست كه يهودى بميرد، يا نصرانى ، يا مجوسى .
(بحارالانوار، ج 82، ص 203. ميزان الحكمه ، ج 5، ص 403