ناگهان شخص ديگرى در سرداب پيدا شد و صيحه اى بر آن شخص سنى زد كه در همان حال افتاد و من نيز از شدت ترس حالت غشوه و ضعف پيدا كردم .
پس از اندكى به هوش آمدم و ديدم كه سرم در دامن كسى است و با كمال ملاطفت مشغول به هوش آوردن من است .
چشمانم را باز كردم و ديدم كه شمع روشن است و آن شخص كه سر مرا به دامن گرفته در زىّ اعراب باديه اطراف شهر نجف است .
آن شخص چند دانه خرما به من مرحمت كرد كه هسته نداشتند، در آن حال متوجه اين مطلب نبودم ، ولى پس از خوردن آنها و ناپديد شدن آن شخص ‍ متوجه شدم كه دانه هاى خرما بدون هسته بودند.
آن شخص فرمودند: خوب نيست در چنين موارد خوف ، تنها به اين جا بيايى .
سپس اضافه كردند كه اين چند نفر شيعه كه در سر من راءى هستند، ملاحظه غربت عسكريين عليهماالسلام نمى نمايند و اقلا در شبانه روز، هر كدام از آنها دو مرتبه به حرم عسكريين عليهماالسلام مشرف نمى شوند!
بعد طى مكالماتى كه بين من و آن شخص رد و بدل شد، ايشان اظهار غربت اسلام و اين كه بايد آن را يارى كرد، نمود و مطالب ديگر نيز بيان فرمود كه از آن جمله آرزوى ايشان مبنى بر پيدا كردن كتاب شريف ((رياض العلماء)) ميرزا عبدالله افندى بود و اتفاقا از اين كتاب تمجيد فراوانى نمود.
به مجرّد اين كه از خيال من گذشت كه شخص عرب بدوى را چه مناسبت است با اين سخنان و با اين كتاب ، كه در آن حال آن شخص ناپديد شد و من كه تازه متوجه شده بودم چه سعادتى نصيبم شده بود و قدر آن را ندانستم ، واله و حيران به تفحص پرداختم ، ولى اثرى از آن شخص عرب نيافتم .
از كثرت تاءثّر و شدت تاءلّم مفارقت آن وجود مبارك مات و مبهوت از سرداب بيرون آمدم در حالى كه آن شخص سنّى همان طور مدهوش افتاده بود و من به سوى حرم عسكريين عليهماالسلام شتافتم .
ابن العلم دزفولى در كتابى ديگر كه زندگى نامه آيت الله العظمى مرعشى نجفى را تا سن 24 سالگى ايشان با املاى خود معظم له تقرير كرده ، عين اين داستان را درباره خود معظم له آورده است .⁽¹³⁸⁾
شب وصال
بعد از ظهر يك روز سه شنبه سرد زمستانى بود و من وسايل مربوط به رو به راه كردن چاى و قهوه و قليان در بقچه اى گذاشته و آماده رفتن بودم . رفتن به مسجد سهله و شوق ديدار مولايم آقا امام زمان عليه السلام . عهد كرده بودم كه تا چهل شب چهارشنبه پياپى به مسجد سهله بروم و به عبادت و راز و نياز بپردازم تا بلكه توفيق ملاقات امام زمان را پيدا كنم . آخر ممكن نيست كه چهل شب چهارشنبه بگذرد و امام زمان عليه السلام مسجد سهله نيايد. تا به حال ، سى و چهار - پنج هفته پشت سر هم به مسجد سهله رفته و شب را تا به صبح در آن جا مانده بودم . ديگر چيزى نمانده بود كه چهل شب ، تكميل شود. اما مگر آسمان مى گذاشت ؟! اخم هايش را كرده بود توى هم و مى ناليد و اشك مى ريخت . ابرهاى سياهى كه آن روز ميهمان آسمان نجف و كوفه بودند همه جا را تاريك و خيس كرده بودند و قصد رفتن هم نداشتند.
من هم بقچه در بغل ، كنار پنجره حجره ايستاده و چشم به آسمان دوخته بودم كه كى باران بند مى آيد. دلم مثل سير و سركه مى جوشيد. مى ترسيدم نتوانم اول اذان مغرب ، خودم را به مسجد سهله برسانم . از طرفى به صلاح نبود كه در تاريكى شب توى بيابان باشم ، آن هم تك و تنها! آخر داستانهاى زيادى درباره دزدها و راهزن هايى كه در آن مسير در تاريكى شب به رهگذران تنها حمله كرده اند و چه بلاها كه به سرشان نياورده اند شنيده بودم .
توى همين افكار بودم كه با برقى كه از آسمان جهيد و صداى سهمگين رعدى كه چند ثانيه پس از آن غرّيد به خود آمدم :
- ديگر خيلى دارد دير مى شود. هر طورى شده بايد بروم .
اين حرف ها را به خود گفتم و به راه افتادم . ابرها هم كه ديدند نمى توانند جلوى رفتن مرا بگيرند، از رو رفتند و بساط گريه و زارى شان را جمع كردند. هواى تميز و لطيفى بود، اما راه رفتن بر روى آن زمين پر از گِل و شُل ، چندان آسان نبود، بخصوص با آن نعلين ها پر از وصله و پينه و درب و داغان !.
به نزديكى مسجد سهله كه رسيدم ، ديگر هوا كاملا تاريك شده بود. هزارجور فكر و خيال به سوى ذهنم هجوم آورد. وقتى به ياد دزدها و راهزن ها افتادم حسابى هول برم داشت . به خندقى كه در نزديكى مسجد سهله بود رسيدم . آب زيادى توى آن جمع شده بود.
دامن عبا و قبايم را جمع كردم و ((بسم الله )) گويان پا در درون خندق گذاشتم . اما در يك آن ، سر جايم ميخكوب شدم . گوش هايم را تيز كردم . صداى پاى كسى را كه در درون گل ها قدم برمى داشت از پشت سر شنيدم . دلم هرّى ريخت پايين و عرق سردى روى پشتم حس كردم كه داشت به سمت پايين مى شريد. ضربان قلبم شدت گرفت و صداى تاپ و توپ آن را در آن سكوت سنگين وحشت زا، به خوبى مى شنيدم . با هزار ترس و لرز برگشتم و به پشت سرم نگاه كردم . شبح مرد سيد عربى را ديدم كه داشت به من نزديك مى شد. نمى دانم در آن تاريكى ، از كجا فهميدم كه سيد است ؟! پيش از آن كه من چيزى بگويم ، او با صداى رسا و زبان عربى فصيح گفت :
- اى سيد! سلام عليكم .
خيالم راحت شد. نفس عميقى كشيدم و جواب سلامش را دادم . اضطراب و نگرانى ، سرزمين وجودم را تخليه كرد و جاى خود را به آرامش و سكون داد. به من كه رسيد پرسيد:
- به كجا مى روى سيد؟
- به مسجد سهله .
- به مسجد سهله ؟! آن هم در اين شب سرد و بارانى و تاريك ؟! نمى شد مى گذاشتى براى وقتى ديگر.
- نه ، نمى شد. يعنى برنامه ام به هم مى خورد. حيف مى شد.
- چه چيزى حيف مى شد؟
- عهد كرده ام چهل شب چهارشنبه پياپى در مسجد سهله بيتوته كنم تا ان شاء الله آقا امام زمان عليه السلام را ملاقات نمايم . تا امروز، سى و چهار - پنج شب چهارشنبه موفّق شده ام به مسجد سهله بروم . حالا كه تا اينجا رسانيده ام ، حيف مى شد به خاطر باران يا تاريكى هوا، برنامه ام را ناتمام مى گذاشتم ...
ديگر رسيده بوديم به مسجد زيد بن صوحان . رفتيم توى مسجد و هر كدام دو ركعت نماز تحيت مسجد خواندم . بعد از نماز، سيد عرب شروع كرد به خواندن دعايى مخصوص ، آن هم از حفظ! ديدم در و ديوار مسجد با او هم آوا شده اند و دعاهايى را كه او مى خواند زمزمه مى كنند. با اين كه فقط ما دو نفر داخل مسجد بوديم ، ولى مى پنداشتى كه هزار نفر دارند با هم دعا مى خوانند. دعايى از سر سوز!
عجيب تحت تاءثير آن دعا و فضا قرار گرفته بودم . هرگز چنين چيزى نديده بودم و از هيچ مجلس دعايى چنين لذّتى نبرده بودم .
دعا كه تمام شد، احساس كردم خيلى گرسنه ام . هنوز در اين مورد كلمه اى بر زبان نياورده بودم كه سيد عرب سفره اى از زير عبايش بيرون آورد و در حالى كه آن را پيش رويمان مى گستراند گفت :
- سيد! تو گرسنه اى . خوب است شام بخوريم و بعد از آن عازم مسجد سهله بشويم .
سه قرص نان و دو - سه تا خيار بسيار سبز و تازه در سفره بود. پوست خيارها انگار كه چرب باشد برق مى زد و بوى آن انسان را به هوس ‍ مى انداخت . عجيب است كه اصلا به ذهنم خطور نكرد كه اين سيد عرب اين خيارهاى به اين سبزى و تازه اى را كه در اين چلّه زمستان از كجا آورده است ؟!
شام ساده اما بى نظيرى بود. سيد عرب ، سفره را جمع كرد، گفت :
- پاشو به مسجد سهله برويم . نماز مغرب و عشا را در آن جا خواهيم خواند.
وقتى وارد مسجد سهله شديم ، ابتدا دو ركعت نماز تحيت مسجد را خوانديم .
با اين كه آن روزها دچار حالتى شده بودم كه در عدالت هر كسى - حتّى كسانى كه سال ها آنها را مى شناختم و هيچ خلاف شرع و عرفى از آنها نديده بودم - شك مى كردم و نمى توانستم در نماز جماعت به آنها اقتدا كنم ، اما همين كه سيد عرب به نماز مغرب و عشاء، قامت بست بى اختيار و با طيب خاطر به او اقتدا كردم . هر كارى كه سيد انجام مى داد، من هم انجام مى دادم . نافله مغرب و عشا و دعاى مخصوص را سيد خواند، همچنين نمازهاى دو ركعتى وارده در مقامات مختلف از قبيل مقام امام سجاد زين العابدين عليه السلام ، مقام امام صادق عليه السلام و مقام حضرت ابراهيم خليل عليه السلام را. وقتى او نماز مى خواند. به وضوح حس ‍ مى كردم كه همه اجزا و اركان مسجد هم دارند هماهنگ با او نماز مى خوانند و ذكر مى گويند. اين دومين بارى بود كه من در يك شب ، چنين چيزى را تجربه مى كردم :
- سيد برنامه ات چيست ؟ آيا بعد از اعمال مسجد سهله به مسجد كوفه مى روى يا همان جا مى مانى ؟
اين سؤ الى بود كه سيد عرب ، بعد از اتمام اعمال مسجد سهله از من پرسيد. من هم جواب دادم :
- همين جا مى مانم . مى ترسم همان وقتى كه من به مسجد كوفه مى روم ، آقا تشريف بياورند به اينجا و من بعد از اين همه زحمت ، از فوز ديدار روى مباركش محروم بمانم .
وقتى در وسط مسجد، در مقام امام صادق عليه السلام نشستيم ، پرسيدم :
- آيا چاى يا قهوه يا قليان ميل داريد تا برايتان آماده كنم ؟
پاسخى داد كه تا اعماق وجودم نفوذ كرد و تنم را لرزاند. الان هم كه دهها سال از آن زمان مى گذرد، هر وقت مى خواهم يك استكان چاى بنوشم به ياد آن جمله مى افتم و تمام بدنم شروع مى كند به لررزيدن ! او گفت :
- اينها از امور غيرضرورى زندگى است و ما از آن اجتناب مى كنيم .
نسيم ملايم و روح افزايى وزيدن گرفت . انگار نه انگار كه زمستان بود!
صحبت هايمان گُل انداخت و حدود دو ساعت به طول انجاميد. صحبت از استخاره به ميان آمد. پرسيد:
- سيد! چگونه استخاره مى كنى ؟
- خُب ، معلوم است . ابتدا سه تا صلوات مى فرستم . بعد سه مرتبه مى گويم :
استخير الله برحمته خيرة فى عافية .⁽¹³⁹⁾
پس از آن مقدارى از دانه هاى تسبيح را مى گيرم و دوتا - دوتا مى شمارم . اگر دست آخر دو تا ماند، استخاره بد است و اگر يكى ماند، خوب است .
سيد عرب ، نگاهش را از سر محبت در نگاه من گره زد و گفت :
((اين نوع استخاره ، باقى مانده اى دارد كه به شما نرسيده است و آن اين است كه اگر دست آخر، تنها يك مهره از تسبيح باقى ماند فورا، حكم به خوبى استخاره نكنيد، بلكه توقف كنيد و دوباره بر ترك عمل مورد نظر، استخاره نماييد. اگر در پايان شمارش ، دو تا مهره باقى ماند، معلوم مى شود كه آن استخاره خوب بوده و چنانچه يك مهره باقى ماند، معلوم مى شود كه آن استخاره ، ميانه بوده است .))
بر اساس قواعد علمى ، بايد براى اين روش از استخاره از او دليل مى خواستم ، اما به مجرد شنيدن حرف هايش ، دربست تسليم شده و همه اش را پذيرفتم . نه تنها در مورد استخاره ، بلكه در مورد ساير سخنانش ‍ نيز چنين بود.
از جمله او بر اين موارد تاكيد كرد: (( بعد از نمازهاى واجب پنجگانه شبانه روزى اين سوره ها را بخوان ؛ بعد از نماز صبح ، سوره يس ، بعد از نماز ظهر سوره نباء، بعد از نماز عصر، سوره نوح ، بعد از نماز مغرب ، سوره واقعه و بعد از نماز عشا سوره ملك .
بين نمازهاى مغرب و عشا دو ركعت نماز بخوان . در ركعت اول بعد از سوره حمد هر سوره اى كه دوست داشتى بخوان ، اما در ركعت دوم بعد از حمد، سوره واقعه را.
بعد از نمازهاى پنجگانه اين دعا را بخوان :
اللهم سرّحنى عن الهموم و الغموم و وحشة الصّدر و وسوسة الشيطان ، برحمتك يا ارحم الراحمين .⁽¹⁴⁰⁾
بعد از ذكر ركوع در نمازهاى پنجگانه ، بخصوص در ركعت آخر اين دعا را بخوان :
اللهم صل على محمد و آل محمد و ترحّم على عجزنا و اغثنا بحقّهم .⁽¹⁴¹⁾
شرايع الاسلام مرحوم محقق حلّى كتاب بسيار خوبى است و به جز اندكى از مطالب آن ، الباقى تماما مطابق با واقع مى باشد.
سعى كن زياد قرآن بخوانى و ثواب آن را به شيعيانى كه از دنيا رفته اند و وارثى ندارند، يا وارث دارند ولى يادى از آنها نمى كنند هديه كنى .
وقتى نماز مى خوانى ، تحت الحنك عمامه ات را از زير چانه ات رد كن و سر آن را در عمامه ات قرار بده .
زيارت حضرت سيد الشهداء امام حسين عليه السلام را فراموش ‍ مكن )).
بعد هم در حق من دعا كرد:
((خدا تو را از خدمتگزاران شرع مقدس اسلام قرار دهد)).
نمى دانم چگونه به من الهام شده بود كه اين مرد از همه چيز، حتى از عالم ارواح و آينده اشخاص ، مطلع است . اين بود كه با نگرانى و اضطراب نسبت به آينده دينى ام پرسيدم :
- نمى دانم ، عاقبت كارم خير است يا نه ؟ نمى دانم نزد صاحب شرع مقدس ‍ روسفيدم يا خداى ناكرده روسياه ؟
جوابى كه به من داد آسودگى خيال را برايم به ارمغان آورد:
- عاقبت تو خير و سعيت مشكور است و بحمدالله نزد خداوند متعال روسفيدى .
آخرين نگرانى ام را نيز با وى در ميان گذاشتم :
- نمى دانم آيا پدر و مادر و ديگر كسانى كه حق بر گردن من دارند از من راضى اند يا نه ؟
و جواب او اين بود:
- همه آنها از تو راضى اند و درباره ات دعا مى كنند.
- اگر ممكن است شما هم لطف كنيد و برايم دعا كنيد كه در راه تاءليف و تصنيف علوم دينى ، موفق باشم .
هنگامى كه در اين مورد برايم دعا كرد اجازه گرفتم تا براى تجديد وضو از مسجد خارج شوم . نزديك حوض كه رسيدم ، رفتم توى فكر:
((امشب چه شبى است ؟! اين سيد عرب كيست كه اين همه فضل دارد؟! اصلا توى آن تاريكى كنار خندق از كجا رنگ عمامه مرا تشخيص داد و متوجه سيادت من شد؟! در اين چلّه زمستان آن خيارهاى به آن سبزى و تازه اى را از كجا آورده بود؟
و... نكند اين آقا همان مقصود و معشوق من باشد كه حدود سى و پنج - شش شب چهارشنبه به شوق ديدارش به اينجا آمده و بيتوته كرده ام ... نكند او امام زمان من باشد و من ساعت ها با او بوده و او را نشناخته ام ...)).
تا اين افكار به ذهنم خطور كرد، دلم هرّى ريخت پايين و عرق بر پيشانى ام نشست . با اضطراب برگشتم و به جايگاهى كه روى آن نشسته بوديم ، نگاهى انداختم اما... اما از آن مرد خبر و اثرى نبود. در داخل مسجد شروع كردم به اين طرف و آن طرف دويدن و اشك ريختن . حتى يك نفر هم جز من در مسجد نبود!
يادم آمد از اين شعر كه مى گويد: