كتابشناسی توصيفی امام حسين (ع)

سلمان حبيبى

- ۵ -


44 - الحسين في طريقه الي الشهاده‏

الهاشمي، علي بن الحسين، قم، انتشارات الشريف الرضي، چاپ اول، 1371، 256 ص.

اين اثر گزارش دقيق و گام به گام مسير اباعبدالله الحسين‏عليه السلام است در حماسه عظيم كربلا، مؤلف، منازل، جايها و آباديهاي اين مسير را بر مبناي شعري بلند از مكه آغاز مي‏كند و تا كوفه ادامه مي‏دهد. مطالب كتاب دقيقاً مستند است و اثري است ادبي، تاريخي و جغرافيايي و سودمند و كارآمد.

45 - خورشيد بر نيزه‏

حسين خاني، نورالله، تهران، مسعي، چاپ اول 1379، 516 ص.

در اين كتاب گوشه‏هايي از واقعه كربلا و حوادث روز تاسوعا و عاشوراي حسيني‏عليه السلام به تصوير كشيده شده است. نگارنده، مطالب خود را از بازگشت قافله و ورود آن به مكه معظمه شروع كرده و با مباحثي چون: اعزام مسلم بن عقيل به كوفه، پيمان شكني مردم كوفه، حكومت نظامي، شهادت مسلم و فرزندانش، حركت قافله به سوي كوفه و جلوگيري سپاه حر بن يزيد رياحي ادامه داده است. در قسمت‏هاي پاياني كتاب، رشادت‏هاي اصحاب و ياران امام حسين‏عليه السلام همچنين برخي خطبه‏هاي زينب كبري‏عليها السلام - همراه با روايت شورش‏هاي مردم مدينه و مكه در شهادت امام حسين‏عليه السلام - بازگو مي‏شود.

46 - داستانهايي از آثار تمسك به امام حسين‏عليه السلام‏

افشار، اسدالله، تهران، مؤسسه تحقيقاتي و انتشاراتي نور، چاپ‏اول 1380، 128 ص.

در مجموعه حاضر 110 داستان و حكايت كوتاه درباره فضايل و كرامات امام حسين‏عليه السلام و آثار توسل به آن حضرت فراهم آمده كه عناوين برخي از آنها بدين شرح است. شفاي هفت مريض در يك لحظه به بركت امام حسين‏عليه السلام، دعا در حرم سين‏عليه السلام و شفاي نابينا، زيارت ارواح از قبر حسين‏عليه السلام در شب قدر، آماده شدن مقدمات زيارت كربلاي حسيني‏عليه السلام، گريه جبرئيل بر شهادت حسن‏عليه السلام و حسين‏عليه السلام، درآمد معدن نمك و عزاي حسين‏عليه السلام و اخلاق اجتماعي امام حسين‏عليه السلام.

47 - در مكتب حسين‏عليه السلام شيعه شدم‏

حسيني‏مراكشي، ادريس، مترجم: مالك محمودي، قم، امام المنتظر(عج)، چاپ اول، 1380، 528 ص.

كتاب حاضر ترجمه «الانتقال الصعب في المذهب و المعتقد» تأليف ادريس حسيني مراكشي است كه طي آن نگارنده زندگي، كرامات، فضايل و مناقب حضرت امام حسين‏عليه السلام را ذكر مي‏كند. افزون بر آن، ماجراي ثقيفه، حكومت امام حسن‏عليه السلام، و نحوه به قدرت رسيدن يزيد را شرح مي‏دهد. بخش عمده كتاب به مجموعه واكنش‏هاي امام حسين‏عليه السلام در دوره‏هاي مذكور، همچنين واقعه خونين كربلا اختصاص دارد.

48 - ده مجلس‏

ظهيري، علي اصغر، قم، انصاري، چاپ اول 1380، 160 ص.

نوشتار حاضر مشتمل بر ده مجلس سخنراني درباره قيام امام حسين‏عليه السلام است كه با اين عناوين تدوين شده است. امام حسين‏عليه السلام و معرفت، گريه بر امام حسين‏عليه السلام و شادي در آخرت، سعادت و شقاوت در كربلا، غربال ناپاكان در كربلا، شرح كوتاهي بر وصيت نامه امام حسين‏عليه السلام، اثر معجزه آساي نماز، امام حسين‏عليه السلام و اطاعت از امام زمان خود، عامل عدم پذيرش حق در كربلا.

49 - رسول ترك «آزاد شده امام حسين‏عليه السلام»

سيف اللهي، محمدحسن، قم، مسجد مقدس صاحب‏الزمان(جمكران)، چاپ‏اول 1380، 208 ص.

در صفحات نخست اين كتاب شرح مختصري از زندگي و ماجراي توبه «رسول داد خواه خياباني» (1284 تا 1339 ه .ش) به طبع رسيده است. وي فردي بود كه به زورگويي و لاابالي شهرت داشت، اما پس از ماجرايي، تحول عميقي در وي رخ مي‏دهد و به يكي از مريدان امام حسين‏عليه السلام بدل مي‏شود. در ادامه كتاب چهل خاطره از دوستان و آشنايان نامبرده درباره اعمال و رفتار وي آورده شده است.

50 - زبور عشق، 110 داستان از زندگي امام حسين و...

رمزي واحدي، محمدرضا، قم، سعيد نوين، چاپ اول 1380، 200 ص.

در بخش نخست كتاب، صد و ده داستان و حكايت پندآموز با مضاميني از زندگاني، فضائل و كرامات امام حسين‏عليه السلام به طبع رسيده، در بخش وم نيز توقف گاه‏هاي امام حسن‏عليه السلام از كعبه تا كربلا معرفي شده است. كتاب با ذكر برخي حضايل آن حضرت به پايان مي‏رسد.

51 - زندگاني امام حسين‏عليه السلام‏

رسولي محلاتي، سيدهاشم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، چاپ سوم، 1378، 592 ص.

اين كتاب پژوهشي است مستند با شيوه‏اي گزارشي و تحليلي كه به تفصيل در تاريخ زندگاني امام حسين‏عليه السلام از تولد تا شهادت نگاشته شده است. اين اثر مشتمل بر 17 فصل با عناوين فرعي گسترده است. در بخش آغازين كتاب خلاصه‏اي از شرح مؤلف و آثار علمي او ارائه شده است. اهم عناوين كتاب عبارت اند از: تاريخ ولادت و نامگذاري و خبر دادن از شهادت امام حسين‏عليه السلام توسط پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم، پيامبر اسلام‏صلي الله عليه وآله وسلم و امام حسين‏عليه السلام، امام حسين‏عليه السلام در دوران خلفاي نخستين و حكومت علي‏عليه السلام و امامت امام حسن‏عليه السلام، امام حسين‏عليه السلام پس از شهادت برادر و سالهاي پاياني خلافت معاويه، ولايتعهدي يزيد، بحث و تحقيق در علل نهضت امام حسين‏عليه السلام، نقد نظريه تشكيل حكومت اسلامي به عنوان هدف قيام امام حسين‏عليه السلام با ارائه مستندات ديني و تاريخي، نقل آراء عبده و محمد عبدالباقي و علائلي در مورد قيام حسيني، دوران حكومت ننگين يزيد تا قيام امام حسين‏عليه السلام گزارش تفصيلي نهضت امام حسين‏عليه السلام - به شيوه مقتل نگاري - امام حسين‏عليه السلام در مدينه و حركت به سوي مكه و گسيل مسلم بن عقيل‏عليه السلام به كوفه و حركت امام‏عليه السلام از مكه به سوي عراق و حادثه خونبار كربلا و شهادت امام حسين‏عليه السلام و ياران و اهل بيت و فرزندان آن حضرت و شرح احوال فرزندان و همسران آن حضرت، فضايل و مكارم اخلاق و كرامات و مواعظ آن حضرت.

52 - زندگاني امام حسين‏عليه السلام‏

رهنما، زين العابدين، دو جلد در يك مجلد، تهران، زوار، چاپ هجدهم، 1378، 294 + 464 ص.

اين كتاب با ساختاري شبيه كتابهاي رمان، گاهي با تفصيل و زماني به صورت خلاصه و گاهي همراه با تعابيري احساسي و حماسي و ادبي، به تحليل و توصيف زندگاني امام حسين‏عليه السلام و قيام عاشورا پرداخته است. كتاب با مقدمه‏اي مفصل كه بيشتر از شرح زندگي امام حسين‏عليه السلام به نظر مي‏رسد، به بررسي حوادث تاريخي صدر اسلام و خلفاي نخستين و فتوحات اسلامي و دور ن خلفاي سفيانيان پرداخته است. اين كتاب دو جلدي در يك جلد طبع گرديده است. جلد اول آن داراي 38 فصل و جلد دوم داراي 68 فصل است. برخي عناوين مهم جلد اول عبارت اند از: تحليل و گزارش فتوحات اسلامي و حمله مسلمانان به ايران و علل و عوامل شكست ساسانيان و قوّت مسلمانان، تحليل اوصاف يزيد، شهادت حجر بن عدي و يارانش، سياست‏ها و شيطنت‏هاي معاويه و اوصاف شامات، شرح تفصيلي ماجراي عشق يزيد به ارينب و دسيسه طلاق او از شوهرش عبدالله، داستان شهربانو، داستان تولد و نوجواني امام حسين‏عليه السلام ادامه گزارش جنگهاي مسلمانان و ايران در زمان يزدگرد سوم. عناوين مهم جلد دوم بدين قرار است: خلافت عمر و ماجراي قتل او، خلافت عثمان و شيوه حكومت و داستان كشته شدن او، تشريح ابعاد مختلف سياسي و نظامي و فرهنگي دوران و خلافت علي‏عليه السلام، تاريخ سلطه معاويه و تشريح ابعاد دوران خلافت معاويه و نيرنگ‏ها و جنايات او تا مرگش، حكومت يزيد، تاريخ قيام امام حسين‏عليه السلام از ابتدا و مدينه و فرستادن قاصد به سوي كوفه، حوادث عاشورا و اسارت خاندان عصمت و وقايع پس از عاشورا تا مجلس يزيد در شام. نويسنده در پايان كتاب نتيجه‏گيري عبرت‏آميزي آورده است درباره سرانجام پيروزي حق و زندگي جاوداني امام حسين‏عليه السلام و لعنت و بدنامي جاوداني يزيد و باطل.

53 - زندگاني امام حسين‏عليه السلام‏

عمادزاده، حسين، تهران، سازمان اوقات و امور خيريه، اسوه، جلد اول و دوم، چاپ اول، 1377، 664 + 704 ص.

شرح تحولات تاريخي و جنبه‏هاي والاي شخصيت حضرت امام حسين‏عليه السلام مقوله اصلي اين كتاب است كه با موضوعاتي از اين دست به طبع رسيده است. زندگاني امام حسين‏عليه السلام از حسب و نسب، شخصيت و خصوصيات زندگي و...، شش ماه آخر عمر امام حسين و اوضاع ممالك اسلامي، مردن معاويه، سلطنت يزيد، قيام حسين‏عليه السلام و...، حركت از مكه تا ورود به كربلا، از ورود به كربلا تا صبح عاشورا، و روز تاريخي عاشورا، شهادت و فداكاري حضرت امام حسين‏عليه السلام.

54 - زندگاني امام حسين‏عليه السلام، داستان‏هايي از زندگاني، سيره، معجزات، توسل و تربيت.

باقرزاده، عبدالرحمن، قم، انتشارات حضرت معصومه‏عليها السلام، چاپ اول، 1418 ق، 243 ص.

بي‏ترديد براي كسي كه بخواهد راه درست زندگي را طي كند و سرافرازي در جامعه و سعادت در آخرت را جلب كند، آشن يي با زندگي مردان بزرگ و سخنان و سيره عملي و خصوصيات فردي و اجتماعي آنان، بسيار با اهميت و آثار تربيتي آن بر كسي پوشيده نيست. از طرف ديگر، آشنايي با معجزات و اهميت و آثار عزاداري و توسل به ساحت مقدس ائمه اطهارعليهما السلام خصوصاً امام حسين‏عليه السلام ما را در تحكيم عقايد ديني و توجه بيشتر به آن بزرگوار و ارادت عملي و عزاداري سنتي كه همواره مورد تأكيد بزرگان دين بوده است، كمك خواهد نمود.

اثر فوق از شش بخش تشكيل شده است كه عناوين آن بدين قرار است: نگاهي گذرا به زندگاني امام حسين‏عليه السلام، حسين‏عليه السلام در زمان پيغمبرصلي الله عليه وآله وسلم، سيره امام حسين‏عليه السلام، معجزات و عذاب دنيوي ظالمين، اهميت و آثار توسل و عزاداري و زيارت و تربت امام حسين‏عليه السلام.

55 - زندگي امام حسين‏عليه السلام‏

كريميان، منصور، تهران، اشرفي، چاپ اول 1379، 244 ص.

جلد پنجم از مجموعه «زندگاني چهارده معصوم» به شرح زندگاني امام حسين‏عليه السلام اختصاص دارد كه بر اساس كتاب منتهي‏الامال في تواريخ النبي والال نوشته شيخ عباس قمي تدوين شده است. در اين كتاب ضمن مروري كوتاه بر زندگي امام حسن‏عليه السلام، تاريخ پيش از وقايع نهضت كربلا، خروج امام حسن‏عليه السلام از مكه، ورود به نينوا، رويدادهاي روز تاسوعا و عاشورا. و در پايان كتاب، وقايع پس از شهادت امام حسين و فضيلت گريه كردن و مرثيه خواني بر او آمده است.

56 - زندگاني اباعبدالله الحسين‏عليه السلام‏

علي بن موسي ابن طاووس؛ مترجم: محمد صحفي، قم، اهل بيت‏عليهم السلام، چاپ چهارم 1377، 256 ص.

اين اثر مشتمل است بر ترجمه و شرح كتاب «لهوف» در شرح زندگاني پيشواي شهيدان حسين بن علي‏عليه السلام. مطالب كتاب در سه قسمت با اين عناوين فراهم آمده است: «شرح زندگاني حسين‏عليه السلام از روز ولادت تا بامداد عاشورا»، «وقايع روز عاشورا و شهادت شهدا» و «جزئيات وقايع بعد از شهادت حسين‏عليه السلام تا بازگشت اهل بيت‏عليهم السلام به مدينه».

57 - زندگاني حضرت امام حسين بن علي‏عليه السلام‏

فاضل، جواد، تهران، افراسياب، چاپ اول 1380، 420 ص.

در كتاب حاضر گوشه‏هايي از زندگي حضرت امام حسين‏عليه السلام از زمان طفوليت تا شهادت به منابع متنوع بازگو شود. بخشي از كتاب نيز به مطالبي در باب شخصيت امام حسين‏عليه السلام، ويژ ي‏هاي اخلاقي، كرامات، فضايل و سخنان و احاديثي از آن حضرت اختصاص دارد. واقعه كربلا، روزهاي تاسوعا و عاشورا و مجموعه رويدادهاي اين دو روز، عمده‏ترين مباحث كتاب را تشكيل مي‏دهد.

58 - زندگاني حضرت امام حسين‏عليه السلام و داستان كربلا و عاشورا گزيده‏اي از منتهي‏الامال محدث قمي‏رحمه الله‏

استادي، رضا، قم، دفتر نشر برگزيده، چاپ اول 1380، 272 ص.

نوشتار حاضر برگزيده و متن ساده شده‏اي از كتاب «منتهي‏الامال في تواريخ النبي والال» تأليف شيخ عباس قمي درباره فضايل و كرامات امام حسين‏عليه السلام، همچنين وقايع و رخدادهاي تاريخي مربوط به آن حضرت است كه با عناويني از اين دست تدوين شده است. فضايل و مناقب و مكارم اخلاقي آن حضرت، ثواب گريه كردن و گفتن و خواندن مرثيه و اقامه مجلس عزا، آمدن جناب مسلم به كوفه، ملاقات آن حضرت با حر بن يزيد رياحي، وقايع روز تاسوعا، وقايع روز عاشورا، وقايعي كه بعد از شهادت واقع شده، دفن اجساد مطهّر شهدا، ورود اهل بيت‏عليهم السلام به دارالعماره، نامه ابن زياد به يزيد، ورود اسرا و سرهاي شهدا به شام، ورود اهل بيت‏عليهم السلام به مدينه طيبه.

59 - سبط نبي حسين بن علي‏عليه السلام: رمز قرآن از حسين آموختيم‏

بي‏آزار شيرازي، عبدالكريم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، چاپ اول، 1376، 32 ص.

اين اثر مجلد اول از مجموعه چهارجلدي سبط نبي بر آن است تا گوشه‏اي از ولايت و كارگرداني امام حسين‏عليه السلام را با سياست و تدبيرات الهيه در پشت صحنه به تماشا بگذارد تا خواننده ببيند كه چگونه اين ابرمرد تاريخ توانست با هفتاد و دو تن ياران خود تمامي زمين را به كربلا و تمامي زمانها را به عاشورا تبديل كند و بنيان طاغوت و ظلم و استبداد را در بسياري از مكانها و زمانها بر كند و اسلام و استقلال و آزادي را جايگزين آن سازد. كتاب مصور و رنگي است و استناد آن به آيات قرآن و كتب معتبر شيعي است. عناوين برخي از مباحث كتاب بدين قرار است: حسين‏عليه السلام پاداش پاكدامني زهراعليها السلام، امام حسين‏عليه السلام، نمونه اخلاق قرآن، تفسير شهيد و شهداء، امام حسين‏عليه السلام تفسير رموز كلمات نمايشي حج ابراهيم و اسماعيل، امام حسين و تفسير آيه قرآن.

60 - سبط نبي، حسين بن علي‏عليه السلام زمين گسترده كربلا در سرزمين عراق، شام و عربستان‏

بي‏آزار شيرازي، عبدال ريم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، چاپ اول، 1376، 48 ص.

اين كتاب مجلد دوم از مجموعه چهار جلدي سبط نبي حسين بن علي‏عليه السلام است كه به جريان خون كربلا در ساير زمين‏ها پرداخته. از آن جا كه اهل بيت‏عليهم السلام از جريان حادثه دلخراش كربلا براي بيداري و آگاهي مردم نسبت به ظلم و بيداد بني اميه بهره گرفتند و به هر سرزميني كه رسيدند خون حسيني را به مردم آنجا تزريق كردند، ديري نپاييد كه انقلاب كربلا از عراق به ساير نقاط جهان جريان يافت. به شام، مدينه، مكه، يمن، خراسان، سمرقند، افغانستان، سواحل چين، هند و پاكستان و... مباحث كتاب عبارت اند از: امام حسين‏عليه السلام و تفسير آيه من قتل نفسا، احياي سرزمينهاي اسلامي با تزريق خون حسيني، تزريق خون كربلا توسط كاروان اسرا به مردم شهرهاي عراق، شام و حجاز، عراق در تسخير خاندان حسيني، سر امام حسين‏عليه السلام و حضرت يحيي، دو سند جنايت تاريخ در شام، تزريق خون زينب‏عليها السلام در سرزمين شام و تجاوز به حرم.

61 - سبط نبي، حسين بن علي‏عليه السلام: زمان، گسترده عاشورا

بي‏آزار شيرازي، عبدالكريم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي، چاپ اول، 1376، 48 ص.

اين اثر مجلد سوم از مجموعه «سبط نبي حسين بن علي‏عليه السلام» است كه «زمان گسترده عاشورا» عنوان گرفته. در اين مجلد به حركتهاي انقلابي مسلمانان متأثر از حادثه دردناك كربلا پرداخته شده، جماعتي كه از نقاط مختلف زمين گرد آمدند و به طور پنهاني نهضت‏عاشورا را تداوم دادند. مباحث ارائه شده در اين مجلد عبارت‏اند از: قيام مختار، قيام ابومسلم خراساني، ولايت ائمه‏عليهما السلام بعد از حادثه كربلا، امام سجادعليه السلام پاسدار نهضت اصلاحي سيدالشهداعليه السلام، پاسداري امام سجادعليه السلام از سنگر اتحاد، پاسداري امام سجادعليه السلام از ادب سيدالشهداعليه السلام، پاسداري امام سجادعليه السلام از مرزها در برابر حملات نظامي و تهاجمات فرهنگي و ... .

62 - سرالشهادتين: الشهادة السريه و الجهريه لرسول الله‏صلي الله عليه وآله وسلم‏

دهلوي، عبدالعزيز بن احمد، تهران، موسسه الحسين‏عليه السلام، چاپ اول 1378، 40 ص.

در اين نوشتار كه به زبان عربي به طبع رسيده، مقوله شهادت از منظر پيامبر اسلام تبيين شده است. عمده مطالب كتاب به شرح فلسفه شهادت امام حسن‏عليه السلام و امام حسين‏عليه السلام در روايات پيامبر بدين قرار است. شهادة السروالعلانيه، الحسن‏عليه السلام و الحسين‏عليه السلام ابنا رسول الله‏صلي الله عليه وآله وسلم، فضائل الحسن‏عليه السلام، الشهاده السريه، الشهاده الجهريه و اخبار النبي به مقتل الحسين‏عليه السلام.

63 - سراج الايمان در وقايع محرم الحرام و ماه صفر

شايان تبريزي، علي، جلد 3، قم، دارالكتاب، چاپ اول، 1378، 260 ص.

در اين كتاب «وقايع ماه محرم و شخصيت امام حسين‏عليه السلام» در آينه احاديث و روايات بررسي و تبيين مي‏شود. مؤلف، كتاب را با عناويني از اين دست به رشته تحرير درآورده است: وقايع اول محرم، در فضيلت مجلس موعظه و ثواب آن، در مناقب اباعبدالله‏عليه السلام و مكارم اخلاق ايشان، در فضايل امام حسين‏عليه السلام خبر دادن جبرئيل از شهادت، خبر دادن پيغمبر اسلام از شهادت اباعبدالله‏عليه السلام مصيبت آن حضرت اعظم مصائب است و ستم‏هايي كه به آن حضرت وارد شده.

64 - سجاده خونين: مجموعه اشعار و 114 داستان از ولادت تا شهادت امام حسين‏عليه السلام‏

نوري، يحيي؛ تهران، فيض كاشاني، چاپ اول 1379، 232 ص‏

در اين مجموعه 114 داستان كوتاه از زندگاني امام حسين‏عليه السلام از ولادت تا شهادت، ذيل اين عناوين سامان يافته است. امام حسين‏عليه السلام قبل از ولادت، ولادت تا ازدواج، روش‏هاي اخلاقي امام حسين‏عليه السلام، معجزات امام حسين‏عليه السلام، خروج امام حسين‏عليه السلام و يارانش از مدينه، سفيران شهيد، صحراي كربلا، عصر تاسوعا، سخنان امام حسين‏عليه السلام به سپاه دشمن در صبح عاشورا، حمله دشمن قبل از ظهر عاشورا و اسامي شهدا، از نماز ظهر عاشورا تا شهادت امام حسين‏عليه السلام، آخرين مبارزه تقسيم غنايم و تقسيم سرها و نوحه‏سرايان امام حسين‏عليه السلام.

65 - سرشك خوبان در سوگ سالار شهيدان‏

محمودي، محمدباقر؛ ترجمه عبدالحسين بينش و غلامرضا جمشيدنژاد، به كوشش مركز پژوهش‏هاي اسلامي نمايندگي ولي فقيه در سپاه‏پاسداران، قم، افق فردا، چاپ اول، 1379، 312 ص.

واقعه كربلا و شخصيت حسين بن علي‏عليه السلام را از منظر تاريخ بررسي مي‏كند. مؤلف بعد از ارائه تحقيقي درباره جايگاه امام حسين‏عليه السلام در نزد خداوند و بيان فضيلت سوگواري و گريستن بر او، مراحل نهضت آن حضرت را شرح و تحليل كرده است. او ابتدا علل حركت حسين‏عليه السلام از مدينه به مك و ورود مسلم به كوفه را شرح كرده و سپس حركت به طرف كوفه و ورود به كربلا و رخدادهاي خونين آن را بيان داشته است. رفتار يزيد و نيروهاي او با سر حسين‏عليه السلام و اسيران از كربلا تا شام و خطابه‏هاي آنان در كوفه و شام و بازگشت آنان به مدينه، از ديگر عناوين كتاب است. فرجام قاتلان حسين‏عليه السلام نيز بررسي شده است. عنوان متن ترجمه شده: «عبرات المصطفين في مقتل الحسين‏عليه السلام» مي‏باشد.

66 - سرچشمه اشك و غم‏

ميرشفيعي خوانساري، علي؛ تهران، مؤلف، چاپ اول 1380، 64 ص.

در كتابچه حاضر، گوشه‏هايي از زندگي حضرت حسين بن علي‏عليه السلام با اشاره به ماجراي بيعت خواستن از آن حضرت تشريح مي‏شود. واكنش‏هاي خاندان پيامبر اكرم‏صلي الله عليه وآله وسلم، عبدالله بن زبير و عبدالله بن عمر بن خطاب پس از شهادت حسين بن علي‏عليه السلام مطالبي است كه در پي مي‏آيد. بخش پاياني كتاب به‏شرح رنج‏هاي فاطمه‏زهراعليها السلام پس از وفات پيامبراكرم‏صلي الله عليه وآله وسلم اختصاص دارد.

67 - سفرنامه عشق، سيري در تاريخ عاشورا

عظيمي‏زاده، احمد، تهران، كوثر، چاپ اول 1379، 360 ص.

در كتاب حاضر، شرحي از زندگاني امام حسين‏عليه السلام - از ولادت تا شهادت - به طبع رسيده است. افزون بر آن، علل و چگونگي شكل‏گيري نهضت عاشوراي حسيني، نيز حوادث و پيامدهاي آن بازگو شده است. عناوين برخي فصل‏هاي كتاب بدين قرار است: امام حسين‏عليه السلام در زمان پيامبر اكرم‏صلي الله عليه وآله وسلم، امام حسين‏عليه السلام در زمان معاويه، ورود امام حسين‏عليه السلام به مكه و جريانات مكه، منازل مسير مكه تا كربلا، اتفاقات شب عاشورا، آغاز جنگ و شهادت اصحاب، حوادث بعد از شهادت تا ورود اسيران اهل‏بيت‏عليهم السلام به شام و سرنوشت قاتلان سيدالشهداعليه السلام.

68 - سفن النجاه.

سنجري اراكي، علي رضا، قم، بي‏نا، چاپ اول 1380، 24 ص.

«سفن النجاه» جزوه‏اي است در باب فضايل و كرامات اهل بيت‏عليهم السلام - به ويژه حضرت علي‏عليه السلام و امام حسين‏عليه السلام - كه اين عناوين را در بر مي‏گيرد: فضايل اميرالمؤمنين، تشبيه علي‏عليه السلام به سوره مباركه توحيد، بالاترين عبادات، حضور اهل‏بيت‏عليهم السلام هنگام مرگ مؤمن، ياد و گريه براي اهل بيت‏عليهم السلام، زيارت قبر امام حسين‏عليه السلام، زيارت مختصر امام حسين‏عليه السلام از راه دور، زيارت عاشورا، سلام بر حسين‏عليه السلام بعد از نوشيدن آب، زيارت امام رضاعليه السلام و صلوات بر محمد و آل محمدصلي الله عليه وآله وسلم.

69 - سلام و صلوات بر امام حسين‏عليه السلام‏

مباركه، ابن رضا ابراهيم، قم، عطر عترت، چاپ اول 1380، 224 ص.

مجموعه حاضر شامل احاديث و رواياتي است درباره حضرت امام حسين‏عليه السلام كه ذيل چهارده فصل نظام يافته است. متن عربي، ترجمه فارسي و نشاني احاديث در كتاب موجود است. اين احاديث عمدتاً در باب اين موضوعات نقل شده است: امام حسين‏عليه السلام، كيفيت رفتن به زيارت امام حسين‏عليه السلام و آداب زيارت او، فوايد زيارت امام حسين‏عليه السلام، اجابت دعا سر قبر امام حسين‏عليه السلام، مجموعه دعاهايي كه براي قرائت در كنار قبر امام حسين‏عليه السلام نقل شده است، آثار ترك زيارت امام حسين‏عليه السلام، مراتب زائرين امام حسين‏عليه السلام، و آثار تربت امام حسين‏عليه السلام.

70 - سيماي كربلا

صحّتي سردرودي، محمد، تهران، مركز چاپ و نشر سازمان تبليغات اسلامي، چاپ دوم، 1373، 237 ص.

اين كتاب تاريخ كربلاست؛ تاريخ شهر عشق و حماسه و حريم حريت در فصول آغازين كتاب از پيشينه تاريخي كربلا، حدوث حادثه شگفت و عظيم عاشورا و پيروزمندانه بر خون نشستن گلگون چهرگان حسيني تدفين معلم شهادت اباعبدالله الحسين‏عليه السلام و يارانش در آن ديار، چگونگي شكل‏گيري آستان حسيني سخن رفته است. در ديگر فصل‏ها از آثار تاريخي و زيارتگاه‏هاي كربلا، قيام و خيزشهايي كه از آبشخور زلال كربلا سيراب شدند، فضيلت زيارت كربلا و عظمت تربت پاك اباعبدالله‏عليه السلام و خاندان علم و ... بحث شده است.

71 - سيماي حسين‏عليه السلام‏

كريمي جهرمي، علي، قم، راسخون، چاپ اول، 1379، 199 ص.

اين كتاب، شخصيت حضرت امام حسين‏عليه السلام را از زبان ديگران معرفي مي‏كند. نويسنده، امام حسين را از شخصيت‏هاي نادري مي‏داند كه دوست و دشمن، زبان به ستايش او گشوده‏اند. اين ستايشگران عبارت اند از: خدا و رسولان او، پيامبر اسلام‏صلي الله عليه وآله وسلم، فاطمه زهراعليها السلام، امامان شيعه، ياران و خويشاوندان حضرت حسين‏عليه السلام، دشمنان و قاتلان او، گروهي از شاعران و متفكران و مصلحان غيرمسلمان، بخشي از كتاب به معرفي امام حسين از خلال سخنان خود او اختصاص دارد كه در آن به اصل و نسب و مقام علمي و معنوي خود و خاندانش در نزد پروردگار اشاره كرده است.

72 - سيره عملي اهل بيت‏عليهم السلام امام حسين‏عليه السلام‏

ارفع، كاظم، تهران، فيض كاشاني، چاپ اول 1380، 94 ص.

پنجمين شماره از مجموعه «سيره عملي اهل بيت» شامل شرح كوتاهي از زندگي و سيره عملي حسين بن علي‏عليه السلام است كه طي آن نكاتي درباره قيام حسيني، واقعه عاشورا و احاديثي از وي فراهم آمده است.

73 - شخصيت حسين‏عليه السلام قبل از عاشورا، كتابي تاريخي، روائي، قرآني، ادبي، فني و اجتماعي‏

مدرس بستان آبادي، محمدباقر، تهران، دارالكتب اسلاميه، چاپ اول، 1380، 518 ص.

در اين كتاب، سخناني از حضرت امام خميني‏رحمه الله همراه با شرح مفصلي از زندگي، سيره عملي، شخصيت و كرامات آن حضرت فراهم آمده است. ولادت حسين‏عليه السلام سيماي حسين‏عليه السلام در آيات قرآن، نام حسين‏عليه السلام در احاديث رسول اكرم‏صلي الله عليه وآله وسلم، شجاعت حسين‏عليه السلام، حسين‏عليه السلام در عصر عثمان، شخصيت امام حسين‏عليه السلام در نظر معاويه، روايات و احاديثي از امام حسين‏عليه السلام، حسين‏عليه السلام در مقام تواضع، عظمت حسين‏عليه السلام در نظر عمروعاص و سخاوت حسين‏عليه السلام عناوين اصلي كتاب را تشكيل مي‏دهد.

74 - شرح وصال: ترجمه المجالس السنيه‏

محسن امين جبل عاملي؛ مترجم: محمدرضا، جبّاران، تهران، سازمان تبليغات اسلامي، شركت چاپ و نشر بين‏الملل، چاپ اول 1380، 288 ص.

نوشتار حاضر ترجمه جزء اول از كتاب «المجالس السنيه» است كه طي آن، در قالب مجالس روضه شرحي از زندگاني امام حسين‏عليه السلام از هنگام تولد تا شهادت به دست داده شده است. در پايان هر مجلس به تناسب، اشعاري در رثاي اهل بيت‏عليهم السلام آورده شده است.

75 - شگفتيهاي شقايق خونين امامت‏

غفاري، حسن، قم، مؤلف، چاپ اول 1377، 168 ص.

اين اثر مشتمل بر 8 فصل و يك خاتمه است كه در آن شگفتي‏هاي دوران زندگي امام حسين‏عليه السلام از بدو تولد تا شهادت ذكر شده است. برخي از مباحث كتاب بدين قرار است: شگفتي‏هاي دوران تولد، شگفتي‏هاي فضايل امام حسين‏عليه السلام، خبرهاي شهادت و شگفتي‏هاي آن و فلسفه و نحوه عزاداري بر امام حسين‏عليه السلام، عاشورا و سرانجام قيام مختار براي انتقام قاتلان امام‏عليه السلام.

76 - شهيد كربلا

شفيع، محمد؛ مترجم: محمدامين حسين بر، تهران، محمد امين حسين بر، چاپ اول 1380، 128 ص.

شهيد كربلا شامل مجموعه مطالبي درباره روند شكل‏گيري و پيامدهاي قيام كربلاست. نگارنده با مروري بر نحوه انتخاب يزيد با عنوان حاكم اسلامي و تلاش او براي بيعت گرفتن وي از امام حسين‏عليه السلام را ذكر مي‏كند. پس از آن چگونگي حركت امام حسين‏عليه السلام به سوي مكه و كوفه را پي مي‏گيرد و در پايان نحوه شهادت امام حسين‏عليه السلام و يارانش را در صحراي كربلا، توصيف مي‏كند. در انتهاي كتاب برخي خطبه‏هاي زينب كبري‏عليها السلام، همچنين سخنراني‏هاي امام سجادعليه السلام در كوفه و شام آمده است.

77 - الطريق الي منبر الحسين‏عليه السلام لنيل سعادة الدارين‏

اشي، عبدالوهاب (عربي)، قم، شريف الرضي، چاپ اول، [1379 ]280 ص.

اين كتاب به بيان شيوه خطابه و روضه‏خواني براي حسين‏عليه السلام مي‏پردازد. مؤلف ابتدا با استناد به احاديث معصومين‏عليهم السلام درباره گريه و روضه‏خواني و زيارت حسين‏عليه السلام بحث كرده است. آنگاه اهميت خطابه و صفات خطيب و لزوم آگاهي علمي او را بيان نموده است. وي برخي از كتابهاي مورد نياز خطيب در زمينه‏هاي اعتقادي، اخلاقي، تفسيري، فقهي، تاريخي، حديثي و كتب متفرقه مفيد براي او را يادآور شده و سپس 40 مجلس عزاي حسيني را به عنوان نمونه آورده است. در هر مجلس، نخست قصيده‏اي را ذكر كرده و آنگاه با استناد به آيات و احاديث و اقوال علما به توضيح موضوع اعتقادي و اخلاقي و اجتماعي يا شرعي مورد بحث پرداخته است. پايان هر مجلس با ذكر اشعاري در مصيبت اهل بيت همراه است.

78 - ظهور العشق الاعلي و عهد الهي‏

تابنده، علي، تهران، حقيقت، چاپ اول 1380، 142 ص.

كتاب مشتمل بر چهار فصل است. فصل نخست، مقدمه‏اي كوتاه از «نور علي تابنده» است. درباره كتاب و علل نگارش آن، فصل دوم كتاب با عنوان «ظهور العشق الاعلي» اشاره به عبارتي است كه در «خطبه الاولياء جزو القاب حضرت اباعبدالله الحسين‏عليه السلام ذكر شده است. عشق اعلي اشاره به عشق الهي است كه به مناسبت علو هدف و اعلاء بودن معشوق صفت «اعلي» گرفته است». اين فصل عمدتاً در باب واقعه كربلا و نحوه شهادت امام حسين‏عليه السلام و يارانش است. فصل سوم با عنوان «عدل الهي» اشاره به آيه 111 سوره برائت (توبه) دارد. رجمه آيه مذكور چنين است: «خدا از مؤمنان جان‏ها و مال‏هايشان را خريد، تا بهشت از آنان باشد». اين فصل در اصل تفسير عرفاني اين آيه از قرآن كريم است. در فصل چهارم شرح مختصري از زندگي نگارنده (حاج علي تابنده محبوب عليشاه) به چاپ رسيده است.

79 - عبور از غروب: تاريخ تحليلي قيام امام حسين‏عليه السلام از آغاز تا پايان اسارت اهل بيت‏

شمس‏الدين، سيدمهدي، قم، مؤسسه توسعه فرهنگ قرآني، چاپ اول، 1379، 127 ص.

گفتاري است راجع به علل قيام امام حسين‏عليه السلام خصوصيات اين قيام و چگونگي آن، مؤلف حادثه عاشورا را از زمان مرگ معاويه ريشه‏يابي كرده و علل رويارويي امام حسين‏عليه السلام با لشكر يزيد را مورد كند و كاو قرار داده است. كتاب به روش توصيفي و تاريخي و با استفاده از منابع شيعي و سني نگارش يافته است. جنبش كوفه، شهادت امام حسين و يارانش، اسرا، قيامهاي توابين و قيام مختار از فصلهاي آن است.

80 - عجايب و معجزات شگفت‏انگيزي از امام حسين‏عليه السلام‏

طباطبائي، محمد، قم، مكتب اهل بيت‏عليهم السلام، چاپ اول 1378، 176 ص.

در اين مجموعه 50 داستان و حكايت از فضايل و كرامات امام حسين‏عليه السلام گرد آمده است. عناوين برخي از حكايت‏ها به اين قرار است: ميوه بهشتي، هديه خداوند متعال به امام حسين‏عليه السلام، زنده كردن مرده‏اي توسط امام حسين‏عليه السلام، داستان شگفت‏انگيز عبور حضرت علي‏عليه السلام از كربلا، حضرت ابراهيم‏عليه السلام و مصيبت امام حسين‏عليه السلام، پيش‏بيني امام حسين‏عليه السلام در مورد قاتل خويش، و داستان شگفت‏انگيز راهب مسيحي در مورد فاجعه كربلا و سرنوشت ظالمان و قاتلان امام حسين‏عليه السلام.

81 - علي‏عليه السلام و حسين‏عليه السلام: دو قهرمان اسلام‏

گابريل انكري؛ مترجم: فروغ شهاب، تهران، ارمغان، چاپ اول 1378، 322 ص.

گابريل انكري در اين كتاب، نخست تصويري از زندگي اعراب، ظهور پيامبرصلي الله عليه وآله وسلم و وقايع صدر اسلام به دست مي‏دهد؛ سپس با استناد به مدارك تاريخي، حضرت علي‏عليه السلام و امام حسين‏عليه السلام و نقش سازنده آنها را در جهان اسلام باز مي‏نمايد.

82 - فضائل الحسن و الحسين‏عليه السلام‏

احمد بن محمد ابن حنبل، تهران، بنياد بعثت؛ مؤسسه الحسين‏عليه السلام چاپ اول، 1377، 68 ص.

كتاب حاضر كه شامل احاديث و فضايل امام حسن‏عليه السلام و امام حسين‏عليه السلام است كه توسط علماي اهل سنت نقل شده، سپس «احمد بن محمد ابن حنبل» - يكي از امامان اهل سنت - آن را تدوين نموده است. اين اثر به زبان عربي نگارش شده و فصل پاياني آن به فهرست آيات، احاديث و نمايه متن اختصاص دارد.

83 - قافله عشق‏

حسين خاني، نورالله، تهران، مسمعا، چاپ دوم، 1376، 88 ص.

حادثه پر اندوه كربلا و مصيبت عظماي تاريخ بشريت به روايات مختلف بيان شده و اين بار اين حديث پر اندوه به زبان قصه بازسازي مي‏شود. داستان از زماني آغاز مي‏شود كه حسين‏عليه السلام و خانواده و ياران اندك خويش راهي كربلا است و فرزدق شاعر بزرگ عرب از كوفه راهي مدينه است و طبيعتاً آن دو با يكديگر ديداري دارند و در اين ديدار است كه اسوه شرافت و شجاعت و مردانگي از شهادت مسلم بن عقيل آگاهي مي‏يابد لكن امام‏عليه السلام با عزمي جزم به سوي كوفه حركت مي‏كنند و آن گاه باقي ماجرا و پيوستن حر بن رياحي به سپاه امام و خطبه حضرتش در صحراي كربلا و سرانجام شهادت ايشان‏است. داستان با زباني ساده‏وروان و پرجاذبه بازگفته‏شده‏است.

84 - قصه غروب‏

ستاد برگزاري شب شعر عاشورا، شيراز، ستاد برگزاري شب شعر عاشورا، چاپ اول 1380، 96 ص.

«قصه غروب» به شرح گوشه‏هايي از زندگي امام حسين‏عليه السلام به ويژه واقعه كربلا شهادت آن حضرت اختصاص دارد. كتاب در قالب داستان با اين موضوعات تدوين شده است. شام غريبان، جواد غفورزاده، پرتو دوازدهم، سيدمهدي شجاعي؛ قصه‏هاي غروب، محمدرضا سنگري، سه شعله در صحرا، محمدرضا سنگري، مردي از پس غبار، سيدابوالقاسم حسيني، خدايا كار زينب مشكل افتاد، احد ده بزرگي، پرستوهاي مهاجر، جواد غفورزاده، اين مطالب با اشعار كوتاهي در رثاي امام حسين‏عليه السلام به پايان مي‏رسد.

85 - قصه كربلا، بضميمه قصه انتقام‏

نظري منفرد، علي، قم، سرور، چاپ ششم، 1379، 704 ص.

واقعه عاشوراي حسيني يكي از بزرگترين و جامع‏ترين رويدادهاي تاريخي است كه هنوز با گذشت قرنها تازگي و طراوت و جذّابيت و آموزندگي خود را از دست نداده و همچنان باقي مانده كه نويسندگان و محققان با متدها و شيوه‏هاي گوناگون و متفاوت - كه آن هم نتيجه نگرش به اين حادثه عظيم از زواياي مختلفي است - آن را ترسيم كرده‏اند كه به برخي از اين شيوه‏ها و آثار مربوط به زندگي و قي م امام حسين‏عليه السلام اشاره مي‏شود.

1 - جمع آوري و نگارش حادثه كربلا فقط بعنوان يك رويداد تاريخي همانند ديگر رويدادها كه در جاي و زمان مناسب خود ثبت كرده‏اند. البته بعضي به صورت مفصّل نقل كرده‏اند مثل «تاريخ طبري» و «الكامل في التاريخ» و گروهي در نهايت ايجاز و اختصار همانند «تاريخ يعقوبي» و «مروج‏الذهب» و برخي راه ميانه را برگزيده‏اند، چون «ارشاد» شيخ مفيد و «منيرالاحزان» ابن نما و «اللهوف» سيدابن طاوس‏

2 - دسته ديگر به طور مستقيم به نوشتن مقتل نپرداخته‏اند بلكه زندگاني و سيره امام حسين‏عليه السلام و فضائل و مناقب او را ذكر كرده‏اند و در ضمن آن از واقعه كربلا نيز سخن گفته‏اند، كه مي‏توان «بحارالانوار» علامه مجلسي و «عوالم» بحراني و «جلاءالعيون» شبّر و «كشف الغمّه» اربلي و «مناقب» ابن شهر آشوب را مي‏توان نام برد.

3 - گروهي از نويسندگان هم با نگاهي تحليلي به نهضت عاشورا نگريسته‏اند و از اين جنبه كه مكتب عاشورا به انسان‏ها درس شجاعت، صبر، ايثار، وفا، ايمان، اخلاص و عشق به خدا را مي‏آموزد، رخدادهاي مربوط به عاشورا را گرد آورده‏اند، همانند «سمو الذات» علائلي و «حياةالحسين» قرشي.

4 - جمعي ديگر انقلاب كربلا را حركتي حماسي قلمداد كرده و از اين زاويه واقعه كربلا را مورد بررسي قرار داده‏اند.

5 - برخي ديگر به كاوش و يافتن علل و اسباب قيام حسين‏عليه السلام پرداخته‏اند و انگيزه و يا انگيزه‏هاي قيام و نهضت آن بزرگوار را برشمرده‏اند.

اين‏ها چند نمونه از شيوه‏هاي گوناگوني است كه در زمينه گزارش و تحليل حادثه عاشورا از طرف نويسندگان عرضه شده است. آنچه كه در نگارش اين كتاب از نظر ترتيب واقعه كربلا مورد توجه بوده اين است كه نويسنده با اسلوب تاريخ نگاري، ولي از زاويه‏اي ديگر به طف نگريسته است. مهمترين ويژگي اين اثر «سفرنامه بودن» آن است. سفرنامه‏اي كه خود امام، اصحاب و خانواده او و ديگر حاضران، راويان آن هستند. سفر امام در پنج مرحله گزارش شده است: سفر اول، حركت از مدينه به سوي مكه با هدف امتناع و سرباز زدن از بيعت با يزيد و روي آوردن به جايگاهي مناسب براي رساندن پيام خود به مسلمانان جهان در عدم بيعت با يزيد و ردّ صلاحيت او براي خلافت به مسلمانان، در قالب ملاقاتها، سخنرانيها، و مكاتبات همچون نامه‏اي كه به اهل كوفه و يا بصره ارسال فرموده‏اند، سفر دوم: حركت ز مكه به سوي عراق كه به صورت ظاهر براي اجابت دعوت مردم كوفه كه نامه‏هاي زيادي به حضرت نوشته، و نيز كساني را كه براي دعوت از حضرت فرستاده بودند؛ در واقع حركت براي انجام رسالت عظيمي كه بر عهده داشت و آن قيام عظيم بود در راه سعادت و آگاهي و بيداري انسانها و رفع فساد.

سفر سوم: حركت اهل بيت به سوي شام همراه با رسالت تبليغ و رسانيدن پيام امام‏عليه السلام، سفر چهارم: حركت از شام به سوي كربلا و اقامه ماتم و عزاداري سفر پنجم: بازگشت به سوي مدينه، مؤلف حوادث اين سفرنامه را از لابه‏لاي متون پرشمار قديم و جديد استخراج و تنظيم كرده است كه فهرست بلند اين منابع در پايان كتاب ديده مي‏شود.