86 - قصص الحسينيه، يا داستانهايي از امام حسين‏عليه السلام‏

ميرخلف‏زاده، احمد و قاسم، قم، روحاني، چاپ اول 1380، 208 ص.

در اين مجموعه، هشتاد داستان از فضايل و كرامات امام حسين‏عليه السلام نيز رشادت‏هاي آن حضرت و ديگر يارانش جمع آمده است. عناوين برخي داستان‏ها بدين قرار است: عطاء امام حسين‏عليه السلام به آموزگار، علم امام حسين‏عليه السلام از حال و آينده، شجاعت حضرت اباعبدالله‏عليه السلام، ذبح اسماعيل و امام حسين‏عليه السلام، منازل چهارده گانه قرآن و امام حسين‏عليه السلام، و صفاتي كه از اباعبدالله‏عليه السلام در كربلا ظهور كرد.

87 - قطره اشك: سيري در نهضت عاشورا

كريمي، رضا، قم، نسيم حيات، چاپ اول 1379، 176 ص.

«قطره اشك» شرحي است از زندگي و سيره امام حسين‏عليه السلام، همچنين مروري كوتاه بر نهضت عاشورا. نگارنده در پايان كتاب برخي مصايب اهل‏بيت، نيز سروده‏هاي شاعراني چون: شيخ مفيد، حسان، حجةالاسلام اميني و ژوليده نيشابوري را در رثاي حضرت حسين‏عليه السلام گرد آورده است.

88 - قطره‏اي از درياي فضائل امام حسين‏عليه السلام‏

عبداللهي، علي و حاج قرباني، علي، تهران، مهربان، چاپ اول 1380، 134 ص.

كتاب شامل مجموعه احاديث و رواياتي است كه در مناقب و فضايل حسين بن علي‏عليه السلام طي چهار بخش فراهم آمده است. اين احاديث از كتاب 110 جلدي بحارالانوار مرحوم محمدباقر مجلسي استخراج شده است. ذيل بخش‏هاي كتاب متن عربي حديث همراه با ترجمه آن آمده است. عناوين بخش‏ها عبارتند از: فضايل الحسين‏عليه السلام، زائر الحسين‏عليه السلام، كربلا و تربةالحسين‏عليه السلام.

89 - قيام حسيني در آيينه اسناد تاريخي‏

الحسيني القزويني، عبدالكريم، ترجمه: علي علوي، تهران، دفتر تحقيقات و انتشارات بدر، چاپ دوم، 1373، 240 ص.

اين اثر نوشته‏اي است كه تاريخ آن به سالهاي پيش باز مي‏گردد. نويسنده محترم نخستين چاپ اين كتاب را در عراق و چاپ دوم آن را در لبنان انجام دادند و چاپ سوم آن نيز به طريق افست در قم انجام شد. كتاب به طور مختصر، اسناد پراكنده تاريخي شامل خطبه‏ها، نامه‏ها، اشعار و سخنان كوتاه را - از هر دو طريق - گرد آورده و سعي كرده است آنها را به ترتيب زماني از آغاز تصميم سالار آزادگان‏عليه السلام از حركت به مدينه تا روز عاشورا - مرتب سازد. موضوعات كلي مطرح شده عبارت اند از: امام حسين‏عليه السلام در مدينه، امام حسين‏عليه السلام در مكه، يزيد و كارگزارانش در عراق، خروج امام حسين‏عليه السلام از مكه، امام حسين‏عليه السلام در راه كربلا، امام حسين‏عليه السلام در كربلا، روز دهم محرم، و لحظات حساس آخر.

90 - قيام امام حسين‏[عليه السلام‏] (برگزيده از كتاب الفتوح)

ابو محمد احمد بن علي كوفي (معروف به ابن اعثم) ترجمه محمد بن احمد مستوفي هروي، تصحيح و تحقيق ازغلامرضا طباطبايي مجد، تهران، شركت انتشارات علمي و فرهنگي، چاپ اول، 1373، 109 ص.

اين كتاب، حماسه جاويد عاشورا را از اوّل آن (بيعت خواستن يزيد از امام حسين‏عليه السلام) تا نهايت آن (وقايع بعد از شهادت) در يازده فصل تبيين نموده و به روايت آن پرداخته است. از آن جا كه مؤلف خود گرايشهاي شيعي داشته است تنها به روايت‏هاي اهل سنت قناعت نكرده است و همين است كه به اين كتاب اعتبار بيشتري بخشيده است و به عبارت ديگر مي‏توان گفت ابن اعثم از ابن عساكر و ابن سعد منصفانه‏تر و عادلانه‏تر نوشته است.

91 - كرامات امام حسين‏عليه السلام [شامل 100 داستان شگفت‏]

محمدي اشتهاردي، محمد، قم، نصايح، چاپ اول 1380، 192 ص.

مجموعه حاضر مشتمل بر صد داستان از فضايل و كرامات امام حسن‏عليه السلام است. داستان‏ها طي سه فصل بدين شرح سامان يافته‏اند: كرامات امام حسين‏عليه السلام قبل از ماجراي كربلا، كرامات امام حسين‏عليه السلام در رابطه با ماجراي كربلا، و كرامات امام حسين‏عليه السلام پس از شهادت آن حضرت.

92 - كرامات الحسينيه‏عليه السلام: معجزات سيدالشهداعليه السلام بعد از شهادت‏

ميرخ ف‏زاده، علي، قم، نصايح، جلد اول، چاپ دوم 1377، 288 ص.

در اين مجموعه معجزات منسوب به حضرت سيدالشهداعليه السلام گرد آمده است. اين معجزات پس از شهادت آن حضرت در زمان‏ها و مكان‏هاي مختلف به وقوع پيوسته و از زبان اشخاص گوناگون بيان شده است. دري كه به روي عزادارن گشوده مي‏شود، خونين شدن تربت در روز عاشورا، گريه كردن شير سنگي، عزاداري اجنه، مرثيه‏خواني براي امام حسين‏عليه السلام و شفاي چشم، نتيجه بي‏احترامي به تربت امام حسين‏عليه السلام از جمله اين معجزات است.

93 - كشتي نجات: زندگاني حضرت امام حسين‏عليه السلام‏

شمس الدين، مهدي، قم، نورنگار، چاپ اول 1377، 48 ص.

كتاب حاضر، پنجمين شماره از مجموعه «راويان وحي» است كه با عنوان «كشتي نجات» به شرح زندگاني حضرت امام حسين‏عليه السلام اختصاص دارد. در اين نوشته عمده‏ترين مراحل زندگاني آن حضرت يعني مبارزه با ظلم و قيام كربلا به اختصار بيان شده است. در بخش پاياني كتاب، برخي كلمات قصار آن حضرت، گرد آمده است.

94 - مجالس المواعظ و البكاء في ايام عاشورا

شيخ جعفر شوشتري، قم، شريف الرضي، 1374، 181 ص، تهران، شركت نشر و تبليغ نيك معارف، 1371، 175 ص.

اين كتاب نيز نوشته عالم رباني، مرحوم شيخ جعفر شوشتري مي‏باشد. نكته‏اي كه در اين مقام شايسته ذكر است آن است كه آن مرحوم خود نقل كرده: «بعد از فراغت از تحصيل در نجف و نيل به درجه اجتهاد، به وطنم بازگشتم و مشغول به تبليغ احكام گرديدم و چون در وعظ و منبر مهارتي نداشتم، ماه مبارك رمضان از روي تفسير صافي و در ايام عاشورا از روي كتاب روضه الشهداي ملاحسين كاشفي در منبر مي‏خواندم. يك سال بدين منوال گذشت و محرم رسيد. شبي فكر كردم كه تا كي بايد از روي كتاب بخوانم؟ در اين خيال رفتم كه ديگر از كتاب در منبر مستغني شوم و با اين فكر، از ناتواني خود ملول شدم. همان شب در خواب ديدم كه در صحراي كربلا هستم و درست همان موقعي كه كاروان حسيني به كربلا رحل اقامت افكنده است، من در خيمه رفته به حضرت سلام كردم آن حضرت مرا در نزد خويش نشانيد و به حبيب ابن مظاهر فرمود: فلاني مهمان ماست ولي آب كه نزد ما نيست با آرد و روغن براي ايشان غذايي درست كنيد. در آن دم حبيب برخاسته طعامي درست نموده آورد و جلوي من گذاشت. من چند لقمه كوچك از آن خوردم و از خواب بيدار شدم. اينك از بركت آن طعام به قايق و لطائف آثار ائمه آشنا شده‏ام».

آن مرحوم به بركت اين ذوق و فهم كتابهايي را درباره حضرت سيدالشهداعليه السلام به رشته تحرير درآورد، علاوه بر اين آن مرحوم در منبر و وعظ نيز بسيار مشهور و خبره بود. كتابي كه با عنوان مواعظ يا مجالس المواعظ و البكاء از ايشان باقي مانده، منبرهاي ايشان در سيزده شب اول محرم و اربعين سال 1297 قمري است كه فردي آنها را پاي منبر ايشان نوشته و سپس به صورت كتاب درآورده است. اين كتاب علاوه بر مطالب موعظه كه بسيار زيبا و متين ايراد شده است، مقتل و ذكر مصيبت آن حضرت نيز به سبكي خاص ارائه شده است. زيرا آنچه كه در اين كتاب مشهور است، آن مرحوم به ندرت مقتل صريح مي‏خوانده‏اند و اكثراً مطالب ايشان، دريافتهايي از متن مقتل بوده است و البته چون اين سخنان از دلي سوخته و پاك و مخلص برآمده در دلها بسيار اثر مي‏كرد تا آنجا كه اينك نيز خواننده كتاب بسيار تحت تأثير قرار مي‏گيرد.

95 - مجموعه وعظ و خطابه: سخنراني‏هاي ماه صفر

تاج لنگرودي، محمد مهدي، تهران، ممتاز، جلد سوم، چاپ اول 1380، 442 ص.

«مجموعه وعظ و خطابه» در سه جلد مشتمل بر سخنراني‏هايي است كه «محمدمهدي تاج لنگرودي» به مناسبت ماه محرم ايراد كرده است. هرجلد شامل سي سخنراني است كه مجموعاً 90 سخنراني را شامل مي‏گردد. موضوع اصلي سخنراني‏ها درباره زندگي، سيره، فضايل و كرامات و نيز، رشادت‏هاي سيدالشهدا در روز عاشورا است. مضامين برخي از سخنراني‏ها از اين قرار است: اسيري و اسارت، دختران علي‏عليه السلام، زينب وارث صفات علي‏عليه السلام، صبر و شكيبايي، حسين‏عليه السلام و يارانش، شهادت حسين‏عليه السلام و ياران، و كرامات و فضايل حسين‏عليه السلام.

96 - مرد مافوق انسان، سيدالشهداعليه السلام‏

قرشي، سيدعلي‏اكبر، قم، دارالتبليغ، 1355، 304 ص.

نويسنده در اين كتاب ضمن بررسي تاريخ اسلام در زمان پيامبر، علي، جنگ صفين، صلح امام حسن... و بيعت تحميلي به موقعيت خاص امام حسين در زمان يزيد مي‏پردازد. آن گاه چگونگي قيام امام را تشريح و ثابت مي‏كند كه اقدام امام قيام بوده است نه دفاع. در ضمن بخشي از كتاب را به تقيه و روايات آن اختصاص داده و به نقش حضرت زينب و امام سجادعليه السلام در به ثمر رساندن اهداف امام حسين‏عليه السلام و اثراتي كه قيام امام حسين‏عليه السلام در پي داشت از جمله قيام مخ ار پرداخته است. در خاتمه نيز منتخبي از سخنان، خطبه‏ها و نامه‏هاي امام را بيان مي‏كند.

97 - مسند الامام الشهيد ابي عبدالله الحسين بن علي‏عليه السلام (جلد 3 - 1)

عطاردي، عزيزالله [تهران‏] انتشارات عطارد با همكاري رابطة الثقافة واعلاقات الاسلامية و بنياد شهيد انقلاب اسلامي، چاپ اول، 1376، 531 + 571+ 504 ص.

مطالب كتاب از سه بخش تشكيل شده است: 1 - زندگي و قيام و شهادت امام و كساني كه با او شهيد شدند 2 - احاديث امام 3 - معجم روايت كنندگان از امام. از اين رو كتاب حاضر در شمار كتابهاي تاريخي - روايي و رجالي به شمار مي‏رود.

جلد اول كتاب درباره فضايل آن حضرت و قيام اوست و برخي از عناوين آن چنين است: نامها و القاب آن حضرت، امامت آن حضرت، «سيدالشهدا» بودن آن حضرت، امتناع آن حضرت از بيعت، فرستادن مسلم بن عقيل به كوفه، رخدادهايي در مسير مكه و قادسيه، وارد شدن آن حضرت به كربلا، و محاصره آن حضرت.

جلد دوم با بحث از رخدادهاي شب و روز عاشورا آغاز مي‏شود و در ادامه از شهادت آن حضرت و اصحاب و خانواده‏اش سخن رفته است. آن گاه روايات درباره رخدادهاي بعد از شهادت و اسارت اهل بيت آمده و سپس روايات در باب زيارت آن حضرت و متن چند زيارت و پاداش گريستن نقل شده است.

جلد سوم با رواياتي درباره پاداش ياد كردن امام حسين، فضيلت كربلا، دست اندازي‏هايي به قبر امام و تعداد فرزندان و مدت حيات او آغاز مي‏شود. آن گاه ذيل عنوان «باب النوادر في قيام الحسين‏عليه السلام» نظر چند تن از اعلام (عبدالله بن جعفر، ربيع بن خثيم، سليمان بن صرد، ميثم تمّار و...) درباره آن حضرت و قيام او آمده است. سپس احاديث آن حضرت، به صورت موضوعي ارائه شده است و در ادامه، مختصري از شرح حال روايت كنندگان از امام، پايان بخش كتاب مرثيه‏هاي شاعران در سوگ آن حضرت است.

98 - معالي السبطين: في احوال الحسن و الحسين‏عليه السلام‏

حائري، محمدمهدي، جلد اول، قم، شريف الرضي، چاپ اول، 1377، 464 ص.

كتاب حاضر در خصوص زندگاني امام حسن‏عليه السلام و امام حسين‏عليه السلام طي دو بخش به زبان عربي تدوين شده است. قسمتي از بخش اول شامل شرح زندگاني، مناقب، جنگ‏ها، صلح و نحوه شهادت امام حسن‏عليه السلام است و دنباله بخش اول و كليه مباحث بخش دوم به اين موضوعات اختصاص يافته است. زندگاني امام حسين‏عليه السلام، حاديث، منزلت، حركت به سوي كربلا، دشت نينوا، شهادت ياران، شهادت امام حسين‏عليه السلام، گريه بر امام‏عليه السلام، زيارت امام حسين‏عليه السلام و سرگذشت اسيران.

99 - المعارف الاسلاميه في المجالس الحسينية.

زهيري نجفي، محمدعلي، عربي، قم، شريف الرضي، چاپ اول 1379، 280 ص.

مجموعه‏اي از عقايد كلامي و فلسفي شيعي به همراه ذكر تاريخچه پيدايش شيعه است. مؤلف ابتدا به حوادث سياسي بعد از شهادت علي‏عليه السلام پرداخته و چگونگي اقدامات معاويه به منظور گرفتن بيعت از خواص مسلمين براي يزيد را مورد تحليل قرار مي‏دهد. علاوه بر ذكر حوادث كربلا و مقايسه شرافت خاندان پيامبر با فرزندان بني‏اميه، به طرح مباحث عقيدتي شيعه مانند توحيد و صفات خداوند مي‏پردازد. كتاب به روش تاريخي نگارش يافته و در آن بيشتر از منابع شيعي استفاده شده است. فصلهاي مهم كتاب عبارتند از: عدل الهي، اسماءالله، معرفت خدا، محبت خدا، اسباب پيدايش دين، اثبات واجب الوجود و فضيلت شهداي كربلا بر ديگر شهيدان.

100 - مواعظ شوشتري: سخنراني‏هاي مرحوم جعفر شوشتري رحمةاللَّه در ماه محرم الحرام شامل چهارده مجلس‏

شوشتري، جعفر بن حسين، به اهتمام صادق حسن‏زاده، قم، مؤمنين، چاپ اول، 1377، 164 ص.

اثر حاضر مجموعه‏اي است از چند سخنراني كه در ماه محرم ايراد شده است. مضامين برخي سخنراني‏ها عبارت اند از: زندگاني امام حسين‏عليه السلام واقعه كربلا، شب تاسوعا، روز عاشورا، شهادت ياران و به اسيري رفتن كاروانيان، منابع و مآخذ سخنراني‏ها در پاورقي‏ها آمده است.

101 - ميدان كربلا

قرشي، حاج سيدعلي‏اكبر، قم، نشر بخشايش، چاپ اول، 1378، 117ص.

كتاب بررسي تاريخ عاشورا بدون اغراق و در شكل طبيعي و بر پايه روزشمار حوادث است. نويسنده حادثه را در چند قسمت مورد بررسي قرار داده است. بخش نخست صف‏آرايي دو گروه گفتگوهاي بين آن دو، بخش دوم شروع ماجرا با تيراندازي عمر سعد، بخش سوم جنگ‏هاي تن به تن، بخش چهارم به ميدان رفتن جوانان بني‏هاشم، بخش پنجم وداع امام حسين‏عليه السلام با اهل بيت‏عليهم السلام قسمت ششم غارت خيام و قسمت پاياني دفن كشته‏هاي لشكر باطل و دفن شهداي كربلا توسط بني‏اسد.

102 - نامه‏ها و ملاقات‏هاي امام حسين‏عليه السلام‏

عالمي دامغاني، ابوالقاسم، قم، بنياد معارف اسلامي، چاپ اول، 1376، 406 ص. br> اين كتاب گزارش تفصيلي نامه‏ها و ملاقات‏هاي حضرت امام حسين‏عليه السلام است كه بر اساس تاريخ تنظيم شده است. نامه‏هاي امام‏عليه السلام در حيات امام حسن‏عليه السلام، نامه‏هاي قبل از حادثه كربلا و نامه‏هايي كه در جريان حادثه كربلا نگاشته شده است. ملاقات‏ها نيز به لحاظ زماني پس از مرگ معاويه است تا روز دهم محرم 61 هجري، افزون بر متن نامه‏ها چگونگي نگاشته شدن آنها و زمينه‏هاي تاريخي آنها بحث شده است. محتواي كتاب را آقاي نظري منفرد در خطابه‏هاي خود القا كرده است و آقاي عالمي به تحرير آنها پرداخته و بحث‏ها را مستند كرده است.

103 - همراه با آل علي‏عليه السلام (از عاشورا تا اربعين)

قنبري همداني، حشمت الله، تهران، اميركبير، چاپ اول، 1379، 158ص.

كتاب، شرح وقايعي است كه پيش از قيام امام حسين‏عليه السلام و پس از آن رخ داده است. نگارنده پس از مروري بر حماسه كربلا در بيانات حضرت امام خميني‏رحمه الله و رهبر معظم انقلاب اسلامي، اين مطالب را آورده است: آماده باش سپاه اموي، مشعر الحرام حسين‏عليه السلام، گفتگوي حسين‏عليه السلام و زينب‏عليها السلام خطبه امام و توبيخ كوفيان، اتمام حجت و نفرين سپاه كوفه، ملاقات با عمر بن سعد، آغاز جنگ، حماسه علي اصغر، وداع امام حسين‏عليه السلام، پرواز تا ملكوت، دفن بدن‏هاي مطهر شهدا، افشاگري خاندان رسالت، از كوفه تا شام، در مجلس يزيد، امام باقرعليه السلام در مجلس يزيد، درخواست امام زين العابدين، حركت از شام و اربعين.

104 - هدايتگران راه نور(5): زندگاني سيدالشهدا حضرت امام حسين‏عليه السلام‏

مدرسي، محمدتقي، تهران، بقيع، چاپ دوم 1377، 60 ص.

اين اثر، كتاب پنجم از مجموعه «هدايتگران راه نور» است. هدف از تهيه اين مجموعه ذكر شيوه زندگي بزرگترين اسوه‏هاي انسانيت و نمونه‏هاي تقوا و فضيلت يعني معصومين‏عليهم السلام به جامعه مسلمانان است. در كتاب حاضر زندگي امام حسين‏عليه السلام پس از پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم، مواضع امام حسين‏عليه السلام و ويژگيهاي اخلاقي اين امام بزرگوار و قيام عاشورا تشريح شده است.

105 - هفتاد و دو درس زندگي از سيره عملي حضرت اباعبدالله الحسين‏عليه السلام‏

كفاش، حميدرضا، تهران، عابد، چاپ اول 1380، 64 ص.

در اين كتاب 72 حديث و روايت از ائمه معصوم‏عليه السلام درباره امام حسين‏عليه ال لام به طبع رسيده است. شهادت، شهامت، ريشه‏هاي گناهان، عزت نفس، شعار آزادي، خوف از خدا، كرامت و بزرگواري و عشق در سيره حسين بن علي‏عليه السلام مضامين اين احاديث را تشكيل مي‏دهد.

106 - 72 معماي كربلا به ضميمه: داستانهايي از كودكي امام حسين‏عليه السلام‏

جويباري، محمود، قم، ام ابيهاعليها السلام، چاپ اول، 1378، 80 ص.

مؤلف با طرح 72 سؤال درباره امام حسين‏عليه السلام و پاسخ به آن، كوشيده است زواياي گوناگون زندگي آن بزرگوار را باز نمايد. سؤال‏هاي كتاب با مضاميني از اين قبيل مطرح شده است: ميلاد و شخصيت امام حسين‏عليه السلام، امام حسين‏عليه السلام در قرآن، اولين، آخرين،...ترين‏ها، اصحاب و ياران امام حسين‏عليه السلام، كودكان و نوجوانان در كربلا، زنان و دختران در كربلا، زيارت‏هاي امام حسين‏عليه السلام توابين و فرماندهان دشمن در كربلا، در صفحات پاياني كتاب، داستانهايي از كودكي آن حضرت و نيز اشعاري درباره واقعه كربلا به طبع رسيده است.

107 - 72 داستان از شفاعت امام حسين‏عليه السلام‏

حسيني ارزي، رضا، مشهد، هاتف، چاپ اوّل 1379، 144 ص.

كتاب متشكل از دو بخش است. بخش نخست حاوي مطالبي است در باب اهميت و آثار سوگواري بر امام حسين‏عليه السلام. در اين بخش همچنين به سوگواري‏هاي ائمه معصوم‏عليه السلام و برخي پيامبران بر امام حسين‏عليه السلام اشاره شده است. در بخش دوم، 72 داستان و خاطره از معجزات و كرامات امام حسين‏عليه السلام برگرفته از منابع مختلف فراهم آمده است.

108 - واقعه كربلا در گذرگاه اسلام‏

مشنچي‏اصل، امير و محمودي، عليرضا، تهران، امير مشنچي‏اصل، چاپ اول 1379، 232 ص.

در واقعه كربلا ابتدا مؤلف شرح مختصري از زندگاني پيامبر اسلام‏صلي الله عليه وآله وسلم، حضرت علي‏عليه السلام، و امام حسن‏عليه السلام بدست مي‏دهد؛ سپس زمينه‏هاي بروز واقعه كربلا را شرح و بررسي مي‏كند. در فصل پاياني حوادثي كه در روز عاشورا و پس از آن به وقوع پيوست، بررسي و ارزيابي مي‏شود.

بخش سوّم‏: مقاتل، مراثي و آثار منظوم و...

1 - آذرستان (در مصائب سرور كونين اباعبداللَّه الحسين‏عليه السلام‏

انصاري قمي، محمدعلي، قم، خرم، 1377، چاپ اوّل، 144 ص.

اين مجموعه مراثي كه نام ديگرش «خزائن المراثي» است، شعله‏هايي است بركشيده از سينه سوزان شاعري دردمند و ديندار، كه خوانندگانش را در نفس المهموم خود شريك مي‏سازد. مرحوم اديب انصاري اين 2500 بيت را به سال 1363 ه . ق. آنگاه كه در بستر بيماري، از شركت در مجالس حسيني محروم بوده‏اند، سروده است. وقايع جانسوز طف در اين مجموعه بي هيچ تكلّف و تصنّعي به رشته نظم كشيده شده و آن تأثير را دارد كه گوهر اشك خواننده را بر دامن بيفشاند.

2 - آرزوي كربلا (مجموعه نوحه و مدايح اهل بيت‏عليهم السلام‏

ده بزرگي، احد، تهران، پيام آزادي، چاپ اوّل، 256 ص.

مجموعه‏اي از مديحه‏ها و نوحه‏ها در مورد حادثه كربلا و مصيبت‏هايي كه بر بزرگواران مذهب شيعه علي‏عليه السلام فاطمه زهراعليه السلام، امام حسن مجتبي‏عليه السلام و امام حسين‏عليه السلام واقع شده‏است. همچنين پيامهايي درباره حوادث بعد از كربلا و رسالت حضرت زينب‏عليها السلام در اين كتاب آمده است.

3 - آفتابي بر سرير نيزه‏ها: مصيبت‏نامه امام حسين‏عليه السلام‏

كريميان، منصور، تهران، فارابي، چاپ اوّل، 1379، 280 ص.

اين اثر، سوگنامه‏اي است بر مصايب جانسوز امام حسين‏عليه السلام و فرزندان و ياران وي. نويسنده با هدف ارائه تصاوير ملموس از لحظه‏هاي جانگداز حماسه عاشورا و فراهم نمودن منبعي مختصر، جامع و مفيد براي روضه خوانان، به تدوين كتاب دست زده‏است. وي در اين راه صرفاً به نقل روايات و سرگذشت‏ها از كتب تاريخ و مقاتل، با اشاره به مشخصات مأخذ آن در انتهاي هر مطلب، بسنده كرده است. مطالب جمع‏آوري شده در ذيل شش عنوان اسامي طبقه‏بندي شده‏اند: از ولادت تا كربلا، ورود به كربلا و رويدادهاي شب عاشورا، روز عاشورا، شهادت امام حسين، غارت خيمه‏ها و سوزاندن آنها، اسيران آل محمدعليه السلام از كربلا به كوفه تا شام و مدينه.

4 - آنچه در كربلا گذشت: حسين‏عليه السلام نفس مطمئنه‏

عالمي، محمدعلي، تهران، هاد، چاپ چهارم 1378، 465 ص.

اين كتاب حاوي اطلاعات تفصيلي پيرامون تاريخ زندگاني امام حسين‏عليه السلام است كه از تولد تا شهادت امام حسين‏عليه السلام و قيام عاشورا و حوادث پس از آن را در بر گرفته است. بخش آغازين كتاب، شامل زيست‏نامه مؤلف و پيشگفتار است كه در آن، به برخي از ويژگي‏هاي كتاب از جمله نگارش آن به زبان ساده فارسي اشاره شده‏است. آ گاه متن كتاب ارائه گرديده است كه اهم عناوين آن چنين است: علل قيام امام حسين‏عليه السلام، ولادت، فضايل و خصايص اخلاقي آن حضرت، خبر دادن ملائكه و انبيا از شهادت امام حسين‏عليه السلام رؤياي‏ام‏الفضل و ام‏سلمه، فضيلت و ثواب گريه و زيارت و برپاداشتن مراسم عزاداري امام‏حسين‏عليه السلام، علل عدم قيام آن حضرت در زمان معاويه، ارائه مشروح حوادث مربوط به شهادت امام‏حسين‏عليه السلام و قيام عاشورا و مراحل مختلف آن به سبك مقاتل، از آغاز در مدينه - با اقدام يزيد براي اخذ بيعت از آن حضرت - تا هنگام شهادت در كربلا و اسارت خاندان عترت‏عليه السلام در كوفه و شام، و شرح احوال ياران و خاندان آن حضرت و بحث مفصلي پيرامون قيام مختار و سرانجام شوم قتله كربلا. نويسنده همچنين راجع به جنايات يزيد در دوران حكومتش از جمله در مكه و مدينه، تاريخ بقعه امام‏حسين و حوادث مربوط به آن، و ثواب گريه بر امام‏حسين و زيارت آن حضرت مطالبي را ذكر نموده‏است.

5 - آينه در كربلاست‏

گلمردي، شيرينعلي، تهران، سروش، چاپ‏اول، 1379، 220 ص.

در سال 61 ه . ق . امام‏حسين و ياران باوفايش در كربلا به شهادت رسيدند و حماسه حسيني به صورت خاطره‏اي باشكوه و جانگداز در ذهن شيعه باقي ماند و شيعيان كوشيدند با قلم و قدم خود حسين‏وار زندگي كنند. در اين ميان شاعران شيعه نيز رسالت خود را در پيشگاه سالار شهيدان به نحو احسن انجام داده‏اند و در سال‏هاي اخير ادبيات عاشورايي بيشتر رشد كرده است. اين كتاب گلچين سروده‏هاي شاعراني است كه در سال‏هاي اخير درباره امام‏حسين‏عليه السلام و عاشوراي حسيني زبان به سخن گشوده‏اند. قالب اشعار اين مجموعه متفاوت و به سبك سروده‏هاي ساده و روان است.

6 - از مدينه تا مدينه: مقتل عاشورا.

تاج لنگرودي، محمدمهدي، تهران، سازمان تبليغات‏اسلامي، حوزه‏هنري، چاپ‏اول، 1377، 368 ص.

در اين كتاب، حركت امام‏حسين‏عليه السلام و يارانش از شهر مدينه، همچنين بازگشت بازماندگان اين قافله به مدينه بازگو شده است. برخي مطالب كتاب عبارت‏اند: از مقدمات حركت امام‏حسين‏عليه السلام از مدينه به مكه، مأموريت حضرت مسلم‏بن‏عقيل، ورود امام‏حسين‏عليه السلام به كربلا، وقايع شب عاشورا، شهادت ياران، دفن اجساد، ورود اهل‏بيت‏عليهم السلام به كوفه و شام و ورود اهل‏بيت به مدينه. اين مطالب به زبان‏عربي و فارسي فراهم آمده است.

7 - اشك خون(مناقب و مراثي حضرت سيدالشهداعليه السلام‏

احمدي‏بيرجندي، احمد، تهران، انتشارات اسوه وابسته به سازمان حج و اوقاف و امور خيريه، 1369، 240 ص.

كتاب با مقدمه‏اي آغاز مي‏شود درباره حادثه كربلا و جايگاه بلند قيام شكوهمند اباعبداللَّه‏الحسين در تاريخ تشيع، آنگاه عرضه شعر شاعران است با اشارتي كوتاه به زندگاني شاعر و چگونگي‏هاي شعرش، استاداحمدي كه از استادان مسلّم ادبيّات‏فارسي و از شيفتگان اهل‏البيت هستند اكنون سومين كتاب را درباره رثا و منقبت آل‏علي نشر مي‏دهند. استاد تأكيد كرده‏اند كه «در اين كتاب تنها به نمونه‏هايي اكتفا كرده و در سير زمان نحوه احساس و انديشه شاعران را بازنموده است»، نويسنده در پايان اشعار واژه دشوار آن را توضيح مي‏دهد.

8 - اشك‏روان بر امير كاروان: (مع العين علي خصائص الحسين‏عليه السلام‏

شوشتري، جعفربن‏حسين، ترجمه سيدمحمدحسين شهرستاني، قم، دارالكتاب(جزايري)، چاپ‏پنجم 1378، 524 ص.

اين اثر، ترجمه فارسي كتاب الخصائص‏الحسينيه، تأليف فقيه و واعظ شهير، مرحوم حاج‏شيخ‏جعفر شوشتري مي‏باشد كه در شرح خصائص امام‏حسين‏عليه السلام و به شيوه گزارشي نگارش يافته است. در ابتداي كتاب، چند ويژگي از خصوصيات كتاب الخصائص الحسينيه و نيز شرحي درباره زندگاني، خاندان، اساتيد، تأليفات، عظمت مقام، فرزندان و وفات مؤلف كتاب(حاج‏شيخ‏جعفر شوشتري) و مترجم آن، مرحوم آيت‏اللَّه حاج‏سيدحسين شهرستاني ارائه شده است. و در مقدمه‏اي به بيان عظمت شأن امام‏حسين‏عليه السلام و حادثه عاشورا، ذكر كتابنامه، شروح و ترجمه‏ها، سابقه نگارش كتاب پيرامون خصائص امام‏حسين‏عليه السلام پرداخته شده است. اهم عناوين كتاب عبارت‏اند از: اسباب خوف و رجا، مقام زائر و صفات مجالس عزاداري امام‏حسين‏عليه السلام، ويژگيهاي امام‏حسين‏عليه السلام بعد از ولادت و شهادت، و در عالم برزخ و محشر، اخلاق حميده امام‏حسين‏عليه السلام، سيدالشهداعليه السلام در منطق وحي، ويژگيهاي اخلاقي امام‏حسين‏عليه السلام در روز عاشورا، ويژگيهاي عبادت امام‏حسين‏عليه السلام، گريه پيامبران بر مصائب آن حضرت، الطاف خاص الهي بر امام‏حسين‏عليه السلام، آثار زيارت امام‏حسين‏عليه السلام و ويژگيهاي مناجات آن حضرت، عالم در عزاي امام‏حسين‏عليه السلام، معصومين‏عليهم السلام در عزاي‏حسين‏عليه السلام، خ اص گريه و مجالس و عزاداري براي امام‏حسين‏عليه السلام، خصائص و كيفيت و ايام زيارت و فضيلت زائران آن حضرت، امام‏حسين و قرآن، امام‏حسين‏عليه السلام و خانه‏خدا، فضيلت كربلا، پيوند امام‏حسين‏عليه السلام و فرشتگان، پيوند امام‏حسين‏عليه السلام و پيامبران، امام‏حسين‏عليه السلام آيينه تمام نماي رسول‏اكرم‏صلي الله عليه وآله وسلم، امام‏حسين‏عليه السلام در ادب فارسي.

9 - اشكهاي هميشه جاري در مقتل حضرت اباعبداللَّه‏الحسين‏عليه السلام‏

مستقيمي، مهدي، قم، ارم، چاپ‏پنجم، 1379، 224 ص.

مجموعه‏اي از گفتارهاي تاريخي، روضه، مرثيه و نوحه در رثاي امام‏حسين‏عليه السلام و نهضت كربلا است. انگيزه نويسنده، جمع‏آوري روايات تاريخي متقن پيرامون حوادث كربلا و روضه‏ها و مرثيه‏هايي است كه شعرا با استناد به روايات تاريخي و به تكيه بر هدف مقدس امام‏حسين نوشته و يا خوانده‏اند. روش تحقيق، تاريخي و موردي است و نويسنده به شيوه نقلي به اين موضوع خاص پرداخته است‏

10 - اقناع اللائم علي اقامة الأتم‏

عاملي، سيدمحسن امين، تحقيق: محمود البدري، قم، مؤسسة المعارف الاسلامية، چاپ‏اول، 1376، 418 ص.

علامه‏سيدمحسن امين‏عاملي از فقيهان، مؤلفان و مصلحان بزرگ شيعي است. او براي رهاندن مجالس و محافل حسيني از خرافه‏گويي و دروغ‏پردازي به اصطلاح «مجلس آفرينان» كتاب «المجالس الحسينيه» را پرداخت تا ذاكران متني دقيق و استوار در اختيار داشته باشند و سخن به درستي بگويند، و اين كتاب را چونان مقدمه و يا مؤخره‏اي براي آن كتاب نگاشته است تا براي كساني كه با سامان‏دهي مجالس‏عزا براي آن امام‏بزرگوار مخالفند، قانع شوند. كتاب آكنده است از شواهد تاريخي، حديثي و تحليل‏هاي علمي براي اثبات لزوم ايجاد مجلس ياد و عزا براي حادثه كربلا و اباعبداللَّه‏الحسين‏عليه السلام محقق منابع نقل‏ها را نشان داده و گاه توضيحاتي در پانوشت‏ها اَفزوده است.

11 - امام‏حسين‏عليه السلام در شعر معاصر عربي‏

خزعلي، انسيه، رساله دكتري، دانشگاه تهران، دانشكده ادبيات و علوم انساني، 1378، 266 ص.

موضوع اين رساله كاوش پيرامون نوآوري‏ها و موضوعات جديد اشعارعربي مربوط به امام‏حسين‏عليه السلام است. نويسنده در اين اثر نمادهاي مشهور، نوع غالب، موضوعات، خصايص بارز شعر شاعران معاصر و تفاوتهاي آن با اشعار دوره‏هاي پيشين و شنا ت نقاط ضعف و قوت شعر معاصر پيرامون امام‏حسين‏عليه السلام و نقد و مقايسه آثار شعري معاصر در اين زمينه را با يكديگر مورد بررسي قرار داده است. برخي از عناوين اصلي دو بخش اين رساله به قرار زير است: امام‏حسين از نگاه تحليل‏گران و انديشمندان تاريخ، ساختار بيروني و حكومتي جامعه در عصر امام‏حسين‏عليه السلام، ساختار دروني جامعه در عصر امام‏حسين‏عليه السلام، قيام‏حسين‏عليه السلام، و انگيزه‏ها و اهداف آن، قيام حسين از نگاه علماي اهل‏سنت، شعرحسيني از عاشورا تا قرن سيزدهم. نويسنده نمونه‏هايي از شعر اين شاعران‏معاصر پيرامون امام‏حسين‏عليه السلام را آورده است: الجواهري، العلائلي، فرحات، السياب، رشدي‏العامل، عبدالمجيد و جميل.

12 - تسليةالمجالس و زينةالمجالس(جلد 2 - 1).

حسيني، محمدبن ابي‏طالب، تحقيق؛ فارس حسون، قم، مؤسسة المعارف‏الاسلامية، چاپ‏اول، 1376، 567 + 592 ص.

اين كتاب با عنوان فرعي «مقتل‏الحسين‏عليه السلام» از مفصل‏ترين مقاتل اباعبداللَّه‏الحسين‏عليه السلام است. در مقدمه كتاب از پاداش برگزاري محافل عزا و ياد اباعبداللَّه‏الحسين‏عليه السلام و يارانش و در جلد اول از زندگاني، فضايل و مناقب علي‏عليه السلام و فاطمه‏زهراعليها السلام به تفصيل سخن رفته است. و در جلد دوم زندگاني امام‏حسين‏عليه السلام را گزارش كرده است و آنچه در كربلا به وقوع پيوسته است و حوادث پس از كربلا را و در پايان فصلي است در فضيلت زيارت امام‏عليه السلام و كرامات اباعبداللَّه‏الحسين‏عليه السلام. محقق تمام نقل‏ها را استخراج كرده و متون منقول را با مصادر سنجيده و اختلاف‏هاي مهم را ضبط و ثبت كرده است.

13 - تعزيه در استان‏بوشهر

عرفان، حيدر، شيراز، نويد، چاپ‏اول، 1379، 440 ص.

در كتاب ابتدا به سابقه تعزيه‏خواني در بوشهر - كه به زعم نگارنده پيشينه‏اي هفت‏صد ساله دارد - اشاره مي‏شود، سپس چگونگي و نحوه اجراي اين مراسم بازگو مي‏گردد و در پي آن اشعار متعددي كه مربوط به شهداي كربلا و حماسه عاشورا است از شاعران مختلف، درج مي‏شود.

14 - خيمه‏گاه‏

زايري، محمدرضا، تهران، سروش، چاپ‏اول، 1380، 58 ص.

كتاب مجموعه‏اي از قطعات ادبي است كه در آن نويسنده تألم و اندوه خود از واقعه كربلا را با تعابيري شاعرانه بيان مي‏كند. قطعات كتاب‏ساده و روان و انباشته از تعابير و استعارات دلنشين است. كتاب حاوي ده قطعه ادبي است و بعضي از عناوين آن عبارتند از: بهار مي‏آيد، شام‏تاريك، معراج عشق، برپاترين افتاده، و ...

15 - در كربلا چه گذشت؟ ترجمه نفس المهموم.

قمي، عباس؛ ترجمه محمدباقر كمره‏اي، قم، مسجدمقدس‏جمكران، چاپ هفتم، 1378، 920 ص.

اين اثر ترجمه فارسي كتاب نفس المهموم تأليف محدث قمي است كه يكي از كتاب‏هاي مشهور و معتبر شيعه در تاريخ شهادت امام‏حسين‏عليه السلام و موضوع مقتل محسوب مي‏شود. در پايان نيز ترجمه‏اي از كتاب نفثة المصدور ارائه شده كه بنا بر نظر محدث قمي، تتمه‏اي است بر كتاب نفس المهموم كه در چند فصل پيرامون فضايل و مناقب امام‏حسين‏عليه السلام، برخي وقايع تاريخي مرتبط با قيام عاشورا، قصايدي در رثاي امام‏حسين‏عليه السلام، فضيلت گريه بر آن حضرت و نيز خاتمه‏اي در ذكر مواعظ و نصايح براي اهل‏منبر، نگارش يافته است. مؤلف در ابتداي كتاب نفس‏المهموم، مناقب امام‏حسين‏عليه السلام و ثواب گريه بر آن حضرت، لعن بر قاتلان او و پيشگوئي شهادت امام‏حسين‏عليه السلام را برمي‏شمارد. سپس به شرح تفصيلي قيام و شهادت امام‏حسين‏عليه السلام به سبك كتب مقتل مي‏پردازد، كه مهم‏ترين عناوين آن عبارت‏اند از: مرگ معاويه و جانشيني يزيد، بيعت گرفتن از امام‏حسين‏عليه السلام و امتناع آن حضرت، حركت امام‏حسين‏عليه السلام به مكه، گسيل سفير به سوي عراق، تسلط ابن‏زياد بر كوفه، شهادت مسلم‏بن‏عقيل‏عليه السلام و هاني‏بن‏عروه، حركت امام‏حسين‏عليه السلام از مكه به سوي عراق، شرح حادثه عاشورا، اسارت اهل‏بيت امام‏حسين‏عليهم السلام، ورود آنها به كوفه و شام، خطبه حضرت‏زينب‏عليها السلام و امام‏سجادعليه السلام، در كوفه و شام، بازگشت اهل‏بيت‏عليهم السلام به مدينه، ذكر اولاد و همسران سيدالشهداعليه السلام، قيام توابين، حكومت مختار در كوفه، انتقام از قتله كربلا.

16 - ديوان الربيعي في رثاء أهل‏البيت(باللغة الدارجة).

ربيعي، عبدالعظيم، عربي، قم، انوارالهدي، چاپ‏اول، 1379، 536 ص.

مجموعه اشعار مؤلف در رثاي اهل‏بيت‏عليهم السلام، شهيدان كربلا و امام‏حسين‏عليه السلام است. اشعار اين مجموعه دوجلدي به زبان‏عربي فصيح و عاميانه و در سبكهاي مختلف ركبانيات، هجريات، فائزيات و موشحات سروده شده است. كتاب‏حاضر، جلددوم آن و حاوي اشعار به زبان عاميانه است و در آن علاوه بر مراثي، حوادث اريخي مربوط به معصومين و اهل‏بيت ذكر مي‏شود.

17 - رازعاشورا

محمدخاني، مجتبي، تهران، نسل‏نو، چاپ‏اول، 1379، 294 ص.

مجموعه اشعار و نوحه‏هايي در مدح امام‏علي‏عليه السلام و امام‏حسين‏عليه السلام و فرزندانش، حضرت ابوالفضل‏عليه السلام و حضرت زينب‏عليها السلام است. برخي از عناوين اشعار و نوحه‏هاي اين مجموعه عبارت است از: ولادت و شهادت امام‏علي‏عليه السلام، شهادت حضرت مسلم، شهادت علي‏اكبرعليه السلام و علي‏اصغرعليه السلام. شجاعت و حضرت ابوالفضل‏عليه السلام، شجاعت و شهادت حضرت امام‏حسين‏عليه السلام، مصيبت‏هاي حضرت زينب و احوالات حضرت رقيه.

18 - روايت كربلا: سوگنامه امام‏حسين‏عليه السلام و يارانش.

بهتاش، يداللَّه، تهران، سبحان، چاپ‏دوم 1377، 360 ص.

در اين كتاب، مؤلف ذيل مباحث مختلفي به واقعه كربلا پرداخته است. عناوين برخي از مباحث كتاب بدين قرار است: پيامبران الهي و حضرت امام‏حسين‏عليه السلام، ائمه معصومين و حضرت امام‏حسين‏عليهم السلام، عزاداري امام‏حسين‏عليه السلام از ديدگاه مرجعيت و علماي شيعه، تاريخچه‏اي از زمان ولادت امام‏حسين‏عليه السلام تا شهادت، وقايع بعد از شهادت تا حركت از كربلا، ورود به كوفه و رفتن به شام. نويسنده مطالب اين كتاب را با استناد به منابع متعدد تاريخي فراهم آورده است.

19 - ساحل خونين: ترجمه «لهوف» سيدابن طاووس.

ابن طاووس، سيدعلي‏بن موسي؛ ترجمه محمدجواد مولوي‏نيا، قم، سرور، چاپ‏دوم، 1379، 271 ص.

شرح ماجراي شهادت امام‏حسين‏عليه السلام و ياران آن حضرت است. مترجم ضمن ترجمه متن به فارسي، اماكن و اعلام مذكور در كتاب را شرح داده است. اين كتاب به روش توصيفي - تشريحي و با استفاده از منابع روايي و تاريخي شيعي نگارش يافته است. با توجه به شخصيت ممتاز مؤلف در بين علماي شيعه، كتاب حاضر اعتبار ويژه‏اي دارد. مطالب مهم آن عبارت است از: وقايع پيش از نبرد كربلا، حوادث عاشورا، شهادت امام‏حسين و يارانش، حوادث بعد از عاشورا.

20 - سرشك خوبان در سوگ سالار شهيدان‏

محمودي، محمدباقر، مترجم: دكتر غلامرضا جمشيدنژاد و عبدالحسين بينش، قم، افق فردا، چاپ‏اول، 1379، 312 ص.

كتاب «سرشك خوبان در سوگ سالار شهيدان» ترجمه روان و سليسي است از كتاب ارزشمند «عبرات المصطفين في مقتل الحسين‏عليه السلام» براي آن‏كه فارسي ز انان نيز بتوانند از مطالب اين كتاب بهره‏گيرند، مركز تحقيقات اسلامي سپاه عهده‏دار ترجمه اين اثر گران‏سنگ از زبان‏عربي به فارسي شد. نويسنده براي آن‏كه به كتاب خود اعتبار بيشتري ببخشد، از منابع دست اول و كهن مانند «مقتل الحسين»، «انساب الاشراف»، «الطبقات الكبري»، «اخبار الطوال» براي تأليف خود استفاده برده و كوشيده است تا ضمن معرفي كاملي از شخصيت امام‏حسين‏عليه السلام، و ياران باوفايش، ماجراي حركت امام‏حسين‏عليه السلام از مدينه تا مكه و سپس از مكه تا كربلا و سرانجام حوادث روز عاشورا و وقايع بعد از آن را به طور همه جانبه به تصوير بكشد. از مزاياي اين كتاب بررسي جامع شخصيت امام‏حسين‏عليه السلام، بيان فلسفه گريه بر امام‏حسين‏عليه السلام. بيان جزئيات حوادث پيش آمده در مسير مكه تا كربلا، و نيز نحوه شهادت يكايك ياران امام در عاشورا و نيز حوادث مهم پس از عاشورا است كه براي خاندان آن حضرت واقع شده است. نثر روان و نيز چاپ خوب كتاب از ديگر مزاياي آن است.